Panduan rancangan kewangan

1. LAMPIRAN
RANCANGAN KEWANGAN BERKOMPUTER
© Ismail Ab.Wahab. MEDEC, Universiti Teknologi MARA
2006
Version 6.1
Rancangan Kewangan Berkomputer untuk perniagaan kecil dan
sederhana merupakan satu lembaran hamparan (spreadsheet) yang
menggunakan perisian Microsoft Excel bagi memudahkan usahawan
rancangan kewangan perniagaan sama ada untuk jangka masa tiga tahun
atau lima tahun.
Lembaran hamparan ini mengandungi beberapa lembaran yang digunakan
untuk memasukkan data (input) dan beberapa lembaran yang
membentangkan keputusan yang diperoleh selepas kemasukan data
(output).
Lembaran input terdiri daripada lembaran untuk data yang yang diperoleh
daripada rancangan pentadbiran, pemasaran dan operasi (DATA) dan kos
pelaksanaan projek dan sumber pembiayaan (KPP & SPP).
Lembaran output pula terdiri daripada lembaran-lembaran aliran wang tunai
pro-forma (AWT), penyata pendapatan pro-forma (PEND), dan kunci kira-
kira pro-forma (KKK). Selain daripada itu, lembaran output juga
mengandungi belanjawan-belanjawan pemasaran, operasi dan pentadbiran
(BAJET), jadual susut nilai dan bayaran balik pinjaman (JADUAL) prestasi
kewangan (PRESTASI) dan graf prestasi kewangan (GRAF).

2. PANDUAN MENGISI LEMBARAN INPUT
Lembaran “DATA”
Lembaran ini dimulai dengan memasukkan nama perniagaan/syarikat dalam sel
yang disediakan. Seterunya, bagi menyiapkan penyediaan rancangan
kewangan, pengguna perlu melalui sepuluh langkah.
Langkah 1
Masukkan perbelanjaan pentadbiran, pemasaran dan operasi dalam ruang
yang disediakan mengikut kategori belanja iaitu aset tetap, modal kerja, lain-
lain, dan pra-operasi.
Langkah 2
Masukkan ramalan jualan yang telah disediakan dalam aspek pemasaran.
Pastikan jumlah jualan bagi tahun pertama dimasukkan secara bulanan. Bagi
tahun-tahun berikutnya, jumlah jualan tahun sudah memadai. Pastikan jumlah
jualan bermusim (jika ada) dimasukkan dengan betul. Bagi ramalan belian,
jumlah bulanan bagi tahun pertama disediakan oleh sistem berpandukan
kepada jumlah belian yang dicatatkan dalam perbelanjaan operasi (langkah 1).
Pastikan belian bulanan bermusim telah dimasukkan dengan betul. Sekarang,
jumlah belian tahun-tahun berikutnya perlu dimasukkan.
Tahun 1: Bulan 1 Bulan 1
Bulan 2 Bulan 2
Bulan 3 Bulan 3
Bulan 4 Bulan 4
Bulan 5 Bulan 5
Bulan 6 Bulan 6
Bulan 7 Bulan 7
Bulan 8 Bulan 8
Bulan 9 Bulan 9
Bulan 10 Bulan 10
Bulan 11 Bulan 11
Bulan 12 Bulan 12
Jumlah Tahun 1 Jumlah Tahun 1
Tahun 2: Jumlah Jualan Tahun 2 Jumlah Belian Tahun 2
Tahun 3: Jumlah Jualan Tahun 3 Jumlah Belian Tahun 3
ANGGARAN BELIANANGGARAN JUALAN
Aset Tetap RM
Tanah & Bangunan
Modal Kerja Modal Kerja Modal Kerja
Lain-Lain Lain-Lain Lain-Lain
Pra-Operasi Pra-Operasi Pra-Operasi
JUMLAH JUMLAH JUMLAH
PERBELANJAAN PENTADBIRAN PERBELANJAAN PEMASARAN PERBELANJAAN OPERASI
RM Aset Tetap RMAset Tetap

