1. MATERIAL
Catro pelotas de tenis
Unha agulla de calceta ou de gancho
Un rolo de fío groso
Un coitelo
Un funil de laboratorio
Area fina
PROCEDEMENTO EXPERIMENTAL
1) Facémoslle a cada pelota dúas pequenas
incisións en dous lugares xeometricamente
opostos.
2) Empregando a agulla,
unimos as dúas pelotas
co fío.
3) Comprobamos que cada par de pelotas
teña un fío da mesma lonxitude.
4) Engadímoslle a unha das pelotas unha
certa cantidade de area, a suficiente para que
se aprecie que a súa
masa é superior á
das demais.
5) Facemos varios lanzamentos
ao aire libre e observamos
como rotan os modelos
que creamos.
RESULTADO FINAL
Astronomía na aula: modelo dun
sistema binario
Astronomía na aula: modelo dun
sistema binario
Fotografíasrealizadasnaclase.
Imaxes de ESA education.
1
2. Astronomía na aula: centro de
masas e sistemas binarios
Astronomía na aula: centro de
masas e sistemas binarios
UN EXEMPLO: SISTEMA TERRA - LÚA
Autores
Dpto. Física e Química. Materia: Cultura Científica de 1º de bacharelato.
Referencias
http://www.esa.int/Education/Teachers_Corner/Solar_System_and_Universe .
Materiais empregados no ESA Summer Teacher Workshop 2015 .
CENTRO DE MASAS DUN SISTEMA ILLADO DE DOUS
CORPOS
CORPOS EN ÓRBITA
Imaxe de ESA education
ImaxedeESAeducation
2
O centro de masas atópase máis
preto do corpo máis masivo. Este
feito fai que aparentemente o corpo
de menor masa orbite arredor do de
maior masa.
Nun sistema planeta-satélite, o
centro de masas atópase no satélite.
Isto é debido á gran diferenza de
masas entre ambos.
Nun sistema binario formado por
dous planetas, o centro de masas
atópase fóra da superficie de ambos
os obxectos.
A Lúa en realidade non orbita arredor da Terra,
senón que ambos os corpos orbitan arredor do
centro de masas do sistema.
Como a Terra ten unha masa moito maior cá
Lúa, o centro de masas dos dous corpos atópase
na Terra (baricentro na imaxe).
m1 · r1=m2 ·r2
r1+r2=r
Imaxe de www.sc.ehu.es
3. QUE SON?
Astronomía na aula: estudo das
estrelas dobres
Astronomía na aula: estudo das
estrelas dobres
Autora
Sara Gómez Mejuto, alumna de Cultura Científica de 1º de bacharelato do IES Aller Ulloa.
Referencias
http://www.usc.es/astro/dobles/pagina1.htm
http://www.usc.es/astro/allercast.htm
https://elobservadordeestrellasdobles.wordpress.com/
Imaxe de http://www.geocities.ws/acarvajaltt/temas/estrellas_binarias.html
HISTORIA
TIPOS DE ESTRELAS DOBRES SEGUNDO O MÉTODO
EMPREGADO PARA A SÚA OBSERVACIÓN
●
Visuais: detectadas mediante mecanismos ópticos, como
telescopios, placas fotográficas ou técnicas interferométricas.
●
Espectroscópicas: detectadas grazas a desprazamentos das
lonxitudes de onda das bandas espectrais debido ao efecto
Doppler-Fizeau.
●
Eclipsantes ou fotométricas: detectadas mediante variacións
periódicas do seu brillo, que aparentemente son debidas a
eclipses.
3
Par de estrelas fisicamente asociadas
por unha atracción gravitatoria.
Para confirmar que se trata dun
sistema binario, as estrelas deben
xirar entorno a un centro de masas
común.
A observación da primeira estrela dobre atribúese a J. B.
Riccioli en 1650, aínda que é posible que a primeira
persoa en observalas fose Galileo Galilei.
En 1718, Halley demostrou a existencia dun movemento
propio nas estrelas.
Ramón María Aller Ulloa (1878-1966) dedicou gran parte
da súa carreira á investigación das estrelas dobres.
Considérase pioneiro neste campo de estudo en España.
Galileo e Halley.
Imaxes de biografíasyvidas.com
Estrela binaria Iota Cancri.
