1. БАТЛАВ. <br /> СУРГАЛТЫН МЕНЕЖЕР О.БӨХЧУЛУУН<br /> Монгол бичгийн нэгж хичээлийн хөтөлбөр<br />Сэдэв: Эх орны гайхамшиг<br />Хамрах хүрээ: 7-р анги<br />Зорилго: Монгол бичгээр уншсан эхүүдээс монгол орны байгаль, бахархах түүхээс судалж, эх орон орчин тойрноо хайрлан хамгаалж, өөрийн амьдрал ахуйдаа тусган хэрэгжүүлж, унших бичих чадвараа сайжруулах.<br />Зорилт: <br />Монгол бичгээр бичсэн эхийг ухаарч унших, ухаарч ойлгох, ойлгосноо бусдад ярьж чаддаг байх бусдад таниулах<br />Эх орны түүхэн газар нутаг бахархах гайхамшгуудаас мэдэж судлах<br />Уншсан эхийг өөрийнхөөрөө шүүн тунгааж,өөрийн үзэл бодлоо илэрхийлж сургах<br />Эх орны түүхэн газрыг өгүүлсэн эхүүдээс эх орноо болон бусдыг хайрлах, зөв үзэл бодол хандлагыг өөртөө төлөвшүүлэх<br />Агуулга: <br />МэдлэгЧадварМонгол орны газар нутаг гайхамшгаас бахархах сургамжГазар усны нэрийг мэдэх, судлахМиний унших эхүүдХонгорын элсЁлын амХөвсгөл нуур, Увс нуурХархорум хот, Мэнжид ЖанрайсагМөнгөн мод Монгол бичгээр бичсэн эхийг зөв, хурдан алдаагүй уншихЭхийг бахархан ухаарч унших ухаарч ойлгохУншсан эхийг монгол бичгээс кирил рүү хөрвүүлэн алдаагүй цэвэр сайхан бичихЭхийн бичмэл хэсгийг дууриалган цэвэр сайхан хуулан бичихЭх дотроос газар усны нэрийг зөв бичиж сурах түүвэрлэн бичихМинутанд зөв хурдан уншихДүрс ялган бичих үгийг нүдлэн тогтоож эх өгүүлбэрт хэрэглэх чадвартай болох <br />Арга зүйн төлөвлөлт:<br />Баримжааг ялган танихБаримжааг эзэмших үеБаримжааг хөгжүүлэхтөсөөлөлмэдлэгчадварСэдэл үүсэхҮлгэрийн үйл явдалтай танилцахЗохиолыг задлан шинжлэхУран унших, уран ярих, хувирган бичих, зохион бичихТаамаглал дэвшүүлэх, асуудал дэвшүүлэх аргаар:Практик үйлийн аргаар:Бие даасан бүтээлч үйлийн аргаар:Дүр бүтээх тоглоомХурдан Тавхай тоглоомБи чадна тоглоомСонжоо тоглоомМөнгө тоглоомМонгол бичгээр бичсэн үлгэрийн сэдэв агуулга, өгүүлэгдэхүүн дүрийн задлал хийхЭх, өгүүлбэрт тийн ялгал, хамаатуулах нөхцөлтэй нэр үгийг зөв бичихДүрмийг жишээн дээр тайлбарлан ярилцахМонгол ардын үлгэр домгийн дүрслэл, хэл найруулгаас хадгалан уран ярихӨөрт төрсөн сэтгэгдлээ бичихТүлхүүр үгээс таамаглал дэвшүүлэх аргаАсуултын аргаАсуудал дэвшүүлсэн арга Эвлүүлгийн аргаСолилцооний аргаАнализ, синтезТайлбарлан ярих аргаХарилцан ярианы аргаАсуудал дэвшүүлсэн шийдвэрлэх арга Уран уншлагын арга Марафон бичлэгБулангийн аргаМэтгэлцээний арга Жүжигчилсэн тоглолт<br />Цагийн төлөвлөлт:<br />ХичээлЭэлжит хичээлийн сэдэвЦагЭэлжит хичээлийн зорилго 1-р хичээл-“Хонгорын элс” Ёлын ам-Эх доторх газар усны нэрийг зөв бичих 80 минутЭхийн агуулгыг бодож утгачлан уншихЭхэд