Nastepne 25 lat (Aleksandr Laszek, Forum Obywatelskiego Rozwoju)

3. #Następne25lat
Dotychczasowy wzrost polskiej gospodarki
Prognozy wzrostu
Źródła wzrostu gospodarczego
-Praca
-Produktywność (TFP)
-Inwestycje
Podsumowanie rekomendacji
Koszty potencjalnego kryzysu
Plan prezentacji:

4. W ciągu ostatnich 25 lat w Polsce PKB per capita wzrósł ponad dwukrotnie.
Na tle regionu jesteśmy liderami wzrostu.
Wzrost gospodarczy Polski w latach 1989- 2014
PKB per capita 2014 (1989 = 100%)
Źródło: The Conference Board Total Economy Database™ , GDP per capita in 2014 US$ (converted to 2014 price level with updated 2005 EKS PPPs)
#Następne25lat: Dotychczasowy wzrost
73%
98%
119%
129% 132% 133%
144% 146% 147% 148%
186% 192%
212%
136% 137%
225%
258%
310%
0%
50%
100%
150%
200%
250%
300%

5. Głównym źródłem wzrostu gospodarczego Polski przez ostatnie 25 lat była rosnąca
łączna produktywność (ang. Total Factor Productivity – TFP).
Dekompozycja wzrostu gospodarczego w Polsce w latach 1989- 2014
Wzrost gospodarczy to suma zmian nakładów pracy, kapitału i efektywności ich wykorzystania, mierzonej przez łączną produktywność - TFP.
-12%
-10%
-8%
-6%
-4%
-2%
0%
2%
4%
6%
8%
1990 1995 2000 2005 2010
Zmiana nakładów
pracy
Zmiana nakładów
kapitału
Zmiana
produktywności (TFP)
Zmiana PKB
Źródło: opracowanie własne FOR na podstawie danych Conference Board
#Następne25lat: Dotychczasowy wzrost

6. 0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
Belgia
Francja
Polska
Malta
Austria
W.Brytania
Holandia
Dania
Portugalia
Włochy
Niemcy
Hiszpania
Szwecja
Węgry
Czechy
Luksemburg
Cypr
Bułgaria
Finlandia
Słowacja
Słowenia
Chorwacja
Irlandia
Rumunia
Grecja
Litwa
Estonia
Łotwa
Źródło: opracowanie własne na podstawie danym MFW
Stabilność wzrostu była jednym ze źródeł sukcesu Polski po 1989 roku.
Stabilność wzrostu na tle UE
Stabilność wzrostu gospodarczego mierzona jego wariancją w latach 2000–2015
Bardziej stabilny Mniej stabilny
#Następne25lat: Dotychczasowy wzrost

7. Mimo szybkiego tempa wzrostu Polska nie nadrobiła wszystkich zaległości i pozostaje
szóstym najbiedniejszym krajem w UE.
PKB Polski na tle krajów UE
PKB per capita na tle UE (UE-28 = 100%), 2014, PPS
Luksemburg – poza skalą, źródło: Eurostat
69
0
20
40
60
80
100
120
140
średnia UE
#Następne25lat: Dotychczasowy wzrost

8. Bez dalszych reform w kierunku praworządnego państwa i wolnorynkowej gospodarki
tylko nieznacznie zmniejszymy dystans do bogatych krajów Zachodu.
Poziom dochodów w Polsce na tle Niemiec
Poziom PKB per capita Polski, Niemcy = 100% (PPS, 2005)
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
obecny
poziom
OECD KE
54%
4%Tempo wzrostu
(1994-2014):
2015
#Następne25lat: Prognozy wzrostu
2040
Źródło: opracowanie własne FOR na podstawie danych Ageing Report 2015, Ministerstwa Finansów i OECD oraz autorskich wyliczeń; scenariusz dla Niemiec na podstawie OECD