3. Langkah 3
Anggarkan kadar kutipan daripada jualan dan byaran yang dibuat terhadap belian
bahan. Bahagian ini tidak perlu diisi jika jualan dan belian dilakukan secara tunai,
iaitu kutipan dan bayaran dalam tahun pertama 100%.
Tunai: Kutipan dalam bulan jualan 100% Tunai: Bayaran dalam bulan belian 100%
Kredit: 1 bulan selepas jualan Kredit: 1 bulan selepas belian
Kredit: 2 bulan selepas jualan Kredit: 2 bulan selepas belian
Jumlah 100% Jumlah 100%
KAEDAH KUTIPAN JUALAN KAEDAH BAYARAN PEMBELIAN BAHAN
Langkah 4
Jangka hayat aset-aset tetap dianggarkan dalam bahagian ini. Bagaimanapun,
anggaran jangka hayat bagi semua aset tetap telah disediakan dalam ruang-
ruang berkenaan, iaitu lima tahun. Sila ubah jika jangka hayat aset kurang atau
melebihi lima tahun.
ASET TETAP J.Hayat ASET TETAP J.Hayat
5 5
5 5
5 5
5 5
5 5
5 5
Langkah 5
Lazimnya, terdapat peningkatan terhadap modal kerja pada tahun-tahun
berikutnya. Anggaran kadar kenaikan modal kerja hendaklah dinyatakan di sini,
dengan mengambil kira faktor inflasi atau faktor lain yang boleh menyebabkan
belanja ini meningkat. Jika tiada peningkatan, ruang inidibiarkan kosong.
Kadar kenaikan modal kerja tahun 2
Kadar kenaikan modal kerja tahun 3
KADAR PENINGKATAN MODAL KERJA
Langkah 6
Setiap akhir tahun, stok bahan mentah dan barang siap hendaklah dianggarkan
dalam nilai ringgit. Bagi perniagaan yang terlibat dalam bidang perdagangan atau
peruncitan, hanya ruang stok barang siap perlu diisi. Bagi perniagaan
perkhidmatan, ruang-ruang ini hendaklah dibiarkan kosong.
STOK BAHAN MENTAH AKHIR TAHUN RM STOK BARANGSIAP AKHIR TAHUN RM
Nilai stok bahan mentah akhir tahun 1 Nilai stok barang siap akhir tahun 1
Nilai stok bahan mentah akhir tahun 2 Nilai stok barang siap akhir tahun 2
Nilai stok bahan mentah akhir tahun 3 Nilai stok barang siap akhir tahun 3

4. Langkah 7
Bagi syarikat sendirian berhad, kadar cukai pendapatan perniagaan mengikut
kadar semasa ialah 28% setahun. Jika berlaku perubahan kadar cukai semasa
pembentangan Belanjawan Negara oleh Menteri Kewangan, kadar ini hendaklah
dipinda. Bagi perniagaan perseorangan dan perkongsian, kadar ini memberi
kesan kepada pendapatan perniagaan, kerana cukai dibayar sendiri oelah pemilik
atau rakan kongsi mengikut kadar cukai individu tang telah ditetapkan. Oleh itu,
tidak terdapat cukai dalam penyata pendapatan perniagaan perseorangan dan
perkongsian.
Kadar cukai syarikat tahun 1 28%
Kadar cukai syarikat tahun 2 28%
Kadar cukai syarikat tahun 3 28%
KADAR CUKAI SYARIKAT
Langkah 8
Masukkan maklumat entiti dan jenis perniagaan. Bagi entiti perniagaan, angka 1
mewakili syarikat sdn. bhd., angka 2 perkongsian dan 3 persendirian (milikan
tunggal). Bahi jenis perniagaan pula, angka 1 mewakili pengilangan, 2
perdagangan dan 3 perkhidmatan.
ENTITI PERNIAGAAN 1 JENIS PERNIAGAAN 1
1 = Syarikat Sdn Bhd 1 = Pengilangan
2 = Perkongsian 2 = Perdagangan
3 = Milikan Tunggal 3 = Perkhidmatan
Langkah 9
Bahagian ini berkaitan dengan pinjaman dan sewa beli aset, iaitu anggaran kadar
faedah tahunan, cadangan jangka masa pinjaman. Bagi pinjaman, kaedah
pengiraan faedah damasukkan sama ada angka 1 atau 2.. Angka 1 bermaksud
faedah dikenakan atas jumlah pokok pinjaman (kadar tetap). Angka 2 bermaksud
faedah dikenakan atas baki pokok tahunan (baki tahunan).
Kadar faedah 5%
Jangka masa pinjaman 5
Kaedah pengiraan faedah* 2
* Kaedah: 1 = kadar tetap 2 = atas baki tahunan
Kadar faedah 5%
Jangka masa pinjaman 5
PINJAMAN (jika perlu)
SEWA-BELI ASET (jika perlu)

