HÔ HẤP

1. 1
ĐẶC ĐIỂM HỆ HÔ HẤP TRẺ EM
ThS BS Trần Anh Tuấn
1. MỞ ĐẦU:
Bệnh hô hấp là bệnh lý thường gặp nhất ở trẻ em, là nguyên nhân hàng
đầu của nhập viện và tử vong ở trẻ em, đặc biệt là tại các nước đang phát
triển.
Hiện nay, tuy đã có nhiều tiến bộ về chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm cận
lâm sàng, thăm dó chức năng (xâm lấn và không xâm lấn) nhưng hiểu biết về
giải phẩu, phát triển bình thường, chức năng sinh lý của bộ máy hô hấp vẫn là
nền tảng quan trọng để hiểu rõ về sức khỏe và bệnh lý hô hấp.
2. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA HỆ HÔ HẤP Ở TRẺ:
2.1. Phế quản và phổi: Sự phát triển của hệ hô hấp trải qua ba giai
đoạn: tạo hình, thích nghi sau sanh và tăng trưởng kích thước.
Hai giai đoạn đầu xảy ra chủ yếu trước sanh hoặc một thời gian ngắn sau
sanh, trong khi sự tăng trưởng vẫn tiếp tục sau sanh ở tốc độ thích hợp với
nhu cầu chức năng và chuyển hóa của cơ thể. Do đó, ảnh hưởng của tổn
thương lên hệ hô hấp không chỉ tùy thuộc vào độ năng và thời gian kéo dài
mà còn vào thời điểm tác động ở giai đoạn phát triển nào của phổi. Nếu xảy ra
trong giai đoạn tạo hình, cấu trúc hô hấp thường không phù hợp sự sống.
Ngược lại, trong giai đoạn tăng trưởng, phổi thường hồi phục được.
2.1.1. Phát triển trước sanh. Tạo hình gồm 5 giai đoạn:

2. 2
• Bảng tóm tắt các giai đoạn phát triển trước sinh
Giai đoạn Tuổi phát triển Sự kiện chính
Phôi 3-7
tuần
Mầm phổi hình thành từ nội mạc ruột
Hình thành KQ và PQ gốc
Giả tuyến 7-16
tuần
Hoàn tất phân chia đường dẫn khí
Hình thành tiểu PQ, sụn, cơ trơn PQ từ
trung mô
Thành lập ống 16-24 tuần Hình thành hệ mao mạch & acinar (đơn
vị hô hấp)
Phân hóa TB BM typ 1 & 2 đầu tiên
Thành lập túi 24-36 tuần TB biểu mô hô hấp mỏng dần, hình
thành túi tận cùng, sản xuất surfactant
Phế nang
(sau sinh)
Tuần 36 - suốt
thời kỳ niên thiếu
Hình thành phế nang thật sự, vách phế
nang, khoang khí mở rộng

3. 3
Giai đoạn phôi: bắt đầu lúc thai 4 tuần, đầu tiên xuất hiện một túi ở
phần bụng của ruột trước, sau đó chia thành hai mầm phế quản gốc, mỗi mầm
phân thành ba nhánh. Việc phân nhánh tiếp tục xảy ra nhờ vào sự tiếp xúc
trực tiếp giữa trung mô quanh phế quản và biểu mô mầm phế quản. Đám rối
mạch máu bao quanh mầm phế quản, có nguồn gốc từ động mạch chủ, liên
kết với động mạch và tĩnh mạch phổi để hoàn thành vòng tuần hoàn phổi vào
tuần thứ 7.
Giai đoạn giả tuyến: lúc thai được 6 tuần. Khí quản tách ra khỏi ruột
trước nhờ sự hợp nhất các dãy biểu mô tăng trưởng từ đường hô hấp nguyên
thủy. Dò khí thực quản là dị tật thường gặp do sự hợp nhất không hoàn toàn
các dãy biểu mô này. Đường hô hấp tiếp tục phân chia đến tiểu phế quản tận
và các tế bào lót đường hô hấp biệt hóa thành tế bào lông chuyển, tế bào tiết,
tế bào cầu, tế bào thần kinh nội tiết. Tuyến nhày, sụn và cơ trơn được phân
biệt rõ vào lúc thai 16 tuần. Trong giai đoạn này, cơ hoành hình thành ngăn
cách hai khoang bụng và ngực. Nếu quá trình này bị cản trở thường ở bên trái,
gây thoát vị hoành qua khe Bochdalek. Khuyết tật này khiến các cơ quan
trong ổ bụng đi vào khoang màng phổi nguyên phát, xen vào đường hô hấp và
mạch máu phổi, gây giảm sản phổi nặng nhất là bên thoát vị. Lúc đầu cơ
hoành có dạng màng, sau đó được xâm nhập bởi các cơ vân.

