More Related Content
Similar to 2(1) environmental archaeology
Similar to 2(1) environmental archaeology (12)
2(1) environmental archaeology
- 5. Q2: โบราณคดีสิ่งแวดล้อม เป็ นศาสตร์เป็ นของตัวเองหรือไม่ ?
- 11. เน้นการสืบค้นข้อมูล, ปฏิบัติการจริง ใช้ศัพท์ชีววิทยาและธรณีวิทยา เน้น Spaceและ Time ใช้ข้อมูลสถิติ (ปริมาณและคุณภาพ) Uniformitarianism
- 13. คำถำมจำกมำร์ติน โจนส์จาก Martin Jones ถึง W.E.Boyd คานิยามของโบราณคดีสิ่งแวดล้อมคืออะไร? โบราณคดีสิ่งแวดล้อมเป็ น เครื่องรับใช้วิทยาศาสตร์หรือไม่ ?
- 15. ผู้ที่สังกัดมหาวิทยาลัย สอนและทางานวิจัย ในพื้นที่ที่ตระหนักว่าเป็ นโบราณคดีสิ่งแวดล้อม ผู้ที่สังกัดในหน่วยงานใดๆ สอนและทางานวิจัย ในพื้นที่ที่ไม่ถูกตระหนักว่าเป็ นโบราณคดีสิ่งแวดล้อม ผู้ที่สังกัดในองค์การแห่งชาติ หรือองค์กรท้องถิ่น เป็ นนักโบราณคดีสิ่งแวดล้อมที่คอยศึกษา หลักฐานทางชีววิทยา
- 17. ข้อกังขำเกี่ยวกับภูมิศำสจตร์ • บอกถึงความเป็นอิสระของมัน โบราณคดีสิ่งแวดล้อม กับ ภูมิศาสตร์ เหมือน ต่าง ผลการศึกษา ระเบียบวิธีการศึกษา
- 22. Showme where youlive, andI will tell youwho youare.
Editor's Notes
- เรียนอาจารย์ที่เคารพ และสวัสดีเพื่อนๆ ทุกคนครับ วันนี้กลุ่มของเรามานำเสนอเรื่องขอบข่ายและกอบความคิดของโบราณคดีสิ่งแวดล้อมครับ
- เริ่มด้วยที่บทความของ W.E.Boyd กันก่อนเลยนะครับ Click1 จุดเริ่มต้นของงานนี้นะครับเกิดขึ้นมาจากที่บอยด์คิดว่า การที่เราจะศึกษาโบราณคดีสิ่งแวดล้อมได้อย่างมีประสิทธิภาพนั้น เราจำเป็นที่จะต้องเข้าใจธรรมชาติของโบราณคดีสิ่งแวดล้อมก่อน ซึ่งมันทำให้เกิดการตั้งคำถามขึ้นมากมาย ดังนี้ครับ
- มาด้วยคำถามแรกนะครับ โบราณคดีสิ่งแวดล้อมคืออะไรกันแน่
- ตามความเห็นของบอยด์นะครับ บอยด์เห็นว่าโบราณคดีสิ่งแวดล้อมคือศาสตร์ที่ว่าด้วยการศึกษาทำความเข้าใจสภาพแวดล้อมที่ผลต่อกิจกรรมของมนุษย์ โดยเริ่มจาก… Click1 การศึกษาวัตถุหลักฐาน Click2 แล้วตามด้วยการศึกษาสภาพแวดล้อม Click3 ท้ายสุดที่สำคัญที่สุดก็คือ การศึกษากิจกรรมของมนุษย์ นั่นเอง
- แล้วโบราณคดีมันเป็นศาสตร์เฉพาะของตัวเองหรือไม่ หรือแค่เป็นสาขาย่อยของศาสตร์อื่นกันแน่
