1. Сабақтың тақырыбы: Ауаның құрамы.
Сабақтың мақсаты:Ауаның құрамы туралы оқушылардыңбілімдерін
толықтыру;
Сабақтың міндеттері:
1. Білімділігі. Тақырыпмазмұнынмеңгерту. Ауаның орыналатындығын,
серпімді, сығымды екенін дәлелдеу.
2. Дамытушылығы. Оқушыларғаауа жайында ғылымитүсінік
беру.Қорытынды шығарабілу қасиетін, шығармашылық ізденістерін
дамыту.
3. Тәрбиелік.Ауаны таза сақтауға тәрбиелеу. Балаларға бағыт-бағдар бере
отырып, өздіктерінен жұмыс істеуге машықтандыру, тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі:стакан, банка, май шам, доп, слайд, оқулық
Сабақтың түрі:жаңа сабақ
Сабақтың әдісі:сұрақ-жауап, түсіндіру
Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастырукезеңі.
Назарын аудару
Амандасу
II. Психологиялық дайындық
Тіршілікте не дейсің ғой ең қымбат?,
Тіршілікте адам қымбат, сен қымбат.
Ал адамға ауа қымбат бәрінен,
Ауа қымбат алатұғын дем қымбат.
ІІІ. Жаңа материалдытүсіндіруге дайындық.
Сабақ оқушыларға әңгіме айтудан басталады. «Көрінбейтін сиқыршы».
- Жер бетінде көзгекөрінбейтін бір сиқыршы бар. Онымен әркім-ақ,
күнделікті кездесіп отырады. Сен оны көрмейсің, бірақ маңайынды
екенін сезесің. Міне, ол есікті тарс жапты, терезені ашты. Көшемен
келе жатқанда жапырақтың жұлыныптүсіп, ұша жөнелгенін көресің,
оны көрінбейтін сиқыршыныңалып бара жатқанын сезесің. Тіпті басын
шұлғып, ырғалғаншөптерді байқайсың. Мұндай сиқыршыны көрмесең
де күнделікті ісі, мінез-құлқы бізге таныс. Сені үнемі қоршап тұрады.
Сенімен бірге жүреді.
- Бұл не?
- Ауа.
- Ауа туралы не білеміз? Мұрнымызды қысыпдем алайық
(тұншығамыз). Яғни ауамен демаламыз.
1. Ауа неге қажет?
2. Бізді қоршап тұрған не?
IV. Инсерт жүйесібойынша жұмыс.
2. Не білемін? Не білгім келеді? Не білдім?
Ауамен дем аламыз
Ауаны көрмейміз . тб
жазу
Ауаның құрамын,
қасиетін, неден
тұратынын?
Осы білгілерің келгендерді бүгінгі сабақта білуге тырысамыз.
- Ендеше бүгінгі тақырыбымызне жайында болмақ деп ойлайсыңдар?
(Ауаның құрамы)
- «Ауа» дегенде біздің әрқайсысымызғақандай ой келеді? Ойланамыз.
V. Жаңа сабақ. Жаңа сабақты түсіндіру
-Дәптерлерін ашып, күннің жадын жазу;
- Жаңа сабақтың тақырыбынжазу;
- Оқулықтан 64 бетті ашып, мәтінге назар аудару;
- Мәтіннің бірінші бөлігін бір оқушыға оқытып, мағынасынашу;
3. - Қандай жағдайларда ауа ластанатынын көрдік, ендеше ауадағы оттегі
неге таусылып қалмайды деп ойлайсыңдар?
(Оқушылар өз ойларын айтады)
Инсерт жүйесіне жазу
Не білемін? Не білгім келеді? Не білдім?
Ауамен дем аламыз
Ауаны көрмейміз . тб.
Ауаның құрамын,
қасиетін, неден
тұратынын?
Ауадағы оттегі неге
таусылмайды?
- Мәтіннің 2 ші бөлігін екінші оқушыға оқыту;
Оттегі
Көмірқышқыл
газы
-Балалар, өсімдіктер ауаны оттегіге байытатынынбілдік.
Не білемін? Не білгім келеді? Не білдім?
Ауамен дем аламыз
Ауаны көрмейміз . тб.
Ауаның құрамын,
қасиетін, неден
тұратынын?
Ауадағы оттегі неге
таусылмайды?
Өсімдік көміркышқыл
газын сіңіреді, оттегін
бөледі.
