Latihan Soal bahasa Indonesia untuk anak sekolah sekelas SMP atau pun sederajat
TEMA 1(P3).ppt
1. MASYARAKAT
INSTITUSI
PEMERINTAHAN
SISTEM BERAJA
SISTEM PEMBESAR
HUKUM ADAT
UNDANG-UNDANG
DEFINISI HUKUM ADAT
DAN UNDANG-
UNDANG
HUKUM ADAT
UNDANG-UNDANG DI
NEGERI-NEGERI
MELAYU
SISTEM SOSIAL
KONSEP SUSUN LAPIS
MASYARAKAT
SUSUN LAPIS
MASYARAKAT
SISTEM EKNOMI
EKONOMI
TRADISIONAL
EKONOMI KOMERSIL
TEMA 1
3. Merupakan satu sistem
pemerintahan yang
meletakkan raja sebagai
ketua pemerintah di
sesebuah negeri dan
berkuasa mutlak.
Diperkuatkan dengan
konsep “Daulat dan
Derhaka”.
Mempunyai beberapa
keistimewaan seperti
bahasa, warna, alat
kebesaran dan lambang
kebesaran.
KONSEP
RAJA
4. POLITIK
• Ketua pemerintah
tertinggi negeri.
• Ketua undang-
undang dan
kehakiman.
• Ketua tentera.
• Berkuasa melantik
bakal pengganti raja
berdasarkan sistem
warisan.
EKONOMI
• Menguasai semua
sumber ekonomi
negeri termasuk
pertanian dan
perlombongan.
• Menentukan sistem
pungutan cukai dan
melantik wakil
kerajaan untuk
mengutip cukai.
• Terlibat dalam
perdagangan luar
negeri.
• Memperkenalkan
sistem mata wang.
SOSIAL
• Menduduki hierarki
tertinggi dalam susun
lapis masyarakat.
• Ketua Agama Islam
dan adat istiadat
Melayu. Dianggap
khalifah Allah di
dunia.
• Menjaga keselamatan
dan kebajiakan
rakyat.
PERANAN RAJA
6. Merupakan golongan yang
membantu raja dalam
pentadbiran.
Terdiri daripada golongan
bangsawan dan golongan
yang dilantik oleh Raja.
Umumnya dibahagikan
kepada dua kumpulan
iaitu pembesar
berperanan di istana dan
di luar istana.
Terdiri daripada 3
golongan iaitu pembesar
peringkat negeri, daerah
dan kampung.
Menggunakan gelaran
tertentu seperti Raja
bendahara dan lain-lain.
Menyandang jawatan
secara keturunan.
Mempunyai beberapa
keistimewaan seperti
bahasa, warna dan
mempunyai cop mohor
masing-masing.
KONSEP
PEMBESAR
7. PERINGKAT NEGERI
•Merupakan pembesar tertinggi
dan berpengaruh.
•Terdiri daripada pembesar
berempat iaitu Raja Bendahara
yang menjadi penasihat sultan,
memangku pemerintahan semasa
ketiadaan raja, ketua hakim,
ketua adat istiadat dan penjaga
alat kebesaran diraja.
•Dato Penghulu Bendahari
bertanggungjawab menjaga harta
raja, ketua pegawai kastam atau
syahbandar dan ketua istiadat
dan acara rasmi diraja.
•Dato Temenggung merupakan
ketua polis negeri, mengekalkan
keamanan, membina penjara,
melaksanakan hukuman mati atas
arahan raja.
•Menguatkuasakan undang-
undang dan peraturan negeri.
•Dato Laksamana merupakan
ketua angkatan tentera laut dan
keselamatan perairan negeri.
PERINGKAT DAERAH
•Menjaga dan mengekalkan
keamanan di kawasan
pentadbiran.
•Mempunyai cap mohor sendiri.
•Membekalkan tenaga tentera dan
buruh jika dikehendaki oleh raja.
•Mengutip cukai di kawasan
pemakanannya dan menyerahkan
sebahagian cukai kepada
pembesar di peringkat negeri.
