7

                                             บทที่ 2

                                  เอกสารและงานวิจัยทีเกี่ยวของ
                                                     ่


        ในการศึกษาคนควาในครั้งนี้ ไดศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของตามลําดับดังนี้
          1. หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
          2. หลักสูตรกลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร
          3. ความรูความเขาใจเกี่ยวกับวิชาคณิตศาสตร
          4. แบบฝก
          5. โจทยปญหาทางคณิตศาสตร
          6. การหาประสิทธิภาพของแบบฝก
          7. การหาดัชนีประสิทธิผลแบบฝก
          8. งานวิจัยที่เกี่ยวของ

หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

          1. หลักสูตรโรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี พุทธศักราช 2553 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษา
ขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
             โรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี (2553: 4-6) ไดกําหนดหลักสูตรโรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี
พุทธศักราช 2553 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 มีหลักการ จุดหมาย
สมรรถนะของผูเรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค และโครงสรางหลักสูตร สรุปสาระสําคัญไดดังนี้
             1.1 หลักการ
                หลักสูตรโรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี พุทธศักราช 2553 ตามหลักสูตรแกนกลาง
การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 มีหลักการที่สําคัญ ดังนี้
                1.1.1 เปนหลักสูตรการศึกษาเพื่อความเปนเอกภาพของชาติ มีจุดหมายและมาตรฐาน
การเรียนรูเปนเปาหมายสําหรับพัฒนาเด็กและเยาวชนใหมีความรู ทักษะ เจตคติ และคุณธรรมบน
พื้นฐานของความเปนไทยควบคูกับความเปนสากล
                1.1.2 เปนหลักสูตรการศึกษาเพื่อปวงชน ที่ประชาชนทุกคนมีโอกาสไดรับการศึกษาอยาง
เสมอภาค และมีคุณภาพ
                1.1.3 เปนหลักสูตรการศึกษาที่สนองการกระจายอํานาจ ใหสังคมมีสวนรวมในการจัด
การศึกษาใหสอดคลองกับสภาพและความตองการของทองถิ่น
                1.1.4 เปนหลักสูตรการศึกษาที่มีโครงสรางยืดหยุนทั้งดานสาระการเรียนรู เวลาและการ
จัดการเรียนรู
                1.1.5 เปนหลักสูตรการศึกษาที่เนนผูเรียนเปนสําคัญ
8

                1.1.6 เปนหลักสูตรการศึกษาสําหรับการศึกษาในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศัย
ครอบคลุมทุกกลุมเปาหมาย สามารถเทียบโอนผลการเรียนรู และประสบการณ
             1.2 จุดหมาย
                หลักสูตรโรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี พุทธศักราช 2553 ตามหลักสูตรแกนกลาง
การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 มุงพัฒนาผูเรียนใหเปนคนดี มีปญญา มีความสุข มีศักยภาพใน
การศึกษาตอ และประกอบอาชีพ จึงกําหนดเปนจุดหมายเพื่อใหเกิดกับผูเรียน เมื่อจบการศึกษาตาม
หลักสูตร ดังนี้
                1.2.1 มีคุณธรรม จริยธรรม และคานิยมทีพึงประสงค เห็นคุณคาของตนเอง มีวินัยและ
                                                         ่
ปฏิบัติตนตามหลักธรรมของพระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตนนับถือ ยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ
พอเพียง
                1.2.3 มีความรู ความสามารถในการสื่อสาร การคิด การแกปญหา การใชเทคโนโลยี
และมีทักษะชีวิต
                1.2.4 มีสุขภาพกายและสุขภาพจิตที่ดี มีสุขนิสัย และรักการออกกําลังกาย
                1.2.5 มีความรักชาติ มีจิตสํานึกในความเปนพลเมืองไทยและพลโลก ยึดมั่นในวิถีชีวิต
และการปกครองตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข
                1.2.6 มีจิตสํานึกในการอนุรักษวัฒนธรรมและภูมิปญญาไทย การอนุรักษและพัฒนา
สิ่งแวดลอม มีจิตสาธารณะที่มุงทําประโยชนและสรางสิ่งที่ดีงามในสังคม และอยูรวมกันในสังคมอยางมี
ความสุข
             1.3 สมรรถนะสําคัญของผูเรียน
                หลักสูตรโรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี พุทธศักราช 2553 ตามหลักสูตรแกนกลาง
การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 มุงใหผูเรียนเกิดสมรรถนะสําคัญ 5 ประการ ดังนี้
                1.3.1 ความสามารถในการสือสาร เปนความสามารถในการรับและสงสาร มีวัฒนธรรม
                                             ่
ในการใชภาษาถายทอดความคิด ความรูความเขาใจ ความรูสึก และทัศนะของตนเองเพื่อแลกเปลี่ยน
ขอมูลขาวสารและประสบการณอันจะเปนประโยชนตอการพัฒนาตนเองและสังคม รวมทั้งการเจรจา
ตอรองเพื่อขจัดและลดปญหาความขัดแยงตางๆ การเลือกรับหรือไมรับขอมูลขาวสารดวยหลักเหตุผล
และความถูกตอง ตลอดจนการเลือกใชวิธีการสื่อสาร ที่มประสิทธิภาพโดยคํานึงถึงผลกระทบที่มีตอ
                                                       ี
ตนเองและสังคม
                1.3.2 ความสามารถในการคิด เปนความสามารถในการคิดวิเคราะห การคิดสังเคราะห
การคิด อยางสรางสรรค การคิดอยางมีวิจารณญาณ และการคิดเปนระบบ เพื่อนําไปสูการสรางองค
ความรูหรือสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจเกี่ยวกับตนเองและสังคมไดอยางเหมาะสม
                1.3.3 ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอุปสรรค
ตางๆ ที่เผชิญไดอยางถูกตองเหมาะสมบนพื้นฐานของหลักเหตุผล คุณธรรมและขอมูลสารสนเทศ เขาใจ
ความสัมพันธและการเปลี่ยนแปลงของเหตุการณตางๆ ในสังคม แสวงหาความรู ประยุกตความรูมาใช
ในการปองกันและแกไขปญหา และมีการตัดสินใจที่มีประสิทธิภาพโดยคํานึงถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นตอ
ตนเอง สังคมและสิ่งแวดลอม
                1.3.4 ความสามารถในการใชทักษะชีวิต เปนความสามารถในการนํากระบวนการตางๆ ไป
                                           
ใชในการดําเนินชีวิตประจําวัน การเรียนรูดวยตนเอง การเรียนรูอยางตอเนื่อง การทํางาน และการอยู
9

รวมกันในสังคมดวยการสรางเสริมความสัมพันธอันดีระหวางบุคคล การจัดการปญหาและความขัดแยง
ตางๆ อยางเหมาะสม การปรับตัวใหทันกับการเปลี่ยนแปลงของสังคมและสภาพแวดลอม และการรูจก        ั
หลีกเลี่ยงพฤติกรรมไมพึงประสงคที่สงผลกระทบตอตนเองและผูอื่น
                   1.3.5 ความสามารถในการใชเทคโนโลยี เปนความสามารถในการเลือก และใช เทคโนโลยี
ดานตางๆ และมีทักษะกระบวนการทางเทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในดานการเรียนรู
การสื่อสาร การทํางาน การแกปญหาอยางสรางสรรค ถูกตอง เหมาะสม และมีคณธรรม
                                                                        ุ
              1.4 คุณลักษณะอันพึงประสงค
                   หลักสูตรโรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี พุทธศักราช 2553 ตามหลักสูตรแกนกลาง
การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 มุงพัฒนาผูเรียนใหมีคุณลักษณะอันพึงประสงค เพื่อใหสามารถ
อยูรวมกับผูอื่นในสังคมไดอยางมีความสุข ในฐานะเปนพลเมืองไทยและพลโลก ดังนี้
                   1.4.1 รักชาติ ศาสน กษัตริย
                   1.4.2 ซื่อสัตยสจริต
                                   ุ
                   1.4.3 มีวินัย
                   1.4.4 ใฝเรียนรู
                   1.4.5 อยูอยางพอเพียง
                   1.4.6 มุงมั่นในการทํางาน
                   1.4.7 รักความเปนไทย
                   1.4.8 มีจิตสาธารณะ
                   1.4.9 มีความกตัญู
                   1.4.10 มีความรับผิดชอบ

หลักสูตรกลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร

          1. ความเปนมาและความสําคัญ
              คณิตศาสตรมบทบาทสําคัญยิ่งตอการพัฒนาความคิดของมนุษย ทําใหมนุษยมีความคิด
                         ี
สรางสรรค คิดอยางมีเหตุผล เปนระบบ ระเบียบ มีแบบแผน สามารถวิเคราะหปญหาและสถานการณ
ไดอยางถี่ถวนรอบคอบ ทําใหสามารถคาดการณ วางแผน ตัดสินใจ และแกปญหาไดอยางถูกตองและ
เหมาะสม คณิตศาสตรเปนเครื่องมือในการศึกษาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ตลอดจนศาสตรอื่นๆ ที่
เกี่ยวของคณิตศาสตรจึงมีประโยชนตอการดํารงชีวิตและพัฒนาคุณภาพชีวิตใหดีขึ้น นอกจากนี้
คณิตศาสตรยังชวยพัฒนามนุษยใหสมบูรณ มีความสมดุลทังทางดานรางกาย จิตใจ สติปญญา และ
                                                       ้                          
อารมณ สามารถคิดเปน ทําเปน แกปญหาเปน และสามารถอยูรวมกับผูอื่นไดอยางมีความสุข
                                                                      
เพื่อใหการจัดการเรียนการสอนใหสอดคลองกับมาตรฐานหลักสูตร โรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี
(2553: 1) จึงไดดําเนินการวิเคราะหมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัดเพื่อทราบ สาระการเรียนรู
กระบวนการเรียนรู สมรรถนะสําคัญของผูเรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค จัดกลุมตัวชี้วัดเพื่อจัดทํา
                                                                                
โครงสรางรายวิชา ออกแบบหนวยการเรียนรูที่อิงมาตรฐาน โดยเนนการกําหนดเปาหมายการเรียนรู
หลักฐานการเรียนรู ชิ้นงาน/ภาระงาน แนวการจัดกิจกรรมการเรียนรูและเวลาเรียน เปนหลักสูตร
ระดับชั้นเรียนที่อิงมาตรฐาน สําหรับเปนแนวทางในการจัดการเรียนการสอน
10

