gfd

1. ŒãºãÀòŒãºãÀòŒãºãÀòŒãºãÀòŒãºãÀòŒãºãÀò
ÀãÓ›Èãè¾ã ãäÖâªãè/½ãÀãŸãè Ôã㹦ãããäև㊠Ôã½ããÞããÀ ¹ã¨ã
Ôãâ¹ã㪇㊠- Ô㦾ã¹ãƇãŠãÍã „½ããÍãâ‡ãŠÀ ãä¦ãÌããÀãèÌãÓãà : 8 Debkeâ - 43
visit us at : www.sabkikhabren.blogspot.in
¹ãðÓŸ - 4
Postal Regd. No. MH/MR/NW-181-2013-15
cegbyeF&,Meg›eâJeej, efoveebkeâ 30 Dekeäštyej mes 5 veJebyej 2015
cegbyeF&, "eCes, jeÙeie[, jlveeefiejer, hegCes, peewvehegj, yeveejme, Yeoesner ceW Skeâ meeLe Øemeeefjle
Ôãºã ‡ãŠãè
½ãîʾã :3 Á¹ã¾ãñ
he=‰ 3 hej...
he=‰ 2 hej...
cenelcee ieebOeer je<š^erÙe ieÇeceerCe
jespeieej nceer ÙeespevesÛÙee
cepegjerkeešheele efojbieeF&
jepeve efiejesn keâer
mebYeeuesiee keâceeve mesvee keâe
hetJe& peJeeve
he=‰ 4 hej...
he=‰ 3 hej...
cenbieeF& Deewj mejkeâej
mes mee}Yej ‘hejsMeeve'
jner efMeke mesvee
neF& keâesš& ves mejkeâej mes
hetÚe : keäÙee Deehe okeeDeesb
keâer Dee@ve}eFve efye›eâer jeskesâbies
S[.efJeveÙe ogyes keâes Pet"s kesâme ceW Hebâmeeves
kesâ efueS hegefueme ves jÛee <e[Ùeb$e!
cenbieeF& kesâ efJe®æ cegbyeF& keâeB«esme kesâ meefÛeJe [e@. efkeâMeesj efmebn kesâ vesle=lJe ceW heoeefOekeâeefjÙeeW SJeb
keâeÙe&keâlee&DeeW mecesle yeesefjJeueer ceW ØeoMe&ve efkeâÙee ieÙee~efpemeceW cegKÙe ¤he mes efpeueeOÙe#e S[.
DeMeeskeâ meg$eeues, cegbyeF& keâeB«esme cenemeefÛeJe Yet<eCe heešerue, meefÛeJe S[. mebosMe keâeW[efJeuekeâj
mecesle mewkeâÌ[eW keâer leeoeo ceW ueesie GheefmLele Les~
mebJeeooelee
cegbyeF&, ueeskeâleebef$ekeâ JÙeJemLee
ceW veeieefjkeâeW keâer megj#ee kesâ efueS
hegefueme ØeMeemeve keâer JÙeJemLee
keâer ieF&, leeefkeâ keâcepeesj Deewj
cepeuetceeW keâes vÙeeÙe efceue mekesâ,
uesefkeâve keâF& yeej neslee Guše nw~
Fmeer lepe& hej ceeuee[ hetJe& kesâ
Øeefmeæ Jekeâerue efJeveÙe kesâ. ogyes
ves hegefueme Éeje Deheves Deehe keâes
Pet"s kesâme ceW HebâmeeS peeves keâe
Deejeshe ueieeÙee nw~ S[. efJeveÙe
ogyes ves keâne nw efkeâ ceeuee[ hegefueme
Leeves kesâ hegefueme efvejer#ekeâ leeJe[s
ves meesÛeer mecePeer jCeveerefle keâs
lenle Heâpeea kesâme ope& efkeâÙee nw~
efceueer peevekeâejer kesâ Devegmeej
ceeuee[ heef§ece kesâ ieesjmeJee[er kesâ
jbpeerle efveJeeme efyeefu[bie kebâheeGb[
ceW F&jeveer veecekeâ JÙeefòeâ ves iewj
keâevetveer lejerkesâ mes Skeâ DeJewOe
efvecee&Ce efkeâÙee ngDee nw Deewj Jeneb
hej iewj keâevetveer OebOee Ûeueeves keâer
meesÛe jne nw~ efoveebkeâ 19
Dekeäštyej 2015 keâes jbefpele
efveJeeme efyeefu[bie ceW 6 mes 7
Devepeeve ueesie Deekeâj Gòeâ DeJewOe
efvecee&Ce keâe leeuee leesÌ[keâj GmeceW
jeceeve jKeves ueies, leye efyeefu[bie
keâer 7 mes 8 ceefnueeDeeW ves Gvemes
peekeâj hetÚe efkeâ 6-7 meeue mes
yebo Fme peien keâe leeuee keäÙees
leesÌ[e ieÙee? leye Gve ueesieeW ves
ceefnueeDeeW kesâ meeLe yeomeuetkeâer
keâjles ngS ieeueerieueewpe keâjves ueies~
peye ceefnueeDeeW ves keâne efkeâ Jees
Heâesšes KeerÛeWieer Deewj hegefueme
yegueeSbieer leye Gme meceÙe F&jeveer
ves Deheves keâheÌ[s Gleej efoS Deewj
keâne efkeâ cesjs hetjs Mejerj keâe
Heâesšes ues uees, oes efove ceW cesjs
meeceves neLe peesÌ[vee heÌ[siee~ leye
ceefnueeDeeW ves 100 [eÙeue keâj
hegefueme yeguee efueÙee~ hegefueme kesâ
meeLe ceefnueeDeeW ves S[. efJeveÙe
kesâ ogyes keâes Yeer yegueeÙee~ peye
efJeveÙe ogyes Jeneb ieS lees GvneWves
osKee efkeâ hegefueme mšsMeve ceW
[Ÿegšer Dee@efHeâmej ceeceuee osKeves
kesâ yepeeS heer.DeeF&. leeJe[s Deheves
keâ#e mes Kego peeveyegPekeâj Dee
ieS Deewj F&jeveer keâes meceLe&ve
keâjles Deewj ceefnueeDeeW keâes [jeves
Oecekeâeves ueies~ Ùeneb lekeâ efkeâ
Gme Jeòeâ Yeejleer ceemeer veecekeâ
Je=æ ceefnuee Deewj hetpee De«eJeeue
keâes Pet"s kesâme ceW Hebâmeeves keâer
Oecekeâer os [eueer, leye Jekeâerue
efJeveÙe ogyes ves heer. DeeÙe. leeJe[s
keâes mecePeeves keâer keâesefMeMe keâer
efkeâ keâevetve keâe ieuele Fmlesceeue
ve keâjkesâ ceefnueeDeeW keâer megj#ee
hej OÙeeve oW~ hejbleg heer. DeeÙe.
leeJe[s ves Jekeâerue efJeveÙe
ogyes keâes Yeer Oecekeâer ossveer Meg¤
keâj oer~ ieg®Jeej efoveebkeâ 22
Dekeäštyej 2015 keâes megyen keâjerye
10 yepes peye Jekeâerue efJeveÙe kesâ.
ogyes Deheves keâeÙee&ueÙe hej Dee jns
Les leye Fjeveer mes" kesâ Deeoceer
ieg®kegâceej vee[j ves Gvekeâes Fme
ceeceues mes nš peeves keâer Oecekeâer
oer, leye efyeefu[bie keâer meejer
ceefnueeSb pecee nes ieFË Deewj ieg®
kegâceej vee[j Deewj Gmekesâ meeefLeÙeeW
ves ceefnueeDeeW kesâ meeLe ceejheerš
Meg¤ keâj oer~ leYeer efJeveÙe ogyes
ves 100 vebyej ueieekeâj hegefueme
keâer ceoo ceebieer Deewj legjble heggefueme
keâer ieeÌ[er Deeves kesâ henues ner heer.
DeeF&. leeJe[s Dee ieS~ Ssmee ueie
jne Lee efkeâ Jees keâneR yew"keâj
Iešvee mLeue hej Deeves keâe Fblepeej
ner keâj jns Les Deewj Deeles ner
meerOee ceefnueeDeeW keâes meheesš& keâjves
keâer yepeeS oesef<eÙeeW keâes hegefueme
Leeves ues peeves keâer yepeeS hetpee
De«eJeeue Deewj meYeer ceefnueeDeeW
keâes Oecekeâeves ueies~ peeve yetPekeâj
ceeceues keâe Øee®he yeoueves kesâ
efueS Gme iegg®kegâceej vee[j keâes
Deheves ner meeLeer hej yues[ mes
ceejves keâes efmeKee efoÙee Deewj
peyejomleer Jekeâerue efJeveÙe kesâ.
ogyes keâes hegefueme ieeÌ[er ceW yew"ekeâj
hegefueme mšsMeve ues ieS~ Ùen
Iešvee keâjerye 100 mes 200
ueesieeW ves osKeer Deewj Gmekesâ ieJeen
nQ~ hegefueme mšsMeve ceW peeves kesâ
yeeo heer.DeeF&. leeJe[s ves Jekeâerue
efJeveÙe ogyes keâes Pet"s kesâme ceW
Hebâmeeves keâer Oecekeâer osves ueies Deewj
yeej keâeQefmeue ceW kebâhušWš keâjkesâ
ueeFmeWme keQâefmeue keâjves keâer ocekeâer
osves ueies~ yeeo ceW peye Jekeâerue
cenkeâcee pecee ngDee leye heer.DeeF&.
leeJe[s ves efJeveÙe ogyes kesâ Thej
Pet"er S.vemeer. lekeâjej ope& keâjkesâ
GvnW ÚesÌ[ efoÙee Deewj Gvekeâes peeve
yegPekeâj meer.Deej.heer.meer. 149
veesefšme oer leeefkeâ Gvekesâ Thej
keâesF& lekeâjej ve keâj mekesâ Deewj
ceeceuee hetje yeoue mekesâ~ Deye
efyeefu[bie Jeeues efyeÛeejeW ves yeerScemeer
ceW kebâhuesve keâer nw Deewj DeJewOe
efvecee&Ce leesÌ[ves keâer iegnej keâer nw~
heer.DeeF&. leeJe[s MeeÙeo Ùes veneR
peeveles efkeâ meÛe meÛe neslee nw Deewj
meÛe iegcejen pe®j neslee nw hej
hejeefpele veneR~ ßeer leeJe[s mes Fme
efJe<eÙe hej Øeefleef›eâÙee uesves kesâ
efueS mebheke&â efkeâÙee ieÙee, uesefkeâve
Jees GheueyOe veneR nes mekesâ~
heeveer kesâ efueS ceeueJeCeer ceW ngDee Ketveer Kesue
efovesMe efceßee
cegbyeF&, cevehee Éeje heeveer keâer
keâšewleer mes yesneue pevelee heeveer
kesâ efueS oj-oj keâer "eskeâjW Kee
jns nQ, otmejer lejHeâ hegefueme Deewj
cevehee keâer efceueerYeiele mes ceeueJeCeer
iesš veb.7 Sve.meer.meer. kebâheeGb[
ceW heeveer ceeefHeâÙeeDeeW Éeje cevehee
Éeje efyeÚeF& ieF& peueJeeefnveerÙeeW
mes KeguesDeece DeJewOe keâveskeäMeve
Oe[uues mes efueS pee jns nQ~ 21
Dekeäštyej keâer megyen 9 yepes Fmeer
mLeeve hej kegâÚ Dejepekeâ lelJeeW
Éeje peceerve kesâ Deboj ieºe yeveekeâj
DeJewOe keâveskeäMeve uesves keâer efHeâjekeâ
ceW Les~ Gmeer Jeòeâ Dejyeer kesâ efMe#ekeâ
jcepeeve peceerue meÙÙeo (27
Je<e&) ves ceewkesâ hej hengbÛekeâj Fmekeâe
efJejesOe peleeÙee~ lelhe§eele heeveer
ceeefHeâÙeeDeeW Éeje meÙÙeo hej
leueJeej mes peeveuesJee nceuee efkeâÙee
ieÙee Deewj meÙÙeo keâes ueieYeie
60 šebkesâ ueies~ mLeeveerÙe veeieefjkeâeW
ves peceerve hej yesnesMe heÌ[s meÙÙeo
keâes keâebefoJeueer heef§ece efmLele
Meleeyoer ne@efmhešue hengbÛeeves ceW
ceoo keâer~ meÙÙeo ves peevekeâejer
osles ngS yeleeÙee efkeâ nceueeJej
mecetn ceW DeeS ngS Les, uesefkeâve
4 ueesieeW ves Gve hej leueJeej mes
nceuee efkeâÙee Deewj Heâjej nes ieÙes~
meÙÙeo ves Ùeneb lekeâ yeleeÙee efkeâ
Ùes ÛeejeW nceueeJej hegefueme kesâ
Keyejer nQ~ mLeeveerÙe hegefueme mšsMeve
ceW Fvekesâ efKeueeHeâ, nHeäleeJemetueer,
ceejheerš kesâ DeueeJee keâF& DevÙe
ceeceues Yeer ope& nQ~
mLeeveerÙe hegefueme mšsMeve ceW
DehejeefOeÙeeW hej YeeobefJe keâer Oeeje
326, 324, 504,
506/2, 34 kesâ lenle ceeceuee
ope& efkeâÙee ieÙee nw~ meÙÙeo peceerue
ves yeleeÙee efkeâ meceÙe jnles Fve
DehejeefOeÙeeW keâe ceeueJeCeer ceW Deiej
leeb[Je yebo veneR ngDee lees keâF&
ueesieeW keâes Deheveer peeve mes Yeer
neLe Oeesvee heÌ[ mekeâlee nw~ meÙÙeo
keâes yeÛeeves hengbÛes Deyogue jnceeve
MesKe kesâ Thej Yeer nceuee efkeâÙee
ieÙee, ueieYeie GvnW Yeer 30 mes
35 šebkeâe ueiee ngDee nw~
hešvee ceW ÛegveeJeer jwueer kesâ oewjeve ceneie"yebOeve keâes Jeesš osves keâer Deheerue keâjles ngS Dee@ue Fbef[Ùee Guescee yees[& kesâ ceneceb$eer
Deuueecee yegveF& veesSce nmeveer Je DevÙe ceevÙeJej~
efJeOeeÙekeâ Demeuece MesKe cevehee heer/Gòej Jee[& kesâ Jee[& kesâ meneÙekeâ cevehee
DeeÙegòeâ kesâ meeLe #es$e keâe oewje keâjles ngS~
mejkeâejer ogkeâeveesb mes oe} efce}ves keâer Gcceerosb KelcecegbyeF& : yegOekeej keâes ngF& keâwefyevesš
keâer yew"keâ efle}n} keâe ef}efceš
mše@keâ yeÌ{eves keâer cebpetjer os oer nw~
oe}sb cenbieer nesves kesâ keâejCe mejkeâej
ves iele efoveesb oe} Deewj efle}nve-
les} hej mše@keâ ef}efceš [e} efoÙee
Lee~ jepÙe keâwefyevesš ves oe} keâe
mše@keâ yeÌ{eves keâer cebpetjer venerb oer,
hejbleg efle}nve keâe mše@keâ 2,000
šve mes yeÌ{ekeâj 20,000 šve
keâjves keâe efveCe&Ùe ef}Ùee nw~
keâwefyevesš keâer yew"keâ kesâ yeeo
KeeodÙe les} kÙeeheeefjÙeesb kesâ
DemeesefmeSMeve ves KeeodÙe Deehetefle&
ceb$eer efiejerMe yeeheš ves Ùeneb yew"keâ
lekeâ efmLele hej ÛeÛee& keâer~ KeeodÙe
lespe kÙeeheejer DeemeesefmeSMeve kesâ
DeOÙe#e Mebkeâj "keäkeâj keânles nw efkeâ
mejkeâej kesâ Fme efveCeNÙe mes kÙeeheejer
keie& mencele venerb nw~ nceejs kÙeeheejer
efle}nve Deewj les} hej efkeâmeer lejn
keâe mše@keâ ef}efceš venerb Ûeenles keäÙeesbefkeâ
Fmekesâ jsš yeÌ{s ner venerb nw~ Gušs
les} keâer keâercelesb hen}s mes ner efiejer
ngF& Leer~ oe} mes efle}nve keâer leg}vee
venerb keâj mekeâles nw~ kes keânles nw efkeâ
22 mee} hen}s pees les} kesâ Les,
Deepe Yeer kenerb oece nw~ Fme mebyebOe
cesb peuo ner DemeesefmeSMeve kesâ
heoeefOekeâejer efo}êer cesb KeeodÙe ceb$ee}Ùe
mes efce}keâj yeele keâjsbies~
oe} keâer yeÌ{er keâerceleesb mes Deece
pevelee keâes efvepeele efo}eves cesb mejkeâej
keâes efo}Ûemheer venerb nw~ KeeodÙe Deehetefle&
ceb$eer efiejerMe yeeheš ves oerkee}er mes
hen}s memleer o}esb hej oe} Ghe}yOe
keâjeves keâer Ùeespevee yeveeF& Leer~ Fme
mebyebOe cesb keâwefyevesš cesb ÛeÛee& Yeer ngF&
efpeme hej DeefOekeâeefjÙeesb ves keâne
efkeâ mejkeâejer jeMeve keâer ogkeâeveesb mes
memles cesb oe} yesÛevee Deye mebYeke
venerb nw~ Fme heÇef›eâÙee keâes hetje
keâjves cesb keâce mes keâce oes cenerves
}iesbies, peyeefkeâ oerkee}er Deye cenpe
15 efove yeeo ner nw~ Ssmes cesb
mebYeke venerb nw efkeâ mejkeâejer ogkeâeveesb
hej memleer oj cesb oe} Ghe}yOe
keâjeF& pee mekesâ~
cegbyeF& :efMekemesvee ves ceneje<š^
mejkeâej mes 33,000 keâjesÌ[
™heÙes kesâ veÙes keâpe& hej ‘meekeOeeve
Deewj melekeâ&’ jnves keâes }skeâj Deeieen
keâjles ngS hetke& keâer keâebieÇsme-jekeâebhee
mejkeâej keâer ie}efleÙeeb venerb oesnjeves
keâes keâne nw~ efMekemesvee kesâ cegKehe$e
‘meecevee’ kesâ Skeâ mebheeokeâerÙe cesb
Deepe keâne ieÙee, ‘‘33,000
keâjesÌ[ ™heÙes keâe Deefleefjòeâ keâpe&
DeeOeejYetle mebjÛevee, ke=âef<e, efmebÛeeF&,
Dekeâe} efvekeejCe keâer jenle
ÙeespeveeDeesb Deewj pe}Ùegòeâ efMekeej
keâeÙe&›eâce keâes Deeies yeÌ{eves kesâ ef}S
Fmlescee} nesiee~ ne}ebefkeâ Fve GösMÙeesb
kesâ ef}S Deefleefjòeâ Heâb[ keâer pe™jle
nw }sefkeâve mejkeâej keâes ceewpetoe
3.52 }eKe keâjesÌ[ keâpe& keâe
OÙeeve Yeer nesvee ÛeeefnS~’’
Fmecesb keâne ieÙee nw, ‘‘Deece
Deeoceer keâes efkelleerÙe yeesPe keâe
meecevee keâjvee nesiee~ Ùen megefveefMÛele
efkeâÙee peevee ÛeeefnS efkeâ veÙee keâpe&
keâce yÙeepe oj hej efce}s~’’
mebheeokeâerÙe cesb keâne ieÙee nw, ‘‘nj
mee} mejkeâej keâes keâpe& kesâ cet}Oeve
Deewj yÙeepe keâer DeoeÙeieer hej
38,000 keâjesÌ[ ™heÙes Ûegkeâeves
heÌ[les nwb~ veÙee keâpe& keâce yÙeepe
oj hej ef}Ùee peeS lees yeÛele
nesieer efpememes jkeâce DeoeÙeieer nes
heeSieer~ DeeOeejYetle megefkeOeeSb cegnwÙee
keâjeves kesâ ef}S heÙee&hle Heâb[
Ghe}yOe nesbies~’’ heešer& ves mejkeâej
keâes efkelleerÙe kegâheÇyebOeve keâes jeskeâves
keâes keâne nw efpememes efkeâ Deeieeceer
ke<ee&sb cesb heeveer keâer keâceer Deewj metKes
keâer ÛegveewefleÙeesb mes efveheše pee mekesâ~
mebheeokeâerÙe cesb keâne ieÙee nw
efkeâ keâebieÇsme-jekeâebhee mejkeâej
3.52 }eKe keâjesÌ[ ™heÙes kesâ
keâpe& kesâ jepeveereflekeâ Deewj efkelleerÙe
kegâheÇyebOeve keâer efkejemele ÚesÌ[ keâj
ieÙeer~ Fmecesb keâne ieÙee nw efkeâ
keâebieÇsme-jekeâebhee kesâ 15 mee}
kesâ keâeÙe&keâe} cesb efkekeâeme keâeÙee&sb
kesâ veece hej keâpe& ef}Ùee ieÙee
}sefkeâve kegâÚ venerb efkeâÙee ieÙee~
efMekemesvee ves 33,000 keâjesÌ[ kesâ keâpe&
hej ceneje<š^ mejkeâej keâes efkeâÙee Deeieen

2. meye keâer KeyejWcegbyeF&,Meg›eâJeej, efoveebkeâ 30 Dekeäštyej mes 5 veJebyej 2015
2
Ôãâ¹ã㪇ãŠãè¾ã
Ùetheer cesb efHeâj Demej efoKeeSbies Oeeefce&keâ meceerkeâjCe?
