ert

1. ŒãºãÀòŒãºãÀòŒãºãÀòŒãºãÀòŒãºãÀòŒãºãÀò
ÀãÓ›Èãè¾ã ãäÖâªãè/½ãÀãŸãè Ôã㹦ãããäև㊠Ôã½ããÞããÀ ¹ã¨ã
½ãîʾã :2 Á¹ã¾ãñÔãâ¹ã㪇㊠- Ô㦾ã¹ãƇãŠãÍã „½ããÍãâ‡ãŠÀ ãä¦ãÌããÀãè
visit us at : www.sabkikhabren.blogspot.in
¹ãðÓŸ - 4
Postal Regd. No. MNW/181/2016-18
cegbyeF&, "eCes, jeÙeie[, jlveeefiejer, hegCes, peewvehegj, yeveejme, Yeoesner ceW Skeâ meeLe Øemeeefjle
Ôãºã ‡ãŠãè
ÌãÓãà : 9 Debkeâ - 16 cegbyeF&,Meg›eâJeej, efoveebkeâ 22 mes 28 DeØewue 2016
peveefnle ceefnuee JesueHesâÙej meesmeeÙešer (jefpe.) keâe pevemebheke&â keâeÙee&ueÙe
keâe GodIeešve SJeb pe¤jleceboeW keâes cegHeäle Deveepe efJelejCe keâeÙe&›eâce
ceeueJeCeer, cne[e ceW 5 SkeâÌ[ Deesheve
«eeGb[ ceW meeQoÙeeakeâjCe keâe Yetefcehetpeve
efJeOeeÙekeâ Demeuece MesKe kesâ neLeeW ngDee Yetefcehetpeve
mebJeeooelee
cegbyeF&, efheÚues efoveeW
ceeueJeCeer efmLele cne[e «eeGb[
ceW 5 Skeâ[ Deesheve hueeš hej
efJeOeeÙekeâ Demeuece MesKe keâer
efveefOe mes cne[e kesâ lejHeâ mes
Deesheve hueeš kesâ meeQoÙeeakeâjCe
keâe Yetefcehetpeve efJeOeeÙekeâ Demeuece
MesKe kesâ neLeeW mebheVe ngDee~
Ùeneb hej yeÛÛeeW keâes Kesueves
kesâ efueS cewoeve, peesefiebie heeke&â,
Kesue kesâ meeceeve, Jeefj‰
veeieefjkeâeW keâes yew"ves keâer megefJeOee
Deeefo Fme iee[&ve ceW efkeâÙee
peeSiee~ Ùen yeele efJeOeeÙekeâ
Demeuece MesKe ves Yetefcehetpeve kesâ
oewjeve keâner~ Fme DeJemej hej
Jee[& ›eâ. 43 keâer veiejmesefJekeâe
keâcejpeneb efmeöerkeâer, hetJe&
veiejmesJekeâ efmejepe MesKe, efHeâjespe
MesKe, Jebos ceelejce meeceeefpekeâ
mebmLee kesâ DeOÙe#e efHeâjespe MesKe,
ceeuee[ ÙegLe keâeB«esme DeOÙe#e
DejefJeboefmebie YeeefšÙee kesâ neLeeW
veeefjÙeue HeâesÌ[e ieÙee~ Fme
Yetefcehetpeve kesâ meeLe-meeLe iesš
veb. 7 hegefueme yeerš Ûeewkeâer kesâ
heeme šwkeämeer mšQ[ kesâ yeieue
nwueespeve ueeF&š keâe Yeer
Yetefcehetpeve efkeâÙee ieÙee Deewj vÙeg
keâueskeäšj kebâheeGb[ ceW yeeyeemeensye
Deebyes[keâj ne@efmhešue kesâ heeme
Yeer nwueespeve ueeF&š keâe
Yetefcehetpeve efJeOeeÙekeâ Demeuece
MesKe kesâ neLeeW efkeâÙee ieÙee~
meeLe ceW Jeefj‰ keâeB«esme veslee
meÙÙeo DeveJej ngmewve, ef›eâkesâšj
iegñÒ YeeF& kesâ meeLe meeLe keâeB«esme
heešea kesâ leceece heoeefOekeâejer SJeb
keâeÙe&keâlee& ceewpeto Les~ meeLe ner Jeneb
hej ef›eâkesâš efKeueeÌ[er ceewpeto Les,
efJeOeeÙekeâ Demeuece MesKe ves keâne
efkeâ Ùes ueesie Ùeneb keâer osKejsKe
keâjWies Deewj meeLe ner «eeGb[
meeQoÙeeakeâjCe keâjves mes mLeeveerÙe ueesieeW
ceW KegMeer keâer uenj nw~ ueesieeW keâe
keânvee nw efkeâ Ùeneb yengle DeÛÚe
keâece nes jne nw, Ùeneb Ûeueves keâer
peien veneR Leer~ Fmekesâ yeeo efJeOeeÙekeâ
Demeuece MesKe ves DebyeespeJee[er ceW
peekeâj leerve yeesjJesue keâe Yeer
Yetefcehetpeve efkeâÙee, Jeneb kesâ ueesieeW
ves Yeer efJeOeeÙekeâ Demeuece MesKe
keâes OevÙeJeeo efoÙee~
GvneWves keâne efkeâ DebyeespeJee[er
ceW efJekeâeme keâe jemlee efJeOeeÙekeâ
efoKee jns nQ~ FvneWves DebyeespeJee[er
kesâ efueS pees keâece efkeâÙee nw,
Jees Deepe lekeâ keâesF& efJeOeeÙekeâ
Ùee meebmeo ves veneR efkeâÙee Lee~
uesefkeâve meebmeo ieesheeue Mesóer
Deeles nQ Deewj kesâJeue Ûesnje
efoKeekeâj Ûeues peeles nQ uesefkeâve
efJeOeeÙekeâ Demeuece MesKe ves ner
Ùeneb keâer pees kegâÚ mecemÙee otj
nes jner nw Gvekesâ ner ØeÙeeme mes
nes jne nw~ Ùen yeele Jeneb kesâ
mLeeveerÙe ueesieeW ves Øesme keâes
yeleeÙee~ ueesiees ves efJeOeeÙekeâ
Demeuece MesKe keâe yeKeeve efkeâÙee~
mebJeeooelee
cegbyeF&, ceeuee[ heef§ece kesâ
Jee[& ›eâ. 44 ceW vÙeg
Yeeyejskeâj veiej DebyeespeJee[er
ceW peveefnle ceefnuee JesueHesâÙej
meesmeeÙešer (jefpe.) keâe
GodIeešve efheÚues efoveeW vÙet
Yeeyejskeâj veiej ceW efkeâÙee
ieÙee, efpemeceW mebmLee kesâ
DeOÙe#e meeefyeÙee MesKe ves yeÌ[s
OetceOeece kesâ meeLe Dee@efHeâme
keâe GodIeešve keâjJeeÙee efpemeceW
ØecegKe ¤he mes cegbyeF& muece
mesue kesâ GheeOÙe#e Heâjpeevee
yekeâeueer kesâ neLeeW Heâerlee
keâeškeâj keâeÙee&ueÙe keâe
GodIeešve efkeâÙee ieÙee, Gmekesâ
yeeo pe¤jlecebo ceefnueeDeeW
keâes Jee[& ›eâ. 43 kesâ
veiejmesefJekeâe keâcejpeneb
efmeöerkeâer kesâ neLeeW DeVe
efJelejCe efkeâÙee ieÙee~ meeLe
ner Fme keâeÙe&›eâce ceW ØecegKe
®he mes ceesF&ve efmeöerkeâer,
efHeâjespe MesKe, KegefMe&o MesKe,
ceveespe ÙeeoJe, ceveespe
efJeÕekeâcee&, Yeepehee kesâ Jee[&
›eâ. 44 kesâ DeOÙe#e Deveg<keâe
ceW ceefnueeSb GheefmLele LeeR~
veiejmesefJekeâe keâcejpeneb
efmeöerkeâer ves meeefHeâÙee MesKe kesâ
keâeÙeeX keâes mejene Deewj GvneWves
keâne efkeâ meeefHeâÙee MesKe legce
Deeies yeÌ{es nce legcnejs meeLe
nQ, ueesieeW ves leeueer yepeekeâj
keâcejpeneb efmeöerkeâer keâe mJeeiele
efkeâÙee Deewj meeefHeâÙee MesKe ves
iegueomlee oskeâj keâcejpeneb
efmeöerkeâer keâe mJeeiele efkeâÙee,
Gvekesâ meeLe DeeS ngS cesnceeveeW
keâe Yeer meeefHeâÙee MesKe ves
heg<heiegÛÚ oskeâj mJeeiele efkeâÙee
Deewj ueesieeW ves mebmLee keâe
Dee@efHeâme Keesueves hej meeefHeâÙee
MesKe keâes OevÙeJeeo SJeb yeOeeF&
oer~ meeLe ner Gvekesâ heefle jepet
YeeF& keâes Yeer OevÙeJeeo efoÙee,
keäÙeeWefkeâ GvneWves yengle cesnvele
kesâ meeLe keâeÙe&›eâce ceW yeÌ{
ÛeÌ{keâj meeLe efoÙee~ meeLe ner
meeefHeâÙee MesKe ves meYeer ueesieeW
keâe DeeYeej JÙeòeâ efkeâÙee Deewj
keâne efkeâ Ùen mebmLee iejerye
Deewj pe¤jleceboeW keâer ceoo
keâjves kesâ efueS ncesMee lewÙeej
nw Deewj jnsieer~
ÛeJneCe kesâ meeLe-meeLe
efmeefæefJeveeÙekeâ ceefnuee ceb[ue
kesâ DeOÙe#e efØeÙee efmebn, meye
keâer KeyejW kesâ mebheeokeâ
melÙeØekeâeMe efleJeejer kesâ meeLe-
meeLe DevÙe keâF& meceeÛeej he$eeW
kesâ mebheeokeâ GheefmLele Les~ Fme
keâeÙe&›eâce ceW mewkeâÌ[eW keâer mebKÙee
efJeOeeÙekeâ Demeuece MesKe
keâe keâeÙe& mejenveerÙe!
(he=‰ 4 hej...)
(he=‰ 4 hej...)
je°^Jeeoer keâes yeeÙe-yeeÙe
keâj Yeepehee ceW Meeefceue ngS
Deefveue efJeÕekeâcee&
vekeer cegbyeF&leer} heÇkeâuheeieÇmleebÛeer
2012 hetkeer&Ûeer Iejs DeefOeke=âle
(he=‰ 3 hej...)
