SlideShare a Scribd company logo
1 of 41
1
Kapitalizm po polsku
Model społeczno-ekonomiczny szóstej gospodarki Unii Europejskiej
3
Definicja kapitalizmu
Źródło: P. Arak, A. Wójcik (2016) Polski kapitalizm, Polityka Insight, Komitet Dialogu Społecznego KIG.
System opierający się na prywatnej własności środków produkcji,
czyli dopuszczający istnienie własności publicznej – państwowej,
komunalnej i innej, i dążeniu do zysku, jako głównym motorze
działalności gospodarczej, który służy realizacji celów i zamierzeń
właścicieli oraz interesariuszy przedsiębiorstw.
4
Czym jest model
społeczno-gospodarczy
POMIAR
● wykorzystując oś
liberalizm – solidaryzm
czy elitaryzm –
egalitaryzm
● Indeks Kapitalizmu
ELEMENTY
● wypadkowa systemu
politycznego państwa
● wymogów
międzynarodowych
● szeroko pojętej kultury
5
Indeks Kapitalizmu
polityka społeczna
Wydatki społeczne jako proc. PKB
Wydatki na emerytury jako proc. PKB
Wydatki na politykę rodzinną jako proc. PKB
Szczodrość świadczeń (stopa zastąpienia dochodu
w wypadku utraty pracy dla osoby o średnim wynagrodzeniu
konkurencja gospodarcza
Udział eksportu dóbr zaawansowanych technologicznie
w stosunku do całkowitego eksportu
Udział eksportu dóbr zaawansowanych technologiczne
w stosunku do eksportu sektora przetwórczego
Produktywność pracy FDI (różnica między inwestycjami
przychodzącymi i wychodzącymi)
finanse publiczne
Klin podatkowy
Progresja podatkowa
Udział wydatków publicznych w relacji do PKB
instytucje i kultura gospodarcza
Skłonność mieszkańców kraju do przedsiębiorczości
Opinie mieszkańców o wyrównywaniu dochodów przez państwo
nauka i edukacja
Liczba nowych patentów na milion osób
Odsetek dzieci korzystających z edukacji przedszkolnej
Współczynnik skolaryzacji na poziomie wyższym brutto
Wydatki na edukację jako proc. PKB
rynek pracy
Udział wynagrodzeń w PKB
Bezrobocie długookresowe (powyżej roku)
Poziom uzwiązkowienia
Poziom centalizacji dialogu społecznego
Współczynnik aktywności zawodowej wśród kobiet 15+
sektor finansowy
Kapitalizacja spółek giełdowych
Wartość obrotów na giełdzie w stosunku do PKB
Poziom oszczędności krajowych w stosunku do PKB
polityka
Fragmentaryzacja parlamentów
Wielkość koalicji rządzącej
System wyborczy (większościowy, mieszany lub mniejszościowy)
Jak zmienia się Polski
model społeczno-
gospodarczy
Obecnie Polska realizuje model kapitalizmu
konkurencyjnej gospodarki społecznej,
łącząc rozszerzający się solidaryzm polityki
społecznej z większą konkurencyjnością
gospodarki.
8
Polska zmierza w
kierunku solidaryzmu
Źródło: Opracowanie własne.
9
Indeks kapitalizmu
Źródło: Opracowanie własne.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Belgia
Finlandia
Francja
Austria
Dania
Szwecja
Norwegia
Portugalia
Słowenia
Włochy
Hiszpania
Niemcy
Holandia
Grecja
Czechy
Polska
Australia
Estonia
Węgry
Luksemburg
WielkaBrytania
Irlandia
Słowacja
Izrael
NowaZelandia
Łotwa
Szwajcaria
Kanada
StanyZjednoczone
Chile
Japonia
Turcja
Korea
Meksyk
Rozkład indeksu kapitalizmu w 2017 r. (pkt.)
Większysolidaryzm
Większyliberalizm
10
Polska: kraj szybkiego
rozwoju i wielkich wyzwań
W latach 1989–2017 PKB per capita w Polsce wzrósł o 135 proc.
Szybciej od Polski rozwijały się jedynie niektóre państwa Afryki i Azji.
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
Grecja
Polska
Portugalia
PKB per capita (według parytetu siły nabywczej z 2011 r.)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych IMF.
11
Polska: kraj szybkiego
rozwoju i wielkich wyzwań
Dochody 10 proc. najbogatszych obywateli odznaczały się
bardzo wysokimi wskaźnikami wzrostu,
Grupa dochodowa (rozkład dochodu
narodowego brutto na osobę dorosłą
Średnia roczna realna stopa
wzrostu w latach
1989–2015
Całkowity skumulowany realny
wzrost w latach
1989–2015
Udział w całkowitym wzroście
w latach 1989–2015
Cała populacja 2,1 73 100
Dolne 50 proc. 1,0 31 13
Środkowe 40 proc. 1,5 47 30
Górne 10 proc. 4,2 190 57
w tym: górne 1 proc. 6,8 458 24
w tym: górne 0,1 proc. 9,7 1019 9
w tym: górne 0,01 proc. 13,0 2273 3
W tym: górne 0,001 proc. 16,4 5066 1
Źródło: Bukowski & Novokmet (2017). Inequality in Poland: Estimating the whole distribution by g-percentile, 1983-2015
12
Polska: kraj szybkiego
rozwoju i wielkich wyzwań
57,8 proc.
wskaźnik Giniego
(z uwzględnieniem
danych podatkowych)
10,1 proc. w PKB
udział państwowych spółek
21 proc. zatrudnionych
przez instytucje publiczne
w sektorze przedsiębiorstw
– 10,7 proc.
w porównaniu do strefy
euro
– 36,2 proc.
w porównaniu z 1995 r.
– 27,7 proc.
W porównaniu do 1995 r.
Źródło: Opracowanie własne.
13
Polska: kraj szybkiego
rozwoju i wielkich wyzwań
Tylko 7 proc. osób w wieku 25–59 mających rodziców z wykształceniem
podstawowym zdobyło dyplom wyższej uczelni, a w UE – 28 proc.
