Лекц №3

1. Газарчин дээд сургууль
Цахим зайны, онлайн сургалт
2017 он
ЛЕКЦ№3:
Багш: Д.Энхжаргал /магистр/
Утас: 93010260, 010-2427-0260
Е-мэйл: egazarchin_mgl@yahoo.com
Мэдээллийн технологи, мэдээллийн систем

2. Google✓
7
6
5
4
3
2
1
78

3. •Google - Зарим хүмүүс энийг их хэрэглэх дуртай
байдагийн учир нь элдэв график реклам багатай,
хэрэглэхэд хялбар байдаг биз.
•Yahoo, gmail - Вэб хуудсуудыг ангилан ялгаж дэд
бүлэгүүд үүсгэсэн тул сэдэвээр нь хөөж мэдээлэлийг
хайхад амар.
•Altavista - Энэ нь хамгийн өргөн хүрээтэй хайлтын
систем, гэхдээ зарим тохиолдолд хэтэрхий олон үр дүн
гаргаж ирдэг.
Your own sub headline
Templates

4.  Хайлтын системийн Туслалцаа буланг ахин
уншиж зааварын дагуу хайж байгаа эсэхээ шалга.
 Үг үсгийн алдаа байгаа эсэхийг шалга.
 Бүүлийн коммандыг зөв хэрэглэж байгаа эсэхийг
шалга.
 Оруулсан мэдээллээ арай өргөн хүрээтэй болго.
 Ижил утгатай үг эсвэл хувирсан хэлбэрээр нь
оруул.
 Өөр хайлтын систем дээр хай.
Сонирхуулахад:
Та сарны гадаргыг харахыг хүсэж байвал:
http://www.google.mn/moon/index.html

5. Your own footer Your Logo
Эдгээр хайлтын системүүд нь бүхэл Интернэт дотор
хайдаггүй юм шүү. Зөвхөн өөрсөдөд нь бүртгүүлсэн
вэбнүүдээс л хайлтаа хийнэ.
Хайлтаа хийхдээ тухайн сэдэвтээ хамаарах аль болох
олон түлхүүр үгийг эхний ээлжинд оруулж үзээд олдохгүй
бол түлхүүр үгээ цөөлж явбал амар биз. Ганц хоёрхон
нэлээд түгээмэл хэрэглэгддэг үгээр эхлээд хайх юм бол
үзээд баршгүй их хуудас олдож, та тэр болгоныг хүссэн
сэдэвтээ хамаатай эсэхийг үзэх гэж хамаг цагаа үрэх
хэрэг гарна шүү.
Крилл үсэг маань компъютерын ертөнцөд хэрхэн гарах
талаар тогтсон шийдвэхгүй байсан тул, крилл үсэгээр үг
бичиж хайх нь төдийлөн оновчтой сонголт биш гэдэгийг
сануулъя.
Your own sub headline

6. Түлхүүр үгТүлхүүр үг
1 2
“+” тэмдэг, үүнийг
ашигласнаар заавал байх
ёстой утгыг агуулна.
Жишээ нь “Harry Potter
+3” гэж бичвэл
гуравдугаар ангийг нь
хайна.
“~” тэмдэг-ижил утгатай
үгнүүдээр нь хайна. Та
ямар нэгэн юм хайхыг
хүссэн боловч тэр
үгнийхээ утгыг нь
мэдэхгүй байгаа үед илүү
тохиромжтой.
“-“ тэмдэг дээрх нэмэх
тэмдгийн эсрэг утгатай
ба энэ үг байх ёсгүй
гэсэн утгыг агуулна.
3
4 “ОR” тэмдэг, үүнийг
Boolean төрлийн үйлдэл
гэдэг. Жишээ нь Лондон
юм уу Парис хотод
амралтын газар хайж
байгаа бол "vacation
London OR paris" гэж
хайх хэрэгтэй
Тооны интервалаар хайх
Дээд доод хязгаарын дунд 2 цэгтэйгээр бичнэ. Жишээ:
"XBOX 360 $250..$300" гэж хайвал танд 250-300 долларын үнэтэй ХВОХ олдоно.

7. TemplatesTemplates Templates
321 "INTITLE" Энэ бол
маш чухал түлхүүр
үг. Тухайн хуудасны
нэршил буюу title-д
байх үгээр хайдаг.
Хамгийн түгээмэл
ашиглагддаг.
Та уг түлхүүр үгийг
ашигласнаар ямар
нэгэн файлыг шууд
татахаар олж авч
чадна. Жишээлбэл
ямар нэгэн дууг
шууд татахаар хайя
гэвэл
"?intitle:index.of?
mp3 (хамтлаг болон
дууны нэр)" гэж
хайвал та хүссэн
дуугаа хайж олох
боломжтой.
Жишээ нь: MC Sniper хамтлагын "Gloomy Sunday" хэмээх дууг хайх хэрэг
гарвал "?intitle:index.of? mp3 MC Sniper Gloomy Sunday гэж бичээд л хүссэн
үедээ шууд татахаар олж авч болно.
"INURL" URL буюу
тухайн хуудас
байрлаж буй
интернет хаягыг нь
тодорхойлж өгөх.
Жишээ нь
"inurl:andromeda"
гэвэл url-д нь
andromeda гэсэн үг
орсон бүх сайтыг
олно.
Filetype:filetype:doc
Site: American college site:edu
4
5