(he=‰ 2 Jej...)
efkejej hegefueme ves efkeâÙee
8 uegšsjeW keâes efiejHeäleej
Dee@mkeâj ne@efmhešue ves yeÛeeF& yeÛÛes keâer peeve
veeÙeieebJe neF&Jes kesâ vepeoerkeâ efmLele iešj ceW 2 efove kesâ ueeJeeefjMe yeÛÛes keâes Dee@mkeâj
ne@efmhešue ceW S[efceš efkeâÙee ieÙee, peneb yeÛÛes keâer peeve yeÛee ueer ieF&~ yeÛÛes keâe Jepeve 2.6
efkeâuees nw~ [e@keäšj efveefleve heJeej ves Deheerue keâer nw efkeâ Ùeefo efkeâmeer keâes Fme yeÛÛes kesâ yeejs ceW
peevekeâejer nes lees ne@efmhešue mes mebheke&â keâjW~
[e@keäšj
efveefleve
heJeej
keâes
ueesieeW ves
oer
yeOeeF&!
mesJee ner meJeexheefj
[e@.efveefleve heJeej
Deye efkeâmeeveeW keâes
hÙeepe ves ®ueeÙee70 ®heS efkeâuees kesâ Yeeke efyekeâves keeues
hÙeepe keâe oece osMe kesâ keâF& efnmmeeW ceW
20 hewmes efkeâuees lekeâ Dee ieÙee
cegbyeF& : efheÚues meeue 70
®heS efkeâuees kesâ Yeeke efyekeâves keeues
hÙeepe keâe oece osMe kesâ keâF& efnmmeeW
ceW 20 hewmes efkeâuees lekeâ Dee ieÙee
nw~ ceOÙeØeosMe kesâ veerceÛe ceb[er ceW
1 ®heS ceW 5 efkeâuees kesâ Yeeke mes
efyekeâves keeuee hÙeepe efkeâmeeveeW keâes
Ketve kesâ Deebmet ®uee jne nw~
veerceÛe kesâ heeme [erkesâve ieebke
kesâ oÙeejece heešeroej ves 2 SkeâÌ[
ceW hÙeepe keâer Kesleer keâer Leer~
meesÛee Lee DeÛÚs oece efceueWies
lees Kesle ceW šŸetyekesue ueiekeeSbies
uesefkeâve peye Ùes veerceÛe ceb[er ceW
Deheveer heâmeue ueskeâj DeeS, lees
Gvekesâ hewjeW kesâ veerÛes keâer peceerve
efKemekeâ ieF&~ Fme nheäles veerceÛe
ceW hÙeepe 20 mes 30 hewmes efkeâuees
efyekeâ jne nw~ oÙeejece heešeroej
keâe keânvee nw efkeâ nce Fleveer
cesnvele mes heâmeue hewoe keâjles nQ
Deewj Fmekeâe Ùes veleerpee efvekeâuelee
nw 20 hewmes efkeâuees kesâ Yeeke lees
KeÛee& Yeer veneR efvekeâuelee pees
Fmes Gieeves ceW ueielee nw~ keneR
Skeâ otmejs efkeâmeeve jengue keâe
keânvee nw efkeâ peye nce ieebke mes
hÙeepe ceb[er ueskeâj Deeles nQ lees
Deeves keâe YeeÌ[e Yeer nceW veneR
efceue hee jne FmeefueS ceb[er ceW
nce ueesie hÙeepe HeWâkeâkeâj pee jns
nQ~ Deye Ùes ieefCele efkeâmeeveeW keâer
mecePe mes hejs nw efkeâ peye heâmeue
Deeleer nw lees oece peceerve hej
keäÙeeW efiej peeles nQ Deewj meeje
ceeue kÙeeheeefjÙeeW kesâ ieesoece ceW
hengbÛe peelee nw~
Skeâ Deewj efkeâmeeve jecesÕej
kegâceej keâe keânvee nw efkeâ hÙeepe
keâe yeerpe yeepeej ceW 100 ®heÙes
mes ueskeâj 200 ®heÙes ceW efceuelee
nw, uesefkeâve peye nce hÙeepe ceb[er
ceW yesÛeves Deeles nQ lees Gmekeâe
oece 1 ®heÙee mes Yeer keâce nes
peelee nw, keäÙeeW? keneR keâce oece
kesâ efueS kÙeeheejer yebhej heâmeue
keâes efpeccesoej "nje jns nQ~
Deesuee-Gyesj hej
mejkeâejer vekesâue
cegbyeF& : efvepeer šwkeämeer meefke&me
keâes Deheves ceelenle ceW ueeves kesâ
efueS jepÙe mejkeâej peuo ner 'efmešer
šwkeämeer Ùeespevee' ueeiet keâjveskeeueer
nw~ Fme Ùeespevee kesâ ueeiet nesles ner
Sshe kesâ peefjS Ûeueveskeeueer Deesuee-
Gyesj pewmeer efvepeer šwkeämeer meefke&me
hej vekesâue keâmeer peeSieer~ Gòeâ
Ùeespevee kesâ ueeiet nesles ner «eenkeâ
Deewj heÙee&kejCe oesveeW keâes ner HeâeÙeoe
nesves keâer yeele keâner pee jner nw~
yelee oW efkeâ efheâueneue efvepeer
šwkeämeer meefke&me osveskeeueer keâbheefveÙeeb
jepÙe mejkeâej kesâ DeefOeefveÙece kesâ
Debleie&le veneR Deeleer nQ~ ‘efmešer
šwkeämeer Ùeespevee’ keâes peuo ner jepÙe
mejkeâej keâer Deesj mes njer Peb[er
efceueveskeeueer nw~ Fme Ùeespevee kesâ
ueeiet nesles ner meYeer efvepeer šwefkeämeÙeeW
keâes štefjmš hejefceš kesâ yeoues
ceneje<š^ heefjkenve keâer Oeeje 74
kesâ Debleie&le ÙeeleeÙeele DeefOekeâejer
kesâ heeme mes keâe@vš^wkeäš keâwefjpe hejefceš
uesvee DeefvekeeÙe& nesiee~

2. meye keâer KeyejWcegbyeF&,Meg›eâJeej, efoveebkeâ 22 mes 28 DeØewue 2016
2
Ôãâ¹ã㪇ãŠãè¾ã
Yeejle Gme oesjens hej KeÌ[e nw peneb Skeâ Deesj heef§eceer
YeeweflekeâJeeoer meYÙelee ceW Deekebâ" [tyee Ûebo Menjer DeceerjeW keâe
kebâhÙetšj ÙegieJeeuee ‘Fbef[Ùee’ nw lees otmejer lejHeâ meÌ[keâ kesâ efkeâveejs
Deewj PeesheÌ[heefóÙeeW ceW jnvesJeeuee oes petve keâer jesšer keâes lejmelee
efveJe&Œe «eeceerCe ‘efnbogmLeeve’, uesefkeâve efJe[byevee Ùen nw efkeâ Deece
Deeoceer keâer Leeueer keâYeer mepe veneR heeleer keâYeer GmeceW mes hÙeepe
pewmeer ceecetueer meece«eer iegue nes peeleer nw lees keâYeer oeue pewmee
pe¤jer heoeLe&~ hetjer meefypeÙeeb efpemekeâes neefmeue nesleer nQ Gmes KegMe
efkeâmcele keâne peevee ÛeeefnS keäÙeeWefkeâ Deepeeoer kesâ yeeo mes Deece
efnbogmLeeveer Dekeämej KeeÅe mebkeâš mes petPelee jne nw yeeJepeto Fmekesâ
1947 ceW efnbogmLeeve KeeÅe JemlegDeeW keâe DeeÙeelekeâ Lee~ nefjle
›eâebefle mes Ùen mecemÙee otj ngF& efHeâj DeeF& otmejer nefjle ›eâebefle hej
Fmekesâ meeLe metKes, yesceewmece yeeefjMe Je HeâmeueeW keâer yeerceeefjÙeeW keâer
Jepen mes meefypeÙeeW keâer efkeâuuele Yeer Meg¤ ngF&~ keânves keâes lees
efnbogmLeeve Skeâ ØecegKe meypeer Glheeokeâ osMe nw~ nceejs Ùeneb keâer
peueJeeÙeg ceW keâeHeâer efJeefYeVelee nesves keâer Jepen mes osMeYej ceW 60
mes pÙeeoe Øekeâej keâer meefypeÙeeb GieeF& peeleer nQ~ osMe ceW kegâue 60
ueeKe nskeäšsÙej #es$e ceW ueieYeie 8.4 keâjesÌ[ šve meefypeÙeeW keâe
meeueevee Glheeove neslee nw, hej meeue oes meeue ceW Ssmee Yeer Jeòeâ
Deelee nw peye Deeuet, hÙeepe, šceešj, yewieve, cešj, HetâueieesYeer,
heòee ieesYeer, efYeb[er, OeefveÙee, heeuekeâ, keâöÒ, ueewkeâer Deeefo keâer
ceebie Deewj Deehetefle& kesâ yeerÛe KeeF& ÛeewÌ[er nes peeleer nw~ neue kesâ
meeueeW ceW 2002, 2004, 2009 leLee efheÚues meeue yeeefjMe
kesâ Deefveef§ele Deewj Demeceeve jnves mes osMe keâe Skeâ yeÌ[e #es$e metKes
keâer Ûehesš ceW DeeÙee Deewj Gmekeâe og<heefjCeece KeeÅeeVeeW keâer lejn
meefypeÙeeW kesâ Glheeove hej Yeer Øeefleketâue Demej heÌ[e~ meefypeÙeeW kesâ
Yejhetj mesJeve mes kegâhees<eCe keâer mecemÙee mes Yeer efveheše pee
mekeâlee nw hej 1980 kesâ yeeo mes ke=âef<e GlheeoeW ceW Jeeef<e&keâ
efiejeJeš Deeveer Meg¤ ngF& Ùeeveer osMe keâer 60 Heâermeoer Deeyeeoer
pees efkeâ ke=âef<e hej DeeOeeefjle nw, keâe efnmmee DeLe&JÙeJemLee ceW
ueieeleej Iešlee Ûeuee pee jne nw Fmekesâ efueS peueJeeÙeg heefjJele&ve
Yeer Skeâ keâejCe nw~ Deiej efheÚues meeue keâe GoenjCe ueW lees
efJeefYeVe jepÙeeW ceW metKes Ùee yesceewmeceer yeeefjMe Ùee efHeâj keâce
yeeefjMe mes meefypeÙeeW keâer efkeâuuele ngF&~ yeoueles ceewmece ceW keâesnjs
Ùee yeoueer mes Deeuet, šceešj, ieesYeer, yewieve, OeefveÙee, cešj,
heeuekeâ ceW keâerÌ[s ueie ieS~ keâneR-keâneR lees meefypeÙeeW keâer hetjer-
hetjer Heâmeue ner yejyeeo nes ieF&~
neueebefkeâ efnbogmLeeve, Ûeerve kesâ yeeo efJeÕe keâe meJee&efOekeâ meypeer