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
Czechy
Chorwacja
Polska
Słowacja
Bułgaria
Węgry
Włochy
Rumunia
Malta
Luksemburg
Austria
Szwajcaria
Portugalia
Łotwa
Niemcy
Słowenia
Litwa
EU-28
Grecja
Norwegia
Cypr
Islandia
Estonia
Francja
Holandia
Szwecja
Belgia
Dania
Hiszpania
Irlandia
WielkaBrytania
Finlandia
Odsetek osób z wyższym wykształceniem spośród osób, których rodzice mieli wykształcenie
podstawowe, (25‒59 lat) w 2016 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu.
Gdzie jesteśmy i dokąd
zmierzamy
15
Polityka społeczna
Obecnie Polska ma jedną z najbardziej rozbudowanych polityk rodzinnych
w Europie pod względem poziomu nakładów – w 2016 r. wydawała na nią
2,5 proc. PKB.
0
0.5
1
1.5
2
2.5
3
3.5
4
4.5
5
Dania
Szwecja
Luksemburg
Norwegia
Finlandia
Australia
NowaZelandia
Estonia
Polska
Francja
Austria
Belgia
Słowacja
Węgry
Izrael
Słowenia
Chile
Niemcy
Włochy
Irlandia
WielkaBrytania
Japonia
Łotwa
Holandia
Kanada
Korea
Czechy
Portugalia
Hiszpania
USA
Grecja
Szwajcaria
Turcja
Meksyk
Wydatki na politykę rodzinną w relacji do PKB kraju w 2016 r. (proc.)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych OECD i Eurostatu.
16
Indeks polityki społecznej
Źródło: Opracowanie własne.
Rozkład indeksu polityki społecznej w 2017 r. (pkt.)
Większysolidaryzm
Większyliberalizm
0.00
10.00
20.00
30.00
40.00
50.00
60.00
70.00
80.00
Finlandia
Dania
Francja
Austria
Szwecja
Luksemburg
Belgia
Norwegia
Włochy
Portugalia
Niemcy
Słowenia
Szwajcaria
Grecja
Japonia
Holandia
Polska
Hiszpania
WielkaBrytania
Estonia
NowaZelandia
Czechy
Słowacja
Australia
Irlandia
Węgry
Łotwa
Izrael
Kanada
StanyZjednoczone
Turcja
Chile
Korea
Meksyk
Wyzwaniem dla Polski pozostaje
dalsza walka z ubóstwem
i deprywacją materialną.
18
Konkurencyjność
Wskaźnik złożoności eksportu (Economic Complexity Index) dla 30 krajów pierwszych w
rankingu, w 2016 r. (pkt.)
0
0.5
1
1.5
2
2.5
3
Szwajcaria
Japonia
Singapur
KoreaPłd.
Niemcy
Szwecja
USA
WielkaBrytania
Czechy
Izrael
Irlandia
HongKong
Francja
Malezja
Węgry
Belgia
Włochy
Chiny
Słowacja
Norwegia
Dania
Polska
Estonia
Panama
Meksyk
Litwa
Chorwacja
Hiszpania
Kanada
Białoruś
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Economic Complexity Index,
https://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/pol/.
19
Indeks konkurencyjności
Źródło: Opracowanie własne.
Rozkład indeksu konkurencyjności w 2017 r. (pkt.)
Mniejszakonkurencyjność
Większakonkurencyjność
0.00
10.00
20.00
30.00
40.00
50.00
60.00
70.00
80.00
Turcja
Luksemburg
Grecja
Chile
Portugalia
Finlandia
Hiszpania
Słowenia
NowaZelandia
Włochy
Kanada
Polska
Holandia
Łotwa
Meksyk
Australia
Estonia
Japonia
Szwecja
Dania
Słowacja
Izrael
Belgia
Węgry
Austria
Norwegia
WielkaBrytania
Niemcy
StanyZjednoczone
Czechy
Szwajcaria
Korea
Francja
Irlandia
Wyzwaniem dla Polski pozostaje wyjście
z „pułapki średniego rozwoju” i dalszy
awans w rankingach konkurencyjności.
21
Nauka i edukacja
40 proc.
W wieku 20-24
studiuje
2 uczelnie
na liście
szanghajskiej
1 ustawa
Konstytucja
dla Nauki
1 proc. PKB
wydatki na B+R
Źródło: Opracowanie własne.
22
Indeks nauki i edukacji
Źródło: Opracowanie własne.
Rozkład indeksu nauki i edukacji w 2017 r. (pkt.)
Większyegalitaryzm
Większyelitaryzm
0.00
10.00
20.00
30.00
40.00
50.00
60.00
70.00
80.00
Australia
Chile
Hiszpania
Grecja
Belgia
NowaZelandia
Irlandia
Łotwa
Norwegia
Estonia
Portugalia
Słowenia
Czechy
Słowacja
Polska
Francja
Turcja
Włochy
Dania
Austria
WielkaBrytania
Węgry
Meksyk
Kanada
Finlandia
Holandia
StanyZjednoczone
Korea
Niemcy
Izrael
Szwecja
Szwajcaria
Luksemburg
Japonia
Wyzwaniem dla Polski pozostaje
wzrost wydatków na B+R
i jakość badań naukowych.
24
Rynek pracy
Wzrostowi płacy minimalnej w Polsce w tempie prawie 9 proc. rocznie,
towarzyszy nieustanny spadek stopy bezrobocia.
Płaca minimalna i stopa bezrobocia w Polsce i przeciętnie w Unii w latach 2004–2018 (2004 = 100 proc.)
0
50
100
150
200
250
300
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
PL – płaca
minimalna
UE – płaca
minimalna
UE– stopa
bezrobocia
PL – stopa
bezrobocia
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu.
25
Indeks rynku pracy
Źródło: Opracowanie własne.
Rozkład indeksu rynku pracy w 2017 r. (pkt.)
Większysolidaryzm
Większyliberalizm
0.00
10.00
20.00
30.00
40.00
50.00
60.00
70.00
80.00
Szwecja
Dania
Norwegia
Finlandia
Belgia
Austria
Kanada
Szwajcaria
Holandia
Francja
Australia
WielkaBrytania
Słowenia
Luksemburg
NowaZelandia
Korea
Hiszpania
Izrael
Portugalia
StanyZjednoczone
Czechy
Włochy
Estonia
Węgry
Niemcy
Japonia
Grecja
Łotwa
Chile
Polska
Meksyk
Irlandia
Słowacja
Turcja
Wyzwaniem, przed którym stoi Polska jest
zwiększenie aktywności zawodowej m.in.
kobiet i osób z niepełnosprawnością na
otwartym rynku pracy.
27
Sektor finansowy
