1. СУИС. СОЁЛЫН СУРГУУЛЬ.МЭДЭЭЛЛИЙН ТЭНХИМ
1
МЭДЭЭЛЛИЙГ ЗОХИОН
БАЙГУУЛАХ НЬ
Мэдээлэл хайж олох, боловсруулах, түгээх

2. Гарчиг
2
 Мэдээллийг зохион байгуулах ерөнхий
шаардлага
 Мэдээлэлд нэр өгөх
 Хавтсанд хуулж хадгалах
 Мэдээлэлд боловсруулалт хийх
 PDF файлаас мэдээлэл авах
 Зураг хэлбэрт хуулж авсан файлыг текст болгох
 Зураг, текстийг pdf, swf, html форматад хөрвүүлэх
 Аудио, видео болгох
 Лекц, нэмэлт унших материалыг “электрон”
хэлбэрт шилжүүлэх нь
 Баримтын хадгалалт, хамгаалалт

3. Мэдээллийг зохион байгуулах
3
ерөнхий шаардлага
 Мэдээлэл бол ихэнхдээ “эмх замбараагүй”
байх хандлагатай.
 Цөөн тооны мэдээлэлтэй ажиллах нөхцөлд
асуудал бага үүснэ.
 Мэдээлэл тооны хувьд олширч, хэмжээний
хувьд томрох тусам хэрэгтэй мэдээллээ хайж
олох, ашилахад төвөгтэй болж эхэлнэ.
 Олон мэдээллээс өөрт хэрэгтэй, хайж олоход цаг
хугацаа, хүч хөдөлмөр ихээр шаардана.
 Хэмжээ томрох тусам түүнийг хадгалах, нөөцлөх,
хэрэглэхэд бэрхшээлүүд тулгардаг. Жнь. Хатуу дискний
хэмжээ багадах г.м.

4. Мэдээллийг зохион байгуулах
4
ерөнхий шаардлага
 Мэдээлэл ихсэхэд түүний эмх замбараагүй
байдал дагаж нэмэгдэх тул түүнийг эмх
замбараатай болгох буюу хурдан хайж олох,
хэрэглэхэд хялбар болгох шаардлага гарч
ирдэг.
 Электрон мэдээллийг зохион байгуулахдаа
 Материалын төрөл (ном, өгүүлэл, сэтгүүл г.м.)
 Хэрэглэгч (Багш, Оюутан, Ажилтнууд)
 Агуулга болон мэдлэгийн салбар (ЭЗ. Урлаг г.м.)
 Төрөл (роман, тууж, зөгнөлт зохиол г.м.)
 Файлын төрөл (текст, зураг, видео, аудио г.м.)
 Хэмжээ зэргийг харгалзаж болно.

5. Өөрийн файлыг зохион
5
байгуулах зөвлөгөөнүүд.
 Documents (My Documents) хавтсыг хэрэглэ.
 Виндоуз үйлдлийн системийн файл хадгалах үндсэн
хавтас.
 Ихэнх хэрэглэгчид энэ хавтсыг ашиглаж файлаа хадгалдаг.
 Энэ хавтсыг ашигласнаар файлыг олон газраас хайхгүй нэг
л газар зохион байгуулах боломж бүрддэг.
 Мэдээллээ өөрчлөгдсөн цаг тухайд нь нөөц бэлдэж хадгалдаг
нөхцөлд илүү тохиромжтой.
 Гэвч үйлдлийн систем эвдрэхэд файл устах, гэмтэх эрсдэлтэй.
 Хатуу дискийг хуваагаад D: гэх мэт үйлдлийн систем
суугаагүй хавтсанд хадгалах
 Энэ аргыг хэрэглэхэд мэдээллийн аюулгүй (бүрэн бүтэн) байдал
талаасаа давамгай хэдий ч хийсэн ажлаа өөрийн үүсгэсэн
хавтсанд D: байнга зөөж хуулахыг шаарддаг тул ажиллагаа
ихтэй.

