นิตยสารฉลาดซื้อฉบับที่ 107

2. สารบัญ
ปีที่ 16 ฉบับทีี่ 107 มกราคม 2553
www.consumerthai.org
9 17 23 34
เรื่องเด่น อาหารและสุขภาพ
9 “เครื่องดื่มที่กล่าวอ้างว่ามีผลดีต่อสุขภาพ 47 ของฝากจากอินเตอร์เน็ต
(Functional Drinks)” “มาดื่มน้ำประปากันเถอะ....(พูดแล้วสยอง)”
11 แค่ดื่มก็สวย...จริงหรือ?? 50 ช่วง ฉลาด ช้อป
ความเคลื่อนไหว “นาโนเทคโนโลยี:
โอกาสหรือความเสี่ยง(ตอน
1)”
3 กระแสในประเทศ 52 สวยอย่างฉลาด
6 กระแสต่างแดน “เครื่องดื่มสุขภาพ
ดื่มแล้วสวย
สาวและฉลาด?”
64 สารพันปัญหาโทรคมนาคม 57 เรื่องเล่าเฝ้าระวัง
“ทดสอบความ(ไม่)ฉลาด”
“หัวหนู...เหาหนู”
68 เรื่องเรียงเคียงจาน
ทดสอบ “สวัสดีปี
53
จากในสวน”
17 “นมโรงเรียนปลอดภัยแค่ไหน”
23 “ผลทดสอบกล้องดิจิตัล 2009 รุ่นเบสิก” หน้าต่างผู้บริโภค
30 “คู่มือ Photoshop เลือกเล่มที่ใช่ เพื่องานที่คุณชอบ” 54 Consumer Watch
“การทอนเงินที่ผิดพลาด”
สัมภาษณ์ 58 คุยกับคน
34 ทุกคนมีสิทธิ
“แอนนี่
เลียวนาร์ด
ไม่ต้องหวัง
โลกนี้ไม่มีวัน...
“เมื่อคนธรรมดายึดทรัพย์บริษัทข้ามชาติ”
เย็นลง(1)”
เสียงผู้บริโภค 61 Connecting
39 • ไฮสปีดกลายเป็นโลว์สปีด
“เงินกู้ดีๆ
สำหรับคนจนมีบ้างไหม?”
• โดนน้ำร้อนลวกบนแอร์เอเซีย
65 มีอะไรใน โคด-สะ-นา
• ลูกอมเรื่องแสง
แรงฤทธิ์
“Let’s
Go…ประดิษฐ์ประเพณีกันเถอะ”
• ปัญหาจาก
พรบ.ผู้ประสบภัยจากรถอีกแล้ว
Game
ครับ....ท่าน
72 ปัญหาสร้างปัญญา
กฎหมาย
46 รู้กฎหมายกับทนายอาสา
“ธนาคารปล่อยให้ดอกเบี้ยบานแล้วนำมาฟ้อง”

3. บทบรรณาธิการ
สารี อ๋องสมหวัง saree@consumerthai.org
ขออภัยทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง
คณะบรรณาธิการนิตยสารฉลาดซื้อ ขอขอบคุณสมาชิกที่ท้วงติงมาด้วย
มิตรภาพ ถึงบทความที่กระทบต่อสิทธิผู้ป่วยในฉลาดซื้อฉบับที่ผ่านมา
การคุ้มครองสิทธิผู้บริโภค เป็นส่วนหนึ่งของสิทธิมนุษยชนที่สำคัญ คงจำ
กันได้ เมื่อแพทยสภาออกมาตรการให้แพทย์สามารถปฏิเสธไม่ดูแลผู้ป่วยใน
ภาวะฉุกเฉิน ฉลาดซื้อได้มีส่วนร่วมในการคัดค้าน เพราะเราเห็นว่า สิทธิผู้ป่วย
ที่เป็นผู้บริโภค เป็นสิทธิมนุษยชนที่ทุกคนควรให้การเคารพ
คณะบรรณาธิการนิตยสารฉลาดซื้อและผู้เขียนไม่มีเจตนาที่จะให้เกิด
เหตุการณ์เช่นนี้ เราขอแสดงความรับผิดชอบและขออภัยผู้อ่านทุกท่าน ทั้งนี้
ผู้เขียนได้ตัดสินใจยุติการเขียนบทความในนิตยสารฉลาดซื้อ
นิตยสารฉลาดซื้อ ขอขอบคุณสมาชิกที่มีส่วนร่วมในการเป็นเจ้าของ
นิตยสารด้วยกัน
บรรณาธิการ
เจ้าของ : มูลนิธิเพื่อผู้บริโภค 4/2 ซอยวัฒนโยธิน แขวงถนนพญาไท เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร 10400 โทรศัพท์ : 0-2248-3734-7
โทรสาร : 0-2248-3733 บรรณาธิการผู้พิมพผู้โฆษณา : สารี อ๋องสมหวัง คณะที่ปรึกษา : พระไพศาล วิสาโล อาจารย์จรัญ ภักดีธนากุล
ผศ.ภญ.สำลี ใจดี นพ.ประพจน์ เภตรากาศ นพ.สุวิทย์ วิบุลผลประเสริฐ รศ.ดร.จันทร์เพ็ญ วิวัฒน์ รศ.ดร.ภญ.จิราพร ลิ้มปานานนท์
นพ.ชูชัย ศุภวงศ์ รศ.ดร.วิทยา กุลสมบูรณ์ ที่ปรึกษากฎหมาย : ชัยรัตน์ แสงอรุณ บรรณาธิการบริหาร : สารี อ๋องสมหวัง หัวหน้ากอง
บรรณาธิการ : ทัศนีย์ แน่นอุดร กองบรรณาธิการ : รศ.ดร.แก้ว กังสดาลอำไพ นพ.ประวิทย์ ลี่สถาพรวงศา สุวรรณา จิตประภัสสร์
อิฐบูรณ์ อ้นวงษา สุมาลี พะสิม ชนิษฎา วิริยะประสาท ศศิวรรณ ปริญญาตร สมนึก งามละมัย ฝ่ายการตลาดและสมาชิก : เสาวลักษณ์
ปอเจริญ เตือนใจ รอดสกุล ศิลปกรรม : สราวุธ ลอยศักดิ์ พิมพ : บริษัท พิมพ์ดี จำกัด โทรศัพท์ : 0-2803-2694-7 แยกสี/เพลต :
หจก.เลย์ โปรเซส โทรศัพท์ : 0-2433-5433, 0-2803-0360-1

4. จดหมายถึง บก.
ยางในรถจักรยานยนต์
เป็นสมาชิกมานานแล้ว ขอชื่นชมกับการปรับปรุง
ทั้งรูปโฉมและเรื่องราว วันนี้มีเรื่องที่อยากให้ฉลาดซื้อช่วย
ตรวจสอบคือ
1. ยางในรถจักรยานและจักรยานยนต์ค่ะ ดิฉันต้อง
ใช้ทั้งจักรยานและจักรยานยนต์ พอมีปัญหาเข้าร้านซ่อม
ร้านซ่อมก็จะบอกว่า จุ๊บหลุด คือ ยางรอบๆ ที่สูบลมรั่ว
แสดงว่าคุณภาพยางในแย่มาก ทั้งที่เวลาได้บิลค่าซ่อม
ในบิลเขียนว่า “อย่างดี” อยากให้ทางฉลาดซื้อหาวิธีทดสอบ
ให้ด้วยค่ะ จะได้เลือกซื้อยี่ห้อดีๆ มาใช้
2. น้ำส้ม เอ ไม่ใช่ต้อง น้ำมะนาว ที่บรรจุขวด
พลาสติกขายตามตลาด ช่วยนำมาวิเคราะห์และเตือนภัย
ด้วยค่ะว่ามันคืออะไร
ศรีวิไล จิรายุวัฒน์
เรื่องยางในรถจักรยานและจักรยานยนต์ เป็นเรื่องที่
ฉลาดซื้อให้ความสนใจอยู่พอดี เพราะเป็นของจำเป็นอย่าง
หนึ่งที่พบว่ามีปัญหาเรื่องคุณภาพมากๆ กำลังหาวิธีทดสอบ
สวัสดีปีใหม่
เปรียบเทียบอยู่ค่ะ ส่วนน้ำมะนาวขวดใหญ่ในตลาดนั้น
ขอบคุณท่านและทีมงานที่ยังยืนหยัด ไม่ใช่น้ำมะนาวแท้ค่ะ เป็นน้ำมะนาวเทียม โดยนำผลมะนาว
คิดและทำในสิ่งที่สร้างสรรค์สังคม “ดิฉันและ มาคั้นเอาแต่น้ำ กรองเนื้อและสิ่งสกปรกออกไป จากนั้นนำ
ผู้อ่านอีกมากมายขอเป็นกำลังใจให้ท่าน มาผสมกับน้ำและส่วนผสมอื่นๆ เช่น กรดซิตริก หรือที่
ทำงานต่อไปได้อย่างราบรื่น มั่นคงตลอดไป ชาวบ้านเรียกกันง่ายๆ ว่า กรดมะนาว โดยอัตราส่วนนั้น
สมาชิกเลขที่ 3660 ก็แล้วแต่ผู้ผลิต ตัวอย่างเช่น น้ำมะนาว 30% ก็คือมี
น้ำมะนาวแท้ 30% ผสมกับน้ำและส่วนผสมอื่นๆ อีก 70%
ขอขอบพระคุณสมาชิกทุกท่านที่ให้ และมีการแต่งสี แต่งกลิ่น ให้ใกล้เคียงน้ำมะนาวธรรมชาติ
กำลังใจด้วยส่งคำอวยพรและสนับสนุน การเลือกควรเลือกที่มีฉลากบอกรายละเอียดส่วนผสม
ฉลาดซื้อด้วยดีตลอดมา และขออำนวยพร ที่อยู่ผู้ผลิต และเลขสารบบ อย. ส่วนที่ไม่มีฉลาก ก็
ให้สมาชิกทุกท่านประสบความสุข สมหวัง พยายามหลีกเลี่ยงเพราะไม่น่าจะมีน้ำมะนาว แต่เป็นน้ำ
เช่นกัน ผสมกรดมะนาว(ซิตริก) หรือมีการผสมวัตถุอื่นๆ ที่อาจ
ไม่ปลอดภัยต่อการบริโภค
ฉลาดซื้อี่ 107 มกราคม 2553
2 ปีที่ 16 ฉบับที