9. Bez dalszych reform w kierunku praworządnego państwa i wolnorynkowej gospodarki
tylko nieznacznie zmniejszymy dystans do bogatych krajów Zachodu.
Poziom dochodów w Polsce na tle Niemiec
Poziom PKB per capita Polski, Niemcy = 100% (PPS, 2005)
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
obecny
poziom
OECD KE
65%
54%
60%
4%Tempo wzrostu
(1994-2014):
1,5%
Prognozowane
tempo wzrostu: 2%
20402015
#Następne25lat: Prognozy wzrostu
Źródło: opracowanie własne FOR na podstawie danych Ageing Report 2015, Ministerstwa Finansów i OECD oraz autorskich wyliczeń; scenariusz dla Niemiec na podstawie OECD

10. Bez dalszych reform w kierunku praworządnego państwa i wolnorynkowej gospodarki
tylko nieznacznie zmniejszymy dystans do bogatych krajów Zachodu.
Poziom dochodów w Polsce na tle Niemiec
Poziom PKB per capita Polski, Niemcy = 100% (PPS, 2005)
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
obecny
poziom
OECD KE bazowy
60% - 70%
54%
60% 65%
4%Tempo wzrostu
(1994-2014):
1,5%
Prognozowane
tempo wzrostu: 2% 2 – 2,5%
20402015
#Następne25lat: Prognozy wzrostu
Źródło: opracowanie własne FOR na podstawie danych Ageing Report 2015, Ministerstwa Finansów i OECD oraz autorskich wyliczeń; scenariusz dla Niemiec na podstawie OECD
bez
reform

11. Bez dalszych reform w kierunku praworządnego państwa i wolnorynkowej gospodarki
tylko nieznacznie zmniejszymy dystans do bogatych krajów Zachodu.
Poziom dochodów w Polsce na tle Niemiec:
Poziom PKB per capita Polski, Niemcy = 100% (PPS, 2005)
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
obecny
poziom
OECD KE kryzysowy bazowy
54%
60% 65%
4%Tempo wzrostu
(1994-2014):
1,5%
Prognozowane
tempo wzrostu: 2% 2 – 2,5%1 – 1,5%
20402015
#Następne25lat: Prognozy wzrostu
50% - 55%
60% - 70%
Źródło: opracowanie własne FOR na podstawie danych Ageing Report 2015, Ministerstwa Finansów i OECD oraz autorskich wyliczeń; scenariusz dla Niemiec na podstawie OECD
bez
reform

12. Źródło: opracowanie własne FOR na podstawie danych Ageing Report 2015, Ministerstwa Finansów i OECD oraz autorskich wyliczeń; scenariusz dla Niemiec na podstawie OECD
Bez dalszych reform w kierunku praworządnego państwa i wolnorynkowej gospodarki
tylko nieznacznie zmniejszymy dystans do bogatych krajów Zachodu.
Poziom dochodów w Polsce na tle Niemiec
Poziom PKB per capita Polski, Niemcy = 100% (PPS, 2005)
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
obecny
poziom
OECD KE kryzysowy bazowy reform
50% - 55%54%
60% 65%
60% - 70%
80% - 100%
4%Tempo wzrostu
(1994-2014):
1,5%
Prognozowane
tempo wzrostu: 2% 2 – 2,5%1 – 1,5% 3 – 4%
20402015
#Następne25lat: Prognozy wzrostu
bez
reform

13. Źródło: opracowanie własne FOR na podstawie danych MFW
Słabością polskiej gospodarki są utrzymujący się deficyt sektora finansów publicznych,
który przy spowolnieniu gospodarczym niebezpiecznie zwiększa ryzyko kryzysu fiskalnego.
Przykładowe skutki kryzysów
PKB per capita, znormalizowany, 2007 = 100%
#Następne25lat: Koszty potencjalnego kryzysu
80%
85%
90%
95%
100%
105%
110%
115%
2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014
Portugalia
80%
85%
90%
95%
100%
105%
110%
115%
2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014
Hiszpania
Prognozy sprzed kryzysu (kwiecień 2008) Dane realne
FOR REKOMENDUJE:
 Proponowane przez FOR reformy podtrzymujące wzrost gospodarczy
zmniejszają ryzyko kryzysu fiskalnego.
 Dodatkowo należy podjąć działania skoncentrowane na wyeliminowaniu
deficytu finansów publicznych (przegląd wydatków, wzmocnienie reguł
fiskalnych) oraz zabezpieczeniu ZUS przed negatywnymi skutkami
spowolnień gospodarczych (ujemna indeksacja kont).

