Θεατρικό για τη γιορτή του Πολυτεχνείου

1. 1
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ 1973 – ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ 2023: 50 ΧΡΟΝΙΑ
ΣΚΗΝΗ 1η
(Στη σκηνή βρίσκονται δύο ηλικιωμένοι φίλοι, ο Γώργος και ο Νίκος, που συζητούν σε ένα
καφενείο.)
ΓΙΩΡΓΟΣ: (ανήσυχος) Νίκο, άκουσες τι λένε στην τηλεόραση, σ΄αυτά τα επετειακά για το
Πολυτεχνείο και την επταετία;
ΝΙΚΟΣ: Τι λένε πάλι;
ΓΙΩΡΓΟΣ: Η πολιτική ηγεσία της χώρας, λέει, αιφνιδιάστηκε από το πραξικόπημα των
συνταγματαρχών στις 21 Απριλίου 1967!
ΝΙΚΟΣ: Πώς τολμούν να λένε κάτι τέτοιο; Αλήθεια, το πραξικόπημα δεν έπεσε από τον
ουρανό.
ΓΙΩΡΓΟΣ: Ήταν αποτέλεσμα της πολιτικής κατάστασης που ζούσαμε.
ΝΙΚΟΣ: Πίστεψε με, η 20ετία από το τέλος του εμφυλίου μέχρι τη χούντα δεν ήταν χωρίς
προβλήματα.
ΓΙΩΡΓΟΣ: Ζούσαμε σε μια «ανελεύθερη δημοκρατία», όπου ακόμη και οι κεντρώοι ήταν
ύποπτοι.
ΝΙΚΟΣ: Οι «νικητές» καταδίωκαν όποιον θεωρούσαν εχθρό.
ΓΙΩΡΓΟΣ:Σωστά! Μην ξεχνάς τις παρακρατικές οργανώσεις που περιπολούσαν παντού. Η
δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, του βουλευτή της ΕΔΑ, ήταν αποτέλεσμα αυτών των
ανελεύθερων και βίαιων δράσεων.
ΝΙΚΟΣ: Και το πραξικόπημα ήταν προετοιμασμένο από καιρό. Η ακροδεξιά ΙΔΕΑ ήταν από
πίσω. Και δεν ήταν η μόνη προσπάθεια που έγινε για να καταλυθεί το πολίτευμα.
ΓΙΩΡΓΟΣ: Υπήρχαν κι άλλες κινήσεις. Κάποιες από αυτές, το ξέρεις, είχαν την υποστήριξη
του βασιλιά!
ΝΙΚΟΣ: Και όλα αυτά γινόντουσαν υποτίθεται για να αποτραπεί ο κομμουνιστικός
κίνδυνος. Αλλά αυτό είναι τόσο γελοίο. Οι περισσότεροι που πιάστηκαν στον ύπνο, όταν έγινε το
πραξικόπημα, ήταν αντιπολίτευση και άνθρωποι της αριστεράς!
ΓΙΩΡΓΟΣ: Το πιο ανατριχιαστικό; Το πραξικόπημα έγινε μόνο έναν μήνα πριν από τις
εκλογές που ήταν ήδη προγραμματισμένες. Τόσο πολύ φοβόντουσαν πως η Ένωση Κέντρου θα
κέρδιζε …………
ΝΙΚΟΣ: Τίποτα δεν ήταν τυχαίο. Τις εβδομάδες πριν το πραξικόπημα, βίαιες πράξεις
γινόντουσαν συχνά. Και με τη συμμετοχή της αστυνομίας!
ΓΙΩΡΓΟΣ: Έτσι, το σκηνικό ήταν έτοιμο για όσα έγιναν.
ΝΙΚΟΣ: Και τώρα, κοίτα μας, φοβόμαστε μην τα ξαναζήσουμε…..
(Οι δυο τους βυθίζονται σε σιωπή, καθώς παίρνουν τα ποτήρια τους και πίνουν σιγά-σιγά
τον καφέ τους.)

2. 2
ΣΚΗΝΗ 2η
Στη σκηνή βλέπουμε μαθήτριες του λυκείου, την Μαρία, τη Δανάη και τη Νίκη, που
συζητούν στον προαύλιο χώρο του σχολείου.)
