2. Odontojenik Tümörler
Diş gelişim evresindeki yapılardan gelişen lezyonların genel
adı
Patolojide kemik içinde epitelyal tümörlerin gözlendiği tek
olgular grubu
Epidemiyoloji:
OT’ler tüm çene lezyonlarının %5’i
Çenelerde en sık rastlanan intra-osseöz lezyon
odontojenik kistler %80
En sık görülen OT odontoma %70
En sık görülen gerçek neoplazm ameloblastoma %20
3. Odontojenik Tümörler Sınıflandırma
Sınıflandırmanın Dayandığı Temeller:
Lezyonun karakteri (malign/benign)
Lezyonun histomorfogenezi
OT’ler epitelyal, ektomezenkimal ve mezenkimal kaynaklıdır (tooth-
forming aparatus)
Sadece odontojenik epitelyum kaynaklı olanlar
Sadece odontojenik mezenkim kaynaklı olanlar
Odontojenik epitel+mezenkim kaynaklı olanlar
OM ve OE+OM kaynaklı olanlarda mine ve dentin formasyonu
genellikle gözlenir
Diagnostik açıdan, lezyonda ameloblast benzeri hücrelerin bulunması
ve diş sert dokularının oluşması odontojenik kaynaklı epitelyal
lezyonların teşhisinde önemlidir.
4. WHO classification of tumors
Pathology and genetics of head and neck tumours
Lyon: IARC Press, 2005.
Barnes L, Eveson JW, Reichart P, Sidransky D.
5. Odontojenik Keratokist tanımını ilk kullanan Philipsen, 1956
Pindborg, Philipsen ve Henriksen OKC’nin histopatolojik kriterlerini
belirtmiştir, 1962
İlk vaka serisi Pindborg ve Hansen tarafından yayınlanmıştır, 1963
1. Çok ince, üniform kalınlıkta kist
epiteli
2. Rete pegler yok
3. Belirgin bazal hücre tabakası
4. Bazal tabakadan çıkan spinöz
hücre tabakası
5. Genellikle parakeratinizasyon
nadiren ortokeratinizasyon
6. İnce fibröz kist duvarı
•Kist duvarında küçük epitel adaları
•Bazal hücrelerin tomurcuklanmaları
•Satellit kistler
2 ve 3. dekatta, ♂, Sıklıkla mandibulada
%50 angulus bölgesinde ve genellikle gömülü 8 numarayla ilişkili
6. Periferal OKC
Histomorfometrik özellikleri OKC, klinik özellikleri gingival kistle
uyumlu
•Gingivada kalan dental lamina artıkları/Oral epitelin bazal hücreleri
Maksilla veya mandibuladan
yumuşak doku yoluyla yayılım
Yumuşak dokuda bağımsız
OKC
Precheur and Krolls. Odontogenic Keratocyst in Buccal Space.
J Oral Maxillofac Surg 2009.
7. OKC/KCOT
Odontojenik Keratokist/Keratokistik Odontojenik Tümör
2005 sınıflandırmasından önce gelişimsel odontojenik kistler içinde
gösteriliyordu.
Büyüme paterni ve lezyonun karakteri doğrultusunda her zaman
benign bir neoplazma olduğunu iddia eden yayınlar oldu
Büyüme Paterni: Mural Growth: Kansellöz kemik içinde
proliferasyon
Yüksek Nüks Oranı
Nevoid Bazal Hücreli Karsinom Sendromu: Multipl OKC
Son WHO sınıflamasında Keratokistik Odontojenik Tümör (KCOT)
olarak yeniden adlandırıldı.