        2. สมรรถนะสําคัญของผูเรียน
              ในการพัฒนาผูเ รียนตามหลักสูตรระดับชั้นเรียน กลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร ชั้น
ประถมศึกษาปที่ 1 โรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี (2553: 1-2) มุงใหผูเรียนเกิดสมรรถนะสําคัญ 5
ประการ ดังนี้
              2.1 ความสามารถในการสื่อสาร เปนความสามารถในการรับและสงสาร มีวัฒนธรรมในการใช
ภาษาถายทอดความคิดความรูความเขาใจ ความรูสึก และทัศนะของตนเองเพื่อแลกเปลี่ยนขอมูลขาวสาร
และประสบการณอันจะเปนประโยชนตอการพัฒนาตนเองและสังคมรวมทั้งการเจรจาตอรองเพื่อขจัดและ
ลดปญหาความขัดแยงตางๆ การเลือกรับหรือไมรับขอมูลขาวสารดวยหลักเหตุผลและความถูกตอง
ตลอดจนการเลือกใชวิธีการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพโดยคํานึงถึงผลกระทบที่มีตอตนเองและสังคม
              2.2 ความสามารถในการคิด เปนความสามารถในการคิดวิเคราะห การคิดสังเคราะห
การคิดอยางสรางสรรค การคิดอยางมีวิจารณญาณ และการคิดเปนระบบ เพื่อนําไปสูการสรางองค
ความรูหรือสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจเกี่ยวกับตนเองและสังคมไดอยางเหมาะสม
              2.3 ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอุปสรรคตางๆ ที่
เผชิญไดอยางถูกตองเหมาะสมบนพื้นฐานของหลักเหตุผล คุณธรรมและขอมูลสารสนเทศ เขาใจ
ความสัมพันธและการเปลี่ยนแปลงของเหตุการณตางๆ ในสังคม แสวงหาความรู ประยุกตความรูมาใช
ในการปองกันและแกไขปญหา และมีการตัดสินใจที่มีประสิทธิภาพโดยคํานึงถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นตอ
ตนเอง สังคมและสิ่งแวดลอม
              2.4 ความสามารถในการใชทักษะชีวิต เปนความสามารถในการนํากระบวนการตางๆ ไปใชใน
การดําเนินชีวิตประจําวัน การเรียนรูดวยตนเอง การเรียนรูอยางตอเนื่อง การทํางาน และการอยูรวมกัน
ในสังคมดวยการสรางเสริมความสัมพันธอันดีระหวางบุคคล การจัดการปญหาและความขัดแยงตางๆอยาง
เหมาะสมการปรับตัวใหทันกับการเปลี่ยนแปลงของสังคมและสภาพแวดลอม และการรูจักหลีกเลี่ยง
พฤติกรรมไมพงประสงคที่สงผลกระทบตอตนเองและผูอื่น
                 ึ
              2.5 ความสามารถในการใชเทคโนโลยี เปนความสามารถในการเลือก และใช เทคโนโลยีดาน     
ตางๆ และมีทกษะกระบวนการทางเทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในดานการเรียนรู
               ั
การสื่อสาร การทํางาน การแกปญหาอยางสรางสรรค ถูกตอง เหมาะสม และมีคณธรรม ุ
        3. คุณลักษณะอันพึงประสงค
              โรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี (2553: 2) ไดเพิ่มคุณลักษณะอันพึงประสงคจากหลักสูตร
แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน ที่มุงพัฒนาผูเรียนใหมคุณลักษณะอันพึงประสงค เพื่อใหสามารถอยู
                                                     ี
รวมกับผูอื่นในสังคมไดอยางมีความสุข ในฐานะเปนพลเมืองไทยและพลโลก ในขอ 3.9 และ 3.10 ดังนี้
              3.1 รักชาติ ศาสน กษัตริย
              3.2 ซื่อสัตยสุจริต
              3.3 มีวินัย
              3.4 ใฝเรียนรู
              3.5 อยูอยางพอเพียง
              3.6 มุงมั่นในการทํางาน
              3.7 รักความเปนไทย
              3.8 มีจิตสาธารณะ
11

            3.9 มีความกตัญู
            3.10 มีความรับผิดชอบ
            โดยเนนคุณลักษณะขอที่ 2, 3, 4, 6, 10
        4. ทักษะการคิด
            ในการพัฒนาผูเ รียนตามหลักสูตรระดับชั้นเรียน กลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร
ชั้นประถมศึกษาปที่ 1 มุงพัฒนาผูเรียนใหมีระดับคุณภาพของการคิดอยางเปนระบบ GPAS ดังนี้
            4.1 ทักษะการสังเกต
            4.2 ทักษะการจําแนก
            4.3 ทักษะการเปรียบเทียบ
            4.4 ทักษะการจัดหมวดหมู
            4.5 ทักษะการเรียงลําดับ
            4.6 ทักษะการเชื่อมโยง
            4.7 ทักษะการแกปญหา
            4.8 ทักษะการใหเหตุผล
        5. สาระและมาตรฐานการเรียนรู
            5.1 สาระที่ 1 จํานวนและการดําเนินการ
                 มาตรฐาน ค 1.1 เขาใจถึงความหลากหลายของการแสดงจํานวนและการใชจํานวนในชีวิตจริง
                 มาตรฐาน ค 1.2 เขาใจถึงผลที่เกิดขึ้นจากการดําเนินการของจํานวนและความสัมพันธระหวาง
การดําเนินการตางๆ และสามารถใชการดําเนินการในการแกปญหา
                 มาตรฐาน ค 1.3 ใชการประมาณคาในการคํานวณและแกปญหา    
                 มาตรฐาน ค 1.4 เขาใจระบบจํานวนและนําสมบัติเกี่ยวกับจํานวนไปใช
            5.2 สาระที่ 2 การวัด
                 มาตรฐาน ค 2.1 เขาใจพื้นฐานเกี่ยวกับการวัด วัดและคาดคะเนขนาดของสิ่งที่ตองการวัด
                 มาตรฐาน ค 2.2 แกปญหาเกี่ยวกับการวัด
            5.3 สาระที่ 3 เรขาคณิต
                 มาตรฐาน ค 3.1 อธิบายและวิเคราะหรูปเรขาคณิตสองมิติและสามมิติ
                 มาตรฐาน ค 3.2 ใชการนึกภาพ (Visualization) ใชเหตุผลเกี่ยวกับปริภูมิ (spatial
reasoning) และใชแบบจําลองทางเรขาคณิต (geometric model) ในการแกปญหา
            5.4 สาระที่ 4 พีชคณิต
                 มาตรฐาน ค 4.1 เขาใจและวิเคราะหแบบรูป (Pattern) ความสัมพันธและฟงกชัน
                 มาตรฐาน ค 4.2 ใชนิพจน สมการ อสมการ กราฟ และตัวแบบเชิงคณิตศาสตร
(mathematical model) อื่นๆ แทนสถานการณตางๆ ตลอดจนแปลความหมาย และนาไปใชแกปญหา
                                                                               ํ           
             5.5 สาระที่ 5 การวิเคราะหขอมูลและความนาจะเปน
                 มาตรฐาน ค 5.1 เขาใจและใชวิธีการทางสถิติในการวิเคราะหขอมูล
                 มาตรฐาน ค 5.2 ใชวิธีการทางสถิติและความรูเกี่ยวกับความนาจะเปนในการ
คาดการณไดอยาง สมเหตุสมผล
12

                  มาตรฐาน ค 5.3 ใชความรูเกี่ยวกับสถิติและความนาจะเปนชวยในการตัดสินใจและ
แกปญหา
               5.6 สาระที่ 6 ทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร
                    มาตรฐาน ค 6.1 มีความสามารถในการแกปญหา การใหเหตุผล การสื่อสาร การสื่อ
ความหมายทางคณิตศาสตรและการนําเสนอ การเชื่อมโยงความรูตางๆ ทางคณิตศาสตร และเชื่อมโยง
คณิตศาสตรกับศาสตรอื่นๆ และมีความคิดริเริ่มสรางสรรค
           6. คําอธิบายรายวิชา
               โรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี (2553: 4-5) ไดกําหนดคําอธิบายรายวิชา กลุมสาระการ
เรียนรูคณิตศาสตร ชั้นประถมศึกษาปที่ 1 (ค11101 คณิตศาสตร) ใชเวลาเรียน จํานวน 200 ชั่วโมง
กลาวคือ ศึกษาวิเคราะห การใชตัวเลขฮินดูอารบิกตัวเลขไทยแสดงปริมาณของสิ่งของ การเขียนและ
อานตัวเลขฮินดูอารบิก ตัวเลขไทย การนับเพิ่มทีละ 1 ทีละ 2 การนับลดทีละ 1 การเขียนตัวเลขแสดง
จํานวนในรูปกระจาย การเปรียบเทียบและการเรียงลําดับจํานวนไมเกินหาจํานวน หลักและคาของเลข
โดดในแตละหลัก การใชเครื่องหมาย = ≠ > < ความหมายของการบวก และการใชเครื่องหมาย + การ
บวกที่ไมมีการทด ความหมายของการลบและการใชเครืองหมาย - การลบที่ไมมีการกระจาย การบวก
                                                          ่
ลบระคน โจทยปญหา การบวก การลบ โจทยปญหาการบวก ลบระคน การสรางโจทยปญหาการบวก
การลบ ของจํานวนนับที่ไมเกินหนึ่งรอยและศูนย การวัดความยาว การเปรียบเทียบความยาว (สูงกวา
เตี้ยกวา ยาวกวา สั้นกวา ยาวเทากัน สูงเทากัน) การวัดความยาวโดยใชหนวยที่ไมใชหนวยมาตรฐาน
(ขอ นิ้ว คืบ ศอก วา ฝาเทา กาว) การเปรียบเทียบน้ําหนัก (หนักกวา เบากวา หนักเทากัน) การ
เปรียบเทียบปริมาตรและความจุ (มากกวา นอยกวา เทากัน จุมากกวา จุนอยกวา จุเทากัน) การชั่ง การ
ตวงโดยใชหนวยที่ไมใชหนวยมาตรฐาน (กํา กอบ หมื่น แสน กระบุง กระทอ) การบอกชวงเวลาในแตละ
วัน (กลางวัน กลางคืน เชา สาย เที่ยง บาย เย็น) จํานวนวันและชื่อวันในสัปดาห รูปสามเหลี่ยม รูป
สี่เหลี่ยม รูปวงกลม รูปวงรี แบบรูปของจํานวนที่เพิ่มขึ้นทีละ 1 ทีละ 2 และลดลง ทีละ 1 แบบรูปของ
รูปที่มีรูปราง ขนาดหรือสีที่สมพันธกันอยางใดอยางหนึ่ง
                               ั
              โดยใชทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตรในการแกปญหาในสถานการณตางๆ
กระบวนการเรียนรูแบบบูรณาการ กระบวนการคิด กระบวนการเผชิญสถานการณและแกปญหา
กระบวนการเรียนรูจากประสบการณจริง กระบวนการปฏิบัติ ลงมือทําจริง กระบวนการเรียนรูการ
เรียนรูของตนเอง
              เพื่อใหมีเจตคติที่ดีตอการเรียนคณิตศาสตร มีความซื่อสัตย มีวินัย ใฝเรียนรู มีความมุงมั่นใน
การทํางานและมีความรับผิดชอบ มีความเขาใจในกระบวนการทางคณิตศาสตรสามารถเชื่อมโยงไปสู
การปรับใชในชีวิตประจําวัน
              รหัสตัวชี้วัด
              ค 1.1 ป.1/1, ป.1/2               ค 1.2 ป.1/1, ป.1/2                 ค 2.1 ป.1/1, ป.1/2
              ค 3.1 ป.1/1                      ค 4.1 ป.1/1, ป.1/2
              ค 6.1 ป.1-3/1, ป.1-3/2, ป.1-3/3, ป.1-3/4, ป.1-3/5, ป.1-3/6
               รวมทั้งหมด 15 ตัวชี้วัด
13

         7. โครงสรางรายวิชา
            โรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี (2553: 6-9) ไดกําหนดโครงสรางรายวิชา กลุมสาระการ
เรียนรูคณิตศาสตร
ชั้นประถมศึกษาปที่ 1 ดังตาราง 2

ตาราง 2 โครงสรางรายวิชา กลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร ชั้นประถมศึกษาปที่ 1 โรงเรียนเทศบาล 2
มุขมนตรี

หนวย     ชื่อหนวย           มาตรฐาน                     สาระสําคัญ/            เวลา น้ําหนัก
 ที่     การเรียนรู      การเรียนรู/ตัวชี้วัด         ความคิดรวบยอด          (ชั่วโมง) คะแนน
 1 จํานวนนับ              ค 1.1 ป.1/1              ตัวเลขฮินดูอารบิก ตัวเลข        10      3
      1 ถึง 5 และ 0       ค 1.1 ป.1/2           ไทยเปนสัญลักษณที่ใชแสดง
                          ค 6/1 ป.1-3/3         จํานวนสิ่งของในหมูตางๆ และ
                          ค 6/1 ป.1-3/4         สามารถนํามาเรียงลําดับ
                                                จํานวนจากนอยไปหามากหรือ
                                                จากมากไปนอย
  2     จํานวนนับ         ค 1.1 ป.1/1              ตัวเลขฮินดูอารบิก ตัวเลข     10         3
        6 ถึง 10          ค 1.1 ป.1/2           ไทยเปนสัญลักษณที่ใชแสดง
                          ค 6.1 ป.1-3/3         จํานวนสิ่งตางๆ และสามารถ
                          ค 6.1 ป.1-3/4         นํามาเรียงลําดับจํานวนจาก
                                                นอยไปหามากหรือจากมาไป
                                                นอย
14

