http://e-taksh.blogspot.gr/2015/08/910.html Φυσική Ε΄ 9.10. ΄΄ Η ατμοσφαιρική πίεση ΄΄

1. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής
http://e-taksh.blogspot.gr
Φυσική Ε΄ Τάξης - Ενότητα 9 - Κεφάλαιο 10:
΄΄ Η ατμοσφαρική πίεση ΄΄
 Θεωρία
 πληροφορίες
 παρουσιάσεις
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

2. Εγκύκλιος Παιδεία
Η ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΠΙΕΣΗ
Όπως τα υγρά, έτσι και ο ατμοσφαιρικός αέρας δημιουργεί πίεση στο
εσωτερικό του λόγω του βάρους του. Η πίεση αυτή
ονομάζεταιατμοσφαιρική.
Η ατμοσφαιρική πίεση που δέχεται ένα σώμα εξαρτάται από
την απόσταση του σώματος από την επιφάνεια της γης.
Όσο αυξάνεται το ύψος στο οποίο βρίσκεται το σώμα τόσο μικρότερο
είναι το βάρος του στρώματος του αέρα που βρίσκεται πάνω από
αυτό και, επομένως, τόσο πιο μικρή είναι η ατμοσφαιρική πίεση.
Στην επιφάνεια της θάλασσας λέμε ότι η ατμοσφαιρική πίεση είναι ίση
με 1 ατμόσφαιρα. Σε ένα ψηλό βουνό, η πίεση που ασκεί η
ατμόσφαιρα είναι μικρότερη απ' ότι στην επιφάνεια της θάλασσας.
Δες τώρα και μερικές εφαρμογές του φαινομένου:
 Μια βεντούζα κολλάει σε ένα λείο τοίχο και μπορεί να κρατήσει
ακόμα και βαριά αντικείμενα, αφού στο εσωτερικό της δεν υπάρχει
αέρας και πάνω της ασκείται η πίεση της ατμόσφαιρας. Δεν μπορεί
αντίθετα να κολλήσει πάνω σε τραχιά επιφάνεια αφού υπάρχει αέρας
ανάμεσα στην βεντούζα και στον τοίχο. Αν προσπαθήσουμε τώρα να
ξεκολλήσουμε την βεντούζα, τραβώντας την από το άγκιστρο θα
δούμε ότι χρειάζεται να βάλουμε πολύ δύναμη. Αντίθετα αν
σηκώσουμε λίγο την βεντούζα θα δούμε ότι η βεντούζα θα ξεκολλήσει
με ελάχιστη προσπάθεια, αφού έτσι θα εισχωρήσει αέρας σε αυτήν.
Το ίδιο θα παρατηρήσουμε και εάν κολλήσουμε δύο ίδιες βεντούζες
μεταξύ τους
 Όταν τραβήξουμε τον αέρα από ένα καλαμάκι που είναι
βυθισμένο σε ένα ποτήρι γεμάτο αναψυκτικό, το αναψυκτικό θα
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.2

3. αρχίσει να ανεβαίνει στο καλαμάκι, γιατί δεν δέχεται πίεση από τον
αέρα από αυτή την άκρη. Αν αφήσουμε το χέρι μας αυτόματα θα
εισχωρήσει αέρας και το αναψυκτικό θα πέσει στο ποτήρι. Επίσης το
ίδιο γίνεται και όταν ρουφάμε αναψυκτικό με καλαμάκι ΚΛΙΚ
 Τα αερόστατα μεγαλώνουν καθώς ανεβαίνουν ψηλά στην
ατμόσφαιρα, αφού δέχεται μικρότερη πίεση από την ατμόσφαιρα με
αποτέλεσμα το αέριο που περιέχει το μπαλόνι να καταλαμβάνει
περισσότερο χώρο και ο όγκος του να αυξάνεται. ΚΛΙΚ
 Τα κουτιά συνθλίβονται όταν τους αφαιρείται ο αέρας. ΚΛΙΚ
 Τέλος πίεση δέχεται και το αυτί μας και όταν κάνουμε βουτιές στη
θάλασσα λόγω της υδροστατικής πίεσης όπως είχαμε αναφέρει, αλλά
και όταν πετάμε με αεροπλάνο σε μεγάλο ύψος. Στις απότομες
μεταβολές του ύψους, η εξωτερική πίεση ελαττώνεται και η πίεση στο
εσωτερικό τμήμα του τύμπανου είναι μεγάλη. Και στις δύο
περιπτώσεις η πίεση πρέπει να εξισορροπηθεί. Αυτό το πετυχαίνουμε
όταν καταπίνουμε. Και αυτό γιατί το εσωτερικό μέρος του αυτιού
επικοινωνεί με τον φάρυγγα μέσω της ευσταχιανής σάλπιγγας.
Καταπίνοντας λοιπόν, εξισορροπείται η εξωτερική με την εσωτερική
πίεση και ο κίνδυνος να σπάσει το τύμπανο απομακρύνεται.
Εδώ βέβαια υπάρχει και ένα ερώτημα:
Γιατί η ατμοσφαιρική πίεση δεν τσαλακώνει και το σώμα μας;
Πράγματι το βάρος της ατμόσφαιρας είναι περίπου ίσο με 1 κιλό για
κάθε τετραγωνικό εκατοστό, δηλ. περίπου 100.000 κιλά στο σώμα
μας. Δεν μας συντρίβει όμως γιατί και το σώμα μας περιέχει και
αυτό αέρα στο εσωτερικό του, που εξισορροπεί την εξωτερική πίεση
και μας επιτρέπει να αντέχουμε.
Αναρτήθηκε από ΝΙΚΟΣ στις Δευτέρα, Ιουνίου 01, 2009
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.3

4. ΔΑΣΚΑΛΟΣ Κ.-TEACHER K.
ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΠΙΕΣΗ
Ο αέρας έχει βάρος. Λόγω του βάρους του ο αέρας
προκαλεί πίεση που ονομάζεται ατμοσφαιρική πίεση.
Η ατμοσφαιρική πίεση μειώνεται όσο το ύψος από την
επιφάνεια της θάλασσας αυξάνεται.Διαδραστικό:ΚΛΙΚ
Γεννημένος το 1602 στο Μαγδεμβούργο ο
ερευνητής Ότο φον Γκέρικε δίδαξε στους ανθρώπους
ότι «ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ» να δημιουργήσουν ΚΕΝΟ. Το 1650,
δήμαρχος τότε της πόλης, κατασκεύασε την πρώτη
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.4

