SlideShare a Scribd company logo
•Лекц7
•Хичээлийн

агуулга

•Хөрсний

ус
•Хөрсний усны найрлга

ХӨРСНИЙ УС
ХӨРСНИЙ УС


















Хөрс байгалийн нөхцөлд өөртөө заавал ус буюу шингэн агуулсан
байна.
Хөрсөн дэх усны нөөц, түүний хувиарлалт богино хугцаанд ихээхэн
өөрчилөгдөнө.
Энэ нь хур тундас орох, усны ууршилт ба хэрэглээ цаг үргэлж идвэхтэй
явагдаж байдаг.
Хөрсний гадагад, нөмрөг ургамал үүсгэснээр хөрс дарагдах, нягтархаг
нь багасч хөрсний ус физикийн гол гол шинжүүд нь ургамал ургах орчин
бүрдэг.
Хөрсний гадаргад их хэмжээни йбио масс үүссэнээр хөрсни йбүтэцу
сайжиран ус барих болон дамжуулах чанар нь сайжирна.
Үетэн болон буурцагтанг тариалсанаар хөрсний өнгөэ үе сайжирна.
Ус хөрсөнд оршихдоо ямар нэг саванд байгаатай адтлгүй шинж
чанартай байна.
Энэ шинж чанарын өөрчилөлт нэг талаасаа харсний шинж чанартай
холбоотой.
Ургамал хөрсний усыг асар ихээр хэргэлдэг бөгөөд 1гр хуурай бодис
бий болгоход дундажаар 200-100мл усийг зарцуулдаг байна.
ХӨРСӨНД ОРШИХ УС
















Хөрсөнд орших усыг 5 хэлбэрт ангисан байдаг
Химийн холбоот ус
Хатуу ус
Хийн хэлбэрийн ус
Шингэсэн ус
Чөлөөт ус
Химийн холбоот ус нь химийн нэгдэлийн бүрэлдэхүүнд суурийн буюу усны
молекулын хэлбэрээр агуулагдана.
Хатуу ус Энэ нь мөс Хатуу ус нь хөрсөнд шигэн ба хийн хэлбэрийн суурь болно.
Ус нь мөс хэлбэрт шилжих нь улирлын буюу олон жилийн шинж чанартай байж
болно.
Хийн хэлбэрийн ус Энэ нь усны уур юм.
Хөрсний ус барих чадвар гэдэг нь капиллярийн хүчээр ус тогтоох чадвар.
Шингэн ус нь Жижиг гадаргуу дээр сорбцийн хүчээр тогтож байгаа ус буюу
өөрөөр хэлбэл усны молекуль хөрсний хатуу хэсэгтэй шууд харилцан үйлчилд
орших ус юм. Шингэсэн усыг хөрсний хатуу хэсгүүдтэй холбогдох бат бэх
чанараас нь хамаараад хоѐр ангилдаг.
Чөлөөт ус нь хөрсөнд нүх сүвуур байралсан. Сийрэг хөрсөнд тохиолдох ус.
УСНЫ ХӨДӨЛГӨӨН














Хөрсөн дэх усны хөдөлгөөнийг 2 үе шат болгодог.
- ус шингэх үеийн хөдөлгөөн
- ус шүүрэх үеийн хөдөлгөөн
Хөрсөн дэх усны шинж чанар үндсэндээ хөрсөнд ус орох,орсон усыг шингээх,
цаашид нэвтрүүлэх, мөн түүнчлэн нарийн сүвээр ус хөөрөх, хөрснөөс уурших,
ургамлын үндсээр сорогдох зэрэг үйлдлүүдээр тодорхойлогдно.
Хөрсний ус нэвтрүүлэх чадвараас хамааран усалгааны арга, технологи, техникийг
сонгодог
Ус нэвтрүүлэх чадвар хэт их байх нь бас тохиромжгүй, хур тундас усалгааны усыг
ургамал авч ашиглаж чадахгуй доош гүнрүү алдах болно.
Жишээ нь хайрга чулуу ихтэй элс, элсэнцэр хөрс нь ийм шинж чанартай байна. Иймд
хөрсний ус нэвтрүүлэх чадвар тохиромжтой хэмжээнд байх нь чухал.
Энэ чадвар нь хөрс хагалсны дараа эрс нэмэгдэж, яваандаа хөрс дагширч суухад
алгуур буурна.
Ус нэвтрүүлэх чанарт хөрсний сүвэрхэгшилт чухал үүрэгтэй. Хөрсний нүх сүв ихтэй
байх тусмаа ус нэвтрүүлэлт сайн байна.
Хөрсний усны горимд ерөнхий нүх сүвээс гадна янз бүрийн диаметртэй нүх сүвний
хоорондын харьцаа чухал байдаг.
Хөрсний бүх нүх сүвийг 3 ангилж үздэг.
ХӨРС ИХ ХЭМЖЭЭНИЙ УСТАЙ БАЙХ НЬ УРГАМАЛД БОЛОН ХӨРСӨНД
УЧИРЁ БОЛОХ БЭРХШЭЭЛҮҮДИЙГ ЯРИЛЦАХ.
НҮХ СҮВИЙН АНГИЛАЛ