14. Źródło: opracowanie własne FOR na podstawie danych GUS
Społeczeństwo w Polsce się starzeje. Oznacza to spadek liczby potencjalnych
pracowników, co obniży tempo wzrostu gospodarczego.
Zmiana liczby osób w wieku produkcyjnym (mln)
Wiek produkcyjny od 18 do 67 lat (stopniowo podnoszony)
-4,5
-2,4
-5
-4
-3
-2
-1
0
2015 2020 2025 2030 2035 2040
Miliony
Obniżenie wieku emerytalnego do 60/65 lat (kob./mężcz.)
Obecny stopniowo rosnący wiek emerytalny
#Następne25lat: Źródła wzrostu gospodarczego

15. Źródło: opracowanie własne FOR na podstawie danych Eurostatu i Banku Światowego; obserwacje odstające nie pokazane na wykresie
Od tempa w jakim będziemy doganiać Zachód zależy, czy Polacy będą emigrować,
czy zdecydują się pozostać w kraju.
Migracje ludności w zależności od tempa wzrostu
Migracje a dochód w państwach UE-28
-0,5%
0,0%
0,5%
1,0%
15 000 20 000 25 000 30 000 35 000 40 000 45 000 50 000
Migracjanettojako%populacji
dochód (dolary międzynarodowe 2011)
2008
2013
Liniowy (2008)
#Następne25lat: Źródła wzrostu gospodarczego

16. Źródło: opracowanie własne FOR na podstawie danych Eurostat
W Polsce można zapobiec znacznemu spadkowi liczby pracujących podnosząc wskaźnik
zatrudnienia.
Różnice w stopie zatrudnienia między Polską, a Niemcami
Wskaźnik zatrudnienia wg grup wieku w 2014 r.
78% 73% 69%
89% 80%
35%
25%
67% 67%
53%
84%
74%
32%
16%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
Ogółem Mężczyźni Kobiety Mężczyźni Kobiety Mężczyźni Kobiety
20−64 20−29 30−54 55+
Niemcy Polska
FOR REKOMENDUJE:
 Zapobieganie przedwczesnemu wychodzeniu z rynku pracy
 Ułatwienie łączenia obowiązków rodzinnych i zawodowych
 Ułatwienie wejścia na rynek pracy
 Zmniejszenie opodatkowania pracy osób najsłabiej wykształconych i o najmniejszym
doświadczeniu (najniższej produktywności) poprzez podniesienie kwoty wolnej dla
pracujących
 Uproszczenia w rozwiązywaniu umów o pracę
#Następne25lat: Źródła wzrostu gospodarczego

17. Źródło: opracowanie własne FOR na podstawie danych AMECO
Wzrost produktywności, będący dotychczas głównym silnikiem rozwoju Polski silnie
spowolniła.
Wzrost produktywności w Polsce na tle UE-15 oraz Niemiec.
Tempo wzrostu produktywności (TFP)
-6%
-4%
-2%
0%
2%
4%
6%
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015P 2016P
Niemcy UE-15 Polska
#Następne25lat: Źródła wzrostu gospodarczego

18. Źródło: opracowanie własne FOR na podstawie danych Eurostat
Początkowy potencjał do szybszego wzrostu gospodarczego związany z przepływem
pracowników do bardziej wydajnych sektorów powoli się wyczerpuje.
Wydajność pracy w poszczególnych sektorach
Produktywność pracy (łączny efekt TFP i kapitału na pracującego)
#Następne25lat: Źródła wzrostu gospodarczego
0
20
40
60
80
100
120
140
rolnictwo usługi
nierynkowe
przemysł usługi rynkowe budownictwo
wartośćdodana
(PLN2010)/pracujący
2000
Średnia w 2000 r.

