ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
Θανάσης Τσακίρης
Τα κύρια ζητήματα που αναδεικνύονται όταν προσπαθούμε να κατανοήσουμε τη μορφή του πολιτικού συστήματος μιας χώρας και να το συγκρίνουμε με αυτό μιας άλλης χώρας ή πολλών χωρών είναι τα εξής;
1. Ποια είναι η διαφορά μεταξύ κυβερνήσεων, πολιτικών συστημάτων και καθεστώτων;
2. Ποιο σκοπό εξυπηρετεί η ταξινόμηση των κυβερνητικών συστημάτων;
3. Με ποια λογική ταξινομούνται και πρέπει να ταξινομούνται τα καθεστώτα;
4. Ποια είναι τα σημαντικότερα καθεστώτα του σύγχρονου κόσμου;
1. Γ. ΔΙΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ (1880-1909)
3. ΤΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΚΟΜΜΑΤΑ
Μπακάλης Κώστας : history-logotexnia.blogspot.com
2. Το κείμενο του σχολικού βιβλίου με πλαγιότιτλους
Πηγή: http://www.venetokleio.gr/Παναγιώτης Αθανασόπουλος
Τα αριστερά κόμματα αρχικά ήταν ομάδες με σοσιαλιστικές ιδέες, συνήθως ξένες
προς την κοινωνική βάση στην οποία ήθελαν να απευθυνθούν, και αντιμετώπιζαν
δυσκολίες συνεννόησης και κομματικής συσπείρωσης.
Οι πρώτες
αριστερές –
σοσιαλιστικές
ομάδες
Σοβαρότερη από όλες αυτές τις ομάδες ήταν η Κοινωνιολογική Εταιρεία, η οποία
ξεκίνησε από μερικούς διανοούμενους ως αριστερός μεταρρυθμιστικός σύνδεσμος,
με στόχο να προπαγανδίσει πολιτικές θέσεις και στη συνέχεια να ιδρύσει κόμμα.
Επιζητούσε για όλα τα μέλη της κοινωνίας ισότητα ευκαιριών, κοινωνικοποίηση των
μέσων παραγωγής και διανομή των αγαθών ανάλογα με τις ανάγκες καθενός,
πράγμα που θα μπορούσε να υλοποιηθεί με τη σταδιακή αναμόρφωση της
οικονομίας και τη συνταγματική μεταβολή. Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι
έπρεπε να οργανωθούν οι εργάτες σε επαγγελματικές ενώσεις και να ιδρύσουν
κόμμα. Πράγματι, στα μέσα του 1910 οι Κοινωνιολόγοι ίδρυσαν το Λαϊκό Κόμμα, με
αρχηγό τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου. Βασικές προγραμματικές δηλώσεις του
ήταν η αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος και η επιβολή αρχών κοινωνικής
δικαιοσύνης. Στις δεύτερες εκλογές του 1910 εξελέγησαν 7 υποψήφιοι του
κόμματος, οι οποίοι παρείχαν κριτική υποστήριξη στους Φιλελευθέρους.
Η
Κοινωνιολογική
Εταιρεία
Το Λαϊκό Κόμμα
(1910)
4. Οι πρώτες αριστερές – σοσιαλιστικές ομάδες
Τα αριστερά κόμματα
συνήθως ξένες προς την
κοινωνική βάση στην οποία
ήθελαν να απευθυνθούν,
και αντιμετώπιζαν
δυσκολίες συνεννόησης
Και κομματικής
συσπείρωσης.
αρχικά ήταν ομάδες με
σοσιαλιστικές ιδέες,
5. Το 1907 μια ομάδα νεαρών επιστημόνων που είχαν διαμείνει και σπουδάσει στη Γερμανία
ίδρυσαν την Κοινωνιολογική Εταιρεία. Ηγέτες της ήταν ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου, ο
Κωνσταντίνος Τριανταφυλλόπουλος, ο Αλέξανδρος Μυλωνάς και ο Παναγιώτης Αραβαντινός.