- ตามความเห็นของบอยด์ บอยด์เชื่อว่า Environmental Archaeology click1เป็นศาสตร์เฉพาะในตัวมันเอง เพราะมีเป้าหมายที่ชัดเจน คือ การศึกษาปฏิสัมพันธ์ของกิจกรรมของมนุษย์กับสภาพแวดล้อม Click2 แต่ก็มีข้อโต้แย้งว่า click3 หรือมันแค่เป็นเพียงวิทยาศาสตร์ของสิ่งแวดล้อม ที่ก็ศึกษาสภาพแวดล้อมทั่วๆ ไป ในทุกช่วงเวลา ทั้งปัจจุบันและอดีตด้วย
- สำหรับคำถามข้อต่อไปคือ แล้วโบราณคดีสิ่งแวดล้อมมีขอบเขตการศึกษาครอบคลุมถึงเรื่องใดบ้าง บอยด์กล่าวว่าจะว่าไป โบราณคดีสิ่งแวดล้อมก็มึความสัมพันธ์ทับซ้อนกับหลายศาสตร์สาขาวิชาเป็นอย่างมาก ทั้งธรณีวิทยา ภูมิศาสตร์ ชีววิทยา
- แต่ในที่นี้จะขอยกตัวอย่างสิ่งที่เกี่ยวเนื่องกันอย่างชัดเจน คือ โบราณคดีสิ่งแวดล้อมในงานโบราณคดี Click อย่างแรกเลย โบราณคดีจะนำความรู้ด้านโบราณคดีสิ่งแวดล้อมมาใช้วิเคราะห์และแยกโบราณวัตถุประเภทต่างๆ Click2 โบราณคดีสิ่งแวดล้อมจะช่วยอธิบายสภาพแวดล้อมในอดีตซึ่งอาจมีผลต่อกิจกรรมของมนุษย์นั่นเองครับ
- สำหรับคำถามสุดท้าย แล้วโบราณคดีมีคอนเซปต์การศึกษาอย่างไรบ้าง
- ซึ่งจากคำถามดังกล่าวนี้นะครับ บอยด์ได้เสนอโมเดลคอนเซปต์การศึกษาทั้ง 9 ประการตามนี้เลยนะครับ Click1 - 4
- และ Click 5 – 9 ซึ่งโมเดลทั้ง 9 ก็จะสามารช่วยตอบคำถามเรื่องโครงสร้างกาศึกษาแนวโบราณคดีสิ่งแวดล้อมได้อย่างชัดเจนนะครับ
- คราวนี้เรามาดูบทความของ M.G.Bell ที่เขียนถึงโบราณคดีสิ่งแวดล้อม กันบ้างนะครับ เบลมองถึงเรื่องข้อจำกัดหรืออาจะเรียกได้ว่าเป็นปัญหาของการศึกษาโบราณคดีสิ่งแวดล้อมนะครับ Click1 อย่างแรก การขาดงบประมาณในการสนับสนุน เพราะส่วนใหญ่แล้วงบประมาณมักจะเทไปที่การศึกษาเรื่องอื่นมากกว่า ง่ายๆ ก็คือไม่ค่อยมีใครให้ความสำคัญกับศาสตร์นี้เท่าไรนัก Click2 นอกจากนี้ยังเกิดจากความไม่เข้าใจหรือเข้าใจผิดของผู้คนว่า โบราณคดีสิ่งแวดล้อมเป็นแค่ส่วนหนึ่งของชีววิทยา งานส่วนใหญ่จึงเป็นแค่การเก็บหลักฐานและวิเคราะห์แยกแยะประเภทของหลักฐานเท่านั้น ไม่ได้มีการตีความต่อหรือพัฒนาแนวคิดทฤษฎีหรืออย่างไร โบราณคดีสิ่งแวดล้อมเลยหยุดนิ่งและมีประโยชน์ในการศึกษาวิจัยน้อย แต่อย่างไรก็ตามบอยด์ก็ได้ทำให้นักโบราณคดีสิ่งแวดล้อมตื่นตัวและเริ่มหันมาวิพากษ์งานของตนเองว่า มีแค่การวิเคราะห์แยกประเภทของหลักฐานเท่านั้นหรือ หรือเราควรที่จะแปลความเพื่ออธิบายอดีตในมุมกว้าง รวมทั้งพูดถึงปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสิ่งแวดล้อมด้วย