ΜΑΡΙΑ: (εκπλήσσεται): Κοιτάξτε πώς περιγράφει την εποχή της δικτατορίας αυτό το
κείμενο του Μάριου Χάκκα!
Λευτεριά της αυλής, του ούζου και του ταβλιού,
παρέα με τον μπατζανάκη μου,
εσένα προσκυνάω.
Λευτεριά της βδομαδιάτικης δουλειάς και της κυριακάτικης εκδρομής,
εσένα λατρεύω.
Λευτεριά, μ’ ένα οικοπεδάκι σ’ εξαγόρασα
κι ένα βιβλιάριο καταθέσεων.
Λευτεριά, τ’ αυτοκίνητό μου τρέχει μ’ εκατόν είκοσι την ώρα,
μεγάλη η ταχύτητα,
ούτε τα δέντρα δεν προλαβαίνω να κοιτάξω,
πού να διακρίνω χέρια κι αλυσίδες.
Πραγματικά τρομακτικό...
ΔΑΝΑΗ: (σοβαρά) Έτσι είναι, Μαρία. Η χώρα καταβαλλόταν από την κυριαρχία ενός
στρατιωτικού καθεστώτος. Και το Σύνταγμα αναστελλόταν, η εξουσία διοικούσε, δίκαζε,
καταδίκαζε...
ΝΙΚΗ: (συμπληρώνοντας) Και συλλαμβάνονταν χιλιάδες πολίτες. Το φόβο τον επιβάλλανε,
και μέσω αυτού κυριαρχούσαν.
ΜΑΡΙΑ: Και όλο αυτό το σύστημα το εκμεταλλεύονταν ορισμένοι για να πραγματοποιήσουν
τις προσδοκίες τους για κοινωνική και οικονομική ευημερία. Τα αποτελέσματα ήταν φρικτά.
ΔΑΝΑΗ: Είναι απίστευτο πώς η πολιτική ταυτότητα, οι σχέσεις με τους "κατάλληλους
ανθρώπους", η νομιμοφροσύνη άνοιγαν πόρτες και έδιναν δουλειά...
ΝΙΚΗ: ...και πολλοί ανταμείβονταν με θέσεις και μάλιστα προνομιούχες θέσεις. Κάτι που
μας φανερώνει το πόσο δύσκολο ήταν να εκφραστεί ανοιχτά η αντίθεση προς αυτό το καθεστώς.
ΜΑΡΙΑ: Αλήθεια. Η παθητικότητα του μεγάλου μέρους της κοινωνίας είναι μυστήριο, αλλά
υπήρχαν και άνθρωποι που το υποστήριζαν,που συμπαθούσαν την "τάξη και ασφάλεια".
ΔΑΝΑΗ: Είναι δύσκολο να αντιληφθούμε πώς μια κοινωνία μπορεί να υποκύψει σε τέτοιου
είδους πολιτικές. Καλά θα κάνουμε, λοιπόν, να μην επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος.
ΝΙΚΗ: Έχεις δίκιο. Και εμείς μπορούμε να αγωνιστούμε για μια κοινωνία χωρίς καταπίεση
και βέβαια μακριά από τη δικτατορία.
(Οι τρεις τους κοιτάζουν ο ένας τον άλλο, συνειδητοποιώντας την σημασία της συζήτησής
τους. Το πέρασμα του χρόνου, οι προσπάθειες να μάθουν από το παρελθόν και να αλλάξουν το
μέλλον αποτελούν έναν αναπόσπαστο μέρος του πορείας τους.)

3. 3
ΣΚΗΝΗ 3η
(Στη σκηνή βλέπουμε ένα σαλόνι, όπου ο θείος Κώστας, παλιός αντιστασιακός, κάθεται με
τον ανιψιό του, τον Χρήστο, ένα μαθητή λυκείου, και μιλούν για τη δικτατορία και την αντίσταση.)
