1β. Η κατάκτηση της ελληνικής Χερσονήσου (Ενετοκρατία).pdf

1. Οι Έλληνες κάτω από την οθωμανική και
τη λατινική κυριαρχία (1453-1821)
1. Η κατάκτηση της
ελληνικής Χερσονήσου
(Ενετοκρατία)

2. Το 1204 οι Σταυροφόροι κατέλαβαν την
Κωνσταντινούπολη. Τα επόμενα χρόνια οι Βενετοί
(αλλιώς: Ενετοί) και οι σύμμαχοί τους κατέκτησαν πολλά
εδάφη της βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Πιο συγκεκριμένα, κατέκτησαν τα περισσότερα νησιά και τα
σημαντικότερα λιμάνια της ελληνικής χερσονήσου, καθώς και
πολλά παράλια εδάφη που διέθεταν εύφορη ενδοχώρα (εύφορη
γη, κοντά στην θάλασσα και το λιμάνι της κατακτημένης
περιοχής).
Έτσι λοιπόν, το 1204 αρχίζει ο διαμελισμός της
βυζαντινής αυτοκρατορίας και η περίοδος της
λατινικής κυριαρχίας (ή ενετοκρατίας, επειδή οι
Βενετοί κατείχαν τα περισσότερα εδάφη) για ορισμένες
ελληνικές περιοχές, που διαρκεί (συνολικά για τον
ελληνικό χώρο) σχεδόν 6 αιώνες (1204 - 1797).

3. Η λατινική κυριαρχία μετά το 1204

4. Η λατινική κυριαρχία στις αρχές του 16ου αιώνα

5. Η ενετοκρατία τελειώνει σε διαφορετικές εποχές
για κάθε περιοχή:
• Το 1566 οι Οθωμανοί διώχνουν τους Λατίνους και
κυριαρχούν παντού, εκτός από τα Επτάνησα και την
Κρήτη.
• Το 1669 οι Βενετοί φεύγουν από την Κρήτη μετά
από την κατάληψη του νησιού από τους Οθωμανούς
(κρατούν όμως μερικά οχυρά, τα οποία παραδίδουν
το 1715).
• Το 1797 είναι η τυπική λήξη της ενετοκρατίας,
όταν τα Επτάνησα καταλαμβάνονται από τους
Γάλλους

6. Η διακυβέρνηση των Βενετών
Η ζωή κάτω από την κυριαρχία των Λατίνων δεν ήταν
καθόλου καλή για τον ελληνικό πληθυσμό. Οι Βενετοί, αλλά και
οι άλλοι Λατίνοι κατακτητές, έχοντας ως συμμάχους τους
τοπικούς Έλληνες αριστοκράτες, καταπίεζαν τις υπόλοιπες
κοινωνικές τάξεις: τους αστούς (τους ποπολάρους) και τους
αγρότες.
Επτανήσιοι ευγενείς

7. Επτανήσιοι αστοί

8. Οι φτωχοί δεν μπορούσαν να
συμμετέχουν στην διοίκηση,
δεν είχαν τα ίδια δικαιώματα
με τους Βενετούς, ενώ ήταν
υποχρεωμένοι να κάνουν τις
πιο βαριές δουλειές και να
πληρώνουν υπέρογκους
φόρους.
Αυτό τους οδηγούσε σε συχνές
εξεγέρσεις εναντίον των
κατακτητών, με κυριότερη την
εξέγερση στην Ζάκυνθο το
1628, γνωστή ως το «ρεμπελιό
των ποπολάρων» (εξέγερση του
λαού).
Καταγγελτική αφίσα για τη διοίκηση των Ενετών, που
εμφανίστηκε στην πόλη της Ζακύνθου το φθινόπωρο
του 1628. (Γιά την ιστορία, οι Αρχές δεν κατόρθωσαν να
ανακαλύψουν τους "ενόχους"...) Το σκίτσο του διοικητή
(προβλεπτή) συνοδεύεται από ένα οργισμένο
στιχούργημα: «Δυστυχισμένη πόλη, που όλοι
αναφωνούν ότι ο προβλεπτής καθόλου δεν φροντίζει για
'σένα, αλλά ανέμελα σε στραγγαλίζει. Ακόμη και στην
Υγιεινή, που όλοι την σέβονται, αυτός δείχνεται όχι
πατέρας της Ζακύνθου, αλλά της Αγγλίας».
(Κρατικό Αρχείο Βενετίας - Πηγή: Εφημερίδα "Τα Νέα")

9. Αριστοτέλης Βαλαωρίτης: «ΦΩΤΕΙΝΟΣ»
(απόσπασμα)
Η υπόθεση βασίζεται σε αληθινό επεισόδιο που συνέβη στην
φραγκοκρατούμενη Λευκάδα το 1357. Ο Φωτεινός, γέρος αγρότης
και παλιός οπλαρχηγός, πετροβολάει και χτυπά τα σκυλιά του
αφέντη που πατάνε και χαλάνε τα σπαρτά του. Ο αφέντης τον
συλλαμβάνει, τον δέρνει και τον εξευτελίζει. Ο Φωτεινός θυμώνει
τόσο πολύ που ανεβαίνει ξανά στο βουνό για να προετοιμάσει την
Επανάσταση.

11. Καθώς, με τα χρόνια, αρκετές βενετικές
κτήσεις έπεφταν στα χέρια των Οθωμανών, οι
Βενετοί αναγκάστηκαν να παραχωρήσουν κάποια
προνόμια στους Έλληνες, μια που αυτοί είχαν
αναλάβει το βάρος της άμυνας.