5. ΑΝΤΛΙΑ ΚΕΝΟΥ με την οποία αργότερα έκανε και την
περίφημη παράσταση , με τα ημισφαίρια του
Μαγδεμβούργου. Παρήγγειλε δύο χάλκινα κοίλα
ημισφαίρια διαμέτρου 50 περίπου εκατοστών σε ένα
τεχνίτη της πόλης και μια μέρα παρουσία θεατών που
είχαν ειδικά προσκληθεί προσάρμοσε τα δύο ημισφαίρια
ώστε να δημιουργηθεί μια κοίλη σφαίρα, αφαίρεσε με την
αντλία τον αέρα από τα ημισφαίρια και . . . . τα
ημισφαίρια ήταν αδύνατον να αποσπαστούν το ένα από
το άλλο. Οι σχετικές γκραβούρες της εποχής δείχνουν ότι
τα δύο ημισφαίρια δεν ήταν δυνατόν να αποσπαστούν το
ένα από το άλλο ούτε και στην περίπτωση που τα
τράβαγαν προς αντίθετες κατευθύνσεις οκτώ άλογα από
κάθε πλευρά. Ο αέρας φαινόταν να ασκεί από την έξω
πλευρά μια τρομακτική δύναμη σε καθένα από αυτά και
εφόσον από τη μέσα πλευρά δεν υπήρχε αέρας για να την
εξουδετερώσει τα ημισφαίρια ήταν σχεδόν αδύνατον να
διαχωριστούν.
Η πίεση που εξασκείται σε κάθε επιφάνεια από τον αέρα
της ατμόσφαιρας. Οφείλεται στο βάρος του αέρα που
βρίσκεται πάνω από την επιφάνεια και η ύπαρξή της
αποδείχτηκε για πρώτη φορά από τον Γκέρικε με τα
"ημισφαίρια του Μαγδεμβούργου". Ο Τορικέλι, με το
περίφημο πείραμά του, κατόρθωσε να μετρήσει για
πρώτη φορά την ατμοσφαιρική πίεση (1643) και
παράλληλα κατασκεύασε το πρώτο όργανο με το οποίο
μετρούμε την ατμοσφαιρική πίεση. Τα όργανα αυτά
λέγονται βαρόμετρα .
Η ατμοσφαιρική πίεση μεταβάλλεται όσο αυξάνεται το
ύψος πάνω από την επιφάνεια της Γης.
Οι παράγοντες που μεταβάλλουν την πίεση αυτή, εκτός
από το ύψος είναι η πυκνότητα του αέρα, η θερμοκρασία
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.5

6. του και η σύστασή του. Οι ακριβείς τιμές της
ατμοσφαιρικής πίεσης στα διάφορα ύψη βρέθηκαν από
μετρήσεις με αερόστατα, αεροπλάνα, πυραύλους ή
δορυφόρους.
Αλλά και στην επιφάνεια της θάλασσας η πίεση διαφέρει
από τόπο σε τόπο.
Για τον ίδιο τόπο η ατμοσφαιρική πίεση παρουσιάζει
μεταβολές που ακολουθούν τις μεταβολές της
θερμοκρασίας, γιατί η θερμοκρασία μεταβάλλει την
πυκνότητα άρα και το βάρος του αέρα.
Επειδή η ατμοσφαιρική πίεση παρουσιάζει ιδιαίτερο
ενδιαφέρον στη Μετεωρολογία αφού είναι η
γενεσιουργός αιτία των ανέμων, κυκλώνων κ.λπ. γι' αυτό
είναι απαραίτητη η παρακολούθηση των μεταβολών
αυτής την ίδια χρονική στιγμή σε όλους τους τόπους της
Γης. Η πίεση που μετράμε με τα βαρόμετρα σε όλους τους
μετεωρολογικούς σταθμούς της Γης, διορθώνεται ώστε
να αντιστοιχεί στη θερμοκρασία 0ο
C. Όλοι οι τόποι που
έχουν την αυτή χρονική στιγμή την ίδια ατμοσφαιρική
πίεση ενώνονται με μια γραμμή που λέγεται ισοβαρής
καμπύλη. Σχηματίζεται έτσι ένα σύνολο από καμπύλες
γραμμές που προσδιορίζουν εύκολα τα βαρομετρικά
χαμηλά ή υψηλά και κατ' επέκταση τα φαινόμενα που θ'
ακολουθήσουν.
Αναρτήθηκε από Δάσκαλος
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.6

7. Όπως τα υγρά, έτσι και ο αέρας δημιουργεί
πίεση στο εσωτερικό του, η οποία
ονομάζεται ατμοσφαιρική πίεση. Η πίεση
αυτή μειώνεται όσο απομακρυνόμαστε από
την επιφάνεια της Γης.
Στην επιφάνεια της θάλασσας λέμε πως η
πίεση είναι ίση με μία ατμόσφαιρα. Στην
κορυφή ενός βουνού η πίεση είναι
μικρότερη από ότι στην επιφάνεια της
θάλασσας.
Τα αέρια δημιουργούν πίεση στο εσωτερικό τους
Ατμοσφαιρική πίεση
Η πίεση τόσο στα στερεά, όσο
και στα υγρά και στα αέρια
οφείλεται στις κινήσεις των
μορίων τους.
Η υδροστατική και η
ατμοσφαιρική πίεση οφείλονται
στο βάρος του υγρού ή του
αέρα.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.7
Φώτης Τουλιόπουλος

8. 4 3 Ατμοσφαιρική πίεση4 3 Ατμοσφαιρική πίεση4.3 Ατμοσφαιρική πίεση4.3 Ατμοσφαιρική πίεση
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.8
2gym-pallin.att.sch.gr

9. 1 Τι είναι η ατμοσφαιρική πίεση;1 Τι είναι η ατμοσφαιρική πίεση;1. Τι είναι η ατμοσφαιρική πίεση;1. Τι είναι η ατμοσφαιρική πίεση;
• Η πίεση που ασκείται από τον
ατμοσφαιρικό αέρα σε κάθε
επιφάνεια που βρίσκεται μέσαεπιφάνεια που βρίσκεται μέσα
σε αυτόν
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.9

10. Που οφείλεται η ατμοσφαιρική πίεση;Που οφείλεται η ατμοσφαιρική πίεση;Που οφείλεται η ατμοσφαιρική πίεση;Που οφείλεται η ατμοσφαιρική πίεση;
• Η ατμοσφαιρική πίεση οφείλεται στο βάρος του
αέρα
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.10

11. Που οφείλεται η ατμοσφαιρική πίεση;Που οφείλεται η ατμοσφαιρική πίεση;Που οφείλεται η ατμοσφαιρική πίεση;Που οφείλεται η ατμοσφαιρική πίεση;
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.11

12. Ατμοσφαιρική πίεση και βαρύτηταΑτμοσφαιρική πίεση και βαρύτηταΑτμοσφαιρική πίεση και βαρύτηταΑτμοσφαιρική πίεση και βαρύτητα
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.12

13. Από τι εξαρτάται η τιμή της ατμοσφαιρικής πίεσηςΑπό τι εξαρτάται η τιμή της ατμοσφαιρικής πίεσης καικαιξ ρ η μή ης μ φ ρ ής ηςξ ρ η μή ης μ φ ρ ής ης
πόση είναι αυτή;πόση είναι αυτή;
• Από το ύψος από την
επιφάνεια της θάλασσας
(όσο μεγαλώνει το ύψος(όσο μεγαλώνει το ύψος
μειώνεται η ατμοσφαιρική
πίεση)η)
• Στην επιφάνεια της θα-Στην επιφάνεια της θα
λασσας η ατμοσφαιρική
πίεση έχει τιμή 1atm (1
ατμοσφαιρα)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.13