Нэг мм-ээс дээш голчтой бүх нүх сүвийг капиляр биш нүх сүдв
багтана. Хөрсний ус нэвтрүүлэх чадвар энэхүү капиляр биш
нүх сүвний тооноос шалтгаална. Капиляр биш нүх сүвээр ус
чөлөөтэй, түргэн хугацаанд доош нэвтрэх бөгөөд замдаа
зарим нь капиляр нүх сүвүүдээр тархана.
1-0.001 мм голчтой нүх сүвүүд капилярт багтана. Энэ нүх сүв
ургамалд шингэцтэй ус чийг агуулж байдаг учир газар
тариаланд чухал ач холбогдолтой. Ийм капиляр нүх сүв
ерөнхий сүвэрхэгшилтийн 75-80 % эзэлж байх нь гандуу
нутгуудад тохиромжтой. Гэрэл, чийгийн хангамж сайтай нутагт
50 % байх нь зүйтэй гэж үздэг.
0.001-ээс бага голчтой нүх сүв нь хэт капилярт хамаарагдана.
Хөрсөнд ийм нүх сүв их байх нь газар тариаланд
тохиромжгүй. Ийм нүх сүвэн дэх ус нь капилярын хүчний
нөлөөнд орших тул ургамалд шингэцгүй. Газар тариаланд
капиляр ба капиляр бус нүх сүвийн харьцаа 4:1 байх нь
тохиромжтой.
АЛТ ХӨРСӨНД ХӨРСНИЙ НҮХ СУВ САЙН БАЙХ
ТАЛААР ЯРИЛЦАХААРАЙ.

More Related Content

What's hot

azaa-усан мандал
azaa-усан мандалazaa-усан мандал
azaa-усан мандалБ. Азаа
 
далайн усны шинж чанар
далайн усны шинж чанардалайн усны шинж чанар
далайн усны шинж чанарtungalag
 
хөрс үүсвэрийн хүчин зүйл 3
хөрс үүсвэрийн хүчин зүйл 3хөрс үүсвэрийн хүчин зүйл 3
хөрс үүсвэрийн хүчин зүйл 3otgooPhh
 
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.258 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25zulzagatsogoo
 
Mehanikjuulalt lekts-6
Mehanikjuulalt lekts-6Mehanikjuulalt lekts-6
Mehanikjuulalt lekts-6ubugerelchimeg
 
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаглекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намагDavaa-Ochir Azzaya
 
Эко гудамж төсөл
Эко гудамж төсөлЭко гудамж төсөл
Эко гудамж төсөл
Mongol Jupe
 
газарзүй хөрс . 10-р анги д. ариунзул 85
газарзүй  хөрс . 10-р анги д. ариунзул 85газарзүй  хөрс . 10-р анги д. ариунзул 85
газарзүй хөрс . 10-р анги д. ариунзул 85Ariunzul Dambii
 
7 r angi gazarzvi usan mandln bvreldehvvn
7 r angi gazarzvi usan mandln bvreldehvvn7 r angi gazarzvi usan mandln bvreldehvvn
7 r angi gazarzvi usan mandln bvreldehvvn
zulzagatsogoo
 
усан мандал1
усан мандал1усан мандал1
усан мандал1tseren2
 
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.258 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25zulzagatsogoo
 
