1. çkwÄðkh, 30 yur«÷- 2014 {q÷rLkðkMke LkkÞf 2
¼khíkLkk {trËhku yux÷u çkúkñýku {kxu Lkkýk AkÃkðkLke Vufxheyku!
çknwsLk hkò AºkÃkrík þknqS {nkhks
÷u¾f - ze.ykh.ykunku÷
'{q÷rLkðkMke LkkÞf` yk ËirLkfLkk {kr÷f, {wÿf yLku MktÃkkËf þktíkkhk{ nhe hýþt]økkhu yu AºkÃkíke r«LxMko, 60, ðt]ËkðLk þkuÃkªøk MkuLxh, økwshkík nkWMkªøk çkkuzo, [kt˾uzk, y{ËkðkË-382424 økwshkík ¾kíku {wrÿík fÞwo yLku
9,økkÞºke Ãkkfo MkkuMkkÞxe, hkÄkMðk{e hkuz, hkýeÃk, y{ËkðkË- 382480 Úke «fkrþík fÞwo. MktÃkkËf- þktíkkhk{ nhe hýþ]tøkkhu, fkÞofkhe MktÃkkËf- r¼¾w¼kE íkuò¼kE {uðkzk. fkÞko÷Þ VkuLk- 079-23290973, VuõMk- 079-23290972.
Website : www.mulnivasinayak.com, E-mail : editordmngujarat@gmail.com; dmngujrat@yahoo.com
{{q÷q÷rrLLkkððkkMMkkee MMkktËtËuuþþ
¼khík{kt ðÄíke {kU½ðkheyu MkkÄkhý ÷kufkuLkwt Sððwt nhk{ fhe
LkkÏÞwt Au, yk ÃkrhÂMÚkíke{kt Ãký ík{k{ Míkhu ¼ÞkLkf ÷twx- Vkx [k÷e
hne Au. ¼khíkeÞ heík- rhðkòu yLkwMkkh þnuh WÃkhktík økk{zktyku{kt
MkkuLkkLkk ½huýkt ÃknuhðkLkwt «[÷Lk ¾wçk ðÄkhu òuðk {¤u Au, su ykÞkík
fhðkLke {ktøkýeLku nt{uþk W¥kusLk ykÃku Au. yíÞkhu MkkuLkwt {kut½w ÚkE
økÞwt Au, Aíkkt MkkuLkkLke {ktøkýe{kt fkuE WýÃk LkÚke ykðe hne. WÃkhktík
¼khík{kt ykðu÷k ÷øk¼øk 25 ÷k¾Úke ðÄkhu {trËhku{kt MkkuLkkLke {qŠík,
MkkuLkkLkku {wøkx, MkkuLkkLkku nkh íku{s yLkuf «fkhLkk ½huýkt {trËhLkk
Ëuð- ËuðeykuLku [ZkððkLkku rMk÷Mke÷ku ðÄíkku s sE hÌkku Au, su
yxfðkLkwt Lkk{ LkÚke ÷uíkku. suLkk fkhýu Mk{økú ¼khíkLke ykŠÚkf ÂMÚkíke
yíÞkrÄf f{òuh çkLke økE Au, su ËuþLke yuf ¼ÞkLkf Mk{MÞk Au.
yk Mkt˼o{kt ykh.çke.ykE. (rhÍðo çkUf) yu Mkðk÷ W¼ku fÞkuo níkku
fu, yk¾hu þk {kxu {trËhku{kt fhkuzku YrÃkÞkLkwt MkkuLkwt [Zkððk{kt ykðu
Au ? íkuLku hkuõÞk rMkðkÞ ¼khíkLke ykŠÚkf ÂMÚkíkeLku fkuE Ãký ¼kuøku
MkwÄkhe þfkÞ íku{ LkÚke. suÚke fuLÿ Mkhfkh Ãký økheçk yLku {æÞ{
ðøkoLke Lkkhksøke ykuAe fhðk {kxu y«íÞûk YÃku Ãknu÷ fhe Au, íkÚkk
rhÍðo çkUf Ãký {trËhku{kt MkkuLkwt [ZkððkLkku rðhkuÄ fhíke hne Au.
òu rhÍðo çkUfLke ðkík {kLke ÷uðk{kt ykðu, íkku íku yLkwMkkh Mk{økú
¼khík{kt MkkuLkkLke yLku íkuLkk ½huýktLke ¾heËe Ãkh Ëu¾hu¾ hk¾ðe
MkwrLkrùík çkLke sþu. òu yu{ ÚkkÞ íkku ¼khík{kt økheçke ykuAe fhðk{kt
Mkh¤íkk hnuþu, fkhý fu økÞk ð»kuo ÃkÈLkk¼Lkk {trËh{kt yux÷wt MkkuLkwt
{¤e ykÔÞwt níkw fu, òu íkuLku çknkh ÷kðe ËuþLke yÚko ÔÞðMÚkk MkwÄkhðk
{kxu íkuLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykÔÞku nkuík, íkku ½ýkt ytþu ËuþLke ykŠÚkf
ÂMÚkíke MkwÄkhe þfkE nkuík! ðíko{kLk Mk{Þ{kt «[r÷ík yk¼q»kýku fhíkkt
100 økýwt MkkuLkwt yksLke íkkhe¾{kt {trËhku{kt ¼ux [Zkððk{kt ykðu
Au, su ík{k{ MkkuLkwt çkúkñýkuLke ríkòuheyku{kt òÞ Au, íku{Lkk ¾kíkk{kt
òÞ Au, yuðe ykþtfk ÔÞõík fhðk{kt ykðe hne Au. fkhý fu
¼khíkLkk ík{k{ 100% {trËhku {kºk 3% çkúkñýkuLkk fçò{kt Au,
{trËhku{kt 100% Ãktrzík yLku Ãkwòhe íkhefu yk ÷kufku fk{ fhu Au. yLÞ
fkuEÃký ðøkoLkk ÷kufku øk{u-íkux÷k çkwrØþk¤e nkuÞ, Mkûk{ nkuÞ Ãkhtíkw
íku{Lku yk fkÞo {kxu ÷kÞf Mk{sðk{kt LkÚke ykðíkk, ykðwt þk {kxu ?