14. Το πείραμα τουΤο πείραμα του ToricelliToricelliΤο πείραμα τουΤο πείραμα του ToricelliToricelli
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.14

15. Πως και από ποιόν μετρήθηκε η ατμοσφαιρικήΠως και από ποιόν μετρήθηκε η ατμοσφαιρική
πίεση (Περιγράψτε το πείραμα του Τορικέλλι )πίεση (Περιγράψτε το πείραμα του Τορικέλλι )
A BP =P
PA = Patm
PB = Pυδρ
• Το ύψος της στήλης του
υδραργύρου είναι:υδραργύρου είναι:
• h = 76cm = 0,76m = 760 mmHg
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.15

16. Πως ορίζεται η μονάδα 1 Torr;Πως ορίζεται η μονάδα 1 Torr;Πως ορίζεται η μονάδα 1 Torr;Πως ορίζεται η μονάδα 1 Torr;
• 1Torr είναι η υδροστατική πίεση που ασκεί στήλη
υδραργύρου ύψους 1mm
ά 1 t 760 T• άρα 1 atm = 760 Torr
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.16

17. Ποια είναι τα όργανα μέτρησης τηςΠοια είναι τα όργανα μέτρησης της
ατμοσφαιρικής πίεσης;ατμοσφαιρικής πίεσης;
• Τα βαρόμετρα
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.17

18. Εξήγησε πως πίνεις ένα υγρό με το καλαμάκιΕξήγησε πως πίνεις ένα υγρό με το καλαμάκιΕξήγησε πως πίνεις ένα υγρό με το καλαμάκιΕξήγησε πως πίνεις ένα υγρό με το καλαμάκι
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.18

19. Εξή ησε ς ί ε ς έ α ρό ε οΕξή ησε ς ί ε ς έ α ρό ε οΕξήγησε πως πίνεις ένα υγρό με τοΕξήγησε πως πίνεις ένα υγρό με το
καλαμάκικαλαμάκι
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.19

20. Πόσο μεγάλες είναι οι δυνάμεις που ασκούνταιΠόσο μεγάλες είναι οι δυνάμεις που ασκούνται
λόγω της ατμοσφαιρικής πίεσης;λόγω της ατμοσφαιρικής πίεσης;
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.20

21. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.21

22. ΒεντουζαΒεντουζαΒεντουζαΒεντουζα
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.22

23. ερωτήσεις:ερωτήσεις: 6 7 σελ 846 7 σελ 84
Β›Σ·Θ
ερωτήσεις:ερωτήσεις: 6,7 σελ.846,7 σελ.84
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.23

24. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ
ΠΙΕΣΗ
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.24
www.3gymagni.gr

25. Τι ονομάζεται
ατμοσφαιρική πίεση;
Ατμοσφαιρική πίεση
ονομάζεται η πίεση που
ασκεί ο ατμοσφαιρικός
αέρας σε κάθε επιφάνεια
που βρίσκεται μέσα σ’
αυτόν.Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.25

26. Ποια είναι η δύναμη
που προκαλεί την
ατμοσφαιρική πίεση σε
μια επιφάνεια μέσα
στον αέρα;
… το βάρος της
κατακόρυφης στήλης
αέρα που βρίσκεται πάνω
από την επιφάνεια.
w
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.26

27. Από τι εξαρτάται η τιμή της
ατμοσφαιρικής πίεσης και πώς;
Η τιμή της ατμοσφαιρικής πίεσης εξαρτάται από
το ύψος πάνω από την επιφάνεια της
θάλασσας στο οποίο βρισκόμαστε.
Όσο μικρότερο είναι το ύψος τόσο μεγαλύτερο
είναι το βάρος της κατακόρυφης στήλης αέρα
που είναι πάνω από την επιφάνεια, άρα τόσο
μεγαλύτερη είναι η ατμοσφαιρική πίεση.
.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.27

28. Πού η ατμοσφαιρική πίεση έχει
τη μεγαλύτερη τιμή της; Πόση
είναι αυτή και πώς ονομάζεται;
Η ατμοσφαιρική πίεση έχει τη μεγαλύτερη
τιμή της στην επιφάνεια της θάλασσας.
Αυτή είναι περίπου 100.000 pa και
ονομάζεται πίεση μιας ατμόσφαιρας (1atm).
Είναι λοιπόν 1atm = 100.000 pa.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.28

29. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.29

30. Μέτρηση της
ατμοσφαιρικής
πίεσης
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.30

31. Να περιγράψετε το πείραμα με το οποίο ο
Torricelli υπολόγισε την ατμοσφαιρική πίεση
Ο Torricelli γέμισε με υδράργυρο ένα γυάλινο σωλήνα μήκους 1m και τον
αναποδογύρισε σε λεκάνη που περιείχε επίσης υδράργυρο.
Παρατήρησε ότι ο υδράργυρος του σωλήνα κατέβηκε λίγο και ισορρόπησε όταν
η στάθμη του έφθασε στα 76 cm πάνω από την επιφάνεια του υδραργύρου
της λεκάνης.Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.31

32.  Ο υδράργυρος που παραμένει
στο σωλήνα ισορροπεί.
 Η συνισταμένη των δυνάμεων
που του ασκούνται είναι
μηδενική.
 Σε αυτόν ασκείται το βάρος
του w.
 Άρα ασκείται και μια δύναμη F
αντίθετη από αυτό που το
εξισορροπεί.
 Η δύναμη αυτή έχει φορά
προς τα πάνω.
 Οφείλεται στην ατμοσφαιρική
πίεση που δέχεται η επιφάνεια
του υδραργύρου της λεκάνης.
ΑΒ
F
w
Ρατμ
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.32

33. ΑΒ
 Η επιφάνεια του υδραργύρου
της λεκάνης και η βάση της
στήλης υδραργύρου του
σωλήνα βρίσκονται στο ίδιο
οριζόντιο επίπεδο.
 Η ατμοσφαιρική πίεση είναι
ίση με την υδροστατική πίεση
στη βάση της στήλης του
υδραργύρου του σωλήνα.
Γι αυτό υπολογίζουμε την
ατμοσφαιρική πίεση με τη
βοήθεια της υδροστατικής
πίεσης στη βάση της στήλης
υδραργύρου.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.33

34. Είναι γνωστά τα εξής:
ρHg=13600kg/m³ g=9,8m/s h=0,76m
Pατμοσφαιρική = PA Pατμοσφαιρική = ρHg . g . h
PA = PΒ
PB = Pυδροστατική
Pυδροστατική = ρHg . g . h
Pατμοσφαιρική =
101.293 Pa  100.000 Pa
Άρα 1 atm  100.000 Pa
ΑΒ
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.34

35. Πώς ονομάζονται τα όργανα με τα
οποία μετράμε την ατμοσφαιρική
πίεση;
… βαρόμετρα.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.35

36. Δυνάμεις λόγω
ατμοσφαιρικής
πίεσηςΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.36

37. Όταν πίνουμε χυμό με καλαμάκι ποια δύναμη
ανεβάζει το χυμό στο στόμα μας;
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.37