Imaxe de Francisco Otero.
4. Astronomía na aula: exemplo
dunha estrela dobre
Astronomía na aula: exemplo
dunha estrela dobre
Autor
Rubén Ferreiro Arias, alumno de Cultura Científica de 1º de bacharelato do IES Aller Ulloa.
Referencias
http://www.bitacoradegalileo.com/2011/07/09/alpha-centauri-la-estrella-mas-cercana/
ALPHA CENTAURI
QUE É?
MOVEMENTOS
HISTORIA
Imaxe de bitacoradegalileo.com
4
Imaxe de bitacoradegalileo.com
Imaxes de bitacoradegalileo.com
Exemplo de sistema binario de estrelas
máis próximo ao noso Sol.
Atópase na constelación de Centauro,
a uns catro anos luz de distancia.
Está formada por dúas estrelas (Alpha
Centauri A e Alpha Centauri B) e unha
terceira máis afastada delas (Próxima
Centauri).
Na antigüidade considerábase unha soa
estrela.
No 1752, Nicolas Louis de Lacaille descubriu
que Alpha Centauri era un sistema binario.
No 1915, o astrónomo Robert Innes observou
por primeira vez a Próxima Centauri (estrela
máis próxima ao Sol, de aí o seu nome).
Alpha Centauri A e Alpha Centauri B xiran entre si:
●
Período orbital de 79,91 anos
●
Centro gravitatorio case equidistante (presentan masas moi parecidas).
Próxima Centauri xiraría arredor das outras dúas a moita maior distancia, nunha
grande órbita, polo que se dubida se realmente forma parte do sistema Alpha
Centauri.
5. QUE SON?
Astronomía na aula: planetas
ananos
Astronomía na aula: planetas
ananos
Autora
Sarai Fernández López, alumna de Cultura Científica de 1º de bacharelato do IES Aller Ulloa.
Referencias
http://www.elmundo.es/ciencia/
http://www.abc.es/ciencia/
-Tamaño -Dominio orbital -Forma esférica -Masa
OS MÁIS COÑECIDOS: Plutón e Caronte
CALES SON? ONDE ESTÁN?
Clasificado como planeta anano
dende 2006.
É un mundo conxelado, con
temperaturas inferiores aos -229Cº .
A súa órbita é moi excéntrica.
Ten una atmosfera moi tenue que se
conxela ou evapora segundo a
distancia á que se atope do Sol.
Ten cinco satélites, Caronte, Stigia,
Nix, Cerbero e Hydra.
A misión da NASA para o seu estudo
foi a New Horizons.
Ceres
SituadoSituado entre as
órbitas Marte e
Xúpiter
Plutón
Situado a
continuación da
órbita de Neptuno
Eris
No disco disperso
do cinto de Kuiper
Makemake
No cinto de
Kuiper.
Haumea
Alén do cinto de
Kuiper.
Imaxes de wikipedia.org
É o satélite máis grande de Plutón.
Foi descuberto no 1978.
Ten forma esférica e está constituído por xeo.
Sempre amosa a mesma cara a Plutón.
5
Son corpos que se atopan en órbita arredor do Sol e que teñen un
tamaño intermedio entre os planetas e os asteroides.
EN QUE SE DIFERENCIAN DOS PLANETAS ?
ImaxedeNASA/JPL.(dominiopúblico).
6. QUE SON?
Astronomía na aula: estudo dos
planetas dobres.
Astronomía na aula: estudo dos
planetas dobres.
Autora
Antía Arias Pardo, de Cultura Científica, 1º de bacharelato do IES Aller Ulloa.
Referencias
http://molasaber.org
www.esa.int
http://astroclblogspot.com.es
Plutón e unha das súas lúas, Caronte.
NASA-JHUAPL-SWRI, de www.nasa.gov
Lanzamento da nave New Horizons.
Imaxe de http://astrocl.blogspot.com.es/
New Horizons, aproveitando a asisttencia gravitatoria de Xúpiter.
Imaxe de http://astrocl.blogspot.com.es/
NASA, ESA, and M. Showalter (SETI institute)
UN EXEMPLO
MISION NEW HORIZONS
Plutóneosseuscincosatélites.
Imaxedewww.emol.com
6
Dous planetas ananos que
orbitan arredor dun centro de
masas.