Glheeokeâ osMe nw Deewj Deepeeoer kesâ yeeo osMe ceW meypeer keâe
Glheeove 6 iegvee mes pÙeeoe yeÌ{e nw uesefkeâve osMe keâer yeÌ{leer ngF&
pevemebKÙee kesâ ceösvepej Fmes Deewj yeÌ{eves keâer DeeJeMÙekeâlee nw~
efHeâueneue nceejs osMe keâer Deeyeeoer 125 keâjesÌ[ mes pÙeeoe nw
efpemekesâ 2020 lekeâ 135 keâjesÌ[ nesves keâer mebYeeJevee nw, leye
nceW keâjerye 15 keâjesÌ[ šve meypeer keâer pe¤jle nesieer, hej efheÚues
kegâÚ meeueeW mes ceewmece keâe pees neue Ûeue jne nw, Gmekeâe og<heefjCeece
meefypeÙeeW kesâ Glheeove hej Yeer heÌ[e nw~ osMe ceW Ssmes ueesieeW keâer
Deeyeeoer keâesF& yengle pÙeeoe veneR nw efpevekeâer Leeueer ceW heÙee&hle cee$ee
ceW Deewj efveÙeefcele meypeer keâer GheefmLeefle jns~ keâYeer Deeuet ceW Gyeeue
neslee nw, keâYeer šceešj ueeue nes peelee nw lees keâYeer hÙeepe Deebmet
uee oslee nw~ jner mener keâmej šceešj, ieesYeer, heeuekeâ Deewj OeefveÙee
keâer Deemeceeve Útleer cenbieeF& hetjer keâj osleer nw~
(Ûet, Ûes, Ûees, uee, ueer, uet, ues, uees, Dee)
(F, G, S, Dees, Jee, Jeer, Jeg, Jes, Jees)
(keâ, keâer, kegâ, Oe, [, Ú, kesâ, keâes, n)
(ner, nt, nes, ns, [e, [s, [t, [es)
(cee, ceer, cet, ces, cees, še, šer, št, šs)
(šes, hee, heer, Ùet, <e, Ce, ", hes, hees)
(je, jer, j, js, lee, leer, let, les)
(lees, vee, veer, vet, ves, Ùee, Ùeer, Ùet)
(Ùes, Ùees, Yee, Yeer, Yet, Oee, Heâe, {e,
(Yees, pee, peer, Keer, Ket, Kes, Kees, iee, ieer)
(iet, ies, iees, mee, meer, met, mes, mees, oe)
(oer, ot, Pee, Lee, os,oer, Ûee, Ûeer)
Glmeeefnle neskeâj keâeÙeeX ceW efnmmee ueWies~ hetJe&
ceW efkeâS ngS ØeÙelveeW kesâ heefjCeece Deye Øeehle nesves
ueieWies~
jÛeveelcekeâ keâeÙeeX ceW ¤efÛe yeÌ{sieer~ Ùeefo
mebieerle, keâuee, efHeâuce Ùee mheesš&me mes mebyebOe
jKeles nQ lees Deehekeâes Deeies yeÌ{ves kesâ mecegefÛele
DeJemej Øeehle neWies~
efkeâmeer ye=nle Ùeespevee ceW ØeJesMe nes mekeâlee nw~ Ùeefo
mejkeâej Ùee efkeâmeer efJeòe mebmLeeve mes menÙeesie Øeehle keâjvee
Ûeen jns nQ lees Fme efoMee ceW Deehekeâes meHeâuelee Øeehle nesieer~
Jele&ceeve veewkeâjer JÙeJemeeÙe ceW ceveesketâue efmLeefleÙeeb
efveefce&le neWieer~ Ùeefo yesjespeieej nQ lees peuo ner keâeÙe& yeveves
keâer mebYeeJevee nw~
jepekeâerÙe keâeÙe& keâueeheeW keâer Âef° mes mehleen DeÛÚe
nw~ mJeÙeb keâer metPeyetPe mes efueS ieS efveCe&Ùe otjieeceer
heefjCeece osves Jeeues efmeæ neWies~
Ùeefo efkeâmeer Ùeespevee kesâ lenle yeQkeâ Ùee efkeâmeer
efJeòe mebmLee mes $e+Ce Øeehle keâjvee Ûeen jns nQ lees
Deehekeâes efvejeMe veneR nesvee heÌ[siee~
ueeYepevÙe mLeefleÙeeb efveefce&le neWieer~ efkeâmeer Øeleeref#ele
keâeÙe& kesâ yeveves keâer mebYeeJevee nw~ Ùeefo yeQkeâ Ùee efkeâmeer
efJeòe mebmLeeve mes $e+Ce Øeehle keâjvee Ûeen jns nQ lees Fme
efoMee ceW Deehekeâes meHeâuelee Øeehle nesieer~
cenleer Ùeespevee hej efJeÛeej keâjves kesâ efueS meceÙe
DeefOekeâ GheÙegòeâ veneR nw~ jÛeveelcekeâ keâeÙeeX ceW
¤efÛe yeÌ{sieer~
meehleeefnkeâ
jÛeveelcekeâ keâeÙeeX pewmes uesKeve- meeefnlÙe, keâuee,
mebieerle Ùee Kesue peiele mes mebyebefOele nQ lees Deheves
ØeÙelveeW mes mJeÙeb keâes mLeeefhele keâjves ceW meHeâue jnWies~
jeefMeYeefJe<Ùe
heeefnpesle
Dee@mkeâj ne@efmhešueceOÙes
Jee[& yJeeÙe Je DeeÙeeyeeFËÛeer iejpe
Deens. ÙeesiÙelee Je DevegYeJeevegmeej heieej
efouee peeF&ue.
heòee : Dee@mkeâj ne@efmhešue, hetpee SvkeäuesJn
efyeefu[bie, Deesu[ efuebkeâ jes[, ieCesMe veiej
meceesj, keâebefoJeueer (he.), cebgyeF&-67.
mebheke&â : 9619762808
9967674654
Ôãºã ‡ãŠãè ŒãºãÀò- ¹ãü¤ãñ
Ôã½ã¾ã ‡ãñŠ Ôãã©ã ÞãÊããñ,
ã䪽ããØã ‡ãŠã ãäÌã‡ãŠãÔã ‡ãŠÀãñ,
̾ããä‡ã‹¦ã¦Ìã ‡ãŠã ãäÌã‡ãŠãÔã ‡ãŠÀãñ,
ãä•ãâªØããè •ããè¶ãñ ‡ãŠãè ‡ãŠÊãã ‡ãŠãñ ºãªÊããñ,
ãä¶ã¡À ºã¶ããñ, Ö½ãñÍãã ½ãìÔ‡ãìŠÀã¦ãñ ÀÖãñ,
-Ôãâ¹ã㪇ãŠ
Ùegefòeâ mebiele efueS ieS efveCe&Ùe otjieeceer heefjCeece
osves Jeeues efmeæ neWies~ efkeâmeer FefÛÚle keâeÙe& kesâ
yeveves keâer hetCe& mebYeeJevee nw~
Glmeeefnle neskeâj keâeÙeeX ceW efnmmee ueWies~ hetJe&
ceW efkeâS ngS ØeÙelveeW kesâ heefjCeece Deye Øeehle
nesves ueieWies~
jÛeveelcekeâ keâeÙeeX ceW ¤efÛe yeÌ{sieer~ Ùeefo
mebieerle, keâuee, efHeâuce Ùee mheesš&me mes mebyebOe
jKeles nQ lees Deehekeâes Deeies yeÌ{ves kesâ mecegefÛele
DeJemej Øeehle neWies
~~Jeen! oelee keäÙee Meeve nw lesjer!!~~
Keevee-heervee oevee-heeveer, ØeYeg let nw oslee~
nceejs YetKes hesš keâes osJee, Pešheš let Yej oslee~~
YetKe lees njoce meyekeâes osJee, efleleueer veeÛe veÛeeleer~
let ner peeves Jees Fvmeeve mes, keäÙee-keäÙee nw keâjJeeleer~~
YetKe Deewj ceewle kesâ Ûeeyegkeâ mes let,ogefveÙee JeMe ceW keâjlee~
lesjs Ûeeyegkeâ keâer Fme ceej mes, yevoe neÙe!neÙe! keâjlee~~
YetKe mes DeÛÚer ceewle nw peew ve, cegÌ[kesâ Jeeheme Deeleer~
YetKe lees megyen keâes Meece keâes osKee,cegBn keâes HeâeÌ[ kesâ Deeleer~~
hesš kesâ mebie iej YetKe ve nesleer, keâesF& iegueeye ve neslee~
ve keâesF& ogDee keâesF& vecemkeâej ve, ve meueece keâesF& neslee~~
lesjs Ûecelkeâej kesâ Deeies, meyeves MeerMe PegkeâeÙee~
ns! ØeYeg YeieJeeve ve lesje, Yeso efkeâmeer ves heeÙee~~
let ner ceele-efhelee nw let ner, meKee-ceerle nceeje~
legceves ner lees YeJe meeiej mes, ncekeâes heej Gleeje~~
nw! YeieJeeve ns! osJee lesjer, njoce peÙe peÙekeâej~
lesjs Deeies ogefveÙeeB Pegkeâleer, Pegkeâlee Ùen mebmeej~~
keâefJe kegâueoerhe efmebIe efieue
cees. : 9892122100
Leeueer mes ieeÙeye nesleer meypeer
Ûeent} ceboerÛeer, keâeme efkekeâemeeÛeer vekeer cegbyeF&leer} heÇkeâuheeieÇmleebÛeer
2012 hetkeer&Ûeer Iejs DeefOeke=âle
cegbyeF& - vekeer cegbyeF&leer} 2012 hetkeer&Ûeer heÇkeâuheieÇmleebÛeer yeskeâeÙeoe
Iejs hee[CÙeele ÙesCeej veenerle. leMee heÇkeâejÛes DeeosMe efme[keâes}e osCÙeele
Ùesleer}, Demes cegKÙeceb$eer oskesbõ Heâ[Cekeerme Ùeebveer efkeOeevemeYesle peenerj kesâ}s.
vekeer cegbyeF&le efme[keâesves yeskeâeÙeoe "jke}suÙee heÇkeâuheieÇmleebÛeer 20 npeej
Iejs DeefOeke=âle keâjCÙeeÛÙee }#ekesOeer metÛeves}e Gllej osleevee cegKÙeceb$eer
cnCee}s, ''vekeer cegbyeF&leer} heÇkeâuheieÇmleebveer IeeyejeÙeÛes keâejCe veener. lÙeebÛeer
20 npeej Iejs DeefOeke=âle keâjCÙeeÛes heÇÙelve meg™ Deme}s lejerner 2012
hetkeer&Ûeer meke& Iejs keâesCelÙeener heefjefmLeleerle hee[}er peeCeej veenerle. lemes
DeeosMeÛe efme[keâes}e osCÙeele ÙesCeej Deensle.’’ vekeer cegbyeF&leer} ieeke"Ceele
ÙesCeeNÙee ke Flej keâener heÇkeiee&bleer} peefceveer keieUlee pekeUheeme meke&
Keemeieer cee}keâerÛÙee peefceveer mebheeefole kesâ}suÙee Deensle. YetmebheeoveeÛes
heÇmleeke heÇ}befyele Demeleevee, lemesÛe Yetmebheeove PeeuÙeekejner heÇkeâuheieÇmleebveer
heÇecegKÙeeves ieeke"CeeYeeskeleer yeskeâeÙeoe yeebOekeâeces kesâ}er Deensle.