38. Όταν πίνουμε χυμό με καλαμάκι ποια δύναμη
ανεβάζει το χυμό στο στόμα μας;
 Αφού ρουφήξουμε τον αέρα
πάνω από το καλαμάκι,
 στο πάνω μέρος του
δημιουργείται κενό,
 ενώ στο κάτω μέρος του
επικρατεί η ατμοσφαιρική πίεση.
Η ατμοσφαιρική πίεση προκαλεί
δύναμη προς τα πάνω.
Η δύναμη αυτή ανεβάζει το χυμό.
Αυτό δεν μπορεί να γίνει όπου
δεν υπάρχει αέρας.
Pατμ.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.38

39. Όταν πίνουμε χυμό με καλαμάκι ποια δύναμη
ανεβάζει το χυμό στο στόμα μας;
Αφού ρουφήξουμε τον αέρα πάνω
από το καλαμάκι,
στο πάνω μέρος του δημιουργείται
κενό,
ενώ στο κάτω μέρος του επικρατεί
η ατμοσφαιρική πίεση.
 Η ατμοσφαιρική πίεση προκαλεί
δύναμη προς τα πάνω.
 Η δύναμη αυτή ανεβάζει το
χυμό.
Αυτό δεν μπορεί να γίνει όπου
δεν υπάρχει αέρας.
FPατμ.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.39

40. Τι μπορούν να προκαλέσουν οι δυνάμεις
λόγω ατμοσφαιρικής πίεσης σε ένα κλειστό
κουτί που δεν περιέχει αέρα;
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.40

41. Τι μπορούν να προκαλέσουν οι δυνάμεις
λόγω ατμοσφαιρικής πίεσης σε ένα κλειστό
κουτί που δεν περιέχει αέρα;
Προς αντλία
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.41

42. Τι μπορούν να προκαλέσουν οι δυνάμεις
λόγω ατμοσφαιρικής πίεσης σε ένα κλειστό
κουτί που δεν περιέχει αέρα;
Προς αντλία
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.42

43. Τι μπορούν να προκαλέσουν οι δυνάμεις
λόγω ατμοσφαιρικής πίεσης σε ένα κλειστό
κουτί που δεν περιέχει αέρα;
Οι δυνάμεις λόγω
ατμοσφαιρικής
πίεσης μπορούν
να προκαλέσουν
σύνθλιψη του
κουτιού.
Προς αντλία
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.43

44. Πώς μια βεντούζα συγκρατείται
«κολλημένη» σε λεία επιφάνεια;
F
 H βεντούζα εφαρμόζει τέλεια
στη λεία επιφάνεια.
 Δεν υπάρχει αέρας ανάμεσά
τους.
 Η ατμοσφαιρική πίεση
προκαλεί μεγάλες δυνάμεις
που ασκούνται σ’ αυτή
εξωτερικά
 και τη συγκρατούν
«κολλημένη» στην επιφάνεια.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.44

45. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.45

46. Γιατί δεν αισθανόμαστε την επίδραση
της ατμοσφαιρικής πίεσης παρόλο που
οι δυνάμεις που μας ασκούνται λόγω
αυτής είναι αρκετά μεγάλες;
 Στο σώμα μας ασκείται εξωτερικά η
ατμοσφαιρική πίεση, αλλά
 ασκείται και άλλη μία πίεση εσωτερικά
 ίση με αυτή.
 Έτσι η ολική δύναμη λόγω ατμοσφαιρικής
και εσωτερικής πίεσης είναι μηδέν,
 οπότε δεν αισθανόμαστε τίποτα.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.46

47. Γιατί όταν ανεβαίνουμε απότομα σε σχετικά
μεγάλο ύψος αισθανόμαστε πόνο στα αυτιά
μας;
 Σε μεγάλο ύψος η ατμοσφαιρική πίεση είναι
μικρότερη από εκείνη στην επιφάνεια της
θάλασσας.
 Όταν ανεβαίνουμε απότομα, η εσωτερική μας
πίεση δεν προλαβαίνει να προσαρμοστεί,
 οπότε παραμένει μεγαλύτερη από την
ατμοσφαιρική.
 Γι αυτό πονούν τα αυτιά μας.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.47

48. Πόση είναι η συνολική πίεση σε ένα σημείο
υγρού που βρίσκεται σε βάθος h από την
ελεύθερη επιφάνειά του;
Ρολική = Ρατμοσφαιρική + Ρυδροστατική
Ρυδροστατική = ρυγρού. g. h
Pολική = Pατμοσφαιρική + ρυγρού. g. h
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.48

49. Άσκηση
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.49

50. Αν κάνουμε το πείραμα του Torricelli με νερό, σε ποιο ύψος
πάνω από την επιφάνεια του νερού της λεκάνης θα φτάσει
το νερό στο σωλήνα; Δίνονται ρυδραργύρου= 13600Kg/m³,
ρνερού = 1000kg/m³, hυδραργύρου = 0,76cm.
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης νερού = ρνερού . hνερού . g
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης υδραργ.= ρυδραργ.hυδραργ.g
ρνερού . hνερού . g = ρυδραργύρου . hυδραργύρου . g
ρνερού . hνερού
hνερού = Με αντικατάσταση:
ρνερού
13600(kg/m3).0,76m
hνερού = = 10,336m
1000(kg/m3)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.50

51. Αν κάνουμε το πείραμα του Torricelli με νερό, σε ποιο ύψος
πάνω από την επιφάνεια του νερού της λεκάνης θα φτάσει
το νερό στο σωλήνα; Δίνονται ρυδραργύρου= 13600Kg/m³,
ρνερού = 1000kg/m³, hυδραργύρου = 0,76cm.
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης νερού = ρνερού . hνερού . g
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης υδραργ.= ρυδραργ.hυδραργ.g
ρνερού . hνερού . g = ρυδραργύρου . hυδραργύρου . g
ρνερού . hνερού
hνερού = Με αντικατάσταση:
ρνερού
13600(kg/m3).0,76m
hνερού = = 10,336m
1000(kg/m3)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.51

52. Αν κάνουμε το πείραμα του Torricelli με νερό, σε ποιο ύψος
πάνω από την επιφάνεια του νερού της λεκάνης θα φτάσει
το νερό στο σωλήνα; Δίνονται ρυδραργύρου= 13600Kg/m³,
ρνερού = 1000kg/m³, hυδραργύρου = 0,76cm.
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης νερού = ρνερού . hνερού . g
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης υδραργ.= ρυδραργ.hυδραργ.g
ρνερού . hνερού . g = ρυδραργύρου . hυδραργύρου . g
ρνερού . hνερού
hνερού = Με αντικατάσταση:
ρνερού
13600(kg/m3).0,76m
hνερού = = 10,336m
1000(kg/m3)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.52

53. Αν κάνουμε το πείραμα του Torricelli με νερό, σε ποιο ύψος
πάνω από την επιφάνεια του νερού της λεκάνης θα φτάσει
το νερό στο σωλήνα; Δίνονται ρυδραργύρου= 13600Kg/m³,
ρνερού = 1000kg/m³, hυδραργύρου = 0,76cm.
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης νερού = ρνερού . hνερού . g
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης υδραργ.= ρυδραργ.hυδραργ.g
ρνερού . hνερού . g = ρυδραργύρου . hυδραργύρου . g
ρνερού . hνερού
hνερού = Με αντικατάσταση:
ρνερού
13600(kg/m3).0,76m
hνερού = = 10,336m
1000(kg/m3)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.53

