Όλη η ύλη της Βιολογίας, με τις απαντήσεις στις ερωτήσεις του βιβλίου.

1. Βιολογία
Α΄ Λυκείου
Ερωτήσεις Επανάληψης
& Απαντήσεις του βιβλίου
Ύλη σχολικού έτους 2013 – 2014
Πανελλαδικών εξετάσεων
Γουρζής Στάθης – Φυσικός

2. Κεφάλαιο 1ο
– Από το κύτταρο στον οργανισμό
Παράγραφος 1.1 – Κύτταρα και ιστοί
1) Από τι αποτελείται ο ανθρώπινος οργανισμός ; Πως λέμε το αρχικό κύτταρο, από το οποίο
προέρχονται όλα τα υπόλοιπα κύτταρα ;
( Σελ. 9 - « Ο ανθρώπινος οργανισμός ... - ... αρχικό κύτταρο, το ζυγωτό … »
2) Τι ονομάζουμε, στην Βιολογία, ιστό ;
( Σελ. 9 - « Κύτταρα μορφολογικά όμοια ... - ... αποτελούν έναν ιστό. » )
3) Πόσα και ποια είδη ιστών υπάρχουν ;
( Σελ. 9 – « Διακρίνουμε τέσσερα είδη … - … και το νευρικό. » )
4) Τι είναι ο επιθηλιακός ιστός ;
( Σελ. 9 – « Ο επιθηλιακός ιστός αποτελείται … - … εσωτερικά διάφορες κοιλότητες . »)
5) Ποιος είναι ο ρόλος του επιθηλιακού ιστού ;
( Σελ. 9 – « Ο ρόλος του επιθηλιακού ιστού … - … και έκκριση προϊόντων. » )
6) Τι είναι οι βλεφαρίδες των επιθηλιακών κυττάρων ;
( Σελ. 9 – « Οι βλεφαρίδες απομακρύνουν … - … μικρόβια ή σκόνες. » )
7) Τι είναι οι μικρολάχνες των επιθηλιακών κυττάρων ;
( Σελ. 9 – « Τα επιθηλιακά κύτταρα του λεπτού … - … προϊόντων της πέψης. » )
8) Τι είναι ο κροσσωτός επιθηλιακός ιστός ;
( Σελ. 9 – « Πολλά επιθηλιακά κύτταρα φέρουν … - … τις αεροφόρους οδούς. » )
9) Τι είναι ο αδένας ;
( Σελ. 9 – « Μερικές φορές κύτταρα του επιθηλιακού … - … συνιστούν έναν αδένα. »)
10) Από τι αποτελείται ένας αδένας ;
( Σελ. 9 – « Ένας αδένας μπορεί να … - … του γαστρεντερικού σωλήνα. »)
11)Τι είναι οι εξωκρινείς αδένες ;
( Σελ. 10 – « Οι εξωκρινείς αδένες εκκρίνουν … - … είτε σε εσωτερικές κοιλότητες. »)
12) Τι είναι οι ενδοκρινείς αδένες ;
( Σελ. 10 – «Οι ενδοκρινείς αδένες εκκρίνουν … - … κατευθείαν στο αίμα. »)
13) Τι είναι οι μεικτοί αδένες ;
( Σελ. 10 – «Οι μεικτοί αδένες περιλαμβάνουν … - … της γλυκόζης λυστο αίμα. »)
14)Τι είναι ο ερειστικός ιστός ;
( Σελ. 10 - « Ο ερειστικός ιστός αποτελείται ... - ... άφθονη μεσοκυττάρια ουσία. »
15)Τι περιέχει η μεσοκυττάρια ουσία ;
( Σελ. 10 - « Η μεσοκυττάρια ουσία ... - ... προσδίδει περισσότερη ελαστικότητα. » )
16)Ποιος είναι ο ρόλος του ερειστικού ιστού ; Σε ποια είδη διακρίνεται ;
( Σελ. 10 – «Ο ερειστικός ιστός συνδέει … - … , χόνδρινο και οστίτη ιστό. » )
17)Τι είναι ο συνδετικός ιστός ;
( Σελ. 10 – « Ο συνδετικός ιστός διακρίνεται σε χαλαρό και πυκνό . »)

3. 18)Τι είναι ο χαλαρός συνδετικός ιστός ;
( Σελ. 10 – « Ο χαλαρός συνδετικός ιστός … - … κολλαγόνου και ελαστίνης. » )
19)Τι είναι ο πυκνός συνδετικός ιστός ;
( Σελ. 10 – « Η μεσοκυττάρια ουσία … - … σκελετικούς μυς με τα οστά. » )
20)Τι γνωρίζετε για τον χόνδρινο ιστό ;
( Σελ. 11 – « Ο χόνδρινος ιστός είναι … - … στους μεσοσπονδύλιους δίσκους. » )
21)Τι γνωρίζετε για τον οστίτη ιστό ;
( Σελ. 11 – « Ο οστίτης ιστός, που συναντάται … - … υπάρχουν τα οστεοκύτταρα. » )
22)Τι είναι το αίμα ;
( Σελ. 11 – « το αίμα θεωρείται από τους … - … τύπος συνδετικού ιστού, … »)
23) Από τι αποτελείται το αίμα ;
( Σελ. 11 – « … που αποτελείται από τρία είδη … - … στην πήξη του αίματος. »)
24)Τι είναι ο μυϊκός ιστός ; Πόσα, ( και ποια ), είδη μυϊκού ιστού υπάρχουν ;
( Σελ. 12 - « Ο μυϊκός ιστός αποτελείται ... - ... τρεις τύποι μυϊκού ιστού. »
25)Τι είναι ο σκελετικός μυϊκός ιστός ;
( Σελ. 12 - « Ο σκελετικός μυϊκός ιστός ... - ... τους γίνεται με τη θέλησή μας. » )
26)Τι είναι ο μυϊκός ιστός της καρδιάς ;
( Σελ. 12 – «Ο μυϊκός ιστός της καρδιάς … - … δεν υπακούουν στη θέλησή μας. » )
27)Τι είναι ο λείος μυϊκός ιστός ;
( Σελ. 12 – « Ο λείος μυϊκός ιστός … - … δεν υπακούουν στη θέλησή μας. »)
28)Τι είναι ο νευρικός ιστός ;
( Σελ. 13 – « Ο νευρικός ιστός αποτελείται … - … και από νευρογλοιακά κύτταρα. » )
29)Τι είναι οι νευρώνες ;
( Σελ. 13 – « Οι νευρώνες είναι κύτταρα … - … και μεταβίβαση νευρικών ώσεων. » )
30)Τι γνωρίζετε για τα νευρογλοιακά κύτταρα ;
( Σελ. 13 – « Τα νευρογλοιακά κύτταρα … - … και τρέφουν τους νευρώνες. » )
Παράγραφος 1.2 – Όργανα και συστήματα οργάνων
31)Τι ονομάζουμε όργανο ; ( Παραδείγματα )
( Σελ. 13 – « Ένα όργανο αποτελείται … - … επιτελεί μια συγκεκριμένη λειτουργία. » )
32)Τι είναι το σύστημα οργάνων ; ( Παραδείγματα )
( Σελ. 13 – « Όργανα που συνεργάζονται … - … συνιστούν ένα σύστημα οργάνων. »)
33) Τι γνωρίζετε για το πεπτικό σύστημα ;
( Σελ. 13 – « Στο πεπτικό σύστημα … - … των θρεπτικών συστατικών. »)
34) Τι είναι το κυκλοφοριακό σύστημα ;
( Σελ. 13 – « Οι θρεπτικές ουσίες και το … - … με το κυκλοφοριακό σύστημα. »)
35) Τι γνωρίζετε για το αναπνευστικό σύστημα ;
( Σελ. 13 – « Το αναπνευστικό σύστημα … - … των αερίων της αναπνοής. »)
36)Τι είναι το ουροποιητικό σύστημα ;
( Σελ. 13 – «Οι άχρηστες και επιβλαβείς … - … το ουροποιητικό σύστημα. »)

4. 37)Τι γνωρίζετε για το σύστημα των αισθητηρίων οργάνων ;
( Σελ. 13 – « Το σύστημα των αισθητηρίων οργάνων δέχεται ερεθίσματα. »)
38) Πως λειτουργεί το νευρικό σύστημα και το σύστημα των ενδοκρινών αδένων ;
( Σελ. 13 – « Τα ερεθίσματα αυτά … - … όλες τις λειτουργίες του σώματος. »)
39)Τι είναι το ερειστικό – μυϊκό σύστημα ;
( Σελ. 13 – « Το ερειστικό σύστημα … - … συμβάλει στις κινήσεις. »)
40)Τι είναι το αναπαραγωγικό σύστημα ;
( Σελ. 13 – «Το αναπαραγωγικό σύστημα … - … απαραίτητο στην αναπαραγωγή. »)
Απαντήσεις στις ερωτήσεις του κεφαλαίου

6. Κεφάλαιο 9ο
– Νευρικό σύστημα
Εισαγωγή
1) Τι είναι η ομοιόσταση ;
( « Η διατήρηση σταθερού του εσωτερικού περιβάλλοντος του οργανισμού, λέγεται ομοιόσταση. » )
2) Πως βοηθά το νευρικό σύστημα την ομοιόσταση ;
( « … ελέγχοντας και συντονίζοντας τις λειτουργίες των υπόλοιπων συστημάτων του οργανισμού. » )
3) Πως λειτουργεί το νευρικό σύστημα ;
( σελ.139 - « Οι πληροφορίες για τις μεταβολές αυτές ... - ... εντολές στους μυς και στους αδένες. » )
4) Από ποιά όργανα αποτελείται το νευρικό σύστημα ;
( « Τα όργανα του νευρικού συστήματος είναι : ο εγκέφαλος, ο νωτιαίος μυελός και τα νεύρα. » )
5) Από ποιά όργανα αποτελείται το κεντρικό νευρικό σύστημα ;
( σελ.139 - « … ο εγκέφαλος και ο νωτιαίος μυελός … - … Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. » )
6) Από ποιά όργανα αποτελείται το περιφερικό νευρικό σύστημα ;
( σελ.139 - « … και τα νεύρα, που αποτελούν το Περιφερικό Νευρικό Σύστημα. » )
Δομή και λειτουργία των νευρικών κυττάρων
7) Ποιά είναι τα είδη των κυττάρων νευρικού ιστού ;
( σελ.139 - « Τα κύτταρα του νευρικού ιστού … - … ή νευρώνες και τα νευρογλοιακά κύτταρα. » )
8) Ποιά είναι η λειτουργία των νευρώνων ;
( σελ.139 - « Οι νευρώνες, που αποτελούν τη … - … της έντασης του φωτός, του Ph κ.ά. » )
9) Ποιά είναι η λειτουργία των νευρογλοιακών κυττάρων ;
( σελ.139 - « Τα νευρογλοιακά κύτταρα είναι … - … νευρώνες και έχουν βοηθητικό ρόλο. » )
10) Από τι αποτελείται ένας νευρώνας ;
( σελ.139 - « Κάθε νευρώνας αποτελείται από … - … δενδρίτες και στο νευράξονα ή νευρίτη. »

