Recommended
More Related Content
More from Kitipan Kitbamroong Ph.D. CISA
More from Kitipan Kitbamroong Ph.D. CISA (20)
การครวจสอบสินค้าคงคลัง
- 1. การตรวจสอบ อาจปฏิบัติได้ดังนี้ ตรวจนับสินค้าคงคลังที่มีมูลค่า หรือความสาคัญมากตามระบบ 80/20 ทุก 3 เดือน และสินค้าที่มีมูลค่าหรือความสาคัญน้อยทุก 6 เดือน ตรวจนับสินค้าคงคลังที่มีมูลค่า หรือความสาคัญมากตามระบบ 80/20 เป็นจานวน ชิ้น และสินค้าที่มีมูลค่าหรือความสาคัญน้อยในรูป กระบะ ตรวจนับสินค้าคงคลังเมื่อ ปริมาณลดลงถึงจุดสั่งซื้อเนื่องจากปริมาณน้อยจะนับ ได้สะดวก ใช้บุคลากรที่มีประสบการณ์ การตรวจสอบสินค้าคงคลัง
- 2. ธุรกิจ SMEs ในประเทศไทยส่วนใหญ่จะไม่เห็นความสาคัญของ การรายงานผลข้อมูลสินค้าคงคลัง เนื่องจากเจ้าของจะเป็นผู้ควบคุมดูแล เองเกือบทั้งหมด ทาไมต้องสิ้นเปลืองแรงทารายงานขึ้นมา? รูปแบบ ของการรายงานผลขึ้นกับปัจจัย ดังนี้ ลักษณะของธุรกิจ ลักษณะของสินค้าคงคลัง ผู้รับผิดชอบ ความถื่ในการรายงาน รายงานผลข้อมูลสินค้าคงคลัง
- 3. รายงานผลสินค้าคงคลังเป้าหมาย จัดทาขึ้นเพื่อเปรียบเทียบข้อมูลสินค้าคงคลังที่ตั้งเป้าไว้ และสินค้าคงคลังที่บันทึก ไว้โดยใช้ข้อมูลจากฟอร์มบันทึกข้อมูลวัตถุดิบคงคลัง และสินค้าสาเร็จรูปคงคลัง รายงานผลสินค้าคงคลังนับได้จริง จัดทาขึ้นเพื่อเปรียบเทียบปริมาณและมูลค่าของสินค้าคงคลัง (วัตถุดิบ หรือ สาเร็จรูป) ที่บันทึกไว้ กับที่นับได้จริง เพื่อตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูล บางครั้ง การเปรียบเทียบอัตราหมุนเวียนของสินค้าคงคลังในปัจจุบันกับที่ผ่านมา จะให้ผลการวิเคราะห์ที่ดีกว่าการเปรียบเทียบปริมาณหรือมูลค่า อัตราหมุนเวียนยิ่งสูง ยิ่งทาให้คุณได้เงินสดเข้ามาเร็วขึ้น อัตราหมุนเวียบสินค้าคงคลัง = ปริมาณการระบายสินค้าคงคลัง ปริมาณ รายงานผลข้อมูลสินค้าคงคลัง
- 4. รายงานผลวัตถุดิบคงคลังเป้าหมาย ประจาเดือน กุมภาพันธ์ 2543 รายงานผลวัตถุดิบคงคลังนับได้จริง ประจาเดือน กุมภาพันธ์ 2543
- 5. บ่อยครั้งที่สินค้าคงคลังจะก่อปัญหาความเดือดร้อน ให้คุณ ดังตัวอย่างต่อไปนี้ การขาดแคลนวัตถุดิบชนิดหนึ่งทาให้ไม่สามารถใช้หรือระบายวัตถุดิบชนิดอื่นๆ การมีชิ้นส่วนระหว่างการผลิตมากเกินไป ทาให้เงินลงทุนจมอยู่ ขาดสภาพคล่อง ในการซื้อวัตถุดิบเพิ่ม การปล่อยให้ระดับสินค้าคงคลังมากเกินไป อาจทาให้ราคาสินค้าในตลาดต่าลง ปัญหาเกี่ยวกับสินค้าคงคลัง และแนวทางแก้ไข