ΘΕΙΟΣ ΚΩΣΤΑΣ: (σοβαρά) Είναι σημαντικό, παιδί μου, να μην ξεχνάμε τις στιγμές που
έζησε η χώρα μας κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Αν δεν έμπλεκες με τα πολιτικά, δεν
κινδύνευες, λέγανε.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Αλλά τι σημαίνει "μπλέκω με τα πολιτικά"; Να λέω τη γνώμη μου, να διαβάζω
ελεύθερα, να συζητάω με άλλους, να οργανώνομαι...
ΘΕΙΟΣ ΚΩΣΤΑΣ: Ακριβώς! Όλα αυτά που ανέφερες είναι συστατικά μιας υγιούς
δημοκρατίας. Αλλά κατά τη δικτατορία, αυτά θεωρούνταν "κίνδυνοι" για το καθεστώς, και οι
άνθρωποι που δραστηριοποιούνταν πολιτικά έπεφταν θύματα της καταστολής.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Μου φαίνεται πραγματικά απίστευτο πώς μια κοινωνία μπορεί να βυθιστεί σε
τέτοιου είδους πολιτικές.
ΘΕΙΟΣ ΚΩΣΤΑΣ: (σοβαρός) Δυστυχώς συνέβη. Η δικτατορία είχε φρικτές συνέπειες για την
κοινωνία μας. Βασανιστήρια, αυθαίρετες συλλήψεις, λογοκρισία, εξορίες... όλα αυτά ήταν μέρος
της.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Αλλά θείε Κώστα, δεν υπήρξαν και αντιδράσεις; Δεν μπορεί να ήταν όλοι
αδρανείς.
ΘΕΙΟΣ ΚΩΣΤΑΣ: Βεβαίως! Δεν ήταν όλοι παθητικοί. Υπήρχαν πολλοί που αντιμετώπιζαν το
καθεστώς με δυναμισμό και αντίδραση. Εκείνοι που πάλεψαν, που συνέχισαν να έχουν το πνεύμα
του αγώνα, ακόμα και υπό τις δυσκολότερες συνθήκες.
ΧΡΗΣΤΟΣ: Θα ήθελα πολύ να μάθω για αυτές τις αντιδράσεις.
(Αγκαλιάζει τον Χρήστο και αποχωρούν από τη σκηνή).

4. 4
ΣΚΗΝΗ 4η
(Στη σκηνή βρίσκονται τρεις μαθητές του λυκείου,η Αντριάνα, η Σοφία και η Γιάννα, που
συζητούν για την περίοδο της δικτατορίας.)
ΑΝΔΡΙΑΝΑ (σοβαρή): Ρε παιδιά, σκεφτείτε το λίγο. Είναι αλήθεια ότι η δικτατορία είχε
κάποιες θετικές πτυχές για την ανάπτυξη της οικονομίας, όπως ακούμε να λένε συχνά; Μην
ξεχνάμε πως ο Παπαδόπουλος διέγραψε τα χρέη των αγροτών. Ήταν πολύ σημαντικό αυτό. Η
αγροτική και η αστική ανάπτυξη οφείλεται στην πολιτική της Δικτατορίας. Στα χωριά ακόμη
θεωρούν σωτήρα τον Παπαδόπουλο.....
ΣΟΦΙΑ: (συζητητικά) Καταλαβαίνω τι λες, Ανδριάνα, αλλά δεν μπορώ να αγνοήσω το
γεγονός ότι πήραν την εξουσία με πραξικόπημα και ότι δεν ήταν δημοκρατικά εκλεγμένοι. Η
διαφθορά και η καταπίεση δεν μπορούν να αγνοηθούν.
ΓΙΑΝΝΑ (συμπληρώνει): Και μην ξεχνάμε την παρεμπόδιση της ελευθερίας του τύπου και
του λόγου. Την καταστολή των συνδικάτων και την απαγόρευση των διαμαρτυριών. Όλα αυτά
δείχνουν μια έντονη παραβίαση των δικαιωμάτων μας.