І тәжірибе Доппен тәжірибе жасап көрсету
- Ендеше, алғашқы зерттеуімізді бастайық, сендер мұқият бақылап
отырыңдар. Мына доптыңішінде не бар?
- Ол қалай үрленіп тұр? (Ауа толтырылған.)
- Допты екі бүйірінен қысыпедім не байқадыңдар?(Ішке қарай кірді.)
- Неліктен, ішіндегі ауаға не болды?(қысылды, сығылды.)
- Ал жіберіп қалып едім не болды ? (өз орнынакелді.)
- Еденге ұрғандане байқадыңдар?(Қайтадан жоғары көтерілді.)
- Яғни серпіледі екен. Бұл тәжірибеден не бақыладыңдар, ауаның
қандай қасиеттерін білдіңдер?
4. Не білемін? Не білгім келеді? Не білдім?
Ауамен дем аламыз
Ауаны көрмейміз . тб.
Ауаның құрамын,
қасиетін, неден
тұратынын?
Ауадағы оттегі неге
таусылмайды?
Өсімдік көміркышқыл
газын сіңіреді, оттегін
бөледі.Ауа
қысылды, сығылды.
серпілді
Мәтіннің 3-ші бөлігін үшінші оқушыға оқыту.
География пәнінің мұғалімі Дина Кадыровнамәлімет береді;
Тіршілік үшін аса қажетті оттегі ауаның үштен бір бөлігін құрайды.
Көмірқышқыл газыныңауадағы үлесі оттегінен 700 есе аз. Ауа қоспасындағы
ең көп газ – азот. Ол ауаның үштен екі бөлігін алып тұрады, яғни78 / - ы
азот, 21 / - ы оттегінің үлесінде.
Азот
Оттегі
Көмірқышқыл
газы
78 %
21%
1%
VI. Дәптермен жұмыс.
Ауа құрамындаең көп газ-
Aзот - 78 %
Оттегі-21 %
Көмірқышқыл газы-1%
VI. Сергіту сәті
Мұғалім:-Балалар, сендер оттегі беретін ағашқа айналуға дайынсыңдар ма?
-Олай болса, бір-біріңнің артына тұрыңдар. Ормандакүншығып, барлық
ағаштар оған жапырақтарынжайып, қарап тұрды. Күнгеәрбір жапырағы
жылыну үшін жоғары-жоғарысозылды. Жапырақтар күннің астында билеп
тұрды. Кенеттен қатты жел тұрды.Желдіңарты жаңбырғаұласып, ағаштар
алғашқы жаңбыр тамшыларын сезінді.
(алдыңғы қатарда тұрған оқушының арқасын,саусақтарыңменжаңбыр жауып
тұрғандайтарсылдат.) Жаңбыр одан әрі күшейіп, қатты жауа бастады.
Сәлден уақыттан кейін, бұлыңғыр бұлттар арасынанкүлімдеп күннің көзі
көрінді. Ағаштар қуанып, өздеріндегіартық жауын тамшыларын сілкіп-сілкіп
тастады. Өздерінсенімді, сергек, тап-таза сезінді.
5. VII. Жаңа сабақты бекіту
2-тәжірибе
– Енді мен мына тең бөліңген шырағданныңбіреуін ашық, біреуін үлкен
банкімен, біреуін стақанмен жабамын. Сендер қайсысы бұрынсөнетінін
байқандар. Қай шырағдан бірінші сөнді? Қалай ойлайсыңдар, неліктен?
- Ашық шырағдан біткенше жанады, неліктен? Осы жерден қандай
қорытынды жасауғаболады? (Ауа оттың жануына керек.) Яғни жануды
қолдайды. Қандай қорытынды шығаруғаболады?
VIII. Қорытынды
Не білемін? Не білгім келеді? Не білдім?
Ауамен дем аламыз
Ауаны көрмейміз . тб.
Ауаның құрамын,
қасиетін, неден
тұратынын?
Ауадағы оттегі неге
таусылмайды?
Өсімдік көміркышқыл
газын сіңіреді, оттегін
бөледі.Ауа
қысылды, сығылды.
серпілді Ауа оттың
жануына керек
ІХ.Үйге тапсырма : Мәтіндіоқып, түсінігін айту. «Ауаны қорғау»
шығарма жазу.
Х. Бағалау.