Odsetek aktywów banków, które należą do kapitału zagranicznego w Polsce i w Niemczech (proc.)
W 2017 r. stopa oszczędności gospodarstw domowych w Polsce wyniosła
4,36 proc. Średnia w Unii to blisko 10 proc.
4
48
67
62
76
61
55
49
5 4
13 12 12 12 12 12
0
10
20
30
40
50
60
70
80
1995 2000 2008 2010 2013 2015 2016 2017
Polska Niemcy
Źródło: Opracowanie własne.
28
Indeks sektora finansowego
Źródło: Opracowanie własne.
Rozkład indeksu rynku sektora finansowego w 2017 r. (pkt.)
Mniejszarolasektorafinansowego
0.00
10.00
20.00
30.00
40.00
50.00
60.00
70.00
80.00
90.00
100.00
Grecja
Łotwa
Portugalia
Słowacja
Meksyk
Estonia
Słowenia
Polska
NowaZelandia
Austria
Turcja
Węgry
Izrael
Czechy
Finlandia
Chile
Włochy
Hiszpania
Niemcy
Francja
Belgia
Dania
Norwegia
WielkaBrytania
Australia
Kanada
Holandia
Szwecja
Japonia
Irlandia
Korea
Luksemburg
StanyZjednoczone
Szwajcaria
Większarolasektorafinansowego
Wyzwaniem dla Polski pozostaje wzrost
oszczędności gospodarstw domowych
osiąganych po zaspokojeniu potrzeb
konsumpcyjnych.
30
Finanse publiczne
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych CASE i MF.
Luka VAT w krajach Unii w 2015 r. (proc. PKB)
0
5
10
15
20
25
30
35
40
31
Indeks finansów publicznych
Źródło: Opracowanie własne.
Rozkład indeksu finansów publicznych w 2017 r. (pkt.)
Większysolidaryzm
Większyliberalizm
0.00
10.00
20.00
30.00
40.00
50.00
60.00
70.00
80.00
90.00
100.00
Belgia
Francja
Austria
Niemcy
Włochy
Łotwa
Polska
Finlandia
Węgry
Portugalia
Szwecja
StanyZjednoczone
Czechy
Dania
Norwegia
Holandia
Kanada
Grecja
Turcja
Hiszpania
Estonia
Słowenia
Słowacja
Irlandia
Luksemburg
WielkaBrytania
Australia
Japonia
Szwajcaria
NowaZelandia
Izrael
Meksyk
Korea
Chile
Wyzwaniem dla systemu podatkowego
Polski pozostaje obniżenie opodatkowania
dla pracowników, którzy są mniej efektywni
i przez to słabiej opłacani.
33
Instytucje i kultura gospodarcza
Polaków wyróżnia to, że 48 proc. z nich jest na prawo od centrum, podczas
gdy przeciętnie w Europie tak zakwalifikować można tylko 37 proc.
mieszkańców.
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
Lewica 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Prawica
Polska średnia europejska
Źródło: Opracowanie własne na podstawie ESS.
Rozkład na osi lewica – prawica wśród respondentów pochodzących z Polski i przeciętnie w Europie w 2016 r.
34
Indeks instytucji
i kultury gospodarczej
Źródło: Opracowanie własne.
Rozkład indeksu instytucji i kultury gospodarczej w 2017 r. (pkt.)
Większysolidaryzm
Większyliberalizm
0.00
10.00
20.00
30.00
40.00
50.00
60.00
70.00
80.00
90.00
Słowenia
Chile
Węgry
Norwegia
Izrael
Portugalia
WielkaBrytania
Słowacja
Hiszpania
Finlandia
Francja
Polska
Japonia
Belgia
Niemcy
Austria
Szwecja
Irlandia
Estonia
Turcja
Luksemburg
Włochy
Holandia
Grecja
Czechy
StanyZjednoczone
Meksyk
Szwajcaria
Australia
Dania
Kanada
NowaZelandia
Łotwa
Korea
Wyzwaniem, przed którym stoi Polska to
zwiększenie poziomu sprawności państwa,
zdolności adaptacji i koordynacji polityk, a
także zwiększenia interoperacyjności
hermetycznych ministerstw.
Jakiej polityki
gospodarczej oczekują
Polacy
37
Bezpieczeństwo jest
najważniejsze dla Polaków
99 proc.
zapewnienie
bezpieczeństwa
98 proc.
poszanowanie
własności prywatnej
95 proc.
minimalny dochód
95 proc.
bezpłatna opieka
lekarska
84 proc.
zapewnienie
mieszkania
81 proc.
praca zgodna z
kwalifikacjami
53 proc.
zapewnienie
dobrobytu
88 proc.
bezpłatne studia
Źródło: Opracowanie własne.
38
Polacy myślą o państwie
jako o aktywnym graczu
58 proc.
Polska powinna odgrywać
aktywną rolę w gospodarce
48 proc.
wspieranie innowacji i
rozwoju nowych
technologii
29 proc.
przyciąganie i wspieranie zagranicznych
inwestycji do Polski
60 proc.
zwalczanie bezrobocia
30 proc.
realizowanie dużych
inwestycji państwowych
Źródło: Opracowanie własne.
39
Rekord pozytywnej oceny
sytuacji gospodarczej
W kwietniu 2018 r. rekordowe 57 proc. Polaków oceniło sytuację
gospodarczą kraju jako dobrą, przeciwnego zdania było 29 proc.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Jan-89
Nov-89
Sep-90
Jul-91
May-92
Mar-93
Jan-94
Nov-94
Sep-95
Jul-96
May-97
Mar-98
Jan-99
Nov-99
Sep-00
Jul-01
May-02
Mar-03
Jan-04
Nov-04
Sep-05
Jul-06
May-07
Mar-08
Jan-09
Nov-09
Sep-10
Jul-11
May-12
Mar-13
Jan-14
Nov-14
Sep-15
Jul-16
May-17
Mar-18
Dobra Ani dobra, ani zła Zła
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych CBOS.
Ocena sytuacji gospodarczej w Polsce od stycznia 1989 r. do maja 2018 r. (proc. wskazań)
Dziękuję za uwagę
KONTAKT
Piotr Arak
Zastępca Dyrektora PIE
E: piotr.arak@ibrkk.pl
Dyskusja:
• Jak zmienia się polski model gospodarki?
• W jakim kierunku zmierzamy na tle naszych
sąsiadów?
• Jakiej polityki gospodarczej oczekują Polacy?
• Czy solidaryzm można uzyskać tylko kosztem
mniejszej konkurencyjności?