ΣΟΦΙΑ: (συμφωνεί): Η ελευθερία είναι θεμελιώδης αξία. Και πρέπει να δούμε και την
οικονομική ανάπτυξη με κριτικό μάτι. Πώς μπορούμε να ξέρουμε αν αυτή ήταν πραγματικά
Ελληνική ή αν ήταν αποτέλεσμα των διεθνών συνθηκών;
ΑΝΔΡΙΑΝΑ (συλλογισμένη) Μην ξεχνάτε και τον εσωτερικό δανεισμό, ε; Με την έκδοση
των εσωτερικών ομολόγων εκτοξεύτηκε το δημόσιο χρέος. Μήπως αυτό δείχνει ότι η οικονομική
πολιτική ήταν προσωρινή λύση σε ένα μόνιμο πρόβλημα;
ΓΙΑΝΝΑ (συμφωνεί): Πιθανόν. Επιπλέον δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την πτώση της
εξαγωγικής ικανότητας και τις ανεπαρκείς κοινωνικές δαπάνες για παιδεία και την υγεία.
ΑΝΔΡΙΑΝΑ (συμφωνεί): Ίσως οι περιστάσεις αυτές μας δείχνουν ότι η οικονομική πολιτική
της δικτατορίας δεν ήταν τόσο επιτυχημένη όσο φαινόταν. Ίσως όλα αυτά ήταν απλώς
προπαγάνδα για να δικαιολογήσουν την εξουσία τους.
ΣΟΦΙΑ (συμπληρώνει): Και το γεγονός ότι ενέπλεξαν την χώρα σε ένα τεράστιο λάθος με
την Κύπρο δείχνει την ανευθυνότητα και το έλλειμμα στρατηγικής τους.
ΓΙΑΝΝΑ (συμφωνεί): Σωστά! Μπορεί να υπήρξαν κάποιες περιπτώσεις που επέδειξαν
πατριωτικό φρόνημα, αλλά ο πατριωτισμός δεν δικαιολογεί τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων
μας και τις λάθος πολιτικές επιλογές τους.
ΑΝΔΡΙΑΝΑ (σοβαρή): Ακριβώς. Και το σημαντικότερο είναι να μην ξεχνάμε την ιστορία
μας, ακόμα και αν αυτή είναι άβολη ή αμφισβητείται από κάποιους. Πρέπει να μάθουμε από τα
λάθη του παρελθόντος για να μην τα επαναλάβουμε στο μέλλον.
ΣΟΦΙΑ(συμφωνεί): Έχεις απόλυτο δίκιο, Ανδριάνα. Οικοδομούμε το μέλλον μας
βασιζόμενοι στην αλήθεια και στην αντικειμενική κρίση των γεγονότων.
(Οι τρεις μαθητές συνεχίζουν τη συζήτησή τους, εξετάζοντας και άλλες πτυχές της
δικτατορίας και τις επιπτώσεις της στην ιστορία της χώρας.)

5. 5
ΣΚΗΝΗ 5η
(Ο Πέτρος και ο Μανόλης, δύο ηλικιωμένοι φίλοι, κάθονται στη βεράντα του σπιτιού τους
και συζητούν για την περίοδο της δικτατορίας και τα γεγονότα του Πολυτεχνείου.)
ΠΕΤΡΟΣ (σοβαρός): Πραγματικά, Μανόλη, το 1973, με το σχέδιο φιλελευθεροποίησης του
Παπαδόπουλου να βρίσκεται σε εξέλιξη, η χώρα φαινόταν να πηγαίνει προς μια κανονική
δημοκρατία.
ΜΑΝΟΛΗΣ (συμπληρώνει): Ήταν μια πολύ ευαίσθητη περίοδος για την Ελλάδα. Η πολιτική
κυβέρνηση του Μαρκεζίνη, η επικείμενη διεξαγωγή εκλογών, όλα αυτά έδειχναν ένα μέλλον με
πιο φωτεινές προοπτικές.
ΠΕΤΡΟΣ (συλλογισμένος): Και όμως, η εξέγερση του Πολυτεχνείου ήρθε και ανατράπηκαν
όλα. Μήπως η εξέγερση αυτή ανέκοψε την διαδικασία πολιτικής ομαλοποίησης που είχε ξεκινήσει;
ΜΑΝΟΛΗΣ (σοβαρός): Είναι πολύ πιθανό. Η εξέγερση δημιούργησε μια μεγάλη κοινωνική
αναταραχή και πιθανόν να επηρέασε την πορεία των πραγμάτων.
