1. เอกสารประกอบการเรียนรายวิชา การเขียนโปรแกรมภาษาซีเบื้องต้น ง 30244
ใบความรู้ที่ 3.1
เรื่อง กาเนิดภาษาซี
ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง – เขียนกาเนิดภาษาซีได้
ด้ ว ย ศั ก ย ภ า พ แ ล ะ เทคโนโลยีของคอมพิวเตอร์ที่แพร่หลาย จึงทา
ให้มีผู้คิดค้นพัฒนาโปรแกรมคอมพิวเตอร์ภาษาซีขึ้นคือ นายเดนนิส ริทชี่ (Dennis Ritchie) ที่ศูนย์วิจัยเบล (Bell
Laboratories) ประเทศสหรัฐอเมริกาเมื่อปี ค.ศ.1972 และเป็นภาษาคอมพิวเตอร์ที่ใช้เขียนระบบปฏิบัติการยู
นิ ก ส์ ซึ่ ง ใ ช้ กั น แ พ ร่ ห ล า ย ใ น ร ะ บ บ เ ค รื อ ข่ า ย ค อ ม พิ ว เ ต อ ร์ ใ น ปั จ จุ บั น
ภาษาซีเป็นภาษาที่มีความใกล้เคียงกับภาษาระดับต่า (Low-Level Language) จึงทาให้นักพัฒนา
โปรแกรมสามารถที่จะกาหนดรายละเอียดของโปรแกรมให้เข้าถึงการทางานในส่วน ต่าง ๆ ของ
คอมพิวเตอร์ให้มากที่สุดเพื่อให้เกิดความเร็วในการทางานสูงสุด และในขณะเดียวกันภาษาซีก็ยังมีความเป็นภาษา
ระดับสูง (High-Level Language) ทาให้ผู้พัฒนาสามารถที่จะพัฒนาโปรแกรมได้ โดยเน้นไปที่การแก้ปัญหาที่
ต้ อ ง ก า ร ไ ด้ อ ย่ า ง อิ ส ร ะ โ ด ย ไ ม่ ต้ อ ง ค า นึ ง ถึ ง ฮ า ร์ ด แ ว ร์ ใ ด ๆ
ภาษาซีเป็นภาษาโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ได้รับความนิยมและมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง นาย
Bjarne Stroustrup นักวิจัยและพัฒนาของศูนย์วิจัยเบล (Bell Laboratiories) ได้พัฒนาภาษา C++ (ซีพลัสพลัส)
ขึ้นมา โดยที่ภาษา C++ มีความสามารถในการทางานได้ทุกอย่างเหมือนกับภาษาซี ซึ่งมีรูปแบบและโครงสร้าง
ของภาษาใกล้เคียงกัน แต่ภาษา C++ ใช้หลักการออกแบบโปรแกรมเชิงวัตถุ (Object Oriented Design) ในขณะ
ที่ภาษาซีใช้หลักการออกแบบโปรแกรมแบบโมดูลาร์ (Modular Design)
รวบรวมโดย ครู เทวัญ ภูพานทอง ครู คศ. 1 โรงเรี ยนนามนพิทยาคม สพม. 24 (กาฬสิ นธุ์)
http://comkrutae.wordpress.com

2. เอกสารประกอบการเรียนรายวิชา การเขียนโปรแกรมภาษาซีเบื้องต้น ง 30244
ใบความรู้ที่ 3.2
เรื่อง การเข้าสู่โปรแกรม
ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง – บอกหน้าที่และความแตกต่างของแต่ละเมนูคาสั่งได้
เริ่มต้นการเข้าสู่โปรแกรมภาษาซี โดยการดับเบิลคลิกที่ไอคอนโปรแกรมภาษาซีที่ หน้าจอ
Desktop
รูปแสดงไอคอนของโปรแกรมภาษาซี
เมื่อเข้าสู่โปรแกรมจะพบกับหน้าจอซึ่งมีรายละเอียดดังนี้
รูปแสดง หน้าจอของโปรแกรมภาษาซี