Gllej heÇosMe keâer meceepekeeoer mejkeâej keâF& ceesÛee&sb hej Skeâ
meeLe efIejleer pee jner nw~ Skeâ lejHeâ vÙeeÙeheeef}keâe Deef}KesMe
mejkeâej kesâ keâF& Heâwme}esb hej Gbie}er G"e jner nw lees otmejer lejHeâ
jepÙehee} jece veeF&keâ keâer yesyeekeâer DeefKe}sMe mejkeâej hej Yeejer
heÌ[ jner nw~ Fmekesâ De}ekee heÇosMe keâer efyeieÌ[er keâevetve kÙekemLee
Deewj yeÌ{leer meecheÇoeefÙekeâ efnbmee ves Yeer DeefKe}sMe mejkeâej keâer
veerbo njece keâj jKeer nw~ yeele vÙeeÙeheeef}keâe keâer efkeâ peeÙes lees
DeeÙes efove neF&keâesš& efkeâmeer ve efkeâmeer yeele hej heÇosMe mejkeâej Deewj
veewkeâjMeener keâes Heâškeâej }ieelee jnlee nw~ }eskeâeÙegòeâ keâer
efveÙegefòeâ kesâ ceme}s hej lees DeefKe}sMe mejkeâej Deewj neF&keâesš& kesâ
yeerÛe meeHeâ-meeHeâ škeâjeke osKee ieÙee~ yeerleer peg}eF& cesb neF&keâesš&
ves heÇosMe keâer efyeieÌ[er keâevetve kÙekemLee hej Ùeneb lekeâ keân efoÙee
efkeâ ienjer veerbo mes peeies Ùetheer mejkeâej~
meesMe} ceeref[Ùee kesâ he$ekeâej peiesvõ efmebn nlÙeekeâeb[ kesâ
meceÙe Yeer Deoe}le ves DeefKe}sMe mejkeâej kesâ Thej [b[e Ûe}eÙee
Lee~ Fmeer lejn keerDeeF&heer kesâ yeÛÛes Yeer mejkeâejer mkeât} cesb heÌ{sb,
Fme yeele hej Yeer neF&keâesš& ves cenlkehetCe& Heâwme}e efoÙee Lee~
veesÙe[e DeLee@efjšer kesâ YeÇ<šeÛeej Deewj keneb kesâ cegKÙe DeefYeÙeblee
Ùeeoke efmebn keâes }skeâj Yeer vÙeeÙeheeef}keâe DeefKe}sMe mejkeâej kesâ
hesbÛe keâme Ûegkeâer nw~ Fmeer heÇkeâej Gllej heÇosMe }eskeâ meskee DeeÙeesie
kesâ DeOÙe#e Deefve} kegâceej Ùeeoke hej iebYeerj YeÇ<šeÛeej Deewj
DeefveÙeefcelelee keâe Deejeshe }ieeles ngS keâesš& ves Gvnsb yeKee&mle keâj
efoÙee Lee peyeefkeâ DeefKe}sMe mejkeâej Deefve} Ùeeoke keâe hetje
meceLe&ve keâj jner Leer~ DeeF&heerSme DeefOekeâejer DeefceleeYe "ekegâj
kesâ efMekeâeÙele hej mehee megheÇercees ceg}eÙece efmebn Ùeeoke kesâ efKe}eHeâ
cegkeâocee ef}Kee peevee Yeer vÙeeÙeheeef}keâe keâer kepen mes cegceefkeâve
nes heeÙee Lee~ Ssmes ner leceece ceece}esb keâer }cyeer-ÛeewÌ[er ef}mš nw
ceewpeto nw efpemecesb keâesš& ves jepÙe mejkeâej keâes DeeF&vee efoKeeves keâe
keâece efkeâÙee~
yeele jepÙehee} keâer efkeâ peeÙes lees ken }ieeleej DeefKe}sMe
mejkeâej kesâ efKe}eHeâ efkejesefOeÙeesb pewmee kÙekenej keâj jns nwb~
jepeYekeve Deewj jepÙe mejkeâej keâer }Ì[eF& cesb keâYeer jepÙehee} hej
Gbie}er G"leer nw lees keâYeer mejkeâej keâer veerÙele hej mekee} G"eÙee
peelee nw~ oesveesb cesb mes efkeâmeer keâes Yeer heekeâ-meeHeâ venerb keâne pee
mekeâlee nw~ ceÙee&oeSb oesveesb ner lejHeâ mes leesÌ[er pee jner nwb~ jepÙe
mejkeâej keâe MeeÙeo ner keâesF& Ssmee Heâwme}e neslee nesiee efpeme hej
jepeYekeve DeebKesb ve lejsjlee nes~ yeele Ùenerb lekeâ meerefcele venerb nw~
jepÙehee} jece veeF&keâ keâer Deefle meef›eâÙelee DeefKe}sMe mejkeâej kesâ
lees mecePe cesb venerb Dee jner nw Fmekesâ meeLe-meeLe mebefkeOeeve efkeMes<e%e
Yeer jepÙehee} keâer lespeer mes efÛebeflele nwb~ Skeâ Ûegveer ngF& mejkeâej
kesâ meeLe efpeme lejn keâe kÙekenej jepeYekeve mes nesvee ÛeeefnS, ken
otj-otj lekeâ venerb efoKeeF& heÌ[lee nw~
jepÙehee}, DeefKe}sMe mejkeâej kesâ keâecekeâepe hej yeej-yeej
Gbie}er G"e jns nwb lees mehee veslee Yeer jepÙehee} hej nce}e keâjves
keâe keâesF& ceewkeâe ÚesÌ[les venerb nwb~ meceepekeeoer heešer& kesâ cenemeefÛeke
Deewj jepÙemeYee meebmeo jeceieeshee} Ùeeoke lees Fmecesb Dekke} nwb ner
DevÙe keâF& mehee veslee Yeer heerÚs venerb nwb~ jeceieeshee} Ùeeoke keâYeer
jepÙehee} keâes DeejSmeSme keâe Spesbš yeleeles nwb lees keâYeer ceebie
keâjles nwb efkeâ jece veeF&keâ keâes yeerpesheer Gllej heÇosMe cesb cegKÙeceb$eer
heo keâe Gcceerokeej Ieesef<ele keâj os~ Ùetheer cesb efheÚ}s keâF& cenerveesb
mes mehee mejkeâej Deewj jepÙehee} jece veeF&keâ kesâ yeerÛe KeerbÛeeleeveer
Ûe} jner nw~ iele efoveesb Skeâ yeej efHeâj mehee cenemeefÛeke jeceieeshee}
Ùeeoke ves heÇsme keâebHeâÇsbme keâjkesâ jepÙehee} jece veeF&keâ keâer pecekeâj
efveboe keâer~ jeceieeshee} Ùeeoke keânles nwb efkeâ Ùetheer kesâ jepÙehee}
}ieeleej mejkeâej kesâ efKe}eHeâ yeÙeeveyeepeer keâjkesâ Deheves heo keâer
ieefjcee keâes Kees jns nwb~
(Ûet, Ûes, Ûees, uee, ueer, uet, ues, uees, Dee)
(F, G, S, Dees, Jee, Jeer, Jeg, Jes, Jees)
(keâ, keâer, kegâ, Oe, [, Ú, kesâ, keâes, n)
(ner, nt, nes, ns, [e, [s, [t, [es)
(cee, ceer, cet, ces, cees, še, šer, št, šs)
(šes, hee, heer, Ùet, <e, Ce, ", hes, hees)
(je, jer, j, js, lee, leer, let, les)
(lees, vee, veer, vet, ves, Ùee, Ùeer, Ùet)
(Ùes, Ùees, Yee, Yeer, Yet, Oee, Heâe, {e,
(Yees, pee, peer, Keer, Ket, Kes, Kees, iee, ieer)
(iet, ies, iees, mee, meer, met, mes, mees, oe)
(oer, ot, Pee, Lee, os,oer, Ûee, Ûeer)
ces<e- ceve meW vekeâejelcekeâ YeeJeveeSb GlheVe nesieer~
efJeÅeeLeea Deheveer he{eF& hej ner DeefOekeâ OÙeeve ßesÙemkeâj
jnsiee~ DeelceefJeÕeeme ceW keâceer DeeSieer~ Oeve kesâ uesve-
osve ceW meeJeOeeveer yejleW~
Je=<e- JÙeeheeefjÙeeW kesâ JÙeJemeeÙe ceW Je=efæ keâer mebYeeJevee
nw~ hejeshekeâej keâer YeeJevee peeie=le nesieer~ DeeefLe&keâ ceeceueeW
ceW DeÛeevekeâ efveCe&Ùe uesves keâer heefjefmLeefleÙeeb yeve mekeâleer
nw~ DeveeJeMÙekeâ JÙeÙe nesiee~
efceLegve- jepeveerefle%eeW mes ueeYe efceue mekeâlee
nw~ efkeâS ieS keâeÙeeX keâe hetje Heâue Øeehle vener
nesiee, YeeJeveeDeeW hej efveÙeb$eCe jKeW~ efJeosMees mes
MegYe meceeÛeej keâer Øeehle nesves mes ceve n<e& jnsiee~
keâke&â- mebleeve he#e keâer YeeJeveeDeeW keâe Deeoj
keâjW~ veewkeâjer keâjves Jeeues ueesieeW keâes mebÙece jKevee
ÛeeefnS~ ceve ceW ogefJeOee Jeeueer efmLeefle jnsieer~ veJeerve
mebheefòe Kejeroves keâer Ùeespevee yevee mekeâles nQ~
efmebn- efJeÅeeefLe&ÙeeW keâer DeOÙeÙeve kesâ Øeefle DeefYe¤efÛe
ceW Je=efæ nesieer~ mebleeve he#e kesâ meeLe leeuecesue yeveeS
jKeW~ Me$eg he#e kesâ ieghle <e[Ÿeb$ees mes meeJeOeeve jns~
DeepeerefJekeâe ceW megOeej nesiee~
leguee- mejkeâejer #es$e ceW keâeÙe&jle JÙeefòeâÙeeW keâes ueeYe
Øeeefhle keâer mebYeeJevee nw~ Deheves meenme SJeb OewÙe& keâes keâce
ve nesves oW~ efkeâmeer heneÌ[er Ùee$ee hej peeves kesâ Ùeesie nw~
uesve-osve ceW meeJeOeeveer DeJeMÙe yejleW~
Je=ef§ekeâ- DeOÙeÙeve ceW DeveeJeMÙekeâ yeeOeeSb DeeSbieer~
¤keâe ngDee Oeve efceue mekeâlee nw~ efJejesOeer he#e kesâ meeLe
meeJeOeeveerhetJe&keâ JÙeJenej keâjW~ Oeeefce&keâ keâeÙeeX kesâ Øeefle
DeefYe¤efÛe yeÌ{sieer~
Oeveg- Deheves ùoÙe ceW kegâÚ lÙeeie keâer
YeeJevee GlheVe nesieer~ DeOÙeÙeve ceW ceve
ueiesiee~ hetJe& ceW Ûeueer Dee jner kegâÚ
mecemÙeeSb nue neWieer~
cekeâj- Iej ceW Yeeweflekeâ megKe mebmeeOeveeW keâer
Je=efæ nesieer~ efkeâmeer hej Yeer peuo efJeÕeeme ve keâjW~
Dehevee JÙeJenej leLee Keeve-heeve mebÙeefcele jKeW~
DeeefLe&keâ ueeYe nsleg hegbpeer efveJesMe keâj mekeâles nw~
kegbâYe- Deheveer cenlJekeâeb#eeDeeW hej efveÙeb$eCe
jKeW~ keâeÙe&#es$e kesâ Øeefle DeefOekeâ meeJeOeeveer jKeves
keâer DeeJeMÙekeâlee nw~ efhelee kesâ mJeemLÙe hej OÙeeve
oW~ keâeÙe&#es$e ceW veS ueesieeW mes mebheke&â yevesieW~
meehleeefnkeâ
keâvÙee- mebleeve keâer lejHeâ mes keâ° Øeehle nesiee~
efkeâmeer otj mLeeve keâer Ùee$ee keâe keâeÙe&›eâce yevesiee~
oerIe&keâeueerve mes yeve jner ÙeespeveeSb hetCe& nesieer~ Me$eg
he#e Deehekeâes neefve hengbÛeeves keâer keâesefMeMe keâjWies~
jeefMeYeefJe<Ùe
ceerve- DeÛeevekeâ Oeve ueeYe nesves keâer mebYeeJevee
nw~ DeeuemÙe mes yeÛeW mJeeefo° JÙebpeveeW kesâ Øeefle
DeefYe¤efÛe yeÌ{sieer~ JewJeeefnkeâ peerJeve ceW megKe-menÙeesie
yevee jnsiee~ veJeerve mebheefòe Kejero mekeâles nw~
heeefnpesle
Dee@mkeâj ne@efmhešueceOÙes
Jee[& yJeeÙe Je DeeÙeeyeeFËÛeer iejpe
Deens. ÙeesiÙelee Je DevegYeJeevegmeej heieej
efouee peeF&ue.
