Харилцаа холбооны зохицуулах хороо болон НҮБ-ын Хүүхдийн сан хамтран “Цахим орчны хүүхэд хамгаалал” форумыг 2019 оны 10 дугаар сарын 22-ны өдөр зохион байгуулах гэж байна. Энэхүү форумд Үүрэн холбооны болон интернетийн үйлчилгээ эрхлэгчид, Контент агрегатор, Дата хостинг, вэбсайтын үйлчилгээ эрхлэгчид болон Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам, Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын яам, Хууль зүй, дотоод хэргийн яам, Эрүүл мэндийн яам, Сэтгэцийн эрүүл мэндийн үндэсний төв, Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах зөвлөл, Цагдаагийн ерөнхий газар, Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн газар оролцох бөгөөд цахим орчны сөрөг нөлөөллөөс хүүхэд, залуучуудыг хамгаалах хууль эрх зүйн орчин, өнөөгийн байдал, авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээ болон цаашид энэ чиглэлээр төр, хувийн хэвшил, төрийн бус байгууллагуудын хамтын ажиллагаа, харилцан бие биедээ дэмжлэг үзүүлэн ажиллах боломжуудын талаар хэлэлцэхээр төлөвлөж байна. Түүнчлэн уг форумд ОУ-ын байгууллагуудын төлөөллүүд ирж, олон улсын түвшинд энэ чиглэлээр авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээний талаар танилцуулах юм.

1. Цахим орчны хүүхэд хамгаалал-2019
Новотел, Улаанбаатар
2019.10.21
ЦАХИМ ОРЧНЫ , НИЙГМИЙН СҮЛЖЭЭ БОЛОН
ХҮҮХЭД ХАМГААЛЛЫН ЗОХИЦУУЛАЛТ

2. ХХМТ- САЛБАРЫН СТАТИСТИК

3. Монгол Улсын нийт
дата хэрэглээ 71,986
Терабайт
Ухаалаг утас - 3,302,052

5. ОНЛАЙН КОНТЕНТИЙН ЗОХИЦУУЛАЛТ
ҮНДЭСНИЙ АЮУЛГҮЙ
БАЙДАЛ
ХУВЬ ХҮНИЙ НЭР
ТӨРИЙГ ХАМГААЛАХ
ЭДИЙН ЗАСГИЙН
АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫГ
ДЭМЖИХ
ТЭРС ҮЗЭЛ, ХҮНИЙ
ЁСНООС ГАЖУУД
ҮЙЛДЛЭЭС СЭРГИЙЛЭХ
 Тэсэрч дэлбэрэх бодис
үйлдвэрлэх зөвлөмж
 Хууль бус эмийн үйлдвэрлэл
 Алан хядах үйл ажиллагаа
...
 Гүтгэлэг
 Доромжлох
...
 Санхүүгийн залилан
 Кредит картын
мэдээлэл
...
 Яс үндсээр ялгаварлан
гадуурхах,
 үзэн ядах буюу өдөөн
турхирах
ХУВИЙН НУУЦЫГ
ХАМГААЛАХ
БИЗНЕСИЙН НЭР
ХҮНДИЙГ ХАМГААЛАХ
ОЮУНЫ ӨМЧИЙГ
ХАМГААЛАХ
ХҮҮХДИЙГ
ХАМГААЛАХ
 Хувь хүний мэдээллийг
зөвшөөрөлгүйгээр түгээх
 Цахим харилцаагаар
дамжуулан дарамтлах
...
 Гүтгэлэг
 Хууль бус харьцуулсан
реклам
...
 Програм хангамж,
хөгжим зэрэг зохиогчийн
эрхийн бүтээлийг
зөвшөөрөлгүйгээр түгээх
...
 Цахим гадуурхал
 Цахим донтолт
 Садар самуун сурталчилах

