1. Tema 6
Estímulo e resposta
receptores e efectores
2. Introdución
Pítase un penalti
O porteiro se prepara e
se tira cara un lado e
para a pelota
Tivo lugar unha
reacción frente a unha
sinal, que
desencadenou unha
resposta do porteiro.
O sistema locomotor
(formado polos
músculos e esqueleto)
encargáronse de
executar a resposta
axeitada
3. O que xa sabes
Cos órganos dos sentidos captamos a
información do medio externo que é
transmitida ao SNC
O SNC procesa a información e de seguido
elabora as ordes que desencadean a
resposta
O Sistema Locomotor encárgase de levar a
cabo a resposta realizando os movementos
ordeados polo snc
4. A percepción do medio
Contínuamente, estímulos procedentes tanto do
noso interior como do mundo exterior son percibidos
polo noso organismo.
Grazas a esta capacidade, respondemos
automáticamente ou de forma voluntaria, do xeito
apropiado para a nosa supervivencia e benestar.
5. Receptores sensitivos
Os ESTÍMULOS son aqueles cambios ambientais
que poden ser detectados polo noso organismo.
RECEPTORES son células nerviosas sensibles que
captan os estímulos.
En función da súa localización distinguimos 2 tipos
de receptores:
Receptores internos ou Interorreceptores: infórmannos sobre
o estado e o funcionamento dos nosos órganos dos sentidos.
Receptores externos ou Exterorreceptores: captan os estímulos
exteriores, por iso se localizan na superficie do noso corpo.
6. Receptores sensitivos
Segundo o tipo de estímulos que reciben, os receptores
clasifícanse en:
Mecanorreceptores: reaccionan ante cambios de presión
Termorreceptores: perciben os cambios de temperatura
Quimiorreceptores: detectan substancias químicas
Fotorreceptores: son sensibles á luz
Nociceptores: sensibles á dor.
Todos os receptores sensitivos funcionan baixo o mesmo
principio: converten os estímulos fisico-químicos en impulsos
nerviosos, que a súa vez son transmitidos polo SN Periférico
ata o SNC
Por adaptación sensorial se entende unha modificación na
sensibilidade dos receptores sensitivos pola cal diminúe a
percepción ou deixa de percibir un estímulo se o medio ou o
estímulo permanece constante.
7. Os órganos dos sentidos
Os órganos dos sentidos están formados polos exterorreceptores, que se
atopan:
Dispersos pola pel ou
Agrupados en zonas concretas como:
Mucosa nasal (recobre a parte superior das fosas nasais)
Superficie da lingua
O ollo ou
O oído
Tradicionalmente considéranse 5 sentidos: TACTO, OLFACTO, GUSTO, OÍDO
e VISTA.
Os receptores sensitivos que forman os órganos dos sentidos son sensibles a
distintos tipos de estímulos
Tacto Olfacto Gusto Oído Vista
Órgano Fosas
Pel Lingua Oído Ollo
receptor nasais
Substancias Substancias
estímulo Presión qímicas químicas Vibracións Luz
gaseosas disoltas
8. O sentido do Tacto
A pel, ademáis de revestir e
protexer o corpo, é o órgano
onde se localizan os
receptores táctiles.
A pel está constituida por 3
capas:
a. A máis superficial, a
EPIDERME
b. A intermedia, a DERME
c. A máis profunda, a
HIPODERME
9. a.- A Epiderme
Está constituida por tecido epitelial
pluriestratificado.
As células das capas superficiais
están mortas e impregnadas dunha
substancia córnea que
impermeabiliza a pel (a queratina)
As células das capas inferiores
estánse a dividir contínuamente para
renovar as que se van perdendo.