heòee : Dee@mkeâj ne@efmhešue, hetpee SvkeäuesJn
efyeefu[bie, Deesu[ efuebkeâ jes[, ieCesMe veiej meceesj,
keâebefoJeueer (he.), cebgyeF&-67.
mebheke&â : 9619762808
9967674654
Ôãºã ‡ãŠãè ŒãºãÀò- ¹ãü¤ãñ
Ôã½ã¾ã ‡ãñŠ Ôãã©ã ÞãÊããñ,
ã䪽ããØã ‡ãŠã ãäÌã‡ãŠãÔã ‡ãŠÀãñ,
̾ããä‡ã‹¦ã¦Ìã ‡ãŠã ãäÌã‡ãŠãÔã ‡ãŠÀãñ,
ãä•ãâªØããè •ããè¶ãñ ‡ãŠãè ‡ãŠÊãã ‡ãŠãñ ºãªÊããñ,
ãä¶ã¡À ºã¶ããñ, Ö½ãñÍãã ½ãìÔ‡ãìŠÀã¦ãñ ÀÖãñ,
-Ôãâ¹ã㪇ãŠ
cegbyeF&- cenelcee ieebOeer je<š^erÙe
ieÇeceerCe jespeieej nceer ÙeespevesÛÙee
(cevejsiee) cepegjerkeešheeleer} efojbieeF&cegUs
jepÙe mejkeâej}e leyye} 9 keâesšer
22 }eKe ®heÙeebÛee Yego&b[ meesmeekee
}eie}e Deens. cepegjer osCÙeeme GMeerj
kesâ}e peele DemeuÙeecegUs YejheeF&Ûee
meke& leeCe mejkeâejer eflepeesjerkej he[le
Deens. Ùee ef{meeU efveÙeespevee}e Ûeehe
}ekeCÙeeÛee efveCe&Ùe mejkeâejves Iesle}e
Demetve, Ùeeheg{s cepegjer osCÙeeme GMeerj
keâjCeeNÙee mebyebefOele DeefOekeâejer DeeefCe
keâce&ÛeeNÙeebkeâ[tve ner YejheeF&Ûeer jkeäkeâce
kemet} kesâ}er peeCeej Deens.cepegjer
osCÙeeme GMeerj kesâuÙeecegUs mejkeâej}e
2014-15 Ùee DeeefLe&keâ ke<ee&ceOÙes
7 keâesšer 26 }eKe ®heÙes ceespeekes
}eie}s nesles. cee$e, Ùee YejheeF&Ûeer
jkeäkeâce mebyebefOele DeefOekeâejer DeeefCe
keâce&ÛeeNÙeebkeâ[tve kemet} keâjCÙeeÛee
efveCe&Ùe IesCÙeele DeeuÙeeveblej Ûee}t
efo}er. cee$e, 1 peeveskeejer 2015
heemetve cepegjer osCÙeeme GMeerj
keâjCeeNÙee DeefOekeâejer DeeefCe
keâce&ÛeeNÙeebkeâ[tveÛe Ùee YejheeF&Ûeer
jkeäkeâce kemet} keâjCÙeeÛee efveCe&Ùe
osKeer} Ùee heefjhe$ekeâeÉejs peenerj
keâjCÙeele Dee}e. heÇ}befyele
npesjerhe$ekeâebÛeer mebKÙee peemle
DemeuÙeeÛes keâejCe osle YejheeF&
kemeg}erÛÙee Ùee efveCe&&Ùee}e 30 petve
2015 DeMeer hegvne cegolekee{
osCÙeele Dee}er. hegvne cepegjerheesšerÛÙee
Deefleefjòeâ KeÛee&Ûee Yeej GÛe}CÙeeÛes
Meemeveeves "jefke}s. cee$e, Ùeeveblej
keâesCeleerner cegolekee{ osCÙeele ÙesCeej
vemeuÙeeÛes Ùee kesUer peenerj keâjCÙeele
Dee}s. YejheeF&Ûeer jkeäkeâce 1 peg}w
2015 heemetve mebyebefOele DeefOekeâejer
DeeefCe keâce&ÛeeNÙeebkeâ[tveÛe kemet} kesâ}er
peeCeej DemeuÙeeÛee DeOÙeeosMe
mejkeâejves keâe{}e.
cenelcee ieebOeer je<š^erÙe ieÇeceerCe jespeieej
nceer ÙeespevesÛÙee cepegjerkeešheele efojbieeF& cegbyeF& - efokeeUermee"er
Ùeboener Dee@ve}eF&ve Kejsoerkej
ieÇenkeâebÛÙee G[dÙee he[Ceej
Deensle. iesuÙee ke<eer&ÛÙee leg}vesle
ÙeboeÛeer Kejsoer oghešerves kee{CÙeeÛes
mebkesâle Deensle. Ùeboener Ùee Kejsoerle
ie@pesšdmeÛeeÛe yees}yee}e Demes}.
Dee@ve}eF&ve Kejsoer kesâkeU
cesš^es efmešerbhegjleer ceÙeee&fole
jeefn}s}er veener, lej ogmeNÙee
DeeefCe eflemeNÙee ›eâceebkeâebÛÙee
MenjebceOÙesner cees"dÙee heÇceeCeekej
Dee@ve}eF&ve KejsoerÛee š^sb[ Deens.
ceneje<š^eleer}Ûe GoenjCe IÙeeÙeÛes
Pee}s lej cegbyeF&, hegCes, veeefMekeâ
ÙeebmeejKÙee MenjebyejesyejÛe
veeiehetj, veeefMekeâ, meeleeje,
Dekeâes}e, meebie}er DeeefCe
Deewjbieeyeeo ÙeebmeejKÙee
Menjebletvener yeÇ@C[s[ kemletbÛÙee
KejsoerÛee keâ} Deens.
ie@pesšdmeyejesyejÛe keâhe[s, oeefieves
DeeefCe efHeâšvesme GlheeoveebÛeer
Kejsoerner kee{}er Deens, DeMeer
ceeefnleer F&yes Fbef[ÙeeÛes kÙekemLeeheve
DeeefCe efke›eâer efkeYeeieeÛes mebÛee}keâ
hebkeâpe Gkesâ Ùeebveer efo}er.
SkeâšdÙee F& keâe@ceme&ÛÙee
ceekeâ&sšceOÙes heg{er} ke<eer& 40
Deype [e@}me&Ûeer G}e{e}
Dehesef#ele Deens. iesuÙee ke<eer&ÛÙee
leg}vesle Ùeboe oghheš Kejsoer nesF&};
hejbleg F& keâe@ceme&Ûee SkeâtCe
efke›eâerle}e keeše Deepener DelÙeuhe
DemeuÙeeÛes les cnCee}s. SkeâtCe
G}e{e}erÛÙee DekeIee Skeâ škeäkesâ
Flekeâe F& keâe@ceme&Ûee keeše Deens.
2020 ÛÙee DeKesjerme lees 4
škeäkesâ nesF&}, Demee Deboepe Deens.
meOÙee ceesyeeF&} Sheke™veÛe 60
škeäkesâ Kejsoer kÙekenej neslees; hejbleg
heÇlÙeskeâ kesUer Sheke™ve Kejsoer
nesle veener, lej Fbšjvesš
yeÇeTefpebieceOetvener Dee@ve}eF&ve
kÙekenej nesle DemeuÙeeÛes lÙeebveer
mhe<š kesâ}s.
Dee@ve}eF&ve Kejsoer oghheš,
Ùeboener ie@pesšdmeÛeeÛe yees}yee}e
keâuÙeeCe-[esbefyeke}erle cevemesÛee Dee›eâcekeâ yeeCeecegbyeF& : ceneje<š^ vekeefvecee&Ce
mesvee keâuÙeeCe-[esbefyeke}er
ceneheeef}kesâÛÙee efveke[Cetkeâ
DeeKee[dÙeele Dee›eâcekeâheCes Glej}er
Deens. efMekemesvee-Yeepehe
hejmhejebefkejesOeele efÛeKe}Heâskeâ keâjle
Demeleevee veeefMekeâÛÙee efkekeâemeeÛes
oeKe}s osle cevemes melleeOeeNÙeebkej
legštve he[}er Deens. meesMe}
ceeref[Ùeekej cevemesveb peeefnjeleerbÛee
meheeše }eke}e Demetve keâuÙeeCe-
[esbefyeke}erÛÙee efkekeâemeemee"er
Deecne}eÛe cele Åee, Demeb Deekeenve
kesâ}b Deens.
jepe "ekeâjs ÙeebÛÙee keâefj<cÙeeÛÙee
peesjekej heefnuÙeeÛe efkeOeevemeYee
efveke[Cegkeâerle IekeIekeerle ÙeMe
efceUkeCeeNÙee cevemes}e les ÙeMe heg{b
efškeâkelee Dee}b veener. }eskeâmeYee
ke efkeOeevemeYee efveke[Cegkeâerle Dehekeeo
keieUlee cevemesÛÙee meke& GcesokeejebÛeer
De#ejMe: ef[hee@efPeš pehle Pee}er.
cevemesÛee ie[ ceeveuÙee peeCeeNÙee
veeefMekeâceOÙesner jepe ÙeebÛÙee neleer
YeesheUe Dee}e. Ùee ceeveneveerkeâejkeâ
hejeYekeecegUs peefceveerkej Dee}suÙee
jepe Ùeebveer hegvne Skeâoe ceesÛe&syeebOeCeer
meg™ kesâ}er Deens. efkeOeevemeYesveblej
nesCeeNÙee heefnuÙeeÛe ceneheeef}keâe
efveke[Cegkeâerle oKe} IesCÙeepeesies ÙeMe
efceUkeCÙeeÛes Deekneve jepe
ÙeebÛÙeeheg{b Deens. lÙeecegUb cevemesveb
peesjoej heÇÛeej meg™ kesâ}e Demetve
}eskeâebheÙe&ble heesnesÛeCÙeemee"er DelÙeble
Dee›eâcekeâ jCeveerleer Deke}bye}er Deens.
‘ceePÙee neleer mebhetCe& mellee Åee,
efokeme vekeäkeâer yeo}leer}' Demeb
Deekeenve cevemes peeefnjeleerÛÙee
ceeOÙeceeletve keâjle Deens. keâuÙeeCe-
[esbefyeke}erleer} keenletkeâ, jmles ke
heeCÙeeÛÙee mecemÙee ceeb[Ceejs Deveskeâ
efkn[erDees cevemesveb meesMe} ceeref[Ùeekej
šekeâ}s Demetve lÙeeÉejs melleeOeeNÙeebvee
GIe[s hee[CÙeeÛeer ceesnerceÛe neleer
IesCÙeele Dee}er Deens. cevemesÛe legceÛeb
Menj Ie[ket Mekeâles, Demeb
"mekeCÙeeÛee heÇÙele> peeefnjeleerbÛÙee
ceeOÙeceeletve kesâ}e peele Deens.
lÙeemee"er veeefMekeâÛÙee yeo}eÛes
oeKe}sner efo}s peele Deensle.
keâuÙeeCe-[esbefyeke}erle jepe "ekeâjs
ÙeebÛÙee peemleerle peemle meYee IesTve
celeoejebvee Deekeâef<e&le keâjCÙeeÛeer
jCeveerleerner cevemesveb DeeKe}er Deens.
oeTo keâ™ Mekeâlees IeelecegbyeF& - Fb[esvesefMeÙeele
Deme}s}s vesškekeâ& keehe™ve
Fb[esvesefMeÙee heesef}meebÛÙee leeyÙeele
Deme}suÙee Úesše jepeveÛee Ieele
keâjCÙeeÛeer Ùeespevee oeTo
šesUerkeâ[tve DeeKe}er peeCÙeeÛeer
MekeäÙelee kele&keCÙeele Ùesle Deens.
lÙeecegUsÛe kesâbõerÙe ieghleÛej Ùeb$eCesÛÙee
metÛevesvegmeej jepeveÛÙee megj#esle kee{
keâjCÙeele Dee}er Deens.
Fb[esvesefMeÙee heesef}meebÛes efkeMes<e
keâceeb[es heLekeâ lÙeeÛeer megj#ee
keâjerle Deens.
oeTo FyeÇeefncemeesyele kewj
IesleuÙeeheemetve Úesše jepeve oeTo
šesUerÛÙee efnš ef}mškej Deens.
oeToÛee efkeMkeemet meeLeeroej Úesše
Mekeâer} DeeefCe lÙeeÛes Meehe& Metšme&
Deveskeâ ke<e&s Úesše jepeveÛÙee
ceeieekej Deensle. Dee"ke[dÙeehetkeer&
Dee@mš^sef}Ùeele Demeleeveener jepeveÛee
Keelecee keâjeÙe}e oeTo šesUerÛes
meomÙe heesnesÛe}s nesles; heCe
lÙeehetkeer&Ûe jepeve efleLetve efvemeš}e
neslee. Fb[esvesefMeÙeele Úesše jepeveÛes
vesškekeâ& DeefOekeâ MeefòeâMee}er
Deme}s lejerner lesLes Fb[esvesefMeÙeeleer}
ceeefHeâÙeener cees"dÙee heÇceeCeekej
keâeÙe&jle Deensle. lÙeebÛee keehej
keâ™ve Fb[esvesefMeÙeeÛÙee leg®bieele
Deme}suÙee Úesše jepeveÛee Ieele
keâjCÙeeÛeer Ùeespevee oeTo
šesUerkeâ[tve DeeKe}er peeT Mekeâles.
Ùee MekeäÙelesves kesâbõerÙe ieghleÛej
Ùeb$eCeebveer Fb[esvesefMeÙee heesef}meebMeer
mebhekeâ& meeOetve jepeveÛÙee megj#esÛeer
keâeUpeer IesCÙeeÛeer metÛevee
kesâ}er Deens.