ตาราง 2 (ตอ)
หนวย       ชื่อหนวย          มาตรฐาน                       สาระสําคัญ/             เวลา น้ําหนัก
  ที่      การเรียนรู    การเรียนรู/ตัวชี้วัด           ความคิดรวบยอด            (ชั่วโมง) คะแนน
  3 การบวกจํานวน          ค 1.2 ป.1/1                การบวกเปนการนําจํานวน            20      7
       สองจํานวนที่มี     ค 1.2 ป.1/2             สองจํานวนมารวมกันและการ
       ผลบวกไมเกิน 9     ค 6.1 ป.1-3/1           แกปญหาการบวกของจํานวน
                          ค 6.1 ป.1-3/2           สองจํานวนที่มีผลบวกไมเกิน
                          ค 6.1 ป.1-3/3           9และศูนยตองใชความรู
                          ค 6.1 ป.1-3/4           พื้นฐานการบวก และ
                                                  กระบวนการแกโจทยปญหา
  4    การลบจํานวน        ค 1.2 ป.1/1                การลบเปนการเปรียบเทียบ           20      7
       สองจํานวนที่มี     ค 1.2 ป.1/2             จํานวนสองจํานวนวาตางกัน
       ตัวตั้งไมเกิน 9   ค 6.1 ป.1-3/1           เทาไรหรือเปนการนําจํานวน
                          ค 6.1 ป.1-3/2           หนึ่งออกจากจํานวนหนึ่งแลว
                          ค 6.1 ป.1-3/3           หาจํานวนที่เหลือและการแก
                          ค 6.1 ป.1-3/4           โจทยปญหาการลบของจํานวน
                                                  นับที่มีตัวตั้งไมเกิน 9 ตองใช
                                                  ความรูพื้นฐาน การลบและ
                                                  กระบวนการแกโจทยปญหา
  5    จํานวนนับ          ค 1.1 ป.1/1                จํานวนสองจํานวนเมื่อ              12      3
       11 ถึง 20          ค 1.1 ป.1/2             นํามาเปรียบเทียบกันอาจ
                          ค 6.1 ป.1-3/1           มากกวากันหรือนอยกวากัน
                          ค 6.1 ป.1-3/2           และนํามาเรียงลําดับจํานวน
                          ค 6.1 ป.1-3/3           จากนอยไปหามาก หรือจาก
                          ค 6.1 ป.1-3/4           มากไปนอย
15

ตาราง 2 (ตอ)
หนวย      ชื่อหนวย          มาตรฐาน                 สาระสําคัญ/                 เวลา น้ําหนัก
  ที่     การเรียนรู        การเรียนรู/           ความคิดรวบยอด               (ชั่วโมง) คะแนน
                               ตัวชี้วัด
  6     การบวกและ ค 1.2 ป.1/1                  การบวกเปนการนําจํานวนสอง         20        8
        การลบจํานวน ค 1.2 ป.1/2             จํานวนรวมกันการลบเปนการ
        ที่มีผลลัพธและ ค 6.1 ป.1-3/1       เปรียบเทียบจํานวนสองจํานวนวา
        ตัวตั้งไมเกิน 20 ค 6.1 ป.1-3/2     ตางกันเทาไรหรือเปนการนํา
                          ค 6.1 ป.1-3/3     จํานวนหนึ่งออกจากอีกจํานวน
                          ค 6.1 ป.1-3/4     หนึ่งหาจํานวนที่เหลือและการแก
                                            โจทยปญหาการบวกลบตองใช
                                            ความรูพื้นฐานการบวก การลบ
                                            และกระบวนการแกปญหา
  7     การวัด            ค 1.2 ป.1/1          เครื่องมือที่ไมใชหนวย          10        3
                          ค 1.2 ป.1/2       มาตรฐานเปนการหาความยาว
                          ค 6.1 ป.1-3/1     สามารถหาไดจากสิ่งที่อยูรอบตัว
                          ค 6.1 ป.1-3/2     เรา
                          ค 6.1 ป.1-3/3
                          ค 6.1 ป.1-3/4
  8     การชั่ง           ค 2.1ป.1/1          เครื่องมือที่ไมใชหนวยมาตรฐาน     6        3
                          ค 6.1 ป.1-3/1     ในการหา น้ําหนัก ปริมาตร
                          ค 6.1 ป.1-3/2     สามารถหาไดจากสิ่งของที่อยู
                          ค 6.1 ป.1-3/4     รอบตัวเรา
                          ค 6.1 ป.1-3/5
  9     การตวง            ค 2.1 ป.1/1         เครื่องมือที่ไมใชหนวยมาตรฐาน    10        3
                          ค 6.1 ป.1-3/1     ในการหาปริมาตร ความจุ สามารถ
                          ค 6.1ป.1-3/2      หาไดจากสิ่งของที่อยูรอบตัวเรา
                          ค 6.1 ป.1-3/4
                          ค 6.1 ป.1-3/5
16

ตาราง 2 (ตอ)
หนวย      ชื่อหนวย         มาตรฐาน                   สาระสําคัญ/                 เวลา น้ําหนัก
  ที่     การเรียนรู       การเรียนรู/             ความคิดรวบยอด               (ชั่วโมง) คะแนน
                              ตัวชี้วัด
 10     จํานวนนับ        ค 1.1 ป.1/1           ตัวเลขฮินดูอารบิก ตัวเลขไทย         20          6
        21 ถึง 100       ค 1.1 ป.1/2        เปนสัญลักษณที่ใชแสดง
                         ค 4.1 ป.1/1        จํานวนสิ่งของในหมูตางๆ
                         ค 6.1 ป.1-3/1      จํานวนสองจํานวนเมื่อนํามา
                         ค 6.1ป.1-3/2       เปรียบเทียบกันอาจมากกวา
                         ค 6.1 ป.1-3/3      กันหรือนอยกวากันและการ
                         ค 6.1 ป.1-3/4      เรียงลําดับจํานวนจากนอย
                                            ไปหามากหรือจากมาก
                                            ไปนอย แบบรูปของจํานวน
                                            เปนชุดของจํานวนที่เพิ่มขึ้น
                                            หรือลดลงของจํานวนรูปแบบใด
                                            รูปแบบหนึ่ง
ที่มา: โรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี (2553: 6-9)

ความรูความเขาใจเกี่ยวกับวิชาคณิตศาสตร

          1. ความสาคญของวิชาคณตศาสตร
                     ํ ั              ิ
             คณิตศาสตรมบทบาทสําคัญในการพัฒนานักเรียน ใหมคณภาพพรอมที่จะดําเนินชีวิต
                           ี                                      ีุ
ในสังคมในอนาคต โดยสรางใหนักเรียนมีความรูพื้นฐาน มีทักษะ และความสามารถตางๆ สามารถใช
ความรูความสามารถ ในการคิดแกปญหาอยางมีเหตุผล สามารถสื่อสารกับบุคคลอื่นรวมทั้งทํางานและ
แกปญหารวมกับผูอื่นไดอยางมีประสิทธิภาพ สามารถนําประสบการณทางดานความรู ความคิด และ
ทักษะที่ไดจากการเรียนคณิตศาสตร ไปใชในการเรียนรูสิ่งตางๆ และใชในชีวิตประจําวัน
             คณิตศาสตรเปนเครื่องมือในการศึกษาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ตลอดจนศาสตรอื่นๆ ที่
เกี่ยวของ คณิตศาสตรจึงมีประโยชนตอการดํารงชีวิต และชวยพัฒนาคุณภาพชีวิตใหดีขึ้น นอกจากนี้
คณิตศาสตรยังชวยพัฒนาคนใหเปนมนุษยทสมบูรณ มีความสมดุลทั้งทางรางกาย จิตใจ สติปญญาและ
                                            ี่
อารมณ สามารถคิดเปน ทําเปน แกปญหาเปน และสามารถอยูรวมกับผูอื่นไดอยางมีความสุข
                                                                       
(กระทรวงศึกษาธิการ. 2544: 1)
             ยุพิน พิพิธกุล (2546: 49-50) ไดสรุปหลักการสอนคณิตศาสตรไวดังนี้
                 1. ควรสอนจากเรื่องงายไปสูเรื่องยาก
                 2. เปลี่ยนจากรูปธรรมไปสูนามธรรม
                 3. สอนใหเชื่อมโยงสัมพันธความคิด รวบรวมเรื่องที่เหมือนกันเขาเปนหมวดหมูเพราะจะ
ชวยใหนักเรียนเขาใจและจดจําไดแมนยํายิ่งขึ้น
17

               4. เปลี่ยนวิธีสอนไมใหซ้ําซากจําเจ เบื่อหนาย ควรสอนใหสนุกสนานและนาสนใจ
               5. ใชความสนใจของนักเรียนเปนจุดเริ่มตน เปนแรงดลใจที่จะเรียน
               6. สอนใหผานประสาทสัมผัสโดยอาจใชหลักวา ผูเรียนตองมีอาการตาดู หูฟง มือเขียน
และปากตอบ
               7. คํานึงถึงประสบการณเดิมและทักษะเดิมที่นักเรียนมีอยูกิจกรรมใหมควรตอเนื่องกับ
                                                                     
กิจกรรมเดิม
                   8. เรื่องที่สัมพันธกันควรสอนไปพรอมๆ กัน
                   9. ใหผูเรียนมองเห็นโครงสรางไมใชเนื้อหา
                   10. ไมควรเปนเรื่องที่ยากเกินไป เพราะผูสอนบางคนชอบใหโจทยยากเกินหลักสูตร
                   11. สอนใหนักเรียนสามารถคิดและสรุปความคิดรวบยอดหรือมโนมติไดเอง
                   12. ใหผูเรียนลงมือปฏิบัติในสิ่งที่ทําได
                   13. ผูสอนควรมีอารมณขัน เพื่อชวยใหบรรยากาศในหองเรียนนาเรียนยิ่งขึ้น
                   14. ผูสอนควรมีความกระตือรือรนและตื่นตัวอยูเสมอ
                   15. ผูสอนควรหมั่นแสวงหาความรูเพิ่มเติม เพื่อนําสิ่งแปลกใหมมาถายทอดแกนักเรียน
                   16. ผูสอนควรมีความศรัทธาในอาชีพและตอวิชาคณิตศาสตร
               กลาวโดยสรุป จะเห็นไดวาวิชาคณิตศาสตรมีความสําคัญทั้งในดานการพัฒนาผูเรียนใหรูจัก
ใชความคิด มีเหตุผลที่จะพัฒนาวิธีการเสาะแสวงหาความรูใหม และพัฒนาผูเรียนใหคณคาความงามใน
                                                                                      ุ
ระเบียบการใชความคิดโครงสรางของวิชาที่จัดไวอยางกลมกลืนอันจะสงผลถึงการสรางจิตใจของมนุษย
ใหมีความคิดละเอียด รอบคอบ สุขุมเยือกเย็น จะนํามาซึงการแกปญหาในดานตางๆ ได
                                                              ่
           2. การจัดการเรียนการสอนคณิตศาสตร
               กระทรวงศึกษาธิการ (2545 ก: 188-194) กลาววา การจัดการเรียนรูตามพระราชบัญญัติ
การศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2542 ยึดหลักวาผูเรียนทุกคนมีความสามารถเรียนรูและพัฒนาตนเองไดและ
ยึดถือวาผูเรียนมีความสําคัญที่สุด การจัดเรียนรูคณิตศาสตรตองสงเสริมใหผูเรียนพัฒนาโดยเนน
ความสําคัญทั้งทางดานความรู ดานทักษะกระบวนการ ดานคุณธรรม จริยธรรมและคานิยมอันพึง
ประสงคหลักการจัดการเรียนรูวิชาคณิตศาสตรที่ยึดผูเรียนเปนสําคัญ คือ การเปดโอกาสใหผูเรียนไดคิด
และแกปญหาดวยตนเอง ไดศึกษาคนควาจากสื่อและเทคโนโลยีตางๆ โดยอิสระผูสอนมีสวนชวยในการ
           
จัดเนื้อหาสาระและกิจกรรมใหสอดคลองกับความสนใจและความถนัดของผูเรียนโดยคําจึงถึงความ
แตกตางระหวางบุคคล ผูสอนทําหนาที่เปนที่ปรึกษา ใหคาแนะนําและชี้แนะในขอบกพรองของผูเรียน
                                                                ํ
               ยุพิน พิพธกุล (2546: 13-38) ไดกลาวถึงวิธีการสอนคณิตศาสตรในยุคปฏิรูปการศึกษาตอง
                          ิ
ใหผูเรียนสามารถคนพบขอสรุปดวยตนเอง และสามารถสรางองคความรู 9 วิธีดังนี้
                   1. วิธีการสอนแบบโครงงาน (Project Method) เปนวิธีสอนที่ผูสอนมอบหมายงานให
ผูเรียนไปศึกษาและคนควาและมานําเสนอ การสอนแบบนี้จึงเปนการสอนที่เนนผูเรียนเปนศูนยกลาง
เมื่อนักเรียนนําเสนอ ทําใหเกิดทักษะ มีความสามารถในการสื่อสาร การสื่อความหมายทางคณิตศาสตร
และการนําเสนอ
                   2. วิธีการสอนแบบทดลอง (Experimental Method) เปนวิธีการสอนแบบทดลองมุงให
ผูเรียนเรียนโดยการกระทําหรือโดยการสังเกต เปนการรูปนําเอารูปธรรมมาอธิบายนามธรรมผูเรียนจะ
คนหาขอสรุปดวยตนเอง อาจจะทําเปนรายบุคคลหรือรายกลุมก็ได ขึ้นอยูกับเนื้อหาและความเหมาะสม
18