ΠΕΤΡΟΣ (συμφωνεί): Βέβαια. Η εξέγερση έδωσε την αφορμή για αλλαγές που μπορεί να
μην είχαν συμβεί διαφορετικά. Και υπήρξαν νεκροί στο Πολυτεχνείο, αυτό είναι γεγονός που δεν
μπορούμε να αμφισβητήσουμε.Είναι αποδεδειγμένος ο θάνατος τουλάχιστον 24 ανθρώπων από
πυροβολισμούς στην Αθήνα.
ΜΑΝΟΛΗΣ (σοβαρός): Και καλά θα κάνουμε να θυμόμαστε αυτήν την τραγωδία. Το
Πολυτεχνείο αποτελεί σύμβολο αγώνα και αντίστασης κατά της δικτατορίας.
(Οι δυο φίλοι συνεχίζουν τη συζήτησή τους, εκφράζοντας την αγάπη και την ευαισθησία
τους για την ιστορία της χώρας και τα δύσκολα που έζησαν.)

6. 6
ΣΚΗΝΗ 6η
(Ο διάλογος λαμβάνει χώρα σε μια αίθουσα του λυκείου, όπου οι μαθητές συζητούν για την
πολιτική κατάσταση της χώρας.)
ΔΗΜΗΤΡΑ (εκφράζει τις σκέψεις της): Με τα τελευταία γεγονότα που συμβαίνουν ούτε κι
εμείς ζούμε σε δημοκρατία.
ΛΟΥΚΙΑ (απαντάει): Η αλήθεια είναι, Δήμητρα, ότι βλέπουμε πολλούς πολιτικούς να
μένουν ελεύθεροι παρά τις κατηγορίες και τα σκάνδαλα που τους βαρύνουν. Είναι αυτό
δημοκρατία;
ΑΝΔΡΕΑΣ (συμπληρώνει): Και μην ξεχνάμε πως ακόμη και την περίοδο της χούντας, οι
υπεύθυνοι κρίθηκαν και καταδικάστηκαν για τις πράξεις τους. Τώρα, όμως, βλέπουμε κάποιους
πολιτικούς να δρουν ατιμώρητοι....
ΔΗΜΗΤΡΑ (με σκεπτικισμό): Ναι, αλλά έχω την αίσθηση πως μερικοί προσπαθούν να
συγκρίνουν διαφορετικά πράγματα. Η δικτατορία ήταν μια άλλη εποχή, με εξουσία των
στρατιωτικών, και οι υπεύθυνοι δικάστηκαν.
ΠΕΝΥ (σοβαρή): Έχεις δίκιο. Στην πραγματικότητα μπορεί να έχουμε προβλήματα με τη
σημερινή δημοκρατία, αλλά τουλάχιστον υπάρχει δικαστικό σύστημα που κρίνει και αντιμετωπίζει
τις κατηγορίες.
ΔΗΜΗΤΡΑ (σκεπτική): Ο.Κ. Μα οι προβληματισμοί μου είναι περισσότερο προς την
κατεύθυνση του πώς λειτουργεί η δημοκρατία μας. Είναι πραγματικά δημοκρατία;
ΛΟΥΚΙΑ (σοβαρή): Καταλαβαίνω τι εννοείς. Η δημοκρατία μας έχει προβλήματα και πρέπει
να τα αντιμετωπίζουμε.
ΑΝΔΡΕΑΣ (συνεχίζει): Όντως. Δεν πρέπει να συγκρίνουμε ανόμοια πράγματα. Η ιστορία
της χώρας μας έχει περάσει από διάφορες φάσεις και πρέπει να εξετάζουμε κάθε περίοδο
ξεχωριστά.
ΔΗΜΗΤΡΑ (συμφωνεί): Πρέπει να κρίνουμε την κατάσταση όπως είναι τώρα, και
προσπαθούμε να βελτιώσουμε τη δημοκρατία μας από μέσα.
(Οι μαθητές συνεχίζουν τη συζήτησή τους, ανταλλάσσοντας απόψεις και ιδέες για το πώς
μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της δημοκρατίας και της πολιτικής κατάστασης της χώρας.)