5. กระแสในประเทศ
กองบรรณาธิการ
ประมวลเหตุการณ์เดือนธันวาคม 2552
2 ธ.ค. 52 14 ธ.ค. 52 หรื อ ทั้ ง จำทั้ ง ปรั บ ซึ่ ง อย.จะดำเนิ น
บุกจับอาหารเสริมปลอม
พบเฝือกคอเก๊ในรถฉุกเฉินของ การตามกฎหมาย ต่อไป
กองบั ง คั บ การปราบปราม สาธารณสุข
การกระทำผิ ด เกี่ ย วกั บ การคุ้ ม ครอง นพ.พิพัฒน์ ยิ่งเสรี เลขาธิการ 19 ธ.ค. 52
ผู้ บ ริ โ ภค (บก.ปคบ.) ร่ ว มกั บ คณะ คณะกรรมการอาหารและยา (อย.) กิน
“ปลาร้า”
ระวัง!
กรรมการอาหารและยา (อย.) ร่วมกัน เปิดเผยว่า ได้สั่งห้ามนำเข้าชุดป้องกัน เจอยาฆ่าแมลง
จั บ กุ ม และยึ ด ผลิ ต ภั ณ ฑ์ อ าหารเสริ ม กระดู ก คอเคลื่ อ นหรื อ เฝื อ กคอของ นพ.วิชัย ขัตติยวิทยากุล นาย
แอลคาร์นิทีน ตราหมอจุฬา ผลิตภัณฑ์ บริษัท สุพรีม โพรดักส์ จำกัด และ แพทย์ ส าธารณสุ ข จั ง หวั ด (สสจ.)
อาหารลดน้ำหนัก ตรา SHAPE MINUS บริ ษั ท FIEU Corporation Co.,Ltd. นครราชสีมา เปิดเผยว่า จากการออก
และกาแฟ 7 รายการ กว่า 2,000 ชิ้น ตั ว แทนจำหน่ า ย PHILADELPHIA ตรวจสอบและสุ่มเก็บตัวอย่างปลาร้า
มู ล ค่ า ประมาณ 1.5 ล้ า นบาท ของ COLLAR ในประเทศไทย ซึ่งใช้เป็น ปลาแห้ง และอาหารแห้งที่ตลาดย่าโม
บริ ษั ท ยิ น ดี เ นเจอร์ โ ปรดั ก ส์ จำกั ด อุปกรณ์ช่วยเหลือ เขตเทศบาลนครนครราชสี ม า
ซึ่ ง ผลิ ต ภั ณ ฑ์ ดั ง กล่ า วไม่ ไ ด้ ผ่ า นการ ฉุ ก เ ฉิ น ใ น ร ถ อ.เมือง จ.นครราชสีมา ผลตรวจ
ตรวจสอบและได้รับอนุญาตจาก อย. พยาบาลหรื อ รถ สอบเบื้ อ งต้ น พบสารฆ่ า แมลงใน
โดยการบุ ก เข้ า จั บ กุ ม และยึ ด ฉุ ก เฉิ น ของหน่ ว ย สินค้าดังกล่าวจำนวน 8 ตัวอย่าง
ผลิตภัณฑ์ครั้งนี้ พบนางนพธีรา ยินดี กู้ ชี พ จำนวน 232 คิ ด เป็ น ร้ อ ยละ 32 ซึ่ ง ได้ แ จ้ ง
เจ้ า ของบริ ษั ท ยิ น ดี เ นเจอร์ โ ปรดั ก ส์ คัน หลังพบความ ตักเตือนผู้จำหน่ายถึงผลการตรวจ
จำกั ด พร้ อ มกั บ สิ น ค้ า ของกลาง ซึ่ ง ผิดปกติของหมายเลขลิขสิทธิ์สินค้าที่ ส อ บ ไ ป แ ล้ ว พ ร้ อ ม ใ ห้ ห ยุ ด ก า ร
ตรวจสอบพบว่ามีการปลอมเลข อย. ไม่ ต รงกั น ระหว่ า งเลขบนสติ ก เกอร์ จำหน่ า ยทั น ที และจะขยายผลหา
และแสดงเลขสารบบอาหารไม่ถูกต้อง กั บ เลขตั ว นู น บนชุ ด ป้ อ งกั น กระดู ก แหล่ ง ผลิ ต เพื่ อ ติ ด ตามผู้ ผ ลิ ต มา
จึงยึดไว้เป็นหลักฐาน เบื้องต้นได้แจ้ง แ ล ะ บ า ง ชิ้ น เ ล ข ที่ ติ ด อ ยู่ บ น ดำเนินคดี ต่อไป
ข้ อ ห า ผ ลิ ต ตั ว ผลิ ต ภั ณ ฑ์ เป็ น เลขของ สำหรั บ ผู้ บ ริ โ ภคควรสั ง เกตดู
อ า ห า ร เ พื่ อ ผลิ ต ภั ณ ฑ์ ช นิ ด อื่ น ที่ ไ ม่ ใ ช่ ชุ ด ว่ า หากอาหารที่จำหน่ายใกล้เคียง มี
จำหน่ า ย ซึ่ ง มี ป้ อ งกั น กระดู ก คอเคลื่ อ น จึ ง แมลงวันตอม แต่ไม่ตอมปลาร้าก็ให้
ฉลากเพื่ อ ลวง เข้ า ข่ า ยอุ ป กรณ์ ก ารแพทย์ สงสั ย ว่ า ปลาร้ า นั้ น ปนเปื้ อ นสาร ฆ่ า
จั ด เป็ น อาหาร ปลอม ทั้ ง นี้ ผลิ ต ภั ณ ฑ์ ชุ ด แมลงและควรปรุ ง สุ ก ทุ ก ครั้ ง ก่ อ น
ปลอม สำหรั บ ป้ อ งกั น กระดู ก คอเคลื่ อ น ที่ รับประทาน
ข อ ง ก ล า ง ที่ บริษัท สุพรีม นำเข้ามายังไม่มี
ตรวจยึ ด มาได้ จ ะนำส่ ง ให้ ท างกรม Certificate of Free Sales หรือการ
วิทยาศาสตร์การแพทย์ตรวจสอบสาร แจ้งขอผ่อนผันการนำเข้า ถือเป็นการ
ที่ใช้เป็นส่วนผสม หากพบว่ามีการใช้ ฝ่าฝืนประกาศกระทรวงสาธารณสุข (
สารอั น ตรายจะพิ จ ารณาแจ้ ง ข้ อ หา ฉบับที่ 6) ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน
เพิ่มเติมกับผู้ต้องหาต่อไป 5 ปี หรือปรับไม่เกิน 2.5 แสนบาท
ฉลาดซื้อ
ปีที่ 16 ฉบับทีี่ 107 มกราคม 2553 3

