Physics

1. Τεράστια κοσμικά γεγονότα αφήνουν τα ίχνη
τους σε αρχαία δέντρα
Οι ξύλινες καρδιές από δύο κέδρους ηλικίας 1200 ετών διατηρούν μέσα τους ένα
κοσμικό μυστήριο – μια απόδειξη ότι ένα ανεξήγητο γεγονός συγκλόνισε τον
πλανήτη μας κατά τον 8ο αιώνα.
Οι κοσμικές ακτίνες είναι τα υποατομικά σωματίδια που διασχίζουν το
διάστημα.
Όταν φθάσουν στη Γη αντιδρούν με το οξυγόνο και το άζωτο της ατμόσφαιρας,
παράγοντας νέα σωματίδια. Ένα από αυτά – ο άνθρακας 14 – παραλαμβάνεται από τα
δέντρα κατά τη διάρκεια της φωτοσύνθεσης και "σταθεροποιείται" στους ετήσιους
δακτύλιους ανάπτυξης του δέντρου.
Ο Fusa Miyake στο Πανεπιστήμιο Nagoya της Ιαπωνίας, και οι συνεργάτες του
εξέτασαν το περιεχόμενο δύο ιαπωνικών κέδρων σε άνθρακα-14 και έμειναν
έκπληκτοι όταν διαπίστωσαν ότι υπήρχε μία 1,2% αύξηση του ισοτόπου μεταξύ 774
και 775 μ.Χ. Η τυπική ετήσια διακύμανση είναι μόλις 0,05 τοις εκατό.
Ο Miyake βρήκε επίσης μια αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα-14 στα δέντρα της
Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης γύρω από εκείνη την εποχή, καθώς και μια
αύξηση του ισοτόπου του βηρυλλίου-10 σε πυρήνες πάγου της Ανταρκτικής – ένα
άλλο ισότοπο που παράγεται από τις κοσμικές ακτίνες.
Τι είδους κοσμικό γεγονός άραγε οδήγησε την αύξηση των κοσμικών ακτίνων; Μια
έκρηξη σουπερνόβα θα μπορούσε να το είχε κάνει, αλλά ο Miyake επισημαίνει ότι
ένα τέτοιο γεγονός θα μπορούσε να έχει αφήσει ένα ορατό ίχνος στον σημερινό
ουρανό είτε στις ακτίνες-Χ είτε με άλλο τρόπο, όπως το σουπερνόβα του Κέπλερ. Θα

2. μπορούσε να ήταν ακόμα και μια ηλιακή έκλαμψη – αλλά μόνο εάν η έκλαμψη
εκείνη ήταν η πιο ενεργητική από οποιαδήποτε άλλη βρέθηκε μέχρι σήμερα.
Ένα τέτοιο συμβάν, εξάλλου, θα προκαλούσε το πιο εντυπωσιακό σέλας που έχει δει
ποτέ ο άνθρωπος, το οποίο δεν θα έμενε απαρατήρητο στους ιστορικούς της εποχής.
Ένας αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, ο Igor Moskalenko, που
δεν συμμετείχε στην έρευνα λέει ότι μπορεί να είναι μια σειρά από ασθενέστερες
εκλάμψεις από ένα έως τρία χρόνια.
Αυτό το κοσμικό γεγονός δεν είναι το πρώτο που έχουν προτείνει τα αρχεία των
δέντρων για τα μέσα της δεκαετίας του 770. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Queen
του Μπέλφαστ, διαπίστωσαν επίσης πρόσφατα μια αύξηση του διοξειδίου του
άνθρακα-14 σε δακτυλίους των δέντρων εκείνη την εποχή, αλλά το έργο τους δεν έχει
ακόμη δημοσιευθεί.
Ο Mike Baillie, ένας ερευνητής των δακτυλίων στο Πανεπιστήμιο Queen, έχει
βρει στοιχεία στο ιστορικό αρχείο που υποδηλώνουν ότι κάτι ασυνήθιστο συμβαίνει
πράγματι εκείνη τη στιγμή. Τον 13ο αιώνα ο Άγγλος χρονογράφος Roger του
Wendover φέρεται να έχει δηλώσει: «Κατά το έτος του Κυρίου 776, πύρινα και
γεμάτο φόβο σημάδια είχαν δει οι άνθρωποι στον ουρανό μετά τη δύση. Φίδια
εμφανίστηκαν στο Σάσσεξ σαν να ξεπήδησαν από το έδαφος, προς μεγάλη έκπληξη
όλων”.
Έτσι, η ριπή ακτινοβολίας του 8ου αιώνα παραμένει επομένως ανεξήγητη. Ό,τι κι αν
ήταν, όμως, πιθανώς θα μπορούσε να πλήξει και πάλι τον πλανήτη.
Πηγή: New Scientist και Physics4u.gr