Nesta capa, tamén se intercalan
MELANOCITOS: células
produtoras dun pigmento que lle da
cor a pel (a Melanina)
10. a.- Epiderme
Da Epiderme derivan:
As uñas: de misión
protectora
Os pelos: que teñen como
misión o illamento
térmico
As glándulas sebáceas
que producen graxa para
impermeabilizar o pelo
As glándulas
sudoríparas que
segregan o suor para
refrixerar a pel
11. b.- Dermis e c.- Hipoderme
A DERME está constituida
por tecido conxuntivo e nela
localízanse vasos
sanguíneos, os músculos
que encrespan o pelo
(músculos horripiladores
ou erectores) e os receptores
táctiles
A HIPODERME está
constituida por un tecido
conxuntivo de tipo adiposo
cuxas células almacenan
graxa e cumpren funcións de
protección e de illamento
térmico
12. Os receptores táctiles
Os receptores do tacto son:
Terminacións nerviosas
libres ou
Encerradas en cápsulas que
se achan dispersos pola pel
Existen diversos tipos de
estímulos táctiles:
Presión
Frío
Calor e
Dor
13. Os receptores táctiles
Cada grupo de receptores está
especializado en recibir estímulos
concretos:
1. Corpúsculos de Meissner:
presións lixeiras de contacto
(caricias)
2. Corpúsculos de Pacini: as
presións fortes e as vibracións
3. Corpúsculos de Ruffini: de tacto,
presión e o aumento de
temperatura (sensación de calor)
4. Corpúsculos de Krause: o
descenso da temperatura
(sensación de frío)
5. Terminacións nerviosas libres: a
sensación de dor, calor e temperatura
14. Hixiene da pel
A pel é unha barreira defensiva que
impide a entrada de multitude de
microbios.
Calquera ferida ou pequena lesión na
pel, pode ser a entrada dos
microorganismos que poderían
causarnos graves infeccións.
Por esta razón, é necesario manter
unha escrupulosa hixiene cutánea
mediante:
Limpeza con auga e xabóns e
A ducha diaria.
O ACNÉ é unha das infeccións
cutáneas máis comúns durante a
pubertade. Esixe lavar frecuentemente
a zona afectada con auga quente e
xabón e evitar a súa manipulación.
O ACNÉ consiste na obstrucción
do conduto de saída das glándulas
sebáceas que se inicia coa pubertade,
cando as hormonas estimulan a súa
actividade.
15.
16. Sentido do Olfacto
O sentido do olfacto e do
gusto traballan
conxuntamente para que se
poidan recoñecer os sabores
característicos dos
alimentos.
O Olfacto localízase nas fosas
nasais. Esta cavidade está
revestida polo epitelio da
mucosa nasal, denomínase
PITUITARIA. Nela
distínguense 2 rexións:
Pituitaria vermella
Pituitaria amarela
17. Olfacto
A Pituitaria vermella reviste a parte
inferior e media da cavidade nasal e
contén abundantes capilares
sanguíneos para quentar o aire que
inspiramos.
A Pituitaria amarela está situada na
parte superior das fosas nasais. Contén
os receptores olfactivos constituidos
por células ciliadas resposables de
percibir e transportar os estímulos.
Os receptores olfactivos son sensibles
a substancias gaseosas ou volátiles
presentes no aire inspirado.
Estes receptores captan máis de 3000
partículas volátiles distintas e emiten
impulsos nerviosos a través do Nervio
olfactivo, chegan ao Bulbo raquídeo
e dende el ao Cortex cerebral, onde
se fai consciente a sensación en forma
de olor
18. Gusto
Os receptores do gusto
atópanse nos botóns
gustativos das papilas
da lingua e do padal, na
farinxe e na larinxe.
Son sensibles a
substancias disolvidas
na saliva.
Existen receptores para 4
tipos de sabores:
Doce
Salgado
Ácido e
Amargo
19. Sabor
O sabor característico
dun alimento é unha
mestura entre sensacións
olfactivas e gustativas, xa
que ao mastigar a
comida, ademáis de
partículas disolvidas,
millóns de moléculas
volátiles despréndense e
pasan da farinxe á
cavidade nasal, onde son
captadas polas células
olfactivas.
20. Hixiene do olfacto e do gusto
A perda ou reducción do sentido do olfacto é a
anomalía máis frecuente. Prodúcese cando a excesiva
mucosidade orixinada nas fosas nasais impide captar
as partículas volátiles.
A reducción ou perda do sentido do gusto adoita ser
consecuencia dos trastornos que lle afectan á lingua,
provocada por ex., por tabaquismo intenso.
O mantemento da limpeza das fosa nasais e o
cepillado dos dentes, incluida a limpeza da lingua,
poden mellorar a percepción dos sabores e olores.