6. โฆษณาแฝงครองเมือง
มีเดียมอนิเตอร์ เผยผลสำรวจ สทท. ไม่พบการโฆษณาตรงเกินกว่าที่
“โฆษณาตรงโฆษณาแฝง” พบ 3-5-7- กำหนด นอกจากนี้เมื่อวัดจากจำนวน
9 โฆษณาตรงเกิ น กฎหมาย ขณะที่ ที่มีการโฆษณาแฝง พบมากที่สุด คือ
โฆษณาแฝงลามทุ ก รายการ เว้ น ข่ า ว ช่อง 5 มีการโฆษณาแฝงถึง 85.8%
พระราชสำนัก ประชุมรัฐสภา แย่สุด ช่อง 9 มีการโฆษณาแฝง 83.3% ช่อง
ใ ช้ เ ด็ ก เ ป็ น ร่ า ง ท ร ง โ ช ว์ สิ น ค้ า ใ น 7 โฆษณาแฝง 74.8% ช่อง 3 โฆษณา
รายการ แฝง 68.7% และช่อง 11 โฆษณาแฝง
นายธาม เชื้อสถาปนศิริ ผู้จัดการ 48.1%
กลุ่ ม งานวิ ช าการ โครงการเฝ้ า ระวั ง วิ ธี ก ารโฆษณาแฝงที่ พ บบ่ อ ย
สื่ อ ฯ กล่ า วว่ า แม้ ไ ทยใช้ พ.ร.บ. ที่ สุ ด คื อ 1. โฆษณาแฝงสปอตสั้ น
การประกอบกิจการวิทยุกระจายเสียง หรือวีทีอาร์ โดยใช้ภาพโฆษณาสินค้า
และกิจการวิทยุโทรทัศน์ พ.ศ. 2551 ประมาณ 4-7 วินาที ในช่วงเข้าเนื้อหา
เพื่ อ ควบคุ ม การโฆษณา แต่ ยั ง พบ รายการ 2. โฆษณาแฝงวั ต ถุ โดย
ปัญหาข้อกฎหมายตามไม่ทันกลยุทธ์ ตั้งใจจัดฉากให้เห็นสินค้าชัดเจน โดย
ของผู้ประกอบการ เนื่องจากปัจจุบัน เฉพาะฉากละครซิ ท คอมที่ ร้ า นขาย
มี ก ารโฆษณาแฝงมาก ไร้ ก ฎหมาย สิ น ค้ า จะเป็ น จุ ด หลั ก ของการโฆษณา
ควบคุ ม ที่ ชั ด เจน อี ก ทั้ ง มี ก ารใช้ วิ ธี ส่วนรายการข่าวจะนิยมใช้แก้วกาแฟ
เปลี่ยนแปลงรูปแบบและการโฆษณา กล่องนม ซองขนมปัง และคอมพิวเตอร์
ขณะที่กรมประชาสัมพันธ์ ไม่มีอำนาจ โน้ตบุ้ค 3. การโฆษณาแฝงภาพกราฟ รายการ ยกเว้ น การถ่ า ยทอดสดการ
ในการออกประกาศ ระเบี ย บ การ ฟิก มีความถี่บ่อย ฉายเวียนซ้ำกันใน ประชุ ม รั ฐ สภา ข่ า วพระราชสำนั ก
โ ฆ ษ ณ า เ พื่ อ บั ง คั บ ใ ช้ กั บ ส ถ า นี ระหว่างเบรก และ 4. การโฆษณาแฝง นอกจากนี้ ยั ง พบว่ า รายการเด็ ก และ
โทรทัศน์ช่องต่างๆ ไปกั บ เนื้ อ หา แม้ จ ะพบในระดั บ ที่ ไ ม่ เยาวชน มีการใช้กลยุทธโฆษณาแฝง
นายธาม กล่ า วว่ า จากการ มาก แต่มีลักษณะที่แนบเนียน ที่แนบเนียน จัดฉากให้เด็กมีส่วนร่วม
ศึ ก ษาโฆษณาตรงทางสถานี โ ทรทั ศ น์ “การโฆษณาดั ง กล่ า ว ถื อ ว่ า ในการโชว์ สิ น ค้ า เด็ ก หรื อ ผู้ ร่ ว ม
ช่ อ งต่ า งๆ ตั้ ง แต่ วั น ที่ 25-27 ก.ย. ผิดกฎหมาย ตามพรบ.การประกอบ รายการเป็นเหมือนร่างทรง ทั้งที่ไม่ได้
2552 ตลอด 24 ชั่วโมง พบว่า มี 4 กิ จ การกระจายเสี ย งและกิ จ การ รับผลประโยชน์ใดๆ”
ช่ อ งที่ โ ฆษณาเกิ น กว่ า ที่ ก ฎหมาย โทรทั ศ น์ 2551 มาตรา 23 ว่ า ด้ ว ย
กำหนด ได้แก่ 1. ช่อง 9 รวม 3 วัน สั ด ส่ ว นการโฆษณาธุ ร กิ จ เนื่ อ งจาก
มี ก ารโฆษณาเกิ น 192 นาที หรื อ การโฆษณาตรงต้องออกอากาศในช่วง
เฉลี่ ย วั น ละ 1 ชั่ ว โมง 2. ช่ อ ง 3 ที่ ไ ม่ ใ ช่ เ นื้ อ หารายการ โดยใช้ เ กณฑ์
โฆษณาเกิ น 149 นาที 3. ช่ อ ง 7 การโฆษณาธุรกิจ เฉลี่ยทั้งวันต้องไม่
โฆษณาเกิน 111 นาที และ 4. ช่อง 5 เกิน 10 นาทีต่อชั่วโมง อย่างไรก็ตาม
โฆษณาเกิน 106 นาที ขณะที่ช่อง 11- มี ห ลายช่ อ งที่ โ ฆษณาแฝงแทบทุ ก
ฉลาดซื้อี่ 107 มกราคม 2553
4 ปีที่ 16 ฉบับที

7. ค้านหลักสูตรแพทย์อนเตอร์
ิ องค์กรผูบริโภคคัดค้านการขึน
้ ้
หวันกระทบวงการสาธารณสุข ค่าโทลล์เวย์โหด
่
น.ส.สารี อ๋องสมหวัง ผู้จัดการมูลนิธิเพื่อผู้บริโภค เครือข่ายองค์กรผู้บริโภค สถาบันพัฒนานักกฎหมาย
ไม่เห็นด้วยที่โรงเรียนแพทย์ผลักดันหลักสูตรแพทย์นานา และสิทธิมนุษยชน และมูลนิธิเพื่อผู้บริโภค(มพบ.) ออกมา
ชาติ เพื่ อ ผลิ ต แพทย์ ไ ทยให้ ส ามารถรั ก ษาผู้ ป่ ว ยต่ า งชาติ คั ด ค้ า นการขึ้ น ค่ า โทลล์ เ วย์
เนื่องจากจะทำให้เกิดผลกระทบกับวงการสาธารณสุข ทั้ง จากกรณีที่บริษัททางยกระดับ
การแย่งชิงทรัพยากรบุคคลหรืออุปกรณ์ต่างๆ รวมทั้งเรื่อง ดอนเมื อ ง จำกั ด (มหาชน)
การคุ้มครองผู้บริโภค ห รื อ ด อ น เ มื อ ง โ ท ล ล์ เ ว ย์
“แพทยสภาควรปลดล็ อ กการสอบใบประกอบ ประกาศขึ้นราคาค่าโทลล์เวย์
วิชาชีพเวชกรรมจากภาษาไทยเพียงอย่างเดียวให้เป็นภาษา ตลอดสาย จาก 55 บาทเป็น
อังกฤษด้วย แล้วเปิดให้แพทย์ต่างชาติเข้ามาสอบโดยระบุ 85 บาท ซึ่งมีผลเมื่อวันที่ 22
ให้แพทย์ต่างชาติต้องรักษาผู้ป่วยของชาติตัวเองในสถาน ธ.ค. 2552 เพราะเป็ น การขึ้ น ราคาที่ ไ ม่ ส มเหตุ ส มผล
พยาบาลเอกชนเท่านั้น ผู้ป่วยชาติใดมากก็แบ่งเป็นสัดส่วน ไม่ เ ป็ น ธรรมต่ อ ผู้ บ ริ โ ภค และไม่ ส อดคล้ อ งกั บ ภาวะ
กันไป น่าจะทำให้การที่ไทยจะเป็นเมดิคัลฮับยังคงเดินหน้า ค่ า ครองชี พ ของประชาชน แม้ จ ะเป็ น การทำตามสั ญ ญา
ต่อไปได้ ขณะเดียวกันในส่วนของอาจารย์แพทย์คนไทยที่ สัมปทาน แต่ต้องไม่ทำให้เกิดความเสียหายต่อสาธารณะ
เก่งๆ ก็จะมีเวลากลับมารักษาคนไทยด้วย” น.ส.สารี กล่าว นางสาวสารี อ๋ อ งสมหวั ง เลขาธิ ก ารมู ล นิ ธิ เ พื่ อ
ในการประชุมสมัชชาสุขภาพแห่งชาติครั้งที่ 2 ที่จัดขึ้นวันที่ ผู้บริโภค กล่าวว่า “เครือข่ายองค์กรผู้บริโภคต้องการให้
16-18 ธั น วาคม ที่ ศู น ย์ ป ระชุ ม สหประชาชาติ ในการ นายกรัฐมนตรี ใช้อำนาจทางปกครองสั่งการให้กรมทางหลวง
ประชุมวิชาการเรื่อง สองแพร่ง หลักสูตรแพทย์นานาชาติ ยุติการอนุมัติให้ขึ้นราคาค่าโทลล์เวย์ ไม่เช่นนั้นจะดำเนิน
ทางเลือกระหว่างโลกาภิวัตน์กับสุขภาพคนไทย การฟ้องร้องต่อคณะรัฐมนตรีที่ดำเนินการโดยไม่รักษาผล
ด้ า น นพ.เสรี หงษ์ ห ยก รองปลั ด กระทรวง ประโยชน์ ส าธารณะ เพราะประชาชนมี สิ ท ธิ ที่ จ ะได้ รั บ
สาธารณสุข (สธ.) ในฐานะผู้ดูแลเรื่องการจัดสรรกำลังคน บริการสาธารณะในอัตราที่อิงกับต้นทุน มิใช่อัตราการคืน
ด้ า นสาธารณสุ ข กล่ า วว่ า ขณะนี้ ป ระเทศไทยยั ง มี ค วาม ทุนตามที่กำหนดโดยสัญญาตามที่เจ้าของทุนต้องการ
ต้ อ งการบุ ค ลากรในวิ ช าชี พ สาธารณสุ ข โดยเฉพาะแพทย์ การอ้ า งของคณะรั ฐ มนตรี ว่ า เป็ น ไปตามสั ญ ญา
เป็ น อย่ า งมาก นโยบายของสธ.ยั ง มี ก ารขยายงานให้ มี สั ม ปทานนั้ น เป็ น การกล่ า วอ้ า งที่ ท ำลายความชอบธรรม
แ พ ท ย์ บ ริ ห า ร จั ด ก า ร ของการมีรัฐบาลเพื่อจัดทำบริการสาธารณะ เพราะหากให้
โรงพยาบาลระดับอำเภอ สัญญาที่ทำกับเอกชนซึ่งมุ่งหวังผลตอบแทนจากการลงทุน
ทุกแห่งด้วย ดังนั้นถือว่า มาใช้ปิดปากอำนาจของรัฐในการกำหนดอัตราค่าบริการซึ่ง
ประเทศยั ง ขาดแคลน เรี ย กเก็ บ จากประชาชนผู้ ใ ช้ บ ริ ก าร ย่ อ มเป็ น สั ญ ญาทาง
แพทย์อยู่ การผลิตแพทย์ ปกครองที่ ไ ม่ ช อบด้ ว ยหลั ก ของกฎหมายและเป็ น สั ญ ญา
หลั ก สู ต รนานาชาติ เ พื่ อ สั ม ปทานที่ ไ ม่ เ ป็ น ธรรม เพราะเป็ น สั ญ ญาที่ อ นุ ญ าตให้
รองรั บ ผู้ ป่ ว ยต่ า งชาติ จึ ง เอกชนทำบริการสาธารณะแทนรัฐ ที่สำคัญสัญญานี้ไม่ได้
ไม่เหมาะสมในช่วงเวลานี้ เกี่ยวพันเพียงแค่คู่สัญญาทั้งสองฝ่ายเท่านั้น แต่เกี่ยวข้อง
กับประชาชนจำนวนมากที่ต้องรับผลจากสัญญาดังกล่าว”
ฉลาดซื้อ
ปีที่ 16 ฉบับทีี่ 107 มกราคม 2553 5