6. СУУРЬ ХУУЛИУД:
 Харилцаа холбооны тухай хууль, 1995, renewed 2002, 2019
 Радио долгионы тухай хууль, 1999, 2019
 Шуудангын тухай хууль, 2003, 2019
 Аж ахуйн ү/а-нй тусгай зөвшөөрөлийн тухай хууль, 2001 , amendment 2010
 Хүүхэд хамгааллын тухай хууль - 2016
 Сонгуулийн тухай хууль, 2016
 Хэвлэлийн эрх чөлөөний тухай хууль, 1998
 Зар сурталчилгааны тухай хууль, 2002
 Зохиогчийн эрх болон түүнд хамаарах эрхийн хууль renewed 2006
 Мэдээллийн аюулгүй байдлын тухай хуулийн төсөл
 УИХ-ын ЦБТХорооны 05 тогтоол- (2019.06.05)
 Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлиг – 104 (2019.05)
 МУЗГ-ын 2013 оны 01-р тогтоол
ОНЛАЙН КОНТЕНТТЭЙ ХОЛБООТОЙ ХУУЛИУД:
ЭРХ ЗҮЙН БАРИМТ БИЧИГ:

7. www.crc.gov.mn
Холбогдох хуулиуд – хууль бус контентийн төрлүүд
Хууль эрх зүй Заалт, зүйл анги
Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлал 3.3.3.2, 3.3.4.3, 3.3.4.4, 3.6.1.2 заалтууд
Садар самуун явдалтай тэмцэх тухай хууль 5.1, 5.2, 8.1.3, 9.1-9.3 заалтууд
Эрүүгийн хууль 16.9-2.1, 19.9-1, 20.2-1, 14.4-2 заалтууд
Хүн худалдаалахтай тэмцэх тухай хууль 8.1.1, 8.1.2, 8.1.3 заалтууд
Зар сурталчилгааны тухай хууль 6.5.5, 6.5.7, 6.5.8, 13.4, 13.6, 13.8
заалтууд
Зохиогчийн эрх болон түүнд хамаарах эрхийн тухай хууль 12.1, 12.2, 20.1, 21.1, 22.1, 25.1 заалтууд
Хүүхэд хамгааллын тухай хууль 8-р зүйл
Архидан согтуурахтай тэмцэх тухай хууль 9.2.1 заалт
Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх тухай 11.5, 11.6 заалт
Зөрчлийн тухай хууль 6.21-1 заалт
Сонгуулийн тухай хууль 83-р зүйл, 70.1.6 заалт

8. ТЕХНОЛОГИЙН
ШИЙДЭЛ
ХУУЛЬ ДҮРЭМ
ЖУРАМ-БОДЛОГО
ЗОХИЦУУЛАЛТ
ЦАХИМ
ОРЧНЫ ЗӨВ
ЗОХИСТОЙ
ХЭРЭГЛЭЭ
Цахим орчны зохицуулалт - АРГА ЗАМ:
Монгол Улсын одоогийн хууль эрх зүйн тогтолцооны дагуу Харилцаа холбооны зохицуулах
хороо нь аливаа онлайн контентийн агуулгыг хууль зөрчсөн эсэхийг тогтоохгүй бөгөөд
холбогдох эрх бүхий байгууллагуудтай хамтарч ажиллах, дэмжлэг үзүүлэх, тогтоол шийдвэрийн
дагуу технологийн зохицуулалт хийх хууль зүйн боломжтой юм.