Προέρχονται από μια ευρεία διεργασία μαρξιστικών και άλλων σοσιαλιστικών ιδεών,
φιλελεύθερων απόψεων και εκσυγχρονιστικών τάσεων, με κύρια συνισταμένη την
εκπαίδευση. Οι απόψεις τους ήταν ανάλογες με αυτές των ευρωπαίων μεταρρυθμιστών
σοσιαλιστών. Οι Κοινωνιολόγοι αποτέλεσαν την "αριστερή" πτέρυγα των Φιλελευθέρων, ενώ
το 1910 ιδρύουν δικό τους κόμμα.
Ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου, ένας από τους διαπρεπέστερους έλληνες πολιτικούς,
εισήγαγε κατά την περίοδο αυτή όπως και την επόμενη, του Μεσοπολέμου, απόψεις που
κατέτειναν προς ένα πρόγραμμα κρατικής παρέμβασης σε σοσιαλιστική κατεύθυνση,
επηρεασμένος από τον κύκλο του Σωματείου Κοινωνικής Πολιτικής στη Γερμανία. Στο
πλαίσιο αυτών των απόψεων αναγνωριζόταν η αναγκαιότητα μιας κοινωνικής πολιτικής για
την εξομάλυνση των προβλημάτων που προκαλεί το καπιταλιστικό σύστημα. Παρά την
προοδευτικότητά τους οι απόψεις αυτές αντανακλούν μια αριστοκρατική αντίληψη της
πολιτικής, η οποία στηρίζεται σε μια φωτισμένη ηγεσία, πεπεισμένη για την
πολιτικοκοινωνική της αποστολή πέρα από προσωπικά συμφέροντα και ταξικές
διεκδικήσεις. Ταυτόχρονα, οι ιδέες και τα πρότυπα των Φαβιανών της Αγγλίας τον οδήγησαν
στη συμπόρευση με τους φιλελεύθερους αλλά και στην κατά καιρούς συνεργασία με
εκπροσώπους του εργατικού κινήματος όλων των κατευθύνσεων.
http://www.ime.gr/chronos/13/gr/society/language/03.html
6. Η Κοινωνιολογική Εταιρεία
Σοβαρότερη από όλες αυτές τις ομάδες ήταν η Κοινωνιολογική Εταιρεία,
η οποία ξεκίνησε από μερικούς διανοούμενους ως αριστερός μεταρρυθμιστικός
σύνδεσμος,
με στόχο να προπαγανδίσει πολιτικές θέσεις
και στη συνέχεια να ιδρύσει κόμμα.
Επιζητούσε για όλα τα μέλη της κοινωνίας
ισότητα ευκαιριών,
κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής
και διανομή των αγαθών ανάλογα με τις ανάγκες καθενός,
πράγμα που θα μπορούσε να υλοποιηθεί
με τη σταδιακή αναμόρφωση της οικονομίας
και τη συνταγματική μεταβολή.
Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι έπρεπε να οργανωθούν οι εργάτες:
σε επαγγελματικές ενώσεις
και να ιδρύσουν κόμμα.
7. Πράγματι, στα μέσα του 1910 οι Κοινωνιολόγοι
ίδρυσαν
το Λαϊκό Κόμμα,
με αρχηγό τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου.
Βασικές προγραμματικές δηλώσεις του ήταν:
η αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος
και η επιβολή αρχών κοινωνικής δικαιοσύνης.
Στις δεύτερες εκλογές του 1910 εξελέγησαν 7
υποψήφιοι του κόμματος,
οι οποίοι παρείχαν κριτική υποστήριξη στους
Φιλελευθέρους.
Λαϊκό Κόμμα (1910)
16. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των αριστερών κομμάτων (γενικά);
2. Ποια ήταν η σημαντικότερη αριστερή πολιτική ομάδα, ποιες οι θέσεις της και
ποια η πολιτική της παρουσία στις αρχές του 20ου αιώνα;
3. Να αναφέρετε τους στόχους της «Κοινωνιολογικής Εταιρείας» και τους τρόπους
πραγματοποίησης αυτών.