1. เมนูหลัก เป็นที่เก็บรวบรวมคาสั่งเพื่ออานวยความสะดวกในการเขียนโปรแกรม ประกอบด้วยเมนู File Edit
Search Run Compile Debug Project Option Window และ Help วิธีการเรียกใช้เมนูหลัก และเมนู
ย่อย สามารถกระทาได้หลายวิธีดังนี้
1.1 คลิกเมาส์ที่เมนูที่ต้องการ จะปรากฏรายการคาสั่งให้เลือก
1.2 กดปุ่ม Alt ค้างไว้แล้วกดตัวอักษรสีเข้มที่อยู่ตัวแรกของเมนูนั้น เช่นต้องการเรียกใช้เมนู File ให้กด
Alt+F เป็นต้น การยกเลิกให้กดปุ่ม Esc
1.3 กดปุ่ม F10 จะปรากฏแถบสีที่เมนู แล้วกดปุ่มคีย์ลูกศรเพื่อเลื่อนไปยังเมนูที่ต้องการแล้วกดปุ่ม Enter
รวบรวมโดย ครู เทวัญ ภูพานทอง ครู คศ. 1 โรงเรี ยนนามนพิทยาคม สพม. 24 (กาฬสิ นธุ์)
http://comkrutae.wordpress.com

3. เอกสารประกอบการเรียนรายวิชา การเขียนโปรแกรมภาษาซีเบื้องต้น ง 30244
1.4 กดปุ่ม Hot-Key โดยไม่ต้องเรียกเมนูหลัก และเมนูย่อย เช่นต้องการบันทึกข้อมูลให้กดปุ่ม F2 หรือ
ต้องการออกจากโปรแกรมให้กด Alt+X เป็นต้น
2. พื้นที่สาหรับเขียนโปรแกรม (Edit Window) เป็นพื้นที่ที่ใช้ในการพิมพ์ข้อความสาหรับเขียน
โปรแกรม (Source File) มีรายละเอียดที่น่าสนใจดังนี้
บริเวณกึ่งกลางด้านบนของหน้าต่างจะมีชื่อไฟล์ปรากฏอยู่ ถ้ายังมี่การบันทึกไฟล์จะปรากฏเป็น
2.1
NONAME00.CPP
2.2 มุมบนด้านขวาของหน้าต่างจะมีหมายเลขกากับไว้ว่าเป็นหน้าต่างที่เท่าใด ในกรณีที่เปิดหนาจอมากกว่า
1 หน้าต่าง ถ้าต้องการไปยังหน้าต่างอื่นๆ ให้กดปุ่ม Alt แล้วตามด้วยหมายเลขหน้าต่าง เช่น Alt+3
เพื่อไปหน้าต่างที่ 3 หรือใช้เมาส์คลิกที่ส่วนใดส่วนหนึ่งของหน้าต่างที่ต้องการก็ได้
2.3 มุมบนด้านซ้ายของหน้าต่าง จะมีปุ่มสี่เหลี่ยมจตุรัส ปุ่มนี้มีชื่อว่า Close มีไว้สาหรับนาเมาส์ไปคลิกเพื่อ
ปิดหน้าต่างการเขียนโปรแกรม หรือจะปิดหน้าต่างด้วยวิธีการกดปุ่ม Alt+F3 บนแป้นพิมพ์ก็ได้
2.4 มุมล่างด้านซ้ายของหน้าต่าง จะมีหมายเลขปรากฏ 2 ตัวคั่นระหว่างตัวเลขด้วยเครื่องหมายโคล่อน
ตัวอย่างเช่น 3:5 หมายความว่า โปรแกรมแจ้งให้ทราบว่าขณะนี้เคอร์เซอร์อยู่ที่บรรทัดที่ 3 คอลัมน์ที่ 5
ด้านหน้าของตัวเลขที่แสดงบรรทัดและคอลัมน์ ถ้ามีการพิมพ์ข้อความ หรือเขียนโปรแกรมจะปรากฏ
2.5
ดอกจัน แสดงว่ายังไม่มีการบันทึกข้อมูล ดอกจันนี้จะปรากฏตลอดจนกว่าจะมีการบันทึกข้อมูล
2.6 มุมล่างด้านขวา มีไว้สาหรับปรับขนาดของหน้าต่างหรือเคลื่อนย้ายหน้าต่าง สามารถกระทาได้โดยคลิก
