1. Małopolski Instytut Kultury
„Autoportret. Warsztaty”
EDUKACJA PRZESTRZENNA
Opracowanie: Beata Gębska, Szkoła Podstawowa nr 25 w Krakowie
Scenariusz zajęć dla uczniów II klasy szkoły podstawowej (8-9 lat)
_________________________________________________________________________________________________________________
Czas trwania zajęć: 5 spotkań po 2 godziny
Cele:
- wprowadzenie pojęć związanych z architekturą
- rozwijanie zmysłu estetycznego i plastycznego
- pobudzanie uczniów do kreatywności, twórczego i oryginalnego myślenia
- wzbudzanie w uczniach wrażliwości na otaczająca przestrzeń
- rozbudzanie poczucia współodpowiedzialności za otoczenie
Formy/metody pracy: praca plastyczna, praca z materiałem ilustracyjnym, zajęcia w terenie,
projektowanie, burza mózgów, drzewko potrzeb
Środki dydaktyczne:
- przedmioty wykonane z różnych materiałów architektonicznych, duża mapa świata, zdjęcia lub
rysunki domów, kartki z charakterystyką domów, fotografie terenu przyszkolnego, białe kartki
papieru, pastele olejne, zdjęcia różnorodnych placów zabaw
- kartki formatu A3, kredki, pastele olejne, plastelina, papier kolorowy, bibuła, zapałki
różnokolorowe kartony, modelina, tkaniny, nici, wełna, zapałki styropian, patyczki, szmatki, klej,
nożyczki, kawałki skóry
_________________________________________________________________________________________________________________
Przebieg zajęć:
Spotkanie 1: Zobaczyć, dotknąć, powąchać
1. Z CZEGO TO JEST ZROBIONE
Prowadzący przygotowuje przedmioty wykonane z różnych materiałów (przedmiot z drewna,
metalu, plastiku, szkła, gumy, ceramiki, wikliny itp.). Uczestnicy są proszeni o oglądnięcie
zgromadzonych przedmiotów. Uczestnicy powinni też je dotykać i wąchać, a potem spróbować
nazwać materiał z którego wykonano dany przedmiot.
2. MATERIAŁY NATURALNE I SZTUCZNE
Rozróżnianie materiałów naturalnych (stworzonych przez przyrodę) i materiałów sztucznych
(stworzonych przez człowieka).Uczestnicy dzielą przygotowane przez prowadzącego przedmioty na
te, które są wykonane z materiałów naturalnych i sztucznych.
3. ZABAWA KIM
Przygotowane przedmioty prowadzący rozkłada w dowolny sposób na stole bądź wykładzinie.
Uczestnicy siedząc w kręgu przyglądają się rozłożonym przedmiotom. Wybrana osoba lub wszyscy
zamykają oczy, a prowadzący zabiera i chowa jeden przedmiot. Zadaniem uczestników zabawy jest
odgadnięcie, który przedmiot został schowany. Czynność ta powtarzana jest kilkakrotnie. Można
chować jeden lub więcej przedmiotów.
4. POSZUKIWACZE
Uczestnicy chodzą po sali i starają się odnaleźć znajdujące się w sali przedmioty wykonane
z określonych materiałów. Prowadzący wydaje różne polecenia:
- szukamy przedmiotów wykonanych z drewna
- szukamy przedmiotów z metalu
- szukamy przedmiotów wykonanych ze szkła
Uczestnicy stają przy znalezionym przedmiocie lub dotykają znalezionego materiału, również mogą
wskazywać słownie.

2. 5. ZABAWA ,,COŚ W WORKU”
Prowadzący umieszcza w nieprzeźroczystym worku przedmioty wykonane z różnych materiałów
(coś drewnianego, plastikowego, gumowego, szklanego, metalowego, itd.). Uczestnicy kolejno
wkładają ręce do worka i starają się za pomocą dotyku odgadnąć materiał, z którego wykonany jest
przedmiot, jaki złapali.