8. กระแสต่างแดน
ศศิวรรณ ปริญญาตร
สูตรใครก็ได้
แต่ตองไม่อวน
้ ้
ข่าวเรื่องบริษัทยักษ์ใหญ่จาก ส่ ว นในอเมริ ก านั้ น แม้ จ ะมี เกิน
อเมริ ก าผู้ ผ ลิ ต ขนมหวานรสช็ อ ค ส่ ว นผสมของโกโก้ เ พี ย งร้ อ ยละ 10 สำนั ก งานมาตรฐานอาหาร
โกแลตจะเข้าครอบครองกิจการของ ก็สามารถเรียกว่าช็อคโกแลตได้แล้ว ของอเมริ ก าจึ ง กำหนดให้ ภ ายในปี
บริ ษั ท ประเภทเดี ย วกั น ที่ อั ง กฤษ และวั ต ถุ ดิ บ ที่ ใ ช้ คื อ เมล็ ก โกโก้ จ าก ค.ศ. 2012 ขนมที่มีช็อคโกแลตเป็น
ทำให้มีคนออกมาแสดงความวิตกว่า อเมริ ก าใต้ (แต่ ค นในภาคพื้ น ยุ โ รป ส่ ว นประกอบจะต้ อ งลดขนาดลงมา
รสชาติ แ บบดั้ ง เดิ ม ของช็ อ คโกแลต ฟังแล้วคงเชิดใส่ เพราะเขาชอบช็อค ให้เหลือเพียงชิ้นละไม่เกิน 50 กรัม
อังกฤษนั้นอาจจะต้องจบสิ้นลง โกแลตเข้มๆ จึงต้องมีโกโก้ไม่ต่ำกว่า ถ้าเป็นช็อคโกแลตแท่งก็ต้องมีขนาด
เขาว่ากันว่าคนสองประเทศนี้ ร้อยละ 40 ของส่วนผสม) ไม่เกิน 40 กรัมด้วย
กินช็อคโกแลตกันคนละรส สูตรของ แต่ไม่ว่าจะผลิตจากสูตรไหน โลกจะแตกในปี 2012 อย่าง
ทางเมื อ งผู้ ดี นั้ น เขากำหนดให้ มี เจ้ า ช็ อ คโกแลตเหล่ า นี้ ห รื อ เรี ย กให้ ในหนังเขาว่าหรือไม่เรายังไม่รู้ แต่ที่
ปริ ม าณโกโก้ ไ ม่ ต่ ำ กว่ า ร้ อ ยละ 20 ถู ก ว่ า ขนมหวานรสช็ อ คโกแลต ถู ก แน่ๆ เราจะได้เห็นขนมหวานที่ขนาด
และใช้ เ มล็ ด โกโก้ จ ากฝั่ ง ตะวั น ตก จับตามานานแล้วว่าเป็นตัวการหนึ่ง เล็กลงแน่นอน
ของอัฟริกา ทำให้ เ ด็ ก และผู้ ใ หญ่ ยุ ค นี้ มี น้ ำ หนั ก
เราไม่เอารถประจำทาง
ไหวแล้ ว กั บ บริ ก ารรถตู้ ที่ พ วกเขา ลงจากวันละ 12 – 16 ชั่วโมงเหลือ
ต้ อ งเสี่ ย งกั บ คนขั บ ที่ อ ารมณ์ ขึ้ น ๆ เพียงวันละ 8 ชั่วโมงเท่านั้น
ลงๆ ขั บ รถก็ ห วาดเสี ย วแถมยั ง แม้ บ ริ ก ารที่ เ คยทำมาจะไม่
เราที่ ว่ า นี้ ไ ม่ ใ ช่ ใ คร เป็ น ผู้ หยาบคายอีกต่างหาก เป็นที่ประทับใจเห็นๆ แต่ธุรกิจรถตู้
ประกอบการรถตู้ โ ดยสารไม่ ป ระจำ เพื่ อ เป็ น การรองรั บ บรรดา โดยสารไม่ ป ระจำทางนี้ เ ป็ น หนึ่ ง ใน
ท า ง แ บ บ ดั้ ง เ ดิ ม ข อ ง เ มื อ ง แฟนๆ ที่จะมาเชียร์ทีมของตัวเองใน ไม่กี่ธุรกิจที่อนุญาตให้คนผิวสีสามารถ
โ จ ฮั น เ น ส เ บิ ร์ ก ที่ อ อ ก ม า ชุ ม นุ ม การแข่งขันฟุตบอลโลกครั้งที่ 19 ที่ ทำได้ ดั ง นั้ น คนเหล่ า นี้ จึ ง อ่ อ นไหว
ต่อต้านการเปิดให้บริการรถโดยสาร สาธารณรั ฐ อั ฟ ริ ก าใต้ เ ป็ น เจ้ า ภาพ กั บ เรื่ อ งนี้ ม ากและมองว่ า รั ฐ บาล
ประจำทางที่ รั ฐ บาลจะจั ด ให้ มี ขึ้ น รั ฐ บาลจึ ง จั ด ระบบการขนส่ ง ใหม่ ที่ กำลังแย่งสิ่งที่เป็นของพวกเขาไป
ก่อนการแข่งขันฟุตบอลโลกในเดือน จะให้บรรดารถตู้และรถบัสที่ต่างคน แม้รัฐบาลจะประกาศยกเลิก
มิถุนายนปีนี้ ต่างวิ่งกันอยู่ในขณะนี้มารวมตัวกัน นโยบายแบ่ ง แยกสี ผิ ว ไปได้ 15 ปี
ค น ก ลุ่ ม นี้ บ อ ก ว่ า ถ้ า มี ร ถ ตั้งบริษัท โดยเจ้าของรถแต่ละคนก็ แล้ว แต่ความสัมพันธ์ระหว่างรัฐบาล
ประจำทางขึ้นมาเมื่อไร พวกเขาก็มี จะเป็นผู้ถือหุ้นในบริษัทด้วย กั บ กลุ่ ม รถตู้ โ ดยสารนั้ น ยั ง ไม่ ดี ขึ้ น
แต่เจ๊ง แต่ผู้บริโภคนั้นแสนจะยินดีที่ ค่ า ตอบแทนก็ จ ะขึ้ น อยู่ กั บ เลย ปั จ จุ บั น ร้ อ ยละ 40 ของรถ
จะได้ นั่ ง รถประจำทางที่ เ ชื่ อ ถื อ ได้ ระยะทางสะสมที่ทำได้ (ไม่ใช่จำนวน รับจ้างที่วิ่งอยู่ในเมืองโจฮันเนสเบิร์ก
ตรงเวลาและปลอดภัย เพราะทนไม่ ผู้โดยสาร) และชั่วโมงทำงานจะลด นั้นเป็นรถเถื่อนด้วย
ฉลาดซื้อี่ 107 มกราคม 2553
6 ปีที่ 16 ฉบับที

