4. • Bakit mahalagang suriin pa ang pinagmulan ng mga salita?
•higit na makikilala ang ating sarili
•higit pang mauunawaan ang kalikasan ng
wika
•makapagbubukas ng mga bagong pananaw
sa pagsusuri ng wika
12. •Alam ba ninyo ang tunay na
kahulugan ng tuntuning ito ni Lope K.
Santos?
13. Tunay na kahulugan:
•May 20 titik ang dating Abakada, bawat isa’y
kumakatawan sa isang makahulugang tunog, o
PONEMA.
•Ano mang tunog ang mauna o sundan ng mga letrang
ito, hindi nagbabago ng tunog ang alin man sa mga
ito.
14. Ano ang gamit ng pang-angkop?
Para (daw)
maging madulas
ang pahayag
24. “Sa Ugoy ng Duyan”
Sana’y di
magmaliw
ang dati
kong araw
Di magmaliw
sana ang dati
kong araw
nang munti
pang bata sa
piling ni
Nanay
nang munti
pang bata sa
piling ni
Nanay
25. “Sa Ugoy ng Duyan”
• Sa aking pagtulog na labis ang himbing
• ang bantay ko’y tala
• ang tanod ko’y bituin
26. “Sa Ugoy ng Duyan”
• Sa aking pagtulog na labis ang himbing
• Tala ang bantay ko
• Bituin ang tanod ko
33. • manood ka NG nakahubad
• manood ka NANG nakahubad
34. Pagpapalit ng R at D
• Ayon sa tuntunin, ang D ay nagiging R kapag napapagitnaan ng
dalawang patinig.
• Mga halimbawa:
• damdam maramdaman, maramdamin
• dami marami
• dumi marumi
• damot maramot
35. Tingnan natin ang mga sumusunod:
• dahon madahon, hindi marahon
• dilaw madilaw, hindi marilaw
• dalaga nagdadalaga, hindi nagdaralaga
• dalaw dumadalaw, hindi dumaralaw
36. iba pang mga halimbawa
• dabog, dagison, dakdak, daklot, dakot, dalahit, dalas, dalawa,
daldal, dale, dali, dalirot, dalisay, daliri, dalit, dalo, dalos, dambana,
daluyong, dampot, dangkal, dantay, daong, daop, dapa, daplis,
daskol, dawit, dikdik, dilig, dulog, dutdot, at iba pa
37. hindi laging napapalitan ng R ang D
• dagdag idagdag (hindi iragdag) pero pagdaragdag
• dating idating (hindi irating) pero iparating
• Iba pa: daing, dapat, dapo, datal, daya, digma, dilim, dikit, dukot, at
iba pa
38. Mga salitang nagtatapos sa D na laging
napapalitan ng R kapag hinulapian
• bukid bukirin, kabukiran
• palad palarin, kapalaran
• lunsad lunsaran
• unlad kaunlaran
• tuhod tuhurin
• patid patirin, kapatiran
39. Declaracion de la Doctrina Christiana en Idioma
Tagalog ni Juan de Oliver, OFM (+1599)
• nakatala ang mga sumusunod:
• pagpapatauar (pagpapatawad)
• bucor (bukod)
• matouir (matuwid)
• palar (palad)
• ynihatir (inihatid)
• capatir (kapatid)
• hinihimor (hinihimod)
• nacabilibir (nakabilibid)
• yginauar (iginawad)
• nasilir (nasilid)