yux÷k {kxu s ykþtfk {sçkwík çkLku Au fu, {trËhku{kt su Ãký ÄLkLkku
[Zkðku fhðk{kt ykðu Au, íku ík{k{ MktÃkr¥k íku{Lkk yufkWLx{kt s{k
ÚkkÞ Au. ynª fkuE Ä{oLkk îu»k{kt ðkík LkÚke ÚkE hne, Ãkhtíkw Mkðk÷
¼khíkLke ykŠÚkf ÂMÚkíke MkwÄkhðkLkku Au. ßÞkt {trËhku{kt [Zkðu÷k
MkkuLkkLkk fkhýu ¼khíkLke ykŠÚkf ÂMÚkíke ¾hkçk ÚkE hne Au yLku {trËhku
ÄkŠ{f ¼kðLkk MkkÚku òuzkÞu÷ku {wÆku Au. ßÞkt yu{ fnuðk{kt ykðu Au
fu {kLkrMkf þktrík {¤u Au, Ãkhtíkw ðíko{kLk Mk{Þ{kt ¼khíkLke ykŠÚkf
ÂMÚkíke ¾hkçk Úkðk ÃkkA¤ {trËhku{kt [Zkððk{kt ykðe hnu÷k yZ¤f
MkkuLkkLku sðkçkËkh {kLkðk{kt ykðe hÌkwt Au. MkkuLkkLkk fkhýu ðÄe hnu÷e
ËuþLke ykŠÚkf Mk{MÞk{ktÚke Aqxðk {kxu, rhÍðo çkUfu fuLÿ MkhfkhLku
MkkuLkkLkku ðÃkhkþ ykuAku fhðk {kxu fzf Ãkøk÷kt ¼hðkLke Mk÷kn ykÃke
Au. íku yLkwMkkh rhÍðo çkUf îkhk çkUfku MkkÚku {¤e WíÃkkËLk þY fheLku,
[esðMíkw çkòh{kt Wíkkhðk íkÚkk hkufkýfkhkuLkku MkkuLkk «íÞu {kun¼tøk
fhðk {kxu ¼kh ykÃkðkLkwt sýkððk{kt ykÔÞwt Au. íku{s MkkÄkhý
÷kufkuLku òøk]ík fhðkLke ðkík fhðk{kt ykðe hne Au. fkhý fu
økk{zkyku{kt {kuxk ¼køku økheçk yLku MkkÄkhý MíkhLkk ÷kufku hnuíkk
nkuÞ Au. yLku íku{Lku MkkuLkk «íÞu ðÄkhu ÷økkð nkuÞ Au. suyku ÃkkuíkkLke
Ëefheyku {kxu þõÞ nkuÞ íkux÷k ðÄkhu MkkuLkkLkk yk¼q»kýku çkLkkððk
íkuLku ÃkkuíkkLke Eßsík Mk{síkk nkuÞ Au. ð¤e MkkuLkwt {kU½w nkuðkLkk fkhýu
Ëw:¾ fu {wrMkçkíkLkk Mk{Þ{kt fk{ ykðþu, yuðe Ãký yuf {kLkrMkfíkk
nkuÞ Au. yux÷k {kxu {trËhku{kt MkkuLkkLkwt «[÷Lk ðÄkhðk{kt ykÔÞwt Au,
su yuf ÞkusLkkçkØ hýLkerík fne þfkÞ! MkkuLkwt yksu rËLk- «ríkrËLk
{kU½wt ÚkE hÌkw Au, íkku çkeS íkhV {trËhku{kt MkkuLkwt [ZkððkLkwt «[÷Lk
¾wçk ðÄe hÌkwt Au, su çkkçkíkLkku ¾w÷kMkku n{ýkt yLkuf {trËhkuLkk
¾òLkkLke íkÃkkMk fhíkkt ÚkÞku Au, Ãkhtíkw fkuý òýu fu{ íkuLkwt Mkhfkhefhý
LkÚke fhðk{kt ykðe hÌkwt?
rhÍðo çkUfLke ðkík {kLke ÷uðk{kt ykðu, íkku yu{ fnuðk{kt ykðe
hÌkwt Au fu ßÞkt MkwÄe MkkuLkkLke ykÞkíkLku ykuAe fhðk {kxu {trËhkuLkk
[Zkðk Ãkh «¼kðþk¤e heíku hkuf ÷økkððk{kt Lkne ykðu, íÞkt MkwÄe
ÂMÚkíke Mkk{kLÞ çkLke þfu íku{ LkÚke. yÚkkoík {trËhku{kt [Zkððk{kt
ykðíkk MkkuLkkLku ykŠÚkf f{òuheLkwt {q¤ fnuðk{kt ykðe hÌkwt Au. íkku
çkeS íkhV y«íÞûk YÃku yu{ Ãký sýkððk{kt ykðe hÌkwt Au fu «íÞuf
ð»kuo 300 xLk MkkuLkwt rçkLk WÃkÞkuøke çkLke òÞ Au, yÚkkoík íkuLku sqLkk
½huýkt (MfuÃk) fnuðk{kt ykðu Au. Ãkhtíkw ðkMíkð{kt økk{zkyku{kt íkku
sqLkk MkkuLkkLku Lkðwt MðYÃk ykÃkðk{kt ykðu Au. íku WÃkhÚke yuðwt Ãký
yLkw{kLk fhe þfkÞ fu, fËk[ yk 300 xLk MkkuLkwt õÞktfLku õÞktf
{trËhku{kt yufXwt ÚkÞu÷wt Au. íkuLkku MkeÄku {ík÷çk yu{ fhe þfkÞ fu, yuf
íkhV ¼khík{kt [k÷e hnu÷e MkkiÚke {kuxe ykŠÚkf ÷wtxLkku Mðefkh fhðk{kt
ykðe hÌkku Au yLku çkeS íkhV yk Mk{MÞkLkk Mk{kÄkLk {kxu ÃkeAunx
