2. Mihinaren txu guruinekin boloa sortzen
da.
Boloa faringetik eta hestegorritik urdailera heltzen da.
Urdailan, elikadura boloa kardiatik sartzen da eta
urin gastrikoekin kimoa bihurtzen da pilorotik
irten baino lehen.
Heste meharrean kimoa kiloa bihurtzen da eta odolera xurgatzen dau.
Heste lodian, aprobetzatu bako elikagaiak gorozki bihurtzen dira, uzkitik egozteko.
ARNAS APARATUA
Airetik oxigenoa hartzen dau eta karbono dioxidoa
bota. OSOGAIAK
Arnasbideak, aireak
zirkulatzeko hodiak dira.
Sudur hobiak airea sartzeko eta urtetzeko
hobiak dira, eta airea berotu , ezotu eta garbitzen du.
Faringeak, airea sudur hobietatik birikietara eramaten
du, eta horregaitik ahal dudu arnasa hartu ahotik.
Laringeak, ahotz-kordak daukaz, airea igarotzean soinua sortzen dabenak. Gainera,
laringearen sarreran epiglotis
izeneko balbula bat dago, jaten
edo edaten dogunean sarratu egiten dana.
3. Trakea, bronkio bitan banatzen dan hodia da.
Bronkioak, birikietara heltzen diran hodiak dira, bronkioloetan adartzen direnak biriki
barruan.
Birikiak, larrosa koloreko organoak dira eta barruan,
bronkioloetan, albeoloak dauka.
ARNASKETA PROSESUA
Arnasketa mogimenduak, arnasgora eta arnasbera dira. Birikietan airea sartzeko eta
irteteko.
Gasen trukea, biriki albeoloetan gertatzen da. Euren bidez, oxigenoa odolera doa eta
karbono dioxidoa kanporatzen da.
ZIRKULAZINO
APARATATUA
Mantenugaiak eta oxigenoa zeluletara eramaten dau eta zeluletako hondakinak
egozten dauz.
BERE OSOGAIAK
Bihotzak, odola bultzatzen dau gorputz guztira
eta lau barrunbe daukaz.
Aurikulak goiko barrunbeak dira
eta bentrikulak bekoak . Balbulez
bereiztuta dagoz:mitrala,eskerrekoa eta trikuspidea, ezkoikoa.
Odol basoak, odolak zirkulatzeko zirkuitu bat osotzen dabe.
Arteriak, lodienak dira eta odola
bihotzetik organoetara eramaten dau.
Benak, odola gorputzetik bihotzera eramaten
dabe.
Kapilarrak, mehenak dira eta arteriak eta zanak lotzen dabez.
4. Odola, bihotzak bultzatuta, odol basoetatik doan likidoa da, eta mantenugaiak eta
oxigenoa garraiatzen dau.
Plasma likido horixka bat da, odol zelulak
flotatzen daramana.
Globulo gorriak, oxigenoa eta karbono dioxidoa
garraiatzen dabe.
Globulu zuriak, gorputza infekzinoetatik babesten
dabe.
Plaketak, zauriak izfgt hbynju9o9ten dabe.
ODOL ZIRKULAZIOA
Zirkuitu bi bereizten dira.
Birikietako zirkulazinoa, bihotzetik birikietara eta berriro bihotzera doan
zirkulazinoa da.
Biriki arteriak, eskumako bentrikulutik karbono
dioxidoa eramaten dau birikietara eta oxigenoa
hartzen du. Oxigenoa biriki benen bidez itsultsen da
bihotzera eskerreko aurikulatik eta mitralaren bidez,
oxigenoa bentrikulora doa.
Zirkulazino orokorra, bihotzetik gorputz
guztira doa eta gero berriro bihotzera.
Aorta arterien bidez, eskerreko bentrikuluko oxigenoa
eta digestino aparatuko mantenugaiak gorputz guztira doaz
bertan usteko eta karbono dioxidoa eta hondakinak
hartzeko.
Kaba benetatik, hondakinak eta karbono dioxidoa bihotzera
sartzen da eskumako aurikulatik eta trikuspidetik eskumako bentrikulara.
5. SIASTOLEA ETA DIASTOLEA
Bihotzaren mogimendu biak dira, taupada osotzen dabenak.
Siastolean, bihotza uzkurtu egiten da eta
odola
arterietara doa.
Distolean, bihotza erlaxatu egiten da eta
benetako odola sartzen da.
IRAITZ APARATUA
Gernu sistema
Hondakin ez-gaseosoak kanporatzen dauz.
Kuntzurrunak, odola iragazten dabe, hondakinak erauzteko eta eurekin gernua
sortzeko.
Ureterrak, gernua kuntzurrunetatik
gernu maskuriara daramate.
Gernu maskuriak, gernua gordetzen dau litro laurden euki arte eta orduan, esfinterra
irekiz gernua uretrara doa.
Uretran, gernua egoztu egiten da.
6. IZERDI GURUINAK
Azala bi motatan desberdintzen epidermisa (kanpokoa) eta dermisa(barrukoa)
Substantzia toxikoak egozten dauz izerdiaren bitartez, poroetatik. Izerdia 99% ura
da eta 1% hondakin.
Gorputzaren tenperatura kontrolatzen du. Izerdia kanporatzean freskatzen garelako.
7. IZERDI GURUINAK
Azala bi motatan desberdintzen epidermisa (kanpokoa) eta dermisa(barrukoa)
Substantzia toxikoak egozten dauz izerdiaren bitartez, poroetatik. Izerdia 99% ura
da eta 1% hondakin.
Gorputzaren tenperatura kontrolatzen du. Izerdia kanporatzean freskatzen garelako.