- 6. กรณีสินค้าสาเร็จรูปมีมากเกินไป แก้ไขโดย การโฆษณาประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับสินค้าของคุณให้เป็นที่ยอมรับของตลาดมากขึ้น เน้นสิ่งจูงใจในการขาย เช่น การซื้อ 1 แถม 1 หรือ การจัดให้มีการชิงโชค เป็นต้น ลองลดราคาสินค้าลงเพื่อรักษาส่วนแบ่งตลาด ขายสินค้าคงคลังราคาถูกมากๆ เพื่อเพิ่มเนื้อที่จัดเก็บ ปัญหาเกี่ยวกับสินค้าคงคลัง และแนวทางแก้ไข
- 7. กรณีวัตถุดิบคงคลังมากเกินไป แก้ไขโดย ติดต่อคืนวัตถุดิบแก่ผู้ขาย ลองคิดค้นผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ ที่ต้องใช้วัตถุดิบเหล่านี้ ติดต่อขายวัตถุดิบแก่ผู้ผลิตรายอื่นในราคาต่า กรณีชิ้นส่วนระหว่างการผลิตมีจานวนมาก แก้ไขโดย วิเคราะห์งานระหว่างกระบวนการโดยละเอียด ค้นหาปัญหาการกระจุกตัว/ปัญหาคอ ขวดของการผลิต และทาการแปรสภาพให้เป็นสินค้าสาเร็จรูปโดยเร็ว พิจาณาเครื่องจักรที่ใช้ผลิตแต่ละชนิด ว่าจาเป็นต้องเพิ่มความเร็วหรือจานวนหรือไม่ ให้มีการทางานล่วงเวลาพื่อระบายความแออัดของชิ้นส่วนระหว่างกระบวนการ ปัญหาเกี่ยวกับสินค้าคงคลัง และแนวทางแก้ไข
- 8. กรณีขาดแคลนสินค้าสาเร็จรูป แก้ไขโดย เร่งการผลิตโดยใช้การทางานล่วงเวลา/การรับช่วงการผลิต/จัดอันดับการผลิต ใหม่ หาสาเหตุของการขาดแคลนวัตถุดิบที่เป็นอุปสรรคต่อการผลิต ทาให้เกิดล่าช้า วิเคราะห์งานระหว่างการผลิตทั้งระบบว่ามีจุดใดที่สามารถเร่งให้เสร็จเร็วขึ้น กรณีขาดแคลนวัตถุดิบ แก้ไขโดย สั่งซื้อวัตถุดิบโดยเร็ว และอาจไม่สนใจเรื่องส่วนลดพิเศษหรือค่าระวาง ถ้าคุณคิด ว่าคุ้มค่ากับค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้น เสาะหาแหล่งจาหน่ายอื่นๆ ติดต่อขอซื้อวัตถุดิบจากผู้ผลิตรายอื่น ใช้วัตถุดิบชนิดอื่นทดแทน ใช้วัตถุดิบจากกระบวนการอื่นทดแทน ปัญหาเกี่ยวกับสินค้าคงคลัง และแนวทางแก้ไข
- 10. คานา การบริหารการผลิตที่จะกล่าวถึงนี้จะเน้นการปรับปรุงขบวนการ ให้สามารถเพิ่มคุณค่าในตัวผลิตภัณฑ์ เพิ่มความรวดเร็วในการผลิตและส่งมอบ ลดค่าใช้จ่าย เพิ่มความยืดหยุ่น และเพิ่มรายได้ให้แก่บริษัท โดยถือหลักบริหารการผลิตแบบพอเหมาะ (Lean Production) จัดทำเนื้อหำโดย เดชำ อัครศรีสวัสด์
- 11. ลักษณะการผลิตแบบดั้งเดิม ให้ผลผลิตต่า เสียค่าใช้จ่ายสูง การส่งมอบบ่อยครั้งไม่ทันเวลา มีความยืดหยุ่นต่า ระบบการผลิตแบบดั้งเดิมที่ใช้ในหมู่ SMEs ปัจจุบันมีลักษณะดังนี้ ตารางการผลิตขึ้นกับการคาดการณ์ ผลิตเพื่อเก็บในสต็อก ผลิตคราวละมากๆ ผังดาเนินการแยกตามแผนกและหน้าที่ พื้นที่ในโรงงานใช้เป็นที่วางสินค้า สุ่มตัวอย่างเพื่อตรวจสอบคุณภาพ
- 12. ระบบการผลิตแบบพอเหมาะ (Lean Production) มีแนวคิดมาจากระบบการผลิตของญี่ปุ่ น เน้นการปรับปรุงกระบวนการผลิตอย่างต่อเนื่อง ลดความสูญเสียที่เกี่ยวข้องกับค่าใช้จ่ายในระบบทั้งหมด ลดขั้นตอนในการทางาน คุณภาพ ได้รับการ ปรับปรุง ให้ดีขึ้น เรื่อยๆ ส่วนพัฒนาสินค้า ส่วนการผลิต ส่วนจัดเก็บสินค้า ส่วนจัดส่งเก็บสินค้า ส่วนจัดส่ง ส่วนลูกค้าสัมพันธ์ ลดความซ้าซ้อน ลดวัสดุคงคลัง
