SlideShare a Scribd company logo
1-ð ñóðã óóë ü




Ñàéíøàíä           10à àíã èéí ñóðàã ÷ ñ.Ñîü ë ìàà
Дэлхийн агаар мандал дахь
озон(O3)-ыí өндөр агууламжтай
   амьд биетүүд äýõ ü хор нь
  дэлхийä хохирол учруулах
 чадвар бүхий, нарны хэт ягаан
туяаны 93 - 99 хувийг шингээж,
  дэлхий уруу нэвтрүүлдэггүй
           хэсэг юм.
Озоны давхаргыг Францын эрдэмтэн
Чарльз Фабри, Анри Буйссон нар 1913 онд
илрүүлжээ. Энгийн спектрофотометр (
Добсонметр)-ийг бий болгосон, Британийн цаг
уурч Г.М.Б.Добсон стратосфер дахь озоны
хэмжээг газар дээрээс хэмжиж чадсан бөгөөд
озоны давхаргын дэлгэрэнгүй шинж чанаруудыг
судалсан юм. Добсон 1928 - 1958 онд озоны
хяналтын станцуудын дэлхий нийтийн сүлжээг
бий болгосон нь одоо хүртэл ажиллаж байна.
Түүний гавъяаг үнэлж, агаар мандал дахь озоны
агууламжийг хэмжих нэгжийг Добсоны нэгж
гэж нэрлэжээ.
Дэлхийн агаар мандлын
   озоны давхарга Арктик
дээгүүр асар том хэмжээгээр
           цоорон
Нарны хэт ягаан туяа нэвтрэн
 орж ирж байгаа "цоорхойн"
  талбайн хэмжээ нь 2 сая
    орчим ам. км байна. 
• 1980-аад оны эхээр эрдэмтэд
  зарим төрлийн хий, фтор,
  хлорт   бодисóóä íü    озоны
  молекулуудыг гэмтээж, улмаар
  цоолох аюулд хүргэж байна
  хэмээн тогтоосноор дэлхийн
  хүмүүс энэ асуудалд анхаарал
  хандуулах болжээ.
• Озоны цоорхойн хэмжээ
    одоогийн байдлаар
      Хятадын нутаг
  дэвсгэрийг гурав дахин
   нийлүүлсэнтэй тэнцүү
   хэмжээтэй болсон аж.
хөргөх тоног төхөөрөмж
агааржуулагч
тусгаарлагч хөөсөнцөр хавтан
шүршдэг тансаг үнэртэн
гал унтраагч
Нисэх онгоцны утаа гэх мэт.
Нарны хэт ягаан туяа идэвхжсэнээр

Нүдний болор цайх
Арьсны хорт хавдар
Мутаци бий болно.
Дархлаа суларна.
Хойд туйлын мөс хайлна.
Дэлхийн дулаарал явагдана.
Ургамал,амьтны бүтцэд
 сөргөөр нөлөөлнө.
Дулаан бүсэд ган гачиг болно.
Сэрүүн бүсэд хавар эрт эхэлнэ.
Утааг багасгах
 Хө ргө х, хө лдөө х болон
агааржуулалтын бү х техник
хэрэгсэл, технологид орлуулах
бодис ашиглах
Хор хө нөө лтэй зү йлсээс
татгалзах
Дэлхийн өндөр хөгжилтэй орнууд
бараа, бүтээгдэхүүнийхээ сав,
баглаа боодолд “Ozon friendly”
буюу озонд халгүй гэх шошго
ашиглах болсон аж.
Озоны давхаргыг хамгаалах олон
улсын өдрийг дэлхий нийтээрээ
тэмдэглэж байна.
озоны цоорхой соёлмаа 10а

More Related Content

What's hot

Газар зүй : Хийн мандлын шинж чанар, бүтэц
Газар зүй : Хийн мандлын шинж чанар, бүтэцГазар зүй : Хийн мандлын шинж чанар, бүтэц
Газар зүй : Хийн мандлын шинж чанар, бүтэцHobbit Nawaka
 