เมาส์ที่บริเวณดังกล่าวแล้วลากเพื่อปรับขนาดตามต้องการ หรือกดปุ่ม Ctrl+F5 ขอบหน้าต่างจะเป็น
เส้นเดียว ให้กดลูกศรบนแป้นพิมพ์เพื่อเคลื่อนย้ายหน้าต่าง หรือกดปุ่ม Shift+ลูกศร เพื่อปรับขนาดของ
หน้าต่าง
3. หน้าต่างแสดงข้อความ (Message Window) หน้าต่างนี้มีไว้เพื่อแจ้งข้อความข่าวสารให้ทราบเกี่ยวกับ
โปรแกรมที่เขียนขึ้นว่าใช้งานได้ หรือมีข้อผิดพลาดอย่างไรจะปรากฏข้อความในส่วนของหน้าต่างแสดงข้อความ
4. คาสั่งเร่งด่วน (Quick Reference Line) แสดงอยู่บริเวณด้านล่างของจอภาพเป็นคาสั่งที่
ต้องการใช้งานอยู่บ่อย ๆ ดังนั้นโปรแกรมจึงแสดงไว้เพื่อเรียกใช้ได้ทันทีโดยไม่ต้องกดเมนู คาสั่งดังกล่าวมีดังนี้คือ
F1 Help F2 Save F3 Open Alt-F9 Compile F9 Make F10 Menu
รายละเอียดของเมนู
เมนูหลัก (Main Menu) ประกอบด้วย File Edit Search Run Compile Debug Project Options
Window และ Help
File เก็บรวบรวมคาสั่งเกี่ยวกับการเปิดปิดไฟล์ การบันทึกไฟล์ การออกจากโปรแกรม
รวบรวมโดย ครู เทวัญ ภูพานทอง ครู คศ. 1 โรงเรี ยนนามนพิทยาคม สพม. 24 (กาฬสิ นธุ์)
http://comkrutae.wordpress.com

4. เอกสารประกอบการเรียนรายวิชา การเขียนโปรแกรมภาษาซีเบื้องต้น ง 30244
Edit การแก้ไขโปรแกรม การสาเนาหรือการย้ายข้อความที่ปรากฏ บนเอดิเตอร์
Search ค้นหาคาหรือข้อความที่เขียนในโปรแกรม ตลอดจนการแทนที่คา
Run รันโปรแกรมที่เขียนด้วยคาสั่งแบบต่างๆ
Compile แปลข้อมูลของโปรแกรมที่เป็น Source file ให้เป็น Object file
Debug ตรวจสอบข้อผิดพลาดของโปรแกรม
Project ใช้ในการระบุไฟล์ต่างๆ ที่จาเป็นต้องนามาใช้ในตัวโปรแกรมและ Project ที่ทางานอยู่
Options กาหนดรายละเอียดต่างๆ ของคอมไพเลอร์ เช่น Directories Compiler เป็นต้น
Window จัดการเกี่ยวกับหน้าต่างที่ใช้ในการเขียนโปรแกรม
Help ขอความช่วยเหลือหรือรายละเอียดเกี่ยวกับโปรแกรมในลักษณะต่างๆ
การทดสอบและตรวจสอบความถูกต้องโปรแกรม
เมื่อนักเรียนเขียนโปรแกรมเสร็จให้ทดลองคอมไพล์โปรแกรมว่ามีจุดผิดพลาดที่ใดบ้าง ในภาษาซี
การคอมไพล์โปรแกรมจะใช้วิธีการกดปุ่ม Alt+F9 ในกรณีที่มีข้อผิดพลาดจะแสดงในช่องด้านล่างของหน้าจอเอดิ
เตอร์ในส่วนของกรอบ message ให้อ่านทาความเข้าใจ และแก้ไขตามที่โปรแกรมแจ้งข้อมูลผิดพลาด เมื่อเสร็จ
แล้วให้ทดลองรันโปรแกรมโดยกดปุ่ม Ctrl+F9
รวบรวมโดย ครู เทวัญ ภูพานทอง ครู คศ. 1 โรงเรี ยนนามนพิทยาคม สพม. 24 (กาฬสิ นธุ์)
http://comkrutae.wordpress.com