9. ผูดซอเพลงแพง
้ ี ื้
ตั้งราคาขายแตกต่างกันไป ที่ ถู ก ที่ สุ ด ข อ ง แ ต่ ล ะ อั ล บั้ ม นั้ น
เว็บไซต์ www.tunechecker.com จะใช้ เ งิ น เพี ย งแค่ 1,980 ปอนด์
ซึ่ ง เ ป็ น เ ว็ บ ที่ ร ว ม ร้ า น ข า ย เ พ ล ง (105,600 บาท)
ออนไลน์ และเป็ น เว็ บ ที่ ท ำการ น อ ก จ า ก นี้ ยั ง พ บ ว่ า มี ค น
คนอังกฤษที่ซื้อเพลงผ่านร้าน สำรวจดั ง กล่ า ว ยกตั ว อย่ า งกรณี อังกฤษจำนวนไม่น้อยที่เข้าใจว่าต้อง
เพลงออนไลน์นั้น อาจพลาดโอกาส อัลบั้มของไมเคิล บลูเบล ซึ่งขายใน ซื้อเพลงจากเว็บใดเว็บหนึ่งเท่านั้นจึง
ในการประหยัดเงินไปถึงปีละ 1,200 ราคา 8 ปอนด์ (ประมาณ 425 บาท) จะสามารถนำมาเล่ น กั บ อุ ป กรณ์
ปอนด์ (ประมาณ 64,000 บาท) เลย ที่เว็บ iTunes แต่สามารถซื้อได้ใน เครื่ อ งเสี ย งของที่ ต นมี ไ ด้ ทั้ ง ๆ ที่
ทีเดียว ราคา 5 ปอนด์ (ประมาณ 265 บาท) ความจริ ง แล้ ว พวกเขาสามารถซื้ อ
ไม่ ใ ช่ เ พราะเพลงออนไลน์ ในเว็บอเมซอน เพลงจากร้านออนไลน์ร้านใดก็ได้
ขายแพงกว่ า เพลงในแผ่ น ซี ดี ต าม อี ก ตั ว อย่ า งคื อ ถ้ า ซื้ อ อั ล บั้ ม ผลสำรวจย้ ำ ว่ า เพลงยิ่ ง ดั ง ก็
ร้ า น แต่ เ พราะตลาดเพลงออนไลน์ เพลงฮิ ต 40 อั ล บั้ ม ต่ อ ปี จากร้ า น ยิ่งมีร้านเสนอขายในราคาที่แตกต่าง
ซึ่งมีมูลค่าถึง 120 ล้านปอนด์นั้น ไม่ Play เพียงร้านเดียว ผู้ซื้อจะต้องใช้ กั น หลายระดั บ ถ้ า ผู้ บ ริ โ ภครั ก อยู่
มีการควบคุมราคาที่ชัดเจน จึงทำให้ เงินทั้งหมด 3,235 ปอนด์ (170,000 ร้านเดียวไม่ยอมเปลี่ยนแปลง ก็ยิ่งมี
แต่ ล ะร้ า น (ซึ่ ง ในที่ นี้ ก็ คื อ เว็ บ ไซต์ ) บาท) แต่ ถ้ า ลองใช้ เ วลาค้ น หาราคา โอกาสเสียเงินโดยไม่จำเป็นมากขึ้น
อเมริกนชนยังต้องใช้ยาแพงต่อไป
ั
อเมริ ก ากำลั ง จะออก พรบ. บริ ษั ท ผู้ ผ ลิ ต ยาชื่ อ การค้ า ประเภท
ปฏิรูประบบสุขภาพ ฉบับใหม่เ ร็วๆ ชี ว วั ต ถุ ผู ก ขาดการขายยาดั ง กล่ า ว
นี้ ซึ่ ง ต้ อ งใช้ ง บประมาณกว่ า ได้ถึง 12 ปี แถมต่อไปนี้ อย.ของ
800,000 ล้านเหรียญ(26 ล้านล้าน สหรัฐจะเรียกเก็บค่าธรรมเนียมการ จำนวนมาก
บาท) มาดู กั น ให้ ชั ด ๆ ว่ า อเมริ ก า ตรวจรั บ รองยาประเภทชี ว วั ต ถุ จ าก ข่ า วบอกว่ า เหตุ ที่ รั ฐ บาลนี้ ดู
“เปลี่ ย น” ไปอย่ า งที่ ป ระธานาธิ บ ดี ผู้ผลิตยาชื่อสามัญอีกด้วย จะเอื้ อ ประโยชน์ ใ ห้ กั บ ธุ ร กิ จ ยาและ
บารัค โอบามา ได้ลั่นวาจาไว้หรือไม่ แต่ เ ชื่ อ หรื อ ไม่ ว่ า ร่ า งฉบั บ นี้ สุ ข ภาพเป็ น พิ เ ศษนั้ น น่ า จะมี ส่ ว น
แต่ที่แน่ๆ คนอเมริกันจะยังคงใช้ยา ยกเลิกภาษีร้อยละ 5 ที่เคยเก็บจาก เกี่ ย วข้ อ งกั บ การที่ น ายโอบามาเคย
แพงเหมือนเดิม เพราะวุฒิสภาไม่รับ บริ ก ารเสริ ม ความงามอย่ า งการฉี ด รับเงินบริจาคถึง 20 ล้านเหรียญจาก
ข้ อ เสนอเรื่ อ งการนำเข้ า ยาราคาถู ก โบท็ อ กซ์ ล บริ้ ว รอย ผ่ า ตั ด เสริ ม บริษัทเหล่านี้ ในการรณรงค์หาเสียง
จากเพื่อนบ้านอย่างแคนาดา หน้าอก หรือลดไขมันหน้าท้อง ข่าว ในเมื่อสองปีก่อน
ยิ่ ง ไปกว่ า นั้ น อเมริ กั น ชนยั ง บอกว่าผู้ผลิตโบท็อกซ์รายใหญ่อย่าง “เปลี่ ย น” ที่ ว่ า นี่ ส งสั ย จะ
ต้องรอถึง 12 ปี กว่าจะซื้อยาสามัญ Allergen Inc และแพทย์ศัลยกรรม หมายถึงโอกาสเข้าถึงยารักษาโรคที่
ประเภทชีววัตถุ (เช่น ยาที่ใช้ในการ ได้ร่วมกันล็อบบี้ไม่ให้มีการเก็บภาษี น้ อ ยลง ในขณะที่ โ อกาสในการ
รักษาโรคมะเร็ง) ในราคาที่ถูกลงได้ จากบริ ก ารดั ง กล่ า วโดยอ้ า งว่ า จะมี เข้ า ถึ ง บริ ก ารศั ล ยกรรมความงาม
เพราะร่ า งพรบ.ฉบั บ นี้ ใ ห้ สิ ท ธิ กั บ ผ ล ก ร ะ ท บ ต่ อ ผู้ ห ญิ ง วั ย ท ำ ง า น เปลี่ยนโฉมเพิ่มขึ้นนี่เอง
ฉลาดซื้อ
ปีที่ 16 ฉบับทีี่ 107 มกราคม 2553 7