Deeceoejebvee nkeeÙe heeÛe keâesšerbÛee efveOeer
cegbyeF& - efo}êer ke les}bieCe jepÙeeves Deeceoej efveOeerle YejIeesme
kee{ kesâuÙeeveblej Deelee ceneje<š^eleuÙee Deeceoejebveerner heeÛe keâesšerbÛÙee
efkekeâeme efveOeerÛeer ceeieCeer kesâ}er. efkeOeevemeYesle DeLe&mebkeâuheerÙe ceeieCÙeebkej
ÛeÛee& keâjleevee Deeceoej heÇkeâeMe Deeefyeškeâj Ùeebveer heeÛe keâesšerÛee
efkekeâeme efveOeer keâje, DeMeer ceeieCeer kesâ}er. lÙeekej meke&Ûe Deeceoejebveer
Skeâ$e Ùesle Ùee ceeieCeerÛes meceLe&ve kesâ}s. meOÙee Deeceoejebvee 2
keâesšerbÛee efkekeâeme efveOeer efceUlees. heCe, kee{leer ceneieeF& ke }eskeâmebKÙesÛes
heÇceeCe heenlee Ùee efveOeerletve mecevÙeeÙeer keešhe ke meceeOeevekeâejkeâ
keâeces keâjlee Ùesle veenerle, lÙeecegUs efkeâceeve heeÛe keâesšerbÛee efveOeer
Demeekee DeMeer SkeâcegKeer ceeieCeer keâjle meke&Ûe Deeceoejebveer meYeeie=n
oCeeCetve mees[}s. Ùeeyeeyele mejkeâej mekeâejelcekeâ efkeÛeej keâjs}, Demes
DeLe&ceb$eer megOeerj cegveiebšerkeej Ùeebveer mhe<š kesâ}s.
ieCesMe heeb[skej 120 ye keâ}ce }ekee-[e@. ieesNns
cegbyeF& - efkeveÙeYebieeÛÙee heÇkeâjCeele iegvne oeKe} Pee}s}e YeepeheÛee
heoeefOekeâejer ieCesMe heeb[s ÙeebÛÙee efkejesOeele 102 keâ}ceevkeÙes Keš}e
oeKe} keâjCÙeeÛeer ceeieCeer efMekemesvesÛÙee [e@. veer}ce ieesNns Ùeebveer
DeewefÛelÙeeÛÙee cegödÙeeÉejs efkeOeeve heefj<eosle kesâ}er. ieCesMe heeb[sÛÙee
efkejesOeele DeesMeerkej heesef}me "eCÙeele mebyebefOele ceefn}sves le›eâej
kesâuÙeeveblej 354 DeeefCe 509 keâ}ceevkeÙes iegvne oeKe} kesâ}e
Deens. cee$e, DeMef}} efÛe$eefHeâleerÛee Deekeepe cees"e keâ™ve lÙeeÛÙee
menkeâeNÙeebveerosKeer} Ùeele Yeeie IesleuÙeeves mebIeefšle mke™heeÛeer
iegvnsieejer efometve Ùesles. Ùeemee"er mebyebefOele SHeâDeeÙeDeejceOÙes keâ}ce
120 ye Ûee meceekesMe keâjCÙeeÛeer ceeieCeer [e@. veer}ce ieesNns
Ùeebveer kesâ}er. hegCÙeemen jepÙeele ogÛeekeâer DeeefCe ÛeejÛeekeâer keenves
peeUCÙeeÛes }esCe kee{}s Deens. hegCÙeele ieCesMe heekeâ&, menkeâejveiej
heesef}me "eCÙeeÛÙee nöerle, ke[ieeke OeeÙejer, ieesKe}sveiej ÙesLeer}
keenves peeUtve veeieefjkeâebÛes vegkeâmeeve keâjCÙeele Dee}s.
efheÚues efoveeW ceeueJeCeer iesš veb. 8 efmLele [shees kesâ meeceves ceoervee «eghe keâer lejHeâ mes KJeepee iejerye veJeepe keâer Ú"er kesâ ceewkesâ hej ueesieeW keâes Keerj efJelejCe efkeâÙee ieÙee~ efpemeceW henues efÛe$e ceW
meceepemesJekeâ SJeb iegš kesâ ØecegKe efkeâjCe efmebOeer kesâ meeLe iegñÒ YeeF&~ otmejs efÛe$e ceW peeiees Yeejle š^mš kesâ DeOÙe#e peceerue ceÛeXš kesâ meeLe DevÙe ueesieeW keâes ceoervee «eghe keâer lejHeâ mes mJeeiele
efkeâÙee ieÙee~ leermejs efÛe$e ceW keâeÙe&›eâce ceW DeeS ceeueJeCeer hegefueme Leeves kesâ hegefueme DeefOekeâejer kesâ meeLe iegñÒ YeeF& Je efkeâjCe efmebOeer~
ÛeerveÛeer ceboekeCeejer DeeefLe&keâ
efmLeleer ne YeejleeÛÙee Â<šerves iebYeerj
efke<eÙe Deens. lesLeer} efvejeMepevekeâ
G}e{e}erÛee YeejleerÙe DeLe&kÙekemLeskej
nesCeeje heefjCeece leerkeÇ Demet Mekeâlees.
Ùee mebYeekÙe heefjCeeceebÛeer leerkeÇlee keâceer
keâjCÙeemee"er Yeejlee}e heÇYeekeer
GheeÙeÙeespevee keâjekÙee }eieleer}.
peieele}s meejsÛe osMe kÙeeheej,
GÅeesie- kÙekemeeÙe, iegblekeCetkeâ, Ûe}ve
yeepeej Ùee vee lÙee iejpesletve
SkeâceskeâebMeer pees[}s ies}s Deensle.
ns osMe Skeâceskeâebvee ceole keâjle
Demeleele, heCe Skeâceskeâebkej cees"dÙee
heÇceeCeele Deke}byetve jenCesner ceejkeâ
"jles. DeeleeheÙe&bleÛÙee efvejefvejeàÙee
DeeefLe&keâ mebkeâšebletve osMe keâmes
nesjheUtve efveIee}s Deensle, lÙeeÛee
DeeefLe&keâ (efkekeâeme) Fefleneme Deieoer
De}erkeâ[Ûee Deens. lÙeekej hegvne
Skeâoe efkeÛeej keâjCÙeeÛeer iejpe
YeemelesÙe, leer peeieeflekeâ ceboermeÂMe
ÙesT Ieele}suÙee DeeefLe&keâ mebkeâšeletve.
ceboermeejKÙee keeleekejCeele efkekeâemeeÛee
oj keâceer neslees; cnCepesÛe GlheeoveeÛee
kesie ceboekelees, Glheve>, jespeieej,
kÙeepeeÛes oj, efkeâceleer Ieme™
}eieleele. Ûe}veeÛes DekecetuÙeve
(nsleghegjmmej efkeâbcele keâceer keâjCes)
kesâ}s peeles, Demes efkeefkeOe heefjCeece
efomeleele. Deepe DeewÅeesefiekeâÂ<šdÙee
heÇiele osMeeble vescekeâer nerÛe mecemÙee
iebYeerj nesleevee efomeles. Ùee
DeLe&kÙekemLeebyejesyejÛe GoÙeesvcegKe
DeeefCe efkekeâmeveMeer} DeLe&kÙekemLeebvee
ceboermeÂMe efmLeleerÛee Heâškeâe
yemeCeej, ns efveMefÛele. efkeMes<eleŠ
ÛeerveÛÙee ke=efæojeÛee ceboeke}s}e kesie,
Glheeove#ecelesle, leer ve keehejuÙeecegUs
Pee}s}er kee{ DeeefCe DeeÙeeleerleer}
Ieš ÙeebcegUs Ûeervekej kÙeeheejemee"er
Deke}byetve DemeCeeNÙee osMeebvee
DeefOekeâ peeie™keâ jenekes }eies}.
Ùee efkekeâefmele, ßeerceble osMeebceOÙes
ceboermeÂMe efmLeleer efvecee&Ce nesCÙeeme
hees<ekeâ keeleekejCe leÙeej nesle Deens.
Ùee yengleebMe osMeeble 2015 ÛÙee
MeskešÛÙee efleceenerle efkekeâemeeÛee oj
Leb[eke}e. kÙekemeeÙeebÛee veHeâe Iemejle
Deens. MesDejyeepeej efkeâceeve
heeleUerÛÙee Lees[dÙeeÛe Heâjkeâeves kej
Deensle. ye@bkeâebveer keâpee&ÛÙee Dešerbkej
DeefOekeâ efveÙeb$eCe DeeCe}s Deens.
Decesefjkesâle ye@bkeâebÛes MesDej 16
škeäkeäÙeebveer Iemej}s Deensle.
pekeUpekeU meke&Ûe ßeerceble osMeebceOÙes
Deuhekeâe}erve kÙeepeeÛes oj MetvÙe
heeleUer}e heesÛe}s Deensle.
oerIe&keâe}erve kÙeepeojeÛeerner heeleUer
Iemej}er Deens. DecesefjkesâÛes meeke&peefvekeâ
keâpe& 2008 ceOeer} osMeebleie&le
GlheeoveeÛÙee 64 škeäkeäÙeebke™ve
2015 ceOÙes 104 škeäkeäÙeebkej
heesÛe}s Deens. peheeveves Ùee meboYee&le
176 ke™ve 237 škeäkeäÙeebheÙe&ble
G[er Iesle}er Deens. peheeveceOeer}
efkeâbcelekee{ oesve škeäkeäÙeebhes#eener
(efkeâbcelekee{ efkeâceeve oesve škeäkeäÙeebhes#ee
DeefOekeâ nkeer) Kethe keâceer Deens.