- สำหรับบทความของมาร์ติน โจนส์นั้น เป็นเพียงการแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับบทความที่บอยด์ได้เขียนไว้ โดยโจนส์กล่าวว่า บอยด์ได้วางรากฐานให้กับโบราณคดีสิ่งแวดล้อม ด้วยการตั้งคำถามเกี่ยวกับนิยามของมันเพื่อคนจะได้เข้าใจมันมากขึ้น และอีกอย่างโจนส์เห็นด้วยกับบอยด์ว่าโบราณคดีไม่ควรเป็นแค่เครื่องรับใช้วิทยาศาสตร์เท่านั้น แต่ควรจะมีความเฉพาะของศาสตร์ของตนเอง จึงเป็นผลให้บอยด์ได้ทำโมเดลคอนเซปต์การศึกษาทั้ง 9 ประการนั่นเอง
- สำหรับบทความของ เค.ดี.โทมัส ได้เริ่มต้นจากคำถามที่ว่า โบราณคดีสิ่งแวดล้อมมีธรรมชาติและความสัมพันธ์ใกล้เคียงกับศาสตร์ใดมากกว่ากัน เพราะถ้าเป็นแนวคิดแบบอเมริกาจะเห็นว่าใกล้เคียงกับภูมิศาสตร์และธรณีวิทยามากที่สุด แต่ถ้าในแนวคิดแบบยุโรปจะกล่าวว่ามีความเป็นชีววิทยามากกว่านั่นเอง
- เพื่อที่จะเข้าใจโครงสร้างการทำงานโบราณคดีสิ่งแวดล้อมมากขึ้น จึงได้มีการจัดประเภทนักโบราณคดีสิ่งแวดล้อมออกเป็น 3 แบบ คือ Click1 กลุ่มผู้ที่สังกัดมหาวิทยาลัยหรือสถาบันการศึกษาอื่นๆ เพื่อทำหน้าที่ในการสอนและทำวิจัยในแหล่งที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมในงานโบราณคดี Click2 กลุ่มผู้ที่สังกัดในองค์กรแห่งชาติ หรือพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น โดยมีหน้าที่ศึกษาและจัดจำแนกประเภทของหลักฐานโดยเฉพาะหลักฐานทางชีววิทยา ซึ่งจะหลีกเลี่ยงไม่ได้เลยที่จะถูกเรียกว่านักชีววิทยา Click3 กลุ่มผู้ที่สังกัดหน่วยงานใดๆ ก็ได้ แต่ทำหน้าที่ในการสอนและทำวิจัยในแหล่งที่อาจไม่เกี่ยวข้องกับโบราณคดีสิ่งแวดล้อม ซึ่งบุคคลทั้ง 3 กลุ่มจะถูกเรียกชื่ออาชีพแตกต่างกันออกไป แต่ในความหมายก็ดูจะเป็นนักโบราณคดีสิ่งแวดล้อมกันทั้งสิ้น แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าโครงสร้างการปฏิบัติงานจะเหมือนกันด้วย แต่ยิ่งทำให้ดูสับสนในตนเอง
- จึงได้มีการก่อตั้งกลุ่มความร่วมมือทางโบราณคดีสิ่งแวดล้อม โดยมีวัตถุประสงค์ 2 ประการคือ 1.พัฒนาโครงสร้างการปฏิบัติงานให้ดูชัดเจนและมีส่วนร่วมซึ่งกันและกัน 2.เพื่อพัฒนาศาสตร์ที่ว่าด้วยสิ่งแวดล้อมทางโบราณคดี นั่นเองครับ
- จากการที่โทมัสได้อ่านงานของบอยด์ก็รู้สึกว่าบอยด์มีความโน้นเอียงว่าโบราณคดีสิ่งแวดล้อมใกล้เคียงกับภูมิศาสตร์ที่สุด โทมัสจึงย้อนกลับมาดูว่าแล้วอะไรที่ทั้งสองศาสตร์นี้สัมพันธ์กัน Click1 อย่างแรกก็คือความเหมือนในผลของการศึกษาในเชิงภูมิศาสตร์หรือสภาพแวดล้อม Click2 แต่ระเบียบในการศึกษาของทั้งสองศาสตร์นั้นต่างกัน โดยเฉพาะในเรื่องของมิติเวลา