7. 11) Τι είναι οι δενδρίτες ;
( « Οι δενδρίτες είναι συνήθως μικρές σε μήκος αποφυάδες με πολλές διακλαδώσεις. » )
12) Τι είναι ο νευράξονας ;
( σελ.139 - « Ο νευράξονας ή νευρίτης έχει μήκος … - … σε ειδικό άκρο, το τελικό κομβίο. » )
13) Σε ποιες κατηγορίες ξεχωρίζουμε τους νευρώνες ;
( σελ.139 - « Οι νευρώνες παρουσιάζουν μορφολογικές … - … κινητικούς και ενδιάμεσους. » )
14) Πως λειτουργούν οι αισθητικοί νευρώνες ;
( σελ.139 - « Οι αισθητικοί νευρώνες μεταφέρουν … - … νωτιαίο μυελό και στον εγκέφαλο. » )
15) Πως λειτουργούν οι κινητικοί νευρώνες ;
( σελ.139 - « Αντίθετα, οι κινητικοί νευρώνες μεταφέρουν… - … είτε με έκκριση ουσιών, ( αδένες ). » )
16) Πως λειτουργούν οι ενδιάμεσοι νευρώνες ;
( σελ.139 - « Τέλος οι ενδιάμεσοι νευρώνες βρίσκονται…-…του εγκεφάλου ή του νωτιαίου μυελού. » )
17) Τι γνωρίζετε για τα νευρογλοιακά κύτταρα ;
( σελ.140 - « Τα νευρογλοιακά κύτταρα, ( νεύρο και … - … της μεταφοράς της νευρικής ώσης. » )
Απαντήσεις στις ερωτήσεις του κεφαλαίου

8. Περιφερικό Νευρικό Σύστημα
1) Από τι αποτελούνται τα νεύρα ;
( σελ.147 - « Τα νεύρα αποτελούνται από ... - ... συγκρατούνται με τη βοήθεια συνδετικού ιστού. » )
2) Τι γνωρίζετε για τις νευρικές αποφυάδες ;
( σελ. 147 – « Οι νευρικές αποφυάδες που συνιστούν … - … και έχουν λευκή, γυαλιστερή όψη. » )
3) Που βρίσκονται τα κυτταρικά σώματα των νευρώνων ;
( σελ. 147 – « Τα κυτταρικά σώματα των νευρώνων … - … νωτιαίος μυελός) είτε στα γάγγλια, » )
4) Τι είναι τα γάγγλια ;
( σελ.147 - « … είτε στα γάγγλια, τα οποία είναι αθροίσματα σωμάτων νευρικών κυττάρων … » )
5) Σε ποιες κατηγορίες ξεχωρίζουμε τα νεύρα ; ( ονομαστικά )
(σελ.147-«Τα νεύρα, ανάλογα με τις λειτουργίες τους, διακρίνονται σε αισθητικά, κινητικά και μεικτά.»)
6) Τι γνωρίζετε για τα αισθητικά νεύρα ;
( σελ.147 - « Τα αισθητικά νεύρα αποτελούνται από αποφυάδες αισθητικών νευρώνων. » )
7) Τι γνωρίζετε για τα κινητικά νεύρα ;
( σελ.147 - « Τα κινητικά νεύρα αποτελούνται από νευράξονες κινητικών νευρώνων. » )
8) Τι γνωρίζετε για τα μεικτά νεύρα ;
( σελ.147 - « Τα μεικτά νεύρα περιέχουν και τα δύο είδη αποφυάδων. » )
9) Τι γνωρίζετε για τα εγκεφαλικά νεύρα ;
( σελ.147 - « Στον άνθρωπο υπάρχουν 10 ζεύγη … - … περιοχές της κεφαλής και του λαιμού. » )
10) Τι γνωρίζετε για τα νωτιαία νεύρα ;
( σελ.148 - « Από το νωτιαίο μυελό εκφύονται … - … τον αυχένα, τον κορμό και τα άκρα. » )
11) Τι είναι η νευρική οδός ;
( σελ.148 - « Νευρική οδός είναι η διαδρομή που … - … μέσα στο νευρικό σύστημα. » )
12) Τι γνωρίζετε για τις κινητικές νευρικές οδούς ;
( σελ.148 - « Οι οδοί που μεταφέρουν νευρικές … - … ονομάζονται κινητικές ή φυγόκεντρες. » )
13) Τι γνωρίζετε για τις αισθητικές νευρικές οδούς ;
( σελ.148 - « … ενώ αυτές που μεταφέρουν … - … ονομάζονται αισθητικές ή κεντρομόλοι. » )
14) Τι είναι το αντανακλαστικό τόξο ;
( σελ.148 - «Η απλούστερη νευρική οδός είναι το … - … και τους κινητικούς νευρώνες. » )

9. 15) Τι είναι τα αντανακλαστικά ;
( σελ.149 - « Τα αντανακλαστικά είναι … - … πραγματοποιούνται μέσα ή έξω από το σώμα. » )
16) Σε τι βοηθούν τα αντανακλαστικά τον άνθρωπο ;
( σελ.149 - « Τα αντανακλαστικά βοηθούν τον άνθρωπο στις παρακάτω καταστάσεις :
Α) Διατήρηση της ισορροπίας Ε) Πίεση του αίματος
Β) Διατήρηση της ομοιόστασης ΣΤ) Άνοιγμα και κλείσιμο των βλεφάρων
Γ) Ρύθμιση καρδιακού ρυθμού Ζ) Απομάκρυνση των άκρων από επικίνδυνο περιβάλλον
Δ) Ρύθμιση αναπνευστικού ρυθμού
» )
17) Τι είναι το αντανακλαστικό του γόνατου ;
( σελ.149 - « Στο αντανακλαστικό του γόνατου … - … βοηθά στη διατήρηση της όρθιας στάσης. » )

10. Κεντρικό Νευρικό Σύστημα
1) Τι γνωρίζετε για το κεντρικό νευρικό σύστημα ;
( σελ.150 - « Το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα … - … και το σπονδυλικό σωλήνα αντίστοιχα. » )
2) Τι είναι οι μήνιγγες ;
( σελ.150 - « Επιπρόσθετα, τόσο ο εγκέφαλος … - … κυκλοφορεί το εγκεφαλονωτιαίο υγρό, … » )
3) Τι είναι το εγκεφαλονωτιαίο υγρό ;
( σελ.150 - « … κυκλοφορεί το εγκεφαλονωτιαίο υγρό … - … εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. » )
4) Τι είναι οι κοιλίες του εγκεφάλου ;
( σελ.150 - « Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό κυκλοφορεί, … - … σωλήνα του νωτιαίου μυελού. » )
5) Τι είναι ο νωτιαίος μυελός ;
( σελ.151 - « Ο νωτιαίος μυελός είναι μια λεπτή … - … δεύτερου οσφυϊκού σπονδύλου περίπου. » )
6) Από τι αποτελείται ο νωτιαίος μυελός ;
( σελ.151 - « Στην περιοχή του αυχένα και στην … - … σχήμα πεταλούδας με ανοικτά φτερά. » )
7) Τι γνωρίζετε για την φαιά και την λευκή ουσία ;
( σελ.151 - « Η φαιά ουσία αποτελείται κυρίως από … - … με τα διάφορα τμήματα του σώματος. » )
8) Τι είναι ο εγκέφαλος ;
( σελ.152 - « Ο εγκέφαλος είναι το μεγαλύτερο ... - ... και μεταβιβάζουν ερεθίσματα. » )
9) Τι είναι τα κέντρα του εγκεφάλου ;
( σελ.152 - « Εξειδικευμένες περιοχές του … - … τις ανώτερες πνευματικές λειτουργίες» )
10)Σε ποιες περιοχές χωρίζεται ο εγκέφαλος ;
( σελ.152 - « Ο εγκέφαλος χωρίζεται ανατομικά … - … στο στέλεχος και την παρεγκεφαλίδα» )
11)Τι είναι οι έλικες και τι οι αύλακες του εγκεφάλου ;
( σελ.153 - « Τα εγκεφαλικά ημισφαίρια, που αποτελούν … - … από το δεξί ημισφαίριο. » )
12)Τι γνωρίζετε για τους λοβούς του εγκεφάλου ;
( σελ.153 - « Άλλες σχισμές χωρίζουν το … - … ο βρεγματικός, ο κροταφικός και ο ινιακός. » )
13) Από τι αποτελούνται τα εγκεφαλικά ημισφαίρια ;
( σελ.153 - « Τα εγκεφαλικά ημισφαίρια αποτελούνται … - … με άλλα τμήματα του εγκεφάλου. » )