54. Αν κάνουμε το πείραμα του Torricelli με νερό, σε ποιο ύψος
πάνω από την επιφάνεια του νερού της λεκάνης θα φτάσει
το νερό στο σωλήνα; Δίνονται ρυδραργύρου= 13600Kg/m³,
ρνερού = 1000kg/m³, hυδραργύρου = 0,76cm.
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης νερού = ρνερού . hνερού . g
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης υδραργ.= ρυδραργ.hυδραργ.g
ρνερού . hνερού . g = ρυδραργύρου . hυδραργύρου . g
ρνερού . hνερού
hνερού = Με αντικατάσταση:
ρνερού
13600(kg/m3).0,76m
hνερού = = 10,336m
1000(kg/m3)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.54

55. Αν κάνουμε το πείραμα του Torricelli με νερό, σε ποιο ύψος
πάνω από την επιφάνεια του νερού της λεκάνης θα φτάσει
το νερό στο σωλήνα; Δίνονται ρυδραργύρου= 13600Kg/m³,
ρνερού = 1000kg/m³, hυδραργύρου = 0,76cm.
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης νερού = ρνερού . hνερού . g
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης υδραργ.= ρυδραργ.hυδραργ.g
ρνερού . hνερού . g = ρυδραργύρου . hυδραργύρου . g
ρνερού . hνερού
hνερού = Με αντικατάσταση:
ρνερού
13600(kg/m3).0,76m
hνερού = = 10,336m
1000(kg/m3)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.55

56. Αν κάνουμε το πείραμα του Torricelli με νερό, σε ποιο ύψος
πάνω από την επιφάνεια του νερού της λεκάνης θα φτάσει
το νερό στο σωλήνα; Δίνονται ρυδραργύρου= 13600Kg/m³,
ρνερού = 1000kg/m³, hυδραργύρου = 0,76cm.
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης νερού = ρνερού . hνερού . g
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης υδραργ.= ρυδραργ.hυδραργ.g
ρνερού . hνερού . g = ρυδραργύρου . hυδραργύρου . g
ρνερού . hνερού
hνερού = Με αντικατάσταση:
ρνερού
13600(kg/m3).0,76m
hνερού = = 10,336m
1000(kg/m3)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.56

57. Αν κάνουμε το πείραμα του Torricelli με νερό, σε ποιο ύψος
πάνω από την επιφάνεια του νερού της λεκάνης θα φτάσει
το νερό στο σωλήνα; Δίνονται ρυδραργύρου= 13600Kg/m³,
ρνερού = 1000kg/m³, hυδραργύρου = 0,76cm.
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης νερού = ρνερού . hνερού . g
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης υδραργ.= ρυδραργ.hυδραργ.g
ρνερού . hνερού . g = ρυδραργύρου . hυδραργύρου . g
ρνερού . hνερού
hνερού = Με αντικατάσταση:
ρνερού
13600(kg/m3).0,76m
hνερού = = 10,336m
1000(kg/m3)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.57

58. Αν κάνουμε το πείραμα του Torricelli με νερό, σε ποιο ύψος
πάνω από την επιφάνεια του νερού της λεκάνης θα φτάσει
το νερό στο σωλήνα; Δίνονται ρυδραργύρου= 13600Kg/m³,
ρνερού = 1000kg/m³, hυδραργύρου = 0,76cm.
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης νερού = ρνερού . hνερού . g
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης υδραργ.= ρυδραργ.hυδραργ.g
ρνερού . hνερού . g = ρυδραργύρου . hυδραργύρου . g
ρνερού . hνερού
hνερού = Με αντικατάσταση:
ρνερού
13600(kg/m3).0,76m
hνερού = = 10,336m
1000(kg/m3)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.58

59. Αν κάνουμε το πείραμα του Torricelli με νερό, σε ποιο ύψος
πάνω από την επιφάνεια του νερού της λεκάνης θα φτάσει
το νερό στο σωλήνα; Δίνονται ρυδραργύρου= 13600Kg/m³,
ρνερού = 1000kg/m³, hυδραργύρου = 0,76cm.
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης νερού = ρνερού . hνερού . g
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης υδραργ.= ρυδραργ.hυδραργ.g
ρνερού . hνερού . g = ρυδραργύρου . hυδραργύρου . g
ρνερού . hνερού
hνερού = Με αντικατάσταση:
ρνερού
13600(kg/m3).0,76m
hνερού = = 10,336m
1000(kg/m3)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.59

60. Αν κάνουμε το πείραμα του Torricelli με νερό, σε ποιο ύψος
πάνω από την επιφάνεια του νερού της λεκάνης θα φτάσει
το νερό στο σωλήνα; Δίνονται ρυδραργύρου= 13600Kg/m³,
ρνερού = 1000kg/m³, hυδραργύρου = 0,76cm.
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης νερού = ρνερού . hνερού . g
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης υδραργ.= ρυδραργ.hυδραργ.g
ρνερού . hνερού . g = ρυδραργύρου . hυδραργύρου . g
ρνερού . hνερού
hνερού = Με αντικατάσταση:
ρνερού
13600(kg/m3).0,76m
hνερού = = 10,336m
1000(kg/m3)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.60

61. Αν κάνουμε το πείραμα του Torricelli με νερό, σε ποιο ύψος
πάνω από την επιφάνεια του νερού της λεκάνης θα φτάσει
το νερό στο σωλήνα; Δίνονται ρυδραργύρου= 13600Kg/m³,
ρνερού = 1000kg/m³, hυδραργύρου = 0,76cm.
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης νερού = ρνερού . hνερού . g
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης υδραργ.= ρυδραργ.hυδραργ.g
ρνερού . hνερού . g = ρυδραργύρου . hυδραργύρου . g
ρνερού . hνερού
hνερού = Με αντικατάσταση:
ρνερού
13600(kg/m3).0,76m
hνερού = = 10,336m
1000(kg/m3)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.61

62. Αν κάνουμε το πείραμα του Torricelli με νερό, σε ποιο ύψος
πάνω από την επιφάνεια του νερού της λεκάνης θα φτάσει
το νερό στο σωλήνα; Δίνονται ρυδραργύρου= 13600Kg/m³,
ρνερού = 1000kg/m³, hυδραργύρου = 0,76cm.
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης νερού = ρνερού . hνερού . g
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης υδραργ.= ρυδραργ.hυδραργ.g
ρνερού . hνερού . g = ρυδραργύρου . hυδραργύρου . g
ρνερού . hνερού
hνερού = Με αντικατάσταση:
ρνερού
13600(kg/m3).0,76m
hνερού = = 10,336m
1000(kg/m3)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.62