Ãký fhðk{kt ykðe hne Au.{wÏÞ fkhýLku Ëþkoðe ÃkAe íkuLku Ëçkkððk
{kxu ÷kufkuLkk ½hku{kt Ãkzu÷k MkkuLkkLku ¼tøkkh økýkðe íkuLku ¾heËðk {kxu
®f{ík ykuAe fhðkLke ðkík fnuðk{kt ykðe hne Au. Ãkhtíkw su heíku
¼khík{kt MkkuLkkLke ykÞkík ÚkE hne Au, íku heíku ¼khíkLke ÂMÚkíke yíÞtík
økt¼eh çkLke sþu. ¼khík{kt MkkuLkkLke {ktøk 11% ðÄe Au. ßÞkhu
rðï{kt MkkuLkkLke {ktøk {kºk 3% sux÷e Au. yÚkkoík MkkuLkkLke ykÞkík
Ãkh rðËuþe Lkkýwt ¾[o ÚkðkLkk fkhýu ¼khíkeÞ Lkkýwt f{òuh çkLke hÌkwt
Au. {ík÷çk yíÞkrÄf Lkkýwt MkkuLkk ÃkkA¤ ¾[o ÚkðkLkk fkhýu ¼khíkLkwt
ykŠÚkf Mktíkw÷Lk çkøkze hÌkwt Au. suLkk fkhýu yLÞ ðMíkwykuLkk WíÃkkËLk
Ãkh ðÄkhu ¾[o fhðku Ãkze hÌkku Au. MkkuLkk{kt hkufký fhðkÚke ¼khíkeÞ
yÚko ÔÞðMÚkkLku fkuE VkÞËku LkÚke ÚkE hÌkku, WÕxw yu{ fne þfkÞ fu
LkwfþkLk ÚkE hÌkwt Au. íkuLke ÃkkA¤ yu{ fnuðk{kt ykðe hÌkwt Au fu,
ík{k{ MkkuLkwt õÞktf fux÷kf rðþu»k ÷kufku ÃkkMku {trËhkuLkk økwó ¼tzkhku{kt
s{k ÚkE hÌkwt Au. yk ík{k{ íkÚÞku ðzu MÃkü ÚkE hÌkwt Au fu þkMkf ðøko
¼khíkLke ykŠÚkf ÔÞðMÚkk f{òuh fhðk {kxu »kzTÞtºkku fhe hÌkku Au.
íkÚkk yk çkúkñýðkËe ÷kufku {trËhku{kt xÙMxku çkLkkðe, yZ¤f ÄLk-
MktÃkr¥k yufXe fhe, yu yZ¤f ÄLk- MktÃkr¥kLkk {kr÷f çkLke økÞk Au.
íkuLku hkufðk {kxu ¼khík Mkhfkh fkuE Ãknu÷ LkÚke fhe hne, íku{Lkk WÃkh
fkuEÃký «fkhLkku xuõMk LkÚke ÷økkðe hne, WÕxw íku{Lke {ËË fhe hne
Au. íkku yk Mk{MÞkÚke {wÂõík {u¤ððk {kxu ¼khíkLkk {q÷rLkðkMke ÷kufku
ÃkkMku yuf {kºk rðfÕÃk Au, “hk»xÙÔÞkÃke sLkyktËku÷Lk”
(økíkktfÚke þY...)
òu ykÃkýu ykÃkýe [k{zeLkk sqíkk çkLkkðe
íkuykuLku Ãknuhkðeyu íkku Ãký íkuykuLkku WÃkfkh [qfðe
þfeyu íku{ LkÚke.
(yk çktÒku {nkLk LkuíkkykuLku yufçkeòLke
{nkLkíkkLkku ynuMkkMk níkku. çkkçkkMkknuçku ÷tzLkÚke
÷¾u÷k ÃkkuíkkLkk Ãkºk{kt {nkhks «íÞu økkihð
¼kð ÔÞõík fhíkkt ÷ÏÞwt níkw fu “ykÃk ¼khík{kt
ðuøk Ãkfzíkk Mkk{kSf «òíkktrºkf yktËku÷LkLkk
ykÄkhMíkt¼ Aku” {nkhksLkk rLkÄLkLkk
Mk{k[khÚke çkkçkkMkknuçkLku ½ýku yk½kík ÃknkUåÞku
níkku.Lkðk AºkÃkíke hkòhk{ {nkhksLku ÷¾u÷k
Ãkºk{kt çkkçkkMkknuçk fnu Au fu “yk Mktfx {khk
{kxu çku heíku Ëw:¾ËkÞe Au, «Úk{ fu {nkhksLkk
rLkÄLkÚke {U {khk ÔÞÂõíkøkík r{ºkLku økw{kðe ËeÄk
Au yLku çkesqt fu yMÃk]~Þ Mk{ksu ÃkkuíkkLkk {nkLk
WØkhf økw{kðe ËeÄk Au”
1940{kt fkuÕnkÃkwh{kt ykÞkuSík yMÃk]~Þ
«ò Ãkrh»kË{kt {nkhks «íÞu ykËh «fx fhíkkt
çkkçkkMkknuçku fÌkw níkwt fu fkuÕnkÃkwh þnuh çkkçkíku
yuf ðkík rLkrùík Au fu, AºkÃkíke þknw {nkhksu
÷kufíktºkLkku ÃkkÞku Mkk[k yÚko{kt fkuÕnkÃkwh þnuh{kt
íkiÞkh fÞkuo níkku. {Lku íkÚkk ík{k{ yMÃk]~Þ
÷kufkuLku yk ðkíkLkw ½ýwt yr¼{kLk Au. fnuðwt
Ãkzþu fu çkúkñýkuLkk ð[oMðLku Mk{kÃík fhðkLkk
fkÞo{kt AºkÃkíke þknw {nkhks, AºkÃkíke
rþðkS {nkhks fhíkkt Ãký çku zøk÷kt ykøk¤
níkk.
