Πάλη με λάδι

1. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΝΕΑΣ ΚΑΡΥΑΣ

2. Το έθιμο αυτό το έφεραν οι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη.

3. Αυτός που έφερε το έθιμο από την πατρίδα και το συνέχισε ήταν ο
Ορτακτσής Σταύρος από την Αμυγδαλιά της Αίνου.

4. Είδος ελληνορωμαϊκής-
ελεύθερης πάλης. Οι παλαιστές
ονομάζονται πεχλιβάνηδες
(από την Περσική λέξη
pehlevān, που σημαίνει "ήρωας"
ή "πρωταθλητής") και φοράνε
στενά δερμάτινα χειροποίητα
παντελόνια πάλης που
ονομάζονται κισπέτια ή κιουσπέ
τια (kispet).

5. Η παλαίστρα ήταν το κορυφαίο γεγονός του πανηγυριού. Γινόταν στην
πλατεία και την παρακολουθούσε πλήθος κόσμου απ΄ όλα τα γύρω
χωριά. Πεχλιβάνηδες (παλαιστές) έρχονταν και από μακρινές περιοχές.

6. Ο πιο γνωστός, ανίκητος και ιδιαίτερα αγαπητός πεχλιβάνης ήταν ο
μουσουλμάνος Σαμπρή από το Εύλαλο της Ξάνθης.

7. Το έπαθλο συνήθως ήταν κάποιο ζώο που το πρόσφερε η Κοινότητα ή η
Εκκλησία. Στο τέλος οι παλαιστές γυρνούσαν με το μαντίλι και οι
θεατές έριχναν χρήματα, τα οποία όλοι τα μοιράζονταν μεταξύ τους.

8. Αι
Το έθιμο συνεχίστηκε ως τις μέρες μας. Σταμάτησε να γίνεται πριν από
δύο χρόνια.

9. ΖΙΓΝΕΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
Ο πατέρας μου πάλευε στο παλιό χωριό μόνο. Πάλευε και με
του Σαμπρή τον μπαμπά, τον Μουμίν. Τον είχε ρίξει έξω από το
σχοινί, ήταν τόσο δυνατός, δεν ξαναήρθε από τότε ο Μουμίν να
παλέψει. Τον θυμάμαι με το κιοσπέτι και το λάδι που αλείφονταν.
Πάντα νικούσε, τους έριχνε.
Το κέρδος (έπαθλο) το έβαζε η εκκλησία. Ένα μοσχάρι ήταν το
μπας (στοίχημα). Όλοι οι παλαιστές (πεχλιβάνηδες) του χωριού
είχαν ένα μόνο κιοσπέτι που το έβαζε όποιος πάλευε και το έδινε
στον επόμενο όταν τελείωνε.

10. ΠΕΛΤΕΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Θυμάμαι ένα περιστατικό. Ο δάσκαλος χτύπησε με τα κλειδιά
έναν συμμαθητή μου. Τον λυπήθηκα και έφυγα από την τάξη. Με
έπιασε ο δάσκαλος στην πόρτα. «Πού πας;», μου είπε, " Πάω να το
πω στον παππού μου", απάντησα. «Ποιος είναι ο παππούς σου;».
Τα χρειάστηκε ο δάσκαλος, όταν του είπα ποιος είναι ο παππούς
μου.
Ο παππούς ήταν πεχλιβάνης, ο Σταύρος ο Ορτακτσής. Ο
δάσκαλος έχασε το χρώμα του, ο παππούς μου ήταν κένταυρος,
ήταν φαρδύς, πολύ γερός, δράκος.

11. ΟΡΤΑΚΤΣΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
Του πατέρα μου ο αδερφός, ο Σταύρος Ορτακτσής, ήταν καλός
άνθρωπος, αρκεί να μην τον πείραζες. Όποιος το τολμούσε τις
έτρωγε. Ήταν γερό παλικάρι, κανείς δεν μπορούσε να τον ρίξει, ήταν
πεχλιβάνης. Αυτός έφερε την πάλη από την πατρίδα, ήταν κι εκεί
παλαιστής. Πάλεψε με πολλούς και στην Τουρκία και εδώ.
Θυμάμαι όταν πάλεψε με τον θείο του Σαμπρή, φέρανε ένα γύρο
και στο δεύτερο τον αρπάζει γερά, του κάνει μια λαβή και τον ρίχνει
κάτω. Δεν ήταν μόνο πολύ γερός ήταν και τσαλιμτζής. Πριν τον ρίξει
κάτω του είπε:" Έμενα στην Τουρκία δεν μπόρεσε να με νικήσει
κανείς, εσύ θα με νικήσεις; Εκεί είχα κιοσπέτι δεκαέξι κιλών". Από
τότε δεν ξαναπάλεψε ο Μουσταφά. Ήταν τόσο δυνατός. Όλοι τον
ήξεραν ως Πεχλιβάνη. Έτσι αποκαλούσαν κι εμάς, όχι Οτρακτσήδες,
αλλά Πεχλιβάνηδες.

12. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ ΦΩΤΙΟΣ
Ο Σαμπρή ήταν ο πιο δυνατός παλαιστής. Ήταν από το Εύλαλο
της Ξάνθης. Με τα τουρκοχώρια είχαμε νταλαβέρια . Περνούσαμε
απέναντι ή με το σάλι ή το καλοκαίρι που να νερά χαμήλωναν
περνούσαμε το ποτάμι με τα κάρα. Τον Σαμπρή τον αγαπούσε το
χωριό, τον περιποιούνταν. Όλη τη νύχτα γλεντούσαν με νταούλια
και ζουρνάδες για να ξημερώσει και να αρχίσει η πάλη. Με τα
νταούλια και τους ζουρνάδες γινόταν η πάλη. Όταν πήγαινε να
ρίξει κάποιον, τα νταούλια χτυπούσαν πιο γρήγορα.

13. ΠΑΠΟΥΛΑΣ ΣΤΕΛΙΟΣ
Θυμάμαι τον Σαμπρή και άλλους παλαιστές με τα κιοσπέτια. Στις
24 Αυγούστου το απόγευμα γινόταν η πάλη. Ήταν πολύ καλό
παιδί, παιδί του χωριού μας τον νιώθαμε. Ήταν μελαμψός, τον
αγαπούσε όλο το χωριό. Ήταν τρομερός στην παλαίστρα του, ήταν
άπιαστος, γρήγορος, με πολλά τσαλίμια.. Η κοινότητα έβαζε ένα
ορισμένο ποσό ως έπαθλο για τον πρώτο, δεύτερο και τρίτο.. Στο
τέλος βγάζαν και μαντήλι και οι θεατές έριχναν ό,τι ήθελε ο
καθένας. Τα μοιράζονταν όλοι οι παλαιστές μαζί.
Πριν λίγα χρόνια πήγα στο Εύλαλο στην Ξάνθη και βρήκα τη
γυναίκα του Σαμπρή. Μου έδωσε φωτογραφία του. Ο Σαμπρή είχε
πεθάνει αρκετά χρόνια πριν.

14. ΠΟΥΛΟΥΚΤΣΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ
Ήταν ένα έθιμο που το έφεραν οι χωριανοί μας από την Αν.
Θράκη. Τα πρώτα χρόνια ο κόσμος ερχόταν με τα κάρα από τα
γύρω χωριά, τα έβαζαν στις άκρες γύρω από τη πλατεία, η οποία
ήταν τεράστια, έκαναν έναν μεγάλο κύκλο με πασσάλους και
σχοινιά, μαζευόμαστε σε σειρές, μπροστά οι κοντοί, πίσω οι ψηλοί
και παρακολουθούσαμε την παλαίστρα.. Η πάλη άρχιζε με μικρούς
παλαιστές κατέληγε τελευταία με τους πρωτοπαλαιστές. Ένας από
αυτούς ήταν ο μουσουλμάνος από το Εύλαλο, ο Σαμπρή. Ήταν
εξαιρετικός αθλητής με ήθος, και αθλητικό παράστημα.
Νικητής ήταν αυτός που η πλάτη του αντιπάλου "θα έπιανε"
χώμα. Η πάλη αυτή ήθελε περισσότερη τέχνη παρά δύναμη.