11. 1) Τι είναι το στέλεχος του εγκεφάλου ;
( σελ.159 - « Το στέλεχος συνδέει τα εγκεφαλικά … - … ., ο υποθάλαμος και ο προμήκης. » )
2) Τι γνωρίζετε για το θάλαμο ;
( σελ.159 - « Από το θάλαμο οι νευρικές ώσεις … - … του φλοιού, όπου και αναλύονται. » )
3) Τι γνωρίζετε για το υποθάλαμο ;
( σελ.159 - « Ο υποθάλαμος αποτελεί το κέντρο … - … ρόλο στη ρύθμιση του ύπνου. » )
4) Τι γνωρίζετε για τον προμήκη ;
( σελ.159 - « Ο προμήκης έχει δομή παρόμοια … - … προμήκη συνεπάγεται θάνατο . » )
5) Τι γνωρίζετε για την παρεγκεφαλίδα ;
( σελ.160 - « Η παρεγκεφαλίδα αποτελείται από … - … και της ισορροπίας του σώματος. » )
Ανώτερες πνευματικές λειτουργίες
6) Τι είναι ο η μνήμη του εγκέφαλου και πως λειτουργεί ;
( σελ.162 - « Ο εγκέφαλος έχει την δυνατότητα ... - ... των πληροφοριών ονομάζεται μνήμη. » )
7) Γιατί είναι απαραίτητη η μνήμη του εγκέφαλου ;
( σελ.162 - « Η μνήμη είναι απαραίτητη προϋπόθεση ... - ... του ατόμου στις άμεσες ανάγκες. » )
8) Τι είναι η βραχυπρόθεσμη μνήμη ;
( σελ.162 - « Η μνήμη είναι μιας διαδικασία ... - ... να μετατραπεί σε μακροπρόθεσμη, … . » )
9) Τι είναι η μακροπρόθεσμη μνήμη ;
( σελ.163 - « Η μακροπρόθεσμη μνήμη περιλαμβάνει ... - ... πληροφορίες είναι απεριόριστη. » )
10)Τι συμβαίνει αν τύχει να τραυματιστεί ο εγκέφαλος ;
( σελ.163 - « Σε περιπτώσεις τραυματισμού του … - … τραυματισμό ή από την ασθένεια. » )
11)Τι είναι η μάθηση ;
( σελ.164 - « Μάθηση είναι η διαδικασία απόκτησης … - … της συμπεριφοράς του ατόμου. » )
12)Ποια είδη μάθησης υπάρχουν ;
( σελ.164 - « Διακρίνονται διάφορα είδη μάθησης … - … η συνειρμική μάθηση, η αντίληψη. » )
13)Τι είναι η εξοικείωση ;
( σελ.164 - « Η εξοικείωση είναι η αναγνώριση ενός … - … να προκαλεί την αντίδρασή μας. » )
14) Τι είναι η ευαισθητοποίηση ;
( σελ.164 - « Αντίθετα η επαναλαμβανόμενη έκθεση … - … αντίδραση, την ευαισθητοποίηση. » )
15) Τι είναι η συνειρμική μάθηση ;
( σελ.164 - « Η συνειρμική μάθηση αφορά το … - … ύστερα από τη λάμψη της αστραπής. » )
16) Τι είναι η αντίληψη ;
( σελ.164 - « Η αντίληψη, τέλος, αφορά τη … - … τους για την επίλυση προβλημάτων. » )
17) Τι ονομάζουμε συμπεριφορά ;
( σελ.164 - « Συμπεριφορά είναι το σύνολο … - … γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. » )
18) Ποια είδη συμπεριφοράς υπάρχουν ;
( σελ.164 - « Συνήθως γίνεται διάκριση ανάμεσα … - … που τροποποιείται με τη μάθηση. » )
19) Τι είναι η ενστικτώδης συμπεριφορά ;

12. ( σελ.164 - « Η ενστικτώδης συμπεριφορά … - … χαμόγελο, η έκφραση φόβου κτλ. » )
ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
20)Τι είναι Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα - ΑΝΣ ;
( σελ.165 - « Το Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα … - … ρυθμίζονται κυρίως από τα αντανακλαστικά. » )
21) Πως γίνεται η επεξεργασία των νευρικών ώσεων στα γάγγλια ;
( σελ.165 - « Οι νευρικές ώσεις, που προέρχονται … - … τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. » )
22)Σε ποιους κλάδους χωρίζεται το Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα - ΑΝΣ ;
( σελ.165 - « Το ΑΝΣ χωρίζεται σε δύο κλάδους … - … συμπαθητικό και στο παρασυμπαθητικό. » )
23) Ποιος είναι ο ρόλος του συμπαθητικού ΑΝΣ ;
( σελ.166 - « Το συμπαθητικό έχει, γενικά, σημαντικό … - … έντασης ή έκτατης ανάγκης. » )
24) Ποιος είναι ο ρόλος του παρασυμπαθητικού ΑΝΣ;
( σελ.166 - « Το παρασυμπαθητικό, αντίθετα, ελέγχει … - … ύστερα από καταστάσεις έντασης. » )
25) Λειτουργίες του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος ;
( σελ.166 - « Το ΑΝΣ, αν και διατηρεί κάποιο βαθμό .. - … κατάσταση συναισθηματικής φόρτισης. » )
Απαντήσεις στις ερωτήσεις του κεφαλαίου

14. Κεφάλαιο 10ο
– Αισθητήρια όργανα – Αισθήσεις
Υποδοχείς – Αισθήσεις
18)Τι είναι τα κύτταρα - υποδοχείς ;
( σελ.171 - « Ειδικά κύτταρα – υποδοχείς, ... - ... μεταβολές στο εξωτερικό περιβάλλον. » )
19)Τι είναι οι χημειοϋποδοχείς ;
( σελ. 171 – « Οι χημειοϋποδοχείς ανιχνεύουν … - … γλυκόζης, του CO2 και άλλων ουσιών. » )
20) Τι είναι οι θερμοϋποδοχείς ;
( σελ. 171 – « Οι θερμοϋποδοχείς ανιχνεύουν αλλαγές στη θερμοκρασία. » )
21)Τι είναι οι φωτοϋποδοχείς ;
( σελ. 171 – « Οι φωτοϋποδοχείς έχουν … - … δημιουργία αίσθησης της όρασης. » )
22)Τι είναι οι μηχανοϋποδοχείς ;
( σελ. 171 – « Οι μηχανοϋποδοχείς ανιχνεύουν … - … , στην κίνηση ή στην τάση. » )
23)Τι είναι οι αισθητήριοι υποδοχείς ;
( σελ. 171 – «Οι αισθητήριοι υποδοχείς βρίσκονται στο … - … , οι οποίοι τους προστατεύουν. » )
24)Τι ονομάζουμε αίσθηση ;
( σελ. 171 – « Η αίσθηση είναι το αποτέλεσμα … - … που φτάνουν στον εγκέφαλο. » )
25)Πως δημιουργούνται οι διαφορετικές αισθήσεις ;
( σελ. 171 – «Επειδή ο τρόπος δημιουργίας και … - … καταλήγουν οι νευρικές ώσεις. » )
26)Πως διακρίνουμε τις αισθήσεις ;
( σελ. 171 – « Οι αισθήσεις διακρίνονται σε σωματικές και ειδικές. » )
Σωματικές αισθήσεις – Πόνος – Αφή – Πίεση – Θερμοκρασία
27) Τι είναι οι σωματικές αισθήσεις ;
( σελ. 172 – «Οι σωματικές αισθήσεις είναι το … - … στα διάφορα μέρη του σώματος. » )
28) Που βρίσκονται οι υποδοχείς των σωματικών αισθήσεων ;
( σελ. 172 – « Οι υποδοχείς των σωματικών … - ... στους συνδέσμους και τα σπλάχνα. » )
29)Τι είναι οι υποδοχείς του πόνου και πως λειτουργούν ;
( σελ. 172 – « Οι υποδοχείς του πόνου … - … αίτια, ( θερμότητα, χημικές ενώσεις ). » )
30) Πως λειτουργούν οι αισθήσεις της αφής και της πίεσης ;
( σελ. 173 – « Για τις αισθήσεις της αφής … - … των μυών και των συνδέσμων. » )
31) Πως λειτουργεί η αίσθηση της θερμοκρασίας ;
( σελ. 173 – « Οι υποδοχείς της θερμοκρασίας … - … στο δέρμα και στους σκελετικούς μυς. » )
Ειδικές αισθήσεις – Όραση
32)Τι είναι ο οφθαλμικός βολβός και από τι αποτελείται ;
( σελ. 173 – « Ο οφθαλμικός βολβός έχει σχήμα … - … , τον χοριοειδή και τον αμφιβληστροειδή. » )

15. 33)Τι γνωρίζετε για τον σκληρό χιτώνα ; ( σελ. 173 )
34)Τι γνωρίζετε για τον κερατοειδ χιτώνα ; ( σελ. 173ἠ )
35)Τι γνωρίζετε για τον χοριοειδή χιτώνα ; ( σελ. 173 )
36)Τι γνωρίζετε για τον αμφιβληστροειδή χιτώνα ; ( σελ. 173 )
37)Τι είναι η ίριδα ; ( σελ. 173 )
38)Τι είναι το ακτινωτό σώμα ; ( σελ. 173 )
39)Τι γνωρίζετε για τον κρυσταλλοειδή φακό ; ( σελ. 173 )
40)Τι γνωρίζετε για τον υδατοειδές υγρό ; ( σελ. 173 )
41)Τι είναι το υαλώδες σώμα ; ( σελ. 173 )
42)Τι είναι τα ραβδία και τα κωνία ;
( σελ. 173 – « Ο αμφιβληστροειδής περιέχει τροποποιημένα νευρικά κύτταρα, οι απολήξεις των
οποίων ονομάζονται ραβδία και κωνία. » )

16. 43)Τι γνωρίζετε για τα ραβδία ; ( σελ. 173 )
44)Τι είναι τα κωνία ; ( σελ. 175 )
45)Τι γνωρίζετε για την ωχρά κηλίδα, το οπτικό νεύρο και την οπτική θηλή ; ( σελ. 175 )
Ακοή
46)Ποιες οι βασικές λειτουργίες του αυτιού και από τι αποτελείται ;
( σελ. 180 – « Το αυτί είναι υπεύθυνο για την αίσθηση … - … το μέσο και το εσωτερικό αυτί. » )
47)Από τι αποτελείται το εξωτερικό αυτί;
( σελ. 180 – «Το εξωτερικό αυτί αποτελείται από … - … το πτερύγιο και τον ακουστικό πόρο.» )
48)Τι είναι τα τριχίδια και η κυψελίδα ;
( σελ. 180 – «Η είσοδος του ακουστικού πόρου … - … είσοδο σκόνης και οργανισμών στο αυτί. » )
49)Ποια η λειτουργία του πτερυγίου του αυτιού ;
( σελ. 180-181 – « Το πτερύγιο συλλέγει του ήχους και τους κατευθύνει προς τον ακουστικό πόρο. » )
50)Από τι αποτελείται το μέσο αυτί ;
( σελ. 181 – « Το μέσο αυτί αποτελείται από … - … τη σφύρα, τον άκμονα και τον αναβολέα. » )
51)Από τι αποτελείται το εσωτερικό αυτί ;
( σελ. 181 – « Το εσωτερικό αυτί αποτελείται από … - … και τους τρεις ημικύκλιους σωλήνες. » )
52)Πως δημιουργείται η αίσθηση του ήχου στον εγκέφαλο ;
( σελ. 182 – « Τελικά προκαλούνται δονήσεις στη … - … λοβός) και ερμηνεύονται σαν ήχος. » )
53)Η αίσθηση της ισορροπίας. ( σελ. 184 )