21. Estrutura do oído
Detecta sons e a posición e movementos do corpo
Anatómicamente subdivídese en 3 rexións
22. Estrutura do oído
Pavillón auricular Capta os sons ambientais e
Oído externo dirixeos á membrana timpánica
Conduto auditivo externo facéndoa vibrar
tímpano 8 veces maior ca ventá oval
Tabique Ventá oval Conectada coa cadea de osiños
óseo con 2
Oído medio Ventá redonda
orificios
(cavidade
excavada no óso Martelo Diminúen a amplitude pero
temporal: “caixa Cadea de aumentan a intensidade. F.:
Bigornia transmitir as ondas sonoras ata
do tímpano”) osiños
o oído interno
estribo
Trompa de Eustaquio (comunicada Equilibra presións entre o
coa farinxe) interior e o exterior
Cóclea ou caracol Ten o órgano da audición
Oído interno ou Utrículo
Vestíbulo
laberinto Sáculo Órgano do equilibrio
Canles semicirculares
23. Oído externo
Ten o pabillón auricular
e o conduto auditivo
externo (pelos e cerume)
que captan os sons
ambientais e diríxeos á
membrana timpánica,
facéndoa vibrar
24. Oído medio
O Tímpano é 8 veces maior ca ventá
oval
No tabique óseo ten 2 orificios:
Ventá oval: conectada coa cadea de
osiños
Ventá redonda
No interior está a cadea de osiños
(martelo, bigornia e estribo) que
diminúen a amplitude pero aumentan
a intensidade. A misión é transmitir as
ondas sonoras ata o oído interno
A trompa de Eustaquio,
comunicada coa farinxe, equilibra
presións entre o interior e o exterior xa
que permite a entrada e saída do aire e
así equilibra presións a ambos lados
do tímpano
25. Oído interno ou laberinto
Está formado por un sistema de
canles encaixados no óso
temporal:
O Laberinto óseo, que está cheo
dun líquido chamado perilinfa.
O Laberinto membranoso,
alóxase dentro do laberinto óseo,
coma un molde, e está cheo
doutro líquido, a endolinfa.
No Laberinto distínguense 4
zonas:
Vestíbulo:
Sáculo
Utrículo
As canles semicirculares, onde
reside o sentido do equilibrio
A Cóclea ou Caracol, onde
reside o sentido da audición.
28. mácula
Nos utrículos e nos sáculos, a
través das máculas controlan a
postura e o enderezamento da
cabeza
Cristas
acústicas
Cristas acústicas nas ampollas dos canles
semicirculares, que detectan o
movemento de xiro da cabeza
29. Funcionamento do oído
Realiza 2 funcións:
a. A audición:
As ondas sonoras son recollidas polo pavillón da orella e
dirixidas cara ao conduto auditivo
fan vibrar ao tímpano
esa vibración é ampliada pola cadea de osiños
transmítese aos líquidos que enchen o caracol,
onde se atopan os mecanorreceptores sensibles á vibración
os mecanorreceptores convirten o estímulo en impulsos nerviosos que son enviados ao
cerebro polo Nervio Auditivo
b. O equilibrio:
Cando movemos a cabeza desprázase a endolinfa que enche os canles semicirculares
este movemento é captado polos receptores situados na parede e
transformados en impulsos nerviosos, que lle envían a información destes movementos
ao cerebro.
Os receptores do oído perciben vibracións e producen impulsos nerviosos
que son transportados polo nervio auditivo ao cerebro.
30. Hixiene do oído
Para unha correcta audición e para previr infeccións, é
preciso manter despexados os condutos auditivos
externos.
Para a súa limpeza só debe empregarse auga e xabóns ou
solucións fisiolóxicas.
Nunca deben empregarse bastonetes ou obxectos que
podan danar ó tímpano.
A exposición prolongada a niveis sonoros intensos,
destrúe os receptores sensoriais do oído e conduce
irremisiblemente á perda da capacidade auditiva
(XORDEIRA).
Escoitar música a gran volume é un dos factores que
provoca déficit auditivos entre os mozos.
31. O sentido da vista
Os ollos son os órganos
onde reside o sentido da
vista.
O ollo está formado por
unha serie de:
Órganos anexos e
Globo ocular, aloxado
nunha cavidade (conca
orbitaria) formada polos
ósos do cranio e da cara.