3 сарын 22 усны өдөр
3 сарын 22  усны өдөр3 сарын 22  усны өдөр
3 сарын 22 усны өдөр
baterden
 
Oij lekts 10
Oij lekts 10Oij lekts 10
Oij lekts 10
batsaikhan khongorzul
 
ус
усус
лекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөн
лекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөнлекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөн
лекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөнDavaa-Ochir Azzaya
 
хөрсийг элэгдэл эвдэрлээс хамгаалах8
хөрсийг элэгдэл эвдэрлээс хамгаалах8хөрсийг элэгдэл эвдэрлээс хамгаалах8
хөрсийг элэгдэл эвдэрлээс хамгаалах8otgooPhh
 

What's hot (20)

azaa-усан мандал
azaa-усан мандалazaa-усан мандал
azaa-усан мандал
 
далайн усны шинж чанар
далайн усны шинж чанардалайн усны шинж чанар
далайн усны шинж чанар
 
хөрс үүсвэрийн хүчин зүйл 3
хөрс үүсвэрийн хүчин зүйл 3хөрс үүсвэрийн хүчин зүйл 3
хөрс үүсвэрийн хүчин зүйл 3
 
Usan mandal10
Usan mandal10Usan mandal10
Usan mandal10
 
Sem 1
Sem 1Sem 1
Sem 1
 
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.258 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
 
Ариун цэврийн байгууламж
Ариун цэврийн байгууламжАриун цэврийн байгууламж
Ариун цэврийн байгууламж
 
Mehanikjuulalt lekts-6
Mehanikjuulalt lekts-6Mehanikjuulalt lekts-6
Mehanikjuulalt lekts-6
 
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаглекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
лекц 11 нуурын усны шинж чанар намаг
 
Эко гудамж төсөл
Эко гудамж төсөлЭко гудамж төсөл
Эко гудамж төсөл
 
газарзүй хөрс . 10-р анги д. ариунзул 85
газарзүй  хөрс . 10-р анги д. ариунзул 85газарзүй  хөрс . 10-р анги д. ариунзул 85
газарзүй хөрс . 10-р анги д. ариунзул 85
 
7 r angi gazarzvi usan mandln bvreldehvvn
7 r angi gazarzvi usan mandln bvreldehvvn7 r angi gazarzvi usan mandln bvreldehvvn
7 r angi gazarzvi usan mandln bvreldehvvn
 
усан мандал1
усан мандал1усан мандал1
усан мандал1
 
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.258 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
 
2013 mod urjuuleg 03
2013 mod urjuuleg  032013 mod urjuuleg  03
2013 mod urjuuleg 03
 
3 сарын 22 усны өдөр
3 сарын 22  усны өдөр3 сарын 22  усны өдөр
3 сарын 22 усны өдөр
 
Oij lekts 10
Oij lekts 10Oij lekts 10
Oij lekts 10
 
ус
усус
ус
 
лекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөн
лекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөнлекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөн
лекц. 10 хуурай газрын ус гол мөрөн
 
хөрсийг элэгдэл эвдэрлээс хамгаалах8
хөрсийг элэгдэл эвдэрлээс хамгаалах8хөрсийг элэгдэл эвдэрлээс хамгаалах8
хөрсийг элэгдэл эвдэрлээс хамгаалах8
 

Viewers also liked

Udirtgal hicheel lecture 1
Udirtgal hicheel lecture 1Udirtgal hicheel lecture 1
Udirtgal hicheel lecture 1Bbujee
 
хээлтэгч мал сэдэв2
хээлтэгч мал сэдэв2хээлтэгч мал сэдэв2
хээлтэгч мал сэдэв2otgooPhh
 
Nom urj last
Nom urj lastNom urj last
Nom urj last
otgooPhh
 
Üslü Sayılar
Üslü SayılarÜslü Sayılar
Üslü Sayılar
kaston5757
 
Tugasan 2 a
Tugasan 2 aTugasan 2 a
Tugasan 2 a
supiah hassan
 
зхлекц6
зхлекц6зхлекц6
зхлекц6otgooPhh
 
Freesoftwarealternatives 100903075340-phpapp02
Freesoftwarealternatives 100903075340-phpapp02Freesoftwarealternatives 100903075340-phpapp02
Freesoftwarealternatives 100903075340-phpapp02
Gurpreet Singh Sond
 