                   3. วิธีการสอนแบบสาธิต (Demonstration Method) เปนการสอนโดยการใหผูเรียนดู
ผูสอนมักจะใชการสาธิตประกอบคําถาม ผูเรียนก็จะดูสื่อการเรียนรู พรอมทั้งตอบคําถามของผูสอน
                   4. การสอนโดยใชคําถาม (Question Method) เปนวิธีการสอนแบบใชคําถามเปน
วิธีการสอนที่มุงใหความรูแกผูเรียนโดยการถามตอบ ผูสอนจะใชคําถามตอเนื่อง และไตความคิดไปทีละ
นอย จนผูเรียนสามารถสรุปได การสอนแบบนี้เนนผูเรียนและผูสอนผสมผสาน
                   5. วิธีการสอนแบบอภิปราย (Discussion Method) เปนวิธีการสอนที่มุงเนนใหผูเรียน
รูจักการทํางานเปนกลุม ผูเรียนจะรวมพลังความคิดเพื่อพิจารณาปญหา ชวยกันหาขอเท็จจริงหาเหตุผล
แลวรวมกันตอบปญหา วิธีการสอนแบบนี้จะฝกใหผูเรียนรู กลาแสดงออกฝกการใชเหตุผล ฝกการฟงที่ดี
ฝกใหเปนคนมีระเบียบวินัย ตลอดจนมีความอดทนที่จะฟงความคิดเห็นของผูอื่น และฝกการทํางาน
รวมกันตามแบบประชาธิปไตย
                   6. วิธีการสอนแบบวิเคราะห สังเคราะห (Analytic Synthetic Method)
                      6.1 วิธีการสอนแบบวิเคราะห เปนวิธีการสอนที่ผูสอนพยายามแยกแยะปญหา
ออกมาจากสิ่งที่ไมรูไปสูสิ่งทีรู ผูที่วิเคราะหตองพยายามคิดหาคําตอบครั้งแรกคืออะไร แลวพิจารณาวา
                                ่
ถาจะคนคําตอบนี้แลวจะใหเหตุผลอยางไรแลวก็คิดตอ ๆไปวาจะคนหาคําตอบอะไรอีกแสดงเหตุผล
ตอเนื่องไปจนคนพบเหตุผลหรือสิ่งที่โจทยบอกอันแรก จะเปนเหตุใหเกิดการพิสูจนหรือสรุปได
                      6.2 วิธีการสอนแบบสังเคราะห เปนวิธีการสอนตรงขามกับวิธีการสอนแบบวิเคราะห
คือ ผูสอนจะนําขอสรุปยอยที่จําเปนตางๆ มารวมกันจนกระทั่งไดขอสรุปที่ตองการ
                   7. วิธีการสอนแบบอุปนัย นิรนัย (Induction Deductive Method)
                      7.1 วิธีการสอนแบบอุปนัย เปนวิธีการสอนที่ผูสอนจะยกตัวอยางหลาย ๆตัวอยาง
เพื่อใหผูเรียนเห็นรูปแบบ เมื่อผูเรียนใชการสังเกตเปรียบเทียบดูสิ่งที่มีลกษณะรวมกัน ก็จะสามารถ
                                                                           ั
นําไปสูขอสรุปได และมักจะตามไปดวยวิธีการสอนแบบนิรนัย
                      7.2 วิธีการสอนแบบนิรนัย เปนการสอนที่เริ่มตนจากการนํานัยทั่วไปหรือขอสรุป กฎ
หรือสูตรที่ทราบแลวมาใชเพื่อที่จะแกปญหาเรื่องใหม และเกิดขอสรุปอันใหมขึ้น
                   8. วิธีการสอนแบบคนพบ (Discovery Method) เปนวิธีการสอนแบบคนพบมี
ความหมายดังนี้
                      ประการแรก เปนวิธีการสอนที่ใหผูเรียนพบปญหาหรือสถานการณแลวใหผูเรียนเสาะ
แสวงหาวิธีการแกปญหานั้น ผูสอนใหผูเรียนพิจารณาผลที่เกิดขึ้น ซึ่งผูสอนมิไดคาดหวังวาผูเรียนจะตอง
คนพบดังที่ผูสอนตองการเสมอไป เปนการคนพบที่เนนกระบวนการคนพบไมเนนที่ผลการคนพบ
                      ประการที่สอง เปนวิธีการสอนที่เนนไปที่ผูเรียนวา ตองการใหคนพบอะไรผูเรียนจะ
สามารถหาขอสรุปได การคนพบแบบนี้จะคนพบโดยวิธีการสอนวิธีใดก็ได มี 3 วิธีคือ
                           1. การคนพบดวยตัวเอง
                           2. การคนพบภายใตการแนะแนวทางของผูสอน
                           3. การคนพบเปนรายบุคคลหรือใหเรียนเปนคณะ
                   9. วิธีการสอนแบบอธิบายและแสดงเหตุผล (Expository Method) เปนวิธีการสอนที่
ผูเรียนทั้งชั้นไมสามารถคิดได ผูสอนจําเปนตองอธิบาย ในขณะที่อธิบายผูสอนก็จะพยายามวิเคราะห
ตีความใหผูเรียนเขาใจ แลวผูสอนก็จะสรุปดวยตนเอง ผูเรียนจะเปนผูฟงเปนสวนใหญผเู รียนไมคอยมี
                                  
โอกาสรวมกิจกรรมมากนัก นอกจากตอบคําถามของผูสอน และซักถามเรื่องที่ยังไมคอยเขาใจเทานั้น
19

         กระทรวงศึกษาธิการ (2545 ก: 49 – 52) ไดกลาวถึงการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรที่เนนผูเรียน
เปนสําคัญไว 6 วิธีดังนี้คือ
              1. การจัดการเรียนรูแบบบูรณาการ บูรณาการ หมายถึง การนําศาสตรตางๆ ที่มี
ความสัมพันธเกี่ยวของมาผสมผสานกันเพื่อประโยชนในการดําเนินการ การจัดการเรียนการสอนแบบ
บูรณาการจึงเปนการนําเอาความรูสาขาวิชาตางๆ ที่สัมพันธกันมาผสมผสานกันเพื่อใหการเรียนการสอน
เกิดประโยชนสูงสุด การเรียนการสอนแบบบูรณาการจะเนนองครวมของเนื้อหามากกวาองคความรูของ
แตละรายวิชาและเนนที่การสรางความรูของผูเรียนมากกวาการใชเนื้อหาโดยตัวครู การบูรณาการ
สามารถทําไดใน 2 ลักษณะ คือ การบูรณาการภายในวิชา และการบูรณาการระหวางวิชา
              2. การเรียนรูโดยกระบวนการกลุม กระบวนการกลุม เปนการจัดสถานการณการเรียนการ
สอนที่เปดโอกาสใหคนตั้งแต 2 คนขึ้นไป ไดมีปฏิสัมพันธกันโดยมีแนวคิดแบงหนาที่ชวยเหลือกันและกัน
ในการทําสิ่งใดสิ่งหนึ่ง การทํางานเปนกลุมที่ดีจะกอใหเกิดประสิทธิภาพในการทํางานที่สูงยิ่งขึ้น
              3. การเรียนรูโดยใชกระบวนการทางคณิตศาสตร กระบวนการทางคณิตศาสตรเปนขั้นตอน
การดําเนินการที่นักเรียนปฏิบัติตามลําดับตั้งแตตนจนแลวเสร็จตามจุดประสงคที่กําหนดโดยลําดับ
ความสามารถตามจุดประสงคการเรียนรูดังนี้
                   3.1 มีความสามารถในการจําแนก คือ สามารถบอกความแตกตาง หรือแยกขอมูลทาง
คณิตศาสตรไดโดยใชเกณฑในการบอกความแตกตาง
                   3.2 มีความแตกตางในการจัดกลุม คือ ความสามารถบอกความเหมือน หรือจัดเขาพวก
ไดโดยใชเกณฑในการจัด
                   3.3 มีความสามารถในการหาความสัมพันธ คือ สามารถเชื่อมโยงขอมูลตั้งแต 2 ขอมูล
ขึ้นไปวามีความเกี่ยวของกันหรือไม ลักษณะใด หรือเปนการนําความเกี่ยวของนั้นเชื่อมโยงในการหา
คําตอบที่โจทยกําหนด
              4. การเรียนรูโดยการปฏิบัติจริง การเรียนรูจากการปฏิบัติจริง เปนการเรียนรูที่มุงใหผูเรียน
ไดลงมือทํางานนั้นจริงๆ ไดรับประสบการณตรงจากการปฏิบัติจริง โดยใชสื่อสิ่งพิมพหรือสื่อรูปธรรมที่
สามารถนําผูเรียนไปสูการคนพบหรือไดขอสรุปในการใชสื่อรูปธรรม ถาผูสอนสอนดวยตนเองจะใช
การสาธิตประกอบคําถาม แตถาใหผูเรียนเรียนดวนตนเองจะใชการทดลองโดยผูเรียนดําเนินการทดลอง
ตามกิจกรรมทีผูสอนกําหนดให ผูเรียนที่ปฏิบัติการทดลองมีโอกาสฝกใชทักษะ/กระบวนการตางๆ เชน
                 ่
การสังเกต การคาดคะเน การประมาณคา การใชเครื่องมือการบันทึกขอมูล การอภิปราย การตั้ง
ขอความคาดการณหรือขอสมมุติฐาน การสรุปกระบวนการดําเนินการทดลองหรือปฏิบัติกิจกรรมทาง
คณิตศาสตรเปดโอกาสใหผูเรียนไดพิสูจน ใชเหตุผล อางขอเท็จจริง ตลอดจนไดฝกทักษะในการ
แกปญหาใหมๆ การจัดการเรียนรูแบบนี้เปดโอกาสใหผูเรียนมีอิสระในการคิด และเลือกใชยุทธวิธีที่
เหมาะสมในการแกปญหา ขณะที่ผูเรียนทําการทดลอง ผูสอนควรสังเกตแนวคิดของผูเรียนวาเปนไป
                                                          
อยางถูกตองหรือไม ถาเห็นผูเรียนคิดไมตรงแนวทาง ควรตั้งคําถามใหผูเรียนคิดใหม ถึงแมจะตองใชเวลา
มากขึ้น เพราะผูเรียนจะไดประโยชนจากการเรียนรูดวยตนเองมากกวาการเรียนรูที่ผูสอนบอกหรือ
สรุปผลให
              5. การเรียนรูแบบสืบเสาะหาความรู การเรียนแบบสืบเสาะหาความรูผูสอนควรจัด
สถานการณที่เปนปญหาใหผูเรียนเกิดความสงสัย เมื่อผูเรียนสังเกตจนพบปญหานั้นแลวผูสอนควร
สงเสริมใหผูเรียนพยายามที่จะคนหาสาเหตุดวยการตั้งคําถามตอเนื่อง และรวบรวมขอมูลมาอธิบายการ
20