биомандал нээлттэй хичээл
биомандал нээлттэй хичээлбиомандал нээлттэй хичээл
биомандал нээлттэй хичээлDavaa-Ochir Azzaya
 
Hiin mandliin ue dawharga
Hiin mandliin ue dawhargaHiin mandliin ue dawharga
Hiin mandliin ue dawharga
saikhanaa.o
 
хийн мандлын үе давхарга
хийн мандлын үе давхаргахийн мандлын үе давхарга
хийн мандлын үе давхарга
Baljinnyam12
 
хийн мандлын найрлага,бүтэц
хийн мандлын найрлага,бүтэцхийн мандлын найрлага,бүтэц
хийн мандлын найрлага,бүтэцnartseg_od
 
хийн мандал
хийн мандалхийн мандал
хийн мандал
Manlaibayar Manlai
 
Hiin mandal
Hiin mandalHiin mandal
Hiin mandaltungalag
 
01 enkhbat
01 enkhbat01 enkhbat
01 enkhbat
Oyundari Nyamsuren
 
Oij lekts 10
Oij lekts 10Oij lekts 10
Oij lekts 10
batsaikhan khongorzul
 
Agaar mandal
Agaar mandalAgaar mandal
Agaar mandal
theacher
 
дэлхийн дулааны хуваалилалт
дэлхийн дулааны хуваалилалтдэлхийн дулааны хуваалилалт
дэлхийн дулааны хуваалилалт
Manlaibayar Manlai
 

What's hot (13)

Газар зүй : Хийн мандлын шинж чанар, бүтэц
Газар зүй : Хийн мандлын шинж чанар, бүтэцГазар зүй : Хийн мандлын шинж чанар, бүтэц
Газар зүй : Хийн мандлын шинж чанар, бүтэц
 
биомандал нээлттэй хичээл
биомандал нээлттэй хичээлбиомандал нээлттэй хичээл
биомандал нээлттэй хичээл
 
Hiin mandliin ue dawharga
Hiin mandliin ue dawhargaHiin mandliin ue dawharga
Hiin mandliin ue dawharga
 
хийн мандлын үе давхарга
хийн мандлын үе давхаргахийн мандлын үе давхарга
хийн мандлын үе давхарга
 
хийн мандлын найрлага,бүтэц
хийн мандлын найрлага,бүтэцхийн мандлын найрлага,бүтэц
хийн мандлын найрлага,бүтэц
 
хийн мандал
хийн мандалхийн мандал
хийн мандал
 
Buyan nugel-energiin huuli
Buyan nugel-energiin huuliBuyan nugel-energiin huuli
Buyan nugel-energiin huuli
 
Hiin mandal
Hiin mandalHiin mandal
Hiin mandal
 
01 enkhbat
01 enkhbat01 enkhbat
01 enkhbat
 
хүлэмж
хүлэмжхүлэмж
хүлэмж
 
Oij lekts 10
Oij lekts 10Oij lekts 10
Oij lekts 10
 
Agaar mandal
Agaar mandalAgaar mandal
Agaar mandal
 
дэлхийн дулааны хуваалилалт
дэлхийн дулааны хуваалилалтдэлхийн дулааны хуваалилалт
дэлхийн дулааны хуваалилалт
 

Similar to озоны цоорхой соёлмаа 10а

сансрын урилгагүй зочид эх дэлхийд юу тээж ирдэг
сансрын урилгагүй зочид эх дэлхийд юу тээж ирдэгсансрын урилгагүй зочид эх дэлхийд юу тээж ирдэг
сансрын урилгагүй зочид эх дэлхийд юу тээж ирдэгTsedo Batsukh
 
Дэлхий дээрх цөмийн цацрагийн осол гэмтлүүд
Дэлхий дээрх цөмийн цацрагийн осол гэмтлүүдДэлхий дээрх цөмийн цацрагийн осол гэмтлүүд
Дэлхий дээрх цөмийн цацрагийн осол гэмтлүүд
Баянжаргал Үнэнбат
 