үржилийн биологи лекц1
үржилийн биологи лекц1үржилийн биологи лекц1
үржилийн биологи лекц1otgooPhh
 
Диффузия инноваций и модели управления изменениями
Диффузия инноваций и модели управления изменениямиДиффузия инноваций и модели управления изменениями
Диффузия инноваций и модели управления изменениями
Sergei Penkov
 
Векторлар, сандардың стандарт түрі, Деформация
Векторлар, сандардың стандарт түрі, ДеформацияВекторлар, сандардың стандарт түрі, Деформация
Векторлар, сандардың стандарт түрі, Деформацияritulya
 
Aquaculture sensors
Aquaculture sensorsAquaculture sensors
Aquaculture sensors
Alex Leung
 
The German Research and Funding System.
The German Research and Funding System.The German Research and Funding System.
The German Research and Funding System.
Sociedade Brasileira de Pesquisa em Materiais
 
Tickets
TicketsTickets
Changemate - Концепция конфигурации проектов изменений
Changemate - Концепция конфигурации проектов измененийChangemate - Концепция конфигурации проектов изменений
Changemate - Концепция конфигурации проектов изменений
Sergei Penkov
 
judul
juduljudul
Bir kahraman doguyor
Bir kahraman doguyorBir kahraman doguyor
Bir kahraman doguyor
kaston5757
 
On the search for novel materials: insight and discovery through sharing of b...
On the search for novel materials: insight and discovery through sharing of b...On the search for novel materials: insight and discovery through sharing of b...
On the search for novel materials: insight and discovery through sharing of b...
Sociedade Brasileira de Pesquisa em Materiais
 

Viewers also liked (20)

Udirtgal hicheel lecture 1
Udirtgal hicheel lecture 1Udirtgal hicheel lecture 1
Udirtgal hicheel lecture 1
 
хээлтэгч мал сэдэв2
хээлтэгч мал сэдэв2хээлтэгч мал сэдэв2
хээлтэгч мал сэдэв2
 
Nom urj last
Nom urj lastNom urj last
Nom urj last
 
Üslü Sayılar
Üslü SayılarÜslü Sayılar
Üslü Sayılar
 
Tugasan 2 a
Tugasan 2 aTugasan 2 a
Tugasan 2 a
 
лекц6
лекц6лекц6
лекц6
 
зхлекц6
зхлекц6зхлекц6
зхлекц6
 
Freesoftwarealternatives 100903075340-phpapp02
Freesoftwarealternatives 100903075340-phpapp02Freesoftwarealternatives 100903075340-phpapp02
Freesoftwarealternatives 100903075340-phpapp02
 
үржилийн биологи лекц1
үржилийн биологи лекц1үржилийн биологи лекц1
үржилийн биологи лекц1
 
Tugasan karya agung
Tugasan karya agungTugasan karya agung
Tugasan karya agung
 
Диффузия инноваций и модели управления изменениями
Диффузия инноваций и модели управления изменениямиДиффузия инноваций и модели управления изменениями
Диффузия инноваций и модели управления изменениями
 
Векторлар, сандардың стандарт түрі, Деформация
Векторлар, сандардың стандарт түрі, ДеформацияВекторлар, сандардың стандарт түрі, Деформация
Векторлар, сандардың стандарт түрі, Деформация
 
Aquaculture sensors
Aquaculture sensorsAquaculture sensors
Aquaculture sensors
 
The German Research and Funding System.
The German Research and Funding System.The German Research and Funding System.
The German Research and Funding System.
 
Tickets
TicketsTickets
Tickets
 
Changemate - Концепция конфигурации проектов изменений
Changemate - Концепция конфигурации проектов измененийChangemate - Концепция конфигурации проектов изменений
Changemate - Концепция конфигурации проектов изменений
 
judul
juduljudul
judul
 
лекц4
лекц4лекц4
лекц4
 
Bir kahraman doguyor
Bir kahraman doguyorBir kahraman doguyor
Bir kahraman doguyor
 
On the search for novel materials: insight and discovery through sharing of b...
On the search for novel materials: insight and discovery through sharing of b...On the search for novel materials: insight and discovery through sharing of b...
On the search for novel materials: insight and discovery through sharing of b...
 