19. Źródło: opracowanie własne FOR na podstawie danych Eurostat
Początkowy potencjał do szybszego wzrostu gospodarczego związany z przepływem
pracowników do bardziej wydajnych sektorów powoli się wyczerpuje.
0
20
40
60
80
100
120
140
rolnictwo usługi
nierynkowe
przemysł usługi rynkowe budownictwo
wartośćdodana
(PLN2010)/pracujący
2000
2014
Średnia w 2000 r.
Średnia w 2014 r.
• 40 mld zł subsydiów i preferencji zniechęca do
opuszczania rolnictwa
• Wysoki klin podatkowy oraz brak mieszkań
na wynajem utrudnia zmianę zawodu i miejsca
zamieszkania
#Następne25lat: Źródła wzrostu gospodarczego
Wydajność pracy w poszczególnych sektorach
Produktywność pracy (łączny efekt TFP i kapitału na pracującego)
FOR REKOMENDUJE:
 Zamknięcie KRUS dla nowych członków
 Rozwój rynku mieszkań na wynajem (zmniejszenie nadmiernej ochrony lokatorów)
 Zmiany w podatkach od nieruchomości wzmacniające bodźce do bardziej efektywnego
zagospodarowywania terenu

20. Źródło: opracowanie własne FOR na podstawie danych Eurostat
Malejący potencjał wzrostu produktywności z przesunięć między sektorami oznacza, kluczową
rolę wzrostu produktywności w ramach sektorów.
Źródła produktywności w Polsce
Dekompozycja zmiany łącznej produktywności (TFP) na efekt przesunięć między sektorami i zmian wewnątrz sektorów
-3%
-2%
-1%
0%
1%
2%
3%
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
przesunięcia między
sektorami
wzrost produktywności w
ramach poszczególnych
sektorów
Łączny wzrost
produktwyności
#Następne25lat: Źródła wzrostu gospodarczego

21. Źródło: opracowanie własne na podstawie BEEPS
Bariery ograniczające konkurencję sprawiają, że w Polsce funkcjonują obok siebie
bardzo wydajne i niewydajne firmy, ze szkodą dla wzrostu gospodarczego.
Zróżnicowanie produktywności przedsiębiorstw w państwach regionu
Współczynnik zmienności logarytmu przychodów na pracownika 2013
0,08
0,11 0,11
0,12 0,12
0,13 0,14
0,15
0,18 0,19
0,20
0,21
0,00
0,05
0,10
0,15
0,20
0,25
#Następne25lat: Źródła wzrostu gospodarczego

22. Źródło: OECD
Według miary OECD udział państwowych firm w gospodarce w Polsce jest największy
wśród krajów UE-28, co silnie ogranicza zakres działania konkurencji.
Upolitycznienie gospodarki
PMR – subindeks własności państwowej 2013 r. (wyższa wartość – wyższy udział państwowych firm w gospodarce)
#Następne25lat: Źródła wzrostu gospodarczego
0
1
2
3
4
5

23. Źródło: OECD
Regulacje ograniczające konkurencję obniżają produktywność firm nimi objętych oraz
współpracujących z nimi firm z innych sektorów.
Ograniczenia konkurencji w usługach
PMR – subindeks ograniczeń konkurencji w usługach 2013 r. (wyższa wartość – silniejsze antyrynkowe regulacje)
#Następne25lat: Źródła wzrostu gospodarczego
0
1
2
3
4
5
FOR REKOMENDUJE:
 Dokończenie prywatyzacji
 Eliminacja innych regulacji ograniczających konkurencję (m.in. ograniczenie obowiązku
przynależności do samorządów zawodowych, zastępowanie obowiązkowych licencji
dobrowolnymi certyfikatami)

