Στο συγκεκριμένο φυλλάδιο θα βρείτε την ύλη του 1ου κεφαλαίου της Β ενότητας του νέου βιβλίου της Β' Γυμνασίου. Το φυλλάδιο έχει τη μορφή ερωτήσεων - απαντήσεων για την ευκολότερη κατανόηση της θεωρίας.

1. Β.1 Η ΚΑΣΑΚΣΗ΢Η ΣΗ΢ ΔΛΛΗΝΙΚΗ΢ ΥΔΡ΢ΟΝΗ΢ΟΤ
(Σ’ απηό ην θπιιάδην ζα βξείηε ηε ζεσξία ηνπ 1νπ
θεθαιαίνπ ηεο 2εο
ελόηεηαο ζε κνξθή εξσηήζεσλ – απαληήζεσλ)
 Ση πξνβιήκαηα αληηκεηώπηδε ε Βπδαληηλή Απηνθξαηνξία θαη από πόηε
ρξνλνινγνύληαη;
Ήδε από ηνλ 13ν
αηώλα, ε άιινηε έλδνμε Βπδαληηλή Απηνθξαηνξία αληηκεηώπηδε
πνιιά πνιηηηθά, θνηλσληθά θαη νηθνλνκηθά πξνβιήκαηα. Έηζη, μέλεο θπιέο από ην
Βνξξά θαη ηελ Αλαηνιή εηζέξρνληαλ ζηελ πεξηνρή κε εηξεληθό ή βίαην ηξόπν,
Χξηζηηαλνί ηεο Γύζεο, θπξίσο νη Βέλεηνη, εθκεηαιιεύνληαλ ηα ζπνπδαηόηεξα
εκπνξηθά ιηκάληα, κε απνηέιεζκα ηνλ νηθνλνκηθό καξαζκό ησλ εληνπίσλ.
 Πνπ νδήγεζαλ ηε Βπδαληηλή Απηνθξαηνξία ηα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεηώπηδε;
Τα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεηώπηδε ε Βπδαληηλή Απηνθξαηνξία είραλ σο απνηέιεζκα,
κέζα ζε δύν πεξίπνπ αηώλεο νιόθιεξε ε ειιεληθή Χεξζόλεζνο λα θαηαθηεζεί από
ηνπο Οζσκαλνύο Τνύξθνπο. Μόλν ηα Ηόληα Νεζηά, κε εμαίξεζε ηε Λεπθάδα γηα
θάπνηα ρξνληθά δηαζηήκαηα, δελ πέξαζαλ πνηέ ζηελ νζσκαληθή εμνπζία. Παξέκεηλαλ
κάιηζηα ζηελ εμνπζία ησλ Βελεηώλ έσο ην 1797, νπόηε πέξαζαλ ζηα ρέξηα ησλ
Γάιισλ θαη ζηε ζπλέρεηα ησλ Άγγισλ.
 Ση νλνκάδεηαη Tνπξθνθξαηία;
Τνπξθνθξαηία νλνκάδεηαη ε πεξίνδνο από ηελ θαηάθηεζε ηεο ειιεληθήο
Χεξζνλήζνπ, ζηα κέζα ηνπ 15νπ
αηώλα, έσο θαη ηε Μεγάιε Δπαλάζηαζε ηνπ 1821,
πνπ νδήγεζε ζηνλ ζρεκαηηζκό ηνπ λένπ ειιεληθνύ θξάηνπο.
 Ση κεηαβνιέο ζπλέβεζαλ ζηελ ειιεληθή ρεξζόλεζν θαηά ηε δηάξθεηα ηωλ δύν
πξώηωλ αηώλωλ ηεο Σνπξθνθξαηίαο;
Οη δύν πξώηνη αηώλεο ηεο Τνπξθνθξαηίαο ήηαλ νη δπζθνιόηεξνη γηα ηνπο
Χξηζηηαλνύο. Οη δεκνγξαθηθέο, νηθνλνκηθέο θαη θνηλσληθέο κεηαβνιέο ήηαλ κεγάιεο.
Αξθεηνί θάηνηθνη κεηαθηλήζεθαλ ζε νξεηλνύο ηόπνπο ηεο Οζσκαληθήο
Απηνθξαηνξίαο, νη βπδαληηλνί άξρνληεο εμαθαλίζηεθαλ κεηά ηελ Άισζε θαη ηέινο,
αξθεηνί ιόγηνη έθπγαλ ζηε Γπηηθή Δπξώπε. Όια απηά επεξέαζαλ αξλεηηθά ηε ζπλνρή
ηνπ ειιεληθνύ πιεζπζκνύ.