- ดังนั้นทางที่นักโบราณคดีจึงควรศึกษาและทำความเข้าใจเรื่องราวในอดีตในทุกๆ มิติ รอบด้าน ทั้งภูมิศาสตร์ ชีววิทยา ประวัติศาสตร์ หรือชาติพันธุ์วรรณา และสิ่งที่ขาดไม่ได้ก็คือ การระมัดระวังเรื่องกระบวนการก่อตัวของแหล่งโบราณคดี ที่ไมเคิล ชิฟเฟอร์ได้เคยเสนอไว้ ดังนั้นถ้าจะศึกษาในแนวภูมิศาสตร์หรือนิเวศวิทยาแบบบอยด์ ก็ต้องพึงระวังเรื่องพวกนี้ด้วย เพราะสภาพแวดล้อมก่อนที่จะเรานักโบราณคดีจะมาเห็นมันมีการเปลี่ยนแปลงเสมอ
- สำหรับความเห็นของแวนเดอวีน กล่าวว่า อย่างไรก็ตามโบราณคดีสิ่งแวดล้อมก็ยังเป็นโบราณคดีอยู่นั่นเอง เพราะไม่ว่าจะศึกษาด้วยอะไรก็แล้วแต่ สุดท้ายแล้วก็ต้องตอบคำถามและอธิบายวัฒนธรรมของมนุษย์ในอดีตในทุกๆ มิติให้ได้ ซึ่งนั่นก็คือหัวใจของการศึกษาโบราณคดี
- จากความคิดเห็นต่างๆ ที่เสนอขึ้นมาทั้งของ เบล, มาร์ติน โจนส์, โทมัส และแวนเดอวีน ก็จะมีมีทั้งสนับสนุนและขัดแย้ง ซึ่งทำให้บอยด์ต้องเขียนตอบกลับคำวิจารณ์เหล่านั้น ซึ่งอาจเรียกได้ว่าเป็นข้อสรุปของบทความทั้งหมดนี้ก็ได้ Click1 อย่างแรกบอยด์เห็นว่าคำนิยามของโบราณคดีสิ่งแวดล้อมยังไม่สามารถจำกัดได้อย่างแน่ชัด ยังคงคลุมเครืออยู่เหมือนเดิม Click2 แต่บอยด์ก็เห็นด้วยกับโทมัสที่ว่านักโบราณคดีควรจะศึกษาเรื่องราวในอดีตให้ได้อย่างรอบด้านทุกมิติ
- และสิ่งที่สำคัญที่สุดการจะให้ข้อสรุปเกี่ยวกับธรรมชาติของงานโบราณคดีสิ่งแวดล้อมนั้นจะเป็นอย่างไร ก็จะขึ้นอยู่กับคนๆ นั้นด้วย เช่นมาร์ติน โจนส์ เห็นว่าโบราณคดีสิ่งแวดล้อมเปรียบเหมือนหมอวัตสัน ที่ไม่ได้เป็นตัวหลักในการศึกษาวิจัย แต่ก็เป็นตัวช่วยที่นำไปสู่การไขข้อสงสัยที่สำคัญมาก ส่วนนักโบราณคดีกลุ่มจารีตนิยมก็เห็นว่าเปรียบเสมือนเชอร็อคโฮล์ม ถึงแม้จะเป็นตัวหลักสำคัญในการไขปริศนาในอดีต แต่ก็ทำอะไรดูคลุมเครือไม่ชัดเจน จนไม่อยากให้นำมาใช้ในการศึกษาวิจัยโดดๆ หรือเรียกง่ายๆ ว่าถ้าเป็นคนคงไม่อยากให้มาร่วมงานใหญ่ๆ ด้วยนั่นเอง
- ท้ายที่สุดข้อสรุปของงานชิ้นนี้ก็คือยังไม่มีบทสรุปสำหรับโบราณคดีสิ่งแวดล้อมที่แน่ชัด โบราณคดีสิ่งแวดล้อมจะหมายถึงอะไรก็ขึ้นอยู่กับคนๆ นั้นจะให้นิยาม ดังที่บอยด์ได้ทิ้งท้ายเอาไว้ในบทความว่า “…”