24. Źródło: Eurostat. UE-10 to stare państwa członkowskie bez Grecji, Hiszpanii, Włoch, Portugalii i Luxemburga.
Luka w produktywności pracy między Polską, a Europą Zachodnią jest największa
w mikroprzedsiębiorstwach.
Dane dotyczące produktywność pracy w zależności od wielkości przedsiębiorstwa
Wartość dodana na pracującego w tys. euro z uwzględnienie, różnicy w poziomach cen.
0
10
20
30
40
50
60
70
Mikro
(<10 osób)
Małe
(10-49 osób)
Średnie
(50-249 osób)
Duże
(>250 osób)
tys.EUR
UE-10 Polska
#Następne25lat: Źródła wzrostu gospodarczego
FOR REKOMENDUJE:
 Przegląd regulacji dotyczących mikroprzedsiębiorstw, w szczególności progów
regulacyjnych, które mogą zniechęcać do zwiększania skali działalności.
 Usprawnienie sądownictwa (zob. dalej).

25. Źródło: Penn World Table
Stopa inwestycji w Polsce jest zbyt niska w porównaniu do krajów, którym udało się
dogonić kraje wysoko rozwinięte, a także w porównaniu do krajów regionu.
Stopa inwestycji w Polsce:
Stopa inwestycji % PKB 2002-2011
-10%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
PL LT HU BG SK RO LV CZ HR EE SI
Stopa inwestycji % PKB, gdy kraje były na naszym poziomie rozwoju.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
PL HK ES IE TW KR SG
#Następne25lat: Źródła wzrostu gospodarczego

26. Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych Eurostat
Dane dotyczące inwestycji przedsiębiorstw w Polsce na tle regionu
Inwestycje przedsiębiorstw (%PKB). Polska na tle państw regionu
10
14
0
5
10
15
20
25
30
2003 2006 2009 2012
mediana CEE
Polska
Inwestycje według sektorów instytucjonalnych w latach 2003–2012.
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
PL LT HU HR SK SI RO LV CZ EE
%PKB Przedsiębiorstwa Państwo Gospodarstwa domowe
Szczególnie niepokojące są niskie inwestycje przedsiębiorstw, które mają kluczowe
znaczenie dla szybkiego wzrostu gospodarczego.
#Następne25lat: Źródła wzrostu gospodarczego

27. Źródło: MFW i AMECO
Krajowa stopa oszczędności jest za niska, co zwiększa ryzyko kryzysu i ogranicza stopę
inwestycji.
Polska stopa oszczędności na tle regionu
Stopy oszczędności i inwestycji w Polsce 2005-2014 (%PKB)
#Następne25lat: Źródła wzrostu gospodarczego
-5%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
Polska
Litwa
Bułgaria
Chorwacja
Węgry
Rumunia
Słowacja
Łotwa
Czechy
Estonia
Słowenia
publiczne
prywatne
razem
Stopa oszczędności 2005-2014 (% PKB)
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Inwestycje
Oszczędności

28. Źródło: MFW i AMECO
Krajowa stopa oszczędności jest za niska, co ogranicza stopę inwestycji i zwiększa ryzyko
kryzysu.
Polska stopa oszczędności na tle regionu
Stopy oszczędności i inwestycji w Polsce 2005-2014 (%PKB)
#Następne25lat: Źródła wzrostu gospodarczego
-5%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
publiczne
prywatne
razem
Stopa oszczędności 2005-2014 (% PKB)
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Inwestycje
Oszczędności
FOR REKOMENDUJE:
 Ograniczenie wydatków publicznych czemu sprzyjać będzie m.in. likwidacja przywilejów
emerytalnych, szersze wykorzystanie Centrów Usług Wspólnych w sektorze publicznym,
wprowadzenie kont socjalnych i kryteriów majątkowych pomocy społecznej.
 Odbudowa filara kapitałowego systemu emerytalnego.

