Матэрыяльная і духоўная культура

1. Матэрыяльная і духоўная
культура

2. Рысы архітэктуры
Традыцыі папярэдняга перыяду + Заходнія мастацкія стылі: раманскі і готыка

3. Віды архітэктуры
• Абарончае дойлідства; • Культавае дойлідства.

4. Абарончае дойлідства
Узрастанне знешняй пагрозы
Будаўніцтва ўмацаванняў
Будаўніцтва каменных вежаў
Прыклад: Камянецкая вежа
(Брэсцкая вобл.).
Таксама ў Тураве, Брэсце, Гродна.

5. Будаўніцтва замкаў
З канца ХІІІ ст. – будаўніцтва замкаў.
Асабліва шмат – у XIV ст.
Барацьба з крыжакамі.
Матэрыял: камень і цэгла, часам –
дрэва.
Прыклад: Верхні і Ніжні замак у
Віцебску (даўжыня ўмацаванняў –
амаль 2 км, 15 веж)

6. Кастэль
Рысы:
Чатырохвугольныя збудаванні;
Аснова – мураваныя сцены;
Па вуглах – 1 ці 2 вежы;
Вежы – галоўныя вузлы абароны,
часам і жыллё.
Прыклады: замкі ў Крэве і Лідзе.
Кастэль – тып замкаў, запазычаны ў крыжакоў.

7. Заходні ўплыў у архітэктуры Больш адчуваўся ў
абарончым дойлідстве
Традыцыі мураваных
умацаванняў на Захадзе
склаліся раней
У культавым дойлідстве –
традыцыі гродзенскай і
полацкай архітэктурнай школ
Але!
Таксама ўплыў заходніх
стыляў:
Новая тэхніка будаўніцтва;
Элементы готыкі.

8. Дэкаратыўна-прыкладное мастацтва
Працяг старажытнарускіх
традыцый.
Вырабы:
• Літыя абразкі;
• Нацельныя і складныя
крыжы (у сярэдзіне – мошчы
святых);
• Упрыгожванні (скроневыя
кольцы, бранзалеты,
пярсцёнкі).

9. Іканапіс
Візантыйскія і старажытнарускія
каноны да пач. ХVI ст.

10. Жывапіснае аздабленне кніг
Візантыйскія і
старажытнарускія традыцыі
+
Заходнія трыдыцыі.
ХIV ст. – “звярыны стыль” –
прыгожа выкананыя
загалоўныя літары
(ініцыялы), у якіх элементы
пляцення + жывёльныя
формы ці чалавечыя фігуры.

11. Прыклады кніг
• Мсціжскае Евангелле
(верагодна, Мінск, XIV ст.);
• “Анежскі” (Мсціслаўскі)
псалтыр.
З XIV ст. – парушэнне
Візантыйскіх канонаў:
Узбагачэнне сцэн;
Жанравыя выявы.
Прыклад: Лаўрышаўскае
Евангелле (пач. XIV ст.)

12. Насельніцтва
Большая частка – у вёсцы;
У гарадах – нязначная
частка
Але!
Побыт не вельмі
адрозніваецца

13. Жыллё
Драўлянае;
Падлога з дошак (земляная ці
глінабітная ў сельскай мясцовасці);
Глінабітныя печы (у дамах
феадалаў і багатых гараджан –
кафляныя);
У гарадах – асобныя рамесныя
майстэрні;
Двары агароджаныя;
На вуліцах – драўляныя насцілы;
Часам у гарадах водаадводныя і
каналізацыйныя збудаванні.

14. Харчаванне
Сціплае:
• Мяса;
• Мучныя і крупяныя
стравы;
• Гародніна і г.д.

15. Посуд
Гліняны Металічны Драўляны Прыборы
• Гаршкі;
• Міскі;
• Збаны;
• З ХIV ст. – макотры –
для расцірання і
гатавання прадуктаў.
• Патэльні • Бочкі;
• Біклагі;
• Чашы і г.д.
• Нажы;
• Лыжкі;
• Доўгія шыпы
з кольцамі
(замест
відэльцаў).

16. Адзенне
Як і ў папярэдні перыяд –
з палатна, футра;
Абутак – скураны.