Similar to хөрсний ус 7

Oij lekts 3
Oij lekts 3Oij lekts 3
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-8
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-8"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-8
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-8
E-Gazarchin Online University
 
Oij lekts 5
Oij lekts 5Oij lekts 5
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил еш
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил ешгеологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил еш
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил ешGanbat Narantsetseg
 
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.258 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25zulzagatsogoo
 
Dund hut in angi mongol hool lekts 8
Dund hut in angi  mongol hool lekts 8 Dund hut in angi  mongol hool lekts 8
Dund hut in angi mongol hool lekts 8 Lha Bolorerdene
 

Similar to хөрсний ус 7 (10)

Oij lekts 3
Oij lekts 3Oij lekts 3
Oij lekts 3
 
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-8
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-8"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-8
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-8
 
Oij lekts 5
Oij lekts 5Oij lekts 5
Oij lekts 5
 
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил еш
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил ешгеологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил еш
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил еш
 
Cem12
Cem12Cem12
Cem12
 
лекц5
лекц5лекц5
лекц5
 
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.258 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
 
лекц5
лекц5лекц5
лекц5
 
лекц5
лекц5лекц5
лекц5
 
Dund hut in angi mongol hool lekts 8
Dund hut in angi  mongol hool lekts 8 Dund hut in angi  mongol hool lekts 8
Dund hut in angi mongol hool lekts 8
 

More from otgooPhh

мал амьтны зохиомол хээлтүүлэг лекц5
мал амьтны зохиомол хээлтүүлэг лекц5мал амьтны зохиомол хээлтүүлэг лекц5
мал амьтны зохиомол хээлтүүлэг лекц5otgooPhh
 
зх лекц4
зх лекц4зх лекц4
зх лекц4otgooPhh
 
үржлийн биологи сэдэв 3
үржлийн биологи сэдэв 3үржлийн биологи сэдэв 3
үржлийн биологи сэдэв 3otgooPhh
 
үржилийн биологи лекц1
үржилийн биологи лекц1үржилийн биологи лекц1
үржилийн биологи лекц1otgooPhh
 
Uhriin aj ahui
Uhriin aj ahuiUhriin aj ahui
Uhriin aj ahuiotgooPhh
 
Uhriin aj ahui
Uhriin aj ahuiUhriin aj ahui
Uhriin aj ahuiotgooPhh
 
хөрсийг элэгдэл эвдэрлээс хамгаалах8
хөрсийг элэгдэл эвдэрлээс хамгаалах8хөрсийг элэгдэл эвдэрлээс хамгаалах8
хөрсийг элэгдэл эвдэрлээс хамгаалах8otgooPhh
 
хөрсний агаар 6
хөрсний агаар 6хөрсний агаар 6
хөрсний агаар 6otgooPhh
 
хөрсний морфологи сэдэв 2
хөрсний морфологи сэдэв 2хөрсний морфологи сэдэв 2
хөрсний морфологи сэдэв 2otgooPhh
 
хөрсний менж лекц2
хөрсний менж лекц2хөрсний менж лекц2
хөрсний менж лекц2otgooPhh
 
байгалийн фермер1
байгалийн фермер1байгалийн фермер1
байгалийн фермер1otgooPhh
 
байгалийн фермер1
байгалийн фермер1байгалийн фермер1
байгалийн фермер1otgooPhh
 
ургамлын ургалтын зохицуулалт лекц4
ургамлын ургалтын зохицуулалт лекц4ургамлын ургалтын зохицуулалт лекц4
ургамлын ургалтын зохицуулалт лекц4otgooPhh
 

More from otgooPhh (20)

лекц8
лекц8лекц8
лекц8
 
лекц7
лекц7лекц7
лекц7
 
мал амьтны зохиомол хээлтүүлэг лекц5
мал амьтны зохиомол хээлтүүлэг лекц5мал амьтны зохиомол хээлтүүлэг лекц5
мал амьтны зохиомол хээлтүүлэг лекц5
 