17. Όσφρηση και γεύση
54) Οι αισθήσεις της όσφρησης και της γεύσης.
( σελ. 184 – « Οι αισθήσεις της γεύσης και της όσφρησης μας δίνουν τη δυνατότητα να αντιληφθούμε
και να διακρίνουμε την πληθώρα των χημικών μορίων που βρίσκονται στο περιβάλλον
μας (αέρας, τροφή). Οι δύο αυτές αισθήσεις συνδέονται λειτουργικά και μας βοηθούν
μαζί με την όραση στην επιλογή της τροφής. » )
55) Ποίο είναι το αισθητήριο της όσφρησης ;
( σελ. 185 – « Το αισθητήριο της όσφρησης είναι … - … το πάνω τμήμα της ρινικής κοιλότητας. » )
56) Πως δημιουργείται η αίσθηση της όσφρησης ;
( σελ. 185 – « Έχει επιφάνεια περίπου 5 … - … της όσφρησης στη βάση του κροταφικού λοβού. » )
57) Ποία είναι τα ειδικά όργανα της γεύσης ;
( σελ.186 – « Τα ειδικά όργανα της γεύσης είναι … - … στον ουρανίσκο και στο φάρυγγα. » )
58)Πως δημιουργείται η αίσθηση της γεύσης ;
( σελ. 186 – « Οι χημικές ουσίες, για να ανιχνευθούν, … - … της γεύσης, ( βρεγματικός λοβός ). » )
59) Πόσες ομάδες υποδοχέων, ( κυττάρων ), υπάρχουν ;
( σελ.186 – « Πιστεύεται ότι υπάρχουν τέσσερις, … - … του πικρού, του ξινού και του αλμυρού. » )
Απαντήσεις στις ερωτήσεις του κεφαλαίου

19. 11) Υπάρχουν δύο τύποι φωτοευαίσθητων κυττάρων στον αμφιβληστροειδή χιτώ-

20. να του οφθαλμού, τα Κ, και τα Κ2. Έγινε μία έρευνα που αφορούσε την κατανομή
αυτών των κυττάρων κατά μήκος του οριζοντίου άξονα xy του αμφιβληστροειδούς
(σχήμα).
Τα αποτελέσματα φαίνονται στην παρακάτω γραφική παράσταση, η οποία απεικο-
νίζει την κατανομή των κυττάρων Κ, κατά μήκος του άξονα xy.
α. Ονομάστε:
• Τα κύτταρα Κ,. Κωνια
• Τα κύτταρα Κ2. Ραβδία
• Την περιοχή Α του αμφιβληστροειδούς. Οπτική θηλή
• Την περιοχή Β του αμφιβληστροειδούς. Ωχρή κηλίδα
β. Κατασκευάστε μία γραφική παράσταση παρόμοια με την παραπάνω, στην οποία
να απεικονίσετε τη σχετική συχνότητα των κυττάρων Κ2 κατά μήκος του άξονα xy.

21. 12) Για να προστατεύσουμε την όρασή μας από την έντονη ηλιακή ακτινοβολία συ-
χνά χρησιμοποιούμε γυαλιά ηλίου. Σχεδιάστε το πρόσθιο τμήμα του οφθαλμού (ί-
ριδα, κόρη), όπως φαίνεται σε ένα άτομο το οποίο δε φορά γυαλιά ηλίου και σε έ-
να άτομο το οποίο φορά γυαλιά ηλίου.
χωρίς γυαλιά ηλίου με γυαλιά ηλίου
Δυστυχώς στην αγορά κυκλοφορούν και κακής ποιότητας γυαλιά ηλίου τα οποία
ενώ φαίνονται μαύρα, δεν απορροφούν την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία. Αι-
τιολογείστε γιατί το να φοράς κακής ποιότητας γυαλιά ηλίου είναι πιο επικίνδυνο
από το να μη τα φοράς καθόλου.
Αν φοράς γυαλιά ηλίου το άνοιγμα της κόρης του οφθαλμού αυξάνεται. Αν τα γυα-
λιά ηλίου είναι κακής ποιότητας, η επιβλαβής υπεριώδης ακτινοβολία τα διαπερνά
και εισέρχεται, δια μέσου της διευρυμένης κόρης, στον αμφιβληστροειδή χιτώνα.
Αν δεν φοράς γυαλιά ηλίου, το άνοιγμα της κόρης είναι μικρό και εισέρχεται μικρό-
τερη ποσότητα υπεριώδους ακτινοβολίας σε σχέση με κάποιον που φορά κακής
ποιότητας γυαλιά ηλίου.
Κεφάλαιο 11ο
– Ενδοκρινείς αδένες
1) Πόσα είδη αδένων υπάρχουν στον άνθρωπο ;
(σελ.191–«Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν δύο είδη αδένων, οι εξωκρινείς & οι ενδοκρινείς. » )
2) Τι είναι οι εξωκρινείς αδένες ;
( σελ. 191 – « Οι εξωκρινείς (ιδρωτοποιοί αδένες, … - … του σώματος ή σε κοιλότητες του, » )
3) Τι είναι οι ενδοκρινείς αδένες ;
( σελ. 191 – « … ενώ οι ενδοκρινείς εκκρίνουν τις … - … , στην κυκλοφορία του αίματος. » )
4) Τι είναι οι ορμόνες ;
( σελ. 191 – « Οι ορμόνες είναι χημικές ουσίες- μηνύματα,… - … βιοχημικές δραστηριότητες. » )
5) Ποιοι είναι οι ενδοκρινείς αδένες ;
( σελ. 191 – « Στους ενδοκρινείς αδένες ανήκουν … - … η επίφυση και ο θύμος αδένας κ.ά. . » )
6) Ποιοι είναι οι μεικτοί αδένες ;
( σελ. 191 – « Υπάρχουν και αδένες με διπλή … - … το πάγκρεας, οι όρχεις, οι ωοθήκες κ.ά.. » )
7) Πως διακρίνουμε τις ορμόνες, ανάλογα με τον τρόπο δράσης τους ;
( σελ. 192 – « Οι ορμόνες, ανάλογα με τον τρόπο .. - … τις πεπτιδικές και τις στεροειδείς. » )

22. 8) Πως δρουν πεπτιδικές ορμόνες ; ( σελ. 192 )
9) Πως δρουν στεροειδείς ορμόνες ; ( σελ. 192 )
Απαντήσεις στις ερωτήσεις του κεφαλαίου

23. Κεφάλαιο 3ο
– Κυκλοφορικό σύστημα
1) Ποία είναι η λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος ;
( σελ. 43 – « Η μεταφορά των θρεπτικών ουσιών … - … γίνεται από το κυκλοφορικό σύστημα, … » )
2) Από τι αποτελείται το κυκλοφορικό σύστημα ;
( σελ. 43 – « Το κυκλοφορικό σύστημα, το οποίο … - … το αίμα που κυκλοφορεί μέσα σ' αυτά. » )
3) Τι είναι το λεμφικό σύστημα ;
( σελ. 43 – « Στενά συνδεδεμένο με το κυκλοφορικό … - … , στο οποίο κυκλοφορεί η λέμφος. » )
4) Τι είναι η καρδιά ;
( σελ. 43 – 44 - « Το κύριο όργανο του κυκλοφορικού … - … τη σύγχρονη σύσπασή τους. » )
5) Από ποια μέρη αποτελείται η καρδιά ;
( σελ.44–« Η καρδιά του ανθρώπου είναι τετράχωρη … - …αίματος σε κάθε σύσπαση της καρδιάς.» )
6) Ποία είναι η λειτουργία της καρδιάς ;
( σελ. 44 – «Στην πραγματικότητα η καρδιά είναι μία … - … τους το στέλνουν σε δύο αρτηρίες. » )
7) Περιγραφή της ροής του αίματος μέσα στην καρδιά.
( σελ. 44 – 45 – «Στο δεξιό κόλπο φτάνει το αίμα από … - … και προς την πνευμονική αρτηρία. » )
8) Τι είναι οι καρδιακοί παλμοί ;
( σελ. 46 – « Οι παλμοί οφείλονται σε διαδοχικές συστολές… - …να φτάσουν τους 130 / λεπτό. » )
9) Τι είναι η αυτορύθμιση ;
( σελ. 46 – « Η λειτουργία της καρδιάς επηρεάζεται … - … ρυθμό λειτουργίας της, αυτορύθμιση. » )

24. 10)Πόσα είδη αγγείων περιλαμβάνει το κυκλοφορικό σύστημα ; ( σελ. 47 )
«Το κυκλοφορικό σύστημα περιλαμβάνει 3 είδη αγγείων:Τις αρτηρίες, τα τριχοειδή και τις φλέβες.»
11)Ποια είναι η λειτουργία των αρτηριών ; ( σελ. 47 )
«Τις αρτηρίες (και τα αρτηρίδια), που μεταφέρουν το αίμα από την καρδιά προς την περιφέρεια.»
12)Ποια είναι η λειτουργία των τριχοειδών αγγείων ;
( σελ. 47 – « … που επιτρέπουν την ανταλλαγή ουσιών με τους ιστούς ... » )
13)Ποια είναι η λειτουργία των φλεβών ;
( σελ. 47 – « … και τα φλεβίδια), που επαναφέρουν το αίμα στην καρδιά. » )
14)Τι είναι ο σφυγμός ;
( σελ. 47 – « Κάθε φορά που διοχετεύεται μία … - … των αρτηριών και οι παλμοί της καρδιάς. » )
15)Ποιές είναι οι μεγαλύτερες αρτηρίες του σώματος ;
( σελ. 47 – « Δύο είναι οι μεγαλύτερες αρτηρίες … - …διακλαδώσεις των παραπάνω αρτηριών. » )
16)Τι γνωρίζετε για τις φλέβες και τα φλεβίδια ;
( σελ. 48 – « Οι φλέβες είναι περισσότερες των … - … λειτουργούν σαν δεξαμενές αίματος. » )
17)Τι γνωρίζετε για τα τριχοειδή αγγεία ;
( σελ.48 – « Είναι τα πολυπληθέστερα και λεπτότερα … - … και του οργανισμού γενικότερα. » )
18)Τι είναι το ενδοθήλιο ;
( σελ.48 – « Μέσω των τοιχωμάτων τους, τα οποία … - … αι του διοξειδίου του άνθρακα. » )
19) Τι είναι η αρτηριακή πίεση ;
( σελ.49 – « Ο όρος «πίεση του αίματος» εκφράζει … - … πίεση των τοιχωμάτων των αρτηριών. » )
20) Τι είναι η συστολική ή μέγιστη αρτηριακή πίεση ;
( σελ.49 – « Σε κάθε συστολή της καρδιάς η πίεση … - … συστολική ή μέγιστη αρτηριακή πίεση. » )
21) Τι είναι η διαστολική ή ελάχιστη αρτηριακή πίεση ;
( σελ.49 – « 'Όταν η καρδιά χαλαρώνει, η πίεση … - … διαστολική ή ελάχιστη αρτηριακή πίεση. » )
22) Πίεση του αίματος.
( σελ.49 – « Η πίεση που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα.. - … με τη συστολή των σκελετικών μυών. » )
23) Αρτηριακή υπέρταση – υπόταση.

