BAHASA MELAYU STPM P2

1. 2.2.2 KATA KERJA
2.2.2.1 PENGERTIAN KATA
KERJA
1)KATA YANG MERUJUK KAPADA PERBUATAN ATAU
KEADAAN TERTENTU
2)PERKATAAN YANG MENJADI INTI BAGI BINAAN ATAU
KONSTRUKSI FRASA KERJA
3)DIBAHAGIKAN KEPADA DUA; IAITU KATA KERJA
PERBUATAN DAN KATA KERJA KEADAAN

2. KATA KERJA
PERBUATAN
a)Melibatkan pergerakan
atau perbuatan,
Sama ada disengajakan
atau yang tidak
disengajakan
Terhadap diri sendiri atau
terhadap benda
Contoh:
Saya berdandan
Azman menggosok
baju
KATA KERJA
KEADAAN
Tidak menampakkan
perbuatan secara jelas
Perbuatan itu dikaitkan
dengan kognisi, peristiwa,
kepunyaan, pemerian, dan
lain-lain
Contoh:
Kunci rumahnya hilang
Dia belum sedar sejak
semalam
Kita haruis yakin pada diri
sendiri

3. 2.2.2.2
CIRI
KATA
KERJA
Boleh didahului oleh kata bantu
Contoh: belum mandi, sedang makan
Boleh dijadikan kata perintah dalam ayat minimal
Contoh: Lari!, Pergi!, Pulangkan!, Simpan!
Boleh didahului oleh kata nafi ‘tidak’
Contoh: tidak bekerja, tidak mandi, tidak menjadi

4. KATA KERJA AKTIF
Kata kerja yang hadir dalam ayat
aktif
Menggunakan imbuhan yang
berfungsi penanda aktif
Imbuhan: meN-, ter-, ber-, -i, -kan,
meN-…-kan, meN-…-i, mempeR-
…-kan, dan mempeR-…-i
Terbahagi kepada 2; KKA
Transitif & KKA Tak Transitif
KATA KERJA PASIF
Kata kerja yang terhasil
daripada perubahan ayat
aktif kepada ayat pasif
2.2.2.3: GOLONGAN KATA
KERJA

5. KATA KERJA AKTIF
TRANSITIF
Kata kerja yang memerlukan objek (FN; KN) atau penyambut
Objek terdiri daripada KATA NAMA, FRASA NAMA, ATAU KLAUSA
NAMA
Menggunakan imbuhan meN-, mempeR-, meN-…-kan, meN-…-i,
mempeR-…-kan, dan mempeR-…-i
Contoh ayat yang menggunakan KKAT:
Mereka sedang mengikuti pelajaran.
Ahli persatuan membantah peraturan itu
Penduduk kampung sedang membersihkan taman permainan
Pengawas itu sedang mencatat nama pelajar lewat
Beliau menyatakan bahawa pengurus syarikat akan hadir
Kata kerja aktif transitif boleh dipasifkan. Contohnya:
Pemuda itu menebang pokok getah (ayat aktif)
Pokok getah ditebang oleh pemuda itu (ayat pasif)

6. KATA KERJA AKTIF TAK TRANSITIF
 Kata kerja yang tidak memerlukan objek atau penyambut selepasnya
Kebanyakannya dalam bentuk kata tunggal atau yang menerima
awalan ber- dan ter-
Terdapat juga perkataan yang menerima awalan meN- boleh
menjadi kata kerja aktif tak transitif jika kata kerja itu tidak
memerlukan objek selepasnya.

7. • Contohnya :
- Bayi itu merangkak
- Pelajar itu menari
- Pesakit itu mengerang
• Terdapat tiga jenis kata kerja aktif tak transitif.
KATA KERJA AKTF
TAK TRANSITIF
KATA KERJA AKTIF
TAK TRANSITIF
TANPA
PELENGKAP
KATA KERJA AKTIF
TAK TRANSITIF
BERPELENGKAP
KATA KERJA AKTIF
TAK TRANSITIF
BERPENERANG

8.  KATA KERJA AKTIF TAK TRANSITIF TANPA
PELENGKAP
• Kata pelengkap yang boleh berdiri dengan sendiri dalam predikat ayat .
Contohnya : a) Angin bertiup
b) Dia masih tidur
c) Petani sedang rehat
• Kata kerja aktif tak transitif tanpa pelengkap boleh menerima keterangan
selepasnya sebagai unsur tambahan. Keterangan biasanya dalam bentuk
frasa sendi nama atau frasa keterangan dan boleh digugurkan tanpa
menjejaskan kegramatisan ayatnya.
Contohnya : a) Angin bertiup dengan kencang sekali
b) Dia masih tidur di bilik itu.
c) Nelayan sedang berehat di tepi pantai