Plutón e Caronte (o máis grande
dos seus cinco satélites),
considérase como un sistema
binario (diferenza de masas entre
eles 1:7).
●
Finalidade: explorar Plutón, os seus
satélites e o cinto de Kuiper.
●
Lanzamento: 19 de Xaneiro de 2006,
dende Cabo Cañaveral.
●
O martes 14 de Xullo de 2015 chegou ao
punto máis cercano a Plutón (12500
km).
●
Foi unha viaxe moi rápida debido a que
no seu paso por Xúpiter, empregou a súa
forza gravitatoria para incrementar a
velocidade.
●
Grazas a esta misión tamén se coñecerá
como se formou a Terra e os demais
planetas.
7. Astronomía na aula: estudo dos
asteroides
Astronomía na aula: estudo dos
asteroides
Autora
Laura Arcay Rozas, alumna de Cultura Científica de 1ºA de bacharelato do IES Aller Ulloa.
Referencias
http://www.astromia.com/solar/asteroides.htm
http://www.astronoo.com/es/articulos/asteroides-orbitas-cercanos-tierra.html
QUE SON?
TIPOS SEGUNDO A SÚA ÓRBITA
CARACTERÍSTICAS
Recreación dun asteroide dirixíndose á Terra
De www.abc.es/fotos-ciencia
Cinto de asteroides.
Imaxe de www.bitacoragalileo.com
Asteroides cercanos ao noso planeta.
Imaxe de https://www.oca.eu/
7
Corpos sólidos de dimensións
reducidas.
Detéctanse explosións producidas
polo choque destes coa atmosfera
terrestre a diario.
Composición
Rochosos ou metálicos.
Os máis distanciados do Sol son ricos en auga,
materiais volátiles e carbón.
Localización
Distribúense por todo o Sistema Solar, aínda que
se atopan concentrados na súa maioría nun
cinto situado entre Marte e Xúpiter.
Atón
O seu eixo semi-maior e menor a unha
unidade astronómica. Teñen órbitas interiores
á da Terra.
Apolo
Cruzan a órbita da Terra cun período superior
a un ano. Son os que poden colidir co noso
planeta.
Amor
Rozan a órbita exterior da Terra e cruzan a
órbita de Marte.
8. QUE SON?
Astronomía na aula: estudo dos
asteroides binarios
Astronomía na aula: estudo dos
asteroides binarios
Autora
Iria Fernández Trabazo, alumna de Cultura Científica de 1º de bacharelato do IES Aller Ulloa.
Referencias
http://www.elmundo.es/ciencia/2014/01/08/52cd19fe22601dde2e8b4576.html
http://www.astronomiaenpuertorico.com/AsteroideBinario.html
http://webs.satlink.com/usuarios/l/lujanbl/bias.htm
https://es.wikipedia.org/wiki/Anexo:Misiones_espaciales
Asteroide Antíope
Imaxe de www.space-art.co.uk
Tamén existen asteroides binarios de diferente
tamaño, como Ida e o seu pequeno satélite
Dactyl.
Outros exemplos de asteroides binarios son:
2008BT18, 1052 Bélxica (1925 VD) e (130)
Elektra.
Asteroide Ida co seu satélite Dactyl
Imaxe de wikimedia.org
O primeiro asteroide dobre detectado cerca da Terra
foi o 2000 DP107 en Setembro de 2000, na
instalación da NASA en Goldstone, California.
A primeira misión espacial cuxo obxectivo foi o
estudo dun asteroide binario, realizouse en 1993. Na
imaxe superior, obtida durante a misión Galileo,
observamos o asteroide (243) Ida.
Sonda espacial Galileo
Imaxe de www.novaera-alvorecer.net
Na Terra atopáronse indicios de impactos de
asteroides binarios. Na imaxe da esquerda, lago de
Clearwater en Canadá, obsérvanse cráteres dobres.
Nesa zona impactou un asteroide binario hai 290
millóns de anos.
Imaxedewww.astronomiaenpuertorico.com 8
Sistema de dous asteroides que
orbitan arredor dun mesmo centro
de masas.
Se os dous asteroides teñen un
tamaño similar, reciben o nome de
compañeiros binarios, como por
exemplo o asteroide Antíope.
