1. Tema 3. A evolución biolóxica

2. Panespermia: a vida veu do espacio…

3. Orixe da vida.
• 1.2.A xeración expontánea
• Demostración para descartar a teoría da xeración
expontánea:
• Francesco Redi (XVII)

4. Orixe da vida.
• 1.2.A xeración expontánea
• Louis Pasteur (XIX):
– Todo ser vivo procede doutro

5. • 1.3. As primeiras células.
– Alexander Oparin e a Tª sobre a orixe da vida
– Stanley Miller
– Joan Oró
• As tres apuntan a:
– Sopa primitiva
– Aparición da capacidade de reproducirse das
biomoléculas
– Unión das biomoléculas para formar coacervados

9. 1.Principais Tas evolutivas
• 2.1.Evolución biolóxica: gradual e en escalas de tempo
de millóns de anos.
– Fixismo: Especies invariables
– Catastrofismo/creacionismo: Trataba de explicar a
existencia de fósiles.
– 27 episodios de creación/aniquilación
• 2.2. Tª de J.B. Lamarck (1744-1829)
– Os seres vivos adáptanse por tendencia ao
perfeccionamento
– Lei do uso ou desuso dos órganos
– A función crea ó órgano
– Herdanza dos caracteres adquiridos

10. 1.Principais Tas evolutivas
• 3.1. ½ S. XIX. C. Darwin e A.R. Wallace. Tª
Selección Natural
– Link viaxe

11. Puntos da Tª de Darwin-Wallace
• As especies se reproducen en gran nº
• Os recursos son limitados: espacio, alimento..
• Existe variabilidade dentro de cada especie.
• Establécese unha loita pola existencia onde
permanecen só os máis adapatados. A
selección natural.
• Os descendentes herdan caracteres dos pais

12. • 3.2. O Neodarwinismo:
– Mutacións e selección natural son as que levan ao cambio
evolutivo
• 3.3. Teorías actuais:
– Gradualismo:
• Rexistro fósil é incompleto
• Evolución gradual e continua
– Equilibrio puntuado ou saltacionismo (Eldredge & Gould):
• Grandes períodos de estabilidade/períodos curtos de inestabilidade
con gran número de novidades.
• Explicaría o rexistro fósil
– Macromutacións: procesos de especiación que afectaron a
grandes grupos.
– Evolución en mosaico:
• A velocidade de cambio dos órganos non é igual. Algúns son moi
estables mentres outros evolucionan gradualmente.

13. As probas da evolución
– Probas evolutivas procedentes de:
• Paleontoloxía
• Embrioloxía
• Anatomía comparada
• Bioxeografía
• Bioloxía molecular

14. Paleontolóxicas: os elos ou eslabóns

16. Anatomía comparada:órganos homólogos

17. Anatomía comparada: órganos vestixiais
➢ Órganos vestixiais: Se trata de
órganos atrofiados, sen función algunha
na actualidade, pero que poden revelar a
existencia dos antepasados, para os que
estos órganos eran necesarios. Por
exemplo, nos golfinños e focas.

18. Probas bioxeográficas

19. Probas embriolóxicas

20. Evidencias da bioloxía molecular: ADN

21. 4.Mecanismos da evolución
• 4.1. As mutacións fonte de variabilidade.
– Mutación: cambio ao chou do AND dun ser vivo
– Os mutantes proporcionan novos xenotipos sobre
os cales actuar a evolución
– Proporcionan variabilidade á población dunha
especie.
– As mutacións poden ser:
• Positivas: Mellora adaptativa
• Neutras
• Negativas: Desventaxa adaptativa

23. O caso da avelaíña do bidueiro.
Revolución Industrial
(Manchester, 1850)
A RESERVA DE VARIABILIDADE XENÉTICA é o que
permite aos individuos irse acomodando e adaptando aos
cambios ambientais…
Unha población
suficientemente diversa
ten máis probabilidade
de sobrevivir e de que
algún dos seus indiviuos
estea adaptado ás novas
condicións