63. Αν κάνουμε το πείραμα του Torricelli με νερό, σε ποιο ύψος
πάνω από την επιφάνεια του νερού της λεκάνης θα φτάσει
το νερό στο σωλήνα; Δίνονται ρυδραργύρου= 13600Kg/m³,
ρνερού = 1000kg/m³, hυδραργύρου = 0,76cm.
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης νερού = ρνερού . hνερού . g
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης υδραργ.= ρυδραργ.hυδραργ.g
ρνερού . hνερού . g = ρυδραργύρου . hυδραργύρου . g
ρνερού . hνερού
hνερού = Με αντικατάσταση:
ρνερού
13600(kg/m3).0,76m
hνερού = = 10,336m
1000(kg/m3)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.63

64. Αν κάνουμε το πείραμα του Torricelli με νερό, σε ποιο ύψος
πάνω από την επιφάνεια του νερού της λεκάνης θα φτάσει
το νερό στο σωλήνα; Δίνονται ρυδραργύρου= 13600Kg/m³,
ρνερού = 1000kg/m³, hυδραργύρου = 0,76cm.
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης νερού = ρνερού . hνερού . g
Pατμοσφ = Pυδροστ στήλης υδραργ.= ρυδραργ.hυδραργ.g
ρνερού . hνερού . g = ρυδραργύρου . hυδραργύρου . g
ρνερού . hνερού
hνερού = Με αντικατάσταση:
ρνερού
13600(kg/m3).0,76m
hνερού = = 10,336m
1000(kg/m3)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.64

65. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.65

66. ΤΕΛΟΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.66

67. Η ατμόσφαιρα 
Ο καιρός και το κλίμα μιας περιοχής επηρεάζουν καθοριστικά τη ζωή και τις δραστηριότητες του
ανθρώπου πάνω στον πλανήτη μας. Όλα τα καιρικά φαινόμενα, τα σύννεφα, οι βροχές, οι
καταστροφικές καταιγίδες, το χιόνι, η ομίχλη, το ζωογόνο αεράκι, οι φοβεροί τυφώνες
δημιουργούνται και παρατηρούνται μέσα στην ατμόσφαιρα.
Ατμόσφαιρα ονομάζεται το αέρινο κάλυμμα που περιβάλλει τη γη. Η απόσταση μέχρι την οποία
εκτείνεται πρακτικά η ατμόσφαιρα από την επιφάνεια της γης υπολογίζεται ότι είναι 1.600
χιλιόμετρα.
Η ατμόσφαιρα της γης στα κατώτερα στρώματα της αποτελείται από ξηρό αέρα, υδρατμούς και
αιωρήματα διάφορης προέλευσης.
Μετεωρολογικά στοιχεία Η μετεωρολογία και η δυνατότητα πρόγνωσης του καιρού έχουν εξελιχθεί σήμερα σε ιδιαίτερη
επιστήμη, η οποία με την ευρεία χρησιμοποίηση των μετεωρολογικών δορυφόρων και την εξέλιξη
των ηλεκτρονικών υπολογιστών είναι σε θέση να πραγματοποιεί μακροπρόθεσμες αξιόπιστες
προγνώσεις.
Ατμοσφαιρική πίεση, θερμοκρασία, υγρασία αέρος, ταχύτητα και διεύθυνση ανέμων, είναι βασικά
στοιχεία για βραχυπρόθεσμη πρόγνωση του καιρού.
Ατμοσφαιρική πίεση Η ατμοσφαιρική πίεση είναι η πίεση που εξακεί μία νοερή κάθετη στήλη αέρος λόγω του βάρους
της σε μία επιφάνεια. Όσο ανεβαίνουμε ψηλότερα στην ατμόσφαιρα τόσο η πίεση μειώνεται.
Υγρασία
Ο αόρατος υδρατμός που περιέχεται στον αέρα είναι αυτό που ονομάζουμε υγρασία του αέρα. Ο
αέρας περιέχει ένα ορισμένο ποσοστό υδρατμών το οποίο εξαρτάται από τη θερμοκρασία. Όσο
ψηλότερη είναι η θερμοκρασία τόσο μεγαλύτερη είναι η περιεκτικότητα του αέρα σε υδρατμούς,
επομένως και η υγρασία.
Ομίχλη 
Είναι ένα σύννεφο που τυχαίνει να είναι πολύ κοντά προς το έδαφος. Η ομίχλη σχηματίζεται όταν
λόγω της νυχτερινής θερμικής ακτινοβολίας του εδάφους, η οποία αυξάνεται ιδιαίτερα με την
ξαστεριά, τα ανώτερα στρώματα του αέρα ψύχονται. Αυτό συμβαίνει συνήθως όταν υπάρχει υψηλή
υγρασία αέρος και απανεμιά.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.67

68. Βροχή
Επειδή ο αέρας συγκρατεί ορισμένη ποσότητα υδρατμών ανάλογα με την θερμοκρασία, όταν
κορεστεί, οι υδρατμοί που περισσεύουν συμπυκνώνονται σε σύννεφα τα οποία κάτω από
ορισμένες προϋποθέσεις δημιουργούν τη βροχή.
Χιόνι
Όταν ο υγρός αέρας που προέρχεται από την θάλασσα μεταφέρεται από τους ανέμους και
ανεβαίνει προς τα βουνά, βρίσκεται σε περιβάλλον χαμηλότερης θερμοκρασίας και ψύχεται. Με την
ψύξη του μειώνεται το ποσοστό υγρασίας που έχει την δυνατότητα να συγκρατεί, φτάνει και
υπερβαίνει το σημείο του κορεσμού του, οπότε το πλεόνασμα του υδρατμού συμπυκνώνεται,
σχηματίζει υδροσταγονίδια τα οποία όπως είδαμε μεταβάλλονται σε ομίχλη ή σύννεφο. Όταν όμως
η θερμοκρασία πέσει κάτω από το μηδέν τότε σχηματίζονται παγοκρύσταλλοι που πέφτοντας προς
το έδαφος σχηματίζουν νιφάδες και δημιουργούν το χιόνι.
Άνεμος 
Ο άνεμος δημιουργείται από την κίνηση του αέρα ο οποίος μετακινείται από μια περιοχή με υψηλή
ατμοσφαιρική πίεση σε μία άλλη περιοχή με χαμηλότερη. Τότε αρχίζει να φυσάει. Η ταχύτητα του
ανέμου είναι τόσο μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η διαφορά πιέσεως μεταξύ των δύο περιοχών.
Η μονάδα με την οποία μετριέται η ένταση του ανέμου λέγεται Μπωφόρ από το όνομα του Άγγλου
Ναυάρχου Beaufort που επηνόησε την παρακάτω κλίμακα, στην οποία κατέταξε την ένταση του
ανέμου σε διάφορους βαθμούς, ανάλογα με τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
Βαθμός Ταχύτητα σε
μίλια
Ενδείξεις
0 0-1 Άπνοια
1 2-3 Ο άνεμος υψώνεται σχεδόν κατακόρυφα από την καπνοδόχο
2 4-7 Είναι αισθητός στο πρόσωπο
3 8-11 Κινεί πολύ λίγο την σημαία και τα φύλλα των δέντρων
4 12-16 Κυματίζει την σημαία, κινεί τα μικρά κλαδιά των δέντρων
5 17-21 Κυματίζει ζωηρά την σημαία, κινεί τα μεγάλα κλαδιά των δέντρων
6 22-27 Προσβάλλει τα σπίτια και άλλα μόνιμα αντικείμενα με θόρυβο, κινεί τα χοντρά κλαδιά
7 28-33 Σείει τους λεπτούς κορμούς των δέντρων, ενοχλεί το βάδισμα
8 34-40 Προκαλεί τρικυμία στη θάλασσα
9 66-77 Σείει όλα τα δέντρα, ο άνθρωπος δύσκολα προχωρεί προς την διεύθυνση του ανέμου
10 78-90 Αποσπά αντικείμενα από την θέση τους
11 91-104 Ρίχνει δέντρα, προκαλεί ζημιές και σοβαρές καταστροφές
12 104 και άνω Τυφώνας, καταστροφές εξαιρετικά σοβαρές
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.68