10. จากเครดิต
สูเดบิต
่
ปั จ จุ บั น คนอเมริ กั น เป็ น หนี้
บั ต รเครดิ ต ไม่ ต่ ำ กว่ า เก้ า แสนเจ็ ด
หมื่ น ล้ า นเหรี ย ญ (จากตั ว เลขเมื่ อ
ปลายปี พ.ศ. 2551) และแต่ ล ะ
ครั ว เรื อ นมี บั ต รเครดิ ต ประมาณ
10,679 เหรียญ (ประมาณ 350,000
บาท)
ร้ อ ยละ 78 ของครั ว เรื อ น
อเมริ กั น หรื อ ประมาณ 91 ล้ า น
ครัวเรือน มีบัตรเครดิตมากกว่าหนึ่ง ข ณ ะ นี้ บ ริ ษั ท บั ต ร เ ค ร ดิ ต ถึ ง ร้ อ ยละ 29.9 แต่ อ้ า งว่ า จะลด
ใบ โจราธาน เลวาฟ อาจารย์ ด้ า น ทั้ ง หลายกำลั ง รี บ ขึ้ น อั ต ราดอกเบี้ ย ดอกเบี้ยให้ร้อยละ 10 ถ้าลูกค้าจ่าย
ก า ร ต ล า ด แ ห่ ง ม ห า วิ ท ย า ลั ย กันยกใหญ่ พูดง่ายๆ คือรีบเก็บซะ ตรงเวลา ซึ่ ง ความจริ ง นี่ ก็ คื อ การ
โคลั ม เบี ย บอกว่ า ประเทศอเมริ ก า ก่ อ นที่ ก ฎหมายว่ า ด้ ว ยบั ต รเครดิ ต แอบขึ้นดอกเบี้ยนั่นเอง
นั้นเป็นสังคมที่เน้นการบริโภคอย่าง ของอเมริกาจะมีผลบังคับใช้ในเดือน หลายๆ แห่งที่อ้างว่าใช้อัตรา
ยิ่ ง เรี ย กว่ า เป็ น บริ โ ภคนิ ย มที่ ฉี ด กุ ม ภาพั น ธ์ ปี ห น้ า บางบริ ษั ท ก็ ใ ช้ วิ ธี ดอกเบี้ ย แบบผั น แปร ก็ ไ ม่ ไ ด้ ใ ช้ ใ น
สเตียรอยด์เข้าไปด้วยเลยทีเดียว หลอกล่อให้ลูกค้าต้องยอมรับอัตรา แบบที่เป็นประโยชน์ต่อผู้บริโภคแต่
แต่ ข ณะนี้ ค นอเมริ กั น หั น มา ดอกเบี้ ย ใหม่ ไ ปโดยไม่ รู้ ตั ว และ อย่ า งใด เพราะพวกเล่ น กำหนด
ใช้บัตรเดบิตกันมากขึ้น ปี 2007 มี หลายบริ ษั ท เพิ่ ม อั ต ราขั้ น ต่ ำ ในการ อัตราขั้นต่ำเอาไว้ด้วย คือสูงเท่าไรก็
คนใช้บัตรเดบิตประมาณร้อยละ 65 ชำระหนี้ขึ้นกว่าร้อยละ 250 จะขอเก็บเท่านั้นแต่ถ้าต่ำมากเกินไป
อี ก หนึ่ ง ปี ถั ด มาสถิ ติ ก ารใช้ เ พิ่ ม ขึ้ น นอกจากนี้ยังมีการใช้มุข “คืน กลับไม่ยินยอม (แล้วนี่มันเป็นอัตรา
เป็ น ร้ อ ยละ 72 เนื่ อ งจากภาวะ ดอกเบี้ ย ” เช่ น บางแห่ ง คิ ด ดอกเบี้ ย ผันแปรตรงไหนเนี่ย) น่าจะบอกกัน
เศรษฐกิ จ ที่ ต กต่ ำ ทำให้ ค นต้ อ งการ ตรงๆ ว่ า ผั น แปรแต่ ข าขึ้ น เท่ า นั้ น ก็
ออมมากขึ้น และบัตรเดบิตก็ดูเหมือน หมดเรื่อง
จะเป็ น การจั ด การงบประมาณของ
ตนเองได้ ดี ก ว่ า และไม่ เ ป็ น การนำ
เอาเงินในอนาคตมาใช้
พูดถึงเรื่องบัตรเครดิตก็ต้อง
ยกตั ว อย่ า งพฤติ ก รรมของบริ ษั ท
บั ต รเครดิ ต ที่ ไ ม่ น่ า รั ก ที่ ส หภาพ
ผู้บริโภคหรือ Consumers Union
ของอเมริกา เขาประณามไว้เสียหน่อย
ฉลาดซื้อี่ 107 มกราคม 2553
8 ปีที่ 16 ฉบับที

11. เรื่องเด่น 1
ผศ.วันทนีย์ เกรียงสินยศ
สถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล
เครืองดืมทีกล่าวอ้างว่ามีผลดีตอสุขภาพ
่ ่ ่ ่
(Functional Drinks)
ฉลาดซื้อ
ปีที่ 16 ฉบับทีี่ 107 มกราคม 2553 9

12. กระแสของคนใส่ใจสุขภาพมีแนวโน้มมากขึ้น เหล่านั้น เพิ่มขึ้น เพราะสารต่างๆ เหล่านั้นมีอยู่มากพอ
ตลอดเวลา จึงเป็นโอกาสของตลาดอุตสาหกรรมอาหาร ในอาหารตามธรรมชาติ (ธัญพืช เนื้อสัตว์ ผัก และ
และเครื่องดื่มที่พยายามพัฒนาและปรับปรุงผลิตภัณฑ์ ผลไม้) ที่รับประทานกันเป็นประจำอยู่แล้ว ดังนั้นจึง
ต่างๆ ให้มีผลดีต่อสุขภาพ ปัจจุบันเราจึงเห็นว่ามีการ ถือว่า การดื่มเครื่องดื่มเสริมสุขภาพเหล่านี้เป็นการดื่มน้ำ
โฆษณากล่าวอ้างถึงคุณประโยชน์ของผลิตภัณฑ์อาหาร ที่มีราคาแพงที่ให้ผลต่อสุขภาพค่อนข้างน้อย
ต่างๆ มากมาย โดยเฉพาะในเครื่องดื่มที่มีการโฆษณาว่า แต่จากการโฆษณาอาจทำให้ผู้บริโภคหลงเชื่อว่า
มีผลดีต่อสุขภาพ หรือที่ภาษาอังกฤษเรียกว่า ผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มเหล่านี้มีผลดีต่อสุขภาพ ซื้อมา
Functional Drinks บริโภคเป็นประจำ จนละเลยการปฏิบัติตนในเรื่อง
ตลาดเครื่องดื่มสุขภาพในประเทศไทยที่พบเห็น การบริโภคที่ดี ก็อาจจะไม่มีสุขภาพแข็งแรง ผิวสวย
ทั่วไปมักจะกล่าวอ้างว่า “ดื่มแล้วสวย เก่ง ฉลาด มีผลดี เก่ง หรือฉลาดอย่างที่ต้องการได้ โดยทั่วไปราคาของ
ต่อสมอง” เป็นหลัก โดยมีกลุ่มเป้าหมายเป็นคนหนุ่มสาว ผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มเหล่านี้ค่อนข้างแพง จึงไม่มีความ
หรือวัยทำงานในเมืองที่มีวิถีชีวิตค่อนข้างรีบเร่ง อาจไม่มี จำเป็นที่ต้องซื้อหามาบริโภค โดยเฉพาะถ้ามีรายได้ไม่
เวลาในการดูแลตนเองมากนัก แต่รักสวยรักงาม อยากมี มากพอ แต่ถ้าคุณรวยล้นฟ้าจะซื้อหามาดื่มบ้างก็คงไม่ว่า
ร่างกายที่ฟิต เก่ง และมักมีความสนใจในผลิตภัณฑ์ กันถ้ายังยึดการปฏิบัติตนในเรื่องการบริโภคให้ดีอยู่
เสริมอาหารต่างๆ จากการสำรวจตลาดพบว่ามีผลิตภัณฑ์ ท้ายที่สุดคงไม่มีอะไรที่จะดีกับสุขภาพของตนเอง
เครื่องดื่มประเภทนี้มากกว่า 30 ชนิดที่วางจำหน่ายอยู่ เท่ากับการให้เวลาใส่ใจในสุขภาพของตนเองอย่างแท้จริง
ทั่วไป โดยมีราคาแตกต่างกันตั้งแต่ประมาณ 20-40 บาท รู้จักการกินอาหารตามธรรมชาติให้เหมาะกับความ
เครื่องดื่มเหล่านี้มีผลดีต่อสุขภาพมากน้อยเพียง ต้องการ มีการเคลื่อนไหวของร่างกายที่เหมาะสม อยู่ใน
ใดคงเป็นคำถามที่หลายคนสงสัย จากการพิจารณา สิ่งแวดล้อมที่ดี และทำใจให้เป็นสุข ไม่เครียดจนเกินไป
ส่วนประกอบของเครื่องดื่มเหล่านี้ที่แสดงอยู่ที่ภาชนะ ถ้าทำได้เช่นนี้แล้วอาหารเสริมสุขภาพชนิดใดก็สู้ไม่ได้
บรรจุจะเห็นได้ว่าส่วนใหญ่จะประกอบด้วยส่วนผสมของ แน่นอนค่ะ
น้ำผลไม้ และมักมีการเติมวิตามินแร่ธาตุต่างๆ โดย
เฉพาะที่มีคุณสมบัติในการต้านอนุมูลอิสระ เช่น วิตามิน
อี วิตามินซี เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีเครื่องดื่มหลายชนิด
ที่มีการเติมสารเฉพาะบางอย่างที่มีการกล่าวอ้างว่ามีผลดี
ต่อสุขภาพในด้านต่างๆ เช่น คอลลาเจน โคเอนไซม์
คิวเทน คาร์นีทีน กรดอะมิโนหรือเปปไทด์
เป็นต้น
เมื่อพิจารณาโดยภาพรวมแล้วเครื่อง
ดื่มเหล่านี้ไม่มีอันตรายต่อสุขภาพ เมื่อดื่ม
แล้วจะได้รับ”น้ำ”เข้าสู่ร่างกายเป็นหลัก
ช่วยลดความกระหายและเพิ่มความชุ่มชื้น
กับร่างกาย สำหรับสารเสริมต่างๆ นั้นอาจมี
ประโยชน์กับร่างกายบ้างแตกต่างกันใน
แต่ละบุคคล ซึ่งที่จริงแล้วคนเราทั่วไปไม่มี
ความจำเป็น ที่จะต้องดื่มสารเสริมต่าง ๆ
ฉลาดซื้อ
10 ปีที่ 16 ฉบับทีี่ 107 มกราคม 2553