33. Órganos anexos do ollo
Cella: impiden que o suor
caia sobre o ollo
Pálpebra: protexeno do roce
cos obxectos e limpan a súa
superficie ao abrirse e
pecharse.
Pestanas: protéxeno de
partículas de po e detectan os
obxectos que se aproximan a
él.
Glándula lacrimal que
produce as bágoas, que
protexen a conxuntiva, a
mantén húmida e matan as
bacterias, co que evita as
infeccións.
34. O globo ocular
Ten forma esférica grazas a que ten
líquidos no seu interior: humor acuoso
e humor vítreo.
Conxuntiva: epitelio transparente que
cobre a esclerótica e a córnea.
O globo ocular está formado por 3
membranas:
1. Esclerótica: capa branca e dura que
protexe e mantén a forma do ollo. Na
súa parte dianteira atópase a córnea,
que é transparente.
2. Coroides: capa opaca que escurece o
interior do ollo. A súa parte anterior está
o iris (músculo circular situado debaixo da
córnea) e
O orificio da pupila (abertura circular
situada no centro do iris)
3. Retina: capa onde se localizan os
receptores visuais. Na parte anterior
se diferencia o cristalino (lente
transparente que se atopa detrás do iris)
35. Funcionamento do ollo
A luz penetra polas pupilas e
grazas ao cristalino, as imaxes
fórmanse na retina.
Os receptores da retina
captan a luz reflectida polos
obxectos que vemos e
producen impulsos nerviosos
que son transportados polo
nervio óptico ata o cerebro.
Os receptores da retina son de
2 tipos:
CONOS, son sensibles ás cores,
máis non á luz de baixa
intensidade
BASTÓNS, perciben a luz de
pouca intensidade, pero non as
cores. So permiten ver en
branco e negro
36. Acomodación do ollo
Chámase ACOMODACIÓN á
capacidade do ollo de ver os
obxectos con nitidez (debido a que
cambia a forma do cristalino).
Cando o obxecto está lonxe, o
cristalino estírase e adelgaza
Cando o obxecto está preto, acúrtase e
engrosa
Desta forma consigue o ollo que a
imaxe se forme sobre o mesmo lugar
da retina (ENFOQUE),
independentemente da distancia a
que se encontre ó obxecto.
O cristalino adapta a súa curvatura
para modificar a dirección dos raios
de luz e permitir que as imaxes dos
obxectos situados a distintas
distancias se formen correctamente
sobre a retina.
Coa idade diminúe o poder de
acomodación do ollo (PRESBICIA)
37. Regulación da cantidade de luz
A pupila péchase ou ábrese en función da intensidade
luminosa:
péchase para no nos cegar cando hai moita luz e
Ábrese para ver mellor cando hai pouca.
38. Anomalías da visión
Os problemas oculares máis frecuentes
débense á alteracións no globo ocular
ou na superficie da córnea, o que
provoca a formación defectuosa da
imaxe. As máis comúns son:
miopía
hipermetropía
astigmatismo
MIOPÍA: débese a excesiva lonxitude do globo ocular (ou a córnea demasiado
curvada) que fai que os obxectos se debuxen diante da retina.
Os individuos miopes ven:
Nitidamente os obxectos próximos
Borrosos os obxectos afastados
Para correxir este defecto, utilízase anteollos con lentes diverxentes.
HIPERMETROPÍA: débese a unha escasa lonxitude do globo ocular (ou a córnea moi
plana), que fai que os obxectos se debuxen detrás da retina.
Os hipermétropes:
Ven nitidamente os obxectos afastados
Borrosos os obxectos próximos
Corríxese utilizando lentes converxentes.
ASTIGMATISMO: prodúcese cando a córnea presenta unha curvatura irregular nas
súas distintas zonas. Isto provoca unha visión borrosa e distorsionada.
Corríxese utilizando lentes cilíndricas.
40. Hixiene dos ollos
Os ollos teñen un mecanismo propio de limpeza, constituido
polo sistema lacrimal e pola pálpebras, que manteñen
húmida e limpa a superficie do globo ocular.
Así e todo, os ollos deben lavarse diariamente con auga, para
eliminar as lagañas producidas durante o sono.