Yeni terminoloji henüz tam kabul görmedi
8. Neoplastik? / Kistik?
Tedavi seçenekleri arasında
dekompresyon-marsüpyalizasyonun yer
alması
Dekompresyon-marsüpyalizasyondan
sonra lezyon epiteli oral mukoza epiteliyle
aynı histolijik özelliklere sahip hale
gelmektedir
Bu neoplastik karakter aleyhine savların
temel dayanağıdır
9. Cerrahi Tedavi Yöntemleri
Tedavide Kriterler:
•En az rezidiv riski taşıyan tedaviyi
•En az morbidite yaratan tedaviyi seç
•Lezyonu tamamen yok et
12. Karnoy Solüsyonu
Absolut Alkol, Glasial Asetik Asit, Ferrik Klorit, Kloroform
Kloroform karsinojenik potansiyeli yüzünden kullanılmıyor.
Epitel artıklarını, satelit kistleri etkisiz hale getirmek için 2dk
uygulama
Dezavantajları:
Geri dönüşümsüz Nörotoksisite
Diş germlerine, yumuşak dokuya hasar
İmmediyat kemik grefti kontra-endike
P. K. Lee, N. Samman, I. O. Ng: Unicystic ameloblastoma—use of Carnoy’s solution
after enucleation. Int. J. Oral Maxillofac. Surg. 2004; 33: 263–267.
29 olgu, %93 mural invazyon, %10 nüks
14. Marsüpyalizasyon
OKC’de:
Patolojik dokunun in sutu
bırakılması
Nüks oranın yüksek olacağı kanısı
Marsupialization as a Definitive Treatment for the Odontogenic Keratocyst
Pogrel MA, Jordan RCK
J Oral Maxillofac Surg 62:651-655, 2004
10 hasta
Sadece marsüpyalizasyon ile tedavi ve 1,8-4,8 senelik takip
Tüm tedaviler başarılı
Kist içindeki dişlerin sürdüğü rapor edilmiştir
17. bcl-2 anti-apoptotik bir protein
Sadece OKC olgularında bazal hücreler tarafından oluşturulur
Sağlıklı oral epitel ve diğer kistlerde gözlenmez
Mrsp. sonrası OKC epitelinde de gözlenmemektedir
A- OKC biopsi sonucu
B- Bazal tabakanın
bcl-2 ile boyanması
C- Mrsp. sonrası biopsi
D- Mrsp. sonrası bcl-2
18. Kolokythas et al. Odontogenic Keratocyst: To Decompress or Not to Decompress?
J Oral Maxillofac Surg 2007.
Geniş, multiloküler, kortikal kemik perforasyonu ve
yumuşak doku iştirakı
Sağlıklı Doku Tabakası Sınırında Rezeksiyon
Kortikal kemik perforasyonu yok, uniloküler
Mrsp.+Enüklasyon+Yardımcı Tedavi
Kortikal Perforasyon Agresif Karakter
Komşu yumuşak dokulara yayılım lezyonun nüksünde önemlidir
Mandibuladan kafa tabanına maksilladan infratemporal foosaya yayılım
rapor edilmiştir
20. Marsüpyalizasyonun Başarısının
Olası Sebepleri
Mrsp. Sonrası Değişiklikler:
Kist duvarının kalınlaşması
Interlökin-1a (IL-1a) inhibisyonu
Cytokeratin-10 üretiminin durması
Parakeratotik tipten orotkeratotik tipe
dönüşüm
bcl-2 negatifliği
Kolokythas et al. Odontogenic Keratocyst: To Decompress or Not to Decompress?
J Oral Maxillofac Surg 2007.
21. IL-1a inflamatuar multifonksiyonel bir
sitokindir.
Dentijeröz kistlere göre OKC’de daha
yüksek seviyelerde bulunur
Fibroblastlardan keratocyte growth factor
salınımını arttırarak lezyonun
büyümesinde önemli rol oynar
Mrsp. Sonrası belirgin oranda IL-1a
seviyesinde düşüş olur
22. Yeni çalışmalarda;
Moleküler düzeyde patogeneze yönelik
çalışmalar
OKC’nin proliferatif aktivitesinin
odontojenik tümörler ve odontojenik
kistlerle karşılaştırıldığı çalışmalar
Çalışmaların çoğunda proliferasyon
markerları olan Ki67 ve PCNA’nın artışı
tespit edilmiştir