(E) støk÷{kt hnuíkk ÷kufku yLku yÃkhkÄe
òríkyku yÚkkoík þuzâwÕz xÙkEçMk yLku yuõMk
r¢{eLk÷ xÙkEçMk {kxu :-
Ãkkh½e, ¼e÷, fifkze, ftòh¼x, ðzkh,
çktòhk, çkuhz, VkMku Ãkkh½e, {ktøk-økkYze,
zkUçkkhe, AÃÃkhçktË, fxçkwðoe íkÚkk hksÃkwík
¼k{xk ðøkuhu òríkLkk ¼kEyku {kxu su fkÞo
fkuELkkÚke rMkØ LkÚke ÚkÞw íku fkÞo AºkÃkíke þknw
{nkhksu ÃkkuíkkLkk fhðeh (fkuÕnkÃkwh){kt fhe
çkíkkÔÞwt. yMÃk]~ÞkuLku [kíkwðoýLke çknkhLkk
{kLkeLku Ãkt[{ yÚkðk yðýo fnuðk{kt ykðíkk
níkk. þqÿLke yÃkuûkk{kt íku{Lkku Ëhßòu rLkBLk
MíkhLkku {kLke íku{Lku yrík þqÿ íkhefu MktçkkuÄðk{kt
ykðíkk níkk. ðkMíkð{kt ÞqhurþÞLk çkúkñýkuLke
ðýoÔÞðMÚkk{kt íku{Lkwt fkuE MÚkkLk Lknkuíkw, íkuyku
økk{Lke çknkh hnuíkk níkk, Ãkhtíkw økk{Lke ytËh
íku{Lkwt fkuELku fkuE MÚkkLk sYh níkwt. Ãkhtíkw økk{-
xku¤kLke çknkh yÚkkoík støk÷ku, Ãknkzku yLku
Íkzeyku{kt hnuLkkhe yMktÏÞ sLkòríkykuLke íkku
fkuEyu Ãký shkÞ Ãkhðk LkÚke fhe. íkÚkk Ãkkh½e,
¼e÷, fifkze, ftòh¼x, ðzkh, çktòhk, çkuhz,
VkMku Ãkkh½e, {ktøk-økkYze, zkUçkkhe, AÃÃkhçktË,
fxçkwðoe íkÚkk hksÃkwík ¼k{xk ðøkuhu òríkykuLku
ÞqhurþÞLk çkúkñýkuLkk fnuðkÚke ytøkúuòuyu
yÃkhkÄe sLkòrík ½kur»kík fhe níke. yksu
¼khíkeÞ çktÄkhý{kt yk sLkòríkykuLku yuõMk
r¢{eLk÷ xÙkEçMk fnuðk{kt ykðe Au. Ãknu÷kt
suyku yÃkhkÄe níkk, íkuyku yksu yÃkhkÄe íkhefu
LkÚke yku¤¾kíkk, zkp.yktçkuzfhu íku{Lkk {kxu
Äkhk- 46{kt íkuLkw «kðÄkLk fÞwo Au.
su ÷kufkuLku Ãknu÷kt yÃkhkÄe, støk÷e,
ðLkðkMke, [kuh- ÷twxkhk fnuðk{kt ykðíkk níkk,
íkÚkk íku{Lke íkhV þtfkLke Lkshu òuðk{kt ykðíkwt
níkw, yu sLkòríkykuLkk Ëw:¾kuLku Mk{S íku{Lku
Mk{ks{kt «ríkck yÃkkððkLkku rLkýoÞ hksŠ»k
þknw {nkhksu fÞkuo. íkuykuyu yk òríkyku Ãkh
÷køku÷k yÃkhkÄ ð]r¥kLkk f÷tfLku ÄkuE Lkk¾ðk
{kxu yuf ÞkusLkk çkLkkðe. {nkhksu íkuLkk
fkhýkuLkwt øknLk ®[íkLk fÞwo, Ãkrhýk{Lkwt Lkne.
íkuykuyu rð[kÞwo fu yk ÷kufku yÃkhkÄ fhu Au, íku
yuf Ãkrhýk{ Au, Ãkhtíkw yÃkhkÄ fhðkLkwt fkhý
þwt Au? íkuykuyu fkhý þkuÄe fkZâwt fu yk ÷kufku
økheçk Au, çkuhkusøkkh Au, ÞqhurþÞLk çkúkñýkuyu
íku{Lku ík{k{ «fkhLkk {kLkðeÞ yrÄfkhkuÚke
ðtr[ík çkLkkðe ËeÄk Au, {kxu íkuyku yÃkhkÄ fhu
Au. íkuykuyu íku{Lku çkuhkusøkkhe, økheçke yLku
yÃkhkÄe {kLkrMkfíkk{ktÚke çknkh ÷kððk {kxu
íku{Lke fux÷ef rðþu»kíkkykuLkwt yæÞÞLk fÞwo. Mkki
«Úk{ íkuykuyu yk ¾íkhLkkf Mk{sðk{kt ykðíke
sLk-òríkykuLkk {wr¾Þk ÷kufkuLku ÃkkuíkkLkk rLkðkMk
MÚkkLkLke MkwhûkkLke sðkçkËkhe MkkUÃke. íÞkhu Ãký
ÞqhurþÞLk çkúkñýkuyu Xuh- Xuh ZtZuhku Ãkexâku níkku
fu “{nkhksu ÃkkuíkkLke ríkòuheLke [kðe [kuhkuLku
MkkUÃke ËeÄe Au” yk yÃkhkÄe òríkykuLkk
ÃknuhuËkhkuyu Ãký {nkhksLkk rðïkMkLku xfkðe
hk¾e, íkuykuLkk ykËuþLkwt fXkuhÃkýu Ãkk÷Lk fÞwo.
suÚke {nkhksLkku Ãký íku{Lkk Ãkh rðïkMk ðÄðk
÷køÞku níkku. ßÞkhu yksu nk÷ík yuðe Au fu
ykÃkýu {fkLk- çktøk÷k yLku E{khíkkuLke Mkwhûkk
{kxu LkuÃkk¤Úke E{kLkËkhe ykÞkík fhðe Ãkzu Au.
ykøk¤ síkkt hksŠ»k þknw {nkhks VkMku-Ãkkh½e
÷kufkuLku rþfkh nuíkw ÃkkuíkkLke MkkÚku çkøke{kt ÷E
sðk ÷køÞk. yÃkhkÄe sLkòríkLku «ríkck ykÃke
yMkkÄkhý çkLkkðLkkh yk hkò {nkLk rð¼qíke
níkk.
hksŠ»k þknw {nkhksu Lkk fuð¤ økk{Lke
ytËh þqÿku (ÃkAkík ðøko) yLku økk{Lke çknkh
yMÃk]~Þku çkÕfu yÃkhkÄe sLkòríkyku {kxu Ãký
yËT¼qík fkÞkuo fÞko. Mk{ksu suLku Mkifzku ð»ko MkwÄe
ÃkkuíkkLke ÃkkMku Ãký Vhfðk LkÚke ËeÄk, íkÚkk
yÃkhkÄe fneLku su{Lke MkËeyku MkwÄe WÃkuûkk fhe
Au, yu ½w{tíkq òríkykuLku Ãký íkuykuyu ÃkkuíkkLkk
ÌËÞÚke ÷økkðe Au. íku{Lke Mkitfzku ð»koLke Ërhÿíkk
Ëqh fheLku íku{Lku SððkLkku yrÄfkh Ãký ykÃÞku
Au.
yufðkh {nkhks rþfkh fhðk {kxu fxfku÷
«Ëuþ{kt økÞk níkk. rþfkhLke Akðýe{kt
fxfku÷Lkk ÷kufku {nkhksLku {éÞk yLku íku
rðMíkkhLke yÃkhkÄe òríkykuLke VheÞkË fhe.