More Related Content

Similar to Kapitalizm po polsku

Boom na rynku pracy wpędza firmy w kłopoty
Boom na rynku pracy wpędza firmy w kłopotyBoom na rynku pracy wpędza firmy w kłopoty
Boom na rynku pracy wpędza firmy w kłopotyGrant Thornton
 
Jak komunikować dane by zrozumiał je nierozgarnięty dziennikarz
Jak komunikować dane by zrozumiał je nierozgarnięty dziennikarzJak komunikować dane by zrozumiał je nierozgarnięty dziennikarz
Jak komunikować dane by zrozumiał je nierozgarnięty dziennikarzPiotr Arak
 
Polska globalnie raport roczny 2019 maj
Polska globalnie raport roczny 2019 majPolska globalnie raport roczny 2019 maj
Polska globalnie raport roczny 2019 majGrupa PTWP S.A.
 
Polska globalnie czyli co poszło nie tak w gopodarce Polski od 1989 roku
Polska globalnie czyli co poszło nie tak w gopodarce Polski od 1989 rokuPolska globalnie czyli co poszło nie tak w gopodarce Polski od 1989 roku
Polska globalnie czyli co poszło nie tak w gopodarce Polski od 1989 rokuStolarka VIP
 
Jakiego kapitału intelektualnego potrzebuje Polska
Jakiego kapitału intelektualnego potrzebuje PolskaJakiego kapitału intelektualnego potrzebuje Polska
Jakiego kapitału intelektualnego potrzebuje PolskaPiotr Arak
 
Bariery i utrudnienia dla polskich firm w Unii Europejskiej
Bariery i utrudnienia dla polskich firm w Unii EuropejskiejBariery i utrudnienia dla polskich firm w Unii Europejskiej
Bariery i utrudnienia dla polskich firm w Unii EuropejskiejGrupa PTWP S.A.
 
Bariery i utrudnienia dla polskich firm w Unii Europejskiej
Bariery i utrudnienia dla polskich firm w Unii EuropejskiejBariery i utrudnienia dla polskich firm w Unii Europejskiej
Bariery i utrudnienia dla polskich firm w Unii EuropejskiejCEO Magazyn Polska
 
TelForceOne 2010q4_financial_results
TelForceOne 2010q4_financial_resultsTelForceOne 2010q4_financial_results
TelForceOne 2010q4_financial_resultsTFONE
 
Raport EY Atrakcyjność inwestycyjna Polski 2017
Raport EY Atrakcyjność inwestycyjna Polski 2017Raport EY Atrakcyjność inwestycyjna Polski 2017
Raport EY Atrakcyjność inwestycyjna Polski 2017EYPoland
 
Наступних 25 років польської економіки (Александр Лашек, Форум Громадянського...
Наступних 25 років польської економіки (Александр Лашек, Форум Громадянського...Наступних 25 років польської економіки (Александр Лашек, Форум Громадянського...
Наступних 25 років польської економіки (Александр Лашек, Форум Громадянського...Solidarity Fund PL, Office in Kyiv
 
Unia Europejska w slajdach
Unia Europejska w slajdachUnia Europejska w slajdach
Unia Europejska w slajdachwojok040
 
Rola wiedzy we współczesne ekonomii
Rola wiedzy we współczesne ekonomiiRola wiedzy we współczesne ekonomii
Rola wiedzy we współczesne ekonomiiTomaszPoskrobko
 
Atrakcyjność inwestycyjna Europy 2013 - raport EY
Atrakcyjność inwestycyjna Europy 2013 - raport EYAtrakcyjność inwestycyjna Europy 2013 - raport EY
Atrakcyjność inwestycyjna Europy 2013 - raport EYEYPoland
 