- 13. ระบบการผลิตแบบพอเหมาะ (Lean Production) (ต่อ) ความเสียหายหลักที่พบได้จานวน 7 ชนิด ได้แก่ ผลิตมากเกินความจาเป็น การซ่อมแซมแก้ไขสินค้าที่เสียหาย การขนย้าย การมีสินค้าคงคลังจานวนมาก การเคลื่อนที่ การรอคอย กระบวนการที่ยุ่งยากซับซ้อน
- 14. การปรับเปลี่ยนกระบวนการ การไหลของชิ้นงานทีละหนึ่ง ชิ้นส่วนถูกผลิตและเคลื่อนที่ไปยังแผนกต่อไป คราวละ 1 ชิ้น ทาให้งานคงค้างใน สายการผลิต (Work In Process) มีจานวนน้อย ช่วยลดเวลานา (Lead Time) เพิ่มความยืดหยุ่นในการ เปลี่ยนชิ้นงาน ทาให้แก้ปัญหา ที่ซ่อนอยู่ได้ ตอบสนองความต้องการ ของลูกค้าได้รวดเร็วขึ้น
- 15. การไหลของชิ้นงานในการผลิตคราวละ 1 ชิ้น กระบวนการ 1 กระบวนการ 2 กระบวนการ 3 กระบวนการ 1 กระบวนการ 2 กระบวนการ 3 การไหลของชิ้นงานในการผลิตแบบเป็นงวด
- 16. การคานวณเวลานาในการผลิต (Lead Time) เวลานาในการผลิต = เวลาที่ใช้ตั้งแต่เริ่มกระบวนการแรกจนสิ้นสุดกระบวนการ ผลิตทั้งหมด = รอบเวลาการผลิต (Cycle Time) * จานวนงานคงค้าง (WIP) ตัวอย่างเช่น ถ้าแต่ละกระบวนการมีรอบเวลาการผลิต 1 นาที กระบวนการไหลของชิ้นงานคราวละหนึ่ง จะได้เวลานาในการผลิต = (1 * 1) + (1 * 1) + (1 * 1) = 3 นาที กระบวนการผลิตแบบงวด จะได้เวลานาในการผลิต = (1 * 6) + ( 1 * 6) + (1 * 6) = 18 นาที
- 17. ระบบการดึง(Pull System) การผลิตแบบพอเหมาะเป็นการใช้ระบบดึง (Pull) การผลิตถูกควบคุมด้วยการดึงผลิตภัณฑ์สาเร็จรูปออกไปให้ลูกค้า หรือไว้ใช้ในกระบวนการอื่นโดยใช้คัมบังการ์ด (Kanban Card) เมื่อผลิตภัณฑ์ถูกดึงออกไป คัมบังการ์ดถูกส่งไปยังสายการผลิต สายการผลิตจะผลิตสินค้าเพิ่มตามจานวนที่กาหนด โดยมีจานวนชิ้นงานคงค้างมาตรฐาน (Standard WIP หรือ SWIP) จานวนเล็กน้อยเพื่อชิ้นส่วนสามารถถูกดึงไปใช้เมื่อต้องการเท่านั้น
- 19. ระบบการดึงด้วยการ์ด 1 ใบ แผนกที่ 1 แผนกที่ 1 แผนกที่ 1 แผนกที่ 1 แผนกที่ 2 แผนกที่ 2 แผนกที่ 2 แผนกที่ 2 ส่งมอบ ส่งมอบ ส่งมอบ ส่งมอบ A B C A B C B C A B C A B C A B C A B C A B C A ชิ้นส่วน A คัมบังการ์ด
- 21. การสมดุลปริมาณการผลิต (ต่อ) การผลิตแบบสมดุลนี้ เวลาที่ใช้ในการผลิตสินค้าจานวน 1 ชิ้น เรียกว่า “เท็กไทม์” (Takt Time) คานวณโดย จานวนเวลาที่สามารถผลิตใน 1 วัน จานวนสินค้าที่ต้องผลิตในวันนั้น เวลาที่คนงานใช้ในการผลิตให้เสร็จตามกระบวนการควร <= Takt Time เพื่อความมั่นใจว่า คนงานกาลังทางานเพื่อให้ได้จานวนสินค้าตามความ ต้องการของลูกค้าเสมอ
