ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ

1. ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΤ
ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΤ
10/11/2013
1

2.  Ο Μάξιμος ο Γραικός
(Μιχϊλησ Σριβώλησ), Ϊρτα
(1470-1556) μονό Αγύου
΢εργύου, κοντϊ ςτη Μόςχα,
γνωςτόσ και ωσ Μϊξιμοσ ο
Αγιορεύτησ (ρως. Максим
Грек) όταν λόγιοσ μοναχόσ
και ςυγγραφϋασ, που
ϋδραςε κυρύωσ ςτη Ρωςύα,
όπου τιμϊται ωσ ϊγιοσ.Η
πολύπλευρη δρϊςη του ςτη
Ρωςύα τον κατϋςτηςε
γνωςτό ςτην ιςτορύα ωσ
«φωτιςτό των Ρώςων».
ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΤ
10/11/2013
2

3.  Ο Βαςύλειοσ Γ΄ Ιβϊνοβιτσ, ο επιλεγόμενοσ ο
Μϋγασ, όταν το 1505 αναγορεύτηκε ηγεμόνασ
τησ Ρωςύασ, ζότηςε από τον Πατριϊρχη τησ
Κωνςταντινουπόλεωσ Θεόληπτο A΄, να του
αποςτεύλει ϋναν λόγιο Ϋλληνα για να
τακτοποιόςει τα ελληνικϊ χειρόγραφα τησ
βαςιλικόσ βιβλιοθόκησ και να μεταφραςτούν
κϊποια βιβλύα ςτη ςλαβονικό (παλαιοςλαβικό
και εκκληςιαςτικό γλώςςα) με βϊςη τα
ελληνικϊ πρότυπα.Σο ϋργο αυτό ανατϋθηκε
ςτον Μϊξιμο και δύο ςυναςκητϋσ του, τον
Νεόφυτο και τον Λαυρϋντιο. Οι τελευταύοι
εύχαν κϊποια γνώςη τησ ρωςικόσ γλώςςασ την
οπούα ο Μϊξιμοσ αγνοούςε εντελώσ. Ο
Μϊξιμοσ όλθε ςτη Μόςχα το 1518 όπου ϋγινε
δεκτόσ από τον τςϊρο και τον μητροπολύτη
Μόςχασ Βαρλαϊμ. Ωσ τόποσ κατοικύασ του
ορύςτηκε η Μονό Σςούδοβο.
ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΤ
Βαςύλειοσ Γ’
Ιβϊνοβιτσ
10/11/2013
3

4.  Εκεύ ϊρχιςε την τακτικό καταγραφό των
πολυϊριθμων ελληνικών χειρογρϊφων τησ
τςαρικόσ βιβλιοθόκησ που επύ πολλϊ χρόνια εύχε
ΣΥΝΕΧΕΙΑ
παραμεύνει κλειςτό.
 Ανϋλαβε επύςησ τη μετϊφραςη ςτα ρωςικϊ των
ερμηνειών του Ψαλτηρύου, το οπούο όταν το κύριο
εκκληςιαςτικό βιβλύο των Ρώςων.
 Επειδό δεν γνώριζε τη ςλαβονικό γλώςςα, για τη
μετϊφραςη χρηςιμοπούηςε ωσ ενδιϊμεςο τη
λατινικό. Δηλαδό, ο ύδιοσ μετϊφραζε από τα
ελληνικϊ ςτα λατινικϊ και δύο λατινομαθεύσ
Ρώςοι μετϊφραζαν ςτη ςλαβονικό.
ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΤ
10/11/2013
4

5. Η μετϊφραςη αυτό
αφού επικυρώθηκε από
τον μητροπολύτη
Βαρλαϊμ διαδόθηκε ςε
όλο το κρϊτοσ και
ευφόμιςε το όνομα του
Μϊξιμου.
Ο δε ηγεμόνασ, τόςο
πολύ εκτύμηςε την
χρηςιμότητα του
ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΤ
10/11/2013
Μϊξιμου, που τον
κρϊτηςε για πϊντα και
παρϊ τισ ςυνεχεύσ
ικετεύςεισ του δεν τον
ϊφηςε να ξαναφύγει
ποτϋ.
5

6. 
Γεννόθηκε ςτην Ϊρτα και ςε πολύ νεαρό ηλικύα
πόγε ςτην Κϋρκυρα για να ςυmπληρώςει τισ
ςπουδϋσ του και κατόπιν ςτην Ιταλύα 1489.
Κατϊ τη διϊρκεια τησ παραμονόσ του ςτα
κυριότερα πνευματικϊ κϋντρα τησ Αναγϋννηςησ
(Υερϊρα, Υλωρεντύα, Μιλϊνο, Βενετύα,
Πϊντοβα) ο Μϊξιμοσ ςυνδϋθηκε τόςο με
κορυφαύουσ εκπροςώπουσ του ιταλικού
ουμανιςμού (Πολιτςιϊνο, Μαρςύλιο Υιτςύνο,
Ϊλδο Μανούτιο, Πύκο ντϋλα Μιρϊντολα όςο και
με τουσ Ϋλληνεσ λογύουσ τησ διαςπορϊσ Ιανό
Λϊςκαρη, Αρςϋνιο Αποςτόλη κ.α.)
Παραςυρμϋνοσ από τα κηρύγματα του του
περιβόητου Ιερώνυμο ΢αβοναρόλα ϋγινε
μοναχόσ ςε μια μονό Δομινακανών ςτη
Υλωρεντύα. Απογοητευμϋνοσ από την νϋα του
ζωό, εγκατϋλειψε την Ιταλύα το 1505 και
εγκαταςτϊθηκε ςτη Μονό του Βατοπεδύου ςτο
Ϊγιο Όροσ. Εκεύ ϋζηςε δϋκα χρόνια, όπου
αφοςιώθηκε ςτη μελϋτη και ςτην πνευματικό
του αναςυγκρότηςη.
ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΤ
10/11/2013
6