YeejleerÙe ieghleÛej Ùeb$eCeebÛes
Spebšner jepeveÛÙee Deemeheeme
"skeCÙeele Dee}s Deensle. jepeveMeer
mebyebefOele heÇlÙeskeâ ne}Ûee}erkej Ùee
SpebšebÛeer keâj[er vepej Deens.
jepeveÛee leeyee IesCÙeeÛeer heÇef›eâÙee
YeejleerÙe megj#ee Ùeb$eCeebveer hetCe&
kesâuÙeeveblej lÙee}e }iesÛeÛe
efo}êerle hee"ke}s peeF&}, Demesner
meebieCÙeele Ùesles. jepeveÛÙee peerkee}e
Deme}s}e Oeeskeâe }#eele Ieslee,
lÙeeÛÙee megj#ee kÙekemLesle kee{
keâjCÙeele Dee}er Deens. megj#esyeeyele
keâesCeleerner le[pees[ keâjCeej veener.
lÙeecegUsÛe lÙeeÛÙeeYeeskeleer efkeMes<e
keâceeb[esbÛes keâ[s leÙeej keâjCÙeele
DeeuÙeeÛeer ceeefnleer yee}er heesef}meebÛes
heÇkeòeâs nsveÇer efkeÙeebšes Ùeebveer efo}er.
heesef}meebÛes mkeleb$e heLekeâ
Úesše jepeveÛÙee DeškesâmebyebOeer
kesâbõerÙe ie=n ceb$ee}Ùeekeâ[tve DeefOeke=âle
ceeefnleer efceUe}er. lÙeeveblej iegvns
MeeKesÛÙee heesef}meebveer lÙeeÛÙeeefke®æ
oeKe} Deme}s}s iegvns, lÙeebÛeer
meÅeŠefmLeleer, lemesÛe vÙeeÙee}Ùeele
meg™ Deme}suÙee KešuÙeebÛÙee
meÅeŠefmLeleerÛeer ceeefnleer ieesUe
keâjeÙe}e meg®keele kesâ}er Deens.
lÙeemee"er heesef}meebveer Skeâ mkeleb$e
heLekeâ leÙeej kesâ}s Deens.
cegbyeF& - jeÙeie[
efpeuåÙeeleer} ‘pesSme[yuÙet
Fmheele mšer}‘ Ùee keâbheveer}e
oskesbõ Heâ[Cekeerme mejkeâejves Skeâ
®heÙeeÛeerner efkeÅegle MegukeâceeHeâer
efo}er veener. efkeâbyengvee 546
keâesšerbÛeer metš osCÙeeÛee efveCe&Ùe
1998 les 2012 Ùee
keâe}ekeOeerle IesCÙeele Dee}e neslee,
DeMee Meyoeble Tpee&ceb$eer
ÛebõMesKej yeekevekegâUs Ùeebveer
keâe@bieÇsmekej yegOekeejer he}škeej
kesâ}e.
ceb$ee}Ùeele Deepe Iesle}suÙee
he$ekeâej heefj<eosle yeekevekegâUs
yees}le nesles. DeeceÛÙee mejkeâejves
26 keâesšerbÛÙee efkeÅegle MegukeâceeHeâer
meboYee&le DevekeOeeveeves heefjhe$ekeâ
keâe{}s nesles. cee$e lÙee}ener
lelkeâeU mLeefieleer efouÙeecegUs
jepÙe mejkeâejÛes Skeâ ®heÙeeÛesner
vegkeâmeeve Pee}s vemeuÙeeÛee oekee
lÙeebveer kesâ}e.
pesSme[yeêdÙet Fmheele keâbheveer}e
546 keâesšerbÛeer metš Tpee&
KeelÙeeves efouÙeeÛes ke=lle meke&heÇLece
heÇefmeæ kesâ}s nesles. keâe@bieÇsme heÇkeòeâs
meefÛeve meekeble Ùeebveerner keerpe
MegukeâceeHeâer efouÙeeÛee Deejeshe
Heâ[Cekeerme mejkeâejkej kesâ}e neslee.
lÙeeyeeyele Tpee&ceb$eer yeekevekegâUs
cnCee}s, DeMee heÇkeâejÛeer meke}le
osCÙeeyeeyeleÛeer keâesCeleerner HeâeF&}
ceePÙeekeâ[s, efkelle efkeYeeieekeâ[s
efkeâbkee cebef$eceb[Uemeceesj Dee}s}er
veener. lÙeecegUs leer cebpetj nesCÙeeÛee
heÇM?veÛe veener. Fmheele keâbheveer}e
pegvÙee efveCe&ÙeeÛÙee DeeOeejs
2012 veblejner Tpee& Megukeâele
meke}le oslee ÙesF&} keâe efkeâbkee
keâmes Ùeeyeeyele efkeÛeejCee keâjCÙeele
Dee}er nesleer. leer jkeäkeâcener 26
keâesšer Flekeâer Deens, DeMee DeLee&Ûeer
efkeÛeejCee Tpee& KeelÙeeleer}
DeefOekeâeNÙeeves kesâ}er nesleer. heCe
heÇlÙe#eele Skeâ ®heÙeeÛeerner meke}le
osCÙeele Dee}s}er veener. cee$e les
he$e keâmes efo}s ies}s, ÙeeÛeerner
KeelÙeebleie&le ÛeewkeâMeer meg™
DemeuÙeeÛes yeekevekegâUs Ùeebveer mhe<š
kesâ}s. keâe@bieÇsmeves kesâ}suÙee Deejesheeleer}
550 keâesšerbÛee Deekeâ[e 1998
les 2012 Ùee keâeUele}e Deens.
cesiee heÇespeskeä?šmevee efo}suÙee
meke}leerbceOÙes efke›eâerkeâjeÛeer Ûeej npeej
keâesšer, lej keerpe MegukeâeÛeer heeÛeMes
keâesšerbhes#ee peemle jkeäkeâce Deens.
Ùee meke}leer keâe efouÙee iesuÙee,
ÙeeÛeer ceeefnleer keâe@bieÇsme heÇkeòeâs meekeble
Ùeebveer lÙeebÛÙeeÛe he#eeleer} ceepeer
ceb$Ùeebkeâ[tve IÙeekeer, Demee šes}ener
yeekevekegâUs Ùeebveer }ieeke}e.
546 keâesšerbÛÙee keerpe MegukeâceeHeâerÛee
efveCe&Ùe keâe@bieÇsme DeeIee[erÛee
kesieceÙee&oe Dees}eb[}s}er }eskeâ} keâener #eCeeble Leebye}er
cegbyeF& - meerSmešer mLeevekeâele
Ùesleevee }eskeâ}ves kesieceÙee&oe
Dees}eb[uÙeeves meerSmešer
mLeevekeâekej yegOekeejer cees"e DeheIeele
nesCÙeeÛeer MekeäÙelee nesleer; cee$e
ÛeÛe&iesš mLeevekeâeleer} DeMee
ogIe&švesveblej }ekeCÙeele Dee}suÙee
‘Dee@keäefPe}jer kee@efve&bie efmemšerce‘cegUs
}eskeâ}Ûes Deehelkeâe}erve yeÇskeâ
}eieuÙeeves }eskeâ} peeieerÛe
Leebye}er. lÙeecegUs cees"e DeheIeele
šU}e, DeMeer ceeefnleer met$eebveer
efo}er.
neye&jkej meerSmešerpekeU
®Uebke™ve }eskeâ} IemejuÙeeves
lÙeeveblej mLeevekeâele heÇkesMe keâjleevee
}eskeâ}Ûee kesie leeMeer 10
efkeâ}esceeršj Demeekee, Demee efveÙece
jsukes megj#ee DeeÙegòeâebveer kesâ}e Deens;
cee$e yegOekeejer keâmeeNÙeentve Dee}s}er
}eskeâ} Heâ}eš ›eâceebkeâ menekej
Ùesle Demeleevee efleÛee kesie peemle
neslee. lÙeeÛeer oKe} }iesÛe
Dee@keäefPe}jer kee@efve&bie efmemšerceves
Iesle}er. Deehelkeâe}erve yeÇskeâ }eie}s.
}eskeâ} keâener #eCeebleÛe Leebye}er.
meOÙee ceOÙe jsukesÛÙee
meerSmešer, "eCes, hevekes},
keâpe&le, keâuÙeeCe, Keeshees}er,
keâmeeje Ùee mLeevekeâeble ke heefMÛece
jsukesÛÙee heÇcegKe mLeevekeâeble ner
Ùeb$eCee }ekeCÙeele Dee}er Deens.
ke<eer& ner jkeäkeâce 1 keâesšer 96 }eKe
®heÙes Ske{er keâceer Pee}er Deens.
cevejsieeÛÙee efveÙeefcele efveOeerceOetve ner
YejheeF& osCÙeele Dee}er Deens. cevejsiee
Ùeespevesbleie&le cepegjebvee 15 efokemeebÛÙee
Deele keâeceeÛee ceesyeo}e osCes
yebOevekeâejkeâ Deens. npesjerhe$ekeâ yebo
PeeuÙeeveblej 15 efokemeeble cepegjer
osCÙeele Dee}er veener, lej 16 kÙee
efokemeeheemetve lÙee cepegjerkej heÇefleefokeme
0.05 škeäkesâ vegkeâmeeveYejheeF&
osCÙeeÛee efveCe&Ùe 26 HeâsyeÇgkeejer 2014
jespeer IesCÙeele Dee}e. cepegjer
YejheeF&heesšer efouÙee peeCeeNÙee KeÛee&Ûee
Yeej 31 peg}w 2014 heÙe&ble
GÛe}CÙeeÛee efveCe&Ùe mejkeâejves Iesle}e
neslee. mejkeâejves 31 peg}w 2014
jespeer Skeâ heefjhe$ekeâ keâe{tve YejheeF&Ûee
Yeej meesmeCÙeeÛÙee efveCe&Ùee}e 31
ef[mesbyej 2014 heÙe&ble cegolekee{

3. meye keâer KeyejWcegbyeF&,Meg›eâJeej, efoveebkeâ 30 Dekeäštyej mes 5 veJebyej 2015
3
•ããÖãèÀÔãîÞã¶ãã
ƒã佦ã¾ãã•ã ‚ãֽ㪠½ãìͦãã‡ãŠ ‚ãֽ㪠ƒ¶ã‡ãŠã ªñÖãâ¦ã
04-07-2002 ‡ãŠãñ Öãñ Øã¾ããý Øããü¡ãè ¶ãâ. MCJ-6859
¹ãÀãä½ã› ¶ãâ. 21450/w ½ãö „¶ã‡ãŠãè ¹ã¦¶ããè ¹ãŠÀãèªã ƒã佦ã¾ãã•ã
Ô㾾㪠¹ãÀãä½ã› ‚ã¹ã¶ãñ ¶ãã½ã ‡ãŠÀÌãã ÀÖãè Öîâý
¾ããäª ãä‡ãŠÔããè ‡ãŠãñ ‡ãŠãñƒÃ ¼ããè ‚ãã¹ãã䦦ã Öõ ¦ããñ 15 ã䪶㠇ãñŠ ‚ãâªÀ
‚ããÀ›ãè‚ããñ ‚ããùãä¹ãŠÔã ¾ãã Ö½ããÀñ ÜãÀ ‡ãñŠ ¹ã¦ãñ ¹ãÀ Ôãâ¹ã‡ãÊ ‡ãŠÀò : ÜãÀ
‡ãŠã ¹ã¦ãã- ÔãÊããè½ã Ô㾾㪠ÞããÊã, ºãñÖÀã½ã ºããØã, ‚ããñãäÍãÌãÀã,
•ããñØãñÍÌãÀãè (¹ããäÍÞã½ã), ½ãìâºãƒÃ-400102.
veF& efo}êer: cegbyeF& kesâ Deb[jkeu[& kesâ [e@ve Úesše
jepeve keâer DeÛeevekeâ efiejHeäleejer mes keâF& mekee} G" KeÌ[s
ngS nwb~ Fmecesb heÇcegKe mekee} Ùen Yeer nw efkeâ jepeve keâer
efiejHeäleejer keäÙee Gmekeâer menceefle mes ngF& nw? yeleeÙee
peelee nw efkeâ Úesše jepeve osMe kesâ je<š^erÙe megj#ee
me}enkeâej Depeerle [esYee} keâe keâjeryeer jne nw~ Fmekesâ
De}ekee YeejleerÙe SpesbefmeÙeesb mes Yeer Gmekeâer vepeoerefkeâÙeeb
jner nwb~ Ssmes cesb Fb[esvesefMeÙee cesb Gmekeâer DeÛeevekeâ
efiejHeäleejer mkeeYeeefkekeâ ™he mes heÇMe> hewoe keâjves kee}er
nw~ Yeejle kesâ Heâjej cegpeefjce Úesše jepeve keâer pees
leepee lemkeerjsb meeceves DeeF& nwb Gvecesb ken yee}er hegef}me
keâer efiejHeäle cesb nesves kesâ yeekepeto cegmkeâjelee ngDee
efoKeeF& os jne nw~ Ùen lemkeerjsb Kego ner kegâÚ keânves
keâer keâesefMeMe keâj jner nwb~ efpemekeâer keâF& mee}esb mes
le}eMe Leer Gmekeâer Fleveer Deemeeveer mes efiejHeäleejer nwjle cesb
[e}ves kee}er nw~
je<š^erÙe megj#ee me}enkeâej keâe keâjeryeer jne nw
jepeve
yeleeÙee peelee nw efkeâ kegâÚ mee} hen}s lekeâ Úesše
jepeve keâer Yeejle kesâ ceewpetoe je<š^erÙe megj#ee me}enkeâej
Depeerle [esYee} mes keâeHeâer efvekeâšlee jner nw~ meve 2005
cesb cegbyeF& hegef}me ves jepeve kesâ oes meeefLeÙeesb efkekeâer ce}nes$ee
Deesj Heâjero leeveeMeen keâes peye efiejHeäleej efkeâÙee Lee leye
[esYee} Gvekesâ meeLe Les~ jepeve hej keâF& DehejeefOekeâ
ceece}s ope& nwb~ Gmekesâ efKe}eHeâ keâjerye 22 DehejeefOekeâ
ceece}s Ûe} jns nwb~
leerve heemeheesš& nwb [eve kesâ
je@ kesâ cegleeefyekeâ jepeve keâes yee}er kesâ meceÙe kesâ
cegleeefyekeâ jefkekeej keâes megyen 10 yepes efiejHeäleej efkeâÙee
ieÙee~ yee}er hegef}me ves meeryeerDeeF& keâes yeleeÙee nw efkeâ jepesbõ
meoeefMeke efveKe}pes veece keâe Skeâ YeieesÌ[e hekeâÌ[e ieÙee nw
efpemekeâe heemeheesš& vebyej peer-9273860 nw~ Fmekesâ
yeejs cesb Gvnsb keâwveyeje hegef}me ves peevekeâejer oer Leer~ yeleeÙee
peelee nw efkeâ jepeve kesâ heeme mes Fmekesâ De}ekee oes Deewj
keâewve nw Úesše jepeve
oeTo mes keäÙeesb nw 36 keâe DeebkeâÌ[e?