{nkhksu íku{Lku íkífk÷ hsq fhðkLkku ykËuþ
fÞkuo, fu íkhík s yrÄfkheykuyu ík{k{
yÃkhkÄeykuLku Ãkfze ÷eÄkt. yLku {nkhks Mk{ûk
nksh fÞko. {nkhksu íku{Lku Mkò fhðkLkk çkË÷u
Ãknu÷kt ¼hÃkux ¼kusLk fhkÔÞwt, yLku ÃkAe ÃkqAâwt
fu ík{u [kuhe- [fkhe þk {kxu fhku Aku ? ÷wtx þk
{kxu fhku Aku? ftEf fk{- ÄtÄku þk {kxu LkÚke
fhíkk? íÞkhu íku{Lkk {wr¾Þkyu sðkçk ykÃÞku
fu, y{u Ãkûkeyku ÃkfzðkLkwt fk{ fheyu Aeyu,
yu rMkðkÞ y{Lku çkeòu fkuE fk{-ÄtÄku LkÚke
ykðzíkku! y{Lku çkËLkk{ fhðk{kt ykÔÞk Au,
y{Lku fkuE ÃkkuíkkLke ÃkkMku Vhfðk Ãký LkÚke Ëuíkwt.
yk Mkkt¼¤e {nkhksu rð[kh fÞkuo fu, ¼q¾ ÷køku
íÞkhu çkÃkkuhu 12 ðkøÞk ÃkAe, ykÃkýu ykfw¤-
ÔÞkfw¤ ÚkE sEyu Aeyu, ßÞkhu yk ÷kufkuLku íkku
rËðMkkuLkk rËðMkku MkwÄe ¼kusLk LkÚke {¤íkwt.
{ík÷çk çkeòLkk Ëw:¾Úke Ëw:¾e ÚkLkkh yLku
çkeòLkk Ëw:¾kuLku ÃkkuíkkLkk Mk{sLkkh hksŠ»k þknw
{nkhks Mkk[k yÚko{kt ÃkhËw:¾¼tsLk níkk.
hksŠ»k þknw {nkhks yu ÃkAe yk ík{k{
yÃkhkÄe ÷kufkuLku ÷ELku fkuÕnkÃkwh ykÔÞk.
MkkuLkík÷e fuBÃkLke ÃkkMku íku{Lku hnuðk {kxu søÞk
yLku ¼kusLk Mkk{økúe Ãký ykÃke. íku{ktÚke fux÷kf
{sçkwík yLku MkknMkef ÷kufkuLku ÃkkuíkkLke Mkuðk{kt
hk¾e ÷eÄk, íku{Lku ½h çkLkkðe ykÃÞk. fux÷kf
÷kufkuLku hMíkkyku yLku Ãkw÷ ðøkuhu rLk{koý fkÞkuo{kt
÷økkðe ËeÄk, íku{Lkk çkk¤fku {kxu ÃkkXþk¤kyku
çkLkkðe. fux÷kf yÃkhkÄe ÷kufkuLku íkku Ãkku÷eMkLke
Lkkufhe Ãký ykÃke, íku{ktÚke fux÷kf rLkÃkwý
÷kufkuLku rþfkh rð¼køk{kt rLkÞwõík fÞko. yk¾e
ËwrLkÞk su{Lku [kuh {kLkíke níke, {nkhksu íku{Lku
{Lkw»Þ çkLkkðe {kLkðíkk çkíkkðe, íku{Lku {Lkw»Þ
íkhefu SððkLkku yrÄfkh ykÃÞku níkku. ykLku
fnuðkÞ ‘«çk¤ hksfeÞ EåAk þÂõík’ LkðuBçkh
1992{kt yuf ykËuþ çknkh Ãkkze íkuykuyu ½h
çkLkkððk {kxu LkerÄ WÃk÷çÄ fhkðe.1 ykuøkü
1918{kt f[uhe{kt nkshe çktÄ fhkðe,
(yÃkhkÄe sLkòríkykuLku Ãknu÷kt rLkÞ{eík YÃku
f[uhe{kt ÃkkuíkkLke nkshe Ãkwhkððe Ãkzíke níke)
íku{Lkk Ãkh ÷køku÷wt yÃkhkÄe f÷tf þknw {nkhksu
¼qtMke LkkÏÞwt.
þku¾Úke fkuEÃký ÔÞÂõík yÃkhkÄe LkÚke
çkLkíkku fu nkÚk{kt nrÚkÞkh Ãký LkÚke WXkðíkku,
Ãkhtíkw çktÄkhýeÞ hMíku, yrÄfkhÃkqðof,
÷kufþkneLkk {køkuo, yhS fheLku rðLktíke fheLku,
{ku[kuo fkZeLku, Ähýkt fu nzíkk÷ fheLku Ãký ßÞkhu
÷kufkuLke {q¤¼qík ykð~Þfíkkyku Ãkwhe LkÚke Úkíke
íÞkhu ÷kufku nkÚk{kt nrÚkÞkh WXkðu Au, [kuhe fhu
Au, ÷wtx fhu Au, fkuELke níÞk Ãký fhu Au yLku
Auðxu íku yÃkhkÄe çkLke òÞ Au. yks rMkØktík
Mkðoºk ÷køkw Ãkzu Au. yLku íku yÃkhkÄe {kLkðk{kt
ykðíke òríkyku WÃkh Ãký ÷køkw Ãkzu Au. yÚkkoík
sL{Úke fkuE Ãký ÔÞÂõík yÃkhkÄe LkÚke nkuíkku,
Ãkhtíkw ÃkrhÂMÚkíkeyku rLkÄkoheík fhu Au fu, íku
ykøk¤ síkkt MkßsLk çkLkþu fu yÃkhkÄe.
