1. NUTRIZINO FUNTZINOA
DIGESTINO PROZESUA
DIGESTINOA: Hartzen doguzan elikagaiak deskonpozatu eta gure organismoarentzat
beharreskoa dana mantenugai bihurtzeko aldeketea da.
AHOA:Haginen bidez elikagaiak mastekatu eta txuarekin elikadureak bola forma
hartzen du,.
FARINGEA:Ahoa eta hestegorria lotzen dauzan hodia da.
URDAILA:Elikadura bolea urin gastrkoakas nahasten da,. Eta kimo substantzia
sortzen da, Urdailak bi zabalgun daukas: kardia eta piloroa dira.
HESTE MEHEA:Kimoa prankreako urinakas nahasten da eta kiloa sortzen da.
Elikagaien substantzi likidoekin mantenugaiak xurgatzen dira.
HESTE LODIA:Gure gorputzak aprobetzatu ez dauan substantziak batu, Eta Gorozki
bihurtzen dauzan gorozkiak uzkiaren bidez egozten da.
GURUINAK
JARAITZEN DABEN
SUBSTANTZIAK
KOKALEKUA
TXU GURINAK TXUA AHOA
URDAIL GURUINAK URIN GASTRIKOAK URDAILEA
HESTE GURUINAK HESTE URINAK HESTEA
PANKREA PANKREAKO URINAK HESTEA
GIBELA BEHAZUNA HESTEA

2. ARNASA APARATUAREN OSOGAIAK
Arnasa aparatua arnasbidez eta birikis osotuta dago.
· ARNASBIDEAK:Aireak zirkulatzen dauan gorputzeko hodiak dira.
· SUDUR HOBIAK:Airea gure gorputzean sartzeko eta kanporatzeko hodiak dira.
· FARINGEA: Digestino aparatuaren eta arnas aparatuaren osogaiak dira.
· EPIGLOTISA:Laringearen sarreran dagoan balbula bat da. Jaten eta edaten
dogunean itxi egiten da arnasbideetan zartu ez baikezan.
· LARINGEA:Faringea eta trakea lotzen dauan hodia da.
· TRAKEA:Bronkio izeneko hodi bitan banandutako hodia da.
· BRONKIOA:Birikietara heltzen diran hodi bi dira.Birikietan bronkiolo izeneko
hodi txikiagotan adarkatzen da.
· BIRIKIAK: larrosa koloreko organo arol bi dira, Biriki bakotxaren barruan,
Bronkiolo muturretan ALBEOLO izeneko zakutxo forma batzuk dagoz.
ARNASKETA PROZESUA
· Arnasketearen helburua oxigenoa hartzea eta karbono dioxidoa botatzea da.
· Arnasketa Mogimendua: arnasgorea eta arnasbehera gure birikiak airea
sartzeko eta kanporatzeko mogimenduak dira
· Gasen trukea: biriki albeoloetan gertatzen da. Biriki albeoloen bidez hartzen
dogun oxigenoa odolera doa eta odolan dagoan karbono dioxidoa kanporatzen
dau

3. ZIRKULAZINO APARATUA ETA ZIRKULAZINOA
· Mantenugaiak eta oxigenoa gure gorputzeko zelula guztietara eramaten dabez
eta zelulak osotzen daben hondakinak egozteko.
ZIRKULAZINO APARATUAREN OSOGAIAK
· zirkulazino aparatuak hiru elementu daukas: BIHOTZA , ODOLA , ODOL
BASOAK
· BIHOTZA: toraxaren ezkerraldean kokatuka dago eta ponpa bat balitz, odola
gorputz guztira bultzatzen dau. Bihotzaren hormak muskulu ehunez osotuta eta
barrunbe hutsa dauka.
· AURIKULEA: Goian aurikulu izeneko barrunbe bi daukas.
· BENTRIKULUA: Behean beste barrunbe bi ditu.
· TRIKUSPIDEA : Eskumako aurikulea eta eskumako bentrikulua bereisten dauz.
· MITRALA: Eskerreko aurikulea eta eskerreko bentrikulea banatzen da.
Mitralaren funtzinoa odolari bentrikulea igaroten izten eta atzera aurikulea
igaro daiten saiheste da.
· ODOL BASOAK:Era askotako lodierea daukien hodiak dira eta odolak
zirkulatzen dauan zirkuitu txiki bat osotzen dabe.
· ARTERIAK: Odola bihotzetik gorputzeko organo guztietara zabaltzen dabe.
· BENEK: Odola gorputzeko atal guztietara bihotzara eramaten dabe.
· KAPILARRAK: Oso meheak dira eta zainak eta arteriek osotzen dabez.
· ODOLA:Bihotzak bultzatuta, odol basoetan zehar zirkulatzen dauan likidoa
da.Mantenugaiak eta oxigenoa garraiatzen dauz, eta hondakinak kanporatzen
dauz. Plasmeak, plaketek, globulo zuriak, globulo gorriak osotzen dabez.
· PLASMEAN: likido horixka bat da.
· PLAKETEK: Zauri bat etxin dozunean odola ez urteterako tapatu egiten dau.
· GLOBULO ZURIAK:Gorputza infeksinkoetatik babesten dau.
· GLOBULO GORRIAK: Oxigenoa eta karbono dioxidoa garraiatzen dau.
· ZIRKULAZINO TXIKIA EDO BIRIKIETAKOA:Bihotzetik birikietara doa eta
bihotzera itzultzen da. Odola karbono eramaten dau birikietara, karbono
dioxidoa jaisten dau eta oxigenoa hartzen dau. Benen bidez oxigenoa eskerreko
aurikulera eramaten dau.
· ZIRKULAZINO NAGUSIA EDO OROKORRA:Bihotzetik gorputzeko organo
guztietara eramaten dau. Aorta arteriaren bidez oxigenoa urten egiten dau,
mantenugaiak eta oxigenoa gorputzeko zeluletara eroaten dau eta zelulek
sortutako hondakinak kanporatzen dau.
· SISTOLEA ETA DIASTOLEA: Odola ponpatu eta gorputzeko atal guztietara
heldu daiten, bihotzak mogimendu bi egiten du:SISTOLEA ETA DIASTOLEA.
· SISTOLEA: Bihotza uzkurtu egiten da eta odola arterietatik eroaten dau.
· DIASTOLEA: Erlaxatu egiten da eta benetatik datorren odolez beteten da.
· Mogimendu horreek TAUPADAK osotzen dabez.

5. IRAITZ APARATUA:Izerdia kanporatzen dabez eta gorputzaren tenperaturea
kontrolatzea da.
· KUNTZURRUNAK:Substantzi horreek gordeten debez eta urez nahastuta
GERNUA osotzen dabe.
· URETERRAK:Gernua kuntzurrunetatik hartu eta maskurira eroaten dau.
· MASKURIA:Gernua maskuritik urteten isten dio eta ESFINTER bat dauka
barrualdean.
· URETREA:Hobiaren bidez, gernua maskuritik artu eta urteten izten dio.

6. IRAITZ APARATUA:Izerdia kanporatzen dabez eta gorputzaren tenperaturea
kontrolatzea da.
· KUNTZURRUNAK:Substantzi horreek gordeten debez eta urez nahastuta
GERNUA osotzen dabe.
· URETERRAK:Gernua kuntzurrunetatik hartu eta maskurira eroaten dau.
· MASKURIA:Gernua maskuritik urteten isten dio eta ESFINTER bat dauka
barrualdean.
· URETREA:Hobiaren bidez, gernua maskuritik artu eta urteten izten dio.