pengajaran tokoh

1. Kaedah dan Teknik Pengajaran tokoh Pendidikan
Islam
Kaedah Pengajaran Imam Abu Hanifah
Dalam menyampaikan pengajaran, banyak kaedah yang
beliau gunakan bergantung pada keadaan atau situasi
pembelajaran serta keadaan persekitaran. Antara kaedah
yang digunakan oleh beliau secara umumnya adalah seperti
berikut ;
Kaedah Mujadalah
Cara atau kaedah ini banyak digunakan ketika beliau
berdepan dengan anak-anak muridnya yang dewasa. Beliau
sama sekali tidak membenarkan mereka bertaklid sahaja
sebaliknya dididik berfahaman merdeka. Mereka bebas
berfikir untuk memecahkan persoalan- persoalan dan
dibenarkan membantah pengajaran atau pendapat Imam Abu
Hanifah yang dianggap bertentangan dengan wahyu Allah dan
hadis nabi yang disertai dengan akal yang bersih dari segala
bentuk pengaruh.
Kaedah Menyelesaikan masalah
Kaedah ini banyak digunakan oleh beliau ketika berhadapan
dengan golongan pembesar, masalah atau persoalan untuk
diselesaikan. Sering kali timbul masalah-masalah baharu
yang tidak menemui hukum atau keputusan berdasarkan al-
Quran dan hadis berjaya beliau selesaikan berdasarkan
ijtihadnya. Imam Abu Hanifah merupakan seorang yang bijak

2. menyelesaikan masalah yang rumit bagi orang lain untuk
menyelesaikannya.
Kaedah Nasihat
Kaedah lain yang sering digunakan oleh beliau ialah kaedah
memberi ajaran dalam bentuk nasihat secara langsung
kepada anak-anak muridnya, sama ada yang berkaitan
dengan soal keagamaan, adat kekeluargaan, adab bergaul
dan sebagainya. Contohnya, nasihat yang telah beliau berikan
kepada beberapa orang anak muridnya seperti Abu Yusuf
Yaacob bin Ibrahim, al-Qadhi dan rakan-rakannya. Nasihat
tersebut dianggap sebagai nasihat yang luar biasa. Beliau
telah membawa satu perlembagaan yang aneh tentang cara
berbudi bahasa terhadap raja-raja dan juga orang ramai.
Beliau menunjukkan kepada anak-anak muridnya jalan bagi
mendapat taufik dan kejayaan dalam bidang ilmu
pengetahuan dan pengajaran.
Kaedah Contoh Teladan Yang Baik
Kaedah ini merupakan satu cara tidak langsung semasa
beliau menyampaikan ajaran kepada anak muridnya. Beliau
banyak menunjukkan contoh, sikap, tindakan serta tutur kata

3. yang baik, yang dapat dilihat dan dicontohi oleh murid-
muridnya. Secara tidak langsung, beliau mendidik murid-
muridnyamelalui contoh teladan baik yang beliau tunjukkan
kepada umum. Contohnya, beliau telah menunjukkan satu
ajaran melalui sikapnya yang tidak menyukai atau tidak
bekerjasama dalam hal rasuah, ganjaran kebendaan dan
sebagainya yang terlalu berbentuk keduniaan. Kisahnya,
pada suatu masa khalifah al-Mansur telah berselisih faham
dengan isterinya dan mereka berdua datang mengadu
kepada Imam Abu Hanifah. Kebenaran berpihak kepada
isterinya lantas beliau menghantar hadiah kepada Imam
Abu Hanifah, tetapi ditolak oleh beliau dan berkata;
“Sampaikan salamku kepada mereka berdua dan katakan
kepada mereka aku berjuang kerana Allah. Aku mengikut
apa yang diredhai Allah, aku tidak sekali-kali berniat
hendak berdamping diri kepada sesiapa dan aku tidak
berharap kepada sesiapapun dalam hal agama”.
Kaedah Pengajaran Imam Malik
Kaedah Syarahan
Kaedah syarahan atau kuliah merupakan kaedah yang
paling banyak digunakan oleh Imam Malik dalam
menyampaikan pengajaran. Majlis kuliah beliau diadakan
di Masjid Madinah dan di rumah beliau sendiri. Dalam majlis
tersebut, imam Malik seorang sahaja yang menyampaikan
ucapan dan syarahan sementara orang lain mendengar

4. dengan penuh perhatian. Tidak ada sedikitpun suara yang
membantah atau seumpamanya. Para pendengar tunduk
dan tenang mendengarpengajaran yang beliau sampaikan.
Imam Malik mula menyampaikan kuliah atau syarahan
sejak berusia 17 tahun. Beliau tidak mengajar melainkan
setelah mendapat pengakuan daripada 70 orang gurunya.
Kaedah Menyelesaikan Masalah
Kaedah menyelesaikan masalah jugadigunakan oleh imam
Malik khususnya dalam perkara yang berkaitan dengan
hukum. Setiap masalah yang tidak dapat diselesaikan oleh
murid- muridnya akan dirujuk kepada imam Malik.
Sepanjang hidup imam Malik, beliau banyak dihujani
dengan bermacam-macam masalah yang berkaitan
dengan hukum. Masalah yang dikemukakan kepada beliau
bukan sahaja datang daripada penduduk sekitar Madinah
malahan daripada wilayah-wilayah yang jauh.