6. Хавтас болон файлыг нэрлэх
6
 Хавтас, болон файлын нэр ойлгомжтой байх
САЙН
 1-r_hicheel
 Chimeg 1 САЙН БИШ
 Нэр богино байх
САЙН
 1-r_hicheel_2
 Negdugeer_hicheeliin_hoyordugaar_heseg САЙН БИШ
 Нэрийг латинаар өгөх
 1-r_hicheelСАЙН
 1-р хичээл САЙН БИШ

7. Хавтас болон файлыг зохион
7
байгуулах
 Нэг хавтсанд (My Documents) замбараагүй
олон байх нь тохиромжгүй
 Хаана юу байгаа нь мэдэгдэхгүй зүйл болно.
 Үндсэн хавтас үүсгээд дотор нь дэд хавтас
үүсгэх замаар хуваарилах
 Үндсэнхавтаснаас цааш дамжиж очиход хялбар
 Ерөнхийгөөс тусгайд шилжихтэй ижил

8. Нэгэнт бэлэн болсон болон
8
хийгдэж байгаа ажлуудыг зааглах
 Өмнө нь хийгээд үр дүн нь гарсан файлыг одоо
идэвхтэй ажиллаж байгаа файлаас тусгаарлах.
 Үндсэн ажил хийж байгаа хавтасны файл (My
Documents) хэт олширох, томрохоос сэргийлнэ.
 Арга:
 Он дарааллаар нь үүсгэсэн өөр хавтсанд хуулах
(Сараар, улирлаар, жилээр г.м.)
 Бэлэн болсон ажлуудыг өөр хавтсанд шилжүүлэх
 Тэдгээрийг ямар нэг хадгалах төхөөрөмжинд
шилжүүлэх
 FLASH, CD гэх мэт.

9. Ижил төрлийн файлуудыг нэг
9
хавтсанд хадгалах
 Энэ аргаар хуваарилсан файлуудаас хайлт хийхэд
амар байдаг.
 Жнь:
 Хавтаснуудыг файлын төрлөөр нь дараах байдлаар
хувааж болно.
 Зураг
 Видео файл
 Аудио файл
 Офис баримтууд
 Мэргэжлийн програмын файлууд гэх мэт.
 Дутагдалтай тал:
 Агуулгаар ойролцоо, нэг ажилд хэрэглэгдэх баримтууд
өөр өөр хавтсанд салдаг.

10. Shortcut хэрэглэх
10
 Shortcut бол компьютерийн файлын нэр,
дүрстэй ижил дүрстэй түүнийг ажиллуулах
холбоос. Ө/х. Тухайн файл биш ч түүнийг өөр
хавтаснаас ажиллуулах дүрс
 Байнга ашигладаг файлын shortcut г дэлгэцэнд
байрлуулсанаар олон дамжиж ордог
дамжлагыг хөнгөвчилнө.
 Shortcut хэрэглэх нь нэг файлыг олон дахин
хуулбарлахаас сэргийлдэг.
 Нэг файлыг олон газар хуулбарласнаар аль файлд
мэдээлэл нэмсэн нь мэдэгдэхгүй болох
 Хуулбар ашигласнаар засвар хийсэн файлыг хуучин
файлаар дарж хадгалах гэх мэт эрсдэлүүд дагалдана.
Shortcut-г дэлгэцнээс бусад газар зөөн байрлуулж болно.

11. Баримтыг сүлжээнд хадгалах
11
 Зарим байгууллага дундын баримтуудаа
дотоод сүлжээний сервэрт хадгалдаг.
 Дэлгэрэнгүй (Баримтын хадгалалт хамгаалалт)

12. Интернэт орчны файлыг
12
хадгалах (Вэб үзэгч)
 Бид интернэтээс мэдээлэл авахдаа зарим
тохиолдолд өөрийн
 Интернэт орчны файлыг хадгалахдаа
 Өөрийн компьютерт хуулж хадгалах, (Save As,
Download г.м.)
 Интернэт үзэгч програмд (холбоосыг) хадгалах
(Bookmark, Favorities)
 Интернэт үзэгч програмын нэмэлт компонентэд
хадгалах (zotero)
 Өөрийн блог, вэб хуудсанд холболт хийх замаар
хадгалж болно. (link, iframe, embed code г.м.)

13. Мэдээлэл ихэнхдээ “эмх
13
замбараагүй” байдаг.

14. Хавтас зохион байгуулах
14

15. Төрөлжүүлсэн хавтас
15

16. Shortcut
16