8. Түлхүүр үг
In коммандын тусламжтай єєр нэгж хэмжээсүүдийг хооронд нь
шилжүүлэн гаргаж болдог.
Жишээ: 3 miles in km Маилын хэмжээсийг километрт
шилжvvлэх. 23 USD in Euros, 130 lbs in kg, 98.6 Fahrenheit in
Celsius, 1 year in seconds гэх мэт.
Дээрх командуудыг зөвхөн Google, Yahoo үйлчилгээгээр
хязгаарлахгүйгээр бусад хайлтын системүүдэд ашиглаж
болдог.
Мөн тооны нэмэх хасахаас эхлээд функцүүд ашиглан тоо
бодож болдог.
3Анхаар

9. Your own footer Your Logo
3
http://world.altavista.com/
http://www.worldlingo.com/microsoft/com
puter_translation.html
http://www.rustran.com/
http://www.ling98.com/
http://officeupdate.lhsl.com/
http://www.e-
lingo.com/services/services.php3
http://www.translate.ru/eng/text.asp
http://www.sancho.com/trans.html
http://www.alis.com/translate_online.html
2
1

11. http://www.wikipedia.org
/http://www.wikipedia.mn/

12. Википедиа нэвтэрхий толь бичиг нь чөлөөт агуулгатай,
Creative Commons Attribution-ShareAlike лицензтэй бидний
сайн дурын оролцоотойгоор баяждаг нэвтэрхий толь юм.
Анх эхэлсэн Англи хэлээр 2001 оны 1 сараас хойш 3 сая,
Википедиа төсөлд нийтдээ 16 сая орчим өгүүлэл
бичигдээд байна.
Монгол хэлний хувилбар 2004 оны 2 сард эхэлж, одоогоор
11,306 утгыг тайлаад байгаа энэ үед уншигч та ч бас эх
хэлээрээ нэвтэрхий толийг баяжуулалцаж болно.
http://www.wiki
pedia.org/
2001
http://www.wiki
pedia.mn/
2004
2004 онд эхэлсэн энэхүү Монгол хэлний хувилбарт одоогоор 11,306 өгүүлэл
байна.

13. Хэрэглэгчид MonKey, Win1251 encoding зэрэг
хуучирсан стандартын горимоор бичвэл үг үсэг
гаргагдахгүй, харин UNICODE ашиглавал зөв
танигдана (Windows XP-ээс эхлэн дагалдаж ирдэг
монгол гарын горим MN). Эх бичвэрээ энэ хуудсаар
юникод руу хувиргах боломжтой.
Тусгай:UncategorizedPages дахь хуудсуудыг ангилах
Монгол Википедиад зайлшгүй байх ёстой
өгүүллүүдээс эхлүүлэх
Нүүр хуудсанд улайж буй холбоосын өгүүллийг
эхлүүлэх
Энэ хуудсан дахь системийн мэдэгдлүүдийг орчуулах
Хэрэгцээтэй өгүүллээ хүсэх

14. Templates
Templates
1
Лавлах материал
Урлаг соёл
Газарзүй, нутаг орон
Эрүүл мэнд ба чийрэгжилт
Түүх, үйл явдлууд
Математик ба хийсвэрлэл
Байгаль ба байгалийн
шинжлэх ухаанууд
Хүмүүс, хувь хүн
Философи, гүн ухаан
Шашин ба итгэл үнэмшил
Нийгэм ба нийгмийн
шинжлэх ухаанууд
Технологи ба хэрэглээний
шинжлэх ухаанууд

15. Your own footer Your Logo
“Microsoft-ийн ноёрхолд аюул занал
учруулж чадах хамгийн сайн зүйл бол
google ба opensource хоёр юм. Ялангуяа
тэд хамтдаа байхдаа” гэж Matt Asay
хэлжээ..

16. Хэрэв та вэб хуудас олоод түүнийгээ ахиж
хэрэглэнэ гэж үзвэл bookmark хийх хэрэгтэй.
Хамгийн цэгц муутай bookmark файл ч
шаардлагатай мэдээлэлд нэвтрэхэд хайлтын
системээс илүү дөхөмтэй байх боломжтой.