өгүүлэгдэж байгаа гайхамшгуудыг мэдэж авахГазар усны нэрийг монгол бичгээр зөв бичихТулгуур бичиглэл зураг ашиглан дүрс ялган бичих үгийг нүдлэн тогтоох, мэдлэг чадвараа системчлэн үйл ажиллагааны дараалал тулгуур бичиглэл хийх 2-р хичээл-“Хөвсгөл нуур” -“Увс нуур” эхийг зөв бичих, унших 80 минутУншиж сонссон зүйдлээсээ асуудлын дагуу таамаг дэвшүүлж сурахДэвшүүлсэн таамаглалаа шийдвэрлэх үйл ажиллагаа хийхАсуудлыг шийдэхэд санаа бодлоо илэрхийлж сурахЗөв, хурдан ухаарч уншихУншсан эхийн үгийг монгол бичгээр нүдлэн тогтоохМонгол бичгээр цэвэр сайхан бичихМонгол бичгээр уншиж бичих чадварыг сайжруулах 3-р хичээл“Хархорум хот” Мөнгөн мод эхийг зөв бичих, унших 80 минут Асуудлыг шийдсэний дараа сурагчдад мэдсэнээ ярих, бусдын ярьж байгаагаас шинэ мэдээлэл олж авахӨөрийн үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх, бусдыг сонсохЭхийг үгийг зөв бичихМонгол бичгээр угшиж бичих чадварыг сайжруулах 4-р хичээл“Мэгжид Жанрайсаг”Эхийг уншиж зөв бичих, ярилцах 80 минутШинэ эхийг задлан шинжилж ярилцахЗөв, хурдан ухаарч уншихУншсан эхийн үгийг монгол бичгээр нүдлэн тогтоохМонгол бичгээр цэвэр сайхан бичихМонгол бичгээр уншиж бичих чадварыг сайжруулах 5-р хичээлБататгал хичээл 40 минутЗөв, хурдан ухаарч уншихУншсан эхийн үгийг монгол бичгээр нүдлэн тогтоохМонгол бичгээр цэвэр сайхан бичихМонгол бичгээр уншиж бичих чадварыг сайжруулахХамтран ажиллаж нэг шийдэлд хүрэх аргад суралцахбататгах дасгал дадлага ажил хийх Сэдвийн шалгалтБүлэг сэдвийн шалгалт 40 минутЭхүүдийг харьцуулан дүгнэлт хийж чадаж байгаа эсэхЭхийг унших явцад хамгийн олон давтагдсан үг хэллэгийг цээжилсэн байхЭхэд гарч буй газар усны нэрийг монгол бичгээр бичиж чаддаг болсон байхЭхийн үг өгүүлбэрийг зөв хурдан бичиж чаддаг байх <br />Үнэлгээ:<br />1-р түвшин2-р түвшин3-р түвшин4-р түвшинБичихчадварГазар усны нэрийг монгол бичгээр бичээрэйХонгорын элс, Гурван сайхан уул, Ёлын амХөвсгөл нуур, Увс нуур, Цэцэгт нуур Хархорум хот, Мөнгөн мод, Мэгжид ЖанрайсагДараах дүрс ялган бичих үгийг сурах бичигт байдгийг сэргээн санаж зөв бичээрэй. Зүс борооТалх зүсӨнгө зүсДараах бүлэг үгийг монгол бичигт зөв хөрвүүлэн бичихбуддаёроолороолгонлуушаазаннаймдугаар Эхээс “миний мэдсэн зүйлүүд” сэдвээр өөрийн мэддэг үгийн хүрээнд 15-20 үгтэй эх зохион бичээрэй.