13. เรื่องเด่น 2
ผศ.วันทนีย์ เกรียงสินยศ
กองบรรณาธิการ
กี่ครั้งกันนะที่คุณๆ อาจนึกสงสัยว่าเจ้าน้ำดื่มสารพัดยี่ห้อที่
แค่ดมก็สวย…
ื่ ใช้เรื่องความงามเป็นจุดขายนั้น ดื่มเข้าไปแล้วมันจะสวย
ได้จริงหรือ?? หนุ่มจะหันมามองตาค้างอย่างในโฆษณา
จริงหรือ?? จริงหรือเปล่า รวมทั้งชื่อสารเคมีแปลกๆ ที่พูดปาวๆ ในสื่อ
ต่างๆ อะมิโนเปปไทด์ คอลลาเจน คิว 10 มันจะมี
สรรพคุณวิเศษมหัศจรรย์จนสามารถบันดาลความสวยงาม
ให้ได้จริงล่ะหรือ เรามาหาคำตอบกัน
ฉลาดซื้อ
ปีที่ 16 ฉบับทีี่ 107 มกราคม 2553 11

14. อย.ให้ขายและโฆษณาได้ แสดงว่าของเขาดีจริงสิ??
เชื่อว่ายังมีผู้บริโภคอีกหลายท่าน ที่เข้าใจผิดว่ามี อย. หมายถึงรับรองว่า ดื่มแล้วสวยจริง อันนี้ขอแก้ไข
เรื่องจริงคือ อย.รับรองเพียงแค่ว่าดื่มแล้วปลอดภัย(ไม่ตาย) แต่ไม่ได้รับรองแต่อย่างใดเลยว่า ดื่มแล้วสวย
ฉลาด สมาร์ท เลิศ อย่างที่เข้าใจกันไปตามที่โฆษณาบอก ลองอ่านฉลากผลิตภัณฑ์ดูสิ อย.เขาไม่อนุญาตให้กล่าวอ้าง
สรรพคุณ คุณประโยชน์ทางอาหารบนฉลากเด็ดขาด เพราะมันไม่มีหลักฐานอะไรที่มันเป็นสิ่งที่ยอมรับได้ไงล่ะ แต่จะ
ไปห้ามคนไม่ให้เอาสารอาหารมาผสมน้ำขายก็ไม่ได้ เขาจึงรับรองแค่ว่า มันปลอดภัย แต่ไม่ได้ดื่มแล้วสวยขึ้นหรือ
ฉลาดขึ้นนะ แถมยังบังคับให้น้ำดื่มพวกนี้ต้องติดคำเตือนเอาไว้ด้วย
“ควรกินอาหารหลากหลายชนิดให้ครบ 5 หมู่ ในสัดส่วนที่เหมาะสมเป็นประจำ”
ฉลากบอกอะไรเราบ้าง
• เกือบทุกผลิตภัณฑ์เป็นน้ำรสผลไม้(ไม่เกิน 20%) ส่วนใหญ่เป็นน้ำ
องุ่นขาวจากน้ำองุ่นขาวเข้มข้น เติมน้ำตาลหรือสารให้ความหวานเพื่อให้มี
รสชาติดี จากนั้นก็แล้วแต่ว่าต้องการให้มีคุณสมบัติเพื่อขายอะไรก็เติมสาร
อาหารนั้นเข้าไป
• ฉลากส่วนใหญ่ไม่มีการโฆษณาสรรพคุณว่าดื่มเพื่ออะไร แต่จะ
แสดงให้เห็นอย่างโจ่งแจ้งว่า มีสารอะไรเป็นตัวเด่น(จุดขาย) แล้วให้ข้อมูล
วิชาการเสริม หรือเพื่อโน้มน้าวใจผู้ซื้อ ซึ่งบางผลิตภัณฑ์เป็นข้อมูลที่คลุมเครือ
และน่าจะได้มีการตรวจสอบว่า ผิดกฎหมายหรือไม่ เช่น
“คลอโรฟิลล์สารสกัดสีเขียว จากอัลฟาฟ่า ช่วยขับสารพิษในร่างกาย
บำรุงเลือด ช่วยให้ ระบบขับถ่ายทำงานได้ดีขึ้น”
• หลายผลิตภัณฑ์เนื้อที่แค่บนฉลากมันไม่พอต้องมีป้าย
พิเศษเพิ่มคล้องไว้ที่ขวดด้วย ซึ่งป้ายให้ข้อมูลเพิ่มเติมนี้ บาง
ข้อความหมิ่นเหม่เข้าข่ายอวดอ้างสรรพคุณเกินจริง
“หุ่นดีไม่มีหน้าท้อง หุ่นสวยเพรียวอย่างใจเพราะไฟเบอร์
สูงช่วยระบบขับถ่าย อยากหุ่นดีไม่มีหน้าท้องใช่ไหม”
ฉลาดซื้อ
12 ปีที่ 16 ฉบับทีี่ 107 มกราคม 2553