WËhrLkðkon nuíkw {sçkwh ÚkELku íku yÃkhkÄ fhu
Au, yk fxw MkíÞ òÛÞk ÃkAe {nkhksu yÃkhkÄ
íkhV Ëkuhe síkk fkhýkuLku s Lkü fhðkLkk «ÞkMkku
fÞko. yÚkkoík ‘fuð¤ {÷{Ãkèe Lkne Ãký {q¤
Ãkh «nkh fhðku’ íku ykLku fnuðkÞ.
yk heíku Mk{ksÚke çkrn»f]ík fhðk{kt
ykðu÷k yk WÃkurûkík ½w{tíkw òríkLkk ÷kufkuLku
Mk{ksLke {wÏÞÄkhk{kt Mkk{u÷ fhðkLkwt {nkLk
fkÞo þknw {nkhksu fÞwo níkwt. íku{Lku íku{Lkk økwý
Ãkkh¾e ÞkuøÞíkk yLkwMkkh Lkkufheyku ykÃke,
yux÷wt s Lkne íku{ktÚke {sçkwík yLku MkknrMkf
÷kufkuLku ÃkkuíkkLkk ytøkhûkf rLkÞwõík fÞko. yÚkkoík
ÃkkuíkkLku Sðíkk hk¾ðkLke sðkçkËkhe {nkhksu
yk yÃkhkÄe {kLkðk{kt ykðíkk ÷kufkuLku MkkUÃke
níke, fux÷ku rðïkMk! «u{ òuELku «kýe Ãký
ÃkkMku ykðu Au yLku ðnk÷ fhu Au. Ãkhtíkw ykÃkýe
ðå[u MkwMktMf]ík(?) fnuðkíkk ÷kufkuyu {Lkw»Þ suðk
{Lkw»ÞLku yÃkhkÄe fne, íku{Lku støk÷ku{kt hnuðk
{kxu {sçkwh fhe ËeÄk. ßÞkhu ÃkkuíkkLkk «kýLke
sðkçkËkhe AºkÃkíke þknw {nkhksu yÃkhkÄe,
[kuh, zkfw fnuðkíkk ÷kufkuLku MkkUÃke níke. ÄLÞ Au
AºkÃkíke þknw {nkhks yLku ÄLÞ Au íku{Lkku
WÃkurûkík ÷kufku «íÞu «u{ yLku rðïkMk!
yufðkh fýkoxfLkk hkòyu yÃkhkÄe
òríkLkk ½ýkt ÷kufkuLku Ãkfzâk níkk íkÚkk íku{Lku
çkktÄeLku ÃkkuíkkLkk Ëhçkkh{kt yuf ÷kELk{kt W¼k
fÞko níkk. Úkkuzeðkh{kt íku{Lku [kçkwfLkku {kh
ÃkzðkLkku níkku, fu yux÷k{kt fkuÕnkÃkwhLkk hkò
þknw {nkhks fkuE fk{ yÚkuo íÞkt ÃknkuåÞkt.
íkuykuyu fýkoxfLkk hkòLku yk ÷kufkuLku ÃkfzðkLkwt
fkhý ÃkqAâwt, hkòyu sðkçk ykÃÞku fu yk ÷kufku
yÃkhkÄe Au yLku íku{ýu {khk hkßÞ{kt ½ýe
[kuheyku fhe Au, {kxu nwt yk ík{k{ ÷kufkuLku fXkuh
Mkò ykÃkðkLkku Awt. AºkÃkíkeyu fýkoxfLkk
hkòLku fÌkwt fu yk ÷kufkuLku ykÃk fuðe heíku Mkò
ykÃkðkLkk Aku ? hkòyu fÌkwt fu nwt íku{Lku [kçkwfÚke
VxfkhðkLkku Awt. {nkhksu fÌkw fu nwt yk
yÃkhkÄeykuLku íkuLkkÚke Ãký {kuxe Mkò ykÃkwt íkku
fu{ hnuþu? fýkoxfLkk hkòyu íkhík s fÌkw fu yk
ík{k{ yÃkhkÄe ÷kufku þknw {nkhksLkk nðk÷u
fhe Ëuðk{kt ykðu. þknw {nkhks yu ík{k{
÷kufkuLku ÷ELku fkuÕnkÃkwh ykðe økÞk. yk ík{k{
yÃkhkÄeykuLku þknw {nkhksu yuf Ãknkz çkíkkÔÞku
yLku yk¿kk fhe fu, ík{khu yk Ãknkz íkkuzðkLkku
Au yLku íku{ktÚke {kxe yLku ÃkíÚkh y÷øk- y÷øk
fhðkLkk Au. ík{k{ yÃkhkÄe ÷kufkuyu íkífk÷
fk{Lke þYykík fhe yLku òuík-òuíkk{kt ÃkíÚkh
yLku {kxe Ãký y÷øk fhe Lkk¾e. íÞkh ÃkAe
íku{ýu AºkÃkíkeLku fÌkwt fu {nkhks nðu y{u þwt
fheyu? íÞkhu þknw {nkhksu íku{Lku {kuxk ÃkíÚkh
íkkuzðk fÌkwt, íÞkhu hMíkk ÃkhÚke ÃkMkkh Úkíkk íku{Lku
òuELku ¾wMkh- ÃkwMkh fhíkk fu {nkhks Ãkkøk÷
ÚkE økÞk Au. fk{ ÃkwY ÚkÞk ÃkAe yÃkhkÄe
òríkLkk ÷kufkuyu ÃkwLk: {nkhksLku ÃkqAâwt fu nðu
y{u þwt fheyu ? íÞkhu {nkhksu íku{Lku yuf ÃkíÚkh
Ãkh çkeòu ÃkíÚkh økkuXððk {kxu fÌkwt. íku ÷kufkuyu
ÃkíÚkh økkuXððkLke þYykík fhe, Ãkhtíkw ÃkíÚkh
ykzk yð¤k ¾Mke síkk níkk. íÞkhu {nkhksu
íku{Lku ÃkíÚkhkuLke ðå[u Ãk÷k¤u÷e {kxe ÷økkððkLkwt
fÌkw. ykðíkk- síkk ík{k{ yk[khe çkúkñýku
xkuýku {khíkk níkk fu {nkhksLkwt rË{køk ¾Mke
økÞwt Au. Ãkhtíkw yks yÃkhkÄe òríkLkk ÷kufku ÃkkMku
hksŠ»k AºkÃkíke þknw {nkhksu “hkÄkLkøkhe”
Lkk{Lkku çktÄ (Ãkw÷) çktÄkÔÞku níkku. su ¼khíkLkku
Ãknu÷ku çktÄ níkku, yk çktÄ çkktÄðk{kt þknw
{nkhksu yu Mk{Þ{kt 18 ÷k¾ YrÃkÞkLkku ¾[o
fÞkuo níkku. suLkk îkhk rhÞkMkíkLke ÷øk¼øk 14%
¼q{eLku ®Mk[kE {¤e níke. yk òuELku ytøkúuòuyu
Ãký Ëktíkku{kt yktøk¤e Ëçkkðe níke. íÞkhu
{nkhks Ãkkøk÷ ÚkE økÞk Au yu{ fnuLkkhk
÷kufkuLku ¾hu¾h Ãkkøk÷ ÚkðkLke Lkkiçkík ykðe økE
níke. ykLku fnuðkÞ ‘híLk Ãkkh¾w hkò’
{Lkw»ÞLkk økwýkuLku Ãkkh¾e íku{Lke ÃkkMku WÃkÞwoõík
fk{ fhkððwt yu f¤k {nkhks ÃkkMku sL{Mkkík
níke.
