Ons dorp begin vorige eeuw

1. Even terugblikken… Borsbeek op zondag.
1907 - Dorpstraat – nu Jozef Reusenslei – richting zuid – richting Boechout
Misschien wel de meest iconische foto uit het archief van het documentatiecentrum!
Ons dorp, begin vorige eeuw, zondagnamiddag, groot en klein in zijn of haar beste pak, stoelen op het
voetpad, de laatste roddels uitwisselend, …
Even poseren voor de fotograaf: de dreiging van de eerste wereldoorlog ligt nog achter de hoek.
Bekijken we even in detail bovenstaande foto.
Links:
Het tweede huis: vroeger slagerij Van Beeck, later Gildenhuis, nog later café Rivièra, nu Mask’ara: een
spektakelrestaurant met o.a. ‘showqueens’ op de planken.
Mannen, moet er nog lippenstift zijn?!
Verderop zie je de pastorij en het gemeentehuis, nu politiekantoor.
Daarachter het witte huis met trapgevel: toen bakkerij Stynen, later snoepwinkel van ‘den dikke
Baetens, nu een eengezinswoning.
Daarachter niet zichtbaar: café ‘In de verkeerde wereld’ van burgemeester Jozef Reusens, nu
appartementsgebouwen.
Midden:
Café De Valk.
Achter het raam met de witte luiken was de eerste door het gemeentebestuur gehuurde
gemeentekamer. De schuur, links van het café, werd - bij de rechttrekking van de Weverstraat, nu
Lucien Hendrickxlei - in 1935 gesloopt.
Rechts:
Vooraan: café ‘In het hoefijzer’ bij Cassiers, daarnaast café-slagerij Soetewey.
Helemaal achteraan: amper zichtbaar, de voorgevel van de eerste gemeenteschool en daarvoor de
woning en drogisterij van de familie Kiebooms.

2. 1910 – Dorpstraat – nu Jozef Reusenslei – richting zuid
Zicht op het kruispunt van de Jozef Reusenslei, met rechts de de Robianostraat en links de
Akkerdonckstraat. De ochtendzon kleurt de rechtse huizenrij op de foto hagelwit.
De Dorpstraat werd voor de eerste maal gekasseid in 1858.
Het bepleisterde hoekhuis links op de foto verdween in 1927 tijdens de verbreding van de
Akkerdonckstraat.
Bemerk de straatgaslantaarn rechts: vanaf 1905 werden gasleidingen vanuit Antwerpen naar de
buurgemeenten aangelegd.
1916 – Dorpstraat – nu Jozef Reusenslei – richting zuid
Omstreeks 1911 volgde de aanleg van het elektriciteitsnet en wat later de elektrische straatverlichting.
Na de eerste wereldoorlog startte men ook met de plaatsing van een telefoonnet.

3. 1962 – Jozef Reusenslei
De laatste woningen van de rechtse huizenrij verdwenen bij de heraanleg van het kerk- of het
dorpsplein tijdens de jaren 90 van vorige eeuw.
In 1905 was in de buurgemeente Mortsel Lieven Gevaert gestart met de oprichting van een
fabrieksgebouw voor zijn firma Lieven Gevaert en Co, later N.V. Gevaert Photoproducten, nu Agfa-
Gevaert.
Meerdere dorpsgenoten zouden bij deze firma aan de slag kunnen.
De oude Borsbekenaren noemden het bedrijf Gevaert vroeger de ‘papierfabriek’.
Tijdens het bombardement van Mortsel op 5 april 1943 dwarrelde het (foto-)papier zelfs tot in het
centrum van ons dorp!
Op de vooravond van de eerste wereldoorlog telde België meer dan 7,6 miljoen inwoners en was het
dichtst bevolkte land ter wereld: meer dan 250 inwoners per km²!
Daarnaast was ons land op dat ogenblik de vijfde economische macht ter wereld!
Antwerpen had in 1912 zijn Europese concurrenten – Rotterdam, Hamburg en zelfs Londen –
voorbijgestreefd en kwam nu als wereldhaven onmiddellijk na New York!
Op 4 augustus 1914 vielen de Duitsers België binnen: ‘den grooten oorlog’ was begonnen!
Tijdens de nacht van 24 op 25 augustus 1914 dropte een Duitse Zeppelin bommen op Antwerpen en
Borgerhout.
De oorlogswaanzin kwam nu wel heel dichtbij!
De onbezorgde zondagnamiddag van weleer leek plots heel ver weg…
Tekst: Johan Mortelmans. Foto 1 en 2: archief DocC Borsbeek Foto 3 en 4: archief Stan Mortelmans.