зх лекц4
зх лекц4зх лекц4
зх лекц4
 
үржлийн биологи сэдэв 3
үржлийн биологи сэдэв 3үржлийн биологи сэдэв 3
үржлийн биологи сэдэв 3
 
үржилийн биологи лекц1
үржилийн биологи лекц1үржилийн биологи лекц1
үржилийн биологи лекц1
 
Uhriin aj ahui
Uhriin aj ahuiUhriin aj ahui
Uhriin aj ahui
 
Uhriin aj ahui
Uhriin aj ahuiUhriin aj ahui
Uhriin aj ahui
 
хөрсийг элэгдэл эвдэрлээс хамгаалах8
хөрсийг элэгдэл эвдэрлээс хамгаалах8хөрсийг элэгдэл эвдэрлээс хамгаалах8
хөрсийг элэгдэл эвдэрлээс хамгаалах8
 
хөрсний агаар 6
хөрсний агаар 6хөрсний агаар 6
хөрсний агаар 6
 
лекц4
лекц4лекц4
лекц4
 
хөрсний морфологи сэдэв 2
хөрсний морфологи сэдэв 2хөрсний морфологи сэдэв 2
хөрсний морфологи сэдэв 2
 
лекц8
лекц8лекц8
лекц8
 
лекц8
лекц8лекц8
лекц8
 
лекц7
лекц7лекц7
лекц7
 
лекц6
лекц6лекц6
лекц6
 
хөрсний менж лекц2
хөрсний менж лекц2хөрсний менж лекц2
хөрсний менж лекц2
 
байгалийн фермер1
байгалийн фермер1байгалийн фермер1
байгалийн фермер1
 
байгалийн фермер1
байгалийн фермер1байгалийн фермер1
байгалийн фермер1
 
ургамлын ургалтын зохицуулалт лекц4
ургамлын ургалтын зохицуулалт лекц4ургамлын ургалтын зохицуулалт лекц4
ургамлын ургалтын зохицуулалт лекц4
 