เรียนรูดังกลาวเปนการวิเคราะหจากปญหามาหาสาเหตุ ใชคําถามสืบเสาะจนกระทั่งแกปญหาหรือหา
ขอสรุปได กระบวนการสืบเสาะหาความรู ประกอบดวย ขั้นสังเกต ขั้นอธิบายขั้นคาดการณ ขั้นทดลอง
และขั้นนําไปใช ขั้นตอนเหลานี้จะชวยฝกกระบวนการทางคณิตศาสตรฝกใหผูเรียนรูจัดสังเกตและ
วิเคราะหปญหาโดยละเอียด
              6. การเรียนรูโดยโครงงาน การจัดการเรียนรูโดยโครงงาน ตั้งอยูบนพื้นฐานการเชื่อและ
หลักการปฏิรูปกระบวนการเรียนรู คือ เชื่อมั่นในศักยภาพของผูเรียน ภายใตการจัดการเรียนรูที่เนน
ผูเรียนเปนสําคัญและสอดคลองกับสภาพจริงในทองถิ่น หลักการ/แนวคิดการเรียนรูโดยโครงงาน เปน
การจัดประสบการณใหผูเรียนไดเลือกและสรางกระบวนการเรียนรูโดยใชวิธีการศึกษาคนควาอยางลุม
ลึกดวยตนเอง และใชแหลงการเรียนรูที่หลากหลาย ซึ่งผูเรียนไดรับประสบการณตรง และไดเรียนรู
วิธีการแกปญหา รูจักการทํางานอยางมีระบบ รูจักการวางแผนในการทํางาน ฝกการคิด วิเคราะห และ
เกิดการเรียนรูดวยตนเอง