Medidas de protección para a vista:
1. Utilizar boa luz para ler e estudar
A luz debe penetrar pola esquerda nos dextros
A luz debe penetrar pola dereita nos zurdos.
2. Manter a distancia axeitada ante as pantallas do
ordenador e tv, e non estar fronte a elas demasiado tempo
porque provoca “fatiga visual”.
3. Evitar ler en vehículos en movemento que provoquen
cambios da distancia entre o ollo e o texto, xa que as
variacións na acomodación, coa conseguinte sensación de
mareo
41.
42. A elaboración da resposta
Os estímulos captados polos receptores e
transformados en impulsos nerviosos son
enviados á médula ou ao cerebro, onde se
elaboran as ordes de resposta.
43. No cortex cerebral localízanse:
ÁREAS SENSITIVAS: onde se reciben os impulsos
nerviosos dos distintos órganos dos sentidos a través dos
nervios sensitivos.
Nestas áreas os impulsos tradúcense en sensacións. É no cerebro onde
realmente vemos, oimos, e en xeral, sentimos
A destrucción dunha rexión sensitiva do Cortex cerebral leva aparellada
a INSENSIBILIDADE da zona do corpo correspondente (aínda que os
órganos dos sentidos funcionen perfectamente).
ÁREAS MOTORAS: encargadas de producir estímulos
nerviosos. Estes estímulos son conducidos por medio de
neuronas motoras cara ós órganos efectores, que son
responsables de levaren a cabo a resposta.
A destrucción dalgunha área motora implica a PARALISE dos órganos
controlados por ésta. Estes órganos poderían funcionar correctamente
pero non poden facelo porque non reciben as ordes oportunas
44. Actos voluntarios
Actos voluntarios: son actos
conscientes, controlados de
forma voluntaria.
Elementos dun acto voluntario:
Receptor
Fibra nerviosa sensitiva
Médula Espiñal: vías
ascendentes sensitivas
Áreas sensitivas do Cortex
Cerebral
Interneuronas da Área de
Asociación do Cerebro
Áreas motoras do Cortex
Cerebral
Médula Espiñal: vías
descendentes motoras
Fibra nerviosa motora
Efector
45. Actos involuntarios
Actos reflexos: son respostas rápidas
e automáticas ante estímulos que non
implican un control voluntario.
Os Actos reflexos lévanse a cabo
mediante unha estrutura nerviosa, o
ARCO REFLEXO (cadea de neuronas
que participan nun acto reflexo).
Elementos dun acto reflexo:
Receptor
Neurona sensitiva: que leva o
impuolso nervioso desde o receptor ata á
médula
Neurona de Asociación ou
Interneurona, situada ná médula, que
pon en contacto a neurona sensitiva coa
motora
Neurona motora: que lle transmite a
mensaxe ao músculo correspondente
Órgano efector: un músculo que
efectúa a resposta
46.
47. ELABORACIÓN DA RESPOSTA
No Cortex Cerebral localízanse:
a. Áreas Sensitivas: onde se reciben os impulsos
nerviosos dos distintos órganos dos sentifos a
través dos Nervios Sensitivos. Nesta área
tradúcense as sensacións. A destrución dunha
área sensitiva leva emparellada a
INSENSIBILIDADE da zona do corpo
correspondente.
b. Áreas mototas: encargadas de producir estímulos nerviosos que son
conducidos por Nervios Motores cara os órganos Efectores, que son os
responsables de levar a cabo a resposta. A destrución dalgunha área
motora implica PARÁLISE dos órganos controlados por ésta.
Actos voluntarios: son Actos reflexos: son respostas rápidas e
actos conscientes, automáticas ante estímulos que non implican un
controlados de forma control voluntario.
voluntaria. Os Actos reflexos lévanse a cabo mediante
Elementos dun acto unha estrutura nerviosa, o ARCO REFLEXO
voluntario: (cadea de neuronas que participan nun acto
a. Receptor reflexo).
b. Fibra nerviosa Elementos dun acto reflexo:
sensitiva a. Receptor
c. Médula Espiñal: vías b. Neurona sensitiva: que leva o impuolso
ascendentes nervioso desde o receptor ata á médula
sensitivas c. Neurona de Asociación ou
d. Áreas sensitivas do Interneurona, situada ná médula, que
Cortex Cerebral pon en contacto a neurona sensitiva coa
e. Interneuronas da motora
Área de Asociación d. Neurona motora: que lle transmite a
do Cerebro mensaxe ao músculo correspondente
f. Áreas motoras do e. Órgano efector: un músculo que efectúa
Cortex Cerebral a resposta.
g. Médula Espiñal: vías
descendentes
motoras
h. Fibra nerviosa
motora
i. Efector
48.