{nkhksu yÃkhkÄe ÷kufkuLkk økwýkuLku {níð
ykÃÞw, íku{Lku yr¼Þtíkk çkLkkÔÞk. Mkk[k yÚko{kt
hksŠ»k þknw {nkhks yuf Íðuhe níkk, íkuykuLku
nehkLke Ãkh¾ níke. yufðkh íkku íkuyku VkMku-Ãkkh
½e ÷kufkuLku ÃkkuíkkLkk ÃkwºkLkk ÷øLk{kt {wÏÞ
òLkiÞk çkLkkðeLku ÷E økÞk níkk. {nkhks
ßÞkhu yk òLkiÞkykuLku ÷ELku ÷øLk {tzÃk ÃkkMku
ÃknkutåÞk, íkku Akufhe ÃkûkLkk ÷kufkuyu ÃkqAâwt fu
òLkiÞk õÞkt Au? íÞkhu AºkÃkíkeyu VkMku- Ãkkh½e
÷kufku íkhV Eþkhku fheLku fÌkwt fu, yk hÌkk {khk
òLkiÞk íku{Lku {¤ku. Akufhe ÃkûkLkk ÷kufkuyu Xtzk
f÷usu íku{Lku øk¤u {¤ðwt Ãkzâwt. VkMku- Ãkkh½e
÷kufkuLke {Lkw»Þ íkhefu økýLkk fhkðLkkh ¼khíkLkk
«Úk{ hkò AºkÃkíke þknw {nkhks Au.yÃkhkÄe
òríkykuLku yr¼Þtíkk çkLkkðe ykÄwrLkf çktÄ
‘hkÄkLkøkhe’ çktÄkðe ÷uLkkh «Úk{ hkò AºkÃkíke
þknw {nkhks Au. Mk{ksLke suLku ¾hu¾h ®[íkk
nkuÞ, Mk{ks «íÞu suLku ¾hu¾he AxÃkxnx nkuÞ,
su Mk{ksLke ÔÞÚkk yLku ÔÞkÄeykuLku Mk{S þfíkk
nkuÞ yuðk ÷kufku s ykðk fkÞkuo fhe þfu Au.
(ðÄw ykðíkk ytf{kt)
ykÃkýk ¼khík Ëuþ{kt ÞqhurþÞLk çkúkñý
÷kufku ykðeLku ykÃkýk s ÷kufkuLke {rík ¼úr{ík
fheLku Ëuðe, ËuðíkkykuLke ÃkqòLkk Lkk{u ÄLk
÷qtxðkLkwt fk{ fhe hÌkkt Au. Xuh-Xuh Ëuðe-ËuðíkkykuLkk
Lkk{u [zkðk çkku÷kðu Au.yLku yu s
ÃkiMkkÚke ÃkkuíkkLkk çkk¤fkuLku çkeò Ëuþku{kt Mkkhe
þk¤kyku{kt ¼ýkðu Au. ¼ýkðe-økýkðeLku
zeyu{, yuMkzeyu{ çkLkkðu Au. yLku ykÃkýk s
÷kufku fnu Au fu swyku ÃktrzíkSLkku Akufhku zeyu{,
yuMkzeyu{ çkLke økÞku. Ãkhtíkw ykÃkýk
{q÷rLkðkMke ¼kEykuLku yu òý s LkÚke fu
ykÃkýk s {q÷rLkðkMke ¼kEykuLkk ÃkiMkkÚke s
Ãktrzíku ÃkkuíkkLkk ÃkwºkLku ze.yu{., yuMk.ze.yu{.
Lku ÷kÞf çkLkkÔÞk Au. su ÃkiMkk ík{u Ëuðe-ËuðíkkykuLkk
Lkk{u {trËhku{kt yuf ÃkíÚkhLke {qŠík
Ãkh [zkðku Aku òu yu s ÃkiMkk ík{u ÃkkuíkkLkk
rËfhkLku ¼ýkððk{kt ðkÃkÞko nkuík íkku yksu
ík{khe ykðe ÂMÚkrík Lk Úkkík. ßÞkhu ík{u ÃkkuíkkLkk
çkk¤fkuLku ¼ýkððk s LkÚke {ktøkíkk, fkhý fu
ík{u EåAku Aku fu ík{khku rËfhku {trËhku{kt òÞ
yLku íku ÃkíÚkhLke {qŠík Mkk{u Q¼k hneLku yuf-çku
f÷kf ÃkkuíkkLkku Mk{Þ ¼sLk-rfíkoLk{kt ÷økkðu.