6. OPISYWANIE EMOCJI
Uczestnicy siedzą w kręgu i rzucają do siebie pluszową zabawką. Osoba, która złapie pluszaka ma
opowiedzieć pozostałym, z jakiego materiału przedmioty lubi bądź nie lubi np:
- lubię przedmioty zrobione z drewna, ponieważ ładnie pachną
- nie lubię przedmiotów z metalu, ponieważ są zimne
7. CO MOŻNA Z TEGO ZROBIĆ
Burza mózgów. Prowadzący daje polecenie: co można zrobić ze szkła, a uczestnicy starają się
wymyślić jak najwięcej różnych przedmiotów. Można określić ilość, np. wymyślamy 30 przedmiotów.
8. ZABAWA,,RZEŹBIARZ”
Uczestnicy dzielą się na dwójki. Jedna osoba z dwójki jest rzeźbiarzem i ustawia drugą osobę jako
rzeźbę. Po skończonej pracy rzeźbiarze po kolei prezentują swoje rzeźby opisując, z jakiego
materiału są wykonane i co przedstawiają. Po prezentacji wszystkich rzeźb następuje zamiana ról.
Spotkanie 2: Domy z różnych stron świata
1. DOMY NA ŚWIECIE
Prowadzący pokazuje zdjęcia lub rysunki następujących domów:
1.igloo
2.wigwam
3.pueblo
4.dom-wieś
5.okrągły dom afrykański
6.dom arabski
7.dom koczowników
8.dom na łodzi
9.dom na palach
10.dom europejski
11.wieżowiec
Przy prezentacji wizerunku każdego domu prowadzący przedstawia jego krótką charakterystykę.
Równocześnie uczestnicy wspólnie z prowadzącym zaznaczają markerem na dużej mapie świata
rejony gdzie buduje się zaprezentowane domy i określony rejon opisują numerem przypisanym do
danego domu. Prowadzący zwraca uwagę uczestników na zależności między stosowanymi
metodami budowania, a klimatem, potrzebami i dostępnością materiałów budowlanych.
2. WYKONANIE RYSUNKU LUB WYKLEJANKI
Uczestnicy losują karteczki z numerami, którymi zostały oznaczone poszczególne domy (np.1 to
igloo, 2 to wigwam itd.) i rysują, bądź wyklejają dostępnymi materiałami wylosowany przez siebie
domek. Po skończonej pracy wszystkie domki są przyklejane na mapę świata w odpowiadających im
rejonach.
3. ZGADYWANKA
Prowadzący podaje jedną lub kilka informacji, a uczestnicy odgadują, do którego domu one pasują.
Przykład: -prowadzi do niego niski tunel (igloo)
-mieszka w nim cała wieś (dom-wieś)
Spotkanie 3: Budujemy domek dla ulubionego bohatera bajki
1. WPROWADZENIE POJĘĆ: ARCHITEKT I ARCHITEKTURA
Prowadzący pyta uczestników czy wiedzą, kto to jest architekt i czym się zajmuje. Wypowiedzi
uczestników mają doprowadzić do końcowego podsumowania, że architektura to dziedzina twórczej

3. działalności człowieka zajmująca się organizowaniem przestrzeni. Architekt zajmuje się tworzeniem
projektów. Projekty te mogą dotyczyć:
• zagospodarowania przestrzennego kraju
• planowania miast, osiedli, wsi
• wznoszenia budowli
• zagospodarowania wnętrz
• planowania krajobrazu
2. ZABAWA W ARCHITEKTA
Prowadzący mówi uczestnikom, że zamienią się teraz w architektów, a ich zadaniem będzie
zaprojektowanie domku dla ulubionej postaci bajkowej. Uczestnicy wykonują modele domków
z różnorodnych materiałów, jakie mają do dyspozycji. Prowadzący zwraca uwagę, aby wokół domku
zaprojektować również jego otoczenie.