хөрсний ус 7

  • 2. ХӨРСНИЙ УС          Хөрс байгалийн нөхцөлд өөртөө заавал ус буюу шингэн агуулсан байна. Хөрсөн дэх усны нөөц, түүний хувиарлалт богино хугцаанд ихээхэн өөрчилөгдөнө. Энэ нь хур тундас орох, усны ууршилт ба хэрэглээ цаг үргэлж идвэхтэй явагдаж байдаг. Хөрсний гадагад, нөмрөг ургамал үүсгэснээр хөрс дарагдах, нягтархаг нь багасч хөрсний ус физикийн гол гол шинжүүд нь ургамал ургах орчин бүрдэг. Хөрсний гадаргад их хэмжээни йбио масс үүссэнээр хөрсни йбүтэцу сайжиран ус барих болон дамжуулах чанар нь сайжирна. Үетэн болон буурцагтанг тариалсанаар хөрсний өнгөэ үе сайжирна. Ус хөрсөнд оршихдоо ямар нэг саванд байгаатай адтлгүй шинж чанартай байна. Энэ шинж чанарын өөрчилөлт нэг талаасаа харсний шинж чанартай холбоотой. Ургамал хөрсний усыг асар ихээр хэргэлдэг бөгөөд 1гр хуурай бодис бий болгоход дундажаар 200-100мл усийг зарцуулдаг байна.
  • 3.
  • 4. ХӨРСӨНД ОРШИХ УС             Хөрсөнд орших усыг 5 хэлбэрт ангисан байдаг Химийн холбоот ус Хатуу ус Хийн хэлбэрийн ус Шингэсэн ус Чөлөөт ус Химийн холбоот ус нь химийн нэгдэлийн бүрэлдэхүүнд суурийн буюу усны молекулын хэлбэрээр агуулагдана. Хатуу ус Энэ нь мөс Хатуу ус нь хөрсөнд шигэн ба хийн хэлбэрийн суурь болно. Ус нь мөс хэлбэрт шилжих нь улирлын буюу олон жилийн шинж чанартай байж болно. Хийн хэлбэрийн ус Энэ нь усны уур юм. Хөрсний ус барих чадвар гэдэг нь капиллярийн хүчээр ус тогтоох чадвар. Шингэн ус нь Жижиг гадаргуу дээр сорбцийн хүчээр тогтож байгаа ус буюу өөрөөр хэлбэл усны молекуль хөрсний хатуу хэсэгтэй шууд харилцан үйлчилд орших ус юм. Шингэсэн усыг хөрсний хатуу хэсгүүдтэй холбогдох бат бэх чанараас нь хамаараад хоѐр ангилдаг. Чөлөөт ус нь хөрсөнд нүх сүвуур байралсан. Сийрэг хөрсөнд тохиолдох ус.
  • 5. УСНЫ ХӨДӨЛГӨӨН            Хөрсөн дэх усны хөдөлгөөнийг 2 үе шат болгодог. - ус шингэх үеийн хөдөлгөөн - ус шүүрэх үеийн хөдөлгөөн Хөрсөн дэх усны шинж чанар үндсэндээ хөрсөнд ус орох,орсон усыг шингээх, цаашид нэвтрүүлэх, мөн түүнчлэн нарийн сүвээр ус хөөрөх, хөрснөөс уурших, ургамлын үндсээр сорогдох зэрэг үйлдлүүдээр тодорхойлогдно. Хөрсний ус нэвтрүүлэх чадвараас хамааран усалгааны арга, технологи, техникийг сонгодог Ус нэвтрүүлэх чадвар хэт их байх нь бас тохиромжгүй, хур тундас усалгааны усыг ургамал авч ашиглаж чадахгуй доош гүнрүү алдах болно. Жишээ нь хайрга чулуу ихтэй элс, элсэнцэр хөрс нь ийм шинж чанартай байна. Иймд хөрсний ус нэвтрүүлэх чадвар тохиромжтой хэмжээнд байх нь чухал. Энэ чадвар нь хөрс хагалсны дараа эрс нэмэгдэж, яваандаа хөрс дагширч суухад алгуур буурна. Ус нэвтрүүлэх чанарт хөрсний сүвэрхэгшилт чухал үүрэгтэй. Хөрсний нүх сүв ихтэй байх тусмаа ус нэвтрүүлэлт сайн байна. Хөрсний усны горимд ерөнхий нүх сүвээс гадна янз бүрийн диаметртэй нүх сүвний хоорондын харьцаа чухал байдаг. Хөрсний бүх нүх сүвийг 3 ангилж үздэг.
  • 6. ХӨРС ИХ ХЭМЖЭЭНИЙ УСТАЙ БАЙХ НЬ УРГАМАЛД БОЛОН ХӨРСӨНД УЧИРЁ БОЛОХ БЭРХШЭЭЛҮҮДИЙГ ЯРИЛЦАХ.
  • 7. НҮХ СҮВИЙН АНГИЛАЛ    Нэг мм-ээс дээш голчтой бүх нүх сүвийг капиляр биш нүх сүдв багтана. Хөрсний ус нэвтрүүлэх чадвар энэхүү капиляр биш нүх сүвний тооноос шалтгаална. Капиляр биш нүх сүвээр ус чөлөөтэй, түргэн хугацаанд доош нэвтрэх бөгөөд замдаа зарим нь капиляр нүх сүвүүдээр тархана. 1-0.001 мм голчтой нүх сүвүүд капилярт багтана. Энэ нүх сүв ургамалд шингэцтэй ус чийг агуулж байдаг учир газар тариаланд чухал ач холбогдолтой. Ийм капиляр нүх сүв ерөнхий сүвэрхэгшилтийн 75-80 % эзэлж байх нь гандуу нутгуудад тохиромжтой. Гэрэл, чийгийн хангамж сайтай нутагт 50 % байх нь зүйтэй гэж үздэг. 0.001-ээс бага голчтой нүх сүв нь хэт капилярт хамаарагдана. Хөрсөнд ийм нүх сүв их байх нь газар тариаланд тохиромжгүй. Ийм нүх сүвэн дэх ус нь капилярын хүчний нөлөөнд орших тул ургамалд шингэцгүй. Газар тариаланд капиляр ба капиляр бус нүх сүвийн харьцаа 4:1 байх нь тохиромжтой.
  • 8. АЛТ ХӨРСӨНД ХӨРСНИЙ НҮХ СУВ САЙН БАЙХ ТАЛААР ЯРИЛЦАХААРАЙ.