29. Źródło: opracowanie własne oraz analizy Grant Thornton
Polskę na tle państw UE negatywnie wyróżnia zalew i związana z tym duża niepewność
legislacji, co ogranicza inwestycje przedsiębiorstw.
Czynniki wpływające na decyzję przedsiębiorców o inwestycjach:
Przychody:
+/- Prognozy gospodarcze
Koszty:
- - Obciążenia administracyjne
+/- Wysokość podatków
+ Infrastruktura
++ Korupcja
+ Dostępność finansowania
Niepewność:
- - Nieprzewidywalne prawo w
tym podatkowe
- - Niesprawne sądy
-- Nieprzewidywalne prawo
gospodarcze
- Nieuczciwa konkurencja
#Następne25lat: Źródła wzrostu gospodarczego
Zapoznanie się ze zmianami prawa w Polsce a to ok. 3 godzin
i 26 minut każdego dnia (Grant Thornton).
Ustawa o podatku dochodowym była nowelizowana średnio 10 razy
rocznie, ordynacja podatkowa – 6 razy, a ustawa o VAT – 4 razy.

30. Źródło: opracowanie własne FOR na podstawie danych Global Competitiveness Report 2014/2015
Skomplikowanie i zmienność systemu podatkowego jest najczęściej zgłaszaną
przeszkodą przez polskich przedsiębiorców w badaniach barier dla przedsiębiorczości.
Główne bariery zgłaszane przez przedsiębiorców
Główne bariery dla przedsiębiorców w Polsce na tle regionu, GCR 2014/2015
0
5
10
15
20
25
regulacjepodatkowe
sztywneprawopracy
niewydajna
administracjapubliczna
wysokośćpodatków
dostępdofinansowania
niewystarczająca
infrastruktura
brakzdolnoścido
innowacji
korupcja
niestabilnośćpolityczna
nieodpowiednie
kwalifikacje…
niskietospracy
problemyzdrowotne
niestabilność
władz/przewroty
inflacja
regulacjewalutowe
przestępczośći
kradzieże
mediana dla regionu Polska
#Następne25lat: Źródła wzrostu gospodarczego
FOR REKOMENDUJE:
 Radykalne uproszczenie prawa podatkowego, w tym m.in.: jednolita stawka VAT, nowa
ordynacja podatkowa.
 Poprawa jakości i stabilności prawa poprzez bardziej rygorystyczne analizy skutków
gospodarczych oraz wzmocnienie reguł dotyczących tworzenia prawa.

31. 0 100 200 300 400 500 600 700 800
Białystok
Poznań
Kraków
Katowice
Katowice
Kielce
Wrocław
Lublin
Lódź
Warszawa
Gdańsk
Berlin
Londyn
Złożenie pozwu i czynności przedprocesowe Proces sądowy Egzekucja należności
Źródło: opracowanie własne FOR na podstawie danych World Bank (2015)
Przewlekłość postępowań sądowych uderza w utrudnia egzekwowanie
podpisanych umów, zwiększając niepewność przedsiębiorców.
Dane dotyczące wzrostu Polskiej gospodarki:
Czas trwania egzekwowania kontraktów w Polsce.
FOR REKOMENDUJE:
 Usprawnienie działalności sądów m.in.: lepsze dostosowanie sądów do potrzeb
lokalnych, lepsza alokacja zasobów między sądami, lepsze zarządzanie w ramach
poszczególnych sądów, wyłączenie części spraw z sądownictwa.
#Następne25lat: Źródła wzrostu gospodarczego