4. 4
Giai đoạn thành lập ống: giữa tuần 16 và 26-28 của thai kỳ, biểu mô
tăng trưởng ưu thế hơn trung mô. Cây phế quản phát triển thành dạng ống hơn
và tiếp tục phân chia nhỏ thêm để tạo cấu trúc phế nang. Các tế bào biểu mô ở
trên có dạng khối, biểu lộ đặc trưng của tế bào phế nang týp 2. Một số trở nên
phẳng hơn, là tế bào phế nang týp 1. Các mao mạch tạo thành mạng lưới dày
hơn, sát bên phế nang, tạo sự trao đổi khí giới hạn vào tuần 22 của thai kỳ.
Giai đoạn thành lập túi: giữa tuần 26-28, đường hô hấp tận mở rộng ra
và hình thành cấu trúc hình trụ dạng túi. Khoảng cách giữa mao mạch và phế
nang ngày càng hẹp lại, cuối cùng chỉ ngăn cách nhau bằng một lớp màng
đáy.

5. 5
Giai đoạn phế nang: Phế nang phát triển hoàn tất vào tuần 32 của thai
kỳ, chịu ảnh hưởng của sự điều hòa nội tiết (hormon tuyến giáp và
glucocorticoid) và các kích thích vật lý làm căng dãn phổi. Khi phổi hoặc
lồng ngực bị chèn ép (trong thoát vị hoành hoặc thiểu ối), ức chế hô hấp (tổn
thương tủy sống) đều làm giảm sản phổi với giảm số lượng phế nang.
2.1.2. Thích nghi sau sinh
Sau nhịp thở đầu tiên, một giao diện khí dịch được hình thành trong
phổi. Surfactant, một phức hợp giữa phospholipids và protein, được bài tiết
vào phế nang bởi tế bào phế nang týp 2, làm giảm sức căng bề mặt do hình

6. 6
thành lớp đơn lipid kỵ nước trên bề mặt phim dịch lót phế nang, ngăn cản
dính các phế nang với nhau và ngăn xẹp phổi.
Glucocorticoid tăng tổng hợp cá apoprotein và lipid nên được dùng trước
sinh để ngừa bệnh màng trong ở sơ sinh non tháng. Hormon tuyến giáp chỉ
tăng tổng hợp phospholipid, trong khi thuốc đồng vận β adrenegic chỉ tăng
tổng hợp apporotein, Insulin, tăng đường huyết, nhiễm keto, androgen không
có tác dụng trong sản xuất surfactant, giải thích tỉ suất mắc bệnh màng trong
cao ở trẻ có mẹ tiểu đường và phổi thai nhi nam chậm trưởng thành hơn nữ.
Phổi thai là cơ quan bài tiết, không phù hợp với hô hấp sau sanh, nên khi
chuẩn bị sanh phổi sản xuất dịch chậm dần vào cuối thai kỳ. Sau sanh, lượng
dịch còn lại được hấp thu nhiều giờ vào tuần hoàn, trực tiếp qua mạch máu
phổi hoặc gián tiếp qua hệ bạch huyết.
Lúc sanh, tuần hoàn phổi thay đổi từ hệ có sức cản cao đến hệ có sức cản
thấp do phổi nở ra, tăng nồng độ oxy trong phế nang và giải phóng chất dãn
mạch nội sinh. Lỗ bầu dục và ống động mạch đóng lại sau đó giúp tách biệt
hoàn toàn tuần hoàn phổi khỏi tuần hoàn hệ thống. Áp lực oxy động mạch
tăng cao và trở nên đồng nhất toàn cơ thể. Sức cản mạch phổi tiếp tục giảm
dần trong vài tuần đầu sau sinh qua quá trình tái cấu trúc cơ mạch máu phổi.