24. Cor branca e vive sobre troncos de bidueiro, que adoitan
estar cubertos de liques brancos. Así, pasa inadvertida
ante os depredadores: os paxaros.
As que teñen unha mutación que lles fai ser escuras,
son presas fáciles. Estas son minoritarias.
O caso da avelaíña do bidueiro.
Revolución Industrial (Manchester, 1850)

25. Cara 1850, en plena Revolución Industrial, a contaminación
atmosférica matou a moitos liques  os troncos de bidueiros
xa non tiñan liques e amosaban cor escura…
As avelaíñas blancas
convertéronse na presa
doada dos paxaros…
As mutantes escuras pasaban
inadvertidas no novo ambiente
e se reproducían…
En 50 anos, o 99% da poboación
era escura…

26. 4.2. A Recombinación xenética
• A recombinación dos xenes
ao chou produce gametos
diferentes que aumentan a
variabilidade xenética
• A unión dos gametos é ao
chou, aumenta esta
variabilidade xenotípica

27. 4.3.Variabilidade e Selección natural
• Unha poboación aumentará a súa variabilidade a
través de:
– Mutación:
• “+” Aumentan a supervivencia: mellor adaptación
• “-” Diminúen supervivencia: menor adaptación
– Recombinación
• A selección natural preservará aqueles xenotipos máis
aptos e eliminará os desfavorables.
• As mutacións provocarán pequenos cambios que se
suman paseniño ao longo de milleiros de anos,
permitindo a evolución
• A selección natural non ten ningún obxectivo.

28. 5. Formación dunha especie
• Especie: Conxunto de individuos de
características similares que poden
cruzarse entre si, pero que están
illados reproductivamente doutros
grupos afíns
• Especiación: proceso polo cal unha
poboación dunha determinada
especie da lugar a outra ou outras
poboacións, illadas
reproductivamente da poboación
anterior e entre si, que co tempo
irán acumulando outras diferencias
xenéticas.

29. A especiación pode darse de dúas formas:
alopátrica e simpátrica

30. Especiación Alopátrica
• Tamén chamada especiación xeográfica.
• Separación xeográfica de poboacións que comparten un acervo
xenético común.
– Pero que sometidas a diferentes condicións ambientais, evolucionaron
independientemente ata xerar novas especies.

31. Especiación Simpátrica
• Prodúcese dentro dun mesmo espacio xeográfico.
• Non ten barreiras de illamento xeográfico.
• Esto implica que as novas poboacións empreguen nichos ecolóxicos
diferentes pero dentro do intervalo de distribución da especie
ancestral.

32. Mecanismos de illamento.
Son de dous tipos:
• Precigóticos: os que impiden que se forme o cigoto:
– Incompatibilidade de xenitais
– Falta de resposta a chamada sexual(ineficiencia de
feromonas)
– Incompatibilidade de gametos
– Illamento por diferencias de hábitat ou conducta
• Postcigóticos: os que fan inviable ou estéril ao cigoto.
– Aborto do embrión ou feto.
– Morte prematura do recén nacido.
– Esterilidade do adulto.
– Esterilidade do híbrido.

33. que tipo de especiaciación é esta?

34. 5.4.O papel da humanidade na extinción
de especies e as súas causas
• Actualmente o home é o principal agresor da
Terra. Consecuencias das súas accións:
– Perda de biodiversidade
– Extinción de especies (unha /día!)
– Alteración de hábitats e ecosistemas completos.
– Cambio no clima global do planeta.
– Contaminación das cadeas tróficas…
• Vídeo:
http://www.youtube.com/watch?v=G_vL7crePRA

35. A Orixe da especie humana
Vídeo: http://cienciasnarede-4eso-bioxeo.blogspot.com/2010/02/tema-5-orixe-
da-vida-evolucion-videos.html