5. Langkah 10
Bahagian ini untuk cadangan pembiayaan. Sila agihkan sumber pembiayaan
mengikut jenis sama ada pinjaman, sewa beli atau sumbangan sendiri (tunai atau
aset sedia ada). Sebaik sahaja langkah 1 hingga 9 selesai, sistem akan
menunjukkanjumlah kos pelaksanaan projek, dan jumlah pinjaman yang
ditunjukkan di sebelah kanan bersamaan jumlah kos pelaksanaan projek.
Lazimnya, jumlah pinjaman kurang daripada jumlah kos projek. Oleh itu, sumber
sendiri dan sewa beli perlu dianggarkan mengikut keperluan.
Kos Pinjaman Sewa Beli
Tunai Aset Sedia Ada
Modal Kerja 1 bulan
Keperluan Lain & Pra-Operasi
Luar Jangka 5%
JUMLAH
Pentadbiran
Pemasaran
Operasi
Cadangan Sumber Pembiayaan Projek
Sumbangan Sendiri
Kos Pelaksanaan Projek
KOS PELAKSANAAN PROJEK & SUMBER PEMBIAYAAN
Keperluan
Aset Tetap
Tanah & Bangunan

6. © Ismail Ab.Wahab. MEDEC, Universiti Teknologi MARA
2006
Version 6.1
CONTOH RANCANGAN KEWANGAN BERKOMPUTER
LEMBARAN INPUT
NAMA PERNIAGAAN/SYARIKAT
Aset Tetap RM
Tanah & Bangunan
Perabot 5,000 Van penghantaran 45,000 Mesin 12,500
Peralatan Komputer 6,000 Peralatan operasi 2,500
Modal Kerja Modal Kerja Modal Kerja
Gaji pentadbiran 8,000 Gaji jurujual 4,000 Bahan Mentah & Pembungkusan 4,500
Sewa 2,000 Promosi 500 Pengangkutan Masuk & Duti 500
Alat tulis & bekalan pejabat 400 Petrol & belanja kenderaan 600 Gaji, KWSP, SOCSO (Operasi) 6,000
Utiliti pejabat 500
Lain-Lain Lain-Lain Lain-Lain
Perbelanjaan Lain 200 Perbelanjaan Lain 100 Perbelanjaan Lain 500
Pra-Operasi Pra-Operasi Pra-Operasi
Deposit (sewa, utiliti & sebagainya) 4,000 Deposit (sewa, utiliti & sebagainya) Deposit (sewa, utiliti & sebagainya)
Pendaftaran & Lesen Perniagaan 4,000 Pendaftaran & Lesen Perniagaan Pendaftaran & Lesen Perniagaan
Insurans & Cukai Jalan Kenderaan Insurans & Cukai Jalan Kenderaan 2,500 Insurans & Cukai Jalan Kenderaan
Pelbagai Belanja Pra-Operasi 1,000 Pelbagai Belanja Pra-Operasi 500 Pelbagai Belanja Pra-Operasi 800
JUMLAH 31,100 JUMLAH 53,200 JUMLAH 27,300
Tahun 1: Bulan 1 40,000 Bulan 1 4,500
Bulan 2 40,000 Bulan 2 4,500
Bulan 3 40,000 Bulan 3 4,500
Bulan 4 40,000 Bulan 4 4,500
Bulan 5 40,000 Bulan 5 4,500
Bulan 6 40,000 Bulan 6 4,500
Bulan 7 40,000 Bulan 7 4,500
Bulan 8 40,000 Bulan 8 4,500
Bulan 9 40,000 Bulan 9 4,500
Bulan 10 40,000 Bulan 10 4,500
Bulan 11 40,000 Bulan 11 4,500
Bulan 12 40,000 Bulan 12 4,500
Jumlah Tahun 1 480,000 Jumlah Tahun 1 54,000
Tahun 2: Jumlah Jualan Tahun 2 500,000 Jumlah Belian Tahun 2 58,000
Tahun 3: Jumlah Jualan Tahun 3 530,000 Jumlah Belian Tahun 3 60,000
bahan: Tunai: Kutipan dalam bulan jualan 50% Tunai: Bayaran dalam bulan belian 60%
Kredit: 1 bulan selepas jualan 50% Kredit: 1 bulan selepas belian 40%
