BY Henrik Sargsyan Artschool, 6 ,,Mkhitar Sebastaci,, educational complex

1. Դվին

2. Միջնադարյան Հայաստանի մայրաքաղաք Դվինի ավերակները գտնվում են Երևանից 30 կմ հարավ, ներկայիս Արտաշատի շրջանում։ Քաղաքի տարածքը ընդգրկել է մոտ 400 հա, որի վրա ներկայումս գտնվում են Ն. Դվին, Նորաշեն, Վ. Արտաշատ, Բերդիկ, Այգեստան և Հնաբերդ գյուղերը։

3. Քաղաքային թաղամասերը նույնպես ունեցել են իրենց հզոր պարիսպները, որոնք մինչև XX դարի 60-ական թվականները հատվածաբար դիտվում էին Վ. Արտաշատ, Հնաբերդ և Այգեստան գյուղերի տարածքում։Ցավոք, հողահարթեցման աշխատանքների պատճառով այդ պարիսպները հիմնովին քանդվեցին և հավասարվեցին գետնին։ Հիմնադրվելով 330-ական թվականներին, Դվինը շուրջ մեկ հազարամյակ կարևոր դեր էր խաղում երկրի տնտեսական, քաղաքական, հոգևոր և մշակութային կյանքում։

4. Դվինի բլրի վրա բնակավայրը գոյատևել է սկսած մ.թ.ա. III հազարամյակից։ I հազարամյակի սկզբներին Դվինի բնակավայրը Արարատյան դաշտի խոշորագույն պաշտամունքային կենտրոններից էր։ Պեղումներով բացվել են հնագույն սրբավայրերի և ատրուշանների հետքեր, գտնվել են պաշտամունքային բնույթի կավե անոթներ, որոնք կրել են կենդանիների, որսի տեսարաններ պատկերող վերադիր զարդեր և այլն։ Մ.թ.ա. VIII դարում բնակավայրերի վրա հարձակվեցին ուրարտական ցեղերը, որոնք այդ շրջանում հիմնավորվեցին Արարատյան դաշտում։ Հուշարձանի ստորին շերտերում ամենուրեք նշմարվում են այդ դեպքերին ժամանակակից ուժեղ հրդեհի և ավերածությունների հետքեր։

5. Անտիկ շրջանում Դվինը և մայրաքաղաքին հարող բնակավայրերը հավասարապես բաժանում էին Արտաշատի ճակատագիրը։Առաջին դարում (մ.թ. 58—59 թթ.) Չռոմեացի զորավար Կորբուլոնի արշավանքի ժամանակ Արտաշատի հետ միասին հրդեհվում է նաև Դվինը, որից հետո կյանքը բլրի վրա դադարում է մինչև IV դարի 30-ական թվականները։

6. Պատրաստեց՝ ՀենրիկՍարգսյանը Գեղարվեստիդպրոց-պարտեզ, 6-րդ դասարան www.mskh.am 2011