Decesefjkeâe, efyeÇšve DeeefCe peheeve Ùee
DeLe&kÙekemLeebceOÙes jespeieej kee{}e,
cee$e ßeefcekeâebÛeer Glheeokeâlee KetheÛe
OeercÙeeieleerves kee{uÙeecegUs SkeâtCe
Glheeoveele Dehes#esFlekeâer kee{ Pee}er
veener. cnCepes pekeUpekeU Ùee meke&Ûe
DeLe&kÙekemLeebvee ceboermeÂMe
Yes[meekeCeejer DeeefLe&keâ heefjefmLeleer ceejkeâ
"jle Deens. cees"dÙee heÇceeCeekej kemlet
ke meskeebvee Ieš}s}er ceeieCeer, kee{}s}s
keâpee&Ûes [esbiej, Iemej}s}s kÙeepeeÛes
oj, efkeâbcelekee{erÛeer Kee}eke}s}er
heeleUer ÙeemeejKÙee efvekeâ<e mebkesâleebletve
heg{s ÙesCeejer ceboermeÂMe heefjefmLeleer
DeefOekeâ iebYeerj Deens. Ùee heefjefmLeleerletve
yeensj he[CÙeemee"er heÇYeekeer DeeefLe&keâ
OeesjCe keâesCeles, mejkeâej DeMee
OeesjCeeÛÙee yeepetves "eceheCes GYes
jenCeej keâeÙe, ÙeemeejKes iegbleeiegbleerÛes
heÇMve Ùee DeLe&kÙekemLeebvee Yes[meekele
Deensle. ceboermeÂMe heefjefmLeleerkej GheeÙe
cnCetve 'hewmeeefke<eÙekeâ OeesjCe‘ (cee@vesšjer
hee@ef}meer) DeheÙeMeer "j}s Deens.
mesbš^} ye@bkesâves keâpe&jesKes Kejsoer keâ™ve
DeLe&kÙekemLesle}e hewmee kee{keeÙeÛee
ÙeemeejKÙee OeesjCeecegUs ceeieCeer
kee{}s}er veener. keâjeÛÙee ojele
Ieš keâ™ve, meeke&peefvekeâ KeÛe&
kee{efkeCÙeemeejKÙee OeesjCeebÛee
hee"hegjekee kesâ}e peelees Deens.
ÙeeÛeyejesyej Glheve> OeesjCe
(kesleveke=æer) DeeefCe ßece yeepeej
OeesjCeebÛes DeheÙeMe Ùee osMeebÛÙee
OÙeeveele Dee}s Deens.
Ùee heeM&keYetceerkej ÛeerveceOeer}
ceboekeCeejer DeeefLe&keâ efmLeleer ne
YeejleeÛÙee Â<šerves DeefOekeâ iebYeerj
efke<eÙe Deens. lesLeer} Debleie&le
Ie[ecees[erbÛee (GoenjCeeLe& Ûeerveves
DeeÙeele keâceer keâjCes, ÙegDeeveÛes
DekecetuÙeve F.) Yeejleekej
vekeâejelcekeâ heefjCeece nesCeej veener,
ns efkeOeeve Heâejmes yejesyej veener.
ÛeerveceOeer} ceboekeCeeNÙee ke=æerÛee
Heâškeâe DeeefMeÙeeceOeer} DevÙe
osMeebvee yemet }eie}e Deens.
YeejleeÛee ÛeerveMeer Deme}s}e kÙeeheej
cees"e Deens. kÙeeheejeKesjerpe Glheeove
DeeefCe iegblekeCegkeâermee"erner Yeejle ns
heÇYeekeer kesâbõ Deens. Yeejleeleer}
mebjÛeveelcekeâ efkekeâeme heÇkeâuhe
keâeÙe&›eâce, Deeflepe}o ieleerves
Ûee}CeeNÙee jsukesÛes peeUs GYes
keâjCeejs heÇkeâuhe, ‘mceeš&
efmešer‘Debleie&le heÇkeâuhe, hegve®ppeerefkele
Tpee& #es$e heÇkeâuhe DeeefCe Glheeove
#es$e Ùee meke&Ûe yeeyeleerle ÛeerveceOetve
ÙesCeeNÙee Yeeb[ke}eÛee GheÙeesie kesâ}e
peelees Deens. Ùee heeM&keYetceerkej
ÛeerveÛÙee IešCeeNÙee ke=efæojeÛee
YeejleerÙe DeLe&kÙekemLeskej Deefpeyeele
heefjCeece nesCeej veener, ns cnCeCes
Oee[meeÛes "js}.
meesvÙeeÛeer ceeieCeer Ieš}ercegbyeF& - mejeHeâebÛÙee meg™
Deme}suÙee mebheecegUs meesvÙeeÛÙee
ceeieCeerkej heefjCeece Pee}e Deens.
lÙeecegUs ceeÛe&ÛÙee efleceenerle
meesvÙeeÛeer DeeÙeele cees"dÙee heÇceeCeele
IešCÙeeÛeer MekeäÙelee kÙeòeâ nesle
Deens. ceeieer} ke<ee&leer} meesves
DeeÙeeleerÛÙee leg}vesle peeveskeejer les
ceeÛe&ÛÙee efleceenerle meesvÙeeÛeer
DeeÙeele Skeâ-le=leerÙeebMeves keâceer
nesCÙeeÛeer MekeäÙelee Deens.
ef[mesbyejveblej }ie>mejeF&Ûee nbieece
meg™ DemeuÙeeves Ùee keâeUele 70
les 80 šve meesvÙeeÛeer ceeieCeer
Demeles; cee$e Glheeove
Megukeâkee{erÛÙee efkejesOeele
ceefnveeYejeheemetve mejeHeâebÛee
yescegole mebhe meg™ Deens. lÙeecegUs
meesvÙeeÛeer ceeieCeer PeheešdÙeeves
keâceer Pee}er Deens. ceeieer} ke<eer&
heefnuÙee efleceenerle 179.5 šve
meesvÙeeÛeer efke›eâer Pee}er nesleer;
cee$e Ùeboe efke›eâer 40 šveebhes#ee
keâceer nesCÙeeÛee Deboepe Deens.

3. meye keâer KeyejWcegbyeF&,Meg›eâJeej, efoveebkeâ 22 mes 28 DeØewue 2016
3
[erpeerDeeÙeheerDeej DeejDeesmeer-2016-17/keÇâ.-5/C 181
efheÚues efoveeW 16 DeØewue keâes keâeÙe&meceüeš efJeOeeÙekeâ Demeuece MesKe kesâ efveefOe mes ceeueJeCeer kesâ cne[e ceW 5 Skeâ[ «eeGb[ keâes meeQoÙeeakeâjCe keâjves kesâ efueS Yetefcehetpeve efkeâÙee ieÙee, efpemeceW henues efÛe$e ceW Yetefcehetpeve keâjves peeles ngS efJeOeeÙekeâ Demeuece
MesKe kesâ meeLe veiejmesefJekeâe keâcejpeneb efmeöerkeâer, cee. veiejmesJekeâ keâcejpeneb efmeöerkeâer, ceeuee[ ÙegLe keâeB«esme DeOÙe#e DejefJeboj efmebie YeeefšÙee, otmejs efÛe$e ceW ueesieeW keâes peevekeâejer osles ngS efJeOeeÙekeâ Demeuece MesKe meeLe ceW KeÌ[s DevÙe ceevÙeJej~ leermejs
efÛe$e ceW GodIeešve ceW KeÌ[s efJeOeeÙekeâ Demeuece MesKe kesâ meeLe Jeefj° keâeb«esme veslee meÙÙeo DeveJej ngmewve~ ÛeewLes efÛe$e ceW cne[e JesueHesâÙej DemeesefmeSMeve keâer ceefnueeDeeW kesâ meeLe ÛeÛee& keâjles ngS efJeOeeÙekeâ Demeuece MesKe kesâ meeLe DevÙe ceevÙeJej~
efkejej hegefueme ves efkeâÙee 8 uegšsjeW keâes efiejHeäleej
yeeuecegkegbâo GheeOÙeeÙe
efkejej : heeueIej efpeues keâer efkejej hegefueme ves keâF& jepÙeesb cesb uetš
keâer Iešvee keâes Debpeece osves keeues 8 uegšsjeW keâes efiejHeäleej efueÙee nw~
peyeefkeâ oes Heâjej nQ~ 12 DeheÇwue keâes efkejej hegefueme keâes ieghle metÛevee
efceueer Leer efkeâ kegâÚ ueesie efkejej- heefMÛece kesâ keeÙekesâ veiej cesb meeiej
pkesueme& veecekeâ ogkeâeve cesb uetš keâer Iešvee keâes Debpeece osves keeues nQ~
Fme metÛevee keâes iebYeerjlee mes uesles ngS Devee&uee hegefueme mšsMeve kesâ
meneÙekeâ hegefueme efvejer#ekeâ efMekeues Skeb hegefueme Gheefvejer#ekeâ Mesb[ies ves
hegefuemekeâefce&ÙeeW keâer Skeâ šerce yeveeF& Deewj uegšsjeW keâes hekeâÌ[ves kesâ efueS
Deeme-heeme peeue efyeÚe efoÙee~ uetš keâer Ùeespevee mes meeiej pkesueme&
keâer ogkeâeve kesâ heeme jele ueieYeie 1 yepes Skeâ$e ngS kegâue ome uegšsjeW
cesb mes 8 keâes Oej oyeesÛee ieÙee, 2 Deejesheer Heâjej nes ieS~ hekeâÌ[s ieS