69. Σύννεφα
Τα σύννεφα δεν είναι τίποτα άλλο παρά συγκεντρώσεις υδρατμών που ψύχονται. Αν η ψύξη
συνεχιστεί τότε τα υδροσταγονίδια μεγαλώνουν και γίνονται πιο βαριά, με αποτέλεσμα κάποια
στιγμή να μην μπορούν να κρατηθούν και πέφτουν στη γη υπό μορφή βροχής. Όταν η
θερμοκρασία ανεβεί πολύ, τότε τα σύννεφα διαλύονται.
Όσο πιο ψηλά είναι τα σύννεφα τόσο πιο καλός είναι ο καιρός. Μικρά μαύρα σύννεφα που
βρίσκονται κάτω από στρατόμορφες νεφώσεις, συνήθως φέρνουν βροχή, καθώς και τα σύννεφα
που βρίσκονται στις κορυφές των βουνών, εκτός κι αν διαλυθούν μέχρι το μεσημέρι.
Κατατάσσονται σε 4 ομάδες ανάλογα με το ύψος που βρίσκονται :
1. Ανώτερα (6.000 μ.-12.000 μ.) : Θύσανοι (Cirrus): Βρίσκονται ψηλά και είναι πολύ αραιά,
λευκά σύννεφα. Εμφανίζονται όταν υπάρχει καλοκαιρία. Σαν
δεμάτι χόρτων ή σαν φτερό, τα σύννεφα αυτά σχηματίζονται
σε ύψη μεταξύ 25.000 και 40.000 ποδών. Λόγω χαμηλών
θερμοκρασιών σ΄αυτό το ύψος αποτελούνται από λεπτά
κρύσταλλα πάγου.
Αποσπασμένα δείχνουν καλό καιρό, αλλά όταν ακτινοβολούν
σε μακρυνά σχέδια, διασχίζοντας τον ουρανό, σημαίνει πως
κάποιο ζεστό μέτωπο βρίσκεται στο δρόμο και πρέπει να
περιμένουμε βροχή μέσα σε 36 ώρες.
Θυσανοσωρείτες (Cirrocumulus): Μικρά συννεφάκια σαν
βαμβάκι ή σαν κοπάδι πρόβατα ή σαν αυλάκι άμμου ψηλά
στον ουρανό. Δεν είναι προβληματικά κι εμφανίζονται
συνήθως μετά από καταιγίδες. Γρήγορα όμως εξαφανίζονται
και αφήνουν έναν καταγάλανο ουρανό.
Θυσανοστρώματα (Cirrostratus): Πέπλο από σύννεφα
διαφανές και ασπριδερό, που μοιάζει με ίνες. Λιγότερο
ψηλά στον ουρανό από τα προηγούμενα. Είναι τα μόνα που
δημιουργούν ένα φωτοστέφανο γύρω από τον ήλιο. Αν το
φωτοστέφανο αυτό μεγαλώσει, τότε σημαίνει καλοκαιρία, εάν
μικρύνει, τότε σημαίνει βροχή.
Όλα τα παραπάνω είναι νέφη λευκά με παγοκρυστάλλους
που τις περισσότερες φορές προμηνύουν αργή επιδείνωση
του καιρού.
2. Μέσα (2.000μ.- 6.000 μ.) Υψισωρείτες (Altocumulus) και Υψιστρώματα (Altostratus).
Νέφη από υδροσταγονίδια και παγοκρυστάλλους. Τα
Altostratus τις περισσότερες φορές αφήνουν να φανεί ο
ήλιος, ενώ όταν πυκνώνουν αρκετά μπορεί να συνοδευτούν
από ασθενή βροχή.
3. Κατώτερα (Κάτω των 2.000 μ.) Στρωματοσωρείτες (Stratocumulus), Στρώματα (Stratus),
Μελανοστρώματα (Nibostratus). Νέφη που είναι γενικά
σκουρόχρωμα. Αποτελούνται μόνο από υδροσταγόνες και
τις περισσότερες φορές συνοδεύονται από συνεχή ασθενή,
μέτρια ή ισχυρή βροχή ή χιονόπτωση ανάλογα με το πάχος
τους.
4. Νέφη κατακόρυφου αναπτύξεως (Από 500-6.000μ.) Σωρείτες (Cumulus): Μοιάζουν σαν γιγάντιες μπάλες από
βαμβάκι με επίπεδες βάσεις. Τα σύννεφα αυτά σχηματίζονται
λόγω του θερμού αέρα που σηκώνεται κάθετα. Είναι ίσως τα
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.69