7. 7
2.1.3. Phát triển sau sanh: Chia làm hai giai đoạn:
18 tháng đầu sau sanh: tăng không tương xứng trong bề mặt và thể tích
các thành phần liên quan đến sự trao đổi khí. Thể tích mao mạch tăng nhanh
hơn thể tích phế nang và thể tích này tăng nhanh hơn thể tích mô đặc, chủ yếu
nhờ vào quá trình vách năng hóa phế nang. Khác với trước đây, quá trình này
có thể hoàn tất trong vòng 2 năm đầu thay vì trong 8 năm. Hình dạng phế
nang trở nên phức tạp hơn do tạo vách mới, dài ra và gấp nếp cấu trúc cũ. Hệ
thống mao mạch đôi trong vách phế nang thai trở thành hệ thống đơn độc và
dày hơn, đồng thời phát triển các nhánh động và tĩnh mạch mới kèm xuất hiện
lớp cơ giữa của các động mạch trong phế nang.
Ở giai đoạn 2, các thành phần phát triển tương xứng với nhau hơn. Bề
mặt phế nang và mao mạch mở rộng song song với sự tăng trưởng về hình
thể. Ngoài ra, kích thước phế nang còn chịu ảnh hưởng của các yếu tố như
mức độ hoạt động của cơ thể, tình trạng oxy ở cao độ cũng như đáp ứng bù
trừ với bệnh và tổn thương phổi.
Sau khi sanh, có nhiều thay đổi lớn tại phổi trong quá trình chuyển tiếp
từ cuộc sống trong tử cung đến cuộc sống ngoài tử cung. Biểu mô phổi phải
thay đổi từ chức năng tiết dịch sang hấp thu dịch.
Khi sanh, phổi của trẻ chứa khoảng 30ml/kg dịch phế nang bào thai.
Khoảng 1/3 lượng dịch này được tống ra ngoài trong thì sổ thai qua âm đạo,
nhưng toàn bộ lượng dịch sẽ vẫn còn lại trong đường hô hấp của trẻ sanh mổ.
Quá trỉnh làm sạch dịch phổi bào thai ở trẻ sơ sinh mất vài giờ.
Sự phát triển của phổi sau sanh sẽ tiếp diễn trong suốt thời kỳ nhũ nhi,
thiếu niên cho đến những năm đầu của tuổi vị thành niên. Trong suốt đời
sống, trọng lượng trung bình của các thùy phổi như sau: thùy trên phải 20%,
thùy giữa phải 8%, thùy dưới phải 25%, thùy trên trái 22%, thùy dưới trái
25%.
Số lượng phế nang ở trẻ khi sanh vẫn còn bàn cải nhưng ít hơn ở người
lớn. Sau đó, các phế nang tăng dần về số lượng và kích thước. Sự phân chia
các phế nang sau sanh kết thúc vào khoảng 2 tuổi. Sự gia tăng về kích thước
phế nang kết thúc khi kết thúc giai đoạn phát triển lồng ngực khi dậy thì.

8. 8
2.2. Sự phát triển vùng mũi họng, thanh quản:
2.2.1. Mũi và các xoang cạnh mũi
Mũi sơ sinh nhỏ và ngắn do xương mặt chưa phát triển. Ống mũi dưới
hình thành lúc 4 tuổi. Trẻ càng nhỏ, niêm mạc càng mỏng, nhiều mao mạch
và dễ sung huyết. Trẻ sơ sinh không thở miệng được nên có thể sẽ khó thở khi
bị mũi bị tắc nghẽn trong khi ở trẻ lớn hơn thường không gặp hiện tượng này.
Và trong chăm sóc trẻ sơ sinh, việc thông thoáng mũi cho trẻ là việc rất quan
trọng và cần thiết.
Xoang hàm, xoang sàng hình thành trong tháng 3-4 của thai kỳ. Dù nhỏ
nhưng lúc mới sinh đã có xoang hàm, xoang sàng. Xoang trán phát triển từ tế
bào sàng trước vào ngày thứ năm sau sinh cho đến tuổi dậy thì. Xoang bướm
nằm ngay trước hố yên và ngay sau xoang sàng sau, thường bị viêm trong
bệnh cảnh viêm đa xoang.
2.2.2. Miệng hầu
Khoang miệng hầu rất hẹp ở trẻ sơ sinh, về sau phát triển rộng ra do cột
sống cổ ưỡn cong cùng với sự phát triển của xương sọ.
Tổ chức lympho ở niêm mạc họng chưa phát triển nên dễ bị nhiễm trùng.
Hạch hạnh nhân phát triển tối đa từ 4 – 10 tuổi và teo dần cho đến tuổi dậy
thì.
2.2.3. Thanh quản
Thanh quản chính là phần hẹp nhất của đường hô hấp trên, đặc biệt là ở
trẻ em. Trẻ càng nhỏ thanh quản càng hẹp do xương sụn mềm, có nhiều mô
liên kết và mao mạch. Khi bị viêm, dễ bị chít hẹp và gây khó thở. Chỉ cần phù
nề 1mm ở vùng sụn phểu cũng có thể làm giảm khẩu kính đường thở của trẻ
khoảng 50%.
Phản xạ thanh quản gây ức chế hô hấp ở sơ sinh rất mạnh. Việc hít sặc
và kích thích hóa thụ thể thanh quản ở trẻ non tháng, nhất là khi trẻ thiếu máu,
hạ đường huyết hoặc ngay cả khi đang ngủ có thể gây ngưng thở.
2.3. Sự phát triển của lồng ngực và các cơ hô hấp
Thành ngực sơ sinh có tính đàn hồi cao và vì cơ liên sườn bị ức chế khi
trẻ ngủ nằm ngửa nên khi hít vào thành ngực lõm vào ngược chiều với bụng