- 22. การลดเวลาในการติดตั้งหรือปรับระบบ วัตถุประสงค์ : เพื่อให้เกิดความยืดหยุ่นและผลิตตามความต้องการของลูกค้า การผลิตแบบงวด (Batch) เวลาในการติดตั้งเครื่องจักรหรือปรับระบบคงที่ ทาการผลิตชิ้นส่วนใดชิ้นหนึ่งคราวละมากๆ แล้วจึงปรับตั้งเครื่องจักรเพื่อผลิตชิ้นส่วนอื่น ลดค่าใช้จ่ายในการผลิตลง ค่าใช้จ่ายต่อหน่วยต่าลง แต่ ค่าใช้จ่ายในการจัดเก็บสินค้าคงคลังต่อหน่วยเพิ่มขึ้น
- 23. การลดเวลาในการติดตั้งหรือปรับระบบ (ต่อ) นาปริมาณการสั่งผลิตแบบประหยัด (EOQ) ซึ่งใช้เป็นตัวกาหนดปริมาณการผลิต มาเป็นตัวปรับตั้งเครื่องจักรแต่ละครั้ง พิจารณาทั้ง 2 ตัวแปรพร้อมกันดังนี้ ค่าจัดเก็บสินค้าคงคลังต่อหน่วย ค่าใช้จ่ายการผลิตต่อหน่วย พิจารณาหาปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมที่สุดดังกราฟต่อไปนี้ ค่าใช้จ่ายทั้งหมดต่อหน่วย
- 26. หลักการปรับตั้ง (ต่อ) ผู้เชี่ยวชาญญี่ปุ่ นชื่อ Shigeo Shingo ได้เสนอวิธีการลดเวลาการปรับตั้ง 4 ขั้นตอน ขั้นที่ 1 ให้หากิจกรรมหรือขั้นตอนที่เกี่ยวกับการปรับตั้งทั้งหมด ขั้นที่ 2 พิจารณาว่าขั้นตอนเหล่านี้เป็นแบบภายในหรือภายนอก ขั้นที่ 3 ทาการเปลี่ยนแปลงภายในเป็นแบบภายนอก เพื่อลดเวลาในการหยุดเครื่อง ขั้นที่ 4 ปรับกระบวนการปรับตั้งให้ง่ายและรวดเร็ว
- 27. การป้องกันความผิดพลาด (Pokayoke) การป้องกันความผิดพลาดล่วงหน้า แทนการยอมรับว่าต้องมีชิ้นส่วนชารุดเป็นจานวนกี่ % ไม่ผลิตสินค้าที่ชารุดเสียหาย นั่นคือ ความเสียหาย = 0 เมื่อมีชิ้นส่วนเสียหายหรือชารุดในระบบการผลิตแบบพอเหมาะ หยุดระบบการผลิตชั่วคราว หาข้อผิดพลาดที่เกิดขึ้น หาทางแก้ไขข้อผิดพลาด อุปกรณ์หรือกระบวนการ Pokayoke จะถูกติดตั้งเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดข้อผิดพลาดอีก
- 28. การป้องกันความผิดพลาด (Pokayoke) (ต่อ) อุปกรณ์ Pokayoke ส่วนใหญ่จะเป็นแท่นยึดจับ หรือเซนเซอร์ เพื่อให้แน่ใจว่า มีการวางตัวอย่างถูกต้อง และผลิตอย่างถูกต้อง อุปกรณ์ Pokayoke แบบง่ายๆ วางถูก วางผิด ก่อน Pokayoke ชิ้นส่วนอาจถูกวางผิดด้าน หลัง Pokayoke ชิ้นส่วนถูกวางได้แบบเดียว
- 29. การผลิตแบบเซลลูล่าร์ (Cellular Manufacturing) ทาให้ฝ่ ายผลิตมีความยืดหยุ่นต่อปริมาณ และรูปแบบผลิตภัณฑ์ คนงานสามารถเปลี่ยนงานไปอยู่ในลักษณะต่างๆ ได้ง่าย ทาให้มีความเป็นไปได้ในการผลิตสินค้าหลายๆ รูปแบบ ในเซลหรือส่วนการผลิตเดียวกัน ปรับให้เข้ากับความต้องการอันหลากหลายของลูกค้า จานวนคนงานในเซลมีการเปลี่ยนแปลงได้
- 30. เซลการผลิตที่ใช้ 1 คนผลิต 8 6 7 1 2 3 4 5 ชิ้นส่วน ชิ้นส่วน
- 31. เซลการผลิตที่ใช้ 2 คนผลิต 8 6 7 1 2 3 4 5 ชิ้นส่วน ชิ้นส่วน คนงาน คนงาน