Kredit: 2 bulan selepas jualan Kredit: 2 bulan selepas belian
Jumlah 100% Jumlah 100%
2. Anggaran jualan dan belian bahan: ANGGARAN JUALAN
© Ismail Ab.Wahab, MEDEC, UiTM, 2006
MERANGKA RANCANGAN KEWANGAN PERNIAGAAN
1. Anggaran perbelanjaan pentadbiran, pemasaran dan operasi:
PERBELANJAAN PENTADBIRAN PERBELANJAAN PEMASARAN PERBELANJAAN OPERASI
SYARIKAT CONTOH SDN BHD
Aset Tetap RM Aset Tetap
ANGGARAN BELIAN
RM
KAEDAH KUTIPAN JUALAN KAEDAH BAYARAN PEMBELIAN BAHAN3. Kutipan jualan dan bayaran pembelian

7. Kos Pinjaman Sewa Beli
Tunai Aset Sedia Ada
5,000 5,000
6,000 6,000
45,000 40,000 5,000
12,500 12,500
2,500 2,500
Modal Kerja 1 bulan
10,900 10,900
5,100 5,100
11,000 11,000
Keperluan Lain & Pra-Operasi 13,600 13,600
Luar Jangka 5% 5,580 5,580
JUMLAH 117,180 53,000 40,000 24,180
Pentadbiran
Pemasaran
Operasi
Peralatan operasi
Van penghantaran
Cadangan Sumber Pembiayaan Projek
Sumbangan Sendiri
Mesin
Peralatan Komputer
SYARIKAT CONTOH SDN BHD
Kos Pelaksanaan Projek
KOS PELAKSANAAN PROJEK & SUMBER PEMBIAYAAN
Keperluan
Aset Tetap
Tanah & Bangunan
Perabot
ALIRAN WANGTUNAI KUNCI KIRA-KIRA PRESTASI KEWANGANINPUT PENYATA PENDAPATAN
LEMBARAN INPUT
4. Anggaran jangka hayat aset tetap ASET TETAP J.Hayat ASET TETAP J.Hayat
dan kaedah pengiraan susut nilai: Perabot 8 5
Peralatan Komputer 5 5
- 5 Mesin 5
- 5 Peralatan operasi 8
Van penghantaran 5 5
- 5 5
1
modal kerja (jika ada): Kadar kenaikan modal kerja tahun 2 10%
Kadar kenaikan modal kerja tahun 3 10%
STOK BAHAN MENTAH AKHIR TAHUN RM STOK BARANGSIAP AKHIR TAHUN RM
dan barang siap pada akhir tahun: Nilai stok bahan mentah akhir tahun 1 800 Nilai stok barang siap akhir tahun 1 3,000
Nilai stok bahan mentah akhir tahun 2 1,000 Nilai stok barang siap akhir tahun 2 3,400
Nilai stok bahan mentah akhir tahun 3 1,200 Nilai stok barang siap akhir tahun 3 3,800
(bagi syarikat sendirian berhad): Kadar cukai syarikat tahun 1 28%
Kadar cukai syarikat tahun 2 28%
Kadar cukai syarikat tahun 3 28%
8. Maklumat perniagaan: ENTITI PERNIAGAAN 1 JENIS PERNIAGAAN 1
1 = Syarikat Sdn Bhd 1 = Pengilangan
2 = Perkongsian 2 = Perdagangan
3 = Milikan Tunggal 3 = Perkhidmatan
9. Cadangan sumber pembiayaan:
Kadar faedah 6%
Jangka masa pinjaman 5
Kaedah pengiraan faedah* 2
* Kaedah: 1 = kadar tetap 2 = atas baki tahunan kadar tetap
Kadar faedah 5%
Jangka masa pinjaman 5
KADAR PENINGKATAN MODAL KERJA
KAEDAH PENGIRAAN SUSUT NILAI ASET TETAP (1=garis lurus, 2=baki berkurangan)
PINJAMAN (jika perlu)
SEWA-BELI ASET (jika perlu)
KADAR CUKAI SYARIKAT7. Kadar cukai pendapatan syarikat
6. Anggaran nilai stok bahan mentah
5. Anggaran kadar peningkatan tahunan