 Όιεο απηέο νη κεηαβνιέο πνπ ζπλέβαηλαλ θαηάθεξαλ λα ιπγίζνπλ ηνπ Έιιελεο;
Όρη, νη ππόδνπινη Έιιελεο δελ ιύγηζαλ από ηηο κεηαβνιέο πνπ ζπλέβαηλαλ ζηελ
Διιεληθή Χεξζόλεζν αιιά νύηε θαη αθνκνηώζεθαλ από ηνπο θαηαθηεηέο. Καηάθεξαλ
λα δηαθπιάμνπλ, κε ηε βνήζεηα θαη ηεο Δθθιεζίαο, ηξία βαζηθά ζηνηρεηά ηεο εζληθήο
ηνπο ηαπηόηεηαο: ηε ζξεζθεία, ηε γιώζζα θαη ηελ παξάδνζε.
 Από πόηε βειηηώζεθε ε ζέζε ηωλ Διιήλωλ ζηηο ηνπξθνθξαηνύκελεο πεξηνρέο θαη
πωο απηό επηηεύρζεθε;
Από ηα κέζα ηνπ 16νπ
αηώλα, ε ζέζε ησλ Διιήλσλ ζηηο ηνπξθνθξαηνύκελεο πεξηνρέο
ζηαδηαθά βειηηώζεθε. Ζ βειηίσζε απηή επηηεύρζεθε κε ηε κείσζε ησλ ζηξαηησηηθώλ
ζπγθξνύζεσλ ζηελ ειιεληθή Χεξζόλεζν θαη ηνλ πεξηνξηζκό ηεο θνξνινγίαο θαη
ηνπ παηδνκαδώκαηνο.

2.  Ση απνηέιεζκα είρε ε βειηίωζε ηεο ζέζεο ηωλ Διιήλωλ ζηελ ηνπξθνθξαηνύκελε
Διιάδα;
Ζ κείσζε ησλ ζηξαηησηηθώλ ζπγθξνύζεσλ ζηελ ειιεληθή Χεξζόλεζν, ν πεξηνξηζκόο
ηεο θνξνινγίαο θαη ηνπ παηδνκαδώκαηνο ζε ζπλδπαζκό κε ηε ζπκβνιή ησλ Διιήλσλ
ηεο Γηαζπνξάο, είραλ σο απνηέιεζκα ηελ ηόλσζε ηεο παηδείαο, νδεγώληαο
πξννδεπηηθά ην έζλνο ζηελ εθπαηδεπηηθή αλαγέλλεζε ηνπ 18νπ
αηώλα, πνπ
πξνεηνίκαζε ην έδαθνο γηα ηελ Απειεπζέξσζε.
 Ση πξνβιήκαηα αληηκεηώπηδαλ νη Έιιελεο ππήθννη ηωλ Βελεηώλ;
Τα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεηώπηδαλ νη Έιιελεο ππήθννη ησλ Βελεηώλ ήηαλ: ε
απαγόξεπζε, έσο ηνλ 16ν
αηώλα, ζηνπο Έιιελεο λα ζπκκεηέρνπλ ζηε δηνίθεζε, ε
θαηνρή από ηνπο Βελεηνύο ησλ αλώηεξσλ ζξεζθεπηηθώλ αμησκάησλ θαη ηεο
εθθιεζηαζηηθήο πεξηνπζίαο θαη ηέινο ε βαξηά θνξνινγία θαη ε ζπκκεηνρή ζε
αγγαξείεο γηα ηελ θαηαζθεπή δεκνζίσλ έξγσλ.
 Ση θαηάιεμε είραλ ηα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεηώπηδαλ νη Έιιελεο ππήθννη ηωλ
Βελεηώλ;
Τα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεηώπηδαλ νη Έιιελεο ππήθννη ησλ Βελεηώλ νδεγνύζαλ
ζπρλά ζε δηακαξηπξίεο αθόκε θαη εμεγέξζεηο ελαληίνλ ησλ θαηαθηεηώλ, κε
γλσζηόηεξε ηελ εμέγεξζε ζηε Εάθπλζν ην 1628, γλσζηή σο «ξεκπειηό ησλ
πνπνιάξσλ».
 Πνύ νθείιεηαη ε αιιαγή ζπκπεξηθνξάο ηωλ Βελεηώλ απέλαληη ζηνπο Έιιελεο,
εμαιείθνληαο ζηγά ζηγά ηα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεηώπηδαλ νη δεύηεξνη;
H αιιαγή ζπκπεξηθνξάο ησλ Βελεηώλ απέλαληη ζηνπο Έιιελεο νθείιεηαη: Σηελ
πηώζε αξθεηώλ βελεηηθώλ θηήζεσλ ζηα ρέξηα ησλ Οζσκαλώλ Τνύξθσλ, ζηελ
αλάιεςε από ηνπο Έιιελεο ηνπ βάξνο ηεο άκπλαο ησλ Βελεηηθώλ πεξηνρώλ θαη ηέινο
ζηε καθξαίσλε ζπλύπαξμε κεηαμύ Διήλσλ θαη Βελεηώλ, ε νπνία ζπρλά νδεγνύζε ζε
κηθηνύο γάκνπο θαη θνηλέο νηθνλνκηθέο δξαζηεξηόηεηεο.
Κ Α Λ Ο Γ Ι Α Β Α ΢ Μ Α !