17. This is an example text. Go ahead and replace it with your own text. This is an example text.
Go ahead and replace it with your own text
This is an example text. Go ahead and replace it with your own text. This is an example text.
Go ahead and replace it with your own text
This is an example text. Go ahead and replace it with your own text. This is an example text.
Go ahead and replace it with your own text
This is an example text. Go ahead and replace it with your own text. This is an example text.
Go ahead and replace it with your own text
This is an example text. Go ahead and replace it with your own text. This is an example text.
Go ahead and replace it with your own text
This is an example text. Go ahead and replace it with your own text. This is an example text.
Go ahead and replace it with your own text
This is an example text. Go ahead and replace it with your own text. This is an example text.
Go ahead and replace it with your own text
Your own footer Your Logo
Your own sub headline
Templates
1
2
3
4
5
6
7

18. Your own footer Your Logo
Вирусны програм
Авира үнэгүй програм
http://www.avira.com/en/avira-free-antivirus

19. Магадгүй та санамсаргүй файл аа
устгачихлаа гэж бодоё. Гэвч тухайн файл
маш хэрэгцээтэй байж. энгийн delete
хийсэн бол та recycle bin буюу хогийн
саваа ухаад үз байгаа. Аль асвэл
shift+delete эсвэл empty recycle bin(хогийн
савны айкон дээр маус 2оо дараад энэ
сонголтыг сонгоход хогийн саван дахь
файл цэвэрлэгдэнэ) хийсэн тохиолдолд
Recover My Files хэмээх программыг
ашиглаад үзээрэй. (үнэгүй татах линк)
Сэргээж байгаа файлаа өөр дискрүү
хуулвал сэргэх боломж нэмэгддэгийг
анхаарна уу!
Устсан файл аа яаж сэргээх вэ?
Recovery
FilesMy

20. аль эвсэл бүүр ком оо форматласах бол
EASEUS Data recovery wizard -ыг
хэрэглэхийг зөвлөж байна. (үнэгүй татах
линк) Full version (NOT Trial)Энд дараад
Програмыг ашглах тун амархан та зүгээр л
сэргээх замыг нь зааж өг. Бүх юм ок.
Илүү их мэдэхийг хүсвэл мэйл болон
коммент үлдээнэ үү?
Мөн өөрт тулгарсан асуудал болон
мэдэхийг хүсч байгаа зүйлээ бидэнд
ирүүлээрэй. Бид таньд туслах болно.
Устсан файл аа яаж сэргээх вэ?
Recovery
FilesMy

22. Програмыг татан авч суулгана. Нээж ажиллуулан Next товч дарна.
Сэргээх файл олдсон учир тухайн файл дээр хулганы баруун буюу mouse 2 дарж recovery-г сонгоно. Улаанаар
тухайн сэргээх файлын нэр, сэргээх байршил болон файлын хэмжээг харуулав.
Энэхүү жишээнд C: дискээс шалгалт хийсэн болно. Харин таны хувьд өөрийн форматласан дискийг сонгоод
Next дарж цааш явуулна.
Хайж байгаа файлын төрлөө болон форматлагдсан дискээ зааж өгөн Start Disk Surface Scan товч дарна.
файлаа олоогүй учир гарч ирэх сонголтоос No, I did not find my files сонголтыг хийн Next товч дарна.
Deep (Surface) Scan: гэснийг сонгоно. Энэхүү сонголтонд нэгэнт форматлагдсан дискээс файл сэргээх
сонголт багтаж байгаа тул сонгоод Next дарна.
5.
Бидний хайсан хэрэгцээт файл олдлоо.✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
1
2
3
4
5
6
7
1. Файл нэгэнт сэргэсэн учир хааж болно7✓

23. Your own footer Your Logo
Хэрхэн flash –наас устсан file-ыг сэргээх вэ?
Хэрэв file чинь flash –наас устсан бол “myfile
recovery” tool-ыг ашиглан сэргээж болно.Зарим
тохиолдолд flash-нд file байгаа атлаа file нь
харагдахгүй байх тохиолдол байдаг.Энэ нь virus –
нээс болдог.Доорх аргаар харагдахаа больсон file
болон folder-уудыг сэргээж болно.
Cmd -лүүгээ ороод дараах коммандыг бичиж өгнө.
Эхлээд flash-ынхаа F:,I:,E: үсэгээр
тодорхойлогдсон эсэхийг мэдээд бичнэ.Энэ нь
flash-луугаа комманд line-аас орж байна гэсэн үг
юм.
Одоо flash-руугаа ор нуугдсан file чинь харагдана.

24. Your own footer Your Logo
Templates
Line chart
201
0
200
9
200
8
200
7
200
6
200
5
3
5
1 2
4
6
This is an
example
text. Go
ahead and
replace it
with your
own text.
Thisisanexampletext

25. Templates
Progress chart – Upward arrow
Your own footer Your Logo
Example
Example
Example

26. Templates
This is an example text. Go
ahead and replace it with
your own text. This is an
example text.
Go ahead and replace it
with your own text.
This is an example text. Go
ahead and replace it with
your own text.
Your own footer Your Logo
Templates
Pie diagram
text
Logo
text
text

27. Your own footer Your Logo
Arrow Process
Your own subheadline

28. THANK YOU!
Your Logo