49. O sistema locomotor
Está formado polos ósos e os
músculos esqueléticos.
Función:
é o encargado de executar as
respostas motoras ordenadas
polo SN
a colaboración entre os ósos e
músculos permítenos
manter a postura,
desprazarnos e
realizar múltiples movementos.
50. O esqueleto
Función:
constitúe a armazón interna que sostén o
noso corpo
protexe as partes máis delicadas do
organismo
nel insírense os músculos que permiten o
movemento
Está formado por 208 ósos, e as
estruturas que permiten a súa
ensamblaxe (articulacións e
ligamentos)
Divídese en 2 partes:
Esqueleto axial:
Ósos da cabeza
Columna vertebral
Esterno
Costelas
Esqueleto apendicular:
Ósos das extremidades superiores
Ósos das extemidades inferiores
Cinturra escapular ou Ombreiro…
Cintura pelviana ou Cadeira:…….ósos que
unen as extremidades ao esqueleto axial
51. Ósos da cabeza: Ósos das Extremidades
-frontal Superiores:
-parietal - úmero
-temporal - radio
-occipital - cúbito
-ósos da cara: - ósos do carpo
-nasal - ósos do metacarpo
Esqueleto apendicular
-meixela - falanxes
-maxilares
Esqueleto axial
Columna vertebral: vértebras: Ósos das Extremidades
- cervicais Inferiores:
- dorsais - fémur
- lumbares - rótula
- sacro - tibia
- coccix - peroné
- Ósos do tarso
- Ósos do metatarso
- falanxes
Esterno Cintura Escapular ou Ombreiro:
- clavícula
- omóplata
Costelas Cintura Pelviana ou Cadeira:
- verdadeiras Coxal:
- falsas - íleo
- flotantes - ísquion
- pube
52. A musculatura
os músculos esqueléticos
actúan sobre o esqueleto
e executan os
movementos voluntarios
de resposta ante os
estímulos.
Está integrada por máis
de 650 músculos que
contitúen o 35-40% do
peso corporal
53. Músculos
faciais:
son
aqueles
que o seu Frontal: eleva as cellas
movemento
lle dan as
Orbicular dos ollos: abre e pecha as pálpebras
distintas Nasais: engurran a nariz
expresions Orbicular dos labios: abre e pecha os labios
Na Cabeza
ao noso
Bucinador: incha as meixelas
rostro.
Músculos
mastigado Maseter: permite a mastigación
res
Temporal: permite a masticación
No colo ou
Pescozo
Esternocleidomastoideo: xira a cabeza de dereita a esquerda
Digástrico: descende a mandíbula inferior
Zona Pectorais: moven os brazos cara adiante
ventral Serratos maiores: elevan o ombro
Tórax
Trapecio: dobra a cabeza cara atrás
No Tronco
Zona dorsal
Dorsal ancho: move o brazo cara atrás
Zona Rectos maiores: dobran o tronco cara adiante
ventral Oblicuo maior:dobra o tronco cara atrás
Abdome
Glúteo: mantén a posición ergeita. Estira a coxa e faina
Zona dorsal
xirar
54. Deltoide: eleva o brazo
Bíceps braquial:flexiona o brazo
Tríceps: estende o brazo
superior Flexores e extensores: flexionan e estenden os
dedos
Supinador: xira a palma cara abaixo
Palmar: flexiona a man sobre o antebrazo
Extremi Glúteo:
dades Psoas ilíaco: eleva a coxa
Recto anterior: estende a perna
Sartorio: permite cruzar a perna
inferior Bíceps femoral: flexiona a perna
Tibial: flexiona o pé cara a canela
Xemelgos: levantan o talón
Flexores e extensores: flexionan e estenden os
dedos
55. As articulacións e movementos
os nosos ósos están articulados
para permitir o movemento
ARTICULACIÓNS: son
estruturas que unen os ósos do
esqueleto e permiten a mobilidade
da maioría da súas pezas.