25. ( σελ.49 – « Η παθολογική αύξηση της αρτηριακής … - … της ονομάζεται αρτηριακή υπόταση. » )
Απαντήσεις στις ερωτήσεις του κεφαλαίου
1. Ποιος είναι ο ρόλος των βαλβίδων της καρδιάς;
α. Εμποδίζουν την παλινδρόμηση του αίματος από τις κοιλίες προς τους κόλπους
β. Εμποδίζουν την παλινδρόμηση του αίματος από την αορτή και την πνευμονική
αρτηρία στις κοιλίες.
2. Να αναφέρετε έναν τουλάχιστο λόγο που να δικαιολογεί τα παρακάτω:
- Η αριστερή κοιλία έχει παχύτερα τοιχώματα από τη δεξιά.
Η αριστερή κοιλία στέλνει το αίμα σε μεγαλύτερη απόσταση (σε όλο το σώμα),
ενώ η δεξιά σε μικρότερη (στους πνεύμονες).
- Οι αρτηρίες έχουν περισσότερο μυϊκό ιστό στα τοιχώματα απ' ό,τι οι φλέβες.
Το αίμα στις αρτηρίες ασκεί μεγαλύτερη πίεση απ' ό,τι στις φλέβες.
- Οι φλέβες έχουν βαλβίδες.
Για να επιτυγχάνεται η μονόδρομη ροή του αίματος προς την καρδιά.
- Τα τριχοειδή έχουν πολύ λεπτά τοιχώματα.
Για να γίνεται μέσω αυτών η ανταλλαγή ουσιών και των αναπνευστικών αερίων.
3. Στη φωτογραφία που ακολουθεί φαίνονται σε κάθετη τομή μία αρτηρία και μία
φλέβα. Να αναφέρετε 3 λόγους γιατί η ένδειξη Α αντιστοιχεί σε αρτηρία.
(α) περισσότερος μυϊκός ιστός
(β) περισσότερος συνδετικός ιστός
(γ) μικρότερη εσωτερική διάμετρος.
4. Στο διάγραμμα του τριχοειδούς που ακολουθεί να τοποθετήσετε τις παρακάτω
ενδείξεις: αρτηριακό άκρο, πρωτεΐνες του πλάσματος, φλεβικό άκρο, οξυγόνο,
θρεπτικές ουσίες, διοξείδιο του άνθρακα, νερό.

26. 5. Στο παρακάτω διάγραμμα φαίνονται οι μεταβολές στην πίεση του αίματος, κα-
θώς αυτό κινείται από τις αρτηρίες στις φλέβες μέσω των τριχοειδών.
(α).Να εξηγήσετε την κυματοειδή μορφή της καμπύλης στις αρτηρίες και στα
αρτηρίδια.
Οφείλεται στην εναλλαγή συστολής και χαλάρωσης της καρδιάς, η οποία δημι-
ουργεί τη συστολική και τη διαστολική πίεση αντίστοιχα, (βλέπε και βιβλίο του
μαθητή σελ. 53 και 56).
(β) Σε ποιο σημείο του κυκλοφορικού συστήματος έχουμε την μεγαλύτερη πτώ-
ση της πίεσης;
Στις φλέβες.
6. Σε ποια περιοχή των αιμοφόρων αγγείων το αίμα ρέει με μικρότερη ταχύτητα; Τι

27. διευκολύνει το είδος της ροής αυτής;
Στα τριχοειδή αγγεία. Διευκολύνει την ανταλλαγή των αναπνευστικών αε-
ρίων και των θρεπτικών ουσιών.
7. Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στη ροή του φλεβικού αίματος προς την καρδιά;
Η ύπαρξη βαλβίδων στις φλέβες και η συστολή των σκελετικών μυων.
ΑΙΜΑ
1) Τι είναι τι αίμα ;
( σελ. 59 - « Το αίμα με γυμνό μάτι φαίνεται να … - … αιωρούνται σ' ένα υγρό, το πλάσμα. » )
2) Ποία είναι τα έμμορφα συστατικά του αίματος ;
( σελ. 59 - « Τα κύτταρα του αίματος διακρίνονται … - … στον ερυθρό μυελό των οστών. » )
3) Τι είναι το πλάσμα ;
( σελ. 59 - « Το πλάσμα αποτελείται από νερό … - … πρωτεΐνες, θρεπτικές ουσίες κ.ά. . » )
4) Τι είναι το πλάσμα ;
( σελ. 59 - « Το πλάσμα αποτελείται από νερό … - … πρωτεΐνες, θρεπτικές ουσίες κ.ά. . » )
5) Ποια είναι η λειτουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων ;
( σελ. 59 - « Ο ρόλος τους είναι η μεταφορά … - … αυτούς του διοξειδίου του άνθρακα. . » )
6) Τι γνωρίζετε για την αιμοσφαιρίνη ;
( σελ. 59 - « Το κυτταρόπλασμά τους περιέχει κυρίως … - … με μία πολυπεπτιδική αλυσίδα. » )
7) Που παράγονται και που καταστρέφονται τα ερυθρά αιμοσφαίρια ;
( σελ. 60 - « Τα ερυθροκύτταρα ζουν περίπου τέσσερις … - … από τον ερυθρό μυελό των οστών. » )
8) Περιγράψτε την διαδικασία μεταφοράς οξυγόνου από τα ερυθρά αιμοσφαίρια.
( σελ. 60 - « Όταν τα ερυθροκύτταρα φτάσουν στους … - …και διαχέεται προς τα κύτταρα. » )
9) Περιγράψτε την διαδικασία μεταφοράς διοξειδίου του άνθρακα από τα ερυθρά αιμοσφαίρια.
( σελ. 60 - « Αφού απελευθερωθεί το … - … στους πνεύμονες, όπου αποβάλλονται ως CΟ2. » )
10) Τι είναι τα λευκά αιμοσφαίρια ;
( σελ. 61 - « Τα λευκοκύτταρα είναι εμπύρηνα, … - … οστών και διακρίνονται σε δύο ομάδες. » )
11) Τι γνωρίζετε για τα κοκκιώδη λευκά αιμοσφαίρια ;
( σελ. 61 - « Στα κοκκιώδη, που περιέχουν κοκκία … - … και ουδετερόφιλα ή πολυμορφοπύρηνα. » )
12) Τι γνωρίζετε για τα μη κοκκιώδη λευκά αιμοσφαίρια ;
( σελ. 61 - «Στα μη κοκκιώδη, τα οποία μετά την… - … τα οποία διαφοροποιούνται σε μακροφάγα. » )
13) Τι είναι τα αιμοπετάλια ;
( σελ. 62 - « Τα αιμοπετάλια είναι θραύσματα κυττάρων … - … διαδικασία της πήξης του αίματος. » )
14)Τι είναι το πλάσμα ;
( σελ. 62 - « Είναι το υγρό μέρος του αίματος… - … πρέπει να αποβληθούν όπως ουρία. » )

28. 15)Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται οι πρωτεΐνες του πλάσματος ; ( - ονομαστικά )
( « Διακρίνονται σε : 1) Αλβουμίνες, 2) Σφαιρίνες, 3) Ινωδογόνο και 5) το Συμπλήρωμα. » )
16)Τι είναι οι Αλβουμίνες ;
( σελ. 62 - « Είναι πρωτεΐνες που καθιστούν … - … σταθερής ωσμωτικής πίεσης στο αίμα. » )
17)Τι είναι οι Σφαιρίνες ;
( σελ. 62 - « Οι πρωτεΐνες αυτές του πλάσματος … - … στη διαδικασία πήξης του αίματος. » )
18)Τι είναι το Ινωδογόνο ;
( σελ. 62 - « Πρωτεΐνη που έχει σημαντικό ρόλο … - … που παραμένει ονομάζεται ορός. » )
19)Τι είναι το Συμπλήρωμα ;
( σελ. 62 - « Το συμπλήρωμα είναι στην … - … καταστρέφοντάς τους με διάφορους τρόπους. » )
20)Ποιες είναι οι σημαντικές λειτουργίες του αίματος ; ( - ονομαστικά )
( « 1) Μεταφορά του οξυγόνου, 2) Προστασία στους τραυματισμούς,
και 3) Ρύθμιση του νερού και της θερμοκρασίας του σώματος. » )
21)Μεταφορά του οξυγόνου από το αίμα.
( σελ. 62 - «Μεταφέρει το οξυγόνο από … - … κυκλοφορούν επίσης ορμόνες και αντισώματα. » )
22)Προστασία στους τραυματισμούς από το αίμα.
( σελ. 62 - « Με τη διαδικασία της πήξης του αίματος … - … η είσοδος μικροοργανισμών. » )
23) Ρύθμιση του νερού και της θερμοκρασίας του σώματος από το αίμα.
( σελ. 62 - « Συμβάλλει στον έλεγχο της ποσότητας … - … της θερμοκρασίας του σώματος. » )
24) Περιγράψτε την διαδικασία πήξης του αίματος σε ένα μικρό τραυματισμό.
( σελ. 63 - « Η καταστροφή ενός ιστού ακολουθείται … - … παράγοντας ενεργοποιεί τον άλλον. » )
25) Τι είναι η αιμοφιλία ;
( σελ. 63 - « Ορισμένοι άνθρωποι γεννιούνται … - … ή αιμοφιλία και είναι κληρονομική. » )
Ερωτήσεις – σελ. 68
2. πλάσμα - οξυγόνο και διοξείδιο του άνθρακα - άμυνα - οξυαιμοσφαιρίνη.
3. (α) Τα κοκκιώδη :βασεόφιλα, ηωσινόφιλα και ουδετερόφιλα
(β) Τα μη κοκκιώδη: λεμφοκύπαρα και μονοκύπαρα.
4. Το εγκαταλείπουν σε περιπτώσεις μολύνσεων, οπότε διαπερνούν τα τοιχώματα
των τριχοειδών αγγείων και κατευθύνονται στην περιοχή της μόλυνσης.
5. (α) Αλβουμίνες: διατήρηση σταθερής ωσμωτικής πίεσης στο αίμα.
(β) Σφαιρίνες: ενζυμική δράση, άμυνα.
(γ) Ινωδογόνο: συμμετέχει στη διαδικασία πήξης του αίματος.
(δ) Συμπλήρωμα: άμυνα
26)Με ποιο τρόπο καθορίζονται οι ομάδες αίματος ;
( σελ. 64 - « Οι ομάδες αίματος καθορίζονται από την… - … αυτά ονομάζονται συγκολλητινογόνα. » )
27)Ποια αντισώματα κυκλοφορούν στο πλάσμα της κάθε ομάδας αίματος ;
( σελ. 64–65 - « Στο πλάσμα των ατόμων … - … αντισώματα αυτά ονομάζονται συγκολλητίνες. » )
28)Τι είναι η αιμόλυση ;
( σελ. 65 - « Η παρουσία αντιγόνου συγχρόνως με … - … συνεπάγεται το θάνατο του ατόμου. » )
29)Πως αποφεύγεται η αιμόλυση ;

