3. «Από τα μικρά μου χρόνια ως σήμερα, ας μην πω με
ακρίβεια πόσα είναι γιατί θα τρομάξω κι εγώ η ίδια, έζησα
έναν πόλεμο, δύο εμφύλιους πολέμους, δύο δικτατορίες και
δύο προσφυγιές. Δεν τα έζησα σαν απλός παρατηρητής,
αλλά παίρνοντας ενεργό μέρος κάθε φορά κι έτσι και να
ήθελα δεν θα μπορούσε το συγγραφικό μου έργο να μην
επηρεαστεί από τα γεγονότα αυτά που συγκλόνισαν τον
τόπο μας. Άθελα μου η ζωή μου μπλέχτηκε μέσα στην
ιστορία κι έγινα κι εγώ ένα κομμάτι της. Το συγγραφικό μου
λοιπόν έργο, θέλω δε θέλω είναι γεμάτο ιστορία.»
4. Άλκη (Αγγελική) Ζέη
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1925. Έζησε τα
παιδικά της χρόνια στη Σάμο, απ’ όπου καταγόταν
η μητέρα της, μαζί με τη μεγαλύτερη της αδελφή,
ενώ η μητέρα της ανάρρωνε από φυματίωση σε
σανατόριο στην Πάρνηθα.
Όταν άρχισε το σχολείο, η οικογένειά της
εγκαταστάθηκε στο Μαρούσι και στη συνέχεια
στην Αθήνα.
1927 1938
5. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου
Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και
στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας.
Η σχέση της με το γράψιμο ξεκίνησε από τα γυμνασιακά
της χρόνια, γράφοντας έργα για το κουκλοθέατρο,
διηγήματα και νουβέλες, που δημοσιεύονταν σε
διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά.
Η ομάδα του κουκλοθέατρου
6. ""ΜΜππάάρρμμππαα ΜΜυυττοούύσσηηςς""
ΌΌτταανν ήήτταανν μμααθθήήττρριιαα γγυυμμνναασσίίοουυ,,
άάρρχχιισσεε νναα γγρράάφφεειι έέρργγαα γγιιαα ττοο
κκοουυκκλλοοθθέέααττρροο.. ΈΈννααςς ααππόό ττοουυςς
χχααρραακκττήήρρεεςς πποουυ δδηημμιιοούύρργγηησσεε,, οο
ΚΚλλοούύββιιοοςς,, έέγγιιννεε μμεεττέέππεειιτταα έέννααςς
ααππόό ττοουυςς κκυυρριιόόττεερροουυςς ήήρρωωεεςς ττοουυ
κκοουυκκλλοοθθέέααττρροουυ ΑΑθθηηννώώνν
""ΜΜππάάρρμμππαα ΜΜυυττοούύσσηηςς""..
Ο Μπάρμπα Μυτούσης,
γλυκύτατος, χαρούμενος και
κεφάτος ήταν πάντα έτοιμος να
προσφέρει τις γνώσεις και την
υποστήριξη του στα δυο
ανιψάκια του, τον τεμπέλη και
γκρινιάρη Κλούβιο και την
έξυπνη αλλά σκανταλιάρα
Σουβλίτσα.
8. Συμμετείχε στο αριστερό κίνημα από τα χρόνια της
γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα.
Από το 1952 μέχρι το 1964 έζησαν μαζί με τον άντρα της, το
θεατρικό συγγραφέα Γιώργο Σεβαστίκογλου, σαν πολιτικοί
πρόσφυγες στη Σοβιετική Ένωση, αρχικά στην Τασκένδη
και ύστερα στη Μόσχα, όπου γεννήθηκαν και τα δυο παιδιά
τους.
Επέστρεψαν στην Ελλάδα το ’64 για να ξαναφύγουν το ’67
στο Παρίσι, όπου παρέμειναν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας
του '70 λόγω της δικτατορίας.
9. «Γράφοντας το πρώτο μου μυθιστόρημα, Το καπλάνι της
βιτρίνας, που είναι σχεδόν αυτοβιογραφικό και
περιγράφει τα παιδικά μου χρόνια στη Σάμο, πώς να μην
έχει αναφορές στη δικτατορία του Μεταξά το 1936, που
εισέβαλε στη ζωή μας και μπλέχτηκε με τα παιχνίδια μας.»