9. 9
di động ra ngoài. Điều này gây tăng công hô hấp, làm cho sơ sinh dễ kiệt sức
và suy hô hấp.
Các cơ hô hấp phát triển tăng dần theo tuổi: lớn ra, sức cơ mạnh hơn, các
sợi cơ được phân bố thần kinh theo kiểu người lớn với một sợi cơ một neuron
vận động (ở sơ sinh mỗi sợi cơ được chi phối bởi ≥ 2 neuron vận động).
Thông khí hiệu quả đòi hỏi sự tương tác hài hòa giữa cơ hô hấp của lồng
ngực (hoành, liên sườn) và của đường hô hấp trên (hầu, thanh quản): trước
khi và đầu thì hít vào, cơ cằm lưỡi co lại, di chuyển lưỡi về trước, năng tắc
nghẽn hầu và khép dây thanh âm, giảm sức cản ở thanh quản. Cơ thanh quản
điều hòa lưu lượng thở ra nên cũng ảnh hưởng lên thể tích phổi.
Trung tâm hô hấp ở não giữa phát triển đầy đủ vào tuần 20 – 22 của bào
thai. Ở trẻ sơ sinh, hoạt động của võ não và sự dẫn truyền thần kinh chưa
hoàn chỉnh nên việc điều hòa hô hấp chưa tốt, thỉnh thoảng có cơn ngừng thở
hoặc thở không đều.
3. ĐẶC ĐIỂM GIẢI PHẨU:
Theo chức năng và giải phẩu học, hệ hô hấp bao gồm:
Lồng ngực
Các cơ hô hấp
Màng phổi
Đường dẫn khí:
- Đường hô hấp trên: mũi, miệng, hầu và thanh quản
- Đường hô hấp dưới: khí quản, phế quản và các tiểu phế quản
Phổi
Trung tâm hô hấp và hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm.
3.1. Lồng ngực: là một lồng kín, đáy là cơ hoành. Lồng ngực bao gồm:
bộ phận cố định (cột sống), bộ phận di chuyển được (xương sườn, xương ức),
và bộ phận cử động (các cơ hít vào và thở ra). Để thực hiện được nhiệm vụ
trong cơ học hô hấp, lồng ngực phải kín và đàn hồi.
Lồng ngực của trẻ sơ sinh rất mềm dẽo và có các xương sườn nằm
ngang. Đến cuối năm đầu sau sanh, lồng ngực của trẻ thay đổi hình dạng, các
xương sườn trở nên nằm chéo.