Останніх 25 років польської економіки (Рафал Тшечяковскі, Форум Громадянськог...
Останніх 25 років польської економіки (Рафал Тшечяковскі, Форум Громадянськог...Останніх 25 років польської економіки (Рафал Тшечяковскі, Форум Громадянськог...
Останніх 25 років польської економіки (Рафал Тшечяковскі, Форум Громадянськог...Solidarity Fund PL, Office in Kyiv
 

Similar to Kapitalizm po polsku (20)

134. Seminarium mBank – CASE_prezentacja M. Pawłowska
134. Seminarium mBank – CASE_prezentacja M. Pawłowska134. Seminarium mBank – CASE_prezentacja M. Pawłowska
134. Seminarium mBank – CASE_prezentacja M. Pawłowska
 
Starzejące się społeczeństwo. Demografia i implikacje dla systemu ochrony zdr...
Starzejące się społeczeństwo. Demografia i implikacje dla systemu ochrony zdr...Starzejące się społeczeństwo. Demografia i implikacje dla systemu ochrony zdr...
Starzejące się społeczeństwo. Demografia i implikacje dla systemu ochrony zdr...
 
Boom na rynku pracy wpędza firmy w kłopoty
Boom na rynku pracy wpędza firmy w kłopotyBoom na rynku pracy wpędza firmy w kłopoty
Boom na rynku pracy wpędza firmy w kłopoty
 
Jak komunikować dane by zrozumiał je nierozgarnięty dziennikarz
Jak komunikować dane by zrozumiał je nierozgarnięty dziennikarzJak komunikować dane by zrozumiał je nierozgarnięty dziennikarz
Jak komunikować dane by zrozumiał je nierozgarnięty dziennikarz
 
Prezentacja nr 1
Prezentacja nr 1Prezentacja nr 1
Prezentacja nr 1
 
Polska globalnie raport roczny 2019 maj
Polska globalnie raport roczny 2019 majPolska globalnie raport roczny 2019 maj
Polska globalnie raport roczny 2019 maj
 
Polska globalnie czyli co poszło nie tak w gopodarce Polski od 1989 roku
Polska globalnie czyli co poszło nie tak w gopodarce Polski od 1989 rokuPolska globalnie czyli co poszło nie tak w gopodarce Polski od 1989 roku
Polska globalnie czyli co poszło nie tak w gopodarce Polski od 1989 roku
 
Jakiego kapitału intelektualnego potrzebuje Polska
Jakiego kapitału intelektualnego potrzebuje PolskaJakiego kapitału intelektualnego potrzebuje Polska
Jakiego kapitału intelektualnego potrzebuje Polska
 
Bariery i utrudnienia dla polskich firm w Unii Europejskiej
Bariery i utrudnienia dla polskich firm w Unii EuropejskiejBariery i utrudnienia dla polskich firm w Unii Europejskiej
Bariery i utrudnienia dla polskich firm w Unii Europejskiej
 
Bariery i utrudnienia dla polskich firm w Unii Europejskiej
Bariery i utrudnienia dla polskich firm w Unii EuropejskiejBariery i utrudnienia dla polskich firm w Unii Europejskiej
Bariery i utrudnienia dla polskich firm w Unii Europejskiej
 
TelForceOne 2010q4_financial_results
TelForceOne 2010q4_financial_resultsTelForceOne 2010q4_financial_results
TelForceOne 2010q4_financial_results
 
Raport EY Atrakcyjność inwestycyjna Polski 2017
Raport EY Atrakcyjność inwestycyjna Polski 2017Raport EY Atrakcyjność inwestycyjna Polski 2017
Raport EY Atrakcyjność inwestycyjna Polski 2017
 
Наступних 25 років польської економіки (Александр Лашек, Форум Громадянського...
Наступних 25 років польської економіки (Александр Лашек, Форум Громадянського...Наступних 25 років польської економіки (Александр Лашек, Форум Громадянського...
Наступних 25 років польської економіки (Александр Лашек, Форум Громадянського...
 
Unia Europejska w slajdach
Unia Europejska w slajdachUnia Europejska w slajdach
Unia Europejska w slajdach
 
Polskie Startupy 2016
Polskie Startupy 2016 Polskie Startupy 2016
Polskie Startupy 2016
 
Rola wiedzy we współczesne ekonomii
Rola wiedzy we współczesne ekonomiiRola wiedzy we współczesne ekonomii
Rola wiedzy we współczesne ekonomii
 
Atrakcyjność inwestycyjna Europy 2013 - raport EY
Atrakcyjność inwestycyjna Europy 2013 - raport EYAtrakcyjność inwestycyjna Europy 2013 - raport EY
Atrakcyjność inwestycyjna Europy 2013 - raport EY
 
Останніх 25 років польської економіки (Рафал Тшечяковскі, Форум Громадянськог...
Останніх 25 років польської економіки (Рафал Тшечяковскі, Форум Громадянськог...Останніх 25 років польської економіки (Рафал Тшечяковскі, Форум Громадянськог...
Останніх 25 років польської економіки (Рафал Тшечяковскі, Форум Громадянськог...
 