10. «Έγραψα τον Μεγάλο περίπατο του Πέτρου, ενώ
βρισκόμουνα μακριά από την Ελλάδα στο Παρίσι, εξαιτίας της
Χούντας αυτή τη φορά. Στο βιβλίο αυτό μιλώ για τον πόλεμο,
την κατοχή και την αντίσταση. Βάζω για ήρωα ένα μικρό αγόρι,
για να είναι το έργο πιο κοντά στα παιδιά και το τοποθετώ σε
μια οικογένεια που δεν έχει σχέση με τη δική μου, για να
απομακρυνθώ από την αυτοβιογραφία. Πώς όμως να
απομακρυνθώ όταν τα γεγονότα που περιγράφω τα έχω ζήσει
εγώ η ίδια, μέρα τη μέρα, στιγμή τη στιγμή; Έτσι σε κάθε σελίδα
του βιβλίου υπάρχει ένα κομμάτι από μένα. Βρίσκομαι ακόμα
μέσα στο τριζόνι, στη χελώνα, το σκύλο, που παίζουν σημαντικό
ρόλο στη αφήγηση. »
11. « Τα δύο τελευταία μου μυθιστορήματα, Η Κωνσταντίνα
και οι αράχνες της και το πολύ πρόσφατο Ο ψεύτης
παππούς, αναφέρονται σε σημερινή εποχή. Δεν αντλώ πια
αναμνήσεις από τα παιδικά μου χρόνια, οι ήρωες μου είναι
σημερινά παιδιά. Η ιστορία όμως φαίνεται μου… βγαίνει
από τα αυτιά. Έτσι στην «Κωνσταντίνα» με τη γιαγιά και
τις φιλενάδες της και στον «Ψεύτη παππού» με τον
παππού, εμφανίζεται η ιστορία. »
12. ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ:
Το καπλάνι της βιτρίνας, διήγημα (1963)
Κοντά στις ράγιες, παιδικό μυθιστόρημα (1966)
Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου, μυθιστόρημα (1971)
Αρβυλάκια και γόβες, παιδικό μυθιστόρημα(1975)
Ο θείος Πλάτων, μυθιστόρημα(1975)
Κοντά στις ράγες, διήγημα (1977)
Μια Κυριακή του Απρίλη, διήγημα (1978)
Τα παπούτσια του Αννίβα, μυθιστόρημα (1979)
Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα (για ενηλίκους),
διήγημα (1987)
Η μωβ ομπρέλα, μυθιστόρημα (1989)
13. Η Αλίκη στη χώρα των μαρμάρων, παιδικό
μυθιστόρημα (1990)
Ό Ψεύτης Παππούς, παιδικό διήγημα (1992)
Ματίας, παιδικό διήγημα [Ά Κρατικό βραβείο παιδικής
λογοτεχνίας το 2001](1993)
Σπανιόλικα Παπούτσια ,διήγημα (1994)
Γατοκουβέντες, παιδικό μυθιστόρημα (1996)
Η δωδέκατη γιαγιά και άλλα…, παιδικό μυθιστόρημα
(1998)
Νεανική Φωνή, Ο τιμωρός μυθιστόρημα (1999)
Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της, παιδικό
μυθιστόρημα (2002)
Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο (2013)
14. Σημαντικά βραβεία και διακρίσεις:
1970 ALSC Mildred Batchelder (Η.Π.Α.) για Το καπλάνι της βιτρίνας
1974 ALSC Mildred Batchelder (Η.Π.A.) για το Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου
1980 ALSC Mildred Batchelder (Η.Π.A.) για το Κοντά στις ράγιες
1992 Κρατικό Βραβείο βιβλίου για παιδιά (ΕΛΛΑΔΑ) για το Θέατρο για παιδιά
2002 Βραβείο Acerbi (ΙΤΑΛΙΑ) για το Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα
2003 Βραβείο εφηβικού μυθιστορήματος του ΚΥΚΛΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ
ΒΙΒΛΙΟΥ για το Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της
2003 Βραβείο εφηβικού μυθιστορήματος του περιοδικού «διαβάζω» (ΕΛΛΑΔΑ) για
το Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της
Υποψήφια για το Βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν 2004
Υποψήφια για το Βραβείο Άστριντ Λίντγκρεν 2004
2005 Βραβείο Βιβλιοφάγων (ΓΑΛΛΙΑ) για το Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της
2007 Βραβείο Άντερσεν – Ο κόσμος της παιδικής ηλικίας (ΙΤΑΛΙΑ) για Το καπλάνι
της βιτρίνας
Υποψήφια για το Βραβείο Άστριντ Λίντγκρεν 2009
2010 Βραβείο Νέων Ευρωπαίων (ΓΑΛΛΙΑ, Παν/μιο Λυών) για το Ο ψεύτης
παππούς
2010 Βραβείο Κώστα & Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του
έργου της
2012 Ανακυρήσσεται επίτιμη διδάκτορας του Πανεπιστημίου Κύπρου
15. Η επίσημη ιστοσελίδα για τη συγγραφέα Άλκη Ζέη:
http://www.alkizei.com/
Εκεί μπορείτε να βρείτε: εξώφυλλα των βιβλίων της,
φωτογραφίες, αποσπάσματα συνεντεύξεων,
στιγμιότυπα από εκδηλώσεις και συναντήσεις με
παιδιά, τηλεοπτικές εκπομπές-αφιερώματα στη
συγγραφέα, περιλήψεις των έργων της, κριτικές.