10. 10
3.2. Các cơ hô hấp: làm thay đổi thể tích lồng ngực.
Chia làm 2 nhóm:
- Cơ hít vào:
Bình thường: cơ hoành, cơ liên sườn ngoài.
Gắng sức: cơ lệch, cơ răng trước, cơ ức đòn chũm, cơ má, cơ lưỡi, cơ
cánh mũi.
- Cơ thở ra:
Bình thường: các cơ co vào trong lúc hít vào, khi giãn sẽ gây thở ra.
Gắng sức: cơ liên sườn trong, cơ thành bụng trước.
3.3. Màng phổi: bao gồm lá tạng và lá thành. Lá tạng dính sát vào phổi,
lá thành dính sát vào lồng ngực. Ở giữa là một khoang ảo, có vài ml dịch giúp
2 lá trơn trợt lên nhau dễ dàng khi hô hấp. Thể tích dịch màng phổi là 0,1-
0,2ml/kg. Áp lực trong khoang màng phổi là áp lực âm.
3.4. Đường dẫn khí: Theo chức năng và giải phẩu học được chia làm:
- Đường hô hấp trên: mũi, miệng, hầu, thanh quản.
- Đường hô hấp dưới: gồm đường hô hấp trung tâm và đường hô hấp
nhỏ.
Khí phân phối đến phổi qua khí quản, phế quản và các tiểu phế quản.
Có khoảng 20-23 thế hệ đường dẫn khí trước khi đến phế nang:
Khí quản là thế hệ số không
2 phế quản gốc trái và phải là thế hệ thứ nhất
Sau đó cứ mỗi lần phân chia là một thế hệ.
Thế hệ thứ 10 bắt đầu có tiểu phế quản.
Thế hệ 16: tiểu phế quản tận.
Thế hệ 17,18,19: tiểu phế quản hô hấp.
Thế hệ 20,21,22: ống phế nang
Từ thế hệ 0 đến 16, các đường dẫn khí chỉ có nhiệm vụ dẫn khí. Từ thế
hệ 17 trở đi, trên đường dẫn khí đã có các phế nang, thực hiện nhiệm vụ trao
đổi khí.

11. 11
Các tiểu phế quản có đường kính nhỏ hơn 1-1,5mm, thành lại không có
vách sụn cứng giữ cho khỏi xẹp. Vì vậy khi trẻ bị viêm tiểu phế quản, đường
thở sẽ rất dễ bị tắc nghẽn.
Đường dẫn khí được lót bởi biểu mô liên tục, thay đổi từ tế bào biểu mô
hình trụ có lông chuyển giả tầng ở phế quản đến tế bào biểu mô đơn hình khối
có lông chuyển ở các tiểu phế quản nhỏ hơn ở gần đơn vị trao đổi khí.
Tế bào lông chuyển hiện diện chủ yếu ở biểu mô phế quản và tiểu phế
quản, có chức năng tống xuất chất nhầy từ đường dẫn khí ngoại vi vào vùng

12. 12
hầu. Hệ thống vận chuyển long chuyển nhầy này là một cơ chế tự vệ quan
trọng của phổi.
3.5. Phổi:
Đơn vị chức năng là phế nang. Đường kính phế nang trung bình là 200-
300μm. Phế nang được mao mạch phổi bao bọc như một mạng lưới.
Có khoảng 300x106
phế nang ở người và diện tích tiếp xúc giữa phế
nang và mao mạch phổi là 70-90m2
.
Biểu mô phế nang gồm 2 loại tế bào:
- Loại 1: là tế bào lót nguyên thủy, rất mõng (0,1-0,5μm), chiếm 95%
diện tích phế nang, mẫn cảm với sự xâm nhập có hại vào phế nang.
- Loại 2: chiếm 5% diện tích phế nang, có vai trò tiết chất hoạt diện
(surfactant). Đây cũng là tiền tố của tế bào biểu mô phế nang týp1, do đó còn
đóng vai trò trong duy trì cấu trúc biểu mô phế nang cũng như trong quá trình
sữa chửa, phục hồi sau khi phổi bị tổn thương.
3. ĐẶC ĐIỂM SINH LÝ
3.1. Các thông số hô hấp
Sự khác nhau về cơ thể học giữa trẻ sơ sinh và người lớn:
Thông số Sơ sinh Người lớn
Diện tích da (m3
) 0,21 1,90
Trọng lượng phổi (g) 50 800
Đường kính
- Khí quản (mm) 8 18
- Phế quản (mm) 0,1 0,2
- Phế nang ( μm) 50 -100 200 – 300
Diện tích phế nang (m2
) 4 80
Số lượng phế nang (x 106
) 24 296