Úesše jepeve (veevee kesâ veece mes Yeer
ceMentj) Yeejle cesb meyemes yeÌ[s ›eâeFce efmebef[kesâš
keâe yee@me nw~ Úesše jepeve Deb[jkeu[& [e@ve
oeTo FyeÇenerce keâe keâjeryeer jn Ûegkeâe nw~
Úesšer-ceesšer Ûeesjer Deewj Mejeye keâer lemkeâjer mes
Meg®Deele keâjves kee}s Úesše jepeve ves hen}s
jepeve veeÙej kesâ ef}S keâece efkeâÙee, efpemes yeÌ[e
jepeve kesâ veece mes Yeer peeveles nwb~ yeÌ[e jepeve
keâer ceewle mes yeeo Úesše jepeve ves iewbie keâer keâceeve
mebYee}er~ Fmekesâ yeeo, ken oeTo mes pegÌ[
ieÙee Deewj Gmekesâ FMeejs hej cegbyeF& cesb keâece keâjves
}iee~ 1988 cesb ken Yeejle mes ogyeF&
Ûe}e ieÙee~
Úesše jepeve keâF& DeehejeefOekeâ kesâmeesb cesb
keebefÚle nw efpemecesb peyejve kemet}er, nlÙee,
lemkeâjer, ceeokeâ heoeLee&sb keâer lemkeâjer Deewj
efHeâuce HeâeFvesbme Meeefce} nwb~ ken 17 ce[&j
kesâme Deewj ce[&j keâer keâesefMeMe kesâ kesâme cesb
keebefÚle nw~
Úesše jepeve oeTo keâe hegjevee meeLeer Lee
Deewj Gmekeâe yeeefnvee neLe Yeer~ 1988 cesb
Úesše jepeve osMe ÚesÌ[ keâj Ûe}e ieÙee Deewj
leye mes oeTo Deewj Úesše jepeve cesb Úlleerme
keâe DeebkeâÌ[e nw~
yece yueemš keâer IešveeDeesb kesâ yeeo 1996
cesb Úesše jepeve ves Kego keâes oeTo mes De}ie
keâj ef}Ùee Lee~ jepeve kesâ Fme yeÌ{les heÇYeeke mes
Yeejle cesb [er keâbheveer keâe keâece mebYee} jns
meewlÙee, Úesše Mekeâer} Deewj Mejo Mesóer
DeÛÚe cenmetme venerb keâj jns Les~ Keyejesb kesâ
cegleeefyekeâ Gvnesbves oeTo keâes jepeve kesâ efKe}eHeâ
YeÌ[keâevee Meg™ keâj efoÙee~
Deye, jepeve iewbie kesâ Deboj Ûe} jner
ieefleefkeefOeÙeesb mes Kego keâes Demegjef#ele cenmetme
keâjves }iee Lee~ Gmes Deheveer peeve keâe Keleje
Yeer meleeves }iee Lee~ Fme kepen mes Gmeves
YeejleerÙe DeefOekeâeefjÙeesb mes efvekesove efkeâÙee efkeâ
Gmes ogyeF& mes yeenj efkeâmeer Deewj osMe cesb peeves
keâer Fpeepele oer peeS~ ken efkeâmeer Deewj osMe
cesb veece yeo}keâj jnvee Ûeenlee Lee Deewj Fme
yeo}s Gmeves YeejleerÙe DeefOekeâeefjÙeesb keâes efmebef[kesâš
kesâ yeejs cesb peevekeâejer meePee keâjves keâer
hesMekeâMe oer~
jepeve Deewj oeTo kesâ De}ie nesves keâer
meyemes yeÌ[er kepen 1993 kesâ yece Oeceekesâ ner
yeleeS peeles nwb~ Ùes Oeceekesâ peneb oeTo kesâ
FMeejs hej ngS Les kenerb, jepeve Ssmee keâjves kesâ
efKe}eHeâ yeleeÙee peelee nw~
DeehejeefOekeâ keâefjÙej
cegbyeF& cesb Skeâ ceje"er heefjkeej ces pevces
jepeve efveKee}pes keâer hejkeefjMe Ûesbyetj kesâ efvece>
ceOÙekeieer&Ùe F}ekesâ efle}keâveiej cesb ngF&~ Ùen
F}ekeâe mesbš^} cegbyeF& cesb efmLele nw~ jepeve ves
Deheves ef›eâefceve} keâefjÙej keâer Meg®Deele menekeâj
efmevescee cesb 1980 cesb efškeâšesb keâer keâe}eyepeejer
mes keâer Leer~
Fmekesâ yeeo Gmekeâer ceg}ekeâele, yeÌ[e jepeve
Deewj nwojeyeeo kesâ Ùe[eefiejer mes ngF&~ Fvekesâ
meeLe jepeve ves efyepeveme keâer yeejerefkeâÙeeb meerKeerb~
yeÌ[e jepeve keâer ceewle kesâ yeeo efveKee}pes keâes
Úesše jepeve keâe veece efce} ieÙee~ Skeâ Úesšs
keòeâ kesâ ef}S oeTo FyeÇenerce, jepeve Deewj
De®Ce ieke}er ves meeLe keâece efkeâÙee~ Fmekesâ yeeo
ieke}er kesâ yeÌ[s YeeF& heehee ieke}er keâer ceewle Skeâ
[^ie [er} kesâ oewjeve ngF& Leer~
Fmekesâ yeeo jepeve ogyeF& Ûe}e ieÙee
}sefkeâve Gmekeâe heefjkeej Ùenerb jne~ Gmekeâer hele>er
1989 cesb oeTo kesâ YeeF& vetje keâer Meeoer cesb
Meeefce} Yeer ngF&b~ Úesše jepeve keâYeer keeheme
venerb }ewše~ 1993 yece Oeceekeâesb kesâ yeeo,
oeTo Deewj jepeve De}ie nes ieS~ Ssmeer
efjheesšdme& nwb efkeâ jepeve ves YeejleerÙe KegefHeâÙee
Spesbmeer je@ keâes oeTo kesâ yeejs cesb meer›eâsš
peevekeâejer oer Leer~ oeTo-jepeve keâe meeLe
Kelce nes ieÙee Deewj Fmekesâ yeeo efmelebyej
2000 cesb Mekeâer} ves yewbkeâe@keâ kesâ nesš} ™ce
cesb jepeve hej nce}e efkeâÙee~
oeTo mes De}ie nesves kesâ yeeo
oeTo mes De}ie nesves kesâ yeeo jepeve ves
Dehevee Kego keâe iewbie yeveeÙee~ Fme De}ieeke kesâ
yeeo oeTo Deewj Úesše jepeve kesâ iewbie kesâ yeerÛe
Ketveer }Ì[eF& keâer Keyejsb Deece nes ieF&b~ 1994
cesb, jepeve ves oeTo kesâ hemeboeroe meeLeer
yeefKleÙeej Denceo Keeve keâes meebPes cesb ef}Ùee
Deewj yewbkeâe@keâ kesâ nesš} ™ce cesb }eÙee~ Ùeneb
Gmeves Keeve keâes še@Ûe&j keâjkesâ ceej efoÙee~ Keeve
1993 yece Oeceekeâesb cesb Meeefce} jne Lee~
2002 cesb oeTo ves yeo}e }sves kesâ
ef}S jepeve keâes ÌKelce keâjves keâer "eveer, }sefkeâve
jepeve Skeâ keâoce Deeies efvekeâ}e~ Gmeves oeTo
kesâ keâjeryeer, Mejo Mesóer keâe Keelcee keâj
efoÙee efpememes oeTo keâes yeÌ[e Peškeâe
}iee~ 2002 keâer ceMentj efHeâuce
'keâbheveer' cesb efkekeskeâ Deesyesje@Ùe keâe efkeâjoej,
'Ûebot', Úesše jepeve mes ces} Keelee nw~
ne} cesb, Fbef[Ùeve Fbšsef}pesbme Spesbmeerpe
kesâ neLe Deb[jkeu[& [e@ve oeTo FyeÇeefnce
keâe Skeâ HeâÇsMe kee@Fme šshe neLe }iee
Lee~ Skeâ DebieÇspeer DeKeyeej kesâ cegleeefyekeâ,
Fmeer mee} DeheÇw} cesb Fbšsef}pesbme Spesbmeerpe
ves oeTo Deewj Mekeâer} kesâ yeerÛe yeeleÛeerle
keâes Fbšjmeshš efkeâÙee~ Fme yeeleÛeerle cesb
oeTo Úesše Mekeâer} keâes Úesše jepeve
keâes ceejves kesâ Dee@[&j os jne Lee~ hen}s
lees Fbšsef}pesbme Spesbmeerpe keâes Yejesmee venerb
ngDee efkeâ Ùen oeTo keâer ner Deekeepe nw,
}sefkeâve peye Fmekeâer yeejerkeâer mes peebÛe keâer
ieF& lees meeHeâ nes ieÙee efkeâ Mekeâer} keâes
Dee@[&j osves kee}e Deewj keâesF& venerb, yeefukeâ
oeTo FyeÇeefnce ner nw~
pes[s nlÙeekeâeb[ cesb DeeÙee veece
mee} 2011 cesb, keefj… he$ekeâej
pÙeeseflece&Ùe [s keâer nlÙee kesâ ceece}s cesb
Úesše jepeve keâe ner veece meeceves DeeÙee~
oes Meehe& Metšj meefnle meele }esieesb keâes
efiejHeäleej keâjves kesâ meeLe ner cegbyeF& hegef}me
ves Keg}emee efkeâÙee efkeâ Deb[jkeu[& mejievee
Úesše jepeve ves ner he$ekeâej keâer nlÙee
keâe DeeosMe efoÙee Lee~
Úesše jepeve kesâ FMeejs hej jesefnle
Lebiehheve GHeâ& meleerMe keâeef}Ùee ves nlÙee
keâer meeefpeMe jÛeer~ keâeef}Ùee jepeve efiejesn
keâe Metšj nw Deewj hen}s Yeer Gmekesâ ef}S
keâece keâj Ûegkeâe nw~ Úesše jepeve ves yeeo
cesb Skeâ efnboer vÙetpe Ûewve} kesâ meeceves
keâyet} Yeer efkeâÙee efkeâ Gmeer ves he$ekeâej
pes[s keâer nlÙee keâjkeeF& Leer~ jepeve ves
keâne efkeâ Gmeves Mekeâ kesâ DeeOeej hej pes[s
keâes cejkeeÙee Lee ceiej Deye Gmes DeHeâmeesme
nw efkeâ Gmeves Ssmee efkeâÙee~
heemeheesš& efce}s nwb~ Fvecesb mes Skeâ heemeheesš& efme[veer cesb yevee
efpeme hej Gmekeâe veece ceesnve kegâceej ef}Kee nw~
meeryeerDeeF& yelee jner yeÌ[er keâeceÙeeyeer
Yeejle kesâ ef}S jepeve keâer efiejHeäleejer Skeâ yeÌ[er
keâeceÙeeyeer nw~ meeryeerDeeF& Fmes Deheveer yeÌ[er keâeceÙeeyeer yelee
jner nw~ meeryeerDeeF& kesâ efveosMekeâ Deefve} efmevne keâe keânvee
nw efkeâ jepeve keâe Dejsmš keejbš Yeejle cesb 1994 cesb peejer
efkeâÙee ieÙee Lee Deewj 1995 cesb Fbšjhees} ves js[ keâe@ve&j
veesefšme peejer efkeâÙee Lee~ kewmes jepeve keâer efiejHeäleejer
Yeejle-Deemš^sef}Ùee Deewj Fb[esvesefMeÙee kesâ yeerÛe DeÛÚs
mecyebOeesb keâe Yeer heefjCeece nw~
Yeejle peuo }eÙee peeSiee [e@ve
ie=n ceb$eer jepeveeLe efmebn ves keâne nw efkeâ Úesše jepeve
keâes Yeejle }eves kesâ ef}S Deye keâevetveer heÇef›eâÙee keâe meneje
ef}Ùee peeSiee~ peuo ner meeryeerDeeF& Deewj DeeF&yeer kesâ
DeHeâmej yee}er kesâ ef}S jkeevee efkeâS peeSbies~ Fb[esvesefMeÙee
kesâ meeLe Yeejle keâer heÇlÙehe&Ce mebefOe nw }sefkeâve DeYeer lekeâ
Gme hej mejkeâejer ceesnj venerb }ieer nw~ Fmekeâer kepen mes
Úesše jepeve keâes Yeejle }eves cesb MeeÙeo yengle cegefMkeâ}
venerb nesieer~ Deiej mebefOe nesleer lees Yeejle keâes Dehevee ceece}e
keâesš& ces hesMe keâjvee heÌ[lee~ ceewpetoe efmLeefle cesb [e@ve keâes
[erheesš& efkeâÙee pee mekeâlee nw~
jepeve Lee oeTo keâe keâjeryeer
keâYeer oeTo FyeÇeefnce keâe oeefnvee neLe jne Úesše
jepeve yeeo cesb oeTo efiejesn mes ner škeâjelee jne~ ne}
kesâ efoveesb cesb Gme hej nce}s Yeer ngS~ je@ kesâ cegleeefyekeâ
yewbkeâekeâ kesâ nce}s kesâ yeeo ken Skeâ peien pÙeeoe venerb
efškeâlee Lee~ ken keâYeer Deemš^sef}Ùee, keâYeer yee}er lees keâYeer
keâcyeesef[Ùee cesb neslee Lee~ keâÙeeme Ùen Yeer }ieeS pee jns
nwb efkeâ keânerb Gmekeâer efiejHeäleejer Deb[jkeu[& kesâ škeâjeke keâe
veleerpee lees venerb nw~ kewmes jepeve kegâÚ meceÙe mes ces[erkeâ}er
efHeâš Yeer venerb~ Fme hej efHeâj mekee} efkeâÙee pee jne nw efkeâ
Gmes Yeejle keeheme }eves kesâ ef}S ner lees keânerb Gmekeâer
efiejHeäleejer venerb keâjeF& ieF&?
Úesše jepeve keâer DeÛeevekeâ efiejHeäleejer mes G"s keâF& mekee}
mebJeeooelee
cegbyeF& : Deb[jJeu[& kesâ
ceeefHeâÙee [e@ve peyemes efyeefu[bie
kebâmš^keäMeve efyepevesme ceW Glejs nQ
leyemes cegbyeF& Deb[jJeu[& keâe {ebÛee
keâcepeesj nes ieÙee nw~ Ssmeer
heefjefmLeefle ceW Deb[jJeu[& ceeefHeâÙee
Úesše jepeve ves cegbyeF& ceW Deheves
efiejesn keâer keâceeve mebYeeueves kesâ
efueS Deheves KeemeceKeeme iegiex keâes
20 meeue kesâ yeeo vesheeue mes
cegbyeF& Yespe efoÙee nw~ hetJe& mewefvekeâ
Úesše jepeve kesâ Fme hegjeves ÛeeJeue
ieCesMe efye<š GHe&â [wveer kesâ ÛeWyetj,
efleuekeâveiej keâe@ueesveer ceW ueewšves
mes keâF& meejer Deškeâues ueieeF& pee
jner nw~ DehejeefOekeâ ogefveÙee ceW
keäÙee Deb[jJeu[& efHeâj mes meef›eâÙe
nesvee Ûeenlee nw? Ùee efHeâj efyeefu[bie
kebâmš^keäMeve efyepevesme ceW Iegmehew"
kesâ efueS Úesše jepeve ves Deheves
veS ueesieeW hej Yejesmee keâjves keâer
yepeeÙe hegjeves iegieeX keâes nJeeues
Deheves efiejesn keâer keâceeve Lecee oer
nw~
met$eeW ves yeleeÙee efkeâ 20 meeue
henues cegbyeF& ÚesÌ[keâj vesheeue Yeeie
ieÙee Úesše jepeve keâe iegiee& ieCesMe
efoueefmebn efye° GHe&â [wveer Fve efoveeW
Úesše jepeve kesâ ieÌ{ ceeves peeves
Jeeues efleuekeâveiej keâe@ueesveer ceW
hengbÛekeâj Deheveer yenve kesâ Iej hej
jn jne nw~ peneb hej Úesše jepeve
kesâ meYeer iegiex Gmekesâ meeceves Deheveer
neefpejer ueiee jns nQ~ yeleeÙee peelee
nw efkeâ efleuekeâveiej keâe@ueesveer leLee
Deemeheeme ceW peye Úesše jepeve
keâer veece keâer letleer yeesueleer Leer leye
Úesše jepeve ves Deheves Fve meeefLeÙeeW