rðËuþe ÞqhurþÞLk çkúkñýkuyu ík{khk
÷kufkuLkk {øks{kt yuðwt XtqMke ËeÄwt Au fu òu ík{u
{trËh{kt MÚkkrÃkík ËuðeSLke Ãkqò y[oLkk fhku
íkÚkk [zkðku [zkðþku íkku ík{khk ÃkwºkLku Mkhfkhe
Lkkufhe {¤e sþu. yux÷k {kxu ykÃkýk
{q÷rLkðkMke çknwsLkku MkðkhÚke s {trËhku{kt {kuxe
MktÏÞk{kt fíkkhku{kt Q¼k hnu Au. íku yu{ rð[khu
Au fu òu ykÃkýu ËuðeSLku [zkðku [zkðeþwt íkku
ykÃkýk rËfhkLku Lkkufhe {¤þu. ykðwt yux÷k
{kxu rð[khku Aku, fkhý fu rðËuþe ÞqhurþÞLk
çkúkñýkuyu ykÃkýk {q÷rLkðkMke ÷kufkuLkk {øks
{kt ytÄrðïkMkLku ¼he ËeÄku Au. yLku ßÞkhu
ytÄrðïkMk {øks{kt ½qMke òÞ Au íÞkhu íkuLku
{øks{ktÚke çknkh fkZðku {w~fu÷ ÚkE òÞ Au.
fkhý fu yksLkk Þwøk{kt çkúkñýku ytÄrðïkMkLkku
[khu íkhV «[kh-«Mkkh fhe hÌkkt Au, ßÞkhu
ÃkkuíkkLkk ÃkrhðkhLku çk[kðe hÌkkt Au. yk heíku
økuh{køkuo ËkuhðkLke [k÷ þnuhku íkÚkk økk{zkyku{kt
sýkE hne Au. yk rçk{kheLku {kLkrMkf økw÷k{e
fnu Au. suLku
{kLkrMkf økw÷k{e
ÚkE òÞ Au íkuLke
MktÃkqýo StËøke yk
heíku Mk{kó ÚkE
òÞ Au. rðËuþe
ÞqhurþÞLk çkúkñý
ykÃkýk ÷kufkuLku fnu
Au, «[kh fhu Au fu
òu ík{u {trËh{kt
[zkðku [zkðþku íkku
ík{khe {Lkkufk{Lkk
Ãkqýo ÚkE sþu.
ßÞkhu ykÃkýLku yk heíku økuh{køkuo ËkuhðkLkku
fkÞo¢{ [÷kðe hÌkkt Au. òu ykÃkýu yk heíku
[zkðku [zkðíkk hneþwt íkku çkúkñý ykÃkýk s
ÃkiMkkLkku WÃkÞkuøk fheLku ykÃkýk {q÷rLkðkMke
¼kEykuLku økw÷k{eLke çkuzeyku{kt sfze hk¾þu.
yux÷k {kxu {q÷rLkðkMke ¼kEykuLku ËirLkf
{q÷rLkðkMke LkkÞf íkhVÚke yk MktËuþ yLku
rð[khÄkhk ykÃkðk{kt ykðe hne Au fu, ykÃkýk
{q÷rLkðkMke ¼kEyku yk økw÷k{eLke çkuzeyku
{ktÚke {wõík Úkðk {kxu ¼khík {wÂõík {ku[ko îkhk
[÷kðkE hnu÷k yktËku÷Lk{kt òuzkðwt Ãkzþu. yLku
Ëuðe ËuðíkkykuLku su [zkðku [zkðu Au íkuLku Akuzðku
Ãkzþu. fkhý fu ÞwhuþeÞLk çkúkñý ÷kufku ykÃkýe
{q÷rLkðkMke {rn÷kyku ÃkkMku Ëuðe-ËuðíkkykuLku
ÃkqsðkLkwt fk{ MkkiÚke Ãknu÷k fhkðu Au. fkhý fu
ßÞkhu {rn÷k økw÷k{ nþu íkku íkuLkku yk¾ku
Ãkrhðkh økw÷k{ nþu.
ßÞkhu {rn÷k rþrûkík nkuÞ íkku íkuLkku yk¾ku
Ãkrhðkh rþrûkík çkLke òÞ Au. yux÷k {kxu
çkúkñý ÷kufku MkkiÚke Ãknu÷k ykÃkýe {rn÷kykuLku
ðúík hk¾ðk {kxu fnu Au. ßÞkhu ykÃkýk
{q÷rLkðkMke ¼kEykuLku òý nkuðe òuEyu fu
yksLkk Mk{Þ{kt rþrûkík ÷kufku ðÄw Au. íÞkhçkkË
Ãký ykÃkýk ¼ýu÷k-økýu÷k ÷kufku {kuxk ¼køku
yk rðËuþe ÞqhuþeÞLk çkúkñýkuLkwt MkL{kLk fhu
Au. fkhý fu íku{Lku ÃkkuíkkLkk Ãkh rðïkMk LkÚke.
fu{fu íku Mðøko-LkfoLkku ÃkkX ¼ýu÷ Au. ÞqhuþeÞLk
çkúkñý ÷kufku Mðøko, LkfoLkk Lkk{u ytÄ©ØkLku
«kuíMkknLk ykÃkðk {kxu yuMk.Mke., yuMk.xe.
yLku ykuçkeMkeLku s {kæÞ{ çkLkkðu Au. yLku
íku{Lkku s MkíÞkLkkþ fhu Au. yk ík{k{Úke
÷zðkLkku yuf {kºk {køko ¼khík {wÂõík {ku[koLkk
sLkskøk]rík fkÞo¢{ku{kt òuzkE sðkLkku Au.
sLkòøk]rík Úkþu íÞkhu s {kLkrMkf ykÍkËe {¤e
þfþu. fkhý fu yk rð[khkuLke ¢ktrík Au.
rð[khkuLke ¢ktrík rðLkk {kLkrMkf ykÍkËe Mkt¼ð
LkÚke.
yYý yktçkuzfh
(s÷k÷Ãkwh, yktçkuzfhLkøkh)
MkkuLkkLke ®f{íkLkk ðÄkhk
ÃkkA¤ çkúkñýðkË
sðkçkËkh!