9. Зохицуулалтын систем:
70
143
173
115
132
52
44
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Хаасан веб сайтын тоо
Нийт: 729 веб сайт
Хязгаарлалтыг цуцалсан: 56 веб сайт
Садар самуун: 60%
Оюуны өмч: 20%
Спам сервер:10%
Бусад:10%

10. Австрали Улсын онлайн контенийн зохицуулалтын систем
• Хүүхэд хүчирхийлсэн материал
• Террорист үйл ажиллагаа хийхийг дэмжсэн контент
• Гэмт хэрэг, эмх замбараагүй байдалд урин дуудсан,
турхирсан контент
• “Family Friendly” Шүүлтүүр
• ISP түвшний шүүлтүүр
IWF

11. Нийгмийн сүлжээнд хэрхэн зохицуулалт хийх вэ???
“Ногоон суваг”-Хамтын ажиллагаа :
• Фэйсбүүк “Community Standards”
• Дотоодын хууль журам
Төрөл Тоо Агуулга
Хууль бус групп,
хуудас
23 Садар самуун, хуурамч
Хуурамч хэрэглэгч 17 Хууль бус үйл ажиллагаа
Хууль бус контент 85 Оюуны өмч
Нийт хүсэлт: 14 Татгалзсан: 3

12. ТЕХНОЛОГИЙН ШИЙДЭЛ

13. PARENTRAL CONTROL – ЭЦЭГ ЭХИЙН УДИРДЛАГА
 “Circle App” нь эцэг, эх хүүхдийнхээ цахим төхөөрөмж дээр
өнгөрөөж буй цагийг хянах боломжтой.
 “Kidbridge” нь эцэг, эхэд хүүхдийнхээ зурвас буюу мессеж, вэб
хөтчийн түүхийг хянах боломж олгодог.
 “Kidgy” нь таны урьдчилан тогтоосон аюулгүйн бүс, хязгаараас
(танай талбай, хөрш) таны хүүхэд гарсан тохиолдолд танд
мэдэгдэх зориулалттай гар утасны програм юм.
 “Net Nanny” нь интернет дэх хэрэглээнд хяналт тавих
боломжтой эцэг, эхийн хяналтын програм хангамж юм.
“GOOGLE SAFE SEARCH”
“YOUTUBE SAFETY MODE” OR
“RESTRICTED MODE”
ИНТЕРНЕТИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭ
ЭРХЛЭГЧ – “ИНТЕРНЕТ ХЯНАЛТ”
Шүүлтүүр Апп Програм:

14. ЦАХИМ ОРЧНЫ ХҮҮХЭД ХАМГААЛАЛ
Цахим орчин хүүхдэд ямар сөрөг нөлөөлөлтэй вэ?

15. • ЦАХИМ ОРЧНЫ ЗӨВ ЗОХИСТОЙ ХЭРЭГЛЭЭГ СУРТАЛЧИЛАХ, БИЙ БОЛГОХ
• “ekids.mn, happywebs.mn веб сайт”- цахим
орчны ёс зүйтэй хэрэглээг сурталчлан
таниулах, өсвөр залуу үеийг цахим орчинд
хэрхэн хамгаалах, нийгмийн сүлжээний
эерэг болон сөрөг үр дагаврын талаар
нийтлэл – нийт 85 нийтлэл
• 2017 онд - нийт 48 нийтлэл, 2018 онд -
3 нийтлэгчтэй 24 нийтлэл, 2019 онд –
30 постер 20 нийтлэл,
• 2017-2019 онд цахим орчны хүүхэд
хамгаалал чиглэлээр томоохон хэмжээний
12 хэлэлцүүлэг семинар, сургалтыг
холбогдох байгууллагуудтай хамтран зохион
байгуулсан