5. เอกสารประกอบการเรียนรายวิชา การเขียนโปรแกรมภาษาซีเบื้องต้น ง 30244
ใบความรู้ที่ 3.3
เรื่อง หลักการเขียนโปรแกรม
ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง - อธิบายหลักการเขียนโปรแกรมด้วยภาษาซีได้
ในการเขียนโปรแกรมจะต้องเข้าใจหลักเกณฑ์ของภาษาโปรแกรม และระบบการทางานของคอมพิวเตอร์
ว่ามีโครงสร้างและวิธีการใช้คาสั่งอย่างไร หลักเกณฑ์การเขียนโปรแกรม ประกอบด้วย 5 ขั้นตอนคือ
1. ทาความเข้าใจและวิเคราะห์ปัญหา
2. กาหนดแผนในการแก้ปัญหา
3. เขียนโปรแกรมตามแผนที่กาหนด
4. ทดสอบและตรวจสอบความถูกต้อง
5. นาโปรแกรมที่ผ่านการทดสอบไปใช้งาน
ทาความเข้าใจและวิเคราะห์ปัญหา
ก่อนที่นักเรียนจะลงมือเขียนโปรแกรมนั้น นักเรียนจะต้องทาความเข้าใจและการวิเคราะห์ปัญหาเป็นสิ่ง
ที่สาคัญเพราะผู้เขียนโปรแกรมจะต้องวิเคราะห์ปัญหาร่วมกับนักวิเคราะห์ระบบว่าโจทย์ต้องการผลลัพธ์อะไร การ
ที่จะได้มาซึ่งผลลัพธ์นั้น ต้องป้อนข้อมูลอะไรบ้าง และเมื่อป้อนข้อมูลเข้าไปแล้วจะทาการประมวลผลอย่างไร สิ่ง
เหล่านี้ผู้เขียนโปรแกรมจะต้องทาความเข้าใจให้ถูกต้อง เพราะถ้าผู้เขียนโปรแกรมวิเคราะห์ปัญหาไม่ถูกต้อง
ผลลัพธ์ก็อาจจะไม่ตรงกับ ความต้องการของโจทย์ได้กาหนดแผนในการแก้ปัญหา
เมื่ อ ท าความเข้ า ใจและวิ เ คราะห์ ปั ญ หาโจทย์ จ นได้ ข้ อ สรปุ ว่ า โจทย์ ต้ อ งการอะไรแล้ ว
ก็ทาการกาหนดแผนในการแก้ไขปัญหาโดยการเขียนผังงาน (Flowchart) การเขียนผังงานคือ การ
เ ขี ย น แ ผ น ภ า พ ที่ เ ป็ น ล า ดั บ เ พื่ อ แ ส ด ง ขั้ น ต อ น ก า ร ท า ง า น ข อ ง โ ป ร แ ก ร ม เ พื่ อ ใ ห้ ง่ า ย
ต่อการทาความเข้าใจ การเขียนผังงานมี 3 แบบคือ แบบเรียงลาดับ(Sequential)
แบบมีการกาหนดเงื่อนไข(Condition) และแบบมีการทางานวนรอบ(Looping)
สัญลักษณ์ของผังงาน(Flowchart Symbol) มีดังนี้คือ
สัญลักษณ์ ความหมาย
เริ่มต้นทางาน
กาหนดค่าหรือประมวลผล
รับข้อมูลและแสดงผลข้อมูล
รับข้อมูลทางแป้นพิมพ์
รวบรวมโดย ครู เทวัญ ภูพานทอง ครู คศ. 1 โรงเรี ยนนามนพิทยาคม สพม. 24 (กาฬสิ นธุ์)
http://comkrutae.wordpress.com

6. เอกสารประกอบการเรียนรายวิชา การเขียนโปรแกรมภาษาซีเบื้องต้น ง 30244
การตัดสินใจ
ใช้แสดงผลข้อมูลทางจอภาพ
ใช้แสดงผลข้อมูลออกทางเอกสาร
ทิศทางการดาเนินงาน
ตัวเชื่อมต่อภายในหน้าเดียวกัน
ตัวเชื่อมต่อไปหน้าอื่น
รูปแสดงสัญลักษณ์ที่ใช้ในการเขียนผังงาน
รวบรวมโดย ครู เทวัญ ภูพานทอง ครู คศ. 1 โรงเรี ยนนามนพิทยาคม สพม. 24 (กาฬสิ นธุ์)