29. ( σελ. 65 - « Για να μη συμβεί αιμοσυγκόλληση, … - … προκαλούν το AIDS και την ηπατίτιδα. » )
30)Τι είναι τα αλληλόμορφα γονίδια ;
( σελ. 65 - « Οι ομάδες αίματος καθορίζονται … - …τους και επικρατή έναντι του γονιδίου Γ. » )
31)Τι είναι το σύστημα Rhesus ;
( σελ.65 - « Για το χαρακτηρισμό και την ταξινόμηση … - … την παραγωγή αντισωμάτων αντι-Rh. » )
32)Ανάπτυξη αιμολυτικής νόσου στο έμβρυο.
( σελ.66 - « Ο παράγοντας Rh μπορεί να δημιουργήσει … - … παραγωγή αντί-Rh αντισωμάτων. » )
33)Τι είναι η αναιμία ;
( σελ.67 - « Όταν υπάρχει μειωμένος αριθμός ερυθροκυττάρων … - …κούρασης και ατονίας. » )
34)Που οφείλεται η αναιμία ; - ( πρώτος λόγος )
( σελ.67 - « Τα μειωμένα επίπεδα αιμοσφαιρίνης … - … θεραπεύσουν το είδος αυτό της αναιμίας. » )
35) Που οφείλεται η αναιμία ; - ( δεύτερος λόγος )
( σελ.67 - « Ένα άλλο είδος αναιμίας οφείλεται στην … - … στην αντιμετώπιση της αναιμίας αυτής. » )
36) Που οφείλεται η αναιμία ; - ( τρίτος λόγος )
( σελ.67 - « Άλλη μορφή αναιμίας είναι η αιμολυτική, … - … σε μετάγγιση μη συμβατού αίματος. » )
37) Τι είναι η δρεπανοκυτταρική αναιμία ;
( σελ.67 - « Η δρεπανοκυτταρική αναιμία είναι … - … προκαλούν συχνά απόφραξη των αγγείων. » )
38) Τι είναι η μεσογειακή αναιμία ;
( σελ.67 - « Η μεσογειακή αναιμία είναι κληρονομική ασθένεια … - … τακτά χρονικά διαστήματα. » )
Ερωτήσεις – σελ. 69 7.
8. (α) Μεταφορά (οξυγόνο, διοξείδιο του άνθρακα, θρεπτικά συστατικά, ορμόνες, αντισώματα).
β) Προστασία (άμυνα, πήξη του αίματος).
(γ) Ρύθμιση (ομοιόσταση θερμοκρασίας, πίεσης, χημικών ουσιών στους ιστούς).

32. Κεφάλαιο 12ο
– ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ – ΑΝΑΠΤΥΞΗ
41)Από τι αποτελείται το αναπαραγωγικό σύστημα του άντρα ;
( Σελ. 203 - « Το αναπαραγωγικό σύστημα ... - ... σπέρματος και από το πέος. » )
42)Θερμοκρασία σπερματογένεσης.
( Σελ. 203 - « Η θερμοκρασία αυτή ... - ... που θα αρχίσει κατά την εφηβεία. » )
43)Από τι αποτελείται ο όρχις ;
( Σελ. 204 - « Κάθε όρχις εσωτερικά χωρίζεται ... - ... περιελιγμένα σπερματικά σωληνάρια. » )
44)Πότε ξεκινά η παραγωγή των σπερματοζωαρίων ;
( Σελ. 204 - « Από την εφηβεία και μετά ... - ... και αποθηκεύονται στην επιδιδυμίδα. » )
45)Τι είναι η επιδιδυμίδα ;
( Σελ. 204 - « Η επιδιδυμίδα είναι ένας ... - ... στο πίσω μέρος κάθε όρχεος. » )
46)Τι είναι ο σπερματικός πόρος ;
( Σελ. 204 - « Κάθε επιδιδυμίδα ενώνεται με ... - ... και ενώνεται με την ουρήθρα. » )
47)Πως δημιουργείται το σπέρμα ;
( Σελ. 204 - « Ο προστάτης, οι δύο βολβουθρηθραίοι ... - ... αποτελούν το σπέρμα. » )
48)Από τι αποτελείται το πέος ;
( Σελ. 204 - « Το πέος αποτελείται τρία ... - ... διέγερση γεμίζουν με αίμα. » )
49)Τι είναι η στύση ;
( Σελ. 204 - « Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ... - ... και ανορθωμένο, ( στύση ) . » )
50) Τι είδους αδένες είναι οι όρχεις ;
( Σελ. 204 - « Οι όρχεις είναι μεικτοί ... - ... η ενδοκρινής τις αντρικές ορμόνες. » )
51) Τι είναι η τεστοστερόνη ;
( Σελ. 204 - « Σημαντικότερη από αυτές ... - ... και λειτουργία των γεννητικών οργάνων. » )
52) Αποτελέσματα της τεστοστερόνης.
( Σελ. 204 - « Η έκκριση της τεστοστερόνης ... - ... που προκαλεί αλλαγή στη φωνή. » )
53) Από τι αποτελείται το αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας ;
( Σελ. 205 - « Το αναπαραγωγικό σύστημα ... - ... τον κόλπο και το αιδοίο. » )
54) Τι είναι οι ωοθήκες ;
( Σελ. 205 - « Οι ωοθήκες έχουν σχήμα ... - ... στο πάνω μέρος της λεκάνης. » )
55) Τι είναι η μήτρα ;
( Σελ. 205 - « Η μήτρα είναι ένα όργανο ... - ... της μήτρας καταλήγει στον κόλπο. » )
56) Από τι αποτελείται το αιδοίο ;

33. ( Σελ. 205 - « Τα εξωτερικά γεννητικά όργανα ... - ... και τα μικρά χείλη και την κλειτορίδα. » )
57) Τι είναι τα οιστρογόνα ;
( Σελ. 205 - « Τα οιστρογόνα, κυρίως, είναι ... - ... καμπύλες στο γυναικείο σώμα. » )
58) Τι είδους αδένες είναι οι ωοθήκες ;
( Σελ. 205 - « Οι ωοθήκες, ( όπως και ... - ... και η ενδοκρινής τις ορμόνες. » )
Απαντήσεις στις ερωτήσεις του κεφαλαίου
Ε1 – σελ.208
1.Σπερματικός πόρος 2. Πέος 3. Βάλανος 4. Πόσθη 5. Όσχεο 6. Όρχις 7. Επιδυμίδα
Ε2 –
Γυναικείο ( αιδοίο – μήτρα – κόλπος – σάλπιγγες – ωοθήκες )
Αντρικό ( όρχεις – πέος – σπερματικός πόρος – επιδυμίδα )
Ε3 –
Η εξωκρινής μοίρα των όρχεων παράγει τα σπερματοζωάρια και η ενδοκρινής τους μοίρα παράγει
την τεστοστερόνη, η οποία συμβάλλει στην τελική διαμόρφωση του πέους, στην ωρίμανση των
όρχεων, στην παραγωγή σπέρματος. Η τεστοστερόνη, τέλος, είναι υπεύθυνη και για τα δευτερεύοντα
χαρακτηριστικά του φύλου.
Η εξωκρινής μοίρα των ωοθηκών παράγει τα ωάρια. Η ενδοκρινής τους μοίρα παράγει τις ορμόνες
οιστρογόνα και προγεστερόνη. Τα οιστρογόνα προκαλούν τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων του
βλεννογόνου της μήτρας και είναι υπεύθυνα για την εμφάνιση των δευτερεύοντων χαρακτηριστικών
του φύλου. Η προγεστερόνη προκαλεί την πάχυνση του βλεννογόνου της μήτρας και μαζί με τα
οιστρογόνα είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη του στήθους.
Τα σπερματοζωάρια και τα ωάρια είναι τα γαμετικά κύτταρα.
Ε4 –
Στα κορίτσια μεταξύ 11 και 13 ετών αρχίζουν να εμφανίζονται τα δευτερεύοντα χαρακτηριστικά του
φύλου (στήθος, αναπτυγμένη λεκάνη, συσσώρευση υποδόριου λίπους). Τα χαρακτηριστικά αυτά
οφείλονται στις ορμόνες οιστρογόνα και προγεστερόνη. Στα αγόρια μεταξύ 13 και 15 ετών αρχίζουν
να εμφανίζονται τα δευτερεύοντα χαρακτηριστικά του φύλου (τριχοφυΐα, ανάπτυξη μυών, αλλαγή στη
φωνή). Τα χαρακτηριστικά αυτά οφείλονται στην τεστοστερόνη.
Ε5 –
Επιδιδυμίδα ---> έκκριση προγεστερόνης
Όρχεις ---> έκκριση τεστοστερόνης
Ε6 –
β. προκαλεί την ανάπτυξη της γυναικείας λεκάνης - Οιστρογόνα
δ. προκαλεί την ανάπτυξη του στήθους στις γυναίκες - Οιστρογόνα και προγεστερόνη
ζ. είναι υπεύθυνη για την εμφάνιση γενειάδας - Τεστοστερόνη
Ε7 –
Άνδρας: όρχεις, σπερματικοί πόροι, βολβουρηθραίοι αδένες
Γυναίκα: ωοθήκες, σάλπιγγες