17. Το καπλάνι της βιτρίνας είναι ένα μυθιστόρημα γραμμένο από την
συγγραφέα Άλκη Ζέη (1963). Το έργο είναι εμπνευσμένο από της
προσωπικές εμπειρίες της συγγραφέως και είναι διδακτικό προς τα
παιδιά, διότι περνάει διάφορα μηνύματα όπως για παράδειγμα κατά
του ρατσισμού και κατά του ναζισμού.
Το διήγημα διαδραματίζεται κατά την εποχή της δικτατορίας του
Μεταξα
18. Ήρωες της ιστορίας...
Στο μυθιστόρημα παίρνουν μέρος δύο αδελφές που ζούσαν σε ένα
νησί του Αιγαίου το 1936 η Μέλια και η Μυρτώ. Δυό κορίτσια
σχετικά μικρής ηλικίας. Η Μέλια μας διηγείται τη ζωή της και τα
προβλήματά της στο νησί καθώς και το πώς τα δύο κορίτσια, μέσα
από τις διηγήσεις του Νίκου, που ήταν ξαδερφός τους και
πολιτικοποιημένος νέος, έμαθαν τη διαφορά του φασισμού και της
δημοκρατίας.
19. Περίληψη...
Ένα γεγονός που συνέβη στις αρχές του Αυγούστου,
αναστατώνει τις μικρές αδελφές και την υπόλοιπη οικογένεια,
όταν το καπλάνι της βιτρίνας μετακινήθηκε! Μετά από μια
συναρπαστική περίοδο με αρκετές διηγήσεις του Νίκου
σχετικά με το καπλάνι, επικράτησε δικτατορία και ο
αγαπημένος τους ξάδερφος έπρεπε να κρυφτεί. Έτσι η Μέλια
και η Μυρτώ αναγκάστηκαν να πηγαίνουν στο Μύλο με το
μισό φτερό – τη κρυψώνα του Νίκου – για να του πηγαίνουν
τρόφιμα και να τον φροντίζουν. Αυτός τους αντάμειβε με
διηγήσεις για το καπλάνι, για το οποίο και τους είχε πείσει
πως ήταν ζωντανό.
20. Ιστορικά γεγονότα...
Το κύριο ιστορικό γεγονός που θίγεται στο βιβλίο, είναι η 5ετής δικτατορία
του Ιωάννη Μεταξά(4η Αυγούστου1936-1940) που ξεκίνησε την ίδια ακριβώς
εποχή που διαδραματίζεται το βιβλίο (Αύγουστος 1963).
Ετσι, παράλληλα μπορούμε να δούμε την μετάβαση από ένα καθεστώς
(Δημοκρατία) σε ένα άλλο (Δικτατορία) και πώς αυτό αντιμετωπίζεται από τους
χαρακτήρες του βιβλίου και με ποιον τρόπο επηρεάζει τη συμπεριφορά τους.
Τα κοινωνικά θέματα τα οποία προβάλλει το βιβλίο επηρεάζουν άμεσα και
έμμεσα την ζωή των δύο πρωταγωνιστριών, της μικρής Μέλιας και της
αδερφής της, Μυρτώς, καθώς μετά την εδραίωση του καθεστώτος της 4ης
Αυγούστου στο σπίτι των δύο κοριτσιών υπάρχουν διενέξεις, ενώ βιώνουν μια
ευρύτερη αναταραχή
Συγκεκριμένα, η οικογένεια της Μυρτώς και της Μέλιας καταδιώκεται από
τους κυβερνητικούς (του καθεστώτος) επειδή είχαν αριστερές πεποιθήσεις .
21.
22. Κριτική...
Το μυθιστόρημα ‘‘Το καπλάνι της Βιτρίνας’’
είναι πολύ ωραίο, το ύφος του είναι απλό και
ταυτόχρονα, ως βιβλίο, είναι ευανάγνωστο.Όλα
αυτά τα συμπεραίνουμε διότι εμπνέει τη
φαντασία του αναγνώστη, τον κάνει να σκεφτεί
και προσπαθεί να φανταστεί το περιβάλλον στο
οποίο διαδραματίζονται τα γεγονότα.
23. Διαβάζοντας το μυθιστόρημα, προβληματιστήκαμε για το αν η ζωή
που περιγράφει η Άλκη Ζέη σε αυτό είναι στην πραγματικότητα τα
παιδικά της χρόνια στη Σάμο. Επιπλέον,εντυπωσιαστήκαμε από τις
τόσες λεπτομέρειες που περιγράφει η συγγραφέας στο μυθιστόρημα
και αναρωτηθήκαμε πώς θυμάται τόσα πολλά γεγονότα από την
παιδική της ηλικία!
Επίσης, στο βιβλίο της ‘‘Το καπλάνι της βιτρίνας’’ είχε αναφέρει ότι
ήθελε να γίνει συγγραφέας και αναρωτηθήκαμε αν σκεφτόταν στην
πραγματικότητα από τόσο μικρή να γίνει συγγραφέας.
