Eşeysiz üreme ders notu indir http://www.biyolojihocasi.com/biyoloji-ders-notu/

1. Eşeysiz Üreme
● Özelleşmiş eşey hücreleri görülmez (sperm,yumurta gibi.)
● Oluşan yavru bireyler atalarının aynısıdır
● Dolayısıyla kalıtsal çeşitlilik hiç yoktur
● Tek birey olması eşeysiz üreme için gayet yeterlidir.
● Eşeysiz üremenin temeli mitoz bölünmedir
1) İkiye Bölünme
● Hücrenin belli bir büyüklüğe ulaştığında
ikiye bölünmesi olayıdır.
● Prokaryot canlılardan bakterilerde ve
arkelerde görülür
● Ökaryot canlılardan ise protistlerde (amip
öglena paramesyum) ve bazı maya hücrelerinde
görülmektedir.
● İkiye bölünme aslında mitoz bölünmeden
farksızdır hiçbir kalıtsal çeşitliliği yoktur

2. ● Ortamda biriken maddeler ve yeterli besin olmayışı üremeyi sınırlandırır
2) Tomurcuklanma
● Ana canlıdan tomurcuk şeklinde bir yapı meydana gelir
● Bu yapı zamanla büyür ve yeni bir birey meydana getirir
● Bira mayası, sünger ve hidra ile mercan gibi sölenterlerde ciğer otu gibi
basit yapılı bitkilerde görülür.
3) Rejenerasyon
● Rejenerasyon kelime anlamı olarak yenilenmedir. Canlıdan kopan bir
parçadan yeni bir birey oluşması şeklinde gerçekleşen eşeysiz bir
üremedir.
● Örneğin planaryı ikiye böldüğünüzde her parçadan yeni bir birey
meydana gelir.
● Kertenkelenin kopan kuyruğunun yenilenmesi olayında ise üreme yoktur
yenilenme organ düzeyinde kalır ve kopan kısımdan yeni bir kertenkele
meydana gelmez.

3.
4) Sporla Üreme
● Spor hücreleri ana canlıdan mitoz bölünmeyle meydana gelen dayanıklı
hücrelerdir
● Uygun ortamda sporlardan yeni bireyler meydana gelir
● Mantarlarda sporla üreme görülür
● Döl almaşı (metagenez) yapan canlılarda ise spor mayoz bölünme ile
oluşur burada oluşan sporlar eşeysiz üreme kapsamında ele alınmaz
5) Vejetatif Üreme

4. ● Bitkinin bir bölümünün koparılması / kesilmesi ve bu parçanın ayrı bir
bitki haline gelmesi esasına dayanan eşeysiz üreme şeklidir.
● Yeni oluşan birey ata bireyin tıpatıp aynıdır yani genetik çeşitlilik olmaz.
Diyelim ki iyi cins bir meyve bitkisi buldunuz bunun aynısından
binlercesini bu yol ile üretebilmek mümkün.
● Çekirdeksiz üzüm ve muz gibi bitkilerde tohum oluşmadığı için sadece
vejetatif yolla çoğaltılabilirler.
● Çilek bitkisinde toprak yüzeyinde paralel ilerleyen bir sürünücü gövde ve
bu sürünücü gövdeye bağlı nodyum adı verilen düğümler köklenip yeni
çilek bitkileri oluşturur
● Bazı bitkilerde de rizom adı verilen toprakaltı gövdeler bulunur Ayrık
otunda yer altında büyüyen yatay gövdeleri vardır bu gövdeler üzerindeki
düğümler köklenerek yeniş bitkileri oluşturur.
● Çelikle Üreme:
ana bitkiden alınan yaprak , dal vb parçanın ayrı bir ortamda bekletilerek
köklendirilmesi sağlanır. Kökleri çıkan bitkinin dikimi yapılır.
● Aşılama: Bir bitkiden alınan parçanın başka bir bitki ile birleştirilmesidir
aşılama yoluyla iyi cins bitkiler alınarak normal bitkilere aşılanır böylece
verimli hale getirilir.