De dorpskern 110 jaar later

1. Borsbeek: de dorpskern - 110 jaar later - een terugblik.
Zicht op het dorps- of kerkplein anno
1907 en 2017.
De drie foto’s werden genomen vanop
de eerste verdieping van het
toenmalige gemeentehuis, nu politie-
kantoor, aan de Jozef Reusenslei.
Hieronder een beschrijving van de
oudste foto.
Uiterst links bemerk je vooraan een
gedeelte van de trapgevel van bakkerij
Stynen, nu een eengezinswoning.
Op de achtergrond links: café De Valk,
grenzend aan de kloostertuin.
Hier hielden de raadsleden tot 1860
hun gemeenteraad in de opkamer van
deze herberg.
Sinds 1984 erkend als beschermd
monument.
In 1992 werd dit café een brasserie-
restaurant.
Vooraan rechts zie je de gotische kerk
Sint-Jakob, sinds 1264 een zelfstan-
dige parochiekerk.
In 1934 werd het kerkhof rondom de
kerk gesloten.
In 1958-1959 werd de kerk vergroot:
het gebouw kreeg een noorder- en
zuiderzijbeuk.
Centraal op de oudste foto zie je het
‘klooster’. Nog altijd zo genoemd door
de oudere Borsbekenaren.
Vandaag het Sint-Jozefinstituut: een
basisschool én een secundaire school
met een ASO-,TSO- en BSO-afdeling.
Dit schooljaar lopen hier 230 kleuters
en 1083 leerlingen school.
Even een korte historiek van het
imposante gebouwcomplex, midden op
de oudste foto.
In 1875 betrokken de eerste zusters
van de congregatie ‘Het Arme Kind
Jezus’ het kasteel Reynenborgh.
Dit kasteel of dit ‘hof van plaisantie’,
eigendom van graaf Louis de Robiano,
bevond zich op de plaats van de
kloosterkapel, het gebouw met het
torentje, en het klooster, het gebouw
rechts palend aan de kapel.
De kapel en het klooster werden
tussen oktober 1993 en februari 1994
stapsgewijs afgebroken.

2. In 1886 werden het kasteel en het bijhorende domein door de weduwe van de graaf aan de zusters verkocht.
In 1886-1888 startte men, naast de bouw van de stallingen en het rectorshuis aan de de Robianostraat , ook met
de bouw van het pensionaat of internaat. Op foto 1 en 2 het drie verdiepingen tellende, grote gebouw, links van
de kloosterkapel.
Door de huidige directie, leerkrachten en leerlingen blok II genoemd.
In dit gebouw zullen de zusters – na de afbraak van het kasteel – tijdelijk een onderkomen vinden tot de bouw
van het klooster en de kapel in 1889 klaar is.
De verdere uitbreiding van het klooster en de schoolgebouwen zal nog duren tot halfweg het midden van de vorige
eeuw.
De zusters verhuisden op 12 februari 1991 naar hun ‘tweede klooster’ aan de Jozef Reusenslei.
De laatste zusters verlieten in augustus 2014 definitief dit klooster én Borsbeek.
Nu is dit gebouw een opvangtehuis voor jongeren en kinderen, die thuis geconfronteerd worden met een
problematische opvoedingssituatie.
Terwijl achter de afspanning De Valk in de voormalige kloostertuin een nieuwe secundaire school verrees, werd dit
jaar op deze schoolsite ook gestart met de sloop van het 130 jaar oude pensionaatsgebouw of blok II – zie foto 3.
Op deze vrijgekomen ruimte komen een recreatiezone, een fietsenstalling en een parkeerruimte.
Buiten het voormalige rectorshuis en de eerste én oudste klaslokalen van de huidige basisschool Sint-Jozef, palend
aan de de Robianostraat, behoren de andere 19de
eeuwse kloostergebouwen definitief tot het verleden.
De oudste klaslokalen van de basisschool Sint-Jozef zullen in de toekomst worden gesloopt als de de Robiano-
straat aldaar wordt verbreed.
Foto 1: dorpskern - 1907 - archief Stan Mortelmans.
Foto 2: dorpskern – mei 2017 - © Heidi Desaever – DocC Borsbeek.
Foto 3: dorpskern en afbraakwerken blok II - augustus 2017 - © Heidi Desaever – DocC Borsbeek.
Tekst: Johan Mortelmans.