1. CHƢƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG
THƢƠNG MẠI
GV: Lê Thị Khánh Phƣơng

2. TỔNG QUAN VỀ
NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI
NỘI DUNG
PHÂN LOẠI LUẬT TCTD
CHỨC NĂNG NGHIỆP VỤ
KHÁI NIỆM CƠ CẤU

3. 1. Khái niệm
Luaät soá 02/1997/QH10 Luaät caùc toå chöùc tín duïng Vieät Nam
Ñieàu 10: “Ngaân haøng laø loaïi hình toå chöùc tín duïng ñöôïc thöïc
hieän toaøn boä hoaït ñoäng ngaân haøng vaø caùc hoaït ñoäng kinh
doanh khaùc coù lieân quan”.
Hoïat ñoäng ngaân haøng: Laø hoïat ñoäng kinh doanh tieàn teä vaø
dòch vuï ngaân haøng vôùi noäi dung thöôøng xuyeân laø nhaän tieàn
göûi, söû duïng soá tieàn naøy ñeå caáp tín duïng vaø cung öùng caùc dòch
vuï thanh toùan.

4. 1. Khái niệm
 NHTM là một trong
những định chế tài
chính.
 Cung cấp đa dạng dịch
vụ tài chính với một số
dịch vụ đặc trưng là:
 Nhận tiền gửi
 Cấp tín dụng
 Cung ứng dịch vụ
thanh toán

5. Nhận xét
Commercial Bank
Là một trung
gian tài
Là một doanh chính
nghiệp đặc
biệt
Là một loại
hình doanh
nghiệp

6. 2. Chức năng của Ngân hàng thƣơng mại
Chức năng trung gian tài chính
Chức năng “sản xuất”
Chức năng tạo tiền

7. 3. Phân loại Ngân hàng thƣơng mại
NHTM nhà nước: NHTM cổ phần:
100% vốn của nhà nước Vốn do cổ đông đóng góp
Dựa vào hình
thức sở hữu
Chi nhánh NH nước ngoài: Ngân hàng liên doanh:
vốn của nước ngoài Vốn do các bên LD góp

8. 3. Phân loại Ngân hàng thƣơng mại
Dựa vào chiến lƣợc kinh doanh
Ngân hàng vừa bán
Ngân hàng bán buôn Ngân hàng bán lẻ
buôn vừa bán lẻ

9. 3. Phân loại Ngân hàng thƣơng mại
PGD
Dựa vào
quan hệ
Chi nhánh tổ chức
Hội sở

10. 4. Cơ cấu tổ chức của một NHTM

11. 5. Các hoạt động chủ yếu của NHTM
Hoạt động

12. Hoạt động huy động vốn
 Nhận tiền gửi :
 Nhận tiền gửi của các tổ chức kinh tế
 Nhận tiền gửi của cá nhân, các tổ chức đoàn thể xã hội
 Nhận tiền gửi của các tổ chức tín dụng
 Phát hành chứng từ có giá
 Phát hành kỳ phiếu NH, chứng chỉ tiền gửi
 Phát hành trái phiếu NH

13. Hoạt động huy động vốn
 Vay các tổ chức tín dụng khác
 Vay các NH trong nước
 Vay các NH nước ngoài
 Vay NHNN Việt Nam
 Vay tái cấp vốn
 Vay tái chiết khấu
 Vay khác

14. Hoạt động tín dụng
 Cho vay: Cho vay ngaén haïn, trung haïn, daøi haïn ñeå thöïc
hieän caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån saûn xuaát, kinh doanh , dòch
vuï vaø ñôøi soáng.
 Chieát khaáu:
 Chieát khaáu thöông phieáu vaø caùc giaáy tôø coù giaù ngaén haïn
khaùc ñoái vôùi toå chöùc, caù nhaân.
 Taùi chieát khaáu caùc thöông phieáu vaø caùc giaáy tôø coù giaù
ngaén haïn khaùc ñoái vôùi caùc NHTM khaùc.
 Cho thueâ taøi chính: ñöôïc thaønh laäp coâng ty cho thueâ taøi
chính theo Nghò Ñònh cuûa Chính phuû.