TIPOS DE ARTICULACIÓNS
segundo a súa MOBILIDADE:
INMÓBILES: impiden o
movementos dos ósos que agrupan.
Ex.: ósos do cranio, pelve,…
SEMIMOBILES: so realizan
pequenos desprazamentos. Ex.:
articulacións das vértebras
MÓBILES: permiten unha gran
mobilidade entre os ósos. Ex.:
articulación do cobado, cadeira,
xeonllo,…
56. Articulacións móbiles
Nunha articulación móbil
presenta os seguintes
elementos:
LIGAMENTOS: fibras moi fortes
que unen os ósos.
CARTÍLAXES: pezas de ticido
cartilaxinoso que recobren e
protexen as superficies dos ósos
en contacto.
CÁPSULA DE LÍQUIDO
SINOVIAL: bolsa situada entre
os ósos reenchida dun líquido
lubricante: “sinovia” ou “líquido
sinovial”.
Ademáis, nos Xeonllos posúen
MENISCOS: estruturas de
fibrocartílaxe entre os ósos, cuxo
obxecto é adapatar a superficie de
contacto para repartir mellor a
carga.
57. Lesións no sistema locomotor
poden afectar aos músculos, aos ósos ou as articulacións.
Son:
CONTRACTURAS MUSCULARES: contracción
persistente e involuntaria dun músculo.
FRACTURAS ÓSEAS: rotura parcial ou total dun óso.
LUXACIÓNS: saída dos ósos das articulacións.
ESCORDADURAS (esgüince) lesións nos ligamentos
ROTURA DE LIGAMENTOS ou de CARTÍLAXES.
A causa principal destas lesións son: traumatismos
(golpes), exercicios bruscos ou exercicios continuados
sen preparación previa.
58. Prevención das lesións
Utilizar os elementos protectores adecuados a cada
deporte.
Evitar os exercicios bruscos, que poden producir
sobrecarga en músculos e articulacións.
Realizar exercicio físico axuda a previr as lesións e a
recuperación de moitas delas.
Ademáis, realizar exercicio físico, fomenta a
autoestima, facéndonos sentir máis fortes e seguros
ante a vida. Tamén libera un neurotransmisor
(ENDORFINAS) que axudan a reducir a ansiedade e as
molestias físicas e elevan a resistencia á dor, xerando
unha sensación de benestar que prevé e mellora a
depresión.
59. Acción dos músculos sobre o esqueleto
Para cumprir coa súa función, os músculos esqueléticos
únense aos ósos, e contráense e reláxanse producindo
movemento.
Cada músculo únese a 2 ósos distintos mediante uns cordóns
moi resistentes de tecido conxuntivo: os TENDÓNS.
O músculo contráese, acúrtase cando recibe un impulsa
nervioso motor. Grazas ás articulacións, os músculos moven os
ósos facendo que: se acheguen, se separen ou xiren un con
respecto a outro.
Para realizar algúns movementos os músculos traballan
coordinadamente por parellas, que funcionan de forma
antagónica ou contraria. Ex.: músculo bíceps (flexiona o brazo)
e músculo tríceps (extensión do brazo)
60. As pancas do corpo humano
os ósos e as articulacións constitúen un sistema de
pancas sobre as que actúan os músculos.
En toda panca distínguense 3 elementos:
Punto de potencia (P): onde se aplica a forza.
Punto de apoio (A): onde se sustenta a panca
Punto de resistencia (R): onde se sitúa a forza que hai que
vencer.
61. Tipos de pancas
segundo a DISPOSICIÓN
dos seus ELEMENTOS:
PRIMEIRO XÉNERO: o
punto de apoio está entre a
potencia e a resistencia.
Permite unha gran variedade
de accións, mobilidade e
potencia.
SEGUNDO XÉNERO: a
resistencia está entre o punto
de apoio e a potencia. Non
produce grandes
desprazamentos pero vence
grandes resistencias.
TERCEIRO XÉNERO: a
potencia está entre o punto
de apoio e a resistencia. Da
lugar a deprazamentos
extensos, sen vencer grandes
resistencias.