บทความบทที่ 2 คณิตศาสตร์

  • 1.
    7 บทที่ 2 เอกสารและงานวิจัยทีเกี่ยวของ ่ ในการศึกษาคนควาในครั้งนี้ ไดศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของตามลําดับดังนี้ 1. หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 2. หลักสูตรกลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร 3. ความรูความเขาใจเกี่ยวกับวิชาคณิตศาสตร 4. แบบฝก 5. โจทยปญหาทางคณิตศาสตร 6. การหาประสิทธิภาพของแบบฝก 7. การหาดัชนีประสิทธิผลแบบฝก 8. งานวิจัยที่เกี่ยวของ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 1. หลักสูตรโรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี พุทธศักราช 2553 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษา ขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 โรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี (2553: 4-6) ไดกําหนดหลักสูตรโรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี พุทธศักราช 2553 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 มีหลักการ จุดหมาย สมรรถนะของผูเรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค และโครงสรางหลักสูตร สรุปสาระสําคัญไดดังนี้ 1.1 หลักการ หลักสูตรโรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี พุทธศักราช 2553 ตามหลักสูตรแกนกลาง การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 มีหลักการที่สําคัญ ดังนี้ 1.1.1 เปนหลักสูตรการศึกษาเพื่อความเปนเอกภาพของชาติ มีจุดหมายและมาตรฐาน การเรียนรูเปนเปาหมายสําหรับพัฒนาเด็กและเยาวชนใหมีความรู ทักษะ เจตคติ และคุณธรรมบน พื้นฐานของความเปนไทยควบคูกับความเปนสากล 1.1.2 เปนหลักสูตรการศึกษาเพื่อปวงชน ที่ประชาชนทุกคนมีโอกาสไดรับการศึกษาอยาง เสมอภาค และมีคุณภาพ 1.1.3 เปนหลักสูตรการศึกษาที่สนองการกระจายอํานาจ ใหสังคมมีสวนรวมในการจัด การศึกษาใหสอดคลองกับสภาพและความตองการของทองถิ่น 1.1.4 เปนหลักสูตรการศึกษาที่มีโครงสรางยืดหยุนทั้งดานสาระการเรียนรู เวลาและการ จัดการเรียนรู 1.1.5 เปนหลักสูตรการศึกษาที่เนนผูเรียนเปนสําคัญ
  • 2.
    8 1.1.6 เปนหลักสูตรการศึกษาสําหรับการศึกษาในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศัย ครอบคลุมทุกกลุมเปาหมาย สามารถเทียบโอนผลการเรียนรู และประสบการณ 1.2 จุดหมาย หลักสูตรโรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี พุทธศักราช 2553 ตามหลักสูตรแกนกลาง การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 มุงพัฒนาผูเรียนใหเปนคนดี มีปญญา มีความสุข มีศักยภาพใน การศึกษาตอ และประกอบอาชีพ จึงกําหนดเปนจุดหมายเพื่อใหเกิดกับผูเรียน เมื่อจบการศึกษาตาม หลักสูตร ดังนี้ 1.2.1 มีคุณธรรม จริยธรรม และคานิยมทีพึงประสงค เห็นคุณคาของตนเอง มีวินัยและ ่ ปฏิบัติตนตามหลักธรรมของพระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตนนับถือ ยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง 1.2.3 มีความรู ความสามารถในการสื่อสาร การคิด การแกปญหา การใชเทคโนโลยี และมีทักษะชีวิต 1.2.4 มีสุขภาพกายและสุขภาพจิตที่ดี มีสุขนิสัย และรักการออกกําลังกาย 1.2.5 มีความรักชาติ มีจิตสํานึกในความเปนพลเมืองไทยและพลโลก ยึดมั่นในวิถีชีวิต และการปกครองตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข 1.2.6 มีจิตสํานึกในการอนุรักษวัฒนธรรมและภูมิปญญาไทย การอนุรักษและพัฒนา สิ่งแวดลอม มีจิตสาธารณะที่มุงทําประโยชนและสรางสิ่งที่ดีงามในสังคม และอยูรวมกันในสังคมอยางมี ความสุข 1.3 สมรรถนะสําคัญของผูเรียน หลักสูตรโรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี พุทธศักราช 2553 ตามหลักสูตรแกนกลาง การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 มุงใหผูเรียนเกิดสมรรถนะสําคัญ 5 ประการ ดังนี้ 1.3.1 ความสามารถในการสือสาร เปนความสามารถในการรับและสงสาร มีวัฒนธรรม ่ ในการใชภาษาถายทอดความคิด ความรูความเขาใจ ความรูสึก และทัศนะของตนเองเพื่อแลกเปลี่ยน ขอมูลขาวสารและประสบการณอันจะเปนประโยชนตอการพัฒนาตนเองและสังคม รวมทั้งการเจรจา ตอรองเพื่อขจัดและลดปญหาความขัดแยงตางๆ การเลือกรับหรือไมรับขอมูลขาวสารดวยหลักเหตุผล และความถูกตอง ตลอดจนการเลือกใชวิธีการสื่อสาร ที่มประสิทธิภาพโดยคํานึงถึงผลกระทบที่มีตอ ี ตนเองและสังคม 1.3.2 ความสามารถในการคิด เปนความสามารถในการคิดวิเคราะห การคิดสังเคราะห การคิด อยางสรางสรรค การคิดอยางมีวิจารณญาณ และการคิดเปนระบบ เพื่อนําไปสูการสรางองค ความรูหรือสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจเกี่ยวกับตนเองและสังคมไดอยางเหมาะสม 1.3.3 ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอุปสรรค ตางๆ ที่เผชิญไดอยางถูกตองเหมาะสมบนพื้นฐานของหลักเหตุผล คุณธรรมและขอมูลสารสนเทศ เขาใจ ความสัมพันธและการเปลี่ยนแปลงของเหตุการณตางๆ ในสังคม แสวงหาความรู ประยุกตความรูมาใช ในการปองกันและแกไขปญหา และมีการตัดสินใจที่มีประสิทธิภาพโดยคํานึงถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นตอ ตนเอง สังคมและสิ่งแวดลอม 1.3.4 ความสามารถในการใชทักษะชีวิต เปนความสามารถในการนํากระบวนการตางๆ ไป  ใชในการดําเนินชีวิตประจําวัน การเรียนรูดวยตนเอง การเรียนรูอยางตอเนื่อง การทํางาน และการอยู
  • 3.
    9 รวมกันในสังคมดวยการสรางเสริมความสัมพันธอันดีระหวางบุคคล การจัดการปญหาและความขัดแยง ตางๆ อยางเหมาะสมการปรับตัวใหทันกับการเปลี่ยนแปลงของสังคมและสภาพแวดลอม และการรูจก ั หลีกเลี่ยงพฤติกรรมไมพึงประสงคที่สงผลกระทบตอตนเองและผูอื่น 1.3.5 ความสามารถในการใชเทคโนโลยี เปนความสามารถในการเลือก และใช เทคโนโลยี ดานตางๆ และมีทักษะกระบวนการทางเทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในดานการเรียนรู การสื่อสาร การทํางาน การแกปญหาอยางสรางสรรค ถูกตอง เหมาะสม และมีคณธรรม ุ 1.4 คุณลักษณะอันพึงประสงค หลักสูตรโรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี พุทธศักราช 2553 ตามหลักสูตรแกนกลาง การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 มุงพัฒนาผูเรียนใหมีคุณลักษณะอันพึงประสงค เพื่อใหสามารถ อยูรวมกับผูอื่นในสังคมไดอยางมีความสุข ในฐานะเปนพลเมืองไทยและพลโลก ดังนี้ 1.4.1 รักชาติ ศาสน กษัตริย 1.4.2 ซื่อสัตยสจริต ุ 1.4.3 มีวินัย 1.4.4 ใฝเรียนรู 1.4.5 อยูอยางพอเพียง 1.4.6 มุงมั่นในการทํางาน 1.4.7 รักความเปนไทย 1.4.8 มีจิตสาธารณะ 1.4.9 มีความกตัญู 1.4.10 มีความรับผิดชอบ หลักสูตรกลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร 1. ความเปนมาและความสําคัญ คณิตศาสตรมบทบาทสําคัญยิ่งตอการพัฒนาความคิดของมนุษย ทําใหมนุษยมีความคิด ี สรางสรรค คิดอยางมีเหตุผล เปนระบบ ระเบียบ มีแบบแผน สามารถวิเคราะหปญหาและสถานการณ ไดอยางถี่ถวนรอบคอบ ทําใหสามารถคาดการณ วางแผน ตัดสินใจ และแกปญหาไดอยางถูกตองและ เหมาะสม คณิตศาสตรเปนเครื่องมือในการศึกษาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ตลอดจนศาสตรอื่นๆ ที่ เกี่ยวของคณิตศาสตรจึงมีประโยชนตอการดํารงชีวิตและพัฒนาคุณภาพชีวิตใหดีขึ้น นอกจากนี้ คณิตศาสตรยังชวยพัฒนามนุษยใหสมบูรณ มีความสมดุลทังทางดานรางกาย จิตใจ สติปญญา และ ้  อารมณ สามารถคิดเปน ทําเปน แกปญหาเปน และสามารถอยูรวมกับผูอื่นไดอยางมีความสุข  เพื่อใหการจัดการเรียนการสอนใหสอดคลองกับมาตรฐานหลักสูตร โรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี (2553: 1) จึงไดดําเนินการวิเคราะหมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัดเพื่อทราบ สาระการเรียนรู กระบวนการเรียนรู สมรรถนะสําคัญของผูเรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค จัดกลุมตัวชี้วัดเพื่อจัดทํา  โครงสรางรายวิชา ออกแบบหนวยการเรียนรูที่อิงมาตรฐาน โดยเนนการกําหนดเปาหมายการเรียนรู หลักฐานการเรียนรู ชิ้นงาน/ภาระงาน แนวการจัดกิจกรรมการเรียนรูและเวลาเรียน เปนหลักสูตร ระดับชั้นเรียนที่อิงมาตรฐาน สําหรับเปนแนวทางในการจัดการเรียนการสอน
  • 4.
    10 2. สมรรถนะสําคัญของผูเรียน ในการพัฒนาผูเ รียนตามหลักสูตรระดับชั้นเรียน กลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร ชั้น ประถมศึกษาปที่ 1 โรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี (2553: 1-2) มุงใหผูเรียนเกิดสมรรถนะสําคัญ 5 ประการ ดังนี้ 2.1 ความสามารถในการสื่อสาร เปนความสามารถในการรับและสงสาร มีวัฒนธรรมในการใช ภาษาถายทอดความคิดความรูความเขาใจ ความรูสึก และทัศนะของตนเองเพื่อแลกเปลี่ยนขอมูลขาวสาร และประสบการณอันจะเปนประโยชนตอการพัฒนาตนเองและสังคมรวมทั้งการเจรจาตอรองเพื่อขจัดและ ลดปญหาความขัดแยงตางๆ การเลือกรับหรือไมรับขอมูลขาวสารดวยหลักเหตุผลและความถูกตอง ตลอดจนการเลือกใชวิธีการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพโดยคํานึงถึงผลกระทบที่มีตอตนเองและสังคม 2.2 ความสามารถในการคิด เปนความสามารถในการคิดวิเคราะห การคิดสังเคราะห การคิดอยางสรางสรรค การคิดอยางมีวิจารณญาณ และการคิดเปนระบบ เพื่อนําไปสูการสรางองค ความรูหรือสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจเกี่ยวกับตนเองและสังคมไดอยางเหมาะสม 2.3 ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอุปสรรคตางๆ ที่ เผชิญไดอยางถูกตองเหมาะสมบนพื้นฐานของหลักเหตุผล คุณธรรมและขอมูลสารสนเทศ เขาใจ ความสัมพันธและการเปลี่ยนแปลงของเหตุการณตางๆ ในสังคม แสวงหาความรู ประยุกตความรูมาใช ในการปองกันและแกไขปญหา และมีการตัดสินใจที่มีประสิทธิภาพโดยคํานึงถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นตอ ตนเอง สังคมและสิ่งแวดลอม 2.4 ความสามารถในการใชทักษะชีวิต เปนความสามารถในการนํากระบวนการตางๆ ไปใชใน การดําเนินชีวิตประจําวัน การเรียนรูดวยตนเอง การเรียนรูอยางตอเนื่อง การทํางาน และการอยูรวมกัน ในสังคมดวยการสรางเสริมความสัมพันธอันดีระหวางบุคคล การจัดการปญหาและความขัดแยงตางๆอยาง เหมาะสมการปรับตัวใหทันกับการเปลี่ยนแปลงของสังคมและสภาพแวดลอม และการรูจักหลีกเลี่ยง พฤติกรรมไมพงประสงคที่สงผลกระทบตอตนเองและผูอื่น ึ 2.5 ความสามารถในการใชเทคโนโลยี เปนความสามารถในการเลือก และใช เทคโนโลยีดาน  ตางๆ และมีทกษะกระบวนการทางเทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในดานการเรียนรู ั การสื่อสาร การทํางาน การแกปญหาอยางสรางสรรค ถูกตอง เหมาะสม และมีคณธรรม ุ 3. คุณลักษณะอันพึงประสงค โรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี (2553: 2) ไดเพิ่มคุณลักษณะอันพึงประสงคจากหลักสูตร แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน ที่มุงพัฒนาผูเรียนใหมคุณลักษณะอันพึงประสงค เพื่อใหสามารถอยู ี รวมกับผูอื่นในสังคมไดอยางมีความสุข ในฐานะเปนพลเมืองไทยและพลโลก ในขอ 3.9 และ 3.10 ดังนี้ 3.1 รักชาติ ศาสน กษัตริย 3.2 ซื่อสัตยสุจริต 3.3 มีวินัย 3.4 ใฝเรียนรู 3.5 อยูอยางพอเพียง 3.6 มุงมั่นในการทํางาน 3.7 รักความเปนไทย 3.8 มีจิตสาธารณะ