хийн мандал 10 р анги жишиг тест
хийн мандал 10  р анги жишиг тестхийн мандал 10  р анги жишиг тест
хийн мандал 10 р анги жишиг тестGanbat Narantsetseg
 
биосфер
биосфербиосфер
биосферdavaa627
 
биосфер
биосфербиосфер
биосферdavaa627
 
хийн мандлын найрлага,бүтэц
хийн мандлын найрлага,бүтэцхийн мандлын найрлага,бүтэц
хийн мандлын найрлага,бүтэцGanbat Narantsetseg
 
Final
FinalFinal
бие даалт 29 агаарын бохирдол
бие даалт 29   агаарын бохирдолбие даалт 29   агаарын бохирдол
бие даалт 29 агаарын бохирдолDul Choijid
 
main1429758954.pdf
main1429758954.pdfmain1429758954.pdf
main1429758954.pdf
begzsurenbaldandorj
 
101 5-atomiin butets
101 5-atomiin butets101 5-atomiin butets
101 5-atomiin butetsXaz Bit
 
лекц 1 физик газарзүй
лекц 1 физик газарзүйлекц 1 физик газарзүй
лекц 1 физик газарзүйDavaa-Ochir Azzaya
 

Similar to озоны цоорхой соёлмаа 10а (19)

10 angi gazarzvi tt
10 angi gazarzvi tt10 angi gazarzvi tt
10 angi gazarzvi tt
 
сансрын урилгагүй зочид эх дэлхийд юу тээж ирдэг
сансрын урилгагүй зочид эх дэлхийд юу тээж ирдэгсансрын урилгагүй зочид эх дэлхийд юу тээж ирдэг
сансрын урилгагүй зочид эх дэлхийд юу тээж ирдэг
 
Дэлхий дээрх цөмийн цацрагийн осол гэмтлүүд
Дэлхий дээрх цөмийн цацрагийн осол гэмтлүүдДэлхий дээрх цөмийн цацрагийн осол гэмтлүүд
Дэлхий дээрх цөмийн цацрагийн осол гэмтлүүд
 
хийн мандал 10 р анги жишиг тест
хийн мандал 10  р анги жишиг тестхийн мандал 10  р анги жишиг тест
хийн мандал 10 р анги жишиг тест
 
биосфер
биосфербиосфер
биосфер
 
биосфер
биосфербиосфер
биосфер
 
хийн мандлын найрлага,бүтэц
хийн мандлын найрлага,бүтэцхийн мандлын найрлага,бүтэц
хийн мандлын найрлага,бүтэц
 
6
66
6
 
6
66
6
 
6
66
6
 
Final
FinalFinal
Final
 
бие даалт 29 агаарын бохирдол
бие даалт 29   агаарын бохирдолбие даалт 29   агаарын бохирдол
бие даалт 29 агаарын бохирдол
 
хийн мандал 1
хийн мандал 1хийн мандал 1
хийн мандал 1
 
main1429758954.pdf
main1429758954.pdfmain1429758954.pdf
main1429758954.pdf
 
6
66
6
 
нарны цацраг 2
нарны цацраг 2нарны цацраг 2
нарны цацраг 2
 
101 5-atomiin butets
101 5-atomiin butets101 5-atomiin butets
101 5-atomiin butets
 
нарны цацраг 2
нарны цацраг 2нарны цацраг 2
нарны цацраг 2
 
лекц 1 физик газарзүй
лекц 1 физик газарзүйлекц 1 физик газарзүй
лекц 1 физик газарзүй
 

More from shand1_undrakhchimeg

шинэ техник технологи Shuren erene
шинэ техник технологи Shuren ereneшинэ техник технологи Shuren erene
шинэ техник технологи Shuren ereneshand1_undrakhchimeg
 
компьютерын эрүүл ахуй 11д түмэнжаргал
компьютерын эрүүл ахуй 11д түмэнжаргалкомпьютерын эрүүл ахуй 11д түмэнжаргал
компьютерын эрүүл ахуй 11д түмэнжаргалshand1_undrakhchimeg
 