Raport przedsiębiorczość w polsce
Raport przedsiębiorczość w polsceRaport przedsiębiorczość w polsce
Raport przedsiębiorczość w polsce
 
Raport przedsiębiorczość w polsce
Raport przedsiębiorczość w polsceRaport przedsiębiorczość w polsce
Raport przedsiębiorczość w polsce
 

Kapitalizm po polsku

  • 1. 1
  • 2. Kapitalizm po polsku Model społeczno-ekonomiczny szóstej gospodarki Unii Europejskiej
  • 3. 3 Definicja kapitalizmu Źródło: P. Arak, A. Wójcik (2016) Polski kapitalizm, Polityka Insight, Komitet Dialogu Społecznego KIG. System opierający się na prywatnej własności środków produkcji, czyli dopuszczający istnienie własności publicznej – państwowej, komunalnej i innej, i dążeniu do zysku, jako głównym motorze działalności gospodarczej, który służy realizacji celów i zamierzeń właścicieli oraz interesariuszy przedsiębiorstw.
  • 4. 4 Czym jest model społeczno-gospodarczy POMIAR ● wykorzystując oś liberalizm – solidaryzm czy elitaryzm – egalitaryzm ● Indeks Kapitalizmu ELEMENTY ● wypadkowa systemu politycznego państwa ● wymogów międzynarodowych ● szeroko pojętej kultury
  • 5. 5 Indeks Kapitalizmu polityka społeczna Wydatki społeczne jako proc. PKB Wydatki na emerytury jako proc. PKB Wydatki na politykę rodzinną jako proc. PKB Szczodrość świadczeń (stopa zastąpienia dochodu w wypadku utraty pracy dla osoby o średnim wynagrodzeniu konkurencja gospodarcza Udział eksportu dóbr zaawansowanych technologicznie w stosunku do całkowitego eksportu Udział eksportu dóbr zaawansowanych technologiczne w stosunku do eksportu sektora przetwórczego Produktywność pracy FDI (różnica między inwestycjami przychodzącymi i wychodzącymi) finanse publiczne Klin podatkowy Progresja podatkowa Udział wydatków publicznych w relacji do PKB instytucje i kultura gospodarcza Skłonność mieszkańców kraju do przedsiębiorczości Opinie mieszkańców o wyrównywaniu dochodów przez państwo nauka i edukacja Liczba nowych patentów na milion osób Odsetek dzieci korzystających z edukacji przedszkolnej Współczynnik skolaryzacji na poziomie wyższym brutto Wydatki na edukację jako proc. PKB rynek pracy Udział wynagrodzeń w PKB Bezrobocie długookresowe (powyżej roku) Poziom uzwiązkowienia Poziom centalizacji dialogu społecznego Współczynnik aktywności zawodowej wśród kobiet 15+ sektor finansowy Kapitalizacja spółek giełdowych Wartość obrotów na giełdzie w stosunku do PKB Poziom oszczędności krajowych w stosunku do PKB polityka Fragmentaryzacja parlamentów Wielkość koalicji rządzącej System wyborczy (większościowy, mieszany lub mniejszościowy)
  • 6. Jak zmienia się Polski model społeczno- gospodarczy
  • 7. Obecnie Polska realizuje model kapitalizmu konkurencyjnej gospodarki społecznej, łącząc rozszerzający się solidaryzm polityki społecznej z większą konkurencyjnością gospodarki.
  • 8. 8 Polska zmierza w kierunku solidaryzmu Źródło: Opracowanie własne.
  • 9. 9 Indeks kapitalizmu Źródło: Opracowanie własne. 0 10 20 30 40 50 60 70 80 Belgia Finlandia Francja Austria Dania Szwecja Norwegia Portugalia Słowenia Włochy Hiszpania Niemcy Holandia Grecja Czechy Polska Australia Estonia Węgry Luksemburg WielkaBrytania Irlandia Słowacja Izrael NowaZelandia Łotwa Szwajcaria Kanada StanyZjednoczone Chile Japonia Turcja Korea Meksyk Rozkład indeksu kapitalizmu w 2017 r. (pkt.) Większysolidaryzm Większyliberalizm
  • 10. 10 Polska: kraj szybkiego rozwoju i wielkich wyzwań W latach 1989–2017 PKB per capita w Polsce wzrósł o 135 proc. Szybciej od Polski rozwijały się jedynie niektóre państwa Afryki i Azji. 0 5000 10000 15000 20000 25000 30000 35000 Grecja Polska Portugalia PKB per capita (według parytetu siły nabywczej z 2011 r.) Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych IMF.
  • 11. 11 Polska: kraj szybkiego rozwoju i wielkich wyzwań Dochody 10 proc. najbogatszych obywateli odznaczały się bardzo wysokimi wskaźnikami wzrostu, Grupa dochodowa (rozkład dochodu narodowego brutto na osobę dorosłą Średnia roczna realna stopa wzrostu w latach 1989–2015 Całkowity skumulowany realny wzrost w latach 1989–2015 Udział w całkowitym wzroście w latach 1989–2015 Cała populacja 2,1 73 100 Dolne 50 proc. 1,0 31 13 Środkowe 40 proc. 1,5 47 30 Górne 10 proc. 4,2 190 57 w tym: górne 1 proc. 6,8 458 24 w tym: górne 0,1 proc. 9,7 1019 9 w tym: górne 0,01 proc. 13,0 2273 3 W tym: górne 0,001 proc. 16,4 5066 1 Źródło: Bukowski & Novokmet (2017). Inequality in Poland: Estimating the whole distribution by g-percentile, 1983-2015
  • 12. 12 Polska: kraj szybkiego rozwoju i wielkich wyzwań 57,8 proc. wskaźnik Giniego (z uwzględnieniem danych podatkowych) 10,1 proc. w PKB udział państwowych spółek 21 proc. zatrudnionych przez instytucje publiczne w sektorze przedsiębiorstw – 10,7 proc. w porównaniu do strefy euro – 36,2 proc. w porównaniu z 1995 r. – 27,7 proc. W porównaniu do 1995 r. Źródło: Opracowanie własne.