15. สารอาหารหรือยาวิเศษ
จากการพลิกดูฉลากผลิตภัณฑ์ ที่อ้างว่าเพื่อความสวยงามหรือฉลาดสดใสนี้
น่าจะพอแบ่งกลุ่มหลักๆ ของสารอาหารที่ถูกนำมาผสมขึ้นเป็นเครื่องดื่มแต่ละขวด
ได้ดังนี้
เครื่องดื่มที่เน้นว่าดื่มแล้วสวย
การโฆษณาว่าดื่มแล้วสวย คงเป็นที่ถูกใจวัยรุ่นสาว ๆ และผู้หญิงหลายคน
เป็นอย่างมาก เพราะทุกคนก็อยากเป็นคนสวยทั้งนั้น เครื่องดื่มประเภทนี้มักมีคำว่า
“บิวติ” อยู่ในชื่อผลิตภัณฑ์ ซึ่งคำนี้เป็นเสียงพ้องของคำภาษาอังกฤษ “beauty” ที่
แปลว่าสวยนั่นเอง หรืออาจมีคำว่า “สกินฟิต” ซึ่งสื่อให้เข้าใจว่ามีผิวหนังที่แข็งแรง
เมื่อพิจาณาส่วนประกอบในเครื่องดื่มเหล่านี้มักพบว่ามีการเติม ”คอลลาเจน”
เพิ่มลงไปในปริมาณที่แตกต่างกัน ตั้งแต่ 125 – 3000 มิลลิกรัม โดยที่หลายชนิดมี
การใช้คำว่าคอลลาเจนในชื่อของผลิตภัฑ์ด้วย เช่น “เซนต์ แอนนา คอลลาเจน”
“สก๊อต คอลลาเจน-อี” เป็นต้น
ความจริง
กินคอลลาเจนแล้วช่วยให้ผิวสวย หรือแก่ช้าจริงหรือไม่ ก่อนอื่นคงต้องทำความเข้าใจกันก่อนว่า คอลลาเจน
คือโปรตีนชนิดหนึ่งที่มีอยู่มากที่สุดในร่างกายคือประมาณ 1 ใน 3 ของโปรตีนทั้งหมดในร่างกาย มีลักษณะโครงสร้าง
ที่เกาะเป็นเกลียว ทำหน้าที่เสริมความแข็งแกร่งให้กับเนื้อเยื่อต่าง ๆ ในร่างกาย ในส่วนของผิวหนังมีคอลลาเจนเป็น
ส่วนประกอบหลัก (ประมาณร้อยละ 75) และทำหน้าที่ช่วยให้ผิวหนังเรียบ ตึง และเนียนเรียบ โดยทำหน้าที่คู่กับ
โปรตีนอีกชนิดหนึ่งที่ชื่อว่าอีลาสติน (Elastin) คอลลาเจนที่ผิวหนังเกิดจากการสร้างภายในร่างกายเราเอง โดยสร้าง
จากกรดอะมิโนที่ได้จากการกินอาหารประเภทโปรตีนต่างๆ เช่น เนื้อสัตว์ ไข่ นม ถั่วเมล็ดแห้ง และต้องอาศัยวิตามินซี
เป็นผู้ช่วยให้เกิดคอลลาเจนที่สมบูรณ์ จากหน้าที่ของคอลลาเจนที่ผิวหนังดังกล่าว ทำให้คอลลาเจนได้รับความสนใจ
นำมาใช้ในการชะลอริ้วรอย เสริมความงาม ช่วยให้ไม่แก่ ผิวหนังจะสวยได้ต้องมีคอลลาเจนที่แข็งแรงอยู่มากพอเป็น
เรื่องจริง แต่อย่าลืมว่าการกินคอลลาเจนเข้าไปไม่ได้หมายความว่าคอลลาเจนที่กินนั้นจะไปอยู่ที่ผิวหนังได้ เพราะ
คอลลาเจนเป็นโปรตีน เมื่อกินเข้าไป จะถูกย่อยเปลี่ยนเป็นกรดอะมิโนเช่นเดียวกับโปรตีนชนิดอื่นๆ จากนั้นกรด
อะมิโนจึงถูกดูดซึมเข้าสู่ร่างกาย เอาไว้เป็นตัวตั้งต้นสำหรับการสร้างโปรตีนที่จำเป็นต่อร่างกายต่อไป ที่จริงแล้วในทาง
โภชนาการคอลลาเจนจัดเป็นโปรตีนที่มีคุณภาพต่ำ เพราะมีกรดอะมิโนจำเป็นที่ร่างกายสร้างไม่ได้ไม่ครบถ้วนและไม่
เพียงพอ ดังนั้นการกินแต่คอลลาเจนโดยที่ไม่ได้รับโปรตีนที่มีคุณภาพดีอย่างอื่นมากพอในระยะยาว จะส่งผลเสียต่อ
สุขภาพได้ และการกินคอลลาเจนเพื่อให้ผิวสวยนั้นคงได้ผลน้อย ถ้าร่างกายไม่ได้รับสารอาหารที่จำเป็นอย่างครบถ้วน
จากการกินอาหารที่ครบหมวดหมู่อย่างหลากหลายและสมดุล การที่ผิวหนังจะสวยได้จำเป็นที่จะต้องดื่มน้ำเปล่าที่
สะอาดอย่างมากพอ และต้องรู้จักหลีกเลี่ยงปัจจัยที่เร่งการเสื่อมสลายของคอลลาเจนด้วย เช่น การอยู่ในที่แสงแดด
จัดเป็นเวลานานหรือการสูบบุหรี่ เป็นต้น
ฉลาดซื้อ
ปีที่ 16 ฉบับทีี่ 107 มกราคม 2553 13

16. เครื่องดื่มที่เน้นว่ามีผลบำรุงสมอง
ตัวนี้กำลังมาแรง เครื่องดื่มที่โฆษณาว่าทำให้เก่ง มีผลต่อสมอง เครื่องดื่มในกลุ่มนี้
บางชนิดใช้คำว่า “เบรนฟิต” หรือ “สมาร์ท” เป็นส่วนหนึ่งของชื่อผลิตภัณฑ์ ลักษณะเด่น
ของผลิตภัณฑ์ในกลุ่มนี้คือ มีส่วนประกอบของเปปไทด์หรือกรดอะมิโน หรือใน
บางผลิตภัณฑ์จะมีการเสริมกรดไขมันโมเลกุลยาวที่สกัดจากปลา ที่เรียกว่า
โอเมก้าสามหรือดีเอชเอ ร่วมด้วย
ความจริง
เปปไทด์และกรดอะมิโนคือหน่วยย่อยของโปรตีนที่ร่างกายสามารถดูดซึมนำไป
ใช้ได้เลย โดยปกติเมื่อเรากินอาหารที่เป็นแหล่งของโปรตีนต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นโปรตีนจากพืช
(ถั่วต่างๆ) หรือโปรตีนจากสัตว์ ร่างกายจะมีน้ำย่อยหรือเอนไซม์ มาย่อยสลายโปรตีนนั้นให้
มีขนาดเล็กลงจนกลายเป็นกรดอะมิโนเพื่อดูดซึมเข้าสู่ร่างกายและนำไปใช้ประโยชน์ต่อไป
สำหรับเปปไทด์นั้นคือกรดอะมิโน 2 หรือ 3 ตัวเรียงต่อกัน ปัจจุบันมีการศึกษาพบว่า
ร่างกายสามารถดูดซึมเปปไทด์สายสั้นนี้ได้ดีกว่ากรดอะมิโนเดี่ยว ดังนั้นการดื่มเครื่องดื่มที่มี
ส่วนประกอบของเปปไทด์หรือกรดอะมิโนเข้าไป ก็จะทำให้ร่างกายสามารถนำเปปไทด์หรือ
กรดอะมิโนนั้นไปใช้ได้ทันที อย่างไรก็ตามแต่ละท่านคงต้องพิจารณาว่าร่างกายท่านมีความ
จำเป็นที่ต้องการเปปไทด์หรือกรดอะมิโนต่างๆ เหล่านี้เพิ่มขึ้นทันทีหรือไม่ ถ้าเรามีการ
รับประทานอาหารที่เหมาะสมครบถ้วนทั้งสามมื้อแล้ว การได้รับโปรตีนที่มากเกินไปไม่ว่าใน
รูปแบบใดจะส่งผลให้ไตต้องทำงานหนักมากขึ้นในการกำจัดออกจากร่างกาย ซึ่งมีโอกาส
ทำให้ไตของเราเสื่อมสภาพได้เร็วขึ้น ถึงแม้ว่าการดื่มเครื่องดื่มที่มีส่วนประกอบของเปปไทด์
หรือกรดอะมิโนจะทำให้ร่างกายสามารถดูดซึมสารเหล่านั้นไปใช้ได้ทันที อาจมีผลทำให้
สมองทำงานได้ดีขึ้น แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าจะทำให้ฉลาดขึ้นไปด้วย ดังนั้นการดื่มเครื่อง
ดื่มเหล่านี้ก่อนเข้าห้องสอบของนักเรียน/นักศึกษานั้นคงไม่ได้ทำให้นักศึกษาผู้นั้นทำคะแนน
สอบได้ดีขึ้น ถ้าไม่ได้มีการศึกษาทบทวนบทเรียนอย่างสม่ำเสมอมาก่อน
ดีเอชเอ (DHA) เป็นคำย่อมาจาก docosahexaenoic acid ซึ่งก็คือคือกรดไขมัน
โมเลกุลยาวชนิดหนึ่งทีมีอยู่มาก ในสมอง ประสาทตา และหัวใจ เนื่องจากในสมองจะมี
เซลล์ไขมันอยู่มากที่สุด ดังนั้นการได้รับกรดไขมันชนิดนี้มากพอจึงเชื่อว่าช่วยพัฒนาการของ
สมองและระบบประสาทของร่างกายทั้งในเด็กและในผู้ใหญ่ แหล่งอาหารที่สำคัญของไขมัน
ชนิดนี้คือการบริโภคปลาเป็นประจำ อย่างไรก็ตามหลายท่านอาจบอกว่าไม่ค่อยได้กินปลา
จึงหันมากินผลิตภัณฑ์ที่มีการเสริม DHA แทน เพื่อหวังผลทางสุขภาพเช่นเดียวกัน
อย่างไรก็ตามยังไม่มีรายงานผลทางสุขถาพที่ชัดเจนของเครื่องดื่มเหล่านี้ว่ามีผลต่อ
พัฒนาการของสมอง นอกจากนี้อย่าลืมว่าการที่สมองของคนเราจะทำงานได้อย่างมี
ประสิทธิภาพยังขึ้นอยู่กับหลายปัจจัยด้วย เช่น การได้รับออกซิเจนและกลูโคสที่เป็นแหล่ง
พลังงานสำคัญที่สุดของสมองอย่างเพียงพอด้วย การพักผ่อน ที่เพียงพอและไม่เครียดเกิน
ไปก็มีส่วนช่วยให้สมองทำงานได้ดีขึ้นด้วย
ฉลาดซื้อ
14 ปีที่ 16 ฉบับทีี่ 107 มกราคม 2553