7.  Σο 1516 μια ομϊδα απεςταλμϋνων του
τςϊρου Βαςιλεύου Γ΄ ϋφταςε ςτο Ϊγιο
Όροσ, αναζητώντασ ϋνα δόκιμο
«μεταφραςτό ελληνικών βιβλύων».
Ϋφταςε ςτη Μόςχα το 1518 ξεκινώντασ το
πιο γόνιμο και πιο περιπετειώδεσ ςτϊδιο
τησ ζωόσ του.
 ΢την αρχό όλοι τον περιϋβαλλαν με
εκτύμηςη και ςεβαςμό, αργότερα όμωσ
ϋγινε ςτόχοσ βύαιων επιθϋςεων από
ςημαύνοντεσ Ρώςουσ κληρικούσ, οι
οπούοι αδυνατούςαν να ανεχτούν την
κριτικό διϊθεςη του Μϊξιμου απϋναντι
ςε καθετύ ρωςικό.
ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΤ
10/11/2013
ΣΥΝΕΧΕΙΑ
7

8.  Διαβλόθηκε όμωσ από κϊποιουσ φθονερούσ Ρώςουσ ότι όταν αιρετικόσ και
εχθρόσ τησ δυναςτεύασ και γιαυτό ϋχαςε την εύνοια του βαςιλιϊ και
φυλακύςτηκε ςε μοναςτόρια από το 1525.
 Ωςτόςο, από το 1533 και ϋπειτα μπορούςε να γρϊφει και να δϋχεται φύλουσ
και μαθητϋσ του, ςτουσ οπούουσ ςυμπεριλαμβϊνονταν και ο πρύγκιπασ
Ανδρϋασ Κούρμπςκι,ύςωσ ο πιο αξιόλογοσ Ρώςοσ ςυγγραφϋασ του 16ου
αιώνα.
 Ο Μϊξιμοσ απεβύωςε φυλακιςμϋνοσ ςτη Λαύρα του Αγ. ΢εργύου ςτη Μόςχα
το 1556. Εκατό χρόνια μετϊ τον θϊνατό του η Ρωςικό Εκκληςύα αναγνώριςε
την προςφορϊ του Μϊξιμου και τον ανακόρυξε ϊγιο. Ο τϊφοσ του βρύςκεται
ςτη Λαύρα του Αγ. ΢εργύου ςε παρεκκλόςιο που ανόγειρε ο μητροπολύτησ
Μόςχασ Πλϊτων το 1796.
 Η Ορθόδοξη Εκκληςύα τιμϊ τη μνόμη του ωσ αγύου ςτισ 21 Ιανουαρύου.
ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΤ
10/11/2013
8

9.  ΢υνολικϊ η ςυγγραφικό και μεταφραςτικό του παραγωγό
ςυμποςούται ςε περιςςότερα από 360 ϋργα ποικύλου
περιεχομϋνου.
 Εκατόν τριϊντα τϋςςερα ςυγγρϊμματϊ του βρύςκονται
ςτην μονό τησ Αγύασ Σριϊδασ ςτην Ρωςύα.
 ΢υχνϊ παραθϋτει αποςπϊςματα από ϋργα αρχαύων
Ελλόνων ςυγγραφϋων, όπωσ ο Όμηροσ, ο Θουκυδύδησ, ο
Πλϊτων, ο Αριςτοτϋλησ, ο Πλωτύνοσ, ο Πλούταρχοσ,
ονόματα που, τα περιςςότερα όταν ϊγνωςτα ωσ τότε ςτη
ρωςικό γραμματεύα.
ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΤ
10/11/2013
9

10. ΢ε πολλϊ από τα ϋργα του
ο Μϊξιμοσ παρεμβϊλλει
διηγόςεισ πρωτϊκουςτεσ
για το ρωςικό
αναγνωςτικό κοινό τησ
εποχόσ: μια περιγραφό
των πυραμύδων τησ
Αιγύπτου, μια διόγηςη για
την ανακϊλυψη τησ
Αμερικόσ, αναφορϋσ ςτο
Πανεπιςτόμιο του
Παριςιού και ςτη
πνευματικό ζωό ςτη
Γαλλύα., περιςτατικϊ από
τη ζωό και τισ γνωριμύεσ
του ςτην Ιταλύα και την
Ελλϊδα.
ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΤ
10/11/2013
10

11. ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΤ
ΠΗΓΕ΢: WIKIPEDIA
ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΤ
10/11/2013
11