  • 13. 13 Polska: kraj szybkiego rozwoju i wielkich wyzwań Tylko 7 proc. osób w wieku 25–59 mających rodziców z wykształceniem podstawowym zdobyło dyplom wyższej uczelni, a w UE – 28 proc. 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Czechy Chorwacja Polska Słowacja Bułgaria Węgry Włochy Rumunia Malta Luksemburg Austria Szwajcaria Portugalia Łotwa Niemcy Słowenia Litwa EU-28 Grecja Norwegia Cypr Islandia Estonia Francja Holandia Szwecja Belgia Dania Hiszpania Irlandia WielkaBrytania Finlandia Odsetek osób z wyższym wykształceniem spośród osób, których rodzice mieli wykształcenie podstawowe, (25‒59 lat) w 2016 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu.
  • 14. Gdzie jesteśmy i dokąd zmierzamy
  • 15. 15 Polityka społeczna Obecnie Polska ma jedną z najbardziej rozbudowanych polityk rodzinnych w Europie pod względem poziomu nakładów – w 2016 r. wydawała na nią 2,5 proc. PKB. 0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 Dania Szwecja Luksemburg Norwegia Finlandia Australia NowaZelandia Estonia Polska Francja Austria Belgia Słowacja Węgry Izrael Słowenia Chile Niemcy Włochy Irlandia WielkaBrytania Japonia Łotwa Holandia Kanada Korea Czechy Portugalia Hiszpania USA Grecja Szwajcaria Turcja Meksyk Wydatki na politykę rodzinną w relacji do PKB kraju w 2016 r. (proc.) Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych OECD i Eurostatu.
  • 16. 16 Indeks polityki społecznej Źródło: Opracowanie własne. Rozkład indeksu polityki społecznej w 2017 r. (pkt.) Większysolidaryzm Większyliberalizm 0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00 Finlandia Dania Francja Austria Szwecja Luksemburg Belgia Norwegia Włochy Portugalia Niemcy Słowenia Szwajcaria Grecja Japonia Holandia Polska Hiszpania WielkaBrytania Estonia NowaZelandia Czechy Słowacja Australia Irlandia Węgry Łotwa Izrael Kanada StanyZjednoczone Turcja Chile Korea Meksyk
  • 17. Wyzwaniem dla Polski pozostaje dalsza walka z ubóstwem i deprywacją materialną.
  • 18. 18 Konkurencyjność Wskaźnik złożoności eksportu (Economic Complexity Index) dla 30 krajów pierwszych w rankingu, w 2016 r. (pkt.) 0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 Szwajcaria Japonia Singapur KoreaPłd. Niemcy Szwecja USA WielkaBrytania Czechy Izrael Irlandia HongKong Francja Malezja Węgry Belgia Włochy Chiny Słowacja Norwegia Dania Polska Estonia Panama Meksyk Litwa Chorwacja Hiszpania Kanada Białoruś Źródło: Opracowanie własne na podstawie Economic Complexity Index, https://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/pol/.
  • 19. 19 Indeks konkurencyjności Źródło: Opracowanie własne. Rozkład indeksu konkurencyjności w 2017 r. (pkt.) Mniejszakonkurencyjność Większakonkurencyjność 0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00 Turcja Luksemburg Grecja Chile Portugalia Finlandia Hiszpania Słowenia NowaZelandia Włochy Kanada Polska Holandia Łotwa Meksyk Australia Estonia Japonia Szwecja Dania Słowacja Izrael Belgia Węgry Austria Norwegia WielkaBrytania Niemcy StanyZjednoczone Czechy Szwajcaria Korea Francja Irlandia
  • 20. Wyzwaniem dla Polski pozostaje wyjście z „pułapki średniego rozwoju” i dalszy awans w rankingach konkurencyjności.
  • 21. 21 Nauka i edukacja 40 proc. W wieku 20-24 studiuje 2 uczelnie na liście szanghajskiej 1 ustawa Konstytucja dla Nauki 1 proc. PKB wydatki na B+R Źródło: Opracowanie własne.
  • 22. 22 Indeks nauki i edukacji Źródło: Opracowanie własne. Rozkład indeksu nauki i edukacji w 2017 r. (pkt.) Większyegalitaryzm Większyelitaryzm 0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00 Australia Chile Hiszpania Grecja Belgia NowaZelandia Irlandia Łotwa Norwegia Estonia Portugalia Słowenia Czechy Słowacja Polska Francja Turcja Włochy Dania Austria WielkaBrytania Węgry Meksyk Kanada Finlandia Holandia StanyZjednoczone Korea Niemcy Izrael Szwecja Szwajcaria Luksemburg Japonia
  • 23. Wyzwaniem dla Polski pozostaje wzrost wydatków na B+R i jakość badań naukowych.
  • 24. 24 Rynek pracy Wzrostowi płacy minimalnej w Polsce w tempie prawie 9 proc. rocznie, towarzyszy nieustanny spadek stopy bezrobocia. Płaca minimalna i stopa bezrobocia w Polsce i przeciętnie w Unii w latach 2004–2018 (2004 = 100 proc.) 0 50 100 150 200 250 300 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 PL – płaca minimalna UE – płaca minimalna UE– stopa bezrobocia PL – stopa bezrobocia Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu.
  • 25. 25 Indeks rynku pracy Źródło: Opracowanie własne. Rozkład indeksu rynku pracy w 2017 r. (pkt.) Większysolidaryzm Większyliberalizm 0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00 Szwecja Dania Norwegia Finlandia Belgia Austria Kanada Szwajcaria Holandia Francja Australia WielkaBrytania Słowenia Luksemburg NowaZelandia Korea Hiszpania Izrael Portugalia StanyZjednoczone Czechy Włochy Estonia Węgry Niemcy Japonia Grecja Łotwa Chile Polska Meksyk Irlandia Słowacja Turcja
  • 26. Wyzwaniem, przed którym stoi Polska jest zwiększenie aktywności zawodowej m.in. kobiet i osób z niepełnosprawnością na otwartym rynku pracy.