•Dikehendaki mengadap sultan
dan menjalani istiadat
menjunjung duli pada hari raya
puasa yang pertama.
PERINGKAT KAMPUNG
•Memastikan rakyat taat setia
kepada sultan atau raja.
•Menjadi orang perantaraan
antara pembesar daerah dengan
rakyat di kampung.
•Mengutip cukai dan menyerahkan
sebahagian cukai kepada
pembesar daerah.
•Mereka tidak dibayar gaji dan
pendapatannya daripada
pungutan cukai.
HIERARKI DAN PERANAN
9. ADAT PERPATIH
Merupakan satu peraturan atau undang-undang yang tidak
bertulis dalam bentuk pepatah yang dihafal oleh ketua adat dan
diperturunkan daripada satu generasi kepada satu generasi
yang lain.
10. ASAL USUL
•Pengasas Dato’ Perpatih Nan Sebatang.
•Berasal dari Pagar Ruyong, Sumatera.
•Diamalkan oleh masyarakat Melayu di Negeri Sembilan dan Naning sahaja.
PEMERINTAHAN
•Pemerintahan secara demokrasi.
•Diketuai oleh Yamtuan Besar atau Yang Dipertuan Besar.
•Pemilihan YDB secara demokrasi.
•Pemerintah masti mematuhi undang-undang.
KEKELUARGAAN DAN PERKAHWINAN
•Bersifat matrilineal. Susur galur keturunan sebelah ibu.
•Hidup secarabersuku-suku.
•Perkahwinan tidak dibenarkan dalam jurai atau suku yang sama kerana dianggap bersaudara.
•Perkahwinan mesti daripada suku berbeza (eksogami).
PEMBAHAGIAN HARTA
•Mengutamakan anak perempuan untuk harta pusaka.
•Apabila berlaku perceraian, segala harta diuruskan oleh waris terdekat isteri sehingga diselesaikan oleh buapak.
•Harta pasangan suami isteri dibahagikan kepada empat jenis iaitu harta carian, harta dapatan, harta bawaan dan
harta sebelah (harta asal kepunyaan suami atau isteri.
UNDANG-UNDANG JENAYAH
•Lebih menekankan konsep timbang rasa.
•Bertujuan untuk memperbaiki keadaan dan tidak menghukum pesalah.
•Diamalkan di semua negeri Tanah Melayu kecuali Negeri Sembilan dan Naning (Melaka)
12. ASAL USUL
• Pengasas – Dato’ Ketemenggungan.
• Berasal dari Palembang, Sumatera.
• Dibawa masuk ke Tanah Melayu sejak abad ke-16.
PEMERINTAHAN
• Terbentuk daripada atas ke bawah.
• Diketuai oleh Raja atau Sultan yang berkuasa mutlak.
• Keistimewaan kepada golongan pemerintah, konsep daulat dan derhaka.
• Pemerintahan bercorak autokrasi. Kuasa tertumpu pada raja atau pemerintah yang berkuasa hampir mutlak dalam
kebanyakan perkara.
KEKELUARGAAN DAN PERKAHWINAN
• Susunan kekeluargaan sebelah ayah dan ibu dianggap sama penting.
• Membenarkan perkahwinan dengan sesiapa sahaja asalkan tidak bercanggah dengan hukum syarak.
• Lelaki menjadi ketua keluarga dan nasab keturunan dikira daripada sebelah bapa.
PEMBAHAGIAN HARTA
• Kaum lelaki berhak mewarisi lebih banyak harta darripada wanita kerana bersesuaian dengan hukum faraid.
• Mengutamakan jurai keturunan sebelah bapa. Jika berlaku perceraian, pembahagian harta suami isteri dibuat mengikut
hukum faraid.
• Harta sepencarian dibahagi sama rata jika isteri bekerja. Jika isteri tidak bekerja, hanya berhak mendapat 1/3 sahaja.
• Harta asal suami isteri, dikembalikan kepada suami dan isteri.
