ιστορία Γ λυκείου - Γενικής παιδείας

2. Εθνικισμός: γεννήθηκε στην περίοδο της Γαλλικής επανάστασης και
επηρεάστηκε σε δημοκρατική κατεύθυνση, από τον Ζαν Ζακ Ρουσσώ. Αρχικά, ένα
πολιτικό δόγμα επαναστατικό και δημοκρατικό που αντανακλούσε την αντίληψη της
γέννησης του γαλλικού έθνους/κράτους και την ιδέα πως οι υπήκοοι του στέμματος
έπρεπε να γίνουν πολίτες της Γαλλίας Τότε ο εθνικισμός και αναγνώριζε και αποδεχόταν
τις εθνικές διαφορές και ιδιομορφίες ως βάση για τη σύσταση και λειτουργία των
πολιτικών κοινοτήτων. Στα τέλη του 19ου αι. όμως, το κίνημα του εθνικισμού άρχισε να
χάνει το φιλελεύθερο και διεθνιστικό του χαρακτήρα, και να γίνεται συντηρητικότερο.
Ριζοσπαστισμός : όρος που
χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 18ου
αι. αρχές 19ου. Αφορούσε κυρίως τη δημοκρατική
διεύρυνση του εκλογικού δικαιώματος και τη
συμπερίληψη λαϊκών στρωμάτων στην πολιτική
διαδικασία.
Φιλελευθερισμός: απέρριψε τα κληρονομικά προνόμια που πήγαζαν από
τίτλους ευγενείας, την κρατική θρησκεία, την απόλυτη μοναρχία και την ελέω Θεού βασιλεία. Ο
φιλόσοφος του 17ου αιώνα Τζων Λοκ συχνά πιστώνεται με την ίδρυση του φιλελευθερισμού ως μια
ξεχωριστή φιλοσοφική παράδοση. Ο Λοκ υποστήριξε ότι κάθε άνθρωπος έχει το φυσικό δικαίωμα στη
ζωή, την ελευθερία και την ιδιοκτησία[ και σύμφωνα με το κοινωνικό συμβόλαιο, οι κυβερνήσεις δεν
πρέπει να παραβιάζουν τα δικαιώματα αυτά. Οι Φιλελεύθεροι αντιτάχθηκαν στον συντηρητισμό και
επεδίωξαν να αντικαταστήσουν την απολυταρχία ως τρόπο διακυβέρνησης με την αντιπροσωπευτική
δημοκρατία και το κράτος δικαίου.

3.  Ριζοσπαστισμός: ξεκίνησε στη Μεγάλη Βρετανία.
Αντιλήψεις πολύ προχωρημένες που διεκδικούσαν
κατάργηση των τίτλων και βαθιά κοινωνική αλλαγή, υπό την
επήρεια, προφανώς, της Γαλλικής Επανάστασης. Στη Γαλλία
οι «ριζοσπάστες» εμφανίστηκαν από το 1840 και μετά,
δήλωναν εκφραστές του αληθινού πνεύματος της
Επανάστασης και ήταν υπέρμαχοι της διεύρυνσης των
δημοκρατικών δικαιωμάτων και πρωτίστως της καθολικής
ψηφοφορίας (ανδρικής βεβαίως). Σε πάρα πολλές χώρες της
Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής οι ιστορικές καταβολές
του ριζοσπαστισμού είναι αντίστοιχες: έχουν πάντα ως βάση
τη διεύρυνση των δικαιωμάτων –ιδιαίτερα των πολιτικών,
της δημοκρατίας και του κοινοβουλευτισμού–, την
κατάργηση προνομίων, όπως και την εκκοσμίκευση και
συχνά ένα αντικληρικό πνεύμα, καθώς και αναφορές
πρωτίστως στα λαϊκά και εργατικά στρώματα. Σε ορισμένες
συγκυρίες, ριζοσπάστες και φιλελεύθεροι είχαν πολλές
διασυνδέσεις μεταξύ τους και κάποτε οι πρώτοι θεωρούνταν
ως υποσύνολο των δεύτερων, παράλληλα ήταν πάντα πιο
«προοδευτικοί», με πιο ρηξικέλευθες αντιλήψεις και με
ισχυρότερους δεσμούς με τα λαϊκά στρώματα από τους
δεύτερους. ο ριζοσπαστισμός, όπως διαμορφώθηκε
ιστορικά, στοχεύει σε ριζικές κοινωνικές αλλαγές υπέρ του
λαού.

