Lokale diensteneconomie. Korte historiek en overzicht van de lokale diensteneconomie onder het nieuwe decreet

1. Lokale diensteneconomie

2. Historiek
 Jaren ’70: opkomst structurele werkloosheid
 Jaren ’80: absorptie door gesubsidieerde banen
 1982: DAC (derde arbeidscircuit) in welzijn en cultuur
 1ste koppeling van tewerkstelling en maatschappelijk nut
 Jaren ’90: activering via nieuwe diensteneconomie
 1993: Witboek Jacques Delors, Commissaris EU
 1ste vermelding van de services de proximité
 1994: PWA (plaatselijk werkgelegenheidsagentschap)
 langdurig werkzoekenden aan de slag in lokale diensten
 activering zónder aanbod van enig arbeidsstatuut
 Medio jaren ’90: eerste buurt- en nabijheidsdiensten
 reactie op de activeringsstrategie van de PWA’s

3. Historiek
 1996: Eerste buurt- en nabijheidsdienst vzw ISIS (nu vzw IN-Z)
 Sociale tewerkstelling in de thuiszorg
 Meer langdurig werkzoekenden vinden een baan
 Meer senioren kunnen ouder worden in de eigen woonomgeving
 Systeem van jobs-op-maat en matching van help(st)er met senior
 Eenvoudige taken i.k.v. seniorenoppas en huishoudhulp
 Aanvulling op vrijwilligers en op bestaande thuiszorgdiensten
 Flexibele uren om leemtes in de zorg te kunnen vullen (24/7)

4. Historiek
 Buurt- en nabijheidsdiensten (BND’s)
 Trokken een nieuw spoor in de sociale economie
 Voorlopers van de latere lokale diensteneconomie
 Beweging met weerklank in de ruimere samenleving

5. Historiek
 2000-2007: project- en experimentenfondsen BND’s
 Eerste vormen van regulering met 4 criteria:
 Jobcreatie voor specifieke doelgroepen
 Participatie van werknemers en klanten
 Toegankelijke dienstverlening
 Samenwerking met buurt en lokale partners
 Betrokkenheid van centrumsteden als lokale regisseurs
 Krachten gebundeld in een Koepel voor BND’s (2003)
 Met stakeholders op zoek naar structureel kader
 Continuïteit van experimentele jobs stond op het spel

6. Historiek
 2008: 1ste decreet LDE treedt in voege
 Regularisatie van ruim 800 werknemers in nieuw kader
 Grote opluchting, ook bij klanten en lokale besturen
 Criteria bijgestuurd
 Tewerkstelling met contract voor onbepaalde duur
 Lokale dienst uitbouwen als afdeling sui generis
 Participatie buurt werd versterkt/verwaterd tot MVO
 Een (lokale of andere) overheid moet de dienst initiëren
 Gaandeweg meer aanpassingen aan EU-regelgeving
 Huishoudhulp uitgesloten, kan enkel via dienstencheques

7. Historiek
 1ste decreet voorzag evaluatie na 4 jaar
 Projecten waren aanvankelijk maar voor 4 jaar erkend
 2de decreet uit 2013 trad in voege op 1 april 2015
 Intussen groeide de sector
 Deels door inkanteling van bepaalde natuurjobs
 Deels door een reeks van bescheiden projectoproepen

8. eind jaren
90
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Krachten
gebundeld in
een Koepel
Dienstencheques
Tijdslijn LDE
Buurt- en
nabijheidsdiensten
1ste Decreet
LDE
Experimentenfonds BND
Actieplannen
nabijheidsdiensten
centrumsteden
1ste Decreet
LDE in
werking
Evaluatie
decreet
2de Decreet LDE
ontstaan in de jaren 90 onder de noemer buurt- en nabijheidsdiensten en dit
onder impuls van vzw’s, sociale partners en een aantal vooruitstrevende
beleidsverantwoordelijken, die een antwoord probeerden te vinden op de sociale,
demografische, economische en culturele veranderingen
Projectfondsen &
Actieplannen
t.e.m. 2007

9. Activiteiten
 Lokale diensteneconomie werd werkvorm met waaier aan diensten
 aanvullende thuiszorg
 occasionele en buurtgerichte kinderopvang
 energiesnoeiers
 fietspunten
 sociale restaurants
 klusdiensten
 ecologisch groenonderhoud
 onderhoud van fiets- en wandelpaden
 buurtsport
 preventieve gezinsondersteuning
 brede school
 huisbewaarders sociale huisvesting
 zwerfvuilopruiming en buurtonderhoud
 …

10. Evolutie tewerkstelling
Bronnen: Jaarverslagen Vlaams Subsidieagentschap Werk en Sociale Economie (2007-2013) & cijfers Departement Werk en Sociale
Economie (april 2015).

11. Profiel van de ondernemingen

12. Profiel van de werknemers

13. Hervormingen Sociale Economie
 Legislatuur 2010-2014
 Meer afstemming gezocht
 tussen werkvormen in de sociale economie
(= vereenvoudiging)
 tussen sociale economie en arbeidsmarktbeleid
(= versterkte inzet op doorstroom naar andere jobs)
 Onvolledig karakter!
 6de Staatshervorming is een opschortende factor
 Voor € 58 mio ‘SINE’ is Vlaanderen pas in 2015 bevoegd
(SINE = banenplan voor sociale inschakelingseconomie)

14. Hervormingen Sociale Economie
 Bestaande werkvormen ondergebracht in 2 pijlers
 Elke pijler kreeg een nieuw decreet
 Beide in thematische opbouw zeer gelijklopend

15. Het nieuwe LDE-decreet
 Van initiatieven LDE naar LDE-ondernemingen
 Invoering kwaliteitszorg en duurzaamheidsrapportering
 Naast vzw’s en lokale besturen ook vso
 Minimale schaalgrootte van 5 vte
 Instroom o.b.v. individuele afstand tot de arbeidsmarkt
 ICF-methodiek
 Screening door VDAB
 Van finaliteitstewerkstelling naar doorstroom
 Inschakelingstraject max. 5 jaar
 Doorstroomtraject 6 maanden onder regie van VDAB

16. Het nieuwe LDE-decreet
 Erkenning en financiering
 Erkenning via label
 Uitbreiding contingent via projectoproepen
 Aanpassing financiering
 Inschakelingsvergoeding onafhankelijk van schaalgrootte
 Overgang naar nieuwe bedrag in vier jaar (enveloppes)
 Lokale impactanalyse toetst aanvullend karakter diensten
 E-Government
 Van prestatiestaten naar Kruispuntendatabank
 Online vacaturebeheer via VDAB

17. Het nieuwe LDE-decreet
 Complexe transitie voor betrokken organisaties
Meer weten?
Jan Van Passel & Joeri Vancoillie, ‘Lokale
diensteneconomie. De sector en het
nieuwe decreet’. Heule: INNI Publishers

18. Knelpunten
 Toeleiding stokt
 Probleem van kwantiteit en kwaliteit
 Sector ervaart andere doelgroep dan vooropgesteld
 Te weinig aandacht voor klaverbladfinanciering
 Coördinatie binnen Vlaamse regering kan beter
 Radicalisering van het doorstroomdiscours
 Beleid nodig dat risico’s op sociaal deficit beteugelt
 Inkanteling van SINE mist klare contouren
 Vitaal klaverblad in de LDE-financiering