meYeer DeejesefheÙeesb kesâ efKeueeHeâ Devee&uee hegefueme ves ceeceuee ope& keâj
efueÙee nw~ meYeer DeejesefheÙeesb keâes vÙeeÙeeueÙe Éeje 16 DeheÇwue 2016
lekeâ hegefueme efjceeb[ hej Yespe efoÙee ieÙee nw~
cebgyeF& ceneveiejheeefuekeâe kesâ mLeehelÙe meefceefle (Gheveiej) keâe
DeOÙe#e Ûegves peeves hej efMeJemesvee veiejmesJekeâ Deveble (yeeuee) vej ves
‘ceeleesßeer’ efveJeememLeeve hej henbgÛekeâj efMeJemesveehe#eØecegKe GæJe "ekeâjs
mes cegueekeâele keâer Deewj DeeMeerJee&o efueÙee~ Fme ceewkesâ hej jepÙeceb$eer
jJeeRõ JeeÙekeâj Deewj efJeÕeveeLe meeJeble GheefmLele Les~
Heä}eF& DeesJej kesâ veerÛes yesIejeW keâe Iej
cegbyeF& : cegbyeF& ceW peieneW kesâ DeYeeJe keâes osKeles ngS cevehee ves
Deheves veS [ermeerDeej ([sJeuesheceWš jsiÙeguesMeve kebâš^esue) ceW HeäueeF&
DeesJejeW kesâ veerÛes yesIejeW kesâ efueS Iej yeveeves keâe ØemleeefJele efkeâÙee nw~
Fme veF& henue mes
yesIejeW kesâ efueS
DeeefMeÙeevee
yeveevee Deye
Deemeeve nes
peeSiee~ yelee oW
efkeâ cevehee 20
Je<eeX keâe cegbyeF&
efJekeâeme keâe
ceemšj hueeve yevee jner nw~ Fme ceemšj hueeve kesâ lenle peejer nes jns
veS [ermeerDeej ceW keâF& cegös ØemleeefJele efkeâS nQ~ FmeceW ØecegKe ¤he mes
yesIejeW kesâ efueS DeeefMeÙeevee nw~ cegbyeF& kesâ HeäueeF& DeesJejes kesâ
veerÛes yesIejeW kesâ efueS Iej yeveeves osves kesâ efueS Devegceefle Deheves
veS [ermeerDeej ceW osves keâe ØemleeefJele efkeâÙee nw~ cevehee ØeMeemeve
ves Ùen keâoce neF& keâesš& ceW G"s yesIejeW kesâ efueS Iej kesâ cegös keâes
ueskeâj G"eÙee nw~ yesIejeW kesâ DeueeJee meÌ[keâeW hej jnvesJeeues
yeÛÛeeW kesâ efueS JesuHesâÙej meWšj Yeer HeäueeF& DeesJej kesâ veerÛes
ØemleeefJele efkeâÙee ieÙee nw~ Fmekesâ meeLe ner veS [ermeerDeej ceW
HeäueeF& DeesJej kesâ veerÛes Keeueer peceerveeW hej yeieerÛes, yemeeW kesâ
efueS yeme mšQ[, efyepeueer keâe meye mšsMeve Deeefo yeveeves kesâ
efueS ØemleeefJele efkeâÙee nw~ cegbyeF& kesâ DeesJeue cewoeve, ›eâe@me
cewoeve, Deepeeo cewoeve, efMeJeepeer heeke&â, meYeer hejs[ «eeGb[, vejs
heeke&â, pebyeesjer cewoeve kesâ veerÛes Deb[j «eeGb[ heeefkeËâie, Mee@efhebie
meWšj yeveeves hej jeskeâ Deheves veS [ermeerDeej ceW ueieeF& nw~
meesMeue vesš hej Yeejer Dee@veueeFve Mee@efhebie
cegbyeF& : Fme DeeOegefvekeâ Ùegie ceW ueesieeW keâes Skeâ-otmejs mes peesÌ[ves
Deewj peevekeâejer Øeehle keâjves ceW Fbšjvesš cenlJehetCe& Yetefcekeâe efveYee jne
nw~ efnbogmLeeve ceW meyemes DeefOekeâ Fbšjvesš keâe Fmlesceeue Mee@efhebie kesâ
efueS efkeâS peeves keâer yeele Skeâ meJex ceW meeceves DeeF& nw~ Fbšjvesš kesâ
peefjS otmejs vebyej hej meesMeue vesšJeefkeËâie meeFšeW keâe Fmlesceeue
efkeâÙee pee jne nw Ssmee Yeer Gòeâ meJex ceW keâne ieÙee nw~ celeueye
meesMeue vesš hej Dee@veueeFve Mee@efhebie Yeejer nw~
yelee oW efkeâ osMe ceW DeeOegefvekeâerkeâjCe kesâ Ûeueles uewheše@he Deewj
ceesyeeFue Heâesve ueesieeW kesâ heeme GheueyOe nesvee Deece yeve ieÙee nw hej
Fbšjvesš kesâ efyevee Gòeâ GhekeâjCe yeskeâej nw~ ueesieeW ceW Fbšjvesš keâe
›esâpe Flevee yeÌ{ ieÙee nw efkeâ Deye Fmekesâ efyevee ueesie yesÛewve nes G"les
nQ Deewj Kego keâes ogefveÙee mes keâše ngDee cenmetme keâjles nQ~ Decesefjkeâve
SkeämeØesme Deewj vesumeve Éeje efkeâS ieS Skeâ meJex kesâ Devegmeej osMe ceW
98 ØeefleMele ueesie Mee@efhebie kesâ efueS Fbšjvesš keâe Fmlesceeue keâjles nQ
peyeefkeâ 96 ØeefleMele ueesie Fbšjvesš keâe Fmlesceeue meesMeue vesšJeefkeËâie
meeFš kesâ efueS keâjles nQ~

4. meye keâer KeyejWcegbyeF&,Meg›eâJeej, efoveebkeâ 22 mes 28 DeØewue 2016
4
½ãããäÊã‡ãŠ, ½ã쳇ãŠ, ¹ãƇãŠãÍã‡ãŠ Ìã Ôãâ¹ã㪇㊠- Ô㦾ã¹ãƇãŠãÍã „½ããÍãâ‡ãŠÀ ãä¦ãÌããÀãè ´ãÀã Ôããñ½ãã¶ããè ãä¹ãÆâãä›âØã ¹ãÆñÔã, ØããÊãã ¶ãâ. 3-4, ‚ã½ããè¶ã ƒâ¡. ƒÔ›ñ›, Ôããñ¶ããÌããÊãã ‰ãŠãùÔã Àãñ¡ ¶ãâ.2, ØããñÀñØããâÌã (¹ãîÌãÃ), ½ãìâºãƒÃ-400063. Ôãñ œ¹ãÌãã‡ãŠÀ Á½ã ¶ãâ.193193193193193, ¶¾ãî. ¼ããºãÆñ‡ãŠÀ ¶ãØãÀ, ‚ãã‡ãŠãÍãÌãã¥ããè,
Øãñ› ¶ãâ.88888, ½ããÊãÌã¥ããè, ½ããÊãã¡ (ÌãñÔ›), ½ãìâºãƒÃ-400095400095400095400095400095 Ôãñ ¹ãƇãŠããäÍã¦ã. ½ããñ : 92214333889221433388922143338892214333889221433388 RNI No. : MAHBIL/2008/24968 Email : sabkikhabare@yahoo.com/sabkikhabare@gmail.com ãä‡ãŠÔããè ¼ããè ¹ãƇãŠããäÍã¦ã ÖÀ ŒãºãÀ ¹ãÀ
Ôãâ¹ã㪇㊠‡ãŠãè ÔãÖ½ããä¦ã ‚ããä¶ãÌãã¾ãà ¶ãÖãé Öõý (ãä‡ãŠÔããè ¼ããè ãäÌãÌã㪠‡ãñŠ ãäÊㆠ¶¾ãã¾ã àãñ¨ã ½ãìâºãƒÃ ÖãñØãã) Ôãâ¹ã‡ãÊ ‡ãŠã¾ããÃÊã¾ã : Íããù¹ã ¶ãâ. 5, ƒ¶ãÔãメ, ºãã膽ãÔããè ½ãã‡ãóŠ›, ¶ããè¾ãÀ •ãã½ãã ½ããäÔ•ãª, ½ããÊãÌã¥ããè, ½ããÊãã¡ (ÌãñÔ›), ½ãìâºãƒÃ-400095400095400095400095400095 ¹ãŠãñ¶ã : 022-022-022-022-022-6422370064223700642237006422370064223700
efheÚues efoveeW ceeuee[ kesâ vÙeg Yeeyejskeâj veiej, DebyeespeJee[er ceW peveefnle ceefnuee JesueHesâÙej meesmeeÙešer (jefpe.) keâe pevemebheke&â keâeÙee&ueÙe keâe GodIeešve efkeâÙee ieÙee~ meeLe ceW cegHeäle ceW pe®jlecebo ueesieeW keâes DeVe efJelejCe efkeâÙee ieÙee, efpemeceW henues efÛe$e ceW keâeÙe&›eâce ceW efHeâjespe MesKe
keâes heg<heiegÛÚ oskeâj mJeeiele keâjles ngS š^mš kesâ meomÙe meeLe ceW š^mš keâer DeOÙe#e meeefHeâÙee MesKe~ otmejs efÛe$e ceW pe®jlecebo keâes DeVe efJelejCe keâjles ngS veiejmesefJekeâe keâcejpeneb efmeöerkeâer kesâ meeLe efHeâjespe MesKe Je š^mš keâer DeOÙe#e meeefHeâÙee MesKe~ leermejs efÛe$e ceW meYeer ceefnueeDeeW
ves meye keâer KeyejW kesâ mebheeokeâ keâes heg<heiegÛÚ oskeâj mJeeiele keâjleer ngF&~ ÛeewLes efÛe$e ceW keâeÙe&›eâce ceW DeeF& ceefnueeSb SJeb š^mš kesâ heoeefOekeâejer~
je°^Jeeoer keâes yeeÙe-yeeÙe keâj Yeepehee
ceW Meeefceue ngS Deefveue efJeÕekeâcee&
efJeOeeÙekeâ Demeuece MesKe keâe keâeÙe& mejenveerÙe!
mebJeeooelee
cegbyeF&, ceeuee[ (he.)