http://comkrutae.wordpress.com

7. เอกสารประกอบการเรียนรายวิชา การเขียนโปรแกรมภาษาซีเบื้องต้น ง 30244
ตัวอย่าง การเขียนผังงานแบบเรียงลาดับ
รูป แสดงผังงานการบวกเลข 2 จานวน
อธิบายผังงานการบวกเลข 2 จานวน
1. Start เริ่มต้นการทางาน
2. x=5 และ y=3 กาหนดค่าให้ตัวแปร x มีค่าเท่ากับ 5 ตัวแปร y มีค่าเท่ากับ 3
3. z=x+y เมื่อ x+y ได้ค่าเท่าไรให้นาไปเก็บไว้ยังตัวแปร z
4. แสดงค่าที่เก็บไว้ในตัวแปร z
5. จบการทางาน
รวบรวมโดย ครู เทวัญ ภูพานทอง ครู คศ. 1 โรงเรี ยนนามนพิทยาคม สพม. 24 (กาฬสิ นธุ์)
http://comkrutae.wordpress.com

8. เอกสารประกอบการเรียนรายวิชา การเขียนโปรแกรมภาษาซีเบื้องต้น ง 30244
ตัวอย่าง การเขียนผังงานแบบมีการกาหนดเงื่อนไขโดยอายุ 1-30 ปียังอยู่ในวัยหนุ่มสาว แต่ถ้าเกินแสดงว่ามีอายุ
มาก
อธิบายผังงานรับค่าอายุ
1. Start เริ่มต้นการทางาน
2. รับค่าอายุมาเก็บไว้ในตัวแปร age
3. ตรวจสอบเงื่อนไขว่าอายุอยู่ในช่วง 1 ถึง 30 ปีหรือไม่
4. ถ้าใช่แสดงข้อความ You are young ถ้าไม่ใช่ให้พิมพ์ You are old
5. จบการทางาน
เขียนโปรแกรมตามแผนที่กาหนด
เมื่อนักเรียนเขียนผังงานเสร็จเรียบร้อยแล้ว ขั้นตอนต่อไปคือการเขียนโปรแกรมตามผังงานที่ได้กาหนด
เอาไว้ ในกรณีที่เขียนด้วยภาษาซี การเขียนโปรแกรมก็ต้องเป็นไปตามกฎเกณฑ์และโครงสร้างของภาษาซี
รวบรวมโดย ครู เทวัญ ภูพานทอง ครู คศ. 1 โรงเรี ยนนามนพิทยาคม สพม. 24 (กาฬสิ นธุ์)
http://comkrutae.wordpress.com

9. เอกสารประกอบการเรียนรายวิชา การเขียนโปรแกรมภาษาซีเบื้องต้น ง 30244
ทดสอบและตรวจสอบความถูกต้องของโปรแกรม
เมื่อนักเรียนเขียนโปรแกรมเสร็จให้ทดลองคอมไพล์โปรแกรมว่ามีจุดผิดพลาดที่ใดบ้าง ในภาษาซีการ
คอมไพล์โปรแกรมจะใช้วิธีการกดปุ่ม Alt + F9 ในกรณีที่มีข้อผิดพลาดจะแสดงในช่องด้านล่างของหน้าจอเอดิ
เตอร์ในส่วนของกรอบ message ให้อ่านทาความเข้าใจ และแก้ไขตามที่โปรแกรมแจ้งข้อมูลผิดพลาดเมื่อเสร็จแล้ว
ให้ทดลองรันโปรแกรม
นาโปรแกรมที่ผ่านการทดสอบไปใช้งาน
ถ้ารันโปรแกรมแล้วใช้งานได้แสดงว่าจะได้ไฟล์ที่มีส่วนขยายเป็น EXE เพื่อนาไปทดสอบงานในที่ต่าง ๆ ถ้า
นาไปใช้งานแล้วมีปัญหาก็ให้แก้ไขอีกครั้ง แต่ถ้าไม่มีปัญหาแสดงว่าโปรแกรมนี้ใช้งานได้อย่างสมบูรณ์ ให้ทาคู่มือ
ประกอบการใช้งานและนาไปเผยแพร่ต่อ
รวบรวมโดย ครู เทวัญ ภูพานทอง ครู คศ. 1 โรงเรี ยนนามนพิทยาคม สพม. 24 (กาฬสิ นธุ์)
http://comkrutae.wordpress.com