1. ՄԻՋՆԱԴԱՐՅԱՆ ԱՆԻ
ԱՆԻ – միջնադարյան Հայաստանի մայրաքաղաք։
Գտնվում է պատմական Շիրակ
գավառում, Ախուրյան գետի աջ ափին, բարձր
եռանկյունաձև հրվանդանի վրա (այժմ
Թուրքիայում):
Անիի նյութական մշակույթի անգնահատելի
արժեքները՝
բուրվառներ, խաչեր, աշտանակներ, գրակալներ,
հախճապակյա, ապակյա, մետաղե, կավե, ոսկրե
դեկորատիվ-կիրառական արվեստի
նմուշներ, ոսկեթել ասեղնագործ գործվածք:
V-VIII դարերում Անին պատկանել է
Կամսարական նախարարական տոհմին: IX
դարում Բագրատունիները գնեցին Անին՝
դարձնելով իրենց աթոռանիստը:

2. ԱՆԻ՝ ԵՐԿՆԱՅԻՆ ՇՆՈՐՀ, ԿՈՎԿԱՍԻ ՀՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԹԱԳԻ
ՄԵԾԱԳՈՒՅՆ ՄԱՐԳԱՐԻՏԸ:
ՆԻԿՈՂԱՅՈՍ ՄԱՌ

3. ԱՆԻ. ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹ
961-ին Հայաստանի մայրաքաղաք
հռչակված Անին երկրի
քաղաքական, մշակութային և
հոգևոր կենտրոն էր: Արհեստների
և առևտրի զարգացման շնորհիվ
քաղաքը բարգավաճում էր:
Կառուցվում էին բազմաթիվ
եկեղեցիներ, պալատներ, իջևանա
տներ, կամուրջներ: Միջնադարյան
հայ և օտարազգի պատմիչների
վկայությամբ Անին ծաղկուն`
հազար ու մի եկեղեցիների քաղաք
էր` 100 000 բնակչով:
Անին կարևոր հանգուցակետ էր
Արևելքն Արևմուտքի հետ կապող
միջազգային տարանցիկ առևտրի
բանուկ ճանապարհների վրա` իր
մեջ կուտակելով «ծովից և
ցամաքից եկած
հարստությունները»:

4. ՄԻՋՆԱԴԱՐՅԱՆ ԴՎԻՆ
ԴՎԻՆ – բազմաշերտ
հուշարձան Երևանից 30 կմ
հարավ, Արարատի մարզի
Արտաշատի ենթաշրջանում։
Ներառելով այժմյան
Այգեստան, Ներքին
Դվին, Հնաբերդ գյուղերը՝
հուշարձանը զբաղեցնում է
400 հա տարածք և
անընդհատ բնակեցված է
եղել Ք.ա. III
հազարամյակից։ Հայոց
մայրաքաղաքն էր 330-ական
թթ. մինչև 885թ. Հայ
եկեղեցու աթոռանիստն էր
484-931թթ. Սելջուկների և
մոնղոլների արշավանքների
հետևանքով XIII դ. Դվինը
ավերվեց։

5. Հուշարձանի կենտրոնում քաղաքի
միջնաբերդն է՝ հզոր պարսպապատերով և
քառասունից ավելի կիսակլոր
աշտարակներով:Դվինի մասնակի
ուսումնասիրությունը կատարվել է դեռևս
XIX դարի երկրորդ կեսից։ 1936թ. սկսված և
մինչև օրս ընթացող սիստեմատիկ
պեղումների շնորհիվ բացվել են քաղաքի
միջնաբերդի և թաղամասերի` տարբեր
դարաշրջաններին պատկանող
հատվածներ, աշխարհիկ,
պաշտամունքային բնույթի
ճարտարապետական կառույցներ,
արտադրական համալիրներ:Դվինի
մասնակի ուսումնասիրությունը կատարվել
է դեռևս XIX դարի երկրորդ
կեսից:Հայաստանը ներկայանում է իր
նշանավոր մարաքաղաքներով` հատկապես
Դվինով և Անիով, որոնք «Մետաքսի
ճանապարհի» հանգրվաններից էին
մշակութային, առևտրական, տնտեսական
սերտ հարաբերություններ ունեին
Արևմուտքի և Արևելքի երկրների հետ:

6. ՊԱՏՐԱՍՏԵՑԻՆ՝ 10-5 ԴԱՍԱՐԱՆ
 Գրիգորյան Արմինե
 Մելիքյան Մելինե
 Սարգսյան Մարիամ
 Փեշտիմալջյան Դիանա