  • 27. 27 Sektor finansowy Odsetek aktywów banków, które należą do kapitału zagranicznego w Polsce i w Niemczech (proc.) W 2017 r. stopa oszczędności gospodarstw domowych w Polsce wyniosła 4,36 proc. Średnia w Unii to blisko 10 proc. 4 48 67 62 76 61 55 49 5 4 13 12 12 12 12 12 0 10 20 30 40 50 60 70 80 1995 2000 2008 2010 2013 2015 2016 2017 Polska Niemcy Źródło: Opracowanie własne.
  • 28. 28 Indeks sektora finansowego Źródło: Opracowanie własne. Rozkład indeksu rynku sektora finansowego w 2017 r. (pkt.) Mniejszarolasektorafinansowego 0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00 90.00 100.00 Grecja Łotwa Portugalia Słowacja Meksyk Estonia Słowenia Polska NowaZelandia Austria Turcja Węgry Izrael Czechy Finlandia Chile Włochy Hiszpania Niemcy Francja Belgia Dania Norwegia WielkaBrytania Australia Kanada Holandia Szwecja Japonia Irlandia Korea Luksemburg StanyZjednoczone Szwajcaria Większarolasektorafinansowego
  • 29. Wyzwaniem dla Polski pozostaje wzrost oszczędności gospodarstw domowych osiąganych po zaspokojeniu potrzeb konsumpcyjnych.
  • 30. 30 Finanse publiczne Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych CASE i MF. Luka VAT w krajach Unii w 2015 r. (proc. PKB) 0 5 10 15 20 25 30 35 40
  • 31. 31 Indeks finansów publicznych Źródło: Opracowanie własne. Rozkład indeksu finansów publicznych w 2017 r. (pkt.) Większysolidaryzm Większyliberalizm 0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00 90.00 100.00 Belgia Francja Austria Niemcy Włochy Łotwa Polska Finlandia Węgry Portugalia Szwecja StanyZjednoczone Czechy Dania Norwegia Holandia Kanada Grecja Turcja Hiszpania Estonia Słowenia Słowacja Irlandia Luksemburg WielkaBrytania Australia Japonia Szwajcaria NowaZelandia Izrael Meksyk Korea Chile
  • 32. Wyzwaniem dla systemu podatkowego Polski pozostaje obniżenie opodatkowania dla pracowników, którzy są mniej efektywni i przez to słabiej opłacani.
  • 33. 33 Instytucje i kultura gospodarcza Polaków wyróżnia to, że 48 proc. z nich jest na prawo od centrum, podczas gdy przeciętnie w Europie tak zakwalifikować można tylko 37 proc. mieszkańców. 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Lewica 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Prawica Polska średnia europejska Źródło: Opracowanie własne na podstawie ESS. Rozkład na osi lewica – prawica wśród respondentów pochodzących z Polski i przeciętnie w Europie w 2016 r.
  • 34. 34 Indeks instytucji i kultury gospodarczej Źródło: Opracowanie własne. Rozkład indeksu instytucji i kultury gospodarczej w 2017 r. (pkt.) Większysolidaryzm Większyliberalizm 0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00 90.00 Słowenia Chile Węgry Norwegia Izrael Portugalia WielkaBrytania Słowacja Hiszpania Finlandia Francja Polska Japonia Belgia Niemcy Austria Szwecja Irlandia Estonia Turcja Luksemburg Włochy Holandia Grecja Czechy StanyZjednoczone Meksyk Szwajcaria Australia Dania Kanada NowaZelandia Łotwa Korea
  • 35. Wyzwaniem, przed którym stoi Polska to zwiększenie poziomu sprawności państwa, zdolności adaptacji i koordynacji polityk, a także zwiększenia interoperacyjności hermetycznych ministerstw.
  • 37. 37 Bezpieczeństwo jest najważniejsze dla Polaków 99 proc. zapewnienie bezpieczeństwa 98 proc. poszanowanie własności prywatnej 95 proc. minimalny dochód 95 proc. bezpłatna opieka lekarska 84 proc. zapewnienie mieszkania 81 proc. praca zgodna z kwalifikacjami 53 proc. zapewnienie dobrobytu 88 proc. bezpłatne studia Źródło: Opracowanie własne.
  • 38. 38 Polacy myślą o państwie jako o aktywnym graczu 58 proc. Polska powinna odgrywać aktywną rolę w gospodarce 48 proc. wspieranie innowacji i rozwoju nowych technologii 29 proc. przyciąganie i wspieranie zagranicznych inwestycji do Polski 60 proc. zwalczanie bezrobocia 30 proc. realizowanie dużych inwestycji państwowych Źródło: Opracowanie własne.
  • 39. 39 Rekord pozytywnej oceny sytuacji gospodarczej W kwietniu 2018 r. rekordowe 57 proc. Polaków oceniło sytuację gospodarczą kraju jako dobrą, przeciwnego zdania było 29 proc. 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Jan-89 Nov-89 Sep-90 Jul-91 May-92 Mar-93 Jan-94 Nov-94 Sep-95 Jul-96 May-97 Mar-98 Jan-99 Nov-99 Sep-00 Jul-01 May-02 Mar-03 Jan-04 Nov-04 Sep-05 Jul-06 May-07 Mar-08 Jan-09 Nov-09 Sep-10 Jul-11 May-12 Mar-13 Jan-14 Nov-14 Sep-15 Jul-16 May-17 Mar-18 Dobra Ani dobra, ani zła Zła Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych CBOS. Ocena sytuacji gospodarczej w Polsce od stycznia 1989 r. do maja 2018 r. (proc. wskazań)
  • 40. Dziękuję za uwagę KONTAKT Piotr Arak Zastępca Dyrektora PIE E: piotr.arak@ibrkk.pl
  • 41. Dyskusja: • Jak zmienia się polski model gospodarki? • W jakim kierunku zmierzamy na tle naszych sąsiadów? • Jakiej polityki gospodarczej oczekują Polacy? • Czy solidaryzm można uzyskać tylko kosztem mniejszej konkurencyjności?