17. 2018-2019 онд ХХЗХ-с хийж гүйцэтгэсэн ажил:
• “ЦАХИМ ЗӨВ БОЛГОЁ”- ЗГХЭГ, ЦЕГ, ХХЗХ хамтран цахим орчны зүй зохистой хэрэглээг олон
нийтэд бий болгох сурталчлах 1 сарын аяныг 11 сарын турш зохион байгуулсан
• 11-р сарын 01-нээс 12-р сарын 01 хооронд
• 20 видео шторк, 50 постер, фэйсбүүкийн групп
• Давхардсан тоогоор 5.534.804 хүнд хүрсэн байна
• "ЦАХИМ ОРЧИН ДАХ ГАДУУРХАЛ СЭДЭВТ" гар зураг, эссе бичлэг болон захидлын уралдаан”
Уралдаанд улсын хэмжээнд 740 орчим ерөнхий боловсролын сургуулиуд, 36 асран
халамжийн төвүүдийн нийт 10,000 орчим сурагчид оролцсон. Уралдаанд шалгарсан
бүтээлүүдээр 2017 оны 06-р сарын 01-д “Үндэсний уран зургийн галерей”-д үзэсгэлэн
гаргасан. Мөн фэйсбүүк нийгмийн сүлжээ, ekids.mn веб сайтаар дамжуулан олон нийтэд
хүргэсэн.
• “Фэйсбүүк-тэй холбоо тогтоох, хамтарч ажиллах”- 2018-2019 онд Фэйсбүүк компанийн Ази
Номхон далайн бүс нутгийн төвтэй хамтран дараах ажлыг хийхээр тохирсон. Үүнд: 1. Ногоон
суваг үүсгэж мэргэжлийн баг гаргаж ажиллуулах 2. Хэрэглэгчийн профайлд баталгаажуулалт
хийх 3. Сургалт семинар зохион байгуулах
• “Веб сайтын хандалтыг хязгаарлах”-2013-2019 оны хооронд нийт 729 веб сайтын хандалтыг
хязгаарласнаас 56 веб сайтын хандалтыг холбогдох эрх бүхий байгууллагын дүгнэлтээр
сэргээсэн байна. Ихэвчлэн оюуны өмчийн эрхийн зөрчилтэй, садар самуун, порнографыг
сурталчилсан, цахим гэмт хэрэгтэй холбоотой веб сайтууд байна.
• 2018 онд 166 веб сайт - ЦЕГ, Оюуны өмчийн улсын байцаагч, ШӨХТГ, СЕХ

18. • 2017-2019 онд цахим орчны хүүхэд хамгаалал чиглэлээр томоохон хэмжээний 12
хэлэлцүүлэг семинар, сургалтыг холбогдох байгууллагуудтай хамтран зохион байгуулсан
Семинар хэлэлцүүлэг, сургалт:
• “Мэдээллийн аюулгүй байдлыг тухай” хуулийн төслийн ажлын хэсэг
• асгийн газраас чиглэл өгсний дагуу цахим орчинд хүүхэд хамгаалал чиглэлээр ГБХЗХГ, ХХМТГ
болон ХХЗХ-ийн хамтарсан ажлын хэсэг байгуулсан
• Монгол Улсын Хөдөлмөр, Нийгмийн хамгааллын сайдын тушаалын дагуу байгуулагдсан
салбар дундын “Хүүхдийн хөгжил, нийгмийн байнгын ажлын хэсэг”
• ХХМТГ-тай хамтран Дижитал ID – Мобайл ID хэрэгжүүлэх судалгааны ажлыг хийсэн
Ажлын хэсэг:
• “Цахим орчны хүүхэд хамгаалал” – форум., 2019 оны 10-р сарын 23
• НХХЯам, БСШУСЯам, ХЗДХЯам, ГХУСАЗАА, ХХМТГ, НҮБ Хүүхдийн сан
• ХХолбооны үйлчилгэ эрхлэгчид, веб сайт, дата хостинг
• IWF, Facebook, Тайван iWIN, ITU
• “ekids.mn” веб сайтын шинэчлэх, андройд Апп гаргах
• Нэгдсэн портал сайт болгох – дотоод репорт систем
• “Хэрэглэгчийн шүүлтүүр програм”
• Андройд, iOS үйлдлийн системд зориулсан
• Эцэг эхийн удирдлага – үгийн шүүлтүүр, интернет хэрэглэх хугацаа, домэйн нэрээр
хязгаарлах
Хэрэгжүүлж буй төсөл:

19. БАЯРЛАЛАА