34. 59)Τι είναι τα σπερματογόνια ;
( Σελ. 210 - « Στην περιφέρεια των σπερματικών ... - ... γεννητικά κύτταρα, τα σπερματογόνια. » )
60)Τι είναι τα σπερματοκύτταρα ;
( Σελ. 210 - «Τα σπερματογόνια, που όπως και... - ... μιτωτικά και δίνουν τα σπερματοκύτταρα. » )
61)Τι είναι οι σπερματίδες ;
( Σελ. 210 - « Αυτά με μειωτική διαίρεση θα δώσουν ... - ... με 23 χρωμοσώματα η καθεμία. » )
62) Τι γνωρίζεται για τα σπερματοζωάρια ;
( Σελ. 210-« Τελικά μετατρέπονται σε σπερματοζωάρια... - … βοηθήσουν να διεισδύσει στο ωάριο. » )
63)Τι είναι τα ωογόνια ;
( Σελ. 210 - « Τα πρόδρομα γεννητικά κύτταρα ... - ... μιτωτικά κατά την εμβρυϊκή ζωή. » )
64)Τι είναι τα ωοκύτταρα ;
( Σελ. 210 - « Τα ωογόνια αυξάνονται σε μέγεθος με... - ... το στάδιο για πολλά χρόνια. » )
65)Τι γνωρίζεται για το ωάριο ;
( Σελ. 210 - 211 - « Το ωοκύτταρο που περιέχει μπαίνει ... - ... σε ωάριο με 23 χρωμοσώματα. » )
66) Ερωτική διέγερση, ( στον άντρα και τη γυναίκα )
( Σελ. 211 - « Όταν ο άντρας διεγερθεί ερωτικά ... - ... την είσοδο του πέους σε στύση. » )
67) Τι γνωρίζεται για την εκσπερμάτωση ;
( Σελ. 211 - « Όταν ο άντρας έρθει σε οργασμό ... - ... κατευθύνονται προς τους ωαγωγούς. » )
68) Πως γίνεται η γονιμοποίηση ;
( Σελ. 211 - « Αν εκεί τύχει να υπάρχει ένα ... - ... την είσοδο άλλων σπερματοζωαρίων. » )
69) Τι είναι το ζυγωτό ;
( Σελ. 211 - « Οι πυρήνες των δύο απλοειδών ... - ... κύτταρο του νέου οργανισμού. » )
70) Τι είναι η μείωση ;
( Σελ. 211 - «Από τα παραπάνω γίνεται προφανές ... - ... προκύπτουν απλοειδή κύτταρα. » )
71) Τι είναι γονιμοποίηση ;
( Σελ. 211 - « Γονιμοποίηση είναι ο μηχανισμός ... - ... θα προκύψει ο νέος οργανισμός. » )
Απαντήσεις στις ερωτήσεις του κεφαλαίου
Ε1. σπερματογόνια σπερματοκύτταρα σπερματίδες σπερματοζωάρια 46 46 23 23

35. Ε3. Η γονιμοποίηση φυσιολογικά γίνεται: στους ωαγωγούς.
Σωστή είναι η β.
Ε5. α. δημιουργείται μία μεμβράνη γύρω από το ωάριο,
β. αυξάνεται ο ρυθμός της κυτταρικής αναπνοής και
γ. γίνεται η σύντηξη των δύο απλοειδών πυρήνων.
Ε6. α. την κεφαλή, που περιέχει τον απλοειδή πυρήνα και τα ένζυμα για τη διείσδυση στο ωάριο,
β. το ενδιάμεσο σώμα, που περιέχει πολλά μιτοχόνδρια, τα οποία δίνουν το απαιτούμενο ΑΤΡ και
γ. τη μαστιγιοουρά του, που του επιτρέπει να μετακινείται, για να γίνει η γονιμοποίηση.

36. Ανάπτυξη του εμβρύου
72)Το έμβρυο κατά το 2ο
τρίμηνο.
( Σελ. 217 - « Κατά τη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου ... - ... στο αμνιακό υγρό και κλωτσάει. » )
73)Το έμβρυο κατά το 5ο
μήνα.
( Σελ. 217 - « Στην αρχή του 5ου
μήνα ζυγίζει περίπου ... - ... το οποίο παράγεται στο ήπαρ. » )
74)Το έμβρυο κατά το 3ο
τρίμηνο.
( Σελ. 217 - « Στο 3ο
και τελευταίο τρίμηνο τα ... - ... το πεπτικό σύστημα και οι πνεύμονες. » )
Τοκετός
75)Ποια είναι τα στάδια του τοκετού ;
( Σελ. 218 - « Ο τοκετός περιλαμβάνει τρία … - … και οι εξωεμβρυϊκές μεμβράνες. » )
76)Το 1ο
στάδιο του τοκετού.
( Σελ. 218 - « Στη διάρκεια του πρώτου σταδίου … - … γίνονται πιο συχνές και πιο έντονες. » )
77)Το 2ο
στάδιο του τοκετού.
( Σελ. 218 - « Κατά το δεύτερο στάδιο οι συσπάσεις … - … πρώτα το κεφάλι του νεογνού. » )
78)Το 3ο
στάδιο του τοκετού.
( Σελ. 218 - « Αμέσως μετά τη γέννηση συσπάσεις … - … και το τρίτο στάδιο του τοκετού. » )
Πολλαπλή κύηση
79)Τι γνωρίζετε για τα δίδυμα.
( Σελ. 219 - « Τα δίδυμα μπορεί να προέρχονται από δύο … - … σαν συνηθισμένα αδέλφια. » )
80)Πόσων ειδών δίδυμα υπάρχουν ;
( Σελ.219 - « Από αυτά προκύπτουν δύο διαφορετικά...-…ανήκουν υποχρεωτικά στο ίδιο φύλο. » )
Παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία της μητέρας και του εμβρύου
81) Από ποιους παράγοντες επηρεάζεται το έμβρυο ;
( Σελ. 220 - « Η σωστή ανάπτυξη του εμβρύου … - … σχέση με τον τρόπο ζωής της εγκύου. » )
82)Παράγοντες που βλάπτουν την ανάπτυξη ή και το ίδιο το έμβρυο. ( - ονομαστικά )
83) Πως βλάπτει ο καπνός, ο καφές και άλλες ουσίες το έμβρυο ;
( Σελ. 220 - 221 - « Η έγκυος πρέπει να αποφεύγει ... - ... φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου.» )
84) Η ισορροπημένη διατροφή και το έμβρυο.
( Σελ. 221 - « Η ισορροπημένη διατροφή ... - ... για να τροφοδοτήσει το έμβρυο. » )
85) Οι κληρονομικοί παράγοντες και το έμβρυο.
( Σελ. 221 - « Σε ότι αφορά τους κληρονομικούς ... - ... η δρεπανοκυτταρική αναιμία κ.ά. . » )
Θηλασμός
1) Τι γνωρίζετε για το μαστό.
( Σελ. 222 - « Ο μαστός στις γυναίκες έχει … - … περιβάλλεται από τη θηλαία άλω. » )

37. 2) Ποια ορμόνη παράγει το μητρικό γάλα ;
( Σελ. 223 - « Αμέσως μετά τον τοκετό … - … τη διαδικασία παραγωγής γάλακτος. » )
3) Ποια ορμόνη ελέγχει την ροή του μητρικού γάλακτος ;
( Σελ. 223 - « 'Όταν το μωρό θηλάζει, οι… - … πόρους στη θηλή και στη συνέχεια στο νεογνό. » )
4) Έλεγχος του μαστού – Μαστογραφία.
( Σελ. 223 - « Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να … - … να κάνει περιοδικά μαστογραφία. » )
Στειρότητα
5) Που οφείλεται κυρίως η αντρική στειρότητα ;
( σελ. 242 - « Η αντρική στειρότητα οφείλεται ... - ... ποσοστού ανώμαλων σπερματοζωαρίων.» )
6) Που οφείλεται κυρίως η γυναικεία στειρότητα ;
( σελ. 225 - « Η γυναικεία στειρότητα οφείλεται κυρίως ... - ... στην απόφραξη των σαλπίγγων.» )
7) Τι γνωρίζετε για την εξωσωματική γονιμοποίηση ;
( σελ.225 - « Στην εξωσωματική γονιμοποίηση ... - ... φυσιολογικά, ( παιδιά του σωλήνα ).» )
Έλεγχος των γεννήσεων – Οικογενειακός προγραμματισμός
5) Ποιες μεθόδους αντισύλληψης γνωρίζετε ;
( σελ. 226 - « … μέθοδοι αντισύλληψης. Αυτές ... - ... , ορμονικές, χημικές και χειρουργικές .» )
6) Τι γνωρίζετε για τη μέθοδο αντισύλληψης με διακεκομμένη συνουσία ;
( σελ. 226 - « Στις φυσικές μεθόδους περιλαμβάνεται … - ... και πριν από την εκσπερμάτωση.» )
7) Τι γνωρίζετε για τη ημερολογιακή μέθοδο αντισύλληψης ;
( σελ. 226 – 227 - « Η ημερολογιακή μέθοδος βασίζεται … - ... διακυμάνσεις από μήνα σε μήνα.» )
8) Χρήση του προφυλακτικού.
( « Στις μηχανικές μεθόδους περιλαμβάνονται και το προφυλακτικό, ( αντρικό και γυναικείο ). Το
προφυλακτικό εμποδίζει την είσοδο των σπερματοζωαρίων στον κόλπο. » )
9) Μηχανικές μέθοδοι αντισύλληψης.
( σελ. 227 - « Στις μηχανικές μεθόδους περιλαμβάνονται … - … πάντοτε από γυναικολόγο. » )
10) Χημικές μέθοδοι αντισύλληψης.
( σελ. 227 - « Στις χημικές μεθόδους περιλαμβάνονται … - … από τις μηχανικές μεθόδους. » )
11) Ορμονικές μέθοδοι αντισύλληψης.
( σελ. 227 - « Στις ορμονικές μεθόδους περιλαμβάνεται … - … σύστημα, για καρκινογενέσεις. » )
Επίδραση του τρόπου ζωής στη λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος.
12) Ποια τα επικίνδυνα συμπτώματα των αφροδίσιων νοσημάτων ;
( σελ. 227 – « Συμπτώματα όπως πόνος ή ερεθισμός … - … καθυστέρηση στον ειδικό γιατρό. » )
Απαντήσεις στις ερωτήσεις του κεφαλαίου
( Σελ. 232 – 233 )
1. Τεστοστερόνη – Όρχεις
Οιστρογόνα – Υπόφυση
2. ζυγωτό, μορίδιο, βλαστίδιο, γαστρίδιο, έμβρυο.
3. Εκτός ύλης.