8. Tahun 1 Tahun 2 Tahun 3
0 800 1,000
54,000 58,000 60,000
800 1,000 1,200
53,200 57,800 59,800
6,000 6,600 7,260
59,200 64,400 67,060
72,000 79,200 87,120
2,813 2,813 2,813
2,813 2,813 2,813
134,013 146,413 156,993
Tahun 1 Tahun 2 Tahun 3
480,000 500,000 530,000
3,000 3,400
134,013 146,413 156,993
3,000 3,400 3,800
131,013 146,013 156,593
348,988 353,988 373,408
130,800 143,880 158,268
61,200 67,320 74,052
800 880 968
4,000
2,500 2,500 2,500
2,300
2,000 2,000 2,000
3,180 2,544 1,908
10,825 10,825 10,825
217,605 229,949 250,521
131,383 124,039 122,887
36,787 34,731 34,408
94,595 89,308 88,478
94,595 183,903 272,381
SYARIKAT CONTOH SDN BHD
PENYATA KOS PENGELUARAN PRO FORMA
Tolak: Perbelanjaan
Faedah Sewa Beli
Jumlah Kos Bahan
Jumlah Kos Overhed Kilang
Belian Tahun Semasa
Faedah Pinjaman
Belanja Pemasaran
Pendaftaran & Lesen
Insurans & Cukai Jalan
Pelbagai Belanja Pra-Operasi
Perbelanjaan Lain
Pengangkutan Masuk & Duti
Kos Pengeluaran
Belanja Pentadbiran
tolak: Stok Akhir Barang Siap
Untung Kasar
Bahan Mentah
Stok Akhir
Susut Nilai Aset Tetap
Jumlah Perbelanjaan
Untung Bersih Sebelum Cukai
Untung Bersih Selepas Cukai
Untung Bersih Terkumpul
Gaji, KWSP, SOCSO (Operasi)
Cukai
PENYATA PENDAPATAN PRO FORMA
Stok Awal
Overhed Kilang
Susut Nilai Aset Tetap (Operasi)
Stok Awal Barang Siap
Jualan
Tolak: Kos Jualan
Kos Pengeluaran
LEMBARAN OUTPUT: PENYATA PENDAPATAN