15. Hoạt động tín dụng
 Baûo laõnh:
- Baûo laõnh vay voán:
- Baûo laõnh thanh toaùn
- Baûo laõnh döï thaàu
- Baûo laõnh thöïc hieän hôïp ñoàng
- Baûo laõnh baûo ñaûm chaát löôïng saûn phaåm
- Baûo laõnh hoaøn traû tieàn öùng tröôùc
- Baûo laõnh ñoái öùng
- Xaùc nhaän baûo laõnh

16. Hoạt động dịch vụ thanh toán và ngân quỹ
 Cung öùng caùc phöông tieän thanh toaùn
 Thöïc hieän dòch vuï thanh toaùn trong nöôùc cho khaùch haøng
 Thöïc hieän dòch vuï thanh toaùn quoác teá khi ñöôïc NHNN cho
pheùp
 Thöïc hieän caùc dòch vuï thu hoä vaø chi hoä
 Thöïc hieän caùc dòch vuï thanh toaùn khaùc do NHNN quy ñònh
 Toå chöùc heä thoáng thanh toaùn noäi boä vaø tham gia heä thoáng
thanh toaùn lieân ngaân haøng trong nöôùc
 Thực hiện dịch vụ thu vaø phaùt tieàn maët cho khaùch haøng

17. Các hoạt động khác
 Goùp voán vaø mua coå phaàn: NHTM ñöôïc duøng voán ñieàu leä
vaø quyõ döï tröõ ñeå
 Goùp voán, mua coå phaàn cuûa caùc doanh nghieäp vaø caùc toå
chöùc tín duïng khaùc trong nöôùc.
 Lieân doanh vôùi nöôùc ngoaøi ñeå thaønh laäp ngaân haøng lieân
doanh
 Tham gia vaøo thò tröôøng tieàn teä: mua baùn caùc coâng cuï cuûa
thò tröôøng tieàn teä
 Kinh doanh ngoaïi hoái - vaøng: ñöôïc pheùp tröïc tieáp kinh
doanh hoaëc thaønh laäp coâng ty tröïc thuoäc ñeå kinh doanh
ngoaïi tệ vaø vaøng treân thò tröôøng trong nöôùc vaø quoác teá

18. Các hoạt động khác
 UÛy thaùc vaø nhaän uûy thaùc:
 NHTM ñöôïc uûy thaùc, nhaän uûy thaùc laøm ñaïi lyù trong caùc
lónh vöïc lieân quan ñeán hoaït ñoäng ngaân haøng.
 Quaûn lyù taøi saûn, voán ñaàu tö cuûa toå chöùc, caù nhaân trong vaø
ngoaøi nöôùc theo hôïp ñoàng uûy thaùc, ñaïi lyù.
 Nhaän uûy thaùc trong di chuùc, quaûn lyù taøi saûn cho khaùch
haøng ñaõ qua ñôøi, baûo quaûn caùc taøi saûn coù giaù.
 Laø chuyeân gia tö vaán taøi chính, veà ñaàu tö, veà quaûn lyù taøi
chính, veà thaønh laäp, mua baùn, saùp nhaäp DN.

19. Các hoạt động khác
 Cung caáp caùc dòch vuï baûo hieåm: ñöôïc thaønh laäp coâng ty
tröïc thuoäc hoaëc lieân doanh ñeå kinh doanh baûo hieåm theo
quy ñònh cuûa phaùp luaät.
 Tö vaán taøi chính: NHTM ñöôïc cung öùng caùc dòch vuï tö vaán
taøi chính, tieàn teä cho khaùch haøng döôùi hình thöùc tö vaán tröïc
tieáp hoaëc thaønh laäp coâng ty tö vaán tröïc thuoäc Ngaân Haøng.
 Kinh doanh baát ñoäng saûn: Cho vay kinh doanh baát ñoäng
saûn hoaëc thaønh laäp coâng ty kinh doanh BÑS.
 Baûo quaûn vaät quyù giaù: thöïc hieän caùc dòch vuï baûo quaûn vaät
quyù, giaáy tôø coù giaù, cho thueâ tuû keùt, caàm ñoà vaø caùc dòch vuï
khaùc coù lieân quan theo qui ñònh cuûa phaùp luaät.