efJeOeevemeYee kesâ Jee[& ›eâ. 44
kesâ Deepeceer veiej ceW keâeÙe&meceüeš
efJeOeeÙekeâ Demeuece MesKe kesâ
Hebâ[ mes nes jns keâeÙeeX keâe
mejenveerÙe pevelee kesâ yeerÛe ceW
yevee ngDee nw~ efJeOeeÙekeâ
Demeuece MesKe kesâ efveefOe mes
Deewj ceeuee[ efJeOeevemeYee
muecemesue kesâ DeOÙe#e yeyyet
efmeöerkeâer kesâ ØeÙeeme mes Ùeneb
hej pees keâece ngS nQ Jees keâece
mLeeveerÙe ueesieeW kesâ yeerÛe ceW
ÛeÛee& keâe efJe<eÙe yevee ngDee nw~
pees Deepe lekeâ Ùeneb veneR ngDee
Lee, Jen keâece hetCe& nes Ûegkeâe
nw~ pewmes iegueMeve jpee JesueHesâÙej
meesmeeÙešer, ceneue#ceer JesueHesâÙej
meesmeeÙešer, efyeefmceuuee efveÙeepe
keâcesšer, KJeepee JesueHesâÙej
meesmeeÙešer, šJekeäkeâue JesueHesâÙej
meesmeeÙešer, iegueMeve JesueHesâÙej
meesmeeÙešer, ceoervee ceefmpeo
ieueer, megboj kebâheeGb[, Skeâlee
JesueHesâÙej meesmeeÙešer ceW iešj
SJeb ueeoerkeâjCe keâe keâece hetje
nes ieÙee nw Deewj KJeepee
JesueHesâÙej meesmeeÙešer Je
šJekeäkeâue JesueHesâÙej meesmeeÙešer
ceW yeÌ[s iešj keâe keâece hetje
ngDee nw, pees Deehe ÚeÙeeefÛe$e
ceW osKe mekeâles nQ~ Ùeneb hej
ueesie Pet"e yees[& ueiee osles nQ,
Ùen peevekeâejer yeyyet efmeöerkeâer
ves Øesme keâes efoÙee nw~ Gvnesves
keâne efkeâ Ùeneb cee$e Demeuece MesKe
kesâ ner keâeÙe& nes jns nQ, yeekeâer
veiejmesJekeâ lees efoKeeJee nw, Gvekeâe
keâece nw kesâJeue iešj ces neLe
[euevee, iešj ceW KeÌ[e neskeâj
Heâesšes efKebÛeJeevee, uesefkeâve efJeOeeÙekeâ
Demeuece MesKe keâeÙe& hej efJeÕeeme
keâjles nQ, FmeefueS Ùeneb hej ieefueÙeeW
ceW Deekeâj keâesF& Yeer FvkeäJeeÙejer
keâj mekeâlee nw~ FmeefueS nce
Deewj Ùeneb kesâ pevelee efJeOeeÙekeâ
Demeuece MesKe keâes OevÙeJeeo osles
nQ Deewj Gvekesâ keâeÙeeX keâes pevelee
kesâ yeerÛe mejene pee jne nw~
227 ieebJeeW ceW efmeHe&â 7 efove keâe heeveer
yeÌ{s 57 ØeefleMele yeeIe
mebJeeooelee
cegbyeF&, efheÚues efoveeW ceeuee[,
ceeueJeCeer kesâ meeceeefpekeâ SJeb cegbyeF&
Dee@šes efjkeäMeecesvme ÙegefveÙeve kesâ
GheeOÙe#e Deefveue efJeÕekeâcee& ves
je°^Jeeoer keâes yeeÙe-yeeÙe keâj efoÙee~
Fmekesâ yeeo ceeuee[ Yeepehee
efJeOeevemeYee kesâ DeOÙe#e efyeÇpesMe efmebn
keâer DeiegJeeF& ceW Yeepehee ceW Meeefceue
nes ieS~ Gvekeâe efyeÇpesMe efmebn ves
peesjoej lejerkesâ mes Yeepehee ceW Meeefceue
efkeâÙee~ meeLe ner Deefveue efJeÕekeâcee&
kesâ meeLe mewkeâ[eW keâeÙe&keâlee& Yeer Yeepehee
ceW Meeefceue ngS~ meYeer vecees-vecees
kesâ veejs ueiee jns Les, meeLe ner
Deefveue efJeÕekeâcee& Deeies yeÌ{es nce
legcnejs meeLe nQ kesâ veejs ueiee jns
Les~ efyeÇpesMe efmebn ves mce=efle efÛevn
oskeâj Je Mee@ue henveekeâj Je Yeepehee
keâe heóe oskeâj Deefveue efJeÕekeâcee&
keâes Yeepehee ceW Meeefceue efkeâÙee~ Gvekesâ
Deeves mes Yeepehee Deewj Yeer cepeyetle
nesieer, keäÙeeWefkeâ Deefveue efJeÕekeâcee&
Yeepeer JeeueeW kesâ meeLe meeLe Deešes
efjkeäMee JeeueeW keâe Yeer efovejele
ceoo keâjles jnles nQ~ Gvnesves Øesme
keâes peevekeâejer efoÙee efkeâ je°^Jeeoer
ceW leve-ceve-Oeve kesâ meeLe keâece
keâ¤biee Deewj Ùeneb hej Yeepehee keâes
cepeyetle keâ¤biee, FmeefueS ceQ efyeÇpesMe
efmebn keâe neLe hekeâÌ[e ntb Deewj
efyeÇpesMe efmebn kesâ meeLe cew keâece
keâ¤biee~ efyeÇpesMe efmebn ves Yeepehee
ceW ØeJesMe keâjles ner Gvekeâes ceeuee[
efJeOeevemeYee kesâ GheeOÙe#e heo hej
efveÙegòeâ efkeâÙee nw, efpememes ueesieeW
ves Deefveue efJeÕekeâcee& keâes yeOeeF&
oer nw~
cegbyeF& : metKes keâer ceej Pesue
jns ceneje°^ kesâ 227 ieebJe ceW
heerves kesâ efueS efmeHe&â 7 efove keâe
ner heeveer yeÛee nw~ metKes mes meyemes
pÙeeoe ØeYeeefJele ceje"JeeÌ[e keâes
yeÌ[s hewceeves hej šQkeâj mes heeveer
GheueyOe keâjeÙee pee jne nw~ iele
meesceJeej lekeâ Ùeneb kesâ peueeMeÙeeW
ceW cenpe 4 ØeefleMele heeveer ner
yeÛee nw peyeefkeâ efheÚues Je<e& Fme
cenerves ceW Jeneb kesâ peueeMeÙeeW ceW
13 ØeefleMele heeveer yeÛee Lee~
Jeneb š^sve kesâ ceeOÙece mes Yeer ueesieeW
keâes heerves keâe heeveer cegnwÙee keâjeÙee
pee jne nw~
yelee oW efkeâ DeYeer ieceea keâer
Meg®Deele ner ngF& nw hej DeYeer mes
jepÙe kesâ DeefOekeâebMe ieebJe heerves
kesâ heeveer keâer keâceer mes petPeves keâes
cepeyetj nQ~ kegâÚ mehleen henues
lekeâ 2373 ieebJe metKes mes
ØeYeeefJele Les~ Deye Ùen DeebkeâÌ[e
yeÌ{keâj 3100 lekeâ hengbÛe ieÙee
nw~ jepemJe ceb$eer SkeâveeLe Ke[mes
keâe keânvee nw efkeâ ceje"JeeÌ[e
Deewj efJeoYe& kesâ efueS mejkeâej ves
Skeâ Deeheelekeâeueerve cemeewoe lewÙeej
efkeâÙee nw~
Jeneb ueesieeW keâes yeesjJesue
Keesoves hej Yeer heeyeboer ueiee oer
ieF& nw~ GvneWves Ùen Yeer keâne efkeâ
ueeletj kesâ ceebpeje [wce kesâ peue
mebmeeOeve Deewj jepemJe efJeYeeie
kesâ DeefOekeâeefjÙeeW ves KegoeF& keâer
lees Jeneb heeveer kesâ œeesle efceues nQ~
Gvekesâ cegleeefyekeâ Fme heeveer keâes
kegâÚ efoveeW lekeâ heerves kesâ GheÙeesie
ceW ueeÙee pee mekeâlee nw~ Ke[mes
keâe keânvee nw efkeâ 11 DeØewue
lekeâ jepÙe kesâ 3069 ieebJe Deewj
4793 keâmyeeW ceW 4012
šQkeâjeW mes heerves keâe heeveer cegnwÙee
keâjeÙee pee jne nw~
Fve šQkeâjeW ceW 294 mejkeâejer
nQ lees 3718 šQkeâj efvepeer
"skesâoejeW kesâ nQ~ iele Je<e& 1099
šQkeâj ner metKee ØeYeeefJeleeW keâes
heeveer cegnwÙee keâjeves kesâ keâece ceW
ueieeS ieS Les~ Fme Je<e& meyemes
pÙeeoe heeveer kesâ šQkeâj ceje"JeeÌ[e
keâes cegnwÙee keâjeS pee jns nQ~
Ùeneb 2151 šQkeâj lees
DecejeJeleer ceW 111, keâeWkeâCe
ceW 49, veeefmekeâ ceW 521 Deewj
hegCes #es$e ceW 234 šQkeâj mes
heerves keâe heeveer ueesieeW keâes GheueyOe
keâjeS pee jns nQ~
cegbyeF& : yeeIeeW keâer mebKÙee
ceW nes jner keâceer osMe ner veneR
yeefukeâ efkeÕe kesâ efueS efÛeblee keâe
efke<eÙe yeve ieF& Leer~ Fme efke<eÙe
keâes iebYeerjlee mes uesles ngS osMe
Yej ceW yeeIeeW kesâ mebkeOe&ve Deewj
mebj#eCe kesâ efueS keâF& ÙeespeveeSb
yeveeF& ieFË~ Fve ÙeespeveeDeeW kesâ
heâuemke™he osMe ceW yeeIeeW keâer
mebKÙee ceW efheÚues 8 ke<e& ceW 57
heâermeoer keâe Fpeeheâe ngDee nw
uesefkeâve Fme ke<e& kegâue 27 yeeIeeW
keâer ceewle kesâ yeeo keâneR ve keâneR
Gvekesâ mebj#eCe keâes ueskeâj mekeeue
G" jns nQ~
efouueer ceW SefMeÙee
efceefvemšerefjÙeue keâebØeâWme Dee@Heâ
šeFiej kesâ Dekemej hej yeeIeeW keâer
mebKÙee kesâ veS DeebkeâÌ[s hesMe
efkeâS ieS nQ~ DeebkeâÌ[s yeleeles nQ
efkeâ peneb ke<e& 2006 ceW
efnbogmLeeve ceW 1411 yeeIe Les
keneR ke<e& 2014 ceW Ùen
DeebkeâÌ[e yeÌ{ keâj 2226 nes
ieÙee nw ~ efjheesš& kesâ cegleeefyekeâ
osMe ceW 8 ke<e& ceW kegâue 815
yeeIe yeÌ{s nQ~ meke&s kesâ Devegmeej
keâvee&škeâ ceW meyemes DeefOekeâ
406, GòejeKeb[ ceW 340,
ceOÙe ØeosMe 308, leefceuevee[g
ceW 229 Deewj ceneje<š^ ceW
167 yeeIe heeS ieS nQw~
DevÙe osMe kesâ cegkeâeyeues meyemes
DeefOekeâ yeeIe efnbogmLeeve ceW ner nQ
uesefkeâve ke<e& 2016 ceW Deye lekeâ
27 yeeIeeW keâer ceewle nes Ûegkeâer nw~