9. Tahun 1 Tahun 2 Tahun 3
ASET
4,375 3,750 3,125
4,800 3,600 2,400
57,363 43,725 30,088
800 1,000 1,200
3,000 3,400 3,800
20,000 20,833 22,083
109,813 194,325 276,791
133,613 219,558 303,874
Aset Lain
4,000 4,000 4,000
JUMLAH ASET 194,975 267,283 337,961
24,180 24,180 24,180
94,595 183,903 272,381
118,775 208,083 296,561
42,400 31,800 21,200
32,000 24,000 16,000
74,400 55,800 37,200
1,800 3,400 4,200
JUMLAH EKUITI & LIABILITI 194,975 267,283 337,961
Modal
Untung Bersih Terkumpul
Baki Sewa Beli
Baki Pinjaman
Akaun Belum Bayar
Liabiliti Semasa
Liabiliti Jangka Panjang
Ekuiti Pemilik
Tanah & Bangunan
Aset Semasa
Deposit
Peralatan Komputer
Tunai
Akaun Belum Terima
Aset Tetap (Nilai Buku)
Perabot
SYARIKAT CONTOH SDN BHD
KUNCI KIRA-KIRA PRO FORMA
Stok Bahan Mentah
Stok Barang Siap
LEMBARAN OUTPUT: KUNCI KIRA-KIRA

10. LEMBARAN OUTPUT: PRESTASI KEWANGAN
Jualan 480,000 500,000 530,000
Untung Kasar 348,988 353,988 373,408
Untung Sebelum Cukai 131,383 124,039 122,887
Untung Selepas Cukai 94,595 89,308 88,478
Untung Terkumpul 94,595 183,903 272,381
Jumlah Penerimaan Tunai 537,180 499,167 528,750
Jumlah Pembayaran Tunai 427,367 414,655 446,284
Lebihan (Defisit) 109,813 84,512 82,466
Tunai Terkumpul 109,813 194,325 276,791
Ekuiti Pemilik 118,775 208,083 296,561
Aset Tetap 57,363 43,725 30,088
Aset Semasa 133,613 219,558 303,874
Liabiliti Jangka Panjang 74,400 55,800 37,200
Liabiliti Semasa 1,800 3,400 4,200
Keberuntungan
Pulangan Daripada Jualan 20% 18% 17%
Pulangan Daripada Ekuiti 80% 43% 30%
Pulangan Daripada Pelaburan 49% 33% 26%
Kecairan (Ketunaian)
Nisbah Semasa 74.2 64.6 72.4
Nisbah Segera (Ujian Asid) 72.1 63.3 71.2
Keselamatan
Hutang Kepada Ekuiti 0.6 0.3 0.1
Titik Pulangan Modal (Jualan) 302,226 331,449 362,909
Titik Pulangan Modal (%) 63% 66% 68%
ANILISIS PULANGAN MODAL
NISBAH KEWANGAN
Tahun 1 Tahun 2Perkara
KEBERUNTUNGAN
KECAIRAN (KETUNAIAN)
SYARIKAT CONTOH SDN BHD
PRESTASI KEWANGAN
KESELAMATAN
Tahun 3

11. LEMBARAN OUTPUT: GRAF PRESTASI KEWANGAN
PRESTASI KEWANGAN
Nisbah Semasa
58.0
60.0
62.0
64.0
66.0
68.0
70.0
72.0
74.0
76.0
1 2 3
Tahun
Nisbah
Nisbah Segera
58.0
60.0
62.0
64.0
66.0
68.0
70.0
72.0
74.0
1 2 3
Tahun
Nisbah
Pulangan Daripada Jualan
15%
16%
16%
17%
17%
18%
18%
19%
19%
20%
20%
1 2 3
Tahun
%
Pulangan Daripada Ekuiti
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
1 2 3
Tahun
%
Pulangan Daripada Pelaburan
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
1 2 3
Tahun
%
Hutang Kepada Ekuiti
0.0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
1 2 3
Tahun
Nisbah