32. Podsumowanie:
FOR REKOMENDUJE:
Instytucje stabilizujące (ograniczenie ryzyka kryzysu):
 Reformy zwiększające stabilność finansów publicznych.
Instytucje napędzające (wzmacniające długookresowy wzrost):
 Praca: Reformy podnoszące stopy zatrudnienia.
 Inwestycje: Reformy ograniczające niepewność przedsiębiorców (prawo, podatki, sądy),
reformy zwiększające stopy oszczędności (ograniczenie wydatków publicznych)
 Produktywność: Reformy sprzyjające przepływom między sektorami i regionami oraz
reformy eliminujące bariery ograniczające konkurencję (prywatyzacja, deregulacja).
#Następne25lat: Podsumowanie rekomendacji

33. Siła pozytywnego wpływu: „+++” bardzo silny, „++” – umiarkowany, „+” – wciąż pozytywny, ale ograniczony wpływ, Źródło: Opracowanie własne FOR
Stabilność
Zatrudnienie
Produktywność
Inwestycje
Instytucje stabilizujące
Zmniejszenie barier wypychających z rynku pracy
i powstrzymujących przed wejściem na ten rynek
Wzmocnienie automatycznych bezpieczników w systemie
emerytalnym
++ +
Wzmocnienie reguły wydatkowej ++ ++
Instytucje napędzające: Praca
Zmniejszenie barier wypychających z rynku pracy
i powstrzymujących przed wejściem na ten rynek
Zapobieganie przedwczesnym wyjściom z rynku pracy + +++
Ułatwienie wejścia na rynek pracy +
Ułatwienie łączenia obowiązków rodzinnych i zawodowych +
Zmniejszenie opodatk. pracy osób o najniższej produktywności ++
Uproszczenia w rozwiązywaniu umów o pracę ++
Uproszczenia w płatnościach składkowo-podatkowych + +
Instytucje napędzające: Produktywność
Znoszenie barier dla odpływu pracowników z sektorów o niskiej wydajności
Usunięcie barier zniechęcających do przechodzenia z rolnictwa do
innych sektorów
+ +
Zmniejszenie nadmiernej ochrony lokatorów + + ++
Zmiany w podatku od nieruchomości +
Stabilność
Zatrudnienie
Produktywność
Inwestycje
Instytucje napędzające: Produktywność c.d.
Eliminacja barier ograniczających działanie konkurencji
Dokończenie prywatyzacji + +++ +
Inne działania deregulacyjne + ++ +
Przegląd regulacji dotyczących mikroprzedsiębiorstw ++ +
Ograniczenie dostępności miękkiego finansowania +
Wprowadzenie kadencyjności i nieodwoływalności regulatorów + +
Instytucje napędzające: Inwestycje
Zmniejszenie kosztów inwestowania i niepewności
Uproszczenie podatków + ++ +++
Usprawnienie wymiaru sprawiedliwości ++ ++
Ograniczenie liczby przepisów i podniesienie ich jakości + ++
Redukcja obciążeń administracyjnych + +
Zwiększenie możliwości finansowania inwestycji
z oszczędności krajowych
Oszczędności w systemie emerytalnym + + ++
Wprowadzenie kont socjalnych i kryteriów majątkowych
pomocy społecznej
+ +
Odbudowa filara kapitałowego + + ++
#Następne25lat: Podsumowanie rekomendacji

34. #Następne25lat
Dziękuję za uwagę.
Raport powstał dzięki wsparciu:

35. Źródło: opracowanie własne FOR na podstawie danych Global Competitiveness Report
Skomplikowanie i zmienność systemu podatkowego jest źródłem niepewności i obecnie
najczęściej wskazywaną przez przedsiębiorców barierą dla wzrostu.
Dane dotyczące wzrostu Polskiej gospodarki:
Bariery zgłaszane przez przedsiębiorców, Polska na tle regionu w latach 2006 – 2015. .
0
6
12
18
24 Regulacje podatkowe
0
6
12
18
24 Niewystarczająca
infrastruktura
0
6
12
18
24
Korupcja
Regionalna mediana
Polska
#Następne25lat: Źródła wzrostu gospodarczego