Լեոնարդո դա Վինչի

1. Լեոնարդո դա Վինչի

2. «Լավ նկարիչը պետք է նկարի երկու բան՝ մարդուն և
նրա հոգու արտացոլումը»:
Լեոնարդո դա Վինչի
Իտալացի նկարիչ, քանդակագործ, ճարտարապետ,
գիտնական և ճարտարագետ Լեոնարդո դա Վինչին
Վերածննդի դարաշրջանի ամենախոշոր
արվեստագետներից է:

3.  Լեոնարդո դա Վինչիի «Հայկական նամակներ»
ձեռագրում նկարագրված են հայկական բնաշխարհի
տեսարաններ, նշված է Հայաստանի մասին գիրք գրելու
նրա մտադրության մասին: Նկարչի` Հայաստանում
լինելու ենթադրությանն իրական հիմք են տալիս նաև
Էջմիածնի Մայր տաճարի, Բագարանի Կաթողիկեի,
Հռիփսիմեի տաճարի, Իրինդի և Ավանի
եկեղեցիների նրա էսքիզները: Նա ծանոթ է եղել և
օգտագործել է հայկական կավ ներկը:

4.  Լեոնարդո դա Վինչին 1466 թ-ին ընտանիքի հետ
տեղափոխվել է Ֆլորենցիա, որտեղ 1469–78 թթ-ին
աշակերտել է ժամանակի հայտնի նկարիչ Անդրեա դել
Վեռոքիոյին: Սովորել է ոսկերչություն,
քանդակագործություն և նկարչություն: Նա քանդակել է
մի քանի «ժպտացող կանանց գլուխներ», ապա,
թողնելով քանդակագործությունը, անցել է
նկարչության: Նրա վաղ շրջանի ամենահայտնի
գործերից են հրեշտակի գլուխը՝ Վեռոքիոյի
«Մկրտություն» նկարում, «Ավետումը» (մոտ 1474 թ.),
«Ծաղկով Տիրամայրը» (1478 թ.), որտեղ նկարիչը
կերպարները պատկերել է քանդակային, լուսաողող,
սահուն, կորակազմ մակերեսներով: 10 տարի անց Դա
Վինչին նույն թեմայով ստեղծել է «Աստվածամայր
Լիտան» (1478–82 թթ.) կտավը, որն ավելի կատարյալ ու
խորհրդավոր է:

5. «Կզաքիսով տիկինը»
(1483–85 թթ.)
 Վեռոքիոյի արվեստանոցում սովորելու տարիներին զբաղվել է
նաև գիտությամբ՝ անատոմիայով, ֆիզիկայով, մաթեմատիկայով:
Միլան տեղափոխվելուց հետո Դա Վինչին 1482 թ-ից, որպես
ճարտարապետ, հիդրավլիկայի, պաշտպանական
շինությունների և մեքենաների մասնագետ, ծառայել է Միլանի
դուքս Լոդովիկո Մորոյին: Այդ շրջանում է ծաղկել Դա Վինչի-
գեղանկարչի ստեղծագործությունը. պահպանվել են
պալատական կանանց մի քանի ուշագրավ դիմանկարներ՝
«Բեատրիչե դÿԷստե», «Կզաքիսով տիկինը», «Ազնվազարմ
տիկնոջ դիմանկարը» և այլն:

6.  1495–97 թթ-ին Դա Վինչին Միլանի Սանտա Մարիա
դելլե Գրացիե վանքի սեղանատանը կերտել է
հռչակավոր «Խորհրդավոր ընթրիք» որմնանկարը,
որն իր դրամատիզմով, կերպարների հոգեբանական
խորությամբ, հորինվածքի կառուցման
մաթեմատիկական ճշգրտությամբ համաշխարհային
արվեստի գլուխգործոցներից է:

7.  1503 թ-ին նա ստեղծել է իր ամենանշանավոր
գործերից մեկը՝ «Մոնա Լիզան» («Ջոկոնդա»):
Երիտասարդ կնոջ երազկոտ, խոհուն,
առեղծվածային, փոքր-ինչ թախծոտ թեթևակի
ժպիտը բացահայտում է բնորդուհու ներաշխարհը:
Մոնա Լիզան պատկերված է
բնապատկերի մեջ. հեռավոր
սարերը, երկինքը, գետը,
ծառերն ասես տարածված են
մշուշում: Նկարչի համար
բնությունն ու մարդն անբաժան
ելի են: Դրա վկայությունն է
նաև «Աստվածամայրը
քարանձավում» (1483–94 թթ.)
կտավը, որի կերպարները
նույնպես բնապատկերի մեջ են
և ստեղծում են յուրահատուկ
հուզական միջավայր:

8.  Դա Վինչիի ուշ շրջանի լավագույն
գործերից են՝ «Սուրբ Աննան Մարիամի և
մանուկ Քրիստոսի հետ» (մոտ 1500–07 թթ.),
«Հովհաննես Մկրտիչ» (մոտ 1513–17 թթ.),
«Ջրհեղեղ» գծանկարաշարը (մոտ 1514–16
թթ.) և այլն:

9. հուշարձանը Միլանում
(1872 թ., քանդակագործ`
Պիետրո Մանյի)
 Նկարիչը, չհանդուրժելով անարդարությունը,
գժտություններն ու անմիաբանությունը, իր ողջ
կյանքում ստիպված էր թափառել. աշխատել է
Միլանում, Ֆլորենցիայում, Հռոմում, Վենետիկում, իսկ
1517 թ-ին Ֆրանսուա Ա թագավորի հրավերով, որպես
«թագավորական առաջին նկարիչ, ճարտարապետ և
մեքենաշինարար», տեղափոխվել է Ֆրանսիա, որտեղ
ապրել է մինչև կյանքի վերջը:
Նախագծել է Տուր–Բլուա–Սաոն
ոռոգման ջրանցքը և
ճարտարապետական
գլուխգործոց Շամբորի դղյակը:

10.  Դա Վինչին թողել է 7 հզ. ձեռագիր էջ, որոնք մինչև օրս լիովին չեն
ուսումնասիրվել: Որպես գիտնական և ճարտարագետ՝
խորաթափանց դիտարկումներով հարստացրել է ժամանակի
գիտության գրեթե բոլոր բնագավառները: Ձեռագրերում եղել են
թռչող սարքերի, պարաշյուտների, ջրանցքների, կախովի
կամուրջների, մետաղահալման վառարանների, տպագրական և
հողափոր մեքենաների նախագծեր: Նա առաջինն է
բուսաբանությունը դիտել որպես ինքնուրույն կենսաբանական
գիտություն, տվել բույսերի արևամետության, արմատներում
նյութերի շարժման նկարագրությունը: Սակայն տեխնիկայի ցածր
մակարդակի պատճառով Դա Վինչին չի կարողացել
իրականացնել իր նորարարական մտահղացումները:

11. Ես նախընտրեցի այս թեման, որովհետև ինձ շատ է դուր գալիս Վերածննդի
դարաշրջանի գործերը, հատկապես Լեոնարդո դա Վինչիի գործերը:
Այդ ժամանակաշրջանի իտալացի արվեստագետները ձգտել են
ճշմարտացի պատկերել մարդուն և շրջակա իրականությունը։ Նրանք
արվեստը հարստացրել են մարդու մարմնի կառուցվածքի ճշմարիտ
պատկերմամբ, հեռանկարի, լույս ու ստվերի, ծավալի, կրճատումների և
այլ պրոբլեմների մշակմամբ և կիրառմամբ։ Վերածննդի արվեստա -
գետները կրոնական տեսարաններին հաղորդել են երկրային
բովանդակություն։ Արվեստի գլխավոր հերոսը դարձել է մարդը։

12. Գեղարվեստի կրտսեր
դպրոց
5-րդ դասարան
Արման Դավիդյան