70. πιο όμορφα και τα πιο ποικίλα από όλους τους τύπους των
σύννεφων και τα πιο κοινά. Όταν είναι χνουδωτά
εξαφανίζονται πριν το απόγευμα και γενικά σημαίνουν καλό
καιρό. Όταν όμως είναι πολύ ανεπτυγμένα μπορεί να
συνοδεύονται από παροδική ισχυρή βροχή, χαλάζι.
Σωρειτομελανίες (Cumulonibus). Είναι τα πιο επικίνδυνα
σύννεφα αφού συνοδεύονται από αστραπές - χαλάζι -
βροντές (καταιγίδα)
Στην ουσία ξεχωρίζουμε :
☺ Τα Stratus, που σχηματίζουν στρώματα, λίγω ως πολύ ομοιόμορφα.
☺ Τα Cumulus, τους σωρείτες που είναι ομάδες νεφών και είναι σκορπισμένα.
☺ Τα Cumulonibus, νέφη κατακόρυφου αναπτύξεως, σκουρόχρωμα. Είναι αυτά που προμηνύουν
τη βροχή.
Μετεωρολογικά όργανα
Για τη μέτρηση διαφόρων μετεωρολογικών στοιχείων χρησιμοποιούνται πολλά μετεωρολογικά
όργανα, που τα βασικότερα είναι :
Θερμόμετρο: Είναι το μετεωρολογικό όργανο το οποίο μετρά τη θερμοκρασία του αέρα του χώρου
που το περιβάλλει, με μονάδα μέτρησης κυρίως τους βαθμούς Κελσίου ℃.
Βαρόμετρο: Είναι το μετεωρολογικό όργανο το οποίο μετρά το βάρος του αέρα (πίεση) που
βρίσκεται από πάνω μας την συγκεκριμένη ώρα. Όταν η βαρομετρική πίεση ανεβαίνει θα έχουμε
καλό καιρό, ενώ όταν πέφτει θα ακολουθήσει κακοκαιρία.
Ανεμόμετρο: Είναι το μετεωρολογικό όργανο που μετρά την υγρασία του χώρου που το περιβάλλει.
Για τις δράσεις υπαίθρου καλό είναι να έχεις υπεύθυνη μετεωρολογική πρόγνωση από την
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία  01. 9628 942 – 01. 9694 306
Προγνωστικά καιρού
Κάποτε που δεν υπήρχαν τ΄απαιτούμενα όργανα για τη μελέτη των καιρικών μεταβολών, οι
άνθρωποι από διάφορες παρατηρήσεις μπορούσαν να προβλέψουν και πολλές φορές αλάνθαστα,
τον καιρό. Παρατηρούσαν διάφορα σημεία του καιρού ή την συμπεριφορά των ζώων, των πουλιών
και των εντόμων.
Σήμερα όλες οι πληροφορίες μας έρχονται από την Μετεωρολογική Υπηρεσία μέσω των διαφόρων
δικτύων και του Τύπου, που κι αυτή με την σειρά της έχει διαβάσει τις φωτογραφίες που στέλνονται
από τους δορυφόρους.
Όταν όμως βρισκόμαστε κοντά στη φύση, σε μια κατασκήνωση π.χ. δεν έχουμε πάντα την ευκαιρία
να ακούμε τα προγνωστικά του καιρού από το ραδιόφωνο. Αν το πρόγραμμά μας περιλαμβάνει
πορεία ή κωπηλασία, χρειάζεται να ξέρουμε αν ο καλός καιρός θα κρατήσει. Το μπλέξιμο σε
άσχημο καιρό μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωσή μας. Πάντα υπάρχει χρόνος για
τνα προχωρήσουμε και να βρούμε καταφύγιο. Η γνώση των σημαδιών του καιρού θα μας
βοηθήσει να πάρουμε πιο εύκολα μια απόφαση.
Πριν κάνουμε οτιδήποτε, κοιτάμε πάντα τον καιρό. Υπάρχουν αρκετά σημάδια γύρω μας που θα
μας βοηθήσουν να προβλέψουμε τις καιρικές μεταβολές.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.70

71. Επιδείνωση του καιρού θα έχουμε όταν:
 Ο ουρανός έχει ωχροκίτρινο χρώμα στη δύση του ήλιου, θα ξεσπάσει δυνατός αέρας.
 Ο ουρανός είναι κόκκινος ή ωχροκίτρινος, έρχεται βροχή.
 Ο ήλιος χλωμός ή συννεφιασμένος στην ανατολή ή κυρίως στη δύση του.
 Εάν ο ήλιος ή το φεγγάρι φαίνονται μεγαλύτερα.
 Εάν ο ήλιος ή το φεγγάρι έχουν μεγαλύτερους ή μικρότερους κύκλους γύρω τους.
 Τα αστέρια λάμπουν πολύ.
 Εάν οι λαγοί εμφανίζονται κατά την διάρκεια της ημέρας, τότε προμηνύεται κακοκαιρία.
 Οι γλάροι δεν απομακρύνονται από την ακτή.
 Τα χελιδόνια πετούν πολύ χαμηλά και αγγίζουν σχεδόν τη γη, τότε περιμένουμε βροχή.
 Οι μέλισσες το πρωί δεν απομακρύνονται από την κυψέλη τους, να περιμένουμε δυνατό αέρα ή
και βροχή.
 Τα μυρμήγκια μαζεύουν τις χρυσαλίδες τους.
 Τα σύννεφα βρίσκονται στην κορυφή των βουνών και κατεβαίνουν προς τη γη.
 Τα σύννεφα είναι έντονα γκρίζα και μαύρα.
 Αστράφτει ή βροντά χωρίς βροχή, τότε έρχεται καταιγίδα.
 Όταν ο άνεμος έρχεται μετά τη βροχή, η βροχή θα δυναμώσει.
 Αν ο καπνός από τη φωτιά που έχεται ανάψει αρχίσει να κάνει κύκλους ή μόλις ανέβει λίγο
αρχίζει να ξανακατεβαίνει, τότε μάλλον έρχεται καταιγίδα ή βροχή.
 Όταν οι ήχοι στην ατμόσφαιρα ακούγονται καθαρότεροι και πιο κοντά απ΄ότι συνήθως, μια και
υγρή ατμόφαιρα λειτουργεί εκείνη τη στιγμή σαν ενισχυτής, πλησιάζει βροχή. Και να θυμάστε
ότι ο ήχος ταξιδεύει καλύτερα πάνω στο νερό.
 Όταν μυρωδία των δέντρων και των θάμνων γίνεται πιο έντονη, πλησιάζει βροχή και τα φυτά
και τα λουλούδια ανοίγουν περισσότερο, έτοιμα να την δεχτούν.
 Βελτίωση του καιρού θα έχει όταν:
 Ο ουρανός κατά τη δύση του ήλιου έχει χρώμα ρόδινο.
 Ο ήλιος ανατέλει χωρίς να υπάρχουν σύννεφα στην ανατολή.
 Οι γλάροι το πρωί ανοίγονται στο πέλαγος.
 Οι μέλισσες βγαίνουν το πρωί έξω από τις κυψέλες και ανοίγονται από αυτές.
 Τα σύννεφα που είναι χαμηλά αρχίζουν να ανυψώνονται.
 Οι διάτοντες αστέρες όταν πέφτουν ακολουθούν την διεύθυνση του ανέμου που φυσά.
 Αν ο καπνός από τη φωτιά που έχεται ανάψει πηγαίνει κατευθείαν προς τα πάνω.
 Δράσεις Ομάδας
Βοήθησε τους Οδηγούς της Ομάδας σου να εξοικειωθούν με τα σημεία πρόγνωσης καιρού:
 Για κάποιο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα να καταγράφουν τον καιρό που επικρατεί, τρεις
φορές την ημέρα τις ίδιες πάντα ώρες κάθε μέρα.
 Να κάνουν το πρωί πρόγνωση για τον καιρό που θα επικρατήσει την υπόλοιπη μέρα.
 Να κάνουν το βράδυ πρόγνωση για τον καιρό της επόμενης μέρας.
 Εάν οι παρατηρήσεις γίνονται σε παραθαλάσσιο μέρος, να σημειώνεται η κατάσταση της
θάλασσας.
 Να σημειώνουν τις παρατηρήσεις τους και να προσπαθούν να βρουν το γιατί έπεσαν «μεσα» ή
«έξω» στις προβλέψεις τους.
 Επίσκεψη στην Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία.
 Φτιάξτε ανεμοδούρια και μιλήστε για την ονοματολογία των ανέμων.*
 Σε ψυχαγωγία μοιράστε στους Οδηγούς ονόματα ανέμων και αφήστε την φαντασία να
δουλέψει…
* Η ονοματολογία των Ανέμων βρίσκεται στα Ναυτοδηγικά θέματα.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.71

72. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.72