13. 13
Sự khác nhau về sinh lý học giữa trẻ sơ sinh và người lớn:
Thông số Sơ sinh Người lớn
Dung tích sống (ml/kg) 66 100
Dung tích cặn chức năng (ml/kg) 33 60
Khoảng chết (ml/kg) 2,2 2,2
Thể tích khí lưu thông (ml/kg) 6 7
Tần số hô hấp (lần/phút) 40 20
Thể tích thông khí phút
(ml/kg/phút)
100 – 150 60
Tiêu thụ oxy (ml/kg/phút) 6 3
Sức cản lồng ngực (ml/H2O) 30 125
Lưu lượng tim (ml/kg/phút) 300 125
3.1.1. Tần số hô hấp (Nhịp thở):
Nhịp thở thay đổi tùy theo tuổi của trẻ: trẻ nhỏ có nhịp thở bình thường
nhanh hơn trẻ lớn.
Nhịp thở bình thường của trẻ sơ sinh đủ tháng là 40 l/ph trong khi sơ
sinh thiếu tháng là 60 l/ph.
Nhịp thở thay đổi có ý nghĩa trong những tháng đầu tiên sau sanh. Trẻ sơ
sinh thường thở không đều: trẻ dưới 3 tháng thường có những nhịp nghĩ thở
ngắn hơn 6 giây.
Nhịp thở còn thay đổi khi sốt (tăng 5-7 nhịp thở/phút khi tăng mỗi 1o
C
trên 37o
C), lo âu, xúc cảm.

14. 14
3.1.2. Các dung tích hô hấp:
Ví dụ một thanh niên Việt Nam, 20 tuổi, cao 1,65m, nặng 55kg
Thể tích khí lưu thông: 5 – 7ml/kg, khoảng 4.000ml.
Thể tích khí cặn sau khi thở ra tối đa là 1.000ml.
Thể tích khí dự trữ thở ra là lượng khí có thể thở ra thêm khi cố gắng hết
sức là 1.300ml.
Dung tích cặn chức năng sau khi thở ra bình thường bao gồm thể tích khí
cặn và thể tích khí dự trự thở ra là 2.300ml.
Dung tích phổi toàn phần bao gồm dung tích sống và thể tích khí cặn,
khoảng 4.500ml.
Dung tích sống là thể tích hít vào tối đa và thở ra tối đa, khoảng 3.500ml.
3.1.3. Sức cản
Là sự tương quan giữa thể tích và cấu trúc, nghĩa là giữa phổi và áp lực
khí khi thở.
Sức cản phổi sơ sinh là 5 ml/cm H2O, nghĩa là dưới áp lực 1 cm H2O sẽ
có 5 ml khí vào phổi.
3.1.4. Các lực kháng

15. 15
Là sự tương quan giữa lưu lượng trong ống và áp lực cần thiết được tính
bằng ml/giây/cm H2O. Sự tương quan này tùy thuộc vào đường kính của phế
quản, càng nhỏ thì lực kháng càng cao. Vì vậy, vai trò của vật lý trị liệu và
các loại thuốc dãn phế quản rất quan trọng trong sự gia tăng đường kính phế
quản và làm giảm sức cản.
3.2. Nhiệt độ và độ ẩm
Trong điều kiện tự nhiên, 1 lít khí hít vào ở nhiệt độ môi trường chứa từ
10 – 20mg hơi nước (độ bão hòa 30 – 60% ở 250
C). Khi được làm ẩm và ẩm
qua các hốc mũi, hầu, đến thanh quản nhiệt độ của khí là 32 – 330
C và chứa
33 mg hơi nước trong 1 lít không khí, đến phế nang khi bão hòa ở 370
C và
chứa 43,3 mg hơi nước.
Khí chứa ít hơi nước khi đến khí quản sẽ gây khô màng nhày và xuất tiết
bất thường chất nhày. Hoạt động của lông mao và luồng chất tiết của màng
nhày tùy thuộc vào nhiệt độ và độ ẩm của khí hít vào.
Các nghiên cứu trên súc vật cho thấy lông mao ngừng hoạt động hoàn
toàn khi độ ẩm tại chỗ là 22mg/l tương đương với độ bão hòa 75% ở nhiệt độ
300
C và xáo trộn hoạt động của lông mao sẽ xảy ra khi độ ẩm dưới 92% ở
nhiệt độ 370
C.
Ở người, nhu cầu tối thiểu về hơi nước là 33 mg/l khí hít vào ở điều kiện
sinh lý bình thường, tốt nhất là 43 mg/l khí hít vào ở 370
C. Do đó trong điều
trị, cần phải làm ấm và ẩm không khí, oxy, N2O để lông mao và luồng chất
tiết của màng nhày hoạt động tốt như trong điều kiện sinh lý bình thường.