UNDANG-UNDANG JENAYAH
• Bentuk hukuman lebih tegas.
• Sebagai pembalasan kepada pesalah dan memberi iktibar kepada orang lain.
• Membenarkan kekerasan dilakukan kerana beranggapan dapat meninggalkan kesan sebagai pengajaran.
• Undang-undang ini memerlukan bukti atau keterangan yang kukuh terhadap kesalahan.
• Hukuman paling berat adalah hukuman bunuh.
14. UNDANG-UNDANG PERAK
Dipercayai berasal dari Parsi.
Dibawa masuk ke Perak oleh Syed Hussain al-Faradz
dari Hadramaut.
Disusun dalam bentuk dialog iaitu tidak berasaskan
fakta dan fasal.
Mempunyai pengaruh Adat Perpatih dan Adat
Temenggung.
Mengandungi hampir semua perkara.
Terdiri daripada 99 buah undang-undang yang menetapkan
kesalahan dan hukuman bagi 99 kelakuan.
Menjelaskan tentang:
Tugas dan tanggungjawab sebagai
pemerintah.
Kriteria serta cara pemilihan dan pelantikan
pegawai kerajaan.
Peraturan adat istiadat seperti adat
menghadap, memilih dan melantik raja.
Hukuman jenayah seperti mencedera,
membunuh serta mencuri.
Undang-undang berkaitan pertanian dan
penternakan.
Urusan kekeluargaan seperti perkahwinan,
penceraian dan pembahagian harta.
15. Himpunan undang-
undang yang menjadi
perlembagaan asa
bagi negeri Johor.
Dimasyhurkan oleh
Sultan Ibrahim pada
14 September 1895.
Negeri Melayu
pertama
mengamalkan sistem
raja berpelembagaan.
Telah dipinda
sebanyak empat kali.
UNDANG-
UNDANG
TUBUH
KERAJAAN
JOHOR
16. PELANTIKAN RAJA DAN
BAKAL PENGGANTI RAJA
•Berbangsa Melayu,
berdarah raja, lelaki dan
beragama Islam.
•Memberi kelonggaran
kepada raja yang
memerintah untuk
meletak jawatab secara
sukarela atau
disebabkan keuzuran.
•Selepas meletakkan
jawatan, baginda akan
diberi sara hidup dan
tidak boleh campur
tangan dalam hal
pentadbiran negeri.
TANGGUNGJAWAB
MEMELIHARA KEDAULATAN
NEGERI
•Raja bertanggungjawab
memelihara kedaulatan
negeri Johor sepanjang
masa.
•Fasal 15 melarang raja
yang memerintah
menyerahkan negeri
atau sesuatu bahagian
dari negeri Johor
kepada sebarang
kerajaan, kuasa Eropah
dan bangsa-bangsa
yang lain.
•Jika larangan tersebut
tidak dipatuhi raja
disifatkan telah berdosa
kerana melanggar
amanah rakyat dan
orang Melayu akan
bangkit menentang.
PERUNTUKAN BERKAITAN
AGAMA ISLAM
•Undang-undang Tubuh
Negeri Johor
menjelaskan bahawa
agama negeri Johor
ialah agama Islam
tetapi agama lain boleh
diamalkan dengan
aman dan sempurna.
•Sultan
bertanggungjawab
memelihara agama
Islam sebagai agama
negeri.
•Undang-undang ini juga
menjelaskan bahawa ia
berkuat kuas ke atas
seluruh lapisan rakyat
pelbagai kaum.
•Dalam pentadbiran
keadilan negeri,
undang-undang ini
menyatakan bahawa
mahkamah, para
pegawai dan kakitangan
kerajaan hendaklah
menjalankan undang-
undang negeri dengan
adil dan benar.
PELANTIKAN DAN BIDANG
TUGAS JEMAAH MENTERI
•Fasal 28-44 menjelaskan
menteri yang dilantik hendaklah
tidak kurang daripada lapan
orang dan tidak melebihi 12
orang yang diketuai oleh
seorang Menteri Besar.