9. • Kata kerja tak transitif tanpa pelengkap, apabila diperluas dengan
kata nama perlu diikuti oleh kata sendi nama atau frasa sendi nama.
Tanpa penggunaan kata sendi nama, binaan frasa yang terhasil tidak
gramatis.
Contohnya : Mereka berbincang tentang hal itu. ( / )
Mereka berbincang hal itu. ( X )
Saya sentiasa ingat akan peristiwa itu. ( / )
Saya sentiasa ingat peristiwa itu. ( X )
Anak kakak saya berminat dalam bidang nyanyian. ( / )
Anak kakak saya berminat bidang nyanyian. ( X )

10.  KATA KERJA AKTIF TAK TRANSITIF
BERPELENGKAP
• Kata kerja aktif tak transitif berpelengkap merupakan kata kerja yang
memerlukan kata atau frasa tertentu selepas kata kerja untuk
melengkapkan maksudnya.
• Pelengkap merupakan unsur yang menjadi pencukup pada sesuatu
kata kerja tak transitif. Tanpa pelengkap ayat yang terhasil tidak
mempunyai makna
a) Penyakitnya beransur sembuh ( / )
Penyakitnya beransur. ( X )
b) Dia berada di sekolah ( / )
Dia berada ( X )

11. • Pelengkap tidak dapat disamakan dengan objek.
• Perbezaannya adalah seperti berikut:
Pelengkap Objek
 Hadir selepas kata kerja aktif tak transitif
 Contoh:
 Badan bayi itu bertambah montel
 Wajah Siti menyerupai ayahnya
(montel dan wajah ayahnya ialah pelengkap)
o Hadir selepas kata kerja aktif transitif
o Contoh:
- Kakak menyiram pokok bunga
- Beliau mengesahkan berita itu
(pokok bunga dan berita itu adalah objek)
 Ayat yang mengandungi pelengkap tidak boleh
dipasifkan
 Contoh: montel ditambah badan bayi itu (X)
wajah ibunya diserupai wajah Siti (X)
 Ayat yang mengandungi objek boleh
mengalami pempasifan
 Contoh: pokok bunga disiram kakak (/)
berita itu disahkan beliau (/)

12. • Unsur yang menjadi pelengkap terdiri daripada tiga jenis :
UNSUR
PELENGKAP
KATA NAMA
ATAU FRASA
NAMA
KATA ADJEKTIF
ATAU FRASA
ADJEKTIF
FRASA SENDI
NAMA

13. • Kata kerja aktif tak transitif yang memerlukan pelengkap kata nama
atau frasa nama terdiri daripada kata kerja berimbuhan ber -…- kan,
kata kerja ada, dan kata kerja menjadi. Contohnya :
Mak Timah bermenantukan orang Sarawak.
 Kanak-kanak juga ada perasaan.
• Terdapat kata keja yang beimbuhkan ber-, ber -…- an, dan men -…-
kan dan men-… I yang memerlukan pelengkap
Kasim dan Ahmad berjabat tangan
Suami dan isteri itu berbimbingan tangan
Perangai mastura memeningkan orang tuanya
Parasnya menyerupai pelakon popular Indonesia

14. • Ayat yang mengandungi kata kerja berapitan men-…-kan dan men-
…- I itu, tidak boleh dipasifkan. Contohnya :
Perangai Mastura memeningkan orang tuanya ( / )
Orang tuanya dipeningkan oleh mastura. ( X )
• Kata adjektif atau frasa adjektif yang menjadi pelengkap bagi kata
kerja aktif tak transitif berfungsi untuk melengkapkan makna ayat.
Contohnya :
Kanak-kanak itu bertambah comel
Ayah berterima kasih kepada lelaki itu.
Pelakon popular itu bertubuh sasa.

15. • Frasa sendi nama sebagai pelengkap mendukung makna lokasi atau tempat atau bahagian.
Bagi pelengkap yang merujuk kepada tempat, kata sendinya ialah di atau ke, manakala yang
merujuk kepada bahagian, kata sendinya ialah daripada. Contohnya :
Zaiton tinggal di kampung itu
Para jemputan terdiri daripada ibu bapa murid
KATA KERJA AKTIF TAK TRANSITIF BERPENERANG
• terdiri daripada kata kerja aktif tak transitifyang diikuti oleh kata nama
• Kata nama tersebut bukan pelengkap kerana sekiranya unsur tersebut tiada, ayat tetap
gramatis. Contohnya :
Mereka berjalan kaki ke sekolah
Mereka berjalan ke sekolah

16.  KATA KERJA PASIF
KATA KERJA PASIF
Dengan imbuhan pasif
Awalan di-
Awalan ber-
Awalan ter-
Apitan
di-…-kan
Apitan
Ke-…-an
Apitan
Ter-…-kan
Awalan
Ter-…-i
Dengan penanda pasif
“kena”
Contoh ayat :
Perompak itu kene
tangkkpa oleh polis
• Kata kerja pasif ialah kata kerja yang terhasil daripada
perubahan ayat aktif kepada ayat pasif