компьютерийн эрүүл ахуй 11д эрхэмбаяр
компьютерийн эрүүл ахуй 11д эрхэмбаяркомпьютерийн эрүүл ахуй 11д эрхэмбаяр
компьютерийн эрүүл ахуй 11д эрхэмбаярshand1_undrakhchimeg
 
компьютерийн эрүүл ахуй 11д эрхэмбаяр
компьютерийн эрүүл ахуй 11д эрхэмбаяркомпьютерийн эрүүл ахуй 11д эрхэмбаяр
компьютерийн эрүүл ахуй 11д эрхэмбаярshand1_undrakhchimeg
 
компьютерын эрүүл ахуй 11д түмэнжаргал
компьютерын эрүүл ахуй 11д түмэнжаргалкомпьютерын эрүүл ахуй 11д түмэнжаргал
компьютерын эрүүл ахуй 11д түмэнжаргалshand1_undrakhchimeg
 
интернет бидний амьдралд
интернет бидний амьдралдинтернет бидний амьдралд
интернет бидний амьдралдshand1_undrakhchimeg
 
11а ган эрдэнэ шинэ техник технологи
11а ган эрдэнэ шинэ техник технологи11а ган эрдэнэ шинэ техник технологи
11а ган эрдэнэ шинэ техник технологиshand1_undrakhchimeg
 
Undra компьютерийн иж бүрдэл (7623463)
Undra   компьютерийн иж бүрдэл (7623463)Undra   компьютерийн иж бүрдэл (7623463)
Undra компьютерийн иж бүрдэл (7623463)shand1_undrakhchimeg
 

More from shand1_undrakhchimeg (19)

P pt hicheel
P pt hicheelP pt hicheel
P pt hicheel
 
шинэ техник технологи Shuren erene
шинэ техник технологи Shuren ereneшинэ техник технологи Shuren erene
шинэ техник технологи Shuren erene
 
компьютерын эрүүл ахуй 11д түмэнжаргал
компьютерын эрүүл ахуй 11д түмэнжаргалкомпьютерын эрүүл ахуй 11д түмэнжаргал
компьютерын эрүүл ахуй 11д түмэнжаргал
 
компьютерийн эрүүл ахуй 11д эрхэмбаяр
компьютерийн эрүүл ахуй 11д эрхэмбаяркомпьютерийн эрүүл ахуй 11д эрхэмбаяр
компьютерийн эрүүл ахуй 11д эрхэмбаяр
 
11в төгссайхан
11в төгссайхан11в төгссайхан
11в төгссайхан
 
компьютерийн эрүүл ахуй 11д эрхэмбаяр
компьютерийн эрүүл ахуй 11д эрхэмбаяркомпьютерийн эрүүл ахуй 11д эрхэмбаяр
компьютерийн эрүүл ахуй 11д эрхэмбаяр
 
компьютерын эрүүл ахуй 11д түмэнжаргал
компьютерын эрүүл ахуй 11д түмэнжаргалкомпьютерын эрүүл ахуй 11д түмэнжаргал
компьютерын эрүүл ахуй 11д түмэнжаргал
 
интернет бидний амьдралд
интернет бидний амьдралдинтернет бидний амьдралд
интернет бидний амьдралд
 
11b пүүжээ мзүй
11b пүүжээ мзүй11b пүүжээ мзүй
11b пүүжээ мзүй
 
11а ган эрдэнэ шинэ техник технологи
11а ган эрдэнэ шинэ техник технологи11а ган эрдэнэ шинэ техник технологи
11а ган эрдэнэ шинэ техник технологи
 