•Anggota Jemmah Menteri yang
dilantik hendaklah berbangsa
Melayu, rakyat Johor dan
beragama Islam.
•Anggota Jemaah Menteri
hendaklah mengangkat sumpah
dihadapan dua orang saksi
dalam kalangan pegawai
kerajaan yang berbangsa
Melayu dan beragama Islam
serta mengaku taat setia
kepada raja dan kerajaan.
•Pelantikan Menteri Besar hak
mutlah sultan manakala
pelantikan Naib Menteri Besar
merupakan hak Jemaah Menteri
tetapi mesti mendapat
perkenan sultan terlebih
dahulu.
•Jemaah Menteri
bertanggungjawab membantu
sultan dalam urusan
pemerintahan negeri.
•Jemaah Menteri bersidang
sekurang-kurangnya sekali
dalam sebulan kecali dalam
bulan Ramadhan.
18. KONSEP
Merujuk kepada
pembahagian anggota
masyarakat kepada
beeberapa lapisan atau
kelas sosial yang
berlainan kedudukan
dan disusun dalam satu
hierarki.
Melibatkan kedudukan
yang berbeza dari segi
kekayaan, kekuasaan,
gaya hidup, hak dan
tanggungjawab.
Taraf dalam
masyarakat biasanya
ditentukan oleh
keturunan, hubungan
kekeluargaan serta
pangkat dan
kedudukan.
Terdapat dua lapisan
utama iaitu golongan
pemerintah dan
golonga yang
diperintah.
20. RAJA
• Kedudukan tertinggi dan berkuasa mutlak.
• Ketua negara, ketua agama dan ketua tentera.
• Mempunyai bahasa khusus seperti santap, gering dan sebagainya.
• Warna tertentu – warna kuning dan payung diraja berwarna putih.
• Alat kebesaran – gong, nafiri.
• Adat menjunjung duli (konsep daulat dan derhaka).
• Sistem penggantian – penggiliran (negeri Perak) dan warisan.
KELUARGA DAN KERABAT RAJA
• Bergelar raja atau tengku.
• Menggunakan bahasa dalam.
• Berpengaruh dalam kalangan pemerintah.
• Terdapat juga dalam kalangan mereka yang dilantik sebagai Pembesar Daerah.
• Menikmati keistimewaan yang dimiliki raja tetapi tidak boleh mengatasi keistimewaan raja.
PEMBESAR
• Terdiri daripada pembesar dan kaum kerabat diraja.
• Menggunakan bahasa dalam bagi mengekalkan identiti.
• Dikenali anak baik-baik.
• Dilantik oleh sultan melalui pemberian surat tauliah.
• Kebiasaannya dilantik secara turun-temurun.
• Terdapat pembesar peringkat pusat, daerah dan kampung.
ULAMA
• Golongan cerdik pandai.
• Sumber rujukan.
• penasihat raja atau sultan dalam urusan agama dan mengeluarkan fatwa.
• Memakai gelaran seperti maulana, makhdum atau kadi.
22. RAKYAT BIASA
• Terdiri daripada
masyarakat peribumi
yang bermastautin.
• Rakyat biasa terdiri
daripada petani.
• Kegiatan ekonomi
bersifat sara diri.
• Tidak mempunyai
sebarang kuasa politik.
• Bebas selagi membayar
cukai kepada pembesar
di kawasan
pegangannya.
ORANG ASING
• Orang asing terdiri
daripada pedagang-
pedagang, mubaligh dan
santeri (golongan yang
merantau untuk
menuntut ilmu).
• Terdapat dalam kalangan
orang asing yang
berkahwin dengan
penduduk tempatan dan
bermastautin.
• Mereka tidak diwajibkan
mengamalkan atau
mematuhi tradisi
kebudayaan tempatan.
• Tidak terkecuali daripada
hukum adat dan undang-
undang negeri.
HAMBA
• Hierarki paling banyak.