efpeveceW [wveer, megveerue meeJeble GHe&â
meeJelÙee, Deefveue hejye GHe&â JeebiÙees
mecesle iegieex kesâ meeLe Deesheve efpehmeer,
ceefme&[erpe pewmeer ieeefÌ[ÙeeW ceW Ietcekeâj
keâe@ueesveer ceW Dehevee JeÛe&mJe yeveeÙee
Lee~ Gme oewjeve oeTo keâer [er
kebâheveer Deewj jepeve kebâheveer Skeâ
meeLe ner Leer~ FmeefueS oeTo
kebâheveer kesâ meleerMe jepes keâes ceewle
kesâ Ieeš Gleejves Jeeues De®Ce ieJeueer
keâe meecevee keâjves kesâ efueS jepeve
kebâheveer kesâ iegiex meef›eâÙe ngS~ hejbleg
De®Ce ieJeueer Gvekesâ neLe veneR
ueiee FmeefueS Gme oewjeve ieJeueer
kesâ meeLeer DeMeeskeâ peesMeer hej
ieesefueÙeeW keâer yeewÚej keâj oer~ ceiej
Gmekesâ yeeo Yeer jepeve kebâheveer ves
ieJeueer hej onMele yeveeves kesâ efueS
megcees mes peekeâj oieÌ[er Ûeeue hej
HeâeÙeefjbie keâj oer~ Deeies ceeceuee
Meeble nesves kesâ yeeo Fmekeâe Øeefle
Gòej osves kesâ efueS De®Ce ieJeueer
ves ÛeWyetj efmLele Ieešuee ieebJe ceW
Iegmekeâj jepeve kesâ iegiex cenWõ heešerue
GHe&â iešŸee hej peeveuesJee nceuee
efkeâÙee~ Fme Iešvee kesâ yeeo ieCesMe
GHe&â [wveer cegbyeF& ÚesÌ[keâj vesheeue
Yeeie ieÙee peneb hej Gmeves Dehevee
JeÛe&mJe yevee efueÙee~ FmeefueS peye
efoueMeeo yesie keâer nlÙee kesâ efueS
jepeve kesâ iegiex Heâjero leeveMee,
efJekeâer ceunes$ee Je Yejle vesheeueer
vesheeue hengbÛes Les leye meejer JÙeJemLee
ieCesMe GHe&â [wveer ves keâer Leer~ met$eeW
keâe keânvee nw efkeâ efHeâueneue [wveer
keâe cegbyeF& ueewšvee Deheves Deehe ceW
Skeâ meJeeue yeve ieÙee nw~ yeerÛe kesâ
oewj ceW Úesše Mekeâerue ves Yeer
ceeref[Ùee kesâ meeceves Deekeâj Úesše
jepeve keâer nlÙee keâer meeefpeMe keâe
Yeb[eHeâesÌ[ efkeâÙee Lee~ FmeefueS Deye
[wveer keâer ueewšves keâer yeele keâes Yeer
keâF& efoMee mes osKee pee jne nw~
jepeve efiejesn keâer mebYeeuesiee
keâceeve mesvee keâe hetJe& peJeeve
‘ISISISISISDeelebkeâer' ves yebyeF& neF&keâesš& cesb peceevele Depeer& oer
cenbieeF& Deewj mejkeâej mes mee}Yej ‘hejsMeeve' jner efMeke mesveecegbyeF& : ceneje<š^ cesb yeerpesheer
keâer Skeâ mee} keâer mejkeâej cenbieeF&,
efkeâmeeveesb keâer KegokegâMeer Deewj
heevemejs ce[&j kesâme kesâ yeesPe le}s
oyeer vepej Dee jner nw~ jner-
mener keâmej menÙeesieer heešer& efMeke
mesvee ves hetjer keâj oer~ oesveesb kesâ
yebOeve cesb Ssmeer ieeb" heÌ[er nw efkeâ
mejkeâej kesâ keâeÙe&keâe} hetje keâjves
hej ner mebosn kesâ yeeo} efoKeves
}ies nwb~ jepeveereflekeâ ieef}Ùeejesb
cesb hetÚe pee jne nw efkeâ keäÙee
Heâ[Cekeerme mejkeâej heebÛe mee}
Ûe}sieer~
yeerpesheer mejkeâej keâer Ùeespevee
Dehevee Skeâ mee} keâe keâeÙe&keâe}
peesj-Meesj mes ceveeves keâer Leer,
ceiej efkehe#e ves Gmekesâ Fjeos
hej heeveer Heâsj efoÙee~ cepeyetjve,
Heâ[Cekeerme keâes Deheves keâoce
heerÚs nševes heÌ[s~ Deye mejkeâej
keâer mee}efiejn ceveeves keâer yepeeÙe
yeerpesheer keâe heÇÛeej-heÇmeej efkeâÙee
peeSiee~ efheÚ}s efoveesb yeerpesheer
kesâ heÇosMeeOÙe#e jekemeensye
oevekesheešer} ves keâne Lee efkeâ
mejkeâej kesâ Skeâ mee} kesâ keâece
keâes yeerpesheer kesâ keâeÙe&keâlee& Iej-
Iej hengbÛeeSbies~ oevekesheešer} keânles
nwb efkeâ cegKÙeceb$eer ves 'vees mesef}yeÇsMeve,
Deesve}er keâcÙetefvekesâMeve' keâe veeje
efoÙee nw~ efkeâmeer leecePeece kesâ yepeeÙe
yeerpesheer kesâ keâeÙe&keâlee& Iej-Iej peekeâj
mejkeâej kesâ efkekeâeme keâeÙe& keâe heÇÛeej
mekesâbies~ pevelee mes mebkeeo keâjsbies~
jepÙe kesâ hee}keâ ceb$eer Deheves-
Deheves efpe}s cesb peekeâj mejkeâej
kesâ keâece keâer peevekeâejer osbies~ keâF&
veS efkekeâeme keâeÙee&sb keâer yegefveÙeeo
jKesbies~ ceevee pee jne nw efkeâ 31
Dekeäštyej keâes jepÙe Yej cesb keâjerye
2500 efkekeâeme keâeÙee&sb keâe
Yetefcehetpeve efkeâÙee peeSiee~
yeerpesheer mejkeâej keâe Skeâ mee}
31 Dekeäštyej keâes hetje nes jne
nw~ efMeke mesvee keâeHeâer Demecebpeme
kesâ yeeo mellee cesb Meeefce} ngF&,
Fmeef}S Gmekesâ Kesces cesb ‘Skeâ
mee}' keâe keâesF& peesMe vepej venerb
Dee jne nw~ efMeke mesvee keâesšs kesâ
ceb$eer ceewve nwb~ yeerpesheer kesâ jkewÙes
keâes }skeâj efMeke mesvee kesâ Deboj
ner Dee›eâesMe nw~ oMenje jw}er hej
heešer& heÇcegKe Gæke "ekeâjs ves
Ûesleekeveer Yeer oer~ keâuÙeeCe-
[esefyebke}er Ûegveeke cesb efMeke mesvee
jespe Heâ[Cekeerme mejkeâej hej ner
venerb, kesâbõ keâer ceesoer mejkeâej hej
Yeer pegyeeveer nce}s keâj jner nw~
heeefkeâmleeveer keâ}ekeâejesb hej nce}s
yees}keâj Gmeves yeerpesheer keâer hejsMeeveer
yeÌ{e oer nw~
efMekesmevee keâe cegKehe$e
Heâ[Cekeerme mejkeâej hej jespe nce}s
yees} jne nw, }sefkeâve yeerpesheer
KeeceesMe nw~ Flevee meye kegâÚ
nesves kesâ yeeo Yeer cegKÙeceb$eer oekee
keâj jns nwb efkeâ Gvekeâer mejkeâej
heebÛe mee} Ûe}sieer~ jepeveereflekeâ
heÙe&kes#ekeâesb keâe ceevevee nw ceewpetoe
ne}ele cesb Fme hej mebosn nw~
keâuÙeeCe-[esbefyeke}er ke keâesunehegj
ceneveiej heeef}keâe kesâ meeLe ner
71 veiejheefj<eo kesâ Ûegveeke nesves
kee}s nwb~ keneb Ûegveeke heÇÛeej peesj-
Meesj mes Ûe} jne nw~ Fvekesâ veleerpes
yengle no lekeâ efMeke mesvee-yeerpesheer
kesâ efjMles leÙe keâjsbies~ efkejesOeer
o} Yeer Fvnerb Ûegveeke veleerpeesb hej
vepejsb ieÌ[eS yew"s nwb~
cegbyeF& : Fmueeefcekeâ mšsš kesâ
keâefLele Deelebkeâer Dejerye ceeefpeo keâer
efiejHeäleejer keâes }ieYeie Skeâ mee}
nes ieS nwb~ Gmes Deelebkeâkeeo efvejesOeer
keâevetve kesâ lenle efiejHeäleej efkeâÙee
ieÙee Lee~ cegbyeF& kesâ keâuÙeeCe cesb
jnves kee}s ceeefpeo ves yebyeF& neF&
keâesš& cesb peceevele kesâ ef}S ÙeeefÛekeâe
oeefKe} keâer nw~
ceeefpeo keâer ÙeeefÛekeâe peefmšme
jbpeerle ceesjs Deewj peefmšme jepesMe
kesâlekeâj keâer Keb[heer" kesâ meeceves yegOekeej
keâes hesMe ngF&~ meceÙe keâer keâceer kesâ
keâejCe Gmekeâer ÙeeefÛekeâe hej megvekeeF&
venerb nes mekeâer~ ceeefpeo kesâ kekeâer}
cegefyeve mees}keâj Éeje peceevele kesâ
ef}S oeefKe} keâer ieF& Fme ÙeeefÛekeâe
hej Fmeer nHeäles ÛeÛee& nesves keâer mebYeekevee
nw~ ceeefpeo Deewj Gmekesâ 3 menÙeesefieÙeesb
hej Fmueeefcekeâ mšsš cesb Meeefce} nesves
keâe mebosn nw~ ceeefpeo keâes Yeejle
}ekeâj SveDeeF&S ves 28 vekebyej
2014 keâes efiejHeäleej keâj ef}Ùee~
ceF& 2015 cesb SveDeeF&S ves
8,000 hespeesb keâer Skeâ Ûeepe&Meerš
ceeefpeo kesâ efKe}eHeâ oeefKe} keâer~
Gmehej Deve}e@Heâg} Ssefkeäšefkešerpe
efheÇkesbMeve Sskeäš (ÙetSheerS) Deewj
YeejleerÙe ob[ mebefnlee kesâ lenle ceece}e
leÙe efkeâÙee ieÙee~ ceeefpeo ves lekeâveerkeâer
DeeOeejesb hej peceevele keâer ÙeeefÛekeâe
oeÙej keâer nw~ Deheves Deekesove cesb
Gmeves oekee efkeâÙee nw efkeâ efveÙeceesb
keâe G}êbIeve keâjles ngS Skeâ mesMeve
keâesš& ves Gmekesâ ceece}s cesb SveDeeF&S
keâes Ûeepe&Meerš oeÙej keâjves kesâ
ef}S DeefOekeâ meceÙe efoÙee, peyeefkeâ
Ssmee kesâke} efkeMes<e SveDeeF&S
Éeje ner efkeâÙee pee mekeâlee Lee~
ceeefpeo ves hen}s Yeer Skeâ peceevele
ÙeeefÛekeâe oeÙej keâer Leer, }sefkeâve
ceF& 2015 cesb oeÙej Gmekeâer
peceevele Depeer& keâes efkeMes<e keâesš&
ves Keeefjpe keâj efoÙee Lee~
efyeu[j metjpe hejceej megFmeeF[ ceece}e
Ûeej keâe@hee&sjsšj kesâ veece Gpeeiej
"eCes : efyeu[j metjpe hejceej
megFmeeF[ ceece}s cesb Deejesheer
keâe@hee&sjsšjes kesâ veecees keâe Keg}emee
nes ieÙee nw~ Deheveer mebYeeefkele
efiejHeäleejer keâes osKeles ngS Ûeej
keâe@hee&sjsšjes ves cebie}keej keâes "eCes
keâesš& cesb Debleefjce peceevele ÙeeefÛekeâe
oeÙej keâer~ ÙeeefÛekeâe oeÙej keâjves
kee}esb cesb keâebieÇsme kesâ efke›eâeble ÛekneCe,
cevemes mes efve}befyele megOeekeâj ÛekneCe,
Svemeerheer kesâ vepeerye ceg}êe leLee
nvegceble peieoe}s Meeefce} nwb~ keâesš&
keâer lejHeâ mes megOeekeâj ÛekneCe keâer
ÙeeefÛekeâe hej 29 keâes leLee Mes<e
leerveesb keâer ÙeeefÛekeâe hej 31 keâes
megvekeeF& keâjsieer~ keâe@hee&sjsšjes keâer
lejHeâ mes "eCes keâesš& cesb Debleefjce
peceevele ÙeeefÛekeâe oeefKe} efkeâS peeves
kesâ yeeo "eCes hegef}me kesâ pkeeFbš meerheer
keer.keer. }#ceerveejeÙeCe ves Yeer megFmeeF&[
veesš keâer Heâesjsbefmekeâ peebÛe efjheesš& cesb Fvner
Ûeejesb keâe@hee&sjsšjesb keâe veece nesves keâer
hegef<š keâj oer nw~ keâemejke[ke}er hegef}me
ves megFmeeF[ veesš kesâ DeeOeej hej
metjpe hejceej keâes KegokegâMeer kesâ ef}S
cepeyetj keâjves kesâ Deejeshe cesb De%eele
cevehee DeefOekeâeefjÙeesb Deewj peve heÇefleefveefOeÙeesb
kesâ efKe}eHeâ DeeF&heermeer 306 Deewj
34 kesâ efKe}eHeâ ceece}e ope& efkeâÙee
Lee~ Heâesjsbefmekeâ keâer efjheesš& cesb veecees kesâ
meeHeâ nesves kesâ yeeo hegef}me keâer lejHeâ mes
Ûeejesb keâe@hee&sjsšjes kesâ veece keâes Deeies keâer
keâeÙe&keeF& kesâ ef}S oes efove hen}s kesâme
[eÙejer cesb Meeefce} keâj ef}Ùee ieÙee nw~
Fmekesâ meeLe ner Fvekeâer efiejHeäleejer
keâer mebYeekevee yeÌ{ ieF& Leer~ hegef}me
keâer lejHeâ mes Ûeejesb kesâ efKe}eHeâ
hegKlee meyetle pecee keâjves keâer yelee
yeleeF& ieF& nw~ 29 Deewj 31 keâes
nesves kee}er megvekeeF& cesb hegef}me keâer
Dence Yetefcekeâe nesieer Deewj hegef}me
keâer peebÛe ke keâe@hee&sjsšjes kesâ efKe}eHeâ
pegšeS ieS meyetleesb hej ner keâesš&
efveCe&Ùe keâjsiee efkeâ Fvnsb DeefieÇce
peceevele oer peeS Ùee venerb~
peevekeâejesb kesâ cegleeefyekeâ Ùen "eCes
hegef}me kesâ ef}S yeÌ[e Ûew}sbpe
nesiee~ hegef}me met$eesb kesâ cegleeefyekeâ
Gvekeâer lejHeâ mes hetjer lewÙeejer keâer
ieF& nw Deewj DeefOekeâ mes DeefOekeâ
meyetle pegšeS pee jne nwb~
DeeÙee ÛegveeJe keâe ceewmece(lÙeesnej)
1 veJebyej keâes keâuÙeeCe [eWefyeJeueer ceneveiej heeefuekeâe ceW
veiejmesJekeâ keâe ÛegveeJe nw~ nj heešea Deheves-Deheves keâeÙeeX keâes efieveeves
ceW ueieer nw~ keâesF& heešea keânleer nw efkeâ DeÛÚs efove keâneb ieS?, keâesF&
heešea keânleer nw efkeâ keâeuee Oeve nce 90 efove ceW ueeÙeWies~ Deewj keâesF&
heešea keânleer nw efkeâ nce Iej Deewj Deveepe memlee keâj kesâ oWies~ uesefkeâve
Ùeneb lees 220 ®heÙes efkeâuees oeue Deewj 80 ®heÙes efkeâuees hÙeepe efyekeâ
jne nw Deewj yeÌ[s-yeÌ[s veslee Deewj hetbpeerheefle ueesie iejeryeeW keâes Ûetme jns
nQ~ Deece Deeoceer keâe keânvee nw efkeâ iejerye pevelee keâe keâewve megvesiee?