Ssmes ceW mekeeue Ùen G" jns nQ efkeâ
yeeIeeW kesâ mebkeOe&ve Deewj mebj#eCe ceW
keâneR keâesF& keâceer lees veneR~ yeeIe
keâe@efj[esj efkekeâeme ÙeespeveeDeeW keâes
cebpetjer Fmekeâe Skeâ keâejCe nes mekeâlee
nw~ DeØewue cenerves kesâ henues 10
efoveeW ceW ceneje<š^ kesâ Ûebõhegj,
jepemLeeve kesâ jCeLebYeewj Deewj ceOÙe
ØeosMe kesâ yeebOekeieÌ{ ceW 3 yeeIeeW
kesâ ceewle ngF&~
efheÚues efoveeW [e@. yeeyeemeensye Deebyes[keâj keâer 125JeeR peÙebleer kesâ DeJemej hej ceeueJeCeer kesâ vÙeg Yeeyejskeâj
veiej ceW yeÌ[s OetceOeece kesâ meeLe ceer ceje"er meeceeefpekeâ mebmLee keâer lejHeâ mes ceveeÙee ieÙee, GmeceW mebmLee kesâ
DeOÙe#e meefÛeve Jeengues, mes›esâšjer jepee keâJeb[j,Keefpeveoej jefJebõ [eWiejs, yeeyeemeensye [eWiejs, jepet oeYee[s,
megYee<e [eWiejs, censMe peeOeJe, efcevee®ue MesKe, lepeceve MesKe, cenceto MesKe, meefleMe meeyeUs (GheeOÙe#e)
Deevebo osJekegâues Je DevÙe ueesieeW ves keâeHeâer cesnvele kesâ meeLe peÙebleer ceveeF&~
efJeOeeÙekeâ Demeuece MesKe kesâ keâeÙee&ueÙe ceW ceeuee[ leeuegkeâe muece mesue kesâ DeOÙe#e yeyyeg
efmeefökeâer ves Ùemegoeme Deej. Ûesóer keâes ceeuee[ leeuegkeâe pevejue mes›esâšjer yeveeÙee Deewj efJeOeeÙekeâ
Demeuece MesKe kesâ neLeeW efveÙegefòeâ he$e osles ngS meeLe ceW nQ yeyyet efmeöerkeâer~
ceW iegšyeepeer kesâ Jepen
mes Jeneb hej keâece keâjvee
cegefMkeâue nw, FmeefueS
nce ves Deheves
menÙeesefieÙeeW mes jeÙe
ceMeJeje kesâ yeeo Yeepehee
ceW ØeJesMe efkeâÙee~ Yeepehee
[befhebie ceW Oeeleg heeves kesâ efueS
Deeie ueieJeeles Les Yebieej JÙeeheejercegbyeF& : osJeveej [befhebie «eeGb[
ceW efvejblej ueie jner Deeie kesâ
ceeceues ceW DeeefKejkeâej
efMeJeepeerveiej hegefueme ves veew ueesieeW
keâes efiejHeäleej efkeâÙee nw~ Deefie>keâeb[
kesâ Ùes iegvenieej [befhebie mes meškeâj
Yebieej keâe JÙeJemeeÙe keâjles nQ~
Ùes Yebieej ceeefHeâÙee OeelegDeeW kesâ
efueS keâÛeje ÛegvevesJeeues yeÛÛeeW
mes [befhebie ceW Deeie ueieJeeles Les~
kegâuee& keâesš& ves meYeer veew DeejesefheÙeeW
keâes 14 efove keâer vÙeeefÙekeâ
efnjemele ceW Yespe efoÙee nw~
yelee oW efkeâ osJeveej [befhebie
«eeGb[ kesâ keâÛejs ceW efheÚues kegâÚ
cenerveeW mes efvejblej Deeie ueie
jner nw~ [befhebie ceW Deeie meeefpeMe
kesâ lenle ueieeS peeves keâer DeeMebkeâe
peleeles ngS cevehee DeeÙegòeâ DepeesÙe
cesnlee kesâ efveoxMe hej cevehee
DeHeâmejeW ves efMeJeepeerveiej hegefueme
mšsMeve ceW De%eele JÙeefòeâÙeeW kesâ
efKeueeHeâ ceeceuee ope& keâjeÙee Lee~
Fme Deeie keâer peebÛe keâj jner
efMeJeepeerveiej hegefueme ves keâÛeje
ÛegvevesJeeues Deewj mLeeveerÙe ueesieeW
kesâ yeÙeeve hej kegâue veew ueesieeW
keâes efiejHeäleej efkeâÙee nw~ hegefueme
GheeÙegòeâ meb«eece efmebn efveMeeveoej
efMeJeepeerveiej hegefueme ves efpeve veew
Yebieej JÙeeheeefjÙeeW keâer efiejHeäleejer
keâer nw Jes cenpe Úesšs JÙeeheejer
nQ~ yeÌ[s Yebieej ceeefHeâÙeeDeeW keâes
yeÛeeves kesâ efueS Fve Úesšs Yebieej
JÙeeheeefjÙeeW keâes hegefueme ves yeefue
keâe yekeâje yeveeÙee nw~ efiejHeäleej
Yebieej JÙeeheeefjÙeeW kesâ heefjpeveeW
ves hegefueme hej FvnW peyejomleer
Hebâmeeves keâe Deejeshe ueieeÙee nw~
efHeâueneue kegâuee& keâesš& ves meYeer
DeejesefheÙeeW keâes 14 efove keâer
vÙeeefÙekeâ efnjemele ceW Yespe
efoÙee nw~
helee veneR ueiee heeF& SmeDeeF&šer
osJeveej [befhebie «eeGb[ keâer Deeie keâer peebÛe kesâ efueS cegKÙeceb$eer
osJeWõ he[CeJeerme kesâ DeeosMe hej Deefleefjòeâ hegefueme DeeÙegòeâ
ceveespe ueesefnÙee keâer DeOÙe#elee ceW SmeDeeF&šer keâe ie"ve efkeâÙee
ieÙee Lee~ efheÚues oes cenerveeW mes [befhebie keâer Deeie keâer peebÛe keâj
jner SmeDeeF&šer Deye lekeâ Ùen helee ueieeves ceW veekeâece jner efkeâ
[befhebie ceW Deeie kewâmes ueie jner nw~ neueebefkeâ ceveespe ueesefnÙee ves
Fme ceeceues ceW peebÛe peejer nesves keâer yeele keâner~
ves yeleeÙee efkeâ efiejHeäleej efkeâS
ieS Meceerce Keeve, Gcej ieveer,
ngmewve MesKe, peÙeØekeâeMe ÙeeoJe,
meesnsue MesKe, Deueer yeeyee MesKe,
jepesMe cneef[keâ, meesnsye MesKe
Deewj ceesncceo MesKe hesMes mes Yebieej
JÙeeheejer nQ~ Fve meYeer DeejesefheÙeeW
keâer [befhebie mes mešs oerJeejeW kesâ
heeme Yebieej keâer ogkeâeve nw~
efveMeeveoej ves yeleeÙee efkeâ
efiejHeäleej Yebieej JÙeeheejer Yebieej
ÛegvevesJeeues Úesšs yeÛÛeeW mes [befhebie
«eeGb[ kesâ keâÛejs ceW Deeie ueieJeeles
Les~ Ùen Deeie keâÛejs mes
efvekeâuevesJeeues OeelegDeeW kesâ efueS
ueieeF& peeves keâer yeele Yeer
efveMeeveoej ves keâner~ efveMeeveoej
ves Fme ceeceues ceW Deewj Yeer
efiejHeäleejer nesves keâer DeeMebkeâe Yeer
peleeF&~ yeleeÙee peelee nw efkeâ
vekeâueer veesš kesâ ceeceues ceW meejveeLe hegefueme Dee mekeâleer nw cegbyeF&ÛeeBo kegâcemeieer
cegbyeF& : keejeCemeer kesâ meejveeLe
hegefueme Éeje hekeâÌ[e ieÙee vekeâueer veesšesb
keâe meewoeiej Deewj Yeespehegjer efHeâuceesb keâe
KeueveeÙekeâ keâceuesMe Ùeeoke GHe&â hehhet
Ùeeoke cegbyeF& keâebieÇsme keâe heoeefOekeâejer Yeer
nw~ Gòej heÇosMe hegefueme Deye vekeâueer
veesšeW kesâ leej keâes cegbyeF& keâeb«esme mes
peesÌ[keâj osKe jner nw, efpemekesâ yeeo
jepeveereflekeâ ieefueÙeejeW ceW ÛeÛee& Meg¤ nes
ieF& nw efkeâ Ùen keâeb«esme keâe keâeuee Ûesnje
meeceves DeeÙee nw~ hegefueme keâes Mekeâ nw
efkeâ Ùen vekeâueer veesšeW keâe keâejesyeej
ke[euee keâer Ûeeue mes nes mekeâlee nw~
hegefueme kesâ Mekeâ keâe keâejCe Yeer keâceuesMe
Éeje hegefueme keâes efoÙee ieÙee ken yeÙeeve
nw efkeâ ken hewmee Ûeeue ceW PeesheÌ[e
yesÛekeâj DeeÙee Lee~
efceueer peevekeâejer kesâ cegleeefyekeâ keâceuesMe
Ùeeoke meeÙeve keâesueerkeeÌ[e efkeOeevemeYee
kesâ Deesyeermeer mesue keâe heÇsefme[sbš nw~
met$eesb kesâ cegleeefyekeâ keâceuesMe Ùeeoke
keâebieÇsme kesâ Skeâ oefuele veslee ke hetke&
meebmeo kesâ Ûegveeke keâe meke&smekee& jnlee
Lee~ Mebkeâe JÙeòeâ keâer pee jner nw efkeâ
vekeâueer veesšeW keâe keâejesyeej ÙeneR mes
Heâue-Hetâue jne Lee~ yelee oW efkeâ
Fme keâebieÇsme heoeefOekeâejer Deewj
DeefYeveslee mes meejveeLe hegefueme ves
39 npeej 5 00 kesâ vekeâueer
veesš Deewj 12 SšerSce keâe[& Yeer
yejeceo efkeâS nQ~ meejveeLe hegefueme
kesâ DeefOekeâejer censbõ Ùeeoke ves yeleeÙee
efkeâ oesveeW vekeâueer veesšeW kesâ meewoeiejeW
keâes keQâš keâer Deoeuele cesb hesMe
efkeâÙee ieÙee, peneb oesveesb keâes 14
efove keâer hegefueme efnjemele cesb jKeves
keâe DeeosMe efoÙee nw~
efiejHeäleej oesveesb ueesieeW cesb keâceuesMe
Ùeeoke cegbyeF& kesâ ke[euee efmLele
efMekeMebkeâj veiej keâe jnveskeeuee nw~
%eele nes efkeâ keâceuesMe Ùeeoke kele&ceeve
ceW hetkeeËÛeue ceW Ûeue jner efHeâuce
‘MenbMeen’ keâer Metefšbie ceW yee@[eriee[&
keâer Yetefcekeâe efveYee jne nw~ Fmekesâ
henues keâceuesMe Yeespehegjer keâer keâjerye
DeeOee ope&ve efHeâuceeW ceW Úesšer-ceesšer
Yetefcekeâe Deoe keâj Ûegkeâe nw~