12. Η ΤΕΧΝΗ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ
ΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑΣ
Η ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ
ΚΡΗΤΗ
Ο επηρεασμός της καλλιτεχνικής αγιογραφικής
παράδοσης της Κρήτης από τον πολιτισμό των
Βενετών οδήγησε σε μία ιδιαίτερη μορφή τέχνης κατά
την διάρκεια της ενετοκρατίας, την Κρητική σχολή.
Εκείνα τα χρόνια αναδείχτηκαν σημαντικοί
ζωγράφοι, όπως ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος ή Ελ
Γκρέκο (1541 -1614), ο Μιχαήλ Δαμασκηνός (αρχές
- τέλη 16ου αιώνα), ή ο Θεοφάνης ο Κρης (ο
Κρητικός: 1490 - 1559).

13. Κρήτες ζωγράφοι
Ελ Γκρέκο:
«O Aγιος Δομήνικος
στην προσευχή» Μιχαήλ Δαμασκηνός:
«Αποτομή της Αγίας
Παρασκευής»
Θεοφάνης ο Κρης:
«Η προδοσία του Ιούδα»

14. ΕΠΤΑΝΗΣΑ
Μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Οθωμανούς
πολλοί Κρητικοί, ανάμεσά τους και ζωγράφοι, έφυγαν για
ασφάλεια στα ενετοκρατούμενα Επτάνησα.
Από την επαφή των Κρητών ζωγράφων με τους
Επτανήσιους η ζωγραφική απέκτησε ακόμα πιο δυτικές
επιρροές. Δημιουργήθηκε έτσι, μετά τον 17ο αιώνα,
η Επτανησιακή σχολή.
Σημαντικοί εκπρόσωποι της σχολής αυτής είναι
ο Παναγιώτης Δοξαράς (1662 - 1729), ο Νικόλαος
Κουτούζης (1741 - 1813) και ο Νικόλαος Καντούνης (1767 -
1834).

15. Επτανήσιοι ζωγράφοι
Παναγιώτης Δοξαράς:
«Η Παναγία»
Νικόλαος Κουτούζης:
«Η Κοίμηση της Θεοτόκου»
Νικόλαος Καντούνης:
«Άγιος Γεώργιος»

16. ΕΠΤΑΝΗΣΑ
Η ΤΕΧΝΗ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ
ΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑΣ
Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Τα πολιτικά γεγονότα της εποχής, αλλά και οι
αντιθέσεις της επτανησιακής κοινωνίας, έδωσαν
έμπνευση στην θεματολογία των λογοτεχνών της
περιόδου της ενετοκρατίας.
Σημαντικότεροι λογοτέχνες ήταν ο Στέφανος
Ξανθόπουλος (μέσα 18ου αιώνα), ο Ανδρέας Σιγούρος
(1665 -1747), ο Ανδρέας Μαρτελάος (1754 -1819), ο
Αντώνιος Κατήφορος (1685/1696 – 1762), κλπ.

17. Στα τέλη της περιόδου της ενετοκρατίας έζησε και ο
εθνικός μας ποιητής, ο Διονύσιος Σολωμός (1798 -
1857).
Την ίδια περίοδο έζησε και ο
μεγάλος συνθέτης Νικόλαος
Μάντζαρος (1795 - 1872),
γνωστός στους πολλούς από την
μελοποίηση που έκανε στον
εθνικό μας ύμνο.

18. ΚΡΗΤΗ
Στα χρόνια της ενετοκρατίας υπήρξε
σημαντική άνθηση της τέχνης.
Κυριότεροι εκπρόσωποί της ήταν ο
Βιτσέντζος Κορνάρος που συνέθεσε
τον Ερωτόκριτο και ο Γεώργιος
Χορτάτσης που συνέθεσε την Ερωφίλη.
Ιδιαίτερα ο Ερωτόκριτος, ο οποίος
απαγγέλλεται και τραγουδιέται μέχρι και τις
μέρες μας στην Κρήτη, θεωρείται ένα από τα
σημαντικότερα ελληνικά λογοτεχνικά έργα της
νεότερης εποχής.

19. Νίκος Ξυλούρης: «Ερωτόκριτος»
​Η υπόθεση με λίγα λόγια:
Ο γιος τού συμβούλου του βασιλιά (Ερωτόκριτος) ερωτεύεται την
βασιλοπούλα (Αρετούσα) και χωρίς εκείνη να το γνωρίζει (αφού ο
βασιλιάς δεν θα επέτρεπε έναν τέτοιον γάμο, ενός “κατώτερου” με
μία βασιλοκόρη) της τραγουδάει με την κιθάρα του κάθε βράδυ
κάτω από το παράθυρό της.
Η Αρετούσα πολύ αργότερα ανακαλύπτει πως ο νέος που της
τραγουδάει κάθε βράδυ είναι ο Ερωτόκριτος. Τελικά, μετά από
πολλές περιπέτειες, αγώνες, μάχες, τραυματισμούς και κρυφά
ραντεβού, ο βασιλιάς αλλάζει γνώμη και ο Ερωτόκριτος επιτέλους
παντρεύεται την Αρετούσα και ανεβαίνει στον θρόνο όταν πεθαίνει
ο βασιλιάς.

20. https://youtu.be/iNmQnZE_jp8
Νίκος Ξυλούρης: «Ερωτόκριτος»