  • 5.
    11 3.9 มีความกตัญู 3.10 มีความรับผิดชอบ โดยเนนคุณลักษณะขอที่ 2, 3, 4, 6, 10 4. ทักษะการคิด ในการพัฒนาผูเ รียนตามหลักสูตรระดับชั้นเรียน กลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร ชั้นประถมศึกษาปที่ 1 มุงพัฒนาผูเรียนใหมีระดับคุณภาพของการคิดอยางเปนระบบ GPAS ดังนี้ 4.1 ทักษะการสังเกต 4.2 ทักษะการจําแนก 4.3 ทักษะการเปรียบเทียบ 4.4 ทักษะการจัดหมวดหมู 4.5 ทักษะการเรียงลําดับ 4.6 ทักษะการเชื่อมโยง 4.7 ทักษะการแกปญหา 4.8 ทักษะการใหเหตุผล 5. สาระและมาตรฐานการเรียนรู 5.1 สาระที่ 1 จํานวนและการดําเนินการ มาตรฐาน ค 1.1 เขาใจถึงความหลากหลายของการแสดงจํานวนและการใชจํานวนในชีวิตจริง มาตรฐาน ค 1.2 เขาใจถึงผลที่เกิดขึ้นจากการดําเนินการของจํานวนและความสัมพันธระหวาง การดําเนินการตางๆ และสามารถใชการดําเนินการในการแกปญหา มาตรฐาน ค 1.3 ใชการประมาณคาในการคํานวณและแกปญหา  มาตรฐาน ค 1.4 เขาใจระบบจํานวนและนําสมบัติเกี่ยวกับจํานวนไปใช 5.2 สาระที่ 2 การวัด มาตรฐาน ค 2.1 เขาใจพื้นฐานเกี่ยวกับการวัด วัดและคาดคะเนขนาดของสิ่งที่ตองการวัด มาตรฐาน ค 2.2 แกปญหาเกี่ยวกับการวัด 5.3 สาระที่ 3 เรขาคณิต มาตรฐาน ค 3.1 อธิบายและวิเคราะหรูปเรขาคณิตสองมิติและสามมิติ มาตรฐาน ค 3.2 ใชการนึกภาพ (Visualization) ใชเหตุผลเกี่ยวกับปริภูมิ (spatial reasoning) และใชแบบจําลองทางเรขาคณิต (geometric model) ในการแกปญหา 5.4 สาระที่ 4 พีชคณิต มาตรฐาน ค 4.1 เขาใจและวิเคราะหแบบรูป (Pattern) ความสัมพันธและฟงกชัน มาตรฐาน ค 4.2 ใชนิพจน สมการ อสมการ กราฟ และตัวแบบเชิงคณิตศาสตร (mathematical model) อื่นๆ แทนสถานการณตางๆ ตลอดจนแปลความหมาย และนาไปใชแกปญหา ํ  5.5 สาระที่ 5 การวิเคราะหขอมูลและความนาจะเปน มาตรฐาน ค 5.1 เขาใจและใชวิธีการทางสถิติในการวิเคราะหขอมูล มาตรฐาน ค 5.2 ใชวิธีการทางสถิติและความรูเกี่ยวกับความนาจะเปนในการ คาดการณไดอยาง สมเหตุสมผล
  • 6.
    12 มาตรฐาน ค 5.3 ใชความรูเกี่ยวกับสถิติและความนาจะเปนชวยในการตัดสินใจและ แกปญหา 5.6 สาระที่ 6 ทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร มาตรฐาน ค 6.1 มีความสามารถในการแกปญหา การใหเหตุผล การสื่อสาร การสื่อ ความหมายทางคณิตศาสตรและการนําเสนอ การเชื่อมโยงความรูตางๆ ทางคณิตศาสตร และเชื่อมโยง คณิตศาสตรกับศาสตรอื่นๆ และมีความคิดริเริ่มสรางสรรค 6. คําอธิบายรายวิชา โรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี (2553: 4-5) ไดกําหนดคําอธิบายรายวิชา กลุมสาระการ เรียนรูคณิตศาสตร ชั้นประถมศึกษาปที่ 1 (ค11101 คณิตศาสตร) ใชเวลาเรียน จํานวน 200 ชั่วโมง กลาวคือ ศึกษาวิเคราะห การใชตัวเลขฮินดูอารบิกตัวเลขไทยแสดงปริมาณของสิ่งของ การเขียนและ อานตัวเลขฮินดูอารบิก ตัวเลขไทย การนับเพิ่มทีละ 1 ทีละ 2 การนับลดทีละ 1 การเขียนตัวเลขแสดง จํานวนในรูปกระจาย การเปรียบเทียบและการเรียงลําดับจํานวนไมเกินหาจํานวน หลักและคาของเลข โดดในแตละหลัก การใชเครื่องหมาย = ≠ > < ความหมายของการบวก และการใชเครื่องหมาย + การ บวกที่ไมมีการทด ความหมายของการลบและการใชเครืองหมาย - การลบที่ไมมีการกระจาย การบวก ่ ลบระคน โจทยปญหา การบวก การลบ โจทยปญหาการบวก ลบระคน การสรางโจทยปญหาการบวก การลบ ของจํานวนนับที่ไมเกินหนึ่งรอยและศูนย การวัดความยาว การเปรียบเทียบความยาว (สูงกวา เตี้ยกวา ยาวกวา สั้นกวา ยาวเทากัน สูงเทากัน) การวัดความยาวโดยใชหนวยที่ไมใชหนวยมาตรฐาน (ขอ นิ้ว คืบ ศอก วา ฝาเทา กาว) การเปรียบเทียบน้ําหนัก (หนักกวา เบากวา หนักเทากัน) การ เปรียบเทียบปริมาตรและความจุ (มากกวา นอยกวา เทากัน จุมากกวา จุนอยกวา จุเทากัน) การชั่ง การ ตวงโดยใชหนวยที่ไมใชหนวยมาตรฐาน (กํา กอบ หมื่น แสน กระบุง กระทอ) การบอกชวงเวลาในแตละ วัน (กลางวัน กลางคืน เชา สาย เที่ยง บาย เย็น) จํานวนวันและชื่อวันในสัปดาห รูปสามเหลี่ยม รูป สี่เหลี่ยม รูปวงกลม รูปวงรี แบบรูปของจํานวนที่เพิ่มขึ้นทีละ 1 ทีละ 2 และลดลง ทีละ 1 แบบรูปของ รูปที่มีรูปราง ขนาดหรือสีที่สมพันธกันอยางใดอยางหนึ่ง ั โดยใชทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตรในการแกปญหาในสถานการณตางๆ กระบวนการเรียนรูแบบบูรณาการ กระบวนการคิด กระบวนการเผชิญสถานการณและแกปญหา กระบวนการเรียนรูจากประสบการณจริง กระบวนการปฏิบัติ ลงมือทําจริง กระบวนการเรียนรูการ เรียนรูของตนเอง เพื่อใหมีเจตคติที่ดีตอการเรียนคณิตศาสตร มีความซื่อสัตย มีวินัย ใฝเรียนรู มีความมุงมั่นใน การทํางานและมีความรับผิดชอบ มีความเขาใจในกระบวนการทางคณิตศาสตรสามารถเชื่อมโยงไปสู การปรับใชในชีวิตประจําวัน รหัสตัวชี้วัด ค 1.1 ป.1/1, ป.1/2 ค 1.2 ป.1/1, ป.1/2 ค 2.1 ป.1/1, ป.1/2 ค 3.1 ป.1/1 ค 4.1 ป.1/1, ป.1/2 ค 6.1 ป.1-3/1, ป.1-3/2, ป.1-3/3, ป.1-3/4, ป.1-3/5, ป.1-3/6 รวมทั้งหมด 15 ตัวชี้วัด
  • 7.
    13 7. โครงสรางรายวิชา โรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี (2553: 6-9) ไดกําหนดโครงสรางรายวิชา กลุมสาระการ เรียนรูคณิตศาสตร ชั้นประถมศึกษาปที่ 1 ดังตาราง 2 ตาราง 2 โครงสรางรายวิชา กลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร ชั้นประถมศึกษาปที่ 1 โรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี หนวย ชื่อหนวย มาตรฐาน สาระสําคัญ/ เวลา น้ําหนัก ที่ การเรียนรู การเรียนรู/ตัวชี้วัด ความคิดรวบยอด (ชั่วโมง) คะแนน 1 จํานวนนับ ค 1.1 ป.1/1 ตัวเลขฮินดูอารบิก ตัวเลข 10 3 1 ถึง 5 และ 0 ค 1.1 ป.1/2 ไทยเปนสัญลักษณที่ใชแสดง ค 6/1 ป.1-3/3 จํานวนสิ่งของในหมูตางๆ และ ค 6/1 ป.1-3/4 สามารถนํามาเรียงลําดับ จํานวนจากนอยไปหามากหรือ จากมากไปนอย 2 จํานวนนับ ค 1.1 ป.1/1 ตัวเลขฮินดูอารบิก ตัวเลข 10 3 6 ถึง 10 ค 1.1 ป.1/2 ไทยเปนสัญลักษณที่ใชแสดง ค 6.1 ป.1-3/3 จํานวนสิ่งตางๆ และสามารถ ค 6.1 ป.1-3/4 นํามาเรียงลําดับจํานวนจาก นอยไปหามากหรือจากมาไป นอย
  • 8.
    14 ตาราง 2 (ตอ) หนวย ชื่อหนวย มาตรฐาน สาระสําคัญ/ เวลา น้ําหนัก ที่ การเรียนรู การเรียนรู/ตัวชี้วัด ความคิดรวบยอด (ชั่วโมง) คะแนน 3 การบวกจํานวน ค 1.2 ป.1/1 การบวกเปนการนําจํานวน 20 7 สองจํานวนที่มี ค 1.2 ป.1/2 สองจํานวนมารวมกันและการ ผลบวกไมเกิน 9 ค 6.1 ป.1-3/1 แกปญหาการบวกของจํานวน ค 6.1 ป.1-3/2 สองจํานวนที่มีผลบวกไมเกิน ค 6.1 ป.1-3/3 9และศูนยตองใชความรู ค 6.1 ป.1-3/4 พื้นฐานการบวก และ กระบวนการแกโจทยปญหา 4 การลบจํานวน ค 1.2 ป.1/1 การลบเปนการเปรียบเทียบ 20 7 สองจํานวนที่มี ค 1.2 ป.1/2 จํานวนสองจํานวนวาตางกัน ตัวตั้งไมเกิน 9 ค 6.1 ป.1-3/1 เทาไรหรือเปนการนําจํานวน ค 6.1 ป.1-3/2 หนึ่งออกจากจํานวนหนึ่งแลว ค 6.1 ป.1-3/3 หาจํานวนที่เหลือและการแก ค 6.1 ป.1-3/4 โจทยปญหาการลบของจํานวน นับที่มีตัวตั้งไมเกิน 9 ตองใช ความรูพื้นฐาน การลบและ กระบวนการแกโจทยปญหา 5 จํานวนนับ ค 1.1 ป.1/1 จํานวนสองจํานวนเมื่อ 12 3 11 ถึง 20 ค 1.1 ป.1/2 นํามาเปรียบเทียบกันอาจ ค 6.1 ป.1-3/1 มากกวากันหรือนอยกวากัน ค 6.1 ป.1-3/2 และนํามาเรียงลําดับจํานวน ค 6.1 ป.1-3/3 จากนอยไปหามาก หรือจาก ค 6.1 ป.1-3/4 มากไปนอย
  • 9.
    15 ตาราง 2 (ตอ) หนวย ชื่อหนวย มาตรฐาน สาระสําคัญ/ เวลา น้ําหนัก ที่ การเรียนรู การเรียนรู/ ความคิดรวบยอด (ชั่วโมง) คะแนน ตัวชี้วัด 6 การบวกและ ค 1.2 ป.1/1 การบวกเปนการนําจํานวนสอง 20 8 การลบจํานวน ค 1.2 ป.1/2 จํานวนรวมกันการลบเปนการ ที่มีผลลัพธและ ค 6.1 ป.1-3/1 เปรียบเทียบจํานวนสองจํานวนวา ตัวตั้งไมเกิน 20 ค 6.1 ป.1-3/2 ตางกันเทาไรหรือเปนการนํา ค 6.1 ป.1-3/3 จํานวนหนึ่งออกจากอีกจํานวน ค 6.1 ป.1-3/4 หนึ่งหาจํานวนที่เหลือและการแก โจทยปญหาการบวกลบตองใช ความรูพื้นฐานการบวก การลบ และกระบวนการแกปญหา 7 การวัด ค 1.2 ป.1/1 เครื่องมือที่ไมใชหนวย 10 3 ค 1.2 ป.1/2 มาตรฐานเปนการหาความยาว ค 6.1 ป.1-3/1 สามารถหาไดจากสิ่งที่อยูรอบตัว ค 6.1 ป.1-3/2 เรา ค 6.1 ป.1-3/3 ค 6.1 ป.1-3/4 8 การชั่ง ค 2.1ป.1/1 เครื่องมือที่ไมใชหนวยมาตรฐาน 6 3 ค 6.1 ป.1-3/1 ในการหา น้ําหนัก ปริมาตร ค 6.1 ป.1-3/2 สามารถหาไดจากสิ่งของที่อยู ค 6.1 ป.1-3/4 รอบตัวเรา ค 6.1 ป.1-3/5 9 การตวง ค 2.1 ป.1/1 เครื่องมือที่ไมใชหนวยมาตรฐาน 10 3 ค 6.1 ป.1-3/1 ในการหาปริมาตร ความจุ สามารถ ค 6.1ป.1-3/2 หาไดจากสิ่งของที่อยูรอบตัวเรา ค 6.1 ป.1-3/4 ค 6.1 ป.1-3/5
  • 10.
    16 ตาราง 2 (ตอ) หนวย ชื่อหนวย มาตรฐาน สาระสําคัญ/ เวลา น้ําหนัก ที่ การเรียนรู การเรียนรู/ ความคิดรวบยอด (ชั่วโมง) คะแนน ตัวชี้วัด 10 จํานวนนับ ค 1.1 ป.1/1 ตัวเลขฮินดูอารบิก ตัวเลขไทย 20 6 21 ถึง 100 ค 1.1 ป.1/2 เปนสัญลักษณที่ใชแสดง ค 4.1 ป.1/1 จํานวนสิ่งของในหมูตางๆ ค 6.1 ป.1-3/1 จํานวนสองจํานวนเมื่อนํามา ค 6.1ป.1-3/2 เปรียบเทียบกันอาจมากกวา ค 6.1 ป.1-3/3 กันหรือนอยกวากันและการ ค 6.1 ป.1-3/4 เรียงลําดับจํานวนจากนอย ไปหามากหรือจากมาก ไปนอย แบบรูปของจํานวน เปนชุดของจํานวนที่เพิ่มขึ้น หรือลดลงของจํานวนรูปแบบใด รูปแบบหนึ่ง ที่มา: โรงเรียนเทศบาล 2 มุขมนตรี (2553: 6-9) ความรูความเขาใจเกี่ยวกับวิชาคณิตศาสตร 1. ความสาคญของวิชาคณตศาสตร ํ ั ิ คณิตศาสตรมบทบาทสําคัญในการพัฒนานักเรียน ใหมคณภาพพรอมที่จะดําเนินชีวิต ี ีุ ในสังคมในอนาคต โดยสรางใหนักเรียนมีความรูพื้นฐาน มีทักษะ และความสามารถตางๆ สามารถใช ความรูความสามารถ ในการคิดแกปญหาอยางมีเหตุผล สามารถสื่อสารกับบุคคลอื่นรวมทั้งทํางานและ แกปญหารวมกับผูอื่นไดอยางมีประสิทธิภาพ สามารถนําประสบการณทางดานความรู ความคิด และ ทักษะที่ไดจากการเรียนคณิตศาสตร ไปใชในการเรียนรูสิ่งตางๆ และใชในชีวิตประจําวัน คณิตศาสตรเปนเครื่องมือในการศึกษาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ตลอดจนศาสตรอื่นๆ ที่ เกี่ยวของ คณิตศาสตรจึงมีประโยชนตอการดํารงชีวิต และชวยพัฒนาคุณภาพชีวิตใหดีขึ้น นอกจากนี้ คณิตศาสตรยังชวยพัฒนาคนใหเปนมนุษยทสมบูรณ มีความสมดุลทั้งทางรางกาย จิตใจ สติปญญาและ ี่ อารมณ สามารถคิดเปน ทําเปน แกปญหาเปน และสามารถอยูรวมกับผูอื่นไดอยางมีความสุข  (กระทรวงศึกษาธิการ. 2544: 1) ยุพิน พิพิธกุล (2546: 49-50) ไดสรุปหลักการสอนคณิตศาสตรไวดังนี้ 1. ควรสอนจากเรื่องงายไปสูเรื่องยาก 2. เปลี่ยนจากรูปธรรมไปสูนามธรรม 3. สอนใหเชื่อมโยงสัมพันธความคิด รวบรวมเรื่องที่เหมือนกันเขาเปนหมวดหมูเพราะจะ ชวยใหนักเรียนเขาใจและจดจําไดแมนยํายิ่งขึ้น