<br /> Ээлжит хичээлийн төлөвлөлт:<br />Хичээл № 1<br />Сэдэв: “Хөвсгөл нуур”, “Увс нуур” <br />Зорилго: Монгол бичгийн унших бичих чадварыг сайжруулж, эхээс газар усны нэрийг мэдэж, зөв бичих<br />Зорилт: <br /> Монгол бичгээр бичсэн эхийг уншиж, харилцан ярилцах<br />Үг, өгүүлбэрийг монгол бичгээр бичихдээ алдаагүй зөв бичиж хэвших<br />Уншсан мэдсэн сэдвээ өөрийн үзэл бодлоор шүүн тунгааж, бусадтай санал бодлоо чөлөөтэй солилцох<br />Өөрийн мэдсэн сурснаа амьдрал үйл ажиллагаандаа хэрэгжүүлэх<br />Хэрэглэгдэхүүн: “Монгол бичиг” 2 сурах бичиг 2008 он<br /> Зурагт үзүүлэн<br /> <br />Хичээлийн зохион байгуулалт:<br />цагБагшийн үйл ажиллагааСурагчийн үйл ажиллагаа Сэргээн санах үе Өмнөх хичээл дээр үзсэн эхэд гарсан газар усны нэрийг монгол бичгээр цээжээр бичүүлэхӨгөгдсөн өгүүлбэрийг монгол бичгээр зөв бичихХэсэг тус бүр өөрт оногдсон хэсгийг монгол бичгээр уншина. Утга санааг ойлгож мэдлэг эзэмших үеЗадлан шинжлэх арга1.Монгол бичгээр үгийг зөв уншуулах.2.Эхийн хэсгийг салаа бүрээс хэд хэдэн сурагчаар уншуулна. 3.Эхэд юуны тухай өгүүлсэн хэдэн хэсэг байгааг асууна.4.Эхэд гарч буй газар усны нэрийг монгол бичгээр бичүүлнэ. Эхийн хэсэг тус бүрд байгаа тулгуур-нэр үгийг монгол бичгээр бичүүлнэ. Эхээс хэмжээ заасан тооны нэрийг түүж бичүүлэх Сурагчдын бичсэнийг шалган, зөвлөгөө өгнө Монгол бичгээр бичсэн үгийг уншиж, бусдын уншихыг сонч, бусдад чанга дуугаар уншина. Салаа бүрээс хэд хэдэн сурагч эхийг зөв хурдан уншина.Уншсан хэсгийнхээ тухай салаа бүрээс нэг сурагч бусдад ярьж өгнө.Эхэд гарч буй газар усны нэрийг нэг удаа уншаад монгол бичгээр бичнэ. Эхэд байгаа тулгуур нэр үгийг монгол бичгээр бичнэ Эхээс хэмжээ заасан үгийг ялган бичнэ.414 км урт, 267,5 метр гэх мэтЭхийн тулгуур нэр үгийг монгол бичгээр зөв хурдан бичих бичнэ.Эхийг монгол бичигт хөрвүүлэн бичихБататгал хэрэглээ1.Эхийг монгол бичгээр унших үед хамгийн хүнд хэцүү үг ямар үг байсан бэ? Эхээс юуг мэдэж авсан бэ?1.Уншихад хэцүү хүнд үгийг хамтран уншина..Эхээс газар усны нэрийг зөв олж бичээд өөрийн мэддэг гайхамшигт газрын нэрийг бичиж алдаатай зүйлээ нягтлан багшаас тусламж авч алдаагаа засна. Гэрийн даалгавар- Дасгал ажил.20-23, 26-28<br />Даалгавар“Хөвсгөл нуур”, “Увс нуур”Газар усны нэр монгол бичгээр нүдлэн тогтоох үгХөвсгөл аймаг, Уншихад хүнд хэцүү үгкилометр, эзэлдэг, тунгалаг, үзэсгэлэнтэй, сүрлэг, цутгадаг, цэнгэгээрээ, гайхамшигт, дөрөвдүгээр, сонирхол, өвс, горхиӨгүүлэгдэж байгаа юмМонголын гайхамшигт өвөрмөц нуурын тухай<br /> Хичээл №2<br />Сэдэв: “Хөвсгөл нуур, Увс нуур” <br />Хугацаа : 80 минут<br />Зорилго: Монгол бичгээр бичсэн эхийг зөв, хурдан алдаагүй уншиж, байгалиа хамгаалах ухаанд суралцаж өөрийн орчин тойрондоо хэрэгжүүлэх газар усны нэр, байршлыг ялган тогтоох.