• Tidak boleh bertindak
mengikut kemahuan
sendiri kerana dikawal
oleh peraturan dan
perintah yang ditentukan
oleh tuan mereka.
• Menjadi hamba kepada
pembesar dan orang
kaya.
• Bertanggungjawab
menjadi tenaga kerja
untuk menambahkan
harta tuannya.
• Terdapat tiga jenis
hamba iaitu hamba raja,
hamba berhutang dan
hamba biasa.
• Hamba perempuan
biasanya menjalankan
tugas-tugas di rumah.
24. TIADA PENGKHUSUSAN KERJA
• Mereka melakukan pelbagai jenis kegiatan ekonomi seperti bertani, nelayan dan sebagainya.
• Tiada pembahagian tugas kecuali antara lelaki dengan wanita dan orang tua dengan kanak-kanak.
• Orang tua dan kanak-kanak biasanya melakukan kerja yang lebih ringan.
• Setiap pekerjaan melibatkan semua anggota keluarga.
KEGIATAN EKONOMI BERKAIT RAPAT DENGAN PERSEKITARAN TEMPAT TINGGAL
• Bergantung kepada tempat tinggal sama ada berhampiran laut, sungai atau kawasan pedalaman.
MENGGUNAKAN ALATAN TRADISIONAL
• Peralatan tradisional seperti bubu, jala dan lukah digunakan untuk menangkap ikan manakala
cangkul dan sabit untuk pertanian.
AMALAN GOTONG-ROYONG ATAU BERDERAU
• Dilakukan bersama atau secara berkumpulan untuk mempercepatkan sesuatu pekerjaan.
TIADA LEBIHAN/HASIL YANG TERHAD
• Tiada lebihan akibat penggunaan alatan, kaedah serta tenaga buruh yang terhad.
CIRI EKONOMI
TRADISIONAL
26. PENGGUNAAN WANG
•1800-an, negeri Melayu telah mempunyai mata wang sendiri.
•Barang berharga yang diteruma sebagai wang terdiri daripada logam berharga seperti emas, perak dan tembaga.
•Abad ke-19, urus niaga di Negeri Sembilan, Pahang, Selangor dan Perak menggunakan mata wang timah yang
dikenali sebagai jongkong tampang yang berbentuk separuh piramid atau pagoda.
•Contoh wang seperti tampang buaya dan syiling yang mempunyai nama pemerintah.
TEMPAT JUAL BELI
•Berniaga di pasar atau luar dari pelabuhan menggunakan perahu.
•Tempat penting seperti kuala sungai menjadi tumpuan para pedagang.
MELIBATKAN GOLONGAN RAKYAT DAN PEMERINTAH
•Rakyat biasa juga terlibat dengan ekonomi komersial yang dikenali sebagai berjaja.
•Ekonomi komersial golongan pembesar agak berbeza. Pembesar biasanya menjadi pemodal.
•Pembesar dikenali sebagai usahawan dalam kalangan masyarakat.
•Menguasai dan mengawasi perdagangan import dan eksport.
•Melantik wakil tertentu untuk menjalankan perniagaan yang dikenali sebagai kiwi (orang yang mahir dalam
perniagaan).
WUJUD PERDAGANGAN DENGAN NEGARA LUAR PELABURAN LUAR
•Dijalankan di muara sungai yang menjadi pelabuhan persinggahan.
•Perdagangan dengan negara luar dikuasai oleh golongan pemerintah.
•Pelabuhan ini menjadi persinggahan utama saudagar-saudagar dari Asia Tenggara, India, Arab dan China.
•Selat Melaka bertambah penting.
•Pada abad 19, Kuala Terengganu dan Kota Bharu juga muncul sebagai pusat perdagangan penting.
•Nilai debu emas yang dudagangkan di terengganu 1835-1836 bernilai 14,840 ringgit Sepanyol.
•Kehadiran British ke Tanah Melayu membawa masuk pelaburan asing terutama dalam sektor perladangan dan
perlombongan bagi tujuan eksport.