efpeme lejn yeeefjMe Deeles ner ceW{keâj yeenj efvekeâue kesâ efÛeuueeves ueieles
nQ, Gmeer lejn veslee ueesie Yeer ÛegveeJe kesâ ceewmece ceW ner iejerye pevelee
kesâ meeceves Deeles nQ Deewj ÛegveeJe Kelce nesves kesâ yeeo meye Deheveer pesye
Yejves ceW ueie peeles nQ~ ÛeejeW lejHeâ keâÛejs keâe Debyeej Deewj veeueer iešj
Yejs heÌ[s nQ~ efHeâj Yeer veslee ueesie ye[s-yeÌ[s Jeeos Deewj Yee<eCe osves
mes heerÚs veneR nšles~ Fme efueS pevelee mes keânvee nw efkeâ DeÛÚs GcceeroJeej
keâes Dehevee cele oskeâj efJepeÙeer yeveeÙeW~
-ceveespe efmebn

4. meye keâer KeyejWcegbyeF&,Meg›eâJeej, efoveebkeâ 30 Dekeäštyej mes 5 veJebyej 2015
4
½ãããäÊã‡ãŠ, ½ã쳇ãŠ, ¹ãƇãŠãÍã‡ãŠ Ìã Ôãâ¹ã㪇㊠- Ô㦾ã¹ãƇãŠãÍã „½ããÍãâ‡ãŠÀ ãä¦ãÌããÀãè ´ãÀã Ôããñ½ãã¶ããè ãä¹ãÆâãä›âØã ¹ãÆñÔã, ØããÊãã ¶ãâ. 77777, Íã½ããà ƒâ¡. ƒÔ›ñ›, ÌããÊã¼ã›á› Àãñ¡, ãä¶ãÀÊããñ¶ã ¹ãõŠ‡ã‹›Èãè ‡ãñŠ ¹ããÔã, ØããñÀñØããâÌã (¹ãîÌãÃ), ½ãìâºãƒÃ-400063400063400063400063400063. Ôãñ œ¹ãÌãã‡ãŠÀ Á½ã ¶ãâ.193193193193193, ¶¾ãî. ¼ããºãÆñ‡ãŠÀ ¶ãØãÀ, ‚ãã‡ãŠãÍãÌãã¥ããè, Øãñ› ¶ãâ.88888,
½ããÊãÌã¥ããè, ½ããÊãã¡ (ÌãñÔ›), ½ãìâºãƒÃ-400095400095400095400095400095 Ôãñ ¹ãƇãŠããäÍã¦ã. ½ããñ : 92214333889221433388922143338892214333889221433388 RNI No. : MAHBIL/2008/24968 Email : sabkikhabare@yahoo.com/sabkikhabare@gmail.com ãä‡ãŠÔããè ¼ããè ¹ãƇãŠããäÍã¦ã ÖÀ ŒãºãÀ ¹ãÀ Ôãâ¹ã㪇㊠‡ãŠãè ÔãÖ½ããä¦ã
‚ããä¶ãÌãã¾ãà ¶ãÖãé Öõý keâevetveer meueenkeâej : S[Jeeskesâš S. heer. efmebn (ãä‡ãŠÔããè ããè ãäÌãÌã㪠‡ãñŠ ãäÊㆠ¶¾ãã¾ã àãñ¨ã ½ãìâºãƒÃ ÖãñØãã) Ôãâ¹ã‡ãÊ ‡ãŠã¾ããÃÊã¾ã : Íããù¹ã ¶ãâ. 5, ƒ¶ãÔãメ, ºãã膽ãÔããè ½ãã‡ãóŠ›, ¶ããè¾ãÀ •ãã½ãã ½ããäÔ•ãª, ½ããÊãÌã¥ããè, ½ããÊãã¡ (ÌãñÔ›), ½ãìâºãƒÃ-400095400095400095400095400095 ¹ãŠãñ¶ã : 022-022-022-022-022-6422370064223700642237006422370064223700
ieCehele heešerue veiej ceW heeveer ceeefHeâÙeeDeeW keâe DeelebkeâmebJeeooelee
cegbyeF&, oefnmej : OeejeJeer
kesâ yeeo otmejer meyemes yeÌ[er
PeesheÌ[heóer ieCehele heešerue veiej
Fve efoveeW heeveer ceeefHeâÙeeDeeW kesâ
Deelebkeâ mes hejsMeeve Deewj YeÙeYeerle
nw~ heeveer ceeefHeâÙeeDeeW Éeje
peueJeeefnveerÙeeW mes DeJewOe keâveskeäMeveeW
kesâ ceeOÙece mes heeveer Ûeesjer keâj
GbÛes YeeJe ceW yesÛee pee jne nw~
Fmekeâe efJejesOe keâjves hej Gvekesâ
Éeje ceejves-heeršves keâer ueieeleej
ueesieeW keâes OeceefkeâÙeeb Yeer efceue
jner nQ~ mLeeveerÙe hegefueme mšsMeve
Gvekeâer Fme keâejiegpeejer mes JeeefkeâHeâ
nesles ngS Yeer efkeâmeer Yeer Øekeâej keâer
keâej&JeeF& kesâ he#e ceW vepej veneR
Dee jne nw~ ueesie heeveer kesâ efueS
ojyeoj keâer "eskeâjW Keeves kesâ efueS
cepeyetj nQ~ heeveer efJe›eâer Øeefle kesâve
40 mes 50 ®heÙes keâer oj mes
yesÛee pee jne nw~ cevehee Deewj
hegefueme keâer efceueerYeiele mes heeveer
ceeefHeâÙeeDeeW keâer keâejiegpeejer Ûeue
jner nw Deewj Fme DemebJewOeeefvekeâ
keâeÙeeX keâes efveefYe&keâlee Je efve[jlee
mes Debpeece os jns nQ~
GuuesKeveerÙe nw efkeâ ieCehele
heešerue veiej ceW ueeKeeW mes DeefOekeâ
keâer leeoeo ceW ueesie Ùeneb jnles nQ
Deewj heerves kesâ heeveer kesâ efueS ueesie
Deye otmejs mLeeveeW mes Deheveer pe¤jleeW
keâes hetje keâjves keâe ØeÙeeme keâjles
Yeer osKes pee jns nQ~
efceueer peevekeâejer kesâ Devegmeej
heeveer ceeefHeâÙeeDeeW keâe Ùen JÙeJemeeÙe
efJeiele keâF& Je<eeX mes Heâue Hetâue jne
nw Deewj Øeefleefove ueeKeeW ueeršj
heeveer keâes cegbn ceebieer keâercele hej
Gvekesâ Éeje yesÛee pee jne nw~
efJeiele cenerves ceW kegâÚ ueesieeW ves
efJejesOe keâe Yeer ØeÙeeme efkeâÙee uesefkeâve
Gvekesâ meeLe DeceeveJeerÙe JÙeJenej
Fvekesâ Éeje efkeâÙee ieÙee, efpemekesâ
keâejCe efJejesefOeÙeeW keâer Yeer mebKÙee
ve kesâ yejeyej vepej Dee jner nw
Deewj Deye ieCehele heešerue veiej
kesâ ueesie jece Yejesmes efyeve heeveer
Dehevee peerJeve JÙeleerle keâjves kesâ
efueS ueeÛeej nQ~ Fmeer keâe HeâeÙeoe
G"ekeâj heeveer ceeefHeâÙee DeJewOe
lejerkesâ mes heeveer yesÛekeâj ueeKeeW
®heÙes pecee keâj jns nQ~ mLeeveerÙe
veeieefjkeâes ves yeleeÙee efkeâ Meemeve
ØeMeemeve Éeje Fve heeveer
ceeefHeâÙeeDeeW hej meceÙe jnles vekesâue
veneR keâmeer ieF& lees ueesie cepeyetjve
cevehee, mLeeveerÙe hegefueme mšsMeve
keâe IesjeJe keâjves keâer DeJemLee ceW
Yeer osKes pee jns nQ~
veiejmesJekeâ efmeefjue ef[meespee kesâ yesšs kesâ pevceefove hej yeOeeF& osves hengbÛes efJeOeeÙekeâ
Demeuece MesKe meeLe ceW nQ veiejmesefJekeâe keâcejpeneb efmeöerkeâer Je DevÙe ceevÙeJej~
neF& keâesš& ves mejkeâej mes hetÚe : keäÙee
Deehe okeeDeesb keâer Dee@ve}eFve efye›eâer jeskesâbies
nesšue kesâ ueeueÛe ceW Hetâše Lee jepeve keâe iegiee&
cegbyeF& : Deb[jJeu[& ceeefHeâÙee Úesše jepeve keâes ceejves kesâ efueS [er kebâheveer kesâ Úesše Mekeâerue ves SÌ[er-
Ûeesšer keâe peesj ueieeÙee Lee FmeefueS Gmeves jepeve kesâ KeemeceKeeme efleuekeâveiej ceW jnvesJeeues Gmekesâ iegiex keâes
Deheveer Deesj efceueeÙee Lee~ Fme iegiex keâes ogyeF& ceW HeâeFJe mšej nesšue efoueeves keâe ueeueÛe oskeâj jepeve keâer
meejer peevekeâejer Úesše Mekeâerue neefmeue keâj jne Lee~ met$eeW ves oeJee efkeâÙee nw efkeâ Fmeer yeele keâer Yevekeâ Úesše
jepeve keâes ueie ieF& Deewj Gmeves efnbogmLeeve ceW ieghleÛej SpeWmeer leLee ie=n ceb$eeueÙe kesâ Jeefj‰eW mes mebheke&â keâjkesâ
Deelcemecehe&Ce efkeâÙee~ met$eeW ves yeleeÙee efkeâ Úesše jepeve kesâ KeemeceKeeme jns iegieeX ceW jefJe jvesÕej Deewj Gmekeâe
YeeF& efJeceue jvesÕej jns nQ~ FvneWves Mejo Mesóer keâer nlÙee kesâ oewjeve jepeve kebâheveer kesâ MetšjeW keâes jnves,
Keeves-heerves keâer JÙeJemLee keâjves keâe efpeccee G"eÙee Lee~ ÛeWyetj kesâ hesmlece meeiej hej Fvekeâe HeäÙetpeve veecekeâ
nesšue Yeer nw~ efleuekeâveiej ceW jepeve kesâ veece hej FvneWves Dehevee JeÛe&mJe yeveeÙee~ Fmekesâ yeeJepeto Úesše
Mekeâerue FvnW Deheveer Deesj efceueeves ceW keâeceÙeeye nes ieÙee~ met$e yeleeles nQ efkeâ Úesše Mekeâerue ves jefJe jvesÕej
keâes ogyeF& ceW efme[veer kewâmš^ue veecekeâ HeâeFJe mšej nesšue efoueeves keâe Jeeoe efkeâÙee Deewj jefJe mes Úesše jepeve
keâer hetjer peevekeâejer ceebieer~ jefJe jvesÕej ves Úesše jepeve keâer peevekeâejer neefmeue keâjves kesâ efueS Úesše jepeve
kesâ keâjeryeer kegâkeâ efceLegJee keâes Yeer efceueeÙee~ jepeve keâer Heâesšes, ueeskesâMeve, heemeheesš& leLee Jeerpee keâer meejer
peevekeâejer efceLegJee ves jefJe jvesÕej keâes oer~ jefJe ves Ùes meejer peevekeâejer Úesše Mekeâerue keâes oer~ jepeve kesâ
Dee@mš^sefueÙee ceW nesves keâer efšhe Yeer Gmeer ves oer~ met$eeW ves oeJee efkeâÙee efkeâ Fme yeele keâer Yevekeâ pewmeer ner jepeve
keâes ueieer jepeve ves efnbogmLeeve ceW mebheke&â efkeâÙee Deewj efnbogmLeeveer SpeWmeer leLee Jeefj‰eW kesâ heeme Deelcemecehe&Ce
keâer ÛeÛee& keâer~ Fmekesâ yeeo Dee@mš^sefueÙee mes Fb[esvesefMeÙee Ûeuee ieÙee~
keâ[eWcevehee ÛegveeJe kesâ efueS ØeMeemeve lewÙeej
keâuÙeeCe : Skeâ veJebyej 2015 keâes nesvesJeeues keâuÙeeCe-[eWefyeJeueer ceneveiejheeefuekeâe ÛegveeJe ceW kegâue
DeYeer lekeâ 800 ueesieeW hej keâej&JeeF& keâer ieF& nw FveceW Jener ueesie nQ pees DeehejeefOekeâ he=‰YetefceJeeues nQ~
ceneje°^ jepÙe ÛegveeJe DeeÙegòeâ pes.Sme. meneefjÙee ves yeleeÙee efkeâ ceneheeefuekeâe ÛegveeJe ceW kegâue Skeâ npeej
ome heesefuebie yetLe 259 FceejleeW ceW yeveeS ieS nQ~ ÛegveeJe 117 peesveue DeefOekeâeefjÙeeW leLee 12 efjšefveËie
DeefOekeâeefjÙeeW kesâ efveÙeb$eCe ceW nes jne nw~ GvneWves yeleeÙee efkeâ Fme ÛegveeJe ceW 55 mebJesoveMeerue keWâõ nQ~
pes.Sme. meneefjÙee ves yeleeÙee efkeâ efheÚues cevehee ÛegveeJe ceW 47 mes 49 ØeefleMele celeoeve ngDee Lee, uesefkeâve
pevepeeie=efle kesâ Ûeueles Fme cevehee ÛegveeJe ceW 55 ØeefleMele celeoeve nesves keâer mebYeeJevee JÙeòeâ keâer pee jner
nw~ pes.Sme. meneefjÙee ves yeleeÙee efkeâ keâevetve JÙeJemLee nsleg leerve hegefueme GheeÙegòeâ, Skeâ Deefleefjòeâ hegefueme
GheeÙegòeâ, ome meneÙekeâ hegefueme DeeÙegòeâ, 59 hegefueme efvejer#ekeâ, 94 hegefueme Gheefvejer#ekeâ leLee 2,549
hegefuemekeâceea kesâ meeLe 957 nesceiee[dme& leLee SmeDeejheer keâer leerve kebâheefveÙeeb lewveele keâer ieF& nQ~ ÛegveeJe ceW
kegâue 99 JeenveeW keâe GheÙeesie efkeâÙee peeSiee~
efoIee DekewOe Fceejle heÇkeâjCe cesb 3 Deewj efiejHeäleej
vekeer cegbyeF&: efoIee cesb DekewOe ™he mes yeveeF& ieF& 99 Fceejleesb kesâ efvecee&Cekeâlee&Deesb kesâ efKe}eHeâ peejer
keâej&keeF& kesâ lenle jyee}s SceDeeF&[ermeer hegef}me ves leerve Deewj }esieesb keâes efiejHeäleej efkeâÙee nw~ efiejHeäleej
}esieesb cesb megOeerj meeukes, Mejo GHeâ& censMe heešer} leLee mebpeÙe efMebos Meeefce} nwb~ megOeerj Deewj Mejo
hesMes mes Fmšsš Spesbš nwb leLee Fve oesveesb hej mebpeÙe kesâ meeLe efce}keâj DekewOe Fceejleesb keâes kewOe
efoKeeves kesâ ef}S vekeâ}er omleekespe yeveeves Deewj Gvekeâe jefpemš^sMeve keâjeves cesb ceoo keâjves keâe
Deejeshe nw~ Fme ceece}s cesb 24 Dekeäštyej keâes ner Ûeej efyeu[j efiejHeäleej efkeâS pee Ûegkesâ nwb~ Gvnerb
Ûeejesb efyeu[jesb mes hetÚleeÚ keâjves kesâ oewjeve Fve leerve }esieesb kesâ veece meeceves DeeS, efpemekesâ yeeo
hegef}me ves Fvnsb efiejHeäleej efkeâÙee~ keâesš& cesb heÇmlegle efkeâS peeves kesâ yeeo Fve leerveesb keâes 31 Dekeäštyej
lekeâ kesâ ef}S hegef}me efnjemele cesb Yespe efoÙee ieÙee nw~
heesmšj-yewvej kesâ menejs nes jner efYekeb[er cesb jepeveerefle
efYekeb[er: vegkeäkeâÌ[ DeLekee pevemeYeeDeesb kesâ peefjS pevelee kesâ yeerÛe peeves kesâ yepeeS mecemÙeeDeesb kesâ efveoeve
DeLekee jepeveereflekeâ Deejeshe-heÇlÙeejeshe kesâ ef}S efYekeb[er cesb Deye heesmšj-yewvejesb keâe meneje ef}Ùee pee jne
nw~ Fme meceÙe yeerpesheer Éeje peejer heesmšj 'DeÛÚs efove DeeSbies' Skeb kÙeeheej yeÛeeDees meefceefle Éeje peejer
heesmšj 'nce efyepe}er Ûeesj nwb, ncesb Heâebmeer os oes' Menj cesb ÛeÛee& keâe efke<eÙe yeves ngS nwb~
heÇOeeveceb$eer vejsbõ ceesoer kesâ DeÛÚs efove DeeSbies kesâ veejs keâe yeÛeeke keâjles ngS yeerpesheer keâeÙe&keâlee&Deesb
ves nesef[&bie }ieekeâj veeieefjkeâesb mes DevegjesOe keâjles ngS keâne nw, 'Deeheves heÇOeeveceb$eer Ûegvee nw, peeotiej
venerb~ ke=âheÙee DeÛÚs efoveesb kesâ ef}S OewÙe& jKesb~' yeerpesheer keâeÙe&keâlee&Deesb Éeje }ieeÙee ieÙee Ùen nesef[&bie
Menj cesb ÛeÛee& keâe efke<eÙe yevee ngDee nw efkeâ DeeefKej [sÌ{ mee} yeeo ner mener, hej yeerpesheer ves pekeeye
lees efoÙee~ Fmeer lejn šesjsbš heekej keâbheveer keâer pÙeeoefleÙeesb mes hejsMeeve Ùeneb kesâ heekej}tce ceeef}keâesb Skeb
kÙeeheeefjÙeesb Deeefo ves kÙeeheej yeÛeeDees meefceefle kesâ lenle Kee[erheej efmLele Skeâlee Ûeewkeâ cesb Skeâ meYee
keâe DeeÙeespeve efkeâÙee, efpemekesâ ef}S heesmšj-yewvej peejer keâjkesâ Ùeneb kesâ efyepe}er ieÇenkeâesb kesâ ef}S keâne
ieÙee efkeâ nce efyepe}er Ûeesj nwb, ncesb Heâebmeer os oes~ }sefkeâve Gvekeâe ceeršj Heâemš nw, lespeer mes Yeeielee
nw, efHeâj Yeer ken Ûeesj venerb nwb~
keâhe} ves heerše keâe@vmšsye} keâes
"eCes: š^wefHeâkeâ hegef}me keâe@vmšsye} kesâ meeLe iee}er-ie}ewpe Deewj ceejheerš keâjves kesâ Deejeshe cesb "eCes keâer
keâehegjyeeke[er hegef}me ves Skeâ peesÌ[s keâes efiejHeäleej efkeâÙee nw~ efHeâ}ne} oesveesb keâes hegef}me efnjemele cesb jKee
ieÙee nw~ hegef}me kesâ cegleeefyekeâ, keâ}kee kesâ efkešekee keâes}erkee[e cesb jnves kee}e De#eÙe heešer} Deheveer oesmle
mvesne ieewjer kesâ meeLe cebie}keej keâer jele yeeFkeâ hej mekeej neskeâj Iees[yeboj jes[ mes pee jne Lee~ jemles cesb
efmeie>} hej heešer} ves š^wefHeâkeâ efveÙece keâer DeveosKeer keâer, efpemekesâ Ûe}les [dÙetšer hej ceewpeto š^wefHeâkeâ hegef}me
keâe@vmšsye} jepesbõ keâes}er ves Gmes jeskeâe~ heešer} Deewj ieewjer hej Deejeshe nw efkeâ Gvnesbves hekeâÌ[s peeves kesâ yeeo
keâe@vmšsye} keâes}er kesâ meeLe iee}er-ie}ewpe Deewj ceejheerš keâer~ keâes}er ves Iešvee keâer metÛevee keâehegjyeeke[er
hegef}me keâes oer, efpemekesâ yeeo mejkeâejer keâece cesb ®keâekeš [e}ves Deewj iee}er-ie}ewpe ke ceejheerš keâjves kesâ
Deejeshe cesb oesveesb keâes efiejHeäleej keâj ef}Ùee ieÙee~
yeerScemeer mLeeÙeer meefceefle keâer yew"keâ cesb pÙeeoelej
heÇmleeke Fceejleesb kesâ jeref[kes}hecesbš hueeve mes mebyebefOele
js} cesb efce}e }ekeeefjme yeÛÛee, keâesš& ves
js}kes keâes F}epe keâe KeÛe& G"eves keâes keâne
cegbyeF& ceW 61 npeej
cesefš^keâ šve oeue pehle
cegbyeF& : DeVe Je Deehetefle& efJeYeeie
keâer Deesj mes oeue keâer keâeueeyeepeejer
keâjvesJeeueeW kesâ efKeueeHeâ Úeheeceejer
keâer cegefnce efheÚues keâF& efoveeW mes
ÛeueeF& pee jner nw~ cegbyeF& keâeÙee&ueÙe
ves oeue keâer keâeueeyeepeejer keâjves
Jeeues 36 ieesoeceeW hej Úehee ceejkeâj
61 npeej 250 cesefš^keâ šve
oeue keâes pehle efkeâÙee nw~ pehle
oeue keâer keâercele 440 keâjesÌ[
®heS yeleeF& pee jner nw~ 18
ieesoece JÙeeheeefjÙeeW kesâ efKeueeHeâ
peerJeveeJeMÙekeâ Jemleg keâevetve
1955 kesâ lenle keâej&JeeF& keâer
ieF& nw~
cegbyeF& : keâe@}spe Úe$eeDeesb
Éeje ieYe&heele keâer okeeSb }sves
keâer Keyejesb kesâ heefjheÇs#Ùe cesb yee@cyes
neF& keâesš& ves yegOekeej keâes ceneje<š^
mejkeâej mes hetÚe efkeâ efÛeefkeâlmekeâ
keâer me}en kesâ yeiewj Dee@ve}eFve
okeeDeesb keâer efye›eâer keâes jeskeâves kesâ
ef}S ken keäÙee keâoce G"eSieer?