  • 11.
    17 4. เปลี่ยนวิธีสอนไมใหซ้ําซากจําเจ เบื่อหนาย ควรสอนใหสนุกสนานและนาสนใจ 5. ใชความสนใจของนักเรียนเปนจุดเริ่มตน เปนแรงดลใจที่จะเรียน 6. สอนใหผานประสาทสัมผัสโดยอาจใชหลักวา ผูเรียนตองมีอาการตาดู หูฟง มือเขียน และปากตอบ 7. คํานึงถึงประสบการณเดิมและทักษะเดิมที่นักเรียนมีอยูกิจกรรมใหมควรตอเนื่องกับ  กิจกรรมเดิม 8. เรื่องที่สัมพันธกันควรสอนไปพรอมๆ กัน 9. ใหผูเรียนมองเห็นโครงสรางไมใชเนื้อหา 10. ไมควรเปนเรื่องที่ยากเกินไป เพราะผูสอนบางคนชอบใหโจทยยากเกินหลักสูตร 11. สอนใหนักเรียนสามารถคิดและสรุปความคิดรวบยอดหรือมโนมติไดเอง 12. ใหผูเรียนลงมือปฏิบัติในสิ่งที่ทําได 13. ผูสอนควรมีอารมณขัน เพื่อชวยใหบรรยากาศในหองเรียนนาเรียนยิ่งขึ้น 14. ผูสอนควรมีความกระตือรือรนและตื่นตัวอยูเสมอ 15. ผูสอนควรหมั่นแสวงหาความรูเพิ่มเติม เพื่อนําสิ่งแปลกใหมมาถายทอดแกนักเรียน 16. ผูสอนควรมีความศรัทธาในอาชีพและตอวิชาคณิตศาสตร กลาวโดยสรุป จะเห็นไดวาวิชาคณิตศาสตรมีความสําคัญทั้งในดานการพัฒนาผูเรียนใหรูจัก ใชความคิด มีเหตุผลที่จะพัฒนาวิธีการเสาะแสวงหาความรูใหม และพัฒนาผูเรียนใหคณคาความงามใน ุ ระเบียบการใชความคิดโครงสรางของวิชาที่จัดไวอยางกลมกลืนอันจะสงผลถึงการสรางจิตใจของมนุษย ใหมีความคิดละเอียด รอบคอบ สุขุมเยือกเย็น จะนํามาซึงการแกปญหาในดานตางๆ ได ่ 2. การจัดการเรียนการสอนคณิตศาสตร กระทรวงศึกษาธิการ (2545 ก: 188-194) กลาววา การจัดการเรียนรูตามพระราชบัญญัติ การศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2542 ยึดหลักวาผูเรียนทุกคนมีความสามารถเรียนรูและพัฒนาตนเองไดและ ยึดถือวาผูเรียนมีความสําคัญที่สุด การจัดเรียนรูคณิตศาสตรตองสงเสริมใหผูเรียนพัฒนาโดยเนน ความสําคัญทั้งทางดานความรู ดานทักษะกระบวนการ ดานคุณธรรม จริยธรรมและคานิยมอันพึง ประสงคหลักการจัดการเรียนรูวิชาคณิตศาสตรที่ยึดผูเรียนเปนสําคัญ คือ การเปดโอกาสใหผูเรียนไดคิด และแกปญหาดวยตนเอง ไดศึกษาคนควาจากสื่อและเทคโนโลยีตางๆ โดยอิสระผูสอนมีสวนชวยในการ  จัดเนื้อหาสาระและกิจกรรมใหสอดคลองกับความสนใจและความถนัดของผูเรียนโดยคําจึงถึงความ แตกตางระหวางบุคคล ผูสอนทําหนาที่เปนที่ปรึกษา ใหคาแนะนําและชี้แนะในขอบกพรองของผูเรียน ํ ยุพิน พิพธกุล (2546: 13-38) ไดกลาวถึงวิธีการสอนคณิตศาสตรในยุคปฏิรูปการศึกษาตอง ิ ใหผูเรียนสามารถคนพบขอสรุปดวยตนเอง และสามารถสรางองคความรู 9 วิธีดังนี้ 1. วิธีการสอนแบบโครงงาน (Project Method) เปนวิธีสอนที่ผูสอนมอบหมายงานให ผูเรียนไปศึกษาและคนควาและมานําเสนอ การสอนแบบนี้จึงเปนการสอนที่เนนผูเรียนเปนศูนยกลาง เมื่อนักเรียนนําเสนอ ทําใหเกิดทักษะ มีความสามารถในการสื่อสาร การสื่อความหมายทางคณิตศาสตร และการนําเสนอ 2. วิธีการสอนแบบทดลอง (Experimental Method) เปนวิธีการสอนแบบทดลองมุงให ผูเรียนเรียนโดยการกระทําหรือโดยการสังเกต เปนการรูปนําเอารูปธรรมมาอธิบายนามธรรมผูเรียนจะ คนหาขอสรุปดวยตนเอง อาจจะทําเปนรายบุคคลหรือรายกลุมก็ได ขึ้นอยูกับเนื้อหาและความเหมาะสม
  • 12.
    18 3. วิธีการสอนแบบสาธิต (Demonstration Method) เปนการสอนโดยการใหผูเรียนดู ผูสอนมักจะใชการสาธิตประกอบคําถาม ผูเรียนก็จะดูสื่อการเรียนรู พรอมทั้งตอบคําถามของผูสอน 4. การสอนโดยใชคําถาม (Question Method) เปนวิธีการสอนแบบใชคําถามเปน วิธีการสอนที่มุงใหความรูแกผูเรียนโดยการถามตอบ ผูสอนจะใชคําถามตอเนื่อง และไตความคิดไปทีละ นอย จนผูเรียนสามารถสรุปได การสอนแบบนี้เนนผูเรียนและผูสอนผสมผสาน 5. วิธีการสอนแบบอภิปราย (Discussion Method) เปนวิธีการสอนที่มุงเนนใหผูเรียน รูจักการทํางานเปนกลุม ผูเรียนจะรวมพลังความคิดเพื่อพิจารณาปญหา ชวยกันหาขอเท็จจริงหาเหตุผล แลวรวมกันตอบปญหา วิธีการสอนแบบนี้จะฝกใหผูเรียนรู กลาแสดงออกฝกการใชเหตุผล ฝกการฟงที่ดี ฝกใหเปนคนมีระเบียบวินัย ตลอดจนมีความอดทนที่จะฟงความคิดเห็นของผูอื่น และฝกการทํางาน รวมกันตามแบบประชาธิปไตย 6. วิธีการสอนแบบวิเคราะห สังเคราะห (Analytic Synthetic Method) 6.1 วิธีการสอนแบบวิเคราะห เปนวิธีการสอนที่ผูสอนพยายามแยกแยะปญหา ออกมาจากสิ่งที่ไมรูไปสูสิ่งทีรู ผูที่วิเคราะหตองพยายามคิดหาคําตอบครั้งแรกคืออะไร แลวพิจารณาวา ่ ถาจะคนคําตอบนี้แลวจะใหเหตุผลอยางไรแลวก็คิดตอ ๆไปวาจะคนหาคําตอบอะไรอีกแสดงเหตุผล ตอเนื่องไปจนคนพบเหตุผลหรือสิ่งที่โจทยบอกอันแรก จะเปนเหตุใหเกิดการพิสูจนหรือสรุปได 6.2 วิธีการสอนแบบสังเคราะห เปนวิธีการสอนตรงขามกับวิธีการสอนแบบวิเคราะห คือ ผูสอนจะนําขอสรุปยอยที่จําเปนตางๆ มารวมกันจนกระทั่งไดขอสรุปที่ตองการ 7. วิธีการสอนแบบอุปนัย นิรนัย (Induction Deductive Method) 7.1 วิธีการสอนแบบอุปนัย เปนวิธีการสอนที่ผูสอนจะยกตัวอยางหลาย ๆตัวอยาง เพื่อใหผูเรียนเห็นรูปแบบ เมื่อผูเรียนใชการสังเกตเปรียบเทียบดูสิ่งที่มีลกษณะรวมกัน ก็จะสามารถ ั นําไปสูขอสรุปได และมักจะตามไปดวยวิธีการสอนแบบนิรนัย 7.2 วิธีการสอนแบบนิรนัย เปนการสอนที่เริ่มตนจากการนํานัยทั่วไปหรือขอสรุป กฎ หรือสูตรที่ทราบแลวมาใชเพื่อที่จะแกปญหาเรื่องใหม และเกิดขอสรุปอันใหมขึ้น 8. วิธีการสอนแบบคนพบ (Discovery Method) เปนวิธีการสอนแบบคนพบมี ความหมายดังนี้ ประการแรก เปนวิธีการสอนที่ใหผูเรียนพบปญหาหรือสถานการณแลวใหผูเรียนเสาะ แสวงหาวิธีการแกปญหานั้น ผูสอนใหผูเรียนพิจารณาผลที่เกิดขึ้น ซึ่งผูสอนมิไดคาดหวังวาผูเรียนจะตอง คนพบดังที่ผูสอนตองการเสมอไป เปนการคนพบที่เนนกระบวนการคนพบไมเนนที่ผลการคนพบ ประการที่สอง เปนวิธีการสอนที่เนนไปที่ผูเรียนวา ตองการใหคนพบอะไรผูเรียนจะ สามารถหาขอสรุปได การคนพบแบบนี้จะคนพบโดยวิธีการสอนวิธีใดก็ได มี 3 วิธีคือ 1. การคนพบดวยตัวเอง 2. การคนพบภายใตการแนะแนวทางของผูสอน 3. การคนพบเปนรายบุคคลหรือใหเรียนเปนคณะ 9. วิธีการสอนแบบอธิบายและแสดงเหตุผล (Expository Method) เปนวิธีการสอนที่ ผูเรียนทั้งชั้นไมสามารถคิดได ผูสอนจําเปนตองอธิบาย ในขณะที่อธิบายผูสอนก็จะพยายามวิเคราะห ตีความใหผูเรียนเขาใจ แลวผูสอนก็จะสรุปดวยตนเอง ผูเรียนจะเปนผูฟงเปนสวนใหญผเู รียนไมคอยมี  โอกาสรวมกิจกรรมมากนัก นอกจากตอบคําถามของผูสอน และซักถามเรื่องที่ยังไมคอยเขาใจเทานั้น
  • 13.
    19 กระทรวงศึกษาธิการ (2545 ก: 49 – 52) ไดกลาวถึงการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรที่เนนผูเรียน เปนสําคัญไว 6 วิธีดังนี้คือ 1. การจัดการเรียนรูแบบบูรณาการ บูรณาการ หมายถึง การนําศาสตรตางๆ ที่มี ความสัมพันธเกี่ยวของมาผสมผสานกันเพื่อประโยชนในการดําเนินการ การจัดการเรียนการสอนแบบ บูรณาการจึงเปนการนําเอาความรูสาขาวิชาตางๆ ที่สัมพันธกันมาผสมผสานกันเพื่อใหการเรียนการสอน เกิดประโยชนสูงสุด การเรียนการสอนแบบบูรณาการจะเนนองครวมของเนื้อหามากกวาองคความรูของ แตละรายวิชาและเนนที่การสรางความรูของผูเรียนมากกวาการใชเนื้อหาโดยตัวครู การบูรณาการ สามารถทําไดใน 2 ลักษณะ คือ การบูรณาการภายในวิชา และการบูรณาการระหวางวิชา 2. การเรียนรูโดยกระบวนการกลุม กระบวนการกลุม เปนการจัดสถานการณการเรียนการ สอนที่เปดโอกาสใหคนตั้งแต 2 คนขึ้นไป ไดมีปฏิสัมพันธกันโดยมีแนวคิดแบงหนาที่ชวยเหลือกันและกัน ในการทําสิ่งใดสิ่งหนึ่ง การทํางานเปนกลุมที่ดีจะกอใหเกิดประสิทธิภาพในการทํางานที่สูงยิ่งขึ้น 3. การเรียนรูโดยใชกระบวนการทางคณิตศาสตร กระบวนการทางคณิตศาสตรเปนขั้นตอน การดําเนินการที่นักเรียนปฏิบัติตามลําดับตั้งแตตนจนแลวเสร็จตามจุดประสงคที่กําหนดโดยลําดับ ความสามารถตามจุดประสงคการเรียนรูดังนี้ 3.1 มีความสามารถในการจําแนก คือ สามารถบอกความแตกตาง หรือแยกขอมูลทาง คณิตศาสตรไดโดยใชเกณฑในการบอกความแตกตาง 3.2 มีความแตกตางในการจัดกลุม คือ ความสามารถบอกความเหมือน หรือจัดเขาพวก ไดโดยใชเกณฑในการจัด 3.3 มีความสามารถในการหาความสัมพันธ คือ สามารถเชื่อมโยงขอมูลตั้งแต 2 ขอมูล ขึ้นไปวามีความเกี่ยวของกันหรือไม ลักษณะใด หรือเปนการนําความเกี่ยวของนั้นเชื่อมโยงในการหา คําตอบที่โจทยกําหนด 4. การเรียนรูโดยการปฏิบัติจริง การเรียนรูจากการปฏิบัติจริง เปนการเรียนรูที่มุงใหผูเรียน ไดลงมือทํางานนั้นจริงๆ ไดรับประสบการณตรงจากการปฏิบัติจริง โดยใชสื่อสิ่งพิมพหรือสื่อรูปธรรมที่ สามารถนําผูเรียนไปสูการคนพบหรือไดขอสรุปในการใชสื่อรูปธรรม ถาผูสอนสอนดวยตนเองจะใช การสาธิตประกอบคําถาม แตถาใหผูเรียนเรียนดวนตนเองจะใชการทดลองโดยผูเรียนดําเนินการทดลอง ตามกิจกรรมทีผูสอนกําหนดให ผูเรียนที่ปฏิบัติการทดลองมีโอกาสฝกใชทักษะ/กระบวนการตางๆ เชน ่ การสังเกต การคาดคะเน การประมาณคา การใชเครื่องมือการบันทึกขอมูล การอภิปราย การตั้ง ขอความคาดการณหรือขอสมมุติฐาน การสรุปกระบวนการดําเนินการทดลองหรือปฏิบัติกิจกรรมทาง คณิตศาสตรเปดโอกาสใหผูเรียนไดพิสูจน ใชเหตุผล อางขอเท็จจริง ตลอดจนไดฝกทักษะในการ แกปญหาใหมๆ การจัดการเรียนรูแบบนี้เปดโอกาสใหผูเรียนมีอิสระในการคิด และเลือกใชยุทธวิธีที่ เหมาะสมในการแกปญหา ขณะที่ผูเรียนทําการทดลอง ผูสอนควรสังเกตแนวคิดของผูเรียนวาเปนไป  อยางถูกตองหรือไม ถาเห็นผูเรียนคิดไมตรงแนวทาง ควรตั้งคําถามใหผูเรียนคิดใหม ถึงแมจะตองใชเวลา มากขึ้น เพราะผูเรียนจะไดประโยชนจากการเรียนรูดวยตนเองมากกวาการเรียนรูที่ผูสอนบอกหรือ สรุปผลให 5. การเรียนรูแบบสืบเสาะหาความรู การเรียนแบบสืบเสาะหาความรูผูสอนควรจัด สถานการณที่เปนปญหาใหผูเรียนเกิดความสงสัย เมื่อผูเรียนสังเกตจนพบปญหานั้นแลวผูสอนควร สงเสริมใหผูเรียนพยายามที่จะคนหาสาเหตุดวยการตั้งคําถามตอเนื่อง และรวบรวมขอมูลมาอธิบายการ
  • 14.
    20 เรียนรูดังกลาวเปนการวิเคราะหจากปญหามาหาสาเหตุ ใชคําถามสืบเสาะจนกระทั่งแกปญหาหรือหา ขอสรุปได กระบวนการสืบเสาะหาความรูประกอบดวย ขั้นสังเกต ขั้นอธิบายขั้นคาดการณ ขั้นทดลอง และขั้นนําไปใช ขั้นตอนเหลานี้จะชวยฝกกระบวนการทางคณิตศาสตรฝกใหผูเรียนรูจัดสังเกตและ วิเคราะหปญหาโดยละเอียด 6. การเรียนรูโดยโครงงาน การจัดการเรียนรูโดยโครงงาน ตั้งอยูบนพื้นฐานการเชื่อและ หลักการปฏิรูปกระบวนการเรียนรู คือ เชื่อมั่นในศักยภาพของผูเรียน ภายใตการจัดการเรียนรูที่เนน ผูเรียนเปนสําคัญและสอดคลองกับสภาพจริงในทองถิ่น หลักการ/แนวคิดการเรียนรูโดยโครงงาน เปน การจัดประสบการณใหผูเรียนไดเลือกและสรางกระบวนการเรียนรูโดยใชวิธีการศึกษาคนควาอยางลุม ลึกดวยตนเอง และใชแหลงการเรียนรูที่หลากหลาย ซึ่งผูเรียนไดรับประสบการณตรง และไดเรียนรู วิธีการแกปญหา รูจักการทํางานอยางมีระบบ รูจักการวางแผนในการทํางาน ฝกการคิด วิเคราะห และ เกิดการเรียนรูดวยตนเอง