38. 4. 2-3" εβδομάδα: τα κύτταρα του αίματος παράγονται από το λεκιθικό σάκο.
2° τρίμηνο: τα κύτταρα του αίματος παράγονται από το ήπαρ.
Τέλος της εμβρυϊκής ζωής : τα κύτταρα του αίματος παράγονται από τον ερυθρό μυελό των
οστών.
5. Εκτός ύλης
6.
10 στάδιο: ρήξη αμνιακού σάκου, περιοδικοί πόνοι, συσπάσεις της μήτρας κάθε 10 λεπτά.
2° στάδιο: περιοδικοί πόνοι, συσπάσεις της μήτρας κάθε 2 λεπτά.
3" στάδιο: αποκόλληση του πλακούντα, εξώθηση του πλακούντα.
7.
8. Παρουσιάζουν προβλήματα στην πέψη και στην αναπνοή, γιατί το πεπτικό και το
αναπνευστικό σύστημα ωριμάζουν τελευταία.
9.
α. από τη μητέρα στο έμβρυο: οξυγόνο, νερό, θρεπτικές ουσίες (γλυκόζη, αμινοξέα, βιταμίνες),
αντισώματα, ορμόνες, οινόπνευμα, νικοτίνη, ιοί που προκαλούν την ερυθρά.
β. από το έμβρυο στη μητέρα: διοξείδιο του άνθρακα, ουρία
10.
Το ωάριο είναι μεγάλο, γιατί περιέχει θρεπτικές ουσίες (λέκιθο) απαραίτητες για την ανάπτυξη
του ζυγωτού στα πρώτα του στάδια (αυλάκωση).
Το σπερματοζωάριο είναι μικρό, κινείται με τη μαστιγοουρά του, χάρη στην ενέργεια που του
προσφέρουν τα πολυάριθμα μιτοχόνδρια του ενδιάμεσου σώματος. Στην κεφαλή του περιέχει
ειδικά ένζυμα που θα το βοηθήσουν να διεισδύσει στο ωάριο.

39. Κεφάλαιο 7ο
- ΕΡΕΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Εισαγωγή
1) Τι περιλαμβάνει το ερειστικό σύστημα ;
( σελ. 105 – « Το ερειστικό σύστημα περιλαμβάνει τα οστά, τα οποία συνδεόμενα στις αρθρώσεις,
σχηματίζουν το σκελετό. » )
2) Ποιες είναι οι σημαντικές λειτουργίες του σκελετού ;
( σελ. 105 – « Ωστόσο ο σκελετός μας είναι … - … αλάτων, κυρίως ασβεστίου και φωσφόρου. » )
Ο μυελός των οστών
3) Τι είναι ο μυελός των οστών ;
( σελ. 108 – « Ο μυελός των οστών βρίσκεται … - … και διακρίνεται σε ερυθρό και ωχρό. » )
4) Τι είναι ο ερυθρός μυελός των οστών ;
( σελ. 108 – « Ο ερυθρός μυελός των οστών … - … παράγει αιμοπετάλια και λευκοκύτταρα. » )
5) Τι είναι ο ωχρός μυελός των οστών ;
( σελ. 108 – « Ο ερυθρός μυελός βρίσκεται … - … κίτρινος και χαρακτηρίζεται ως ωχρός μυελός. » )
Αρθρώσεις
6) Τι είναι η άρθρωση ;
( σελ. 111 – « Άρθρωση είναι η σύνδεση δύο … - … συμμετοχή ενός μαλακότερου ιστού. » )
7) Τι είναι η συνάρθρωση ;
( σελ. 111 – « Στη συνάρθρωση ο μαλακότερος ιστός … - … επιτρέπει σχεδόν καμία κινητικότητα. » )
8) Τι είναι η διάρθρωση ;
( σελ. 111 – « Στη διάρθρωση ο μαλακότερος … - … επιτρέπει σχετικά μεγάλη κινητικότητα. » )
9) Ποιες κινήσεις επιτρέπει η διάρθρωση ;
( σελ. 111 – « Οι κινήσεις που επιτρέπει η διάρθρωση είναι κάμψη, έκταση, προσαγωγή,
απαγωγή και στροφή. » )
10) Από τι αποτελείται η διάρθρωση ; ( ονομαστικά )
( σελ. 112 – « Η διάρθρωση αποτελείται από κύρια και επικουρικά μέρη. » )
11) Ποια είναι τα κύρια μέρη της διάρθρωσης ;
( σελ. 112 – « Τα κύρια μέρη είναι οι αρθρικές επιφάνειες, ο αρθρικός θύλακος και η αρθρική
κοιλότητα. » )
12)Τι γνωρίζετε για τις αρθρικές επιφάνειες ;
( σελ. 112–« Οι αρθρικές επιφάνειες είναι οι επιφάνειες … - … χαρακτηρίζονται ως αρθροπάθειες. » )
13) Τι γνωρίζετε για τον αρθρικό θύλακο ;
( σελ. 112 – « Ο αρθρικός θύλακος, αποτελείται από … - … οστά κοντά στις αρθρικές επιφάνειες. » )
14)Τι γνωρίζετε για τον αρθρική κοιλότητα ;
( σελ. 113 – « Η αρθρική κοιλότητα είναι ο κλειστός … - … ολίσθηση των αρθρικών επιφανειών. » )

40. 15) Ποια είναι τα επικουρικά μέρη της διάρθρωσης ;
( σελ. 113 – « Στα επικουρικά μέρη περιλαμβάνονται οι σύνδεσμοι, οι επιχείλιοι χόνδροι
και οι διάρθριοι χόνδροι. » )
16)Τι είναι οι σύνδεσμοι ;
( σελ. 113 – « Οι σύνδεσμοι είναι ταινίες από παχύ… - … την κατεύθυνση των κινήσεων. » )
17)Τι είναι οι επιχείλιοι χόνδροι ;
( σελ. 113 – « Οι επιχείλιοι χόνδροι είναι δακτύλιοι ... - … επιφάνειας και αυξάνουν το μέγεθος της. » )
18)Τι είναι οι διάρθριοι χόνδροι ή μηνίσκοι ;
( σελ. 113 – « Οι διάρθριοι χόνδροι ή μηνίσκοι είναι... - … συμβαίνει στην άρθρωση του γόνατου. » )
Απαντήσεις στις ερωτήσεις του κεφαλαίου
( Σελ. 116 – 117 )
1 - γ) αποθήκευση υδατανθράκων.
7
Το αρθρικό υγρό που περιέχεται μέσα στην αρθρική κοιλότητα διευκολύνει την ολίσθηση των αρθ-
ρικών επιφανειών και συμβάλλει στην εξασφάλιση σχετικά μεγάλης κινητικότητας από τη διάρθρωση.
9
10
12
(α). To κρανίο καθώς και ο θωρακικός κλωβός είναι μικρότερα στο γυναικείο σκελετό.
(β). Τα μακρά οστά των άνω και κάτω άκρων είναι κοντύτερα στο γυναικείο σκελετό,
(γ). Η λεκάνη είναι πιο φαρδιά στο γυναικείο σκελετό.
(δ). Ο γυναικείος σκελετός είναι μικρότερος.

41. Κεφάλαιο 8ο
– Μυϊκό σύστημα.
1) Τι ονομάζουμε στον άνθρωπο μυϊκό σύστημα ;
( σελ. 121 – « Το σύνολο των μυών του σώματος … - … είναι η ικανότητα συστολής. » )
2) Πόσα είδη μυϊκού ιστού υπάρχουν ; ( ονομαστικά )
( σελ. 121 – « Υπάρχουν τρία είδη μυϊκού ιστού : Ο σκελετικός, ο λείος και ο καρδιακός. » )
3) Τι γνωρίζετε για τον σκελετικό μυϊκό ιστό ;
( σελ. 121 – « Ο σκελετικός μυϊκός ιστός συναντάται … - … γίνεται με τη θέλησή μας. » )
4) Τι γνωρίζετε για τον καρδιακό μυϊκό ιστό ;
( σελ. 121 – « Ο καρδιακός μυϊκός ιστός βρίσκεται … - … δεν υπακούουν στη θέλησή μας. » )
5) Τι γνωρίζετε για τον λείο μυϊκό ιστό ;
( σελ. 121 – « Ο λείος μυϊκός ιστός επενδύει κυρίως … - … δεν υπακούουν στη θέλησή μας. » )
6) Από τι αποτελείται ο γραμμωτός μυς ;
( σελ. 122 – « Κάθε γραμμωτός μυς μπορεί να … - … από πυκνό συνδετικό ιστό. » )
7) Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται οι γραμμωτοί μύες ;
( σελ. 122 – « Οι γραμμωτοί μύες, ανάλογα με τη … - … μακρούς (τρικέφαλος βραχιόνιος). » )
8) Από τι αποτελείται ο σκελετικός μυς ;
( σελ. 122 – « Σε γενικές γραμμές ένας μακρύς σκελετικός … - … από δύο άκρα, τις προσφύσεις. » )
9) Από τι αποτελείται η κάθε πρόσφυση ;
( σελ. 122 – « Η κάθε πρόσφυση συνίσταται … - … , προσφύεται στο οστό που δεν κινείται. » )
10)Πως γίνεται η κίνηση, με την συνεργασία των μυών ;
( σελ. 122 – « Με τη συστολή της γαστέρας ο μυς … - … και να χαλαρώσει ο δικέφαλος. » )
11)Πως συνεργάζονται οι μύες για να κάνουν μια συγκεκριμένη κίνηση ;
( σελ. 123 – « Γενικά οι μύες συνεργάζονται κατά … - … επιτελέσουν μια συγκεκριμένη κίνηση. » )
12) Πως λέγονται αυτοί οι μύες κατά ζεύγη ;
( σελ. 123 – « Ο μυς που συστέλλεται … - … που χαλαρώνει ονομάζεται ανταγωνιστής. » )
Απαντήσεις στις ερωτήσεις του κεφαλαίου
( Σελίδες 134 – 136 )
Ερώτηση 1η
:

42. Ερώτηση 2η
:
Οι μυϊκές ίνες μπορεί να είναι σκελετικές, καρδιακές και λείες.
Οι σκελετικές είναι επιμήκεις, κυλινδρικές, φέρουν γραμμώσεις και υπακούουν στη θέλησή μας.
Οι καρδιακές είναι κυλινδρικές με γραμμώσεις και δεν υπακούουν στη θέλησή μας.
Οι λείες είναι ατρακτοειδείς, χωρίς γραμμώσεις και δεν υπακούουν στη θέλησή μας.
Ερώτηση 10η
:
Ο τρικέφαλος, ο οποίος πρέπει να συσταλεί για να γίνει η έκταση του πήχη, είναι ο κύριος μυς, ενώ ο
δικέφαλος, ο οποίος πρέπει να χαλαρώσει, είναι ο ανταγωνιστής μυς.