<br />Зорилт: <br /> 1. Эхийг унших үед гарч байгаа хүнд үг хэллэгийг зөв унших аргачлалд суралцах <br /> 2. Нэр үгийг зөв бичих арга зүйд суралцан, үг, өгүүлбэрт зөв хэрэглэх. <br />Байгаль орчноо хамгаалах аргад суралцах өөрийн амьдралд хэрэгжүүлэх<br />Хийсэн ажилдаа үнэнч хандаж, бусдын төлөө өөрийгөө зориулахад суралцах<br />Хичээл зохион байгуулалт:<br />ЦагБагшийн үйл ажиллагааСурагчийн үйл ажиллагааАнхаарах зүйлСэргээн санах үе Гэрийн даалгавар шалгахЭхэд гарсан нэр үгийг цээжээр бичүүлж даалгавар шалгана.Сурагчид өмнөх хичээл дээр уншсан эхийн хэсгийг монгол бичгээр бичсэн түүнийг хөрвүүлэн бичсэн байна. Алдааг өөрсдөөр нь олуулж, дүгнэлт хийх нөхцөлөөр хангахУтга санааг ойлгож мэдлэг эзэмших үеЗадлан шинжлэх:-Хүснэгтэд байгаа үгийг хэн хамгийн түрүүнд зөв байрлуулсан бэ?-Хосоор хэрхэн унших зааврыг багш хэлж өгөх-Утгыг ойлгохгүй хүнд, уншиж чадахгүй хэцүү үгийг тэмдэглэж байхыг анхааруулна. -Эхэд гарсан хэмжээ, зүг заасан тооны нэр, хүнд үгийг бичүүлнэ.-Сурагч зайлшгүй мэдэж байх зарим нэг шинэ мэдээллийг давхар өгөх, тэдгээрийг уншуулах ярилцах хэрэгтэй. -Эхээс нэр үгийг ялган бичүүлнэ.-Сурагчдын бичсэнийг шалган зөвлөгөө өгнө-Багш онцлог дүрмийг сайн тайлбарлаж өгнөТүрүүлж зөв байрлуулсан хүүхэд өгүүлбэрээ уншина.Дэвтэртээ зөв сайхан бичнэ.Сурагчид хосоор унших явцдаа бие биедээ хяналт тавина.Үгээ тэмдэглээд багш, ангийнхнаасаа асууна, бичнэ., урагш, урт, дөрвөн зуун арван километр, тунгалаг, үзэсгэлэнт, уртаашаа, метр, цутгадаг, цэнгэгээр нь, зочилвол, гайхамшигт, урлан, сонирхох, онцлог, Давст сум, шагшуурга, халбаган хошуут, ногтруу, хотгор, хиргис, зааглана, Сурагчид үгийн утгын тайлбар, эхийн утгатай холбоотой шинэ мэдээллийг уншина.Шинэ мэдээлэл:Төв аймаг нь монгол улсын төв хэсэгт оршдог. Нутаг дэвсгэр нь 89 мянган километр квадрат, хүн ам нь 15 мянга, Улаанбаатар хотоос 43 километр зайтай. Газар тариалангаар улсад хоёрдугаар байрт ордогӨөрсдийн бичсэнийг шалгуулан алдаагаа засна Унших заавар:-Хоёр сурагчийн нэг нь уншиж нэг нь багшийн үүрэг гүйцэтгэнэ. -Дараа нь үүргээ сольж гүйцэтгэнэ./Унших үедээ буруу уншсан үгийг дахин уншихыг хүсэх ба Хамтран засч уншина./-Сэдвийг уншихдаа утгыг ойлгохгүй шинэ үг гарах бүр тэмдэглэж явах-Сэдвийн хүнд хэсгийг хамтран унших-Юуны тухай уншсанаа хамтран ярилцана.Даалгавар тус бүр дээр сурагчийг яриулж, хэрхэн ажилласныг илрүүлэхэд анхаарах -Эхэд байгаа сурагчдын уншиж чадаагүй тэмдэглэсэн үгийг багш дагуулан унших утгыг нь тайлбарлах.Багш сурагчдын оролцоог сайн үнэлэх Бататгал хэрэглээӨмнөх төсөөлөл болон олж авсан мэдлэг, чадвартаа тулгуурлан зохиох бүтээх үйлийг бататгалаар хийх Гэрийн даалгавар: “Цэцэгт нуур” эхийг хөрвүүлж бичнэ. Дасгал ажил 20-23<br />