4. κινήματα
Εθνικά: κινήσεις κοινοτήτων με κοινή
γλώσσα, θρήσκευμα, παραδόσεις,
ιστορία, με αντίληψη κοινής ταυτότητας,
που επιδιώκουν ανεξαρτησία
.
Φιλελεύθερα: προωθούν
συνταγματικούς και κοινοβουλευτικούς
θεσμούς για την εξασφάλιση των
πολιτικών δικαιωμάτων και ελευθεριών
των πολιτών

5. Αμερικανική Επανάσταση - 1776: είχε στοιχεία των εθνικών και
φιλελεύθερων κινημάτων που εκδηλώθηκαν στην Ευρώπη και αλλού τον 19ο
αι. Εθνικά κινήματα κατά των Ισπανών στη Λατινική Αμερική. Την
ανεξαρτησία των χωρών της Λατινικής Αμερικής κατοχύρωσε ο πρόεδρος
των ΗΠΑ Μονρόε, ο οποίος το 1823 διακήρυξε επίσημα ότι η αμερικανική
ήπειρος δεν επρόκειτο ποτέ στο μέλλον να αφεθεί στη διάκριση των
αποικιακών δυνάμεων της Ευρώπης. Ήταν το περίφημο Δόγμα Μονρόε.
το 1792, όταν οι Γάλλοι προσπάθησαν να εξαγάγουν την
Επανάσταση, αλλά κυρίως μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον
Ναπολέοντα, εκδηλώθηκαν διάφορες κατά τόπους αντιδράσεις
εναντίον της γαλλικής κατοχής
Βρετανία : ο Εθνικισμός εκδηλώθηκε με την προβολή και
υποστήριξη των παραδοσιακών της θεσμών, του κοινοβουλευτισμού
και των ατομικών ελευθεριών.
Ισπανία :Αναπτύχθηκε πνεύμα αντίστασης κατά των γαλλικών
στρατευμάτων.
Ιταλία :ευνοήθηκε η ανάπτυξη μιας ευρύτερης ιταλικής εθνικής
ταυτότητας και η επιθυμία να δημιουργηθεί ενιαία πατρίδα

6. Στην Πολωνία το εθνικό κίνημα αναπτύχθηκε κυρίως ως θετική
ανταπόκριση στις αρχές που ευαγγελίζονταν οι Γάλλοι, για τον λόγο
ότι οι αντίπαλοι του Ναπολέοντα, δηλαδή οι Αυστριακοί, οι Πρώσοι
και οι Ρώσοι, ήταν κυρίαρχοι των Πολωνών.
Γερμανία :
Το σημαντικότερο εθνικό κίνημα στην Ευρώπη - επηρέασε την
ανάπτυξη του εθνικισμού.
Οι Γερμανοί αντέδρασαν εναντίον των Γάλλων αλλά και εναντίον
των ιδεών του Διαφωτισμού.
Το εθνικό κίνημα των Γερμανών επηρεάστηκε από το ρομαντισμό,
ένα πνευματικό ρεύμα που αμφισβήτησε τον ορθολογισμό.
Επηρεάστηκε επίσης από το έργο του στοχαστή Χέρντερ : κάθε
αυθεντικός πολιτισμός πηγάζει από τον απλό λαό - ο πολιτισμός κάθε
λαού έχει εθνικό χαρακτήρα.

8. Οι Καρμπονάροι ήταν μυστικές
επαναστατικές οργανώσεις-εταιρείες που
ιδρύθηκαν το 19ο αιώνα στην Ιταλία. Οι
Ιταλοί καρμπονάροι επηρέασαν πολλές άλλες
επαναστατικές ομάδες στην Ισπανία, τη
Γαλλία, τη Ρωσία (Δεκεμβριστές π.χ.) καθώς
και τη Φιλική Εταιρεία . Ριζοσπαστες που
προωθούσαν ριζικές πολιτικές
μεταρρυθμίσεις και αβασίλευτο πολίτευμα. Οι
στόχοι των καρμπονάρων είχαν πατριωτικό
και γενικότερα φιλελεύθερο-δημοκρατικό
σκοπό. αντλούσαν μέλη από όλες τις
κοινωνικές τάξεις, ακόμα και από το στρατό
Η επανάσταση άρχισε τον Ιούλιο του 1820
στον ιταλικό νότο, στο Βασίλειο των Δύο
Σικελιών, με την υποστήριξη των
Καρμπονάρων (Carbonari) Τον Μάρτιο του
1821 εκδηλώθηκε επανάσταση και στο
Πεδεμόντιο, με την υποστήριξη και πάλι των
Καρμπονάρων, αλλά τον Απρίλιο του ίδιου
έτους στρατεύματα της Αυστρίας την
κατέστειλαν.

9. Ρώσοι επαναστάτες, οι οποίοι
πήραν μέρος στις εξεγέρσεις που
ξέσπασαν τον Δεκέμβριο του 1825
στην Αγία Πετρούπολη και στη
νότια Ρωσία. Με τον ίδιο όρο
χαρακτηρίστηκαν επίσης και τα
μέλη των μυστικών ενώσεων που
είχαν προετοιμάσει την εξέγερση.