001 vba
001 vba001 vba
001 vba
 
Xp secret
Xp secretXp secret
Xp secret
 
Xp problem
Xp problemXp problem
Xp problem
 
Xp law
Xp lawXp law
Xp law
 
Xp gatsah
Xp gatsahXp gatsah
Xp gatsah
 
Xp error clear
Xp error clearXp error clear
Xp error clear
 
Install xp
Install xpInstall xp
Install xp
 
Facebook
FacebookFacebook
Facebook
 
Undra компьютерийн иж бүрдэл (7623463)
Undra   компьютерийн иж бүрдэл (7623463)Undra   компьютерийн иж бүрдэл (7623463)
Undra компьютерийн иж бүрдэл (7623463)
 

озоны цоорхой соёлмаа 10а

  • 1. 1-ð ñóðã óóë ü Ñàéíøàíä 10à àíã èéí ñóðàã ÷ ñ.Ñîü ë ìàà
  • 2. Дэлхийн агаар мандал дахь озон(O3)-ыí өндөр агууламжтай амьд биетүүд äýõ ü хор нь дэлхийä хохирол учруулах чадвар бүхий, нарны хэт ягаан туяаны 93 - 99 хувийг шингээж, дэлхий уруу нэвтрүүлдэггүй хэсэг юм.
  • 3.
  • 4. Озоны давхаргыг Францын эрдэмтэн Чарльз Фабри, Анри Буйссон нар 1913 онд илрүүлжээ. Энгийн спектрофотометр ( Добсонметр)-ийг бий болгосон, Британийн цаг уурч Г.М.Б.Добсон стратосфер дахь озоны хэмжээг газар дээрээс хэмжиж чадсан бөгөөд озоны давхаргын дэлгэрэнгүй шинж чанаруудыг судалсан юм. Добсон 1928 - 1958 онд озоны хяналтын станцуудын дэлхий нийтийн сүлжээг бий болгосон нь одоо хүртэл ажиллаж байна. Түүний гавъяаг үнэлж, агаар мандал дахь озоны агууламжийг хэмжих нэгжийг Добсоны нэгж гэж нэрлэжээ.
  • 5. Дэлхийн агаар мандлын озоны давхарга Арктик дээгүүр асар том хэмжээгээр цоорон Нарны хэт ягаан туяа нэвтрэн орж ирж байгаа "цоорхойн" талбайн хэмжээ нь 2 сая орчим ам. км байна. 
  • 6.
  • 7. • 1980-аад оны эхээр эрдэмтэд зарим төрлийн хий, фтор, хлорт бодисóóä íü озоны молекулуудыг гэмтээж, улмаар цоолох аюулд хүргэж байна хэмээн тогтоосноор дэлхийн хүмүүс энэ асуудалд анхаарал хандуулах болжээ.
  • 8.
  • 9. • Озоны цоорхойн хэмжээ одоогийн байдлаар Хятадын нутаг дэвсгэрийг гурав дахин нийлүүлсэнтэй тэнцүү хэмжээтэй болсон аж.
  • 10. хөргөх тоног төхөөрөмж агааржуулагч тусгаарлагч хөөсөнцөр хавтан шүршдэг тансаг үнэртэн гал унтраагч Нисэх онгоцны утаа гэх мэт.
  • 11. Нарны хэт ягаан туяа идэвхжсэнээр Нүдний болор цайх Арьсны хорт хавдар Мутаци бий болно. Дархлаа суларна.
  • 12. Хойд туйлын мөс хайлна. Дэлхийн дулаарал явагдана. Ургамал,амьтны бүтцэд сөргөөр нөлөөлнө. Дулаан бүсэд ган гачиг болно. Сэрүүн бүсэд хавар эрт эхэлнэ.
  • 13. Утааг багасгах  Хө ргө х, хө лдөө х болон агааржуулалтын бү х техник хэрэгсэл, технологид орлуулах бодис ашиглах Хор хө нөө лтэй зү йлсээс татгалзах
  • 14. Дэлхийн өндөр хөгжилтэй орнууд бараа, бүтээгдэхүүнийхээ сав, баглаа боодолд “Ozon friendly” буюу озонд халгүй гэх шошго ашиглах болсон аж. Озоны давхаргыг хамгаалах олон улсын өдрийг дэлхий нийтээрээ тэмдэглэж байна.