[^ime Sb[ keâe@mcesefškeäme Sskeäš
1940 leLee [^ime Ssb[
keâe@mcesefškeäme ®ume 1945 kesâ
heÇekeOeeveesb kesâ lenle Mes[dÙet} SÛe
cesb Meeefce} okeeDeesb keâes efÛeefkeâlmekeâ
kesâ hejeceMe& kesâ yeiewj venerb yesÛee
pee mekeâlee~
efÛeefkeâlmekeâ kesâ hejeceMe& kesâ
yeiewj okeeDeesb keâer Dee@ve}eFve
efye›eâer hej heÇefleyebOe keâer ceebie kee}er
ÙeeefÛekeâe cesb keâne ieÙee nw efkeâ Fve
okeeDeesb cesb ieYe&OeejCe mes yeÛeves
keâer okeeSb, ieYe&heele keâer okeeSb
Deewj veerbo Deeves kee}s šwye}sš
Meeefce} nesles nwb~
peefmšme vejsMe heešer} ke
Sme yeer Megkeâjs keâer heer" ves jepÙe
mejkeâej mes keâne efkeâ ken ieg®keej
keâes metefÛele keâjs efkeâ Fme mebyebOe cesb
keäÙee keâoce G"eS peeSbies?
ÙeeefÛekeâekeâlee& ceÙetjer heešer}
Sme.kesâ. meescewÙee keâe@}spe cesb
kÙeeKÙeelee nwb, efpevnesbves Deoe}le
mes keâne efkeâ keâe@}spe keâer Úe$eeSb
keâevetve keâe og®heÙeesie keâj jner nwb
Deewj efÛeefkeâlmekeâ kesâ Heâpeer& hejeceMe&
kesâ DeeOeej hej okeeSb Kejero
jner nwb~
Gvnesbves Skeâ Iešvee keâe efpe›eâ
keâjles ngS keâne efkeâ Gvekeâer Skeâ
Dee@ve}eFve okee Kejeroer Leer~
Fme lejn kesâ Heâpeer& ceece}esb
keâe helee }ieeves kesâ ef}S Deoe}le
ves ÙeeefÛekeâekeâlee& keâes me}en oer
efkeâ efkeâmeer [e@keäšj keâer Heâpeer& heÛeer&
keâe GheÙeesie keâj Ùener okee
Dee@ve}eFve Kejeroer peeS Deewj
Fve šwye}sš keâes Deoe}le kesâ mece#e
jKee peeS~ Fmeer cegleeefyekeâ
ÙeeefÛekeâekeâlee& ves Ùen heÇef›eâÙee
DeheveeF& efpevnesbves yegOekeej keâes
Deoe}le kesâ mece#e okee hesMe keâj
yeleeÙee efkeâ Fmes efkeâmeer efÛeefkeâlmekeâ
kesâ Heâpeer& heÛeer& hej Kejeroe pee
mekeâlee nw~
Deoe}le ves ÙeeefÛekeâekeâlee& mes
hetÚe efkeâ Dee@ve}eFve Kejero cesb
okee keâer Deehetefle& keâwmes ngF&~ Fme
hej ÙeeefÛekeâekeâlee& ves pekeeye efoÙee
efkeâ Fmes keâtefjÙej kesâ ceeOÙece mes
Yespee ieÙee~ Deoe}le ves jepÙe
mejkeâej mes keâne efkeâ efpeme lejn
mes ceeokeâ heoeLe& Deewj keâjbmeer
veesš keâtefjÙej meskee cesb heÇefleyebefOele
nw kewmes ner Mes[dÙet} SÛe kesâ
lenle metÛeeryeæ okeeDeesb keâes Yeer
keâtefjÙej mes Deehetefle& keâjves hej
heÇefleyebefOele efkeâÙee peeS~
ÙeeefÛekeâekeâlee& ves keâne efkeâ okeeDeesb
keâer Dee@ve}eFve efye›eâer keâe efkeâMeesj
og®heÙeesie keâj mekeâles nwb pewmee
efkeâ Fme ceece}s cesb efkeâÙee ieÙee~
jepÙe mejkeâej ieg®keej keâes neF&
keâesš& keâes metefÛele keâjsieer efkeâ
efÛeefkeâlmekeâ keâer heÛeer& kesâ yeiewj
Fme lejn keâer okeeDeesb keâer efye›eâer
hej heÇefleyebOe kesâ ef}S Gmeves keäÙee
Ùeespevee yeveeF& nw?
Úe$ee kegâÚ meceÙe lekeâ keâ#eeDeesb
mes DevegheefmLele jner~ yeeo cesb Gvnsb
helee Ûe}e efkeâ ken ieYe&keleer nes
ieF& Leer Deewj Gmeves ieYe&heele keâer
okee }s jKeer Leer pees Mes[dÙet}
SÛe cesb Meeefce} nw~ Gmeves
efÛeefkeâlmekeâ kesâ Heâpeer& heÛeer& hej
cegbyeF& : yee@cyes neF& keâesš& ves
js}kes keâes keâne nw efkeâ ken efkejej
mšsMeve hej efce}s Skeâ cenerves kesâ
yeÛÛes keâe cesef[keâ} KeÛe& G"eS~
keâesš& ves Ùen Heâwme}e cebie}keej
keâes efoÙee~ efkejej js}kes mšsMeve
hej jefkekeej jele keâes Skeâ cenerves
keâe Skeâ yeÛÛee efce}e~ yeÛÛes keâes
F}epe kesâ ef}S Skeâ heÇeFkesš
ne@efmheš} cesb }s peeÙee ieÙee }sefkeâve
js}kes ves Gmekeâe KeÛe& G"eves mes
Fvekeâej keâj efoÙee~ Fmekesâ yeeo
ne@efmheš} ves yeÛÛes kesâ š^eršcesbš mes
ner Fvekeâej keâj efoÙee~
Ssefkeäšefkemš meceerj peekesjer ves
Fme yeejs cesb yee@cyes neF& keâesš& cesb
Skeâ peveefnle ÙeeefÛekeâe oeÙej keâer~
Fmekesâ yeeo pepeesb keâer Skeâ ef[efkepeve
yesbÛe ves Deheves Heâwme}s cesb keâne efkeâ
Ssmes ceece}esb cesb js}kes keâes ceoo
keâjveer ÛeeefnS~ keâesš& kesâ Heâwme}s
kesâ yeeo Deye yeÛÛes keâer osKejsKe
efYekeb[er kesâ Skeâ efÛeu[^bme nesce cesb
keâer pee jner nw~
keâesš& ves keâne efkeâ Ssmes meYeer
ceece}esb ces js}kes keâes ceevekeerÙe
DeeOeej hej heer[efÊleesb keâer ceoo
keâjveer ÛeeefnS~ neF& keâesš& ves efveo&sMe
efoÙee efkeâ meYeer mšsMeve ceemšjesb
keâes Fme Dee@[&j keâer Skeâ heÇefle oer
peeS~
jefkekeej jele keâes Skeâ Ùee$eer
ves osKee efkeâ metjle mes cegbyeF& Deeves
kee}er š^sve kesâ efkeefcebpe keâbheeš&cesbš
Skeâ cenerves keâe yeÛÛee heÌ[e nw~
mšsMeve ceemšj keâes Fme yeejs cesb
helee Ûe}ves hej yeÛÛes keâes ne@efmheš}
}s peeÙee ieÙee Lee~
ne@efmheš} ves yeÛÛes keâes
S[efceš keâjves mes cevee keâj efoÙee
Lee keäÙeesbefkeâ js}kes ves Fmekeâe KeÛe&
G"eves mes Fvekeâej keâj efoÙee
Lee~ ÙeeefÛekeâekeâlee& meceerj ves
keâne,'DeeOeer jele keâes F}epe kesâ
DeYeeke cesb Gme yeÛÛes keâes kegâÚ
Yeer nes mekeâlee Lee~'
cegbyeF& : yeerScemeer mLeeÙeer
meefceefle keâer yew"keâ cesb yegOekeej
keâes 80 keâjesÌ[ ®heÙes kesâ 59
heÇmleekeesb keâes cebpetjer os oer ieF&~
Fmecesb meyemes pÙeeoe 40 heÇmleeke
pepe&j Fceejleesb keâer cejccele mes
mebyebefOele nwb~ cegbyeF& keâer keâF& hegjeveer
pepe&j Fceejleesb keâer cejccele hej
yeerScemeer ves 50 keâjesÌ[ ®heÙes
KeÛe& keâjves keâer lewÙeejer keâer nw~
Fmekesâ De}ekee yeerScemeer ves cegbyeF&
mecesle Gheveiejesb cesb hegjeves
heeFhe}eFveesb kesâ yeo}keâj veS
heeFhe}eFveesb keâes }ieeves kesâ ef}S
10 keâjesÌ[ ®heÙes, lees jemleesb
keâer cejccele kesâ ef}S 10 keâjesÌ[
Deewj cegbyeF& efmLele 12 ceekeâ&sbš
kesâ jeref[kes}hecesbš kesâ ef}S Yeer
10 keâjesÌ[ ®heÙes KeÛe& efkeâS
peeSbies~ yeerScemeer mLeeÙeer meefceefle
keâer yew"keâ cesb veeiejer megefkeOeeDeesb
mes mebyebefOele keâF& heÇmleekeesb keâes
cebpetjer os oer ieF&~
efkehe#e veslee oskesbõ Deebyesjkeâj
ves yeleeÙee efkeâ yeerScemeer heÇMeemeve
Éeje pepe&j Fceejleesb keâer cejccele
kesâ veece hej keâjesÌ[esb ®heÙes keâer
}tš keâer pee jner nw~ yeerScemeer
Éeje efpeve Fceejleesb keâer cejccele
keâe heÇmleeke mLeeÙeer meefceefle keâer
yew"keâ cesb cebpetjer kesâ ef}S hesMe
efkeâÙee ieÙee Lee, Gmekeâer efmLeefle
yesno Kejeye nes Ûegkeâer nw~ Ssmes
Fceejleesb keâes veS efmejs mes yeveeves
keâer pe™jle nw~ Fmekesâ yeekepeto
yeerScemeer ves yesno Kejeye efmLeefle
yee}s Fceejleesb keâer cejccele keâjeves
keâe efveCe&Ùe ef}Ùee nw~ Fmemes meeHeâ
helee Ûe}lee nw efkeâ pepe&j Fceejleesb
keâer cejccele kesâ veece hej keâjesÌ[esb
®heÙes keâe Ûetvee }ieeÙee peeSiee~
yeerScemeer mes efce}er peevekeâejer
kesâ cegleeefyekeâ, yeerScemeer heÇMeemeve
ves efpeve Fceejleesb keâer cejccele keâjeves
keâe efveCe&Ùe ef}Ùee nw, Gmecesb
kegâ}eyee, keâe}yeeoskeer, YeeÙeKe}e,
ke}er&, Oeejekeer, oeoj, meeÙeve,
veeieheeÌ[e, ceebšgiee, ceeefnce, Sbše@he
efn}, jeke}er keâwbhe, ›eâe@šveieÇerve,
cegbyeF& mesbš^}, heeref[ces}es jes[,
[ekeâÙee[& jes[, kegâ}&e, Ieeškeâeshej
kesâ F}ekesâ Meeefce} nwb~
yeerScemeer Deef[Meve} keâefceMe>j
mebpeÙe osMecegKe ves yeleeÙee efkeâ
yeerScemeer heÇMeemeve Éeje ›eâe@Heâ[&
ceekeâ&sbš keâe hegveefke&keâeme keâjves keâer
lewÙeejer keâer ieF& nw~ Fmekesâ lenle
›eâe@Heâ[& ceekeâ&sbš cesb DeveefOeke=âle
Deefle›eâceCe keâjves kee}esb keâes Yeer
nšeÙee peeSiee~
cegbyeF& : efnbogmLeeve ceW yeÇsve
Dešwkeâ (mš^eskeâ) kesâ cejerpe ueieeleej
yeÌ{les pee jns nQ~ Fme yeerceejer kesâ
meeueevee 15 ueeKe veS cejerpe
meeceves Dee jns nQ~ Ùes DeebkeâÌ[s
efpeleves ÛeeQkeâevesJeeues nQ Ùen yeerceejer
Yeer Gleveer ner iebYeerj nw~ heef§eceer
osMeeW keâer leguevee ceW efnbogmLeeve ceW
nsceesjsefpekeâ mš^eskeâ kesâ ceeceueeW keâe
ØeefleMele meyemes DeefOekeâ heeÙee ieÙee
nw~ yelee oW efkeâ efheÚues yeerme meeueeW
ceW yeÇsve Dešwkeâ kesâ ceeceueeW ceW ogiegveer
Je=efæ ngF& nw~ yeeJepeto Fmekesâ
efnbogmLeeve kesâ ceneveiejeW ceW jnvesJeeues
ueieYeie 50 ØeefleMele efveJeemeer mš^eskeâ
Deewj ceefmle<keâ kesâ mebyebOe mes Devepeeve
nQ~
Deepe efJeÕe mš^eskeâ [s nw~ mš^eskeâ
keâes ‘yeÇsve Dešwkeâ’ Yeer keâne peelee nw~
meJex mes helee Ûeuee nw efkeâ ogefveÙeeYej
ceW Ún ceW mes Skeâ JÙeefòeâ mš^eskeâ mes
«emle nw~ efnbogmLeeve ceW mš^eskeâ mes
nesvesJeeueer ceewleeW kesâ DeebkeâÌ[s Je<e&
1990 ceW 3 ueeKe 50 npeej
Les pees efkeâ Je<e& 2010 ceW yeÌ{keâj
6 ueeKe 5 npeej nes ieS Les~
peevekeâejer kesâ Devegmeej efoue kesâ
oewjs kesâ efJehejerle mš^eskeâ Skeâ oo&jefnle
efJekeâej nw uesefkeâve ueesie Fmekesâ ue#eCeeW
keâes iebYeerjlee mes veneR uesles~ meYeer
mš^eskeâeW ceW mes ueieYeie 85 ØeefleMele
Fmkeâerefcekeâ (jòeâ ØeJeen ceW ieeflejesOe
nesves keâer Jepen mes) nesles nQ Deewj
jòeâ kesâ Lekeäkesâ kesâ keâejCe ceefmle<keâ
ceW jòeâ ues peeves Jeeueer Oeceveer kesâ
yuee@keâ nesves kesâ keâejCe nesles nQ
peyeefkeâ 15 ØeefleMele mš^eskeâ kesâ
ceeceues nsceesjsefpekeâ nesles nQ pees efkeâ
nceejs ceefmle<keâ kesâ Deboj Ùee
Deemeheeme efkeâmeer keâcepeesj Ùee Kejeye
jòeâ efMeje kesâ Heâš peeves Deewj
ceefmle<keâ kesâ ÛeejeW Deesj jòeâœeeJe
nesves, kegâÚ keâesefMekeâeDeeW ceW jòeâ
keâer DevegheueyOelee keâer Jepen mes
nesles nQ~ keâesefkeâueeyesve Oeer¤YeeF&
Debyeeveer Demheleeue kesâ [e@. ceveer<e
ßeerJeemleJe, kebâmeušWš FbšjJeWMeveue
vÙetjesuee@peer kesâ Devegmeej efnbogmLeeve
ceW mš^eskeâ keâes ueskeâj ueesieeW ceW
peeie¤keâlee veneR nw~ ceveer<e kesâ
cegleeefyekeâ meYeer mš^eskeâ kesâ ceeceues
Skeâ pewmes veneR nesles~
yeÇsve Dešwkeâ ceeceueeW ceW ogiegveer Je=efæ