3. PREZENTACJA PROJEKTÓW
Uczestnicy kolejno prezentują wykonane modele. Dokonując prezentacji powinni opowiedzieć, dla
jakiej postaci bajkowej zaprojektowali swój domek i co ona lubi robić.
4. WYSTAWKA PRAC
Z wykonanych modeli prowadzący wykonuje wystawkę prac. Każda praca zostaje opisana imieniem
i nazwiskiem wykonawcy oraz zatytułowana.
Spotkanie 4: Nasze miejsce zabaw
1. SPACER PO TERENIE PRZYSZKOLNYM
Uczestnicy w trakcie spaceru uważnie przyglądają się wszystkiemu, co znajduje się na terenie
przyszkolnym.
2. TROPEM FOTOGRAFA
Prowadzący rozdaje uczestnikom zdjęcia wykonane na terenie przyszkolnym i opowiada historię
o fotografie, który fotografował teren szkolny. Prowadzący poleca uczestnikom, aby odnaleźli
obiekty, które znajdują się na fotografiach oraz miejsca, z których fotograf zrobił zdjęcia.
3. MAPA ZAPACHÓW
Prowadzący prosi uczestników o określenie zapachów, jakie czują aktualnie bądź poczuli w
przeszłości przebywając na terenie przyszkolnym oraz opowiedzieli o emocjach, jakie wzbudziły
w nich te zapachy.
4. SZUKAMY MIEJSC LUBIANYCH I NIELUBIANYCH
Prowadzący daje polecenie, aby uczestnicy wskazali miejsca najbardziej przez nich lubiane, a potem
miejsca, których nie lubią. Prowadzący prosi uczestników, aby opowiedzieli, dlaczego pewne miejsca
na terenie przyszkolnym lubią, a inne nie.
5. SZUKAMY MIEJSC BEZPIECZNYCH I NIEBEZPIECZNYCH
Uczestnicy wskazują miejsca bezpieczne i niebezpieczne, jakie znajdują się na terenie przyszkolnym.
Uczestnicy opowiadają, dlaczego pewne miejsca są bezpieczne, a inne nie.
6. ZABAWY DOTYKOWE
Prowadzący rozdaje uczestnikom białe kartki papieru i pastele, i prosi o odrysowanie faktury: kory
drzewa, elewacji szkoły, asfaltu boiska, płytek chodnikowych itp. Po wykonaniu zadania pyta
uczestników jakie emocje budziło w nich dotykanie poszczególnych rzeczy.
7. JAK WYGLĄDA DZIŚ MIEJSCE NASZYCH ZABAW
Rozmowa prowadzącego z uczestnikami na temat jak obecnie korzystamy z terenu do zabaw
i czego nam brakuje.

4. Spotkanie 5: Projektowanie miejsca zabaw
1. JAK DZISIAJ WYGLĄDA NASZE MIEJSCE ZABAW
Rozmowa o tym, co robimy teraz na naszym przyszkolnym placu zabaw, a co chcielibyśmy jeszcze
robić i czego nam brakuje (drzewko potrzeb).
2. SZUKAMY POMYSŁÓW NA PLAC ZABAW
Oglądanie zdjęć przedstawiających różne place zabaw. Zastanawianie się nad dobrymi i złymi
stronami każdego z nich.
3. PROJEKTOWANIE MIEJSCA ZABAW
Ćwiczenia plastyczne- uczestnicy rysują, kolorują, wyklejają projekty wymarzonego miejsca do
zabaw na terenie przyszkolnym.
4. PREZENTACJA PRAC
Prezentacja wykonanych prac. Uczestnicy omawiają swoje projekty a potem tworzą wystawę prac.
5. KSIĄŻKA ŻYCZEŃ DLA ARCHITEKTA
Z projektów uczestników składana jest książka życzeń dla architekta. Zawiera ona pomysły
uczestników z dodatkowymi informacjami pisemnymi, które zawierają słowne informacje o
oczekiwaniach, co do materiałów albo kolorystyki.