20. 6. Phân loại các nghiệp vụ NHTM
Dựa vào bảng
cân đối tài sản
NV NH nội bảng: Nghiệp vụ ngân
 NV tài sản Có hàng ngoại bảng
 NV tài sản Nợ

21. Nghiệp vụ ngân hàng nội bảng
 Nghieäp vuï taøi saûn Nôï
 Tieàn göûi khaùch haøng (tieàn göûi thanh toaùn, tieàn göûi tieát
kieäm).
 Tieàn göûi caùc toå chöùc tín duïng khaùc.
 Tieàn göûi NHNN vaø Kho Baïc NN.
 Vay caùc toå chöùc tín duïng khaùc.
 Vay Ngaân Haøng Nhaø Nöôùc.
 Vay baèng caùch phaùt haønh traùi phieáu, kyø phieáu.

22. Nghiệp vụ ngân hàng nội bảng
 Nghieäp vuï taøi saûn Coù
 Cho vay ñoái vôùi khaùch haøng.
 Ñaàu tö chöùng khoaùn.
 Cho vay caùc toå chöùc tín duïng khaùc.

23. Nghiệp vụ ngân hàng ngoại bảng
 Bảo lãnh tài chính
 Giao dịch các công cụ phái sinh trên thị trường tập trung
 Giao dịch các công cụ phái sinh phi tập trung
 Bảo lãnh thương mại
 Giao dịch ngoại hối

24. 6. Phân loại các nghiệp vụ NHTM
Dựa vào đối
tƣợng khách hàng
NV đối với
Khách hàng cá
nhân
NV đối với
Khách hàng
doanh nghiệp

25. Nghiệp vụ đối với khách hàng cá nhân
 Tieàn göûi caù nhaân
 Tieàn göûi tieát kieäm
 Theû thanh toaùn
 Thanh toaùn qua ngaân haøng
 Cho vay tieâu duøng
 Cho vay xaây döïng, söõa chöõa, mua baùn baát ñoäng saûn
 Cho vay traû goùp
 Cho vay hoä kinh teá gia ñình.

26. Nghiệp vụ đối với khách hàng DN
 Tieàn göûi thanh toaùn
 Thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët giöõa caùc doanh nghieäp
 Thanh toaùn quoác teá
 Mua baùn ngoaïi teä vôùi doanh nghieäp
 Cho vay ñoái vôùi doanh nghieäp
 Baûo laõnh ñoái vôùi doanh nghieäp
 Moâi giôùi chöùng khoaùn
 Tö vaán taøi chính

27. 7. Tác động của luật các TCTD đến hoạt động
của NHTM
Các quy định về vốn
Các quy định về dự trữ và bảo
đảm an toàn
Các quy định về cho vay

28. Các quy định về vốn
Mức vốn pháp định của TCTD (Ban haønh keøm theo Nghò ñònh soá
141/2006/NÑ-CP ngaøy 22 thaùng 11 naêm 2006 cuûa Chính phuû)
Möùc voán phaùp ñònh aùp duïng cho ñeán naêm
STT Loaïi hình toå chöùc tín duïng
2008 2010
I Ngaân haøng
1 Ngaân haøng thöông maïi
2 Ngaân haøng thöông maïi Nhaø nöôùc 3.000 tyû ñoàng 3.000 tyû ñoàng
3 Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn 1.000 tyû ñoàng 3.000 tyû ñoàng
4 Ngaân haøng lieân doanh 1.000 tyû ñoàng 3.000 tyû ñoàng
5 Ngaân haøng 100% voán nöôùc ngoaøi 1.000 tyû ñoàng 3.000 tyû ñoàng
6 Chi nhaùnh Ngaân haøng nöôùc ngoaøi 15 trieäu USD 15 trieäu USD
7 Ngaân haøng chính saùch 5.000 tyû ñoàng 5.000 tyû ñoàng
8 Ngaân haøng ñaàu tö 3.000 tyû ñoàng 3.000 tyû ñoàng
9 Ngaân haøng phaùt trieån 5.000 tyû ñoàng 5.000 tyû ñoàng
10 Ngaân haøng hôïp taùc 1.000 tyû ñoàng 3.000 tyû ñoàng

29. Các quy định về dự trữ và bảo đảm an toàn
Giá trị TSC
có thể thanh toán ngay
Khả năng thanh toán =
Giá trị TSN
phải thanh toán tại một thời điểm
Giá trị VTC
Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu =
Giá trị TSC

30. Các quy định về dự trữ và bảo đảm an toàn
Tỷ lệ tối đa của nguồn vốn ngắn hạn đƣợc sử dụng để cho
vay trung dài hạn (Tn)
GT nguồn vốn ngắn hạn dùng để
cho vay trung dài hạn
Tn =
Dư nợ cho vay trung dài hạn
Tỷ lệ tối đa dƣ nợ cho vay so với số dƣ tiền gửi (Td)
Dư nợ cho vay
Td =
Số dư tiền gửi

31. Các quy định về cho vay
 Những trƣờng hợp không cho vay
 Thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Tổng GĐ
(GĐ), Phó TGĐ (Phó GĐ) của tổ chức tín dụng.
 Cán bộ, nhân viên của chính tổ chức tín dụng đó thực hiện
nhiệm vụ thẩm định, quyết định cho vay.
 Bố, mẹ, vợ, chồng, con của thành viên Hội đồng quản trị,
Ban kiểm soát, Tổng GĐ (GĐ), Phó TGĐ (Phó GĐ)
 NHTM không đƣợc chấp nhận bảo lãnh cho các đối tƣợng
trên

32. Các quy định về cho vay
 Những trƣờng hợp hạn chế cho vay
 Tổ chức kiểm toán, kiểm toán viên có trách nhiệm kiểm
toán tại tổ chức tín dụng cho vay, thanh tra đang thực hiện
thanh tra tại tổ chức tín dụng cho vay, kế toán trưởng của
tổ chức tín dụng cho vay
 Các cổ đông lớn của tổ chức tín dụng
 DN có một trong những đối tượng bao gồm TV Hội đồng
quản trị, Ban kiểm soát, Tổng GĐ, Phó TGĐ, người thẩm
định xét duyệt cho vay. Bố, mẹ, vợ, chồng, con của thành
viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Tổng GĐ, Phó
TGĐ chiếm trên 10% vốn điều lệ của DN đó

33. Các quy định về cho vay
 Giới hạn cho vay
 Tổng dư nợ cho vay đối với một khách hàng không được
vượt quá 15% VTC của ngân hàng. Trừ trường hợp đối với
những khoản cho vay từ các nguồn vốn ủy thác của Chính
phủ, của các tổ chức và cá nhân
 Trường hợp nhu cầu vốn của một KH vượt quá 15% VTC,
NHTM được cho vay hợp vốn theo quy định của NHNN
 Việc xác định VỐN TỰ CÓ của ngân hàng để làm căn cứ
tính toán giới hạn cho vay được thực hiện theo quy định
của NHNN

34. Câu hỏi ôn tập
1. Trình bày định nghĩa và chức năng của NHTM.
2. Quan niệm về chức năng “sản xuất” của NHTM có ý nghĩa
gì?
3. Trình bày các hoạt động chủ yếu của NHTM, qua đó, chỉ rõ
ra nghiệp vụ NHTM gồm có những nghiệp vụ